NSG Richtlijn ter objectivering van LFG klachten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NSG Richtlijn ter objectivering van LFG klachten"

Transcriptie

1 NSG Richtlijn ter objectivering van LFG klachten Frits van den Berg VVM-bijeenkomst Richtlijnen voor laagfrequent geluid, 24 mei 2016

2 Inhoud Achtergrond NSG Richtlijn De NSG-curve Resultaten veldstudie, evaluatie toepassing Nieuwe richtlijn RIVM-GGD

3 Achtergrond NSG Richtlijn In ad-hoc werkgroep van betrokkenen: GGD, DCMR, RuG, TNO, Milieu-inspectie VROM, meldpuntennetwerk Gezondheid & Milieu. Onderzoek naar klagers door GGD Oostelijk Zuid-Limburg Onderzoek naar geluid in woningen door RuG Opstellen richtlijn voor behandeling klachten door TNO/RuG

4 Onderzoek naar klagers gehinderden (klachten bij meldpuntennetwerk) 29 niet-gehinderden (controlegroep; meest partners) Gehinderden relatief vaak vrouw en van middelbare leeftijd Gehinderden gemiddeld wat meer emotioneel, gespannen, onzeker, geluidgevoelig, meer gezondheidsklachten. Gehoorverlies groter dan verwacht, ook bij controlegroep. Maar: bij LF onbekend!

5 Doel richtlijn / criterium LFG Doel: vaststellen of geluid objectief kan worden vastgesteld als bron onbekend is. Zo ja, dan kan dat helpen bron te vinden. Uitgangspunt is dat geluid hoorbaar moet zijn: hinder kan optreden als geluid hoorbaar wordt, mogelijk des te meer bij lagere frequenties. Daarom: criterium is overschrijden gehoordrempel in laagfrequent bereik gehoor ( Hz) voor gevoelige personen in doelgroep (90% van 50/60jarigen)

6 Vergelijking criteria LFG Criteria ter beoordeling LFG in diverse landen (situatie 1999) NSG en andere criteria verschil andere met NSG

7 Veldstudie 1999: opzet Metingen in woningen van gehinderden (eerdere GGD-studie) en niet gehinderden (keuze uit vergelijkbare typen woningen). 19 woningen gehinderden, 17 niet-gehinderden, gehele land 93 geluidopnames: s nachts, overdag, gemiddeld 8 minuten zonder stoorgeluiden bij 6 opnames hoort gehinderde geen LFG analyse breedbandig en smalbandig, over bereik Hz Gemiddelde gemeten verschillen gering: verschil geluidniveaus cases/controls s nachts vrijwel nihil (LCeq: 0, LAeq: 0, LCeq-LAeq: -2 db, LAeq,LF: -1 db); overdag weinig anders (-2, -1, -1, -2 db).

8 Veldstudie: overschrijding NSG-curve Classificatie naar mate van overschrijding vier criteria: Vercammen, Duits, Zweeds, gehoordrempel: o veel LFG: alle 4 criteria o enig LFG: hooguit 2 criteria o geen LFG: geen criteria Hoogste overschrijding NSGcurve bij 80 of 100 Hz (slechts éénmaal anders: 50 Hz) geen enig veel

9 Veldstudie: smalbandige niveaus Gemiddelde (± 1 sd) van piekniveaus (>5 db boven omgeving in spectrum) in spectra nacht-opnames Grijs: <gehoordrempel van 3-10 Hz breed en <3 Hz ( smal ) Overdag: vrijwel gelijk

10 Evaluatie NSG 2001 Onderzoek naar toepassing Richtlijn door NSG in 2001 bij behandelaars (overheid, adviesbureaus) en gehinderden. Conclusies: gehinderden vooral rond 50 jaar en meestal vrouw veel hinder, vaak slaapproblemen, stress en hoofdpijn klachten meestal bij gemeente of huisarts als onderzoeker geluid hoort, is normale afhandeling mogelijk maar: onderzoeker hoort geluid meestal niet in 1 op 5 gevallen overschrijding curve, maar als bron onbekend is, draagt dit niet bij aan verklaring bij onderschrijding curve blijft discussie over oorzaak richtlijn goed bekend (maar niet altijd opgevolgd) en levert positieve bijdrage

11 Herziening GGD Richtlijn LF geluid Richtlijn uit 2002 voldeed niet in praktijk: metingen vaak niet mogelijk metingen boden vaak geen oplossing aanpak leunt teveel op aantoonbaar geluid, te weinig op mogelijk fysiologische oorzaken en begrijpelijker aanpak Nieuwe aanpak (2016): inspectie/aan-uit-proeven, bespreken mogelijke oorzaken als bedrijf plausibele bron is verwijzing naar OD kan meting bijdragen? meting LA en LC LA < 25 db: dan stil; LC - LA < 20 db: dan normaal LFG bron onduidelijk, aanpak onmogelijk: medisch doorverwijzen

12 Heranalyse veldstudie 1999 Is meten LA en LC behulpzaam? in elk geval omdat objectivering gewenst is; als onderdeel van bevindingen en advies maar niet altijd overtuigend vergelijking obv criteria (groepen meeste/minste LFG) vergelijking obv hoorbaarheid (zelfde vijf gehinderden)

13 Conclusies NSG richtlijn geeft vaak geen oplossing van klachten NSG richtlijn leunt sterk op onbegrijpelijke frequentieafhankelijke geluidniveaus, weinig op beleving Toch: meting wel zinvol als onderdeel aanpak En: op wetenschappelijke kennis gebaseerd criterium is voor regelgeving wenselijk Voor praktijkaanpak eenvoudiger criterium: meer (LF) geluid dan verwacht?

14 The End

Curves voor laagfrequent geluid, een juridische blik. mr. Suzanne Eekhout

Curves voor laagfrequent geluid, een juridische blik. mr. Suzanne Eekhout Curves voor laagfrequent geluid, een juridische blik mr. VVM Subsectie Laagfrequent geluid 24 mei 2016 Curves voor laagfrequent geluid, een juridische blik Inleiding Opzet Algemeen Toetsingskader Vercammen-curve

Nadere informatie

LFG: Een hardnekkig probleem zonder duidelijke oorzaak

LFG: Een hardnekkig probleem zonder duidelijke oorzaak LFG: Een hardnekkig probleem zonder duidelijke oorzaak Frits van den Berg GGD Amsterdam NSG 24 mei 2012 NSG 24 mei 2012 LFG hardnekkig probleem 2 NSG 24 mei 2012 LFG hardnekkig probleem 3 Aspecten van

Nadere informatie

Door TenneT is gevraagd een beoordeling te geven van de optredende laagfrequente geluidniveaus en hieraan een duiding te geven.

Door TenneT is gevraagd een beoordeling te geven van de optredende laagfrequente geluidniveaus en hieraan een duiding te geven. Notitie betreft: Net op Zee Hollandse Kust; laagfrequente geluidniveaus datum: 17 juni 2019 referentie: GL/GL//F 21685-3-NO-003 van: ir. G.W. Lassche aan: TenneT 1 Inleiding Door Arcadis is een onderzoek

Nadere informatie

Richtlijnen voor laagfrequent geluid. VROM / Vercammen curven. Martijn Vercammen

Richtlijnen voor laagfrequent geluid. VROM / Vercammen curven. Martijn Vercammen Richtlijnen voor laagfrequent geluid VROM / Vercammen curven Martijn Vercammen Laagfrequent geluid (LF) criteria Nationale wetgeving in db(a) LF hindersituaties Voldoet A-weging voor LF geluid db(a) onderschat

Nadere informatie

Hinderlijkheid van laagfrequent geluid

Hinderlijkheid van laagfrequent geluid AKOESTIEK BOUWFYSICA BRANDVEILIGHEID LAWAAIBEHEERSING MILIEUTECHNOLOGIE Hinderlijkheid van laagfrequent geluid Martijn Vercammen! Laagfrequent geluid (LF) criteria Nationale wetgeving in db(a) LF hindersituaties

Nadere informatie

Geluid van windturbines Jurisprudentie

Geluid van windturbines Jurisprudentie Geluid van windturbines Jurisprudentie Jade Gundelach Jurisprudentie van windturbinegeluid Juridisch instrumentarium Rijksinpassingsplannen (Windpark Fryslân, De Drentse Monden en Oostermoer) Provinciale

Nadere informatie

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE C

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE C ONDERWERP Laagfrequent geluid transformatorstation locatie Wijk aan Zee PROJECTNUMMER C05057.000084 DATUM 18 juni 2019 ONZE REFERENTIE 083924531 C VAN Erik Koppen Inleiding Voor het transformatorstation

Nadere informatie

Meten van geluidsproductie van voegovergangen en gebruik van resultaten. Ir. Jan Hooghwerff Themabijeenkomst PVO 23 maart 2011

Meten van geluidsproductie van voegovergangen en gebruik van resultaten. Ir. Jan Hooghwerff Themabijeenkomst PVO 23 maart 2011 Meten van geluidsproductie van voegovergangen en gebruik van resultaten Ir. Jan Hooghwerff Themabijeenkomst PVO 23 maart 2011 1. Waar staan we nu? De regelgeving 2. Waar staan we nu? De praktijk bij toepassen

Nadere informatie

Onderzoek naar klachten over laagfrequent geluid in Groningen

Onderzoek naar klachten over laagfrequent geluid in Groningen Rijksuniversiteit Groningen Wetenschapswinkel Natuurkunde Onderzoek naar klachten over laagfrequent geluid in Groningen Onderzoek naar klachten over laagfrequent geluid in Groningen Peter Veenstra Frits

Nadere informatie

Kenmerk: Uw kenmerk: Bijlage: Pondera Consult De heer P. Janssen Postbus AN Hengelo. S12091 A WP Nieuwe Waterweg V6.1.

Kenmerk: Uw kenmerk: Bijlage: Pondera Consult De heer P. Janssen Postbus AN Hengelo. S12091 A WP Nieuwe Waterweg V6.1. Welbergweg 49 Postbus 579 7550 AN Hengelo (Ov.) tel: 074-248 99 45 info@ponderaservices.nl www.ponderaservices.nl Kenmerk: Uw kenmerk: Bijlage: Datum: Onderwerp: S12091 A WP Nieuwe Waterweg V6.1 7 maart

Nadere informatie

Rapport inzake het onderzoek naar laagfrequent geluid in Zuidhorn

Rapport inzake het onderzoek naar laagfrequent geluid in Zuidhorn Rapport inzake het onderzoek naar laagfrequent geluid in Zuidhorn 2 Inhoud 1 Inleiding... 3 1.1 Onderzoeksvragen... 3 1.2 Onderzoeksmethode... 3 2 Analyse en resultaten... 5 3 Conclusies en aanbevelingen...

Nadere informatie

Notitie. Centrale Gelderland laagfrequent geluid. GvL/ EB/ / FF 4845-1-NO. d a t u m : 20 december 2013

Notitie. Centrale Gelderland laagfrequent geluid. GvL/ EB/ / FF 4845-1-NO. d a t u m : 20 december 2013 Notitie b e t r e f t : Centrale Gelderland laagfrequent geluid d a t u m : 20 december 2013 r e f e r e n t i e : GvL/ EB/ / FF 4845-1-NO 1 I n l e i d i n g In opdracht van GDF SUEZ Energie Nederland

Nadere informatie

NSG-RICHTLIJN LAAGFREQUENT GELUID

NSG-RICHTLIJN LAAGFREQUENT GELUID NSG-RICHTLIJN LAAGFREQUENT GELUID NSG Nederlandse Stichting Geluidhinder, Postbus 381, 2600 AJ DELFT telefoon: (015) 256 27 23 fax.: (015) 257 86 63 e-mail: info@nsg.nl website: http://www.nsg.nl april

Nadere informatie

Draagbare Gehoortest voor de gehoordrempel van laagfrequent geluid Tussenstand lopend onderzoek. 9 nov 2016 (Varia) door: Chris van Dijk

Draagbare Gehoortest voor de gehoordrempel van laagfrequent geluid Tussenstand lopend onderzoek. 9 nov 2016 (Varia) door: Chris van Dijk Draagbare Gehoortest voor de gehoordrempel van laagfrequent geluid Tussenstand lopend onderzoek 9 nov 2016 (Varia) door: Chris van Dijk Bijzondere dempers Laagfrequent geluid hinder De ervaren hinder

Nadere informatie

Klachten over laagfrequent geluid: hoe kom je tot een diagnose?

Klachten over laagfrequent geluid: hoe kom je tot een diagnose? Klachten over laagfrequent geluid: hoe kom je tot een diagnose? Frits van den Berg Afdeling Milieu & Gezondheid Overzicht De oorzaak van hinderlijk laagfrequent geluid: o extern (bron in huis, buurwoning,

Nadere informatie

Windturbines: gezondheidseffecten, sociale aspecten en hinder

Windturbines: gezondheidseffecten, sociale aspecten en hinder Windturbines: gezondheidseffecten, sociale aspecten en hinder Frits van den Berg GGD Amsterdam NSG-dag Geluidshinder van windturbines, 5 februari 2013, Arnhem residential impact wt's 2 Inhoud 0. Een impressie:

Nadere informatie

Factsheets windturbines en gezondheid

Factsheets windturbines en gezondheid Factsheets windturbines en gezondheid Factsheet: Windturbines en gezondheidsklachten worden regelmatig met elkaar in verband gebracht terwijl daar wetenschappelijk consensus voor bestaat. De verbanden

Nadere informatie

Windturbines in Nederland - landelijk beeld en normstelling

Windturbines in Nederland - landelijk beeld en normstelling Windturbines in Nederland - landelijk beeld en normstelling NSG 5 februari 2013 1 NSG 5 februari 2013 Jan Jabben RIVM Deze presentatie Enkele algemene noties normstelling geluid en zonering Geen evaluatie,

Nadere informatie

Notitie Situatie Laagfrequent geluid Wetgeving

Notitie Situatie Laagfrequent geluid Wetgeving Notitie Datum: 27 februari 2017 Project: Windpark Koningspleij Uw kenmerk: - Locatie: Arnhem Ons kenmerk: V068465aa.00001.md Betreft: Beoordeling laagfrquent geluid Versie: 01_001 In opdracht van Outsmart

Nadere informatie

Dit beeld geeft weer hoeveel aspecten en ingewikkelde materie er is verweven in de informatievoorziening voor wat betreft de windturbines.

Dit beeld geeft weer hoeveel aspecten en ingewikkelde materie er is verweven in de informatievoorziening voor wat betreft de windturbines. Dit beeld geeft weer hoeveel aspecten en ingewikkelde materie er is verweven in de informatievoorziening voor wat betreft de windturbines. 1 De berekende waarden door Arcadis zijn aannames. Als actiegroep

Nadere informatie

Bij optredend stoorlawaai is de betreffende geluidmeting onderbroken c.q. overgedaan.

Bij optredend stoorlawaai is de betreffende geluidmeting onderbroken c.q. overgedaan. Notitie HASKONNGDHV NEDERLAND B.V. PLANNNG & STRATEGY Aan : ir. J.J. Tiemersma Van : ing. F.J.M. van Hout Datum : 7 november 2013 Kopie : Onze referentie : BC6253-101-100/N003/408255/Nijm Betreft : Metingen

Nadere informatie

NSG dag, 28 maart 2017, Utrecht. Evenementen en db(c)

NSG dag, 28 maart 2017, Utrecht. Evenementen en db(c) NSG dag, 28 maart 2017, Utrecht Evenementen en db(c) ir. M.A. Kok MBA www.dbcontrol.nl Introductie: - dbcontrol actief in NL, B, N, - Ph.D. student @ University Gent, Belgie, over db(c) - Vlarem erkend

Nadere informatie

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen Jane Alaerts 1 Heleen Luts 1, Christian Desloovere 2 en Jan Wouters 1 1 ExpORL, K.U.Leuven en 2 UZ Leuven België Audiologische follow-up

Nadere informatie

Sportzalen: Arbo-eisen voor geluidniveaus onhaalbaar

Sportzalen: Arbo-eisen voor geluidniveaus onhaalbaar Sportzalen: Arbo-eisen voor geluidniveaus onhaalbaar 6e Kennisdag Bouwfysica 21 mei 2015 Jeroen Vugts Sportzalen: Arbo-eisen voor geluidniveaus onhaalbaar Aanleiding Richtlijnen/eisen Ruimteakoestiek Geluidniveaus

Nadere informatie

LAAGFREQUENT GELUID WINDPARK DE

LAAGFREQUENT GELUID WINDPARK DE LAAGFREQUENT GELUID WINDPARK DE VEENWIEKEN Datum 2 juli 2015 Van D.F. Oude Lansink, Pondera Consult Betreft Analyse Laagfrequent geluid windpark De Veenwieken Projectnummer 714068 M1 Inleiding In opdracht

Nadere informatie

Enquete Omgevingsdiensten Laagfrequent geluid

Enquete Omgevingsdiensten Laagfrequent geluid Enquete Omgevingsdiensten Laagfrequent geluid Published by Erik Bloem 07 September 2017 at 13:09 Powered by Enalyzer Onderzoek onder 29 Omgevingsdiensten naar laagfrequent geluid - zomer 2017 In juli benaderde

Nadere informatie

Geluidmeetrapport. Laagfrequent geluid Wolvenstraat, aanvulling

Geluidmeetrapport. Laagfrequent geluid Wolvenstraat, aanvulling Geluidmeetrapport Betreft: Auteur: Laagfrequent geluid Wolvenstraat, aanvulling Stefan Kortekaas Gemeente Utrecht Toezicht en Handhaving Bebouwde Omgeving Postbus 8406 3503 RK Utrecht tel (030) 2863629

Nadere informatie

Bijna 50% van de bevolking hoort tot 10 db beter dan in de db(a) weging wordt aangenomen.

Bijna 50% van de bevolking hoort tot 10 db beter dan in de db(a) weging wordt aangenomen. Introductie Dijken moeten worden gebouwd op de maximaal te verwachten waterhoogte, logisch denkt u, maar waarom worden geluidsbeperkende maatregelen dan niet genomen op de maximale geluidsdruk die een

Nadere informatie

Tabel met uitspraken genoemd in presentatie Curves voor LFG een juridische blik 24 mei 2016 VVM Subsectie Laagfrequent Geluid 1

Tabel met uitspraken genoemd in presentatie Curves voor LFG een juridische blik 24 mei 2016 VVM Subsectie Laagfrequent Geluid 1 5 200200727/1 24 juli 2002 revisievergunning verleend voor een inrichting voor het winnen van zand en grind met een capaciteit van 100 ton per uur of meer. Hiertegen is door de inrichting "Maatschappij

Nadere informatie

Meer reductie van geluidhinder door minder focus op geluid! Frits van den Berg Mundonovo sound research (voorheen: GGD Amsterdam)

Meer reductie van geluidhinder door minder focus op geluid! Frits van den Berg Mundonovo sound research (voorheen: GGD Amsterdam) Meer reductie van geluidhinder door minder focus op geluid! Frits van den Berg Mundonovo sound research (voorheen: GGD Amsterdam) NSG - bijeenkomst Geluidshinder, hoe te duiden, 9 jan 2018 Inhoud A. Geluidniveau

Nadere informatie

Onderzoek laagfrequent geluid. (casus: Noord Groningen) drs. T.A. van Veen (NLR) NSG bijeenkomst laagfrequent geluid, 24 mei 2012, Deventer

Onderzoek laagfrequent geluid. (casus: Noord Groningen) drs. T.A. van Veen (NLR) NSG bijeenkomst laagfrequent geluid, 24 mei 2012, Deventer Onderzoek lgfrequent geluid (csus: Noord Groningen) drs. T.A. vn Veen (NLR) NSG bijeenkomst lgfrequent geluid, 24 mei 2012, Deventer Ntionl Lucht- en Ruimtevrtlbortorium Ntionl Aerospce Lbortory NLR Bron

Nadere informatie

Audiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum

Audiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Audiometrie Bij mensen met een verstandelijke beperking Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Voorwaarden aan onderzoeker Affiniteit met de doelgroep Kunnen observeren Geduld, duidelijke structuur kunnen

Nadere informatie

Geluidsspectrum maatgevend voor hinder binnenshuis

Geluidsspectrum maatgevend voor hinder binnenshuis M+P www.mp.nl Onderdeel van Müller-BBM groep Mensen met oplossingen Geluidsspectrum maatgevend voor hinder binnenshuis Congres Geluid Trillingen en Luchtkwaliteit - 2018 ir. Theodoor Höngens 2 Wat vooraf

Nadere informatie

Toelichting akoestisch

Toelichting akoestisch Toelichting akoestisch onderzoek Mega Windy 18 oktober 2013 Willy Verbruggen Departement Leefmilieu Meetpunten MP1 MP2 MP3 MP6 MP7 Venetië 3 Bosweg 22 Maalderijstraat 87 Nieuwmoersesteenweg 121 Postbaan

Nadere informatie

Bezielende omgeving in de Ouderenzorg -BEZO -

Bezielende omgeving in de Ouderenzorg -BEZO - Research Centre for Innovations in Healthcare Bezielende omgeving in de Ouderenzorg -BEZO - Geluid en Akoestiek Auditief comfort N.H.A.M. Van Hout This project has been financed by SIA RAAK (2012-14-38P)

Nadere informatie

GGD-richtlijn Laag Frequent Geluid

GGD-richtlijn Laag Frequent Geluid GGD-richtlijn Laag Frequent Geluid 1. Probleemomschrijving Er zijn regelmatig mensen die aangeven dat zij gehinderd worden door laagfrequent geluid (lfg). Degenen die er last van hebben zijn meestal van

Nadere informatie

Buren van Lageweide. 8 april Utrecht

Buren van Lageweide. 8 april Utrecht Buren van Lageweide Utrecht Rob Rietveld NLVOW i.o. Presentatie Buren van Lageweide 1 Geluid Definitie: geluid is een drukgolf. Omdat dit akoestische fenomeen een golf is, bestaat het uit twee parameters

Nadere informatie

Wettelijke grenswaarden voor piekniveaus ten gevolge van industriële activiteiten. Jan H. Granneman

Wettelijke grenswaarden voor piekniveaus ten gevolge van industriële activiteiten. Jan H. Granneman Wettelijke grenswaarden voor piekniveaus ten gevolge van industriële activiteiten Jan H. Granneman Introductie Achtergrond: Omgevingswet Heroverweging grenswaarden voor piekgeluidniveaus ten gevolge van

Nadere informatie

Reactie op visie gemeente Venlo inzake Windturbinepark Greenport GvL/GvL/KS/OA BR

Reactie op visie gemeente Venlo inzake Windturbinepark Greenport GvL/GvL/KS/OA BR ARAG Rechtsbijstand T.a.v. de heer mr. R.T. Kirpestein Postbus 230 3830 AE LEUSDEN Mook, februari 2018 Betreft: Ref.: Reactie op visie gemeente Venlo inzake Windturbinepark Greenport GvL/GvL/KS/OA 15935-1-BR

Nadere informatie

M+P MBBM groep Mensen met oplossingen. Rapport. Laagfrequent geluid en trillingen door halterende touringcars aan de Prins Hendrikkade

M+P MBBM groep Mensen met oplossingen. Rapport. Laagfrequent geluid en trillingen door halterende touringcars aan de Prins Hendrikkade M+P MBBM groep Mensen met oplossingen Rapport Laagfrequent geluid en trillingen door halterende touringcars aan de Prins Hendrikkade M+P.DROAM.12.01C.1 28 oktober 2015 Colofon Opdrachtnemer M+P raadgevende

Nadere informatie

Windenergie en geluid:

Windenergie en geluid: Windenergie en geluid: Hinderbeleving en communicatie GTL-congres 4 november 2015 Steven Velthuijsen Achtergrond Windenergie Windenergie en geluid Windenergie en geluidsbeleving Hoofdthema s: 1) Geluidsnorm

Nadere informatie

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven ir. Henk Versteeg Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Lichtveld Buis & Partners BV Raadgevende ingenieurs

Nadere informatie

Laagfrequent geluidshinder klacht woning Losser

Laagfrequent geluidshinder klacht woning Losser Laagfrequent geluidshinder klacht woning Losser Meting uitgevoerd door: Axel Lok (Universiteit Twente) Datum: 27 november 2015 Inleiding Naar aanleiding van een laagfrequent geluidsklacht is er een geluid

Nadere informatie

Geluid van windturbines Winddagen 2016

Geluid van windturbines Winddagen 2016 Geluid van windturbines Winddagen 2016 Mike Dijkstra Thom de Rijk Inhoud Algemeen De geluidnorm Laagfrequent geluid (LFG) Amplitude Modulatie (OAM en EAM) Tonaal geluid Beleving Ervaringen met geluidexcursies

Nadere informatie

Verruimde geluidsregels veroorzaken onaanvaardbaar veel hinder

Verruimde geluidsregels veroorzaken onaanvaardbaar veel hinder Verruimde geluidsregels veroorzaken onaanvaardbaar veel hinder J.H. Fred Jansen www.nkpw.nl Minister Cramer Er moet lokaal draagvlak komen voor wind- op- land, zonder dat geen windturbines maakte drie

Nadere informatie

NSG 4 juni 2014. George.boersma@munisense.com. 4 juni 2014

NSG 4 juni 2014. George.boersma@munisense.com. 4 juni 2014 Geluid en evenementen NSG 4 juni 2014 George.boersma@munisense.com 4 juni 2014 Agenda Munisense Evenementengeluid Beheersing met monitoring Van beheersing naar beleid Discussie Munisense Introductie Online

Nadere informatie

Oordeelsvorming bij overlast van lfg

Oordeelsvorming bij overlast van lfg Oordeelsvorming bij overlast van lfg Piet Sloven Milieudienst Rijnmond NSG 8 dec 2008 Onderwerpen Het assortiment: lfg-alfabet Bronsoorten en bronnen Ernst lfg & toetsen Klachtbehandeling Het lfg-alfabet

Nadere informatie

Laag Frequent Geluid, je zou er maar last van hebben.

Laag Frequent Geluid, je zou er maar last van hebben. Laag Frequent Geluid, je zou er maar last van hebben. In het begin is er niets, alles lijkt normaal.ik spreek in het jaar 2010, je woont in een rustige wijk en komt tot rust in je woning. Je besluit hier

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst Laagfrequent Geluid van 23 november 2012

Verslag bijeenkomst Laagfrequent Geluid van 23 november 2012 Verslag bijeenkomst Laagfrequent Geluid van 23 november 2012 Inleiding Sinds januari 2012 bestaat de gelegenheid op de website van de vereniging Leefmilieu gezondheidsklachten te melden die een relatie

Nadere informatie

RAPPORT. Laagfrequent geluid. In het kader van het MER HHTT. HES Hartel Tank Terminal B.V.

RAPPORT. Laagfrequent geluid. In het kader van het MER HHTT. HES Hartel Tank Terminal B.V. RAPPORT Laagfrequent geluid In het kader van het MER HHTT Klant: HES Hartel Tank Terminal B.V. Referentie: I&BBE4185-101-108R002F01 Versie: 01/Finale versie Datum: 14 juni 2017 HASKONINGDHV NEDERLAND B.V.

Nadere informatie

Audiometrische triage bij de audicien

Audiometrische triage bij de audicien Audiometrische triage bij de audicien Wouter A. Dreschler (w.a.dreschler@amc.uva.nl) Academic Medical Centre Amsterdam, The Netherlands Triage door de audicien Klachten over het gehoor huisarts KNO/ AC

Nadere informatie

Geluid ongehoord? Invloed van geluid op de gezondheid van leraren in onderwijsgebouwen. Ruud Geerligs Concept developer education

Geluid ongehoord? Invloed van geluid op de gezondheid van leraren in onderwijsgebouwen. Ruud Geerligs Concept developer education Geluid ongehoord? year-month-date/creator Invloed van geluid op de gezondheid van leraren in onderwijsgebouwen Ruud Geerligs Concept developer education Ecophon Parallelweg 17 4878 AH Etten-Leur 076-50

Nadere informatie

Rein C.Muchall NSG

Rein C.Muchall NSG Rein C.Muchall NSG 26-3-2014 1 o Kunnen de klachten worden bevestigd o Hoe erg is het eigenlijk o Kan de overlast worden bewezen NSG 26-3-2014 2 1) Meten met Herriemeter 2) Normstelsel toepassen 3) Sinds

Nadere informatie

Evenementenbeleid Boxmeer

Evenementenbeleid Boxmeer Evenementenbeleid Boxmeer Pieter Jans (Geluidspecialist) Arie Peters (Teammanager Vergunningen, toezicht en handhaving) Evenementenbeleid boxmeer Evenementenbeleid van 2008 - Gemeente wil actualiseren

Nadere informatie

PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS

PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS Utrecht 2 november 2007 PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS CHRIS DE BAL DEP. LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE LESSIUS HOGESCHOOL

Nadere informatie

Risicocommunicatie. Gezondheid als uitgangspunt, een kwestie van vertrouwen?? Henk Jans, arts Inhoudsmanager Bureau GMV 10 juli 2008

Risicocommunicatie. Gezondheid als uitgangspunt, een kwestie van vertrouwen?? Henk Jans, arts Inhoudsmanager Bureau GMV 10 juli 2008 Risicocommunicatie Gezondheid als uitgangspunt, een kwestie van vertrouwen?? Henk Jans, arts Inhoudsmanager Bureau GMV 10 juli 2008 Presentatie Beleving risico s in relatie tot (praktijk) Wat is een risico?

Nadere informatie

ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND DÜSSELDORF - DORTMUND - BERLIN - PARIS - LYON - LONDON - LEUVEN - SEVILLA

ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND DÜSSELDORF - DORTMUND - BERLIN - PARIS - LYON - LONDON - LEUVEN - SEVILLA laagfrequent geluid R esultaten onderzoek C entrale Gelderland Edwin Buikema e.buikema@ peutz.nl ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND DÜSSELDORF - DORTMUND - BERLIN - PARIS - LYON - LONDON - LEUVEN

Nadere informatie

Laag Frequente Tinnitus of Laag Frequent Geluid? Is er een verschil in begeleiding?

Laag Frequente Tinnitus of Laag Frequent Geluid? Is er een verschil in begeleiding? Laag Frequente Tinnitus of Laag Frequent Geluid? Is er een verschil in begeleiding? Ir. Dyon J.W.M. Scheijen Klinisch fysicus audioloog Inhoud Tinnitus Hoe horen wij? Het gehoorsysteem Beleving van geluid

Nadere informatie

Reactie van mensen op stemgeluid. Frits van den Berg

Reactie van mensen op stemgeluid. Frits van den Berg Reactie van mensen op stemgeluid Frits van den Berg Overzicht Stemgeluid en spraak deel van onze natuur Gemeten hinder en slaapverstoring Omgang met stemgeluid Stem/spraak: deel van onze natuur Ons gehoorsysteem

Nadere informatie

G. Dingemanse, J. Feenstra Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam, Nederland

G. Dingemanse, J. Feenstra Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam, Nederland G. Dingemanse, J. Feenstra Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam, Nederland Real Ear Metingen Meten van geluidsniveau bij het trommelvlies Inhoud Waarom Real Ear Metingen? Uitvoering

Nadere informatie

Welke bron veroorzaakt de klacht? Meten en rekenen bij de Maasvlakte. Frits van der Eerden

Welke bron veroorzaakt de klacht? Meten en rekenen bij de Maasvlakte. Frits van der Eerden Welke bron veroorzaakt de klacht? Meten en rekenen bij de Maasvlakte Frits van der Eerden TWEELUIK Monitoring geluid (TNO Ugent ASAsense AFM) Monitoring klachten (DCMR) Opmerking: hinder (HMRI) versus

Nadere informatie

Wakker liggen van windmolens

Wakker liggen van windmolens Wakker liggen van windmolens Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts Amersfoort, NSG, 4 oktober 2018 Inhoud van mijn presentatie Mijn ervaringen met geluid en gezondheid De casus Urk De Windmolenziekte Wat zegt

Nadere informatie

ISO 9612-2009. Een nieuwe norm voor het meten van geluid op de arbeidsplaats NVVA 2009

ISO 9612-2009. Een nieuwe norm voor het meten van geluid op de arbeidsplaats NVVA 2009 ISO 9612-2009 Een nieuwe norm voor het meten van geluid op de arbeidsplaats Overzicht Vervanging NEN 3418 Inhoud van 9612: Overeenkomsten en verschillen met 3418 3 methoden: selectie en inhoud Meetonzekerheid

Nadere informatie

Allart Knoop, Gertjan Dingemanse. Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam

Allart Knoop, Gertjan Dingemanse. Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam Allart Knoop, Gertjan Dingemanse Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam Knagende vragen Is deze dome niet te open? De cliënt vindt het geluid scherp. Geef ik teveel versterking,

Nadere informatie

Gemeentelijke aanpak van laagfrequent geluid

Gemeentelijke aanpak van laagfrequent geluid Gemeentelijke aanpak van laagfrequent geluid Project ter versterking van de aanpak van laagfrequent geluid door gemeenten Nienke de Jong: Gerard Hooiring: Henk Breukelaar: Gea de Meer GGD Fryslân FUMO

Nadere informatie

Geluidsplan. Naam evenement: Locatie evenement: Datum evenement: Organisator:

Geluidsplan. Naam evenement: Locatie evenement: Datum evenement: Organisator: Geluidsplan Naam evenement: Locatie evenement: Datum evenement: Organisator: Inhoud Inleiding... 2 Eindverantwoordelijkheid... 3 Opzet van het evenement... 3 Inzichtelijk maken geluidniveaus... 4 Toetsing

Nadere informatie

Laagfrequent geluid van windturbines

Laagfrequent geluid van windturbines Laagfrequent geluid van windturbines Nieuwe Deense wetgeving Presentatie NSG-bijeenkomst 5 februari 2013 door Erik Koppen ARCADIS Imagine the result Inhoud presentatie Wat is laagfrequent geluid? Deense

Nadere informatie

Trillingen in woningen. normeringen grenzen en ambities

Trillingen in woningen. normeringen grenzen en ambities 1/9 Trillingen in woningen Hans Huizer Peutz bv, vestiging Zoetermeer (079 3470347) h.huizer@zoetermeer.peutz.nl Inleiding Trillingen in woningen kunnen tot hinder leiden. Enerzijds gaat het dan om trillingen

Nadere informatie

Evaluatie van de hoortoestelaanpassing

Evaluatie van de hoortoestelaanpassing Evaluatie van de hoortoestelaanpassing Niek Versfeld klinisch fysicus audioloog Universitair Audiologisch Centrum VUmc Amsterdam Casus: korte anamnese Vrouw 68 jaar, reuma Rechts matig hoge-tonenverlies

Nadere informatie

Resultaten Evaluatie Pilot Bloeddrukmeting Augustus 2015

Resultaten Evaluatie Pilot Bloeddrukmeting Augustus 2015 Resultaten Evaluatie Pilot Bloeddrukmeting Augustus 2015 Achtergrond In september 2014 is GGD Noord- en Oost-Gelderland gestart met de implementatie van de landelijke JGZrichtlijn Overgewicht. Het NCJ

Nadere informatie

RAADSINFORMATIEBRIEF met beantwoording artikel 42 vragen 19R.00433

RAADSINFORMATIEBRIEF met beantwoording artikel 42 vragen 19R.00433 RAADSINFORMATIEBRIEF met beantwoording artikel 42 vragen 19R.00433 Van: : college van burgemeester en wethouders Datum : 28 mei 2019 Portefeuillehouder(s) : Wethouder De Weger Portefeuille(s) : Milieu

Nadere informatie

Windturbines: aanbevelingen vanwege volksgezondheid

Windturbines: aanbevelingen vanwege volksgezondheid Windtrbines: aanbevelingen vanwege volksgezondheid Frits van den Berg Mndonovo sond research (voorheen: Rijksniversiteit Groningen en GGD Amsterdam) Onderwerpen A. Effecten van gelid van windtrbines B.

Nadere informatie

Bij de Schinkelbrug is sprake van laagfrequent geluid, vooral ten gevolge van passages van zware vrachtauto's over de brug.

Bij de Schinkelbrug is sprake van laagfrequent geluid, vooral ten gevolge van passages van zware vrachtauto's over de brug. Notitie Aan Eric Ivens, Hans de Haan Projectorganisatie Zuidasdok Van ir. M.G. Dittrich, ir. P.W. Wessels, ing F.H.M. Staats Onderwerp Contourmeting L C -L A Schinkelbrug 1. Inleiding TNO heeft in opdracht

Nadere informatie

Ik hoor een bromtoon. Hinder door laagfrequent geluid

Ik hoor een bromtoon. Hinder door laagfrequent geluid Ik hoor een bromtoon 1 Hinder door laagfrequent geluid 2 Geluidhinder kan uw leven en welzijn Ik hoor een bromtoon! Hinder door laagfrequent geluid. behoorlijk verstoren. Dat geldt ook voor een voortdurende

Nadere informatie

Toolbox. Herrie op het dak

Toolbox. Herrie op het dak Toolbox Herrie op het dak Herrie op het dak In het kader van het project: Duurzaam inzetbaar dakwerk Veilig en gezond op het dak Afspraken lawaai Arbocatalogus Platte daken Men spreekt van lawaai wanneer

Nadere informatie

Nachtelijke fluctua.es, hinder en slaapverstoring. - themabijeenkomst geluid(hinder) van windturbines - Joos Vos

Nachtelijke fluctua.es, hinder en slaapverstoring. - themabijeenkomst geluid(hinder) van windturbines - Joos Vos Nachtelijke fluctua.es, hinder en slaapverstoring - themabijeenkomst geluid(hinder) van windturbines - Environmental Noise Research and Consultancy (www.vosanr.com) voorheen TNO Human Factors, Soesterberg

Nadere informatie

De geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional. Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl 28/05/15

De geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional. Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl 28/05/15 De geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl Gezondheid volgens de WHO: good health is a state of complete physical, social and mental well-being,

Nadere informatie

ECLI:NL:RVS:2010:BK9028

ECLI:NL:RVS:2010:BK9028 ECLI:NL:RVS:2010:BK9028 Instantie Raad van State Datum uitspraak 13-01-2010 Datum publicatie 13-01-2010 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie 200900320/1/M1 Bestuursrecht Eerste

Nadere informatie

Geluidsmetingen in Bunnik

Geluidsmetingen in Bunnik 1 Geluidsmetingen in Bunnik Geluidsmetingen uitgevoerd naar aanleiding van het Ontwerp Inpassingsplan (OIP) voor de aanleg van de Rijsbruggerweg van Houten naar de A12 Inhoud 1. Inleiding 2. Samenvatting

Nadere informatie

Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra

Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra Frans Duijm arts medisch milieukundige Kenniscentrum Milieu & Gezondheid GGD s Groningen, Friesland, Drenthe 21 maart 2007 ventilatie in scholen

Nadere informatie

De stille verkeersbrug

De stille verkeersbrug Wybo Gardien, 4 november 2015, Expo Hoevelaken Phlip van den Dool, Herke Stuit, Kareen Gasparotto (Movares), WillemJan van Vliet (RWS) Inhoud presentatie Waarom een stille verkeersbrug? Reken- en meetvoorschrift

Nadere informatie

Monitoring van bouwlawaai

Monitoring van bouwlawaai Monitoring van bouwlawaai geluidhindermiddag 10 maart 2009 Carel Ostendorf www.chri.nl Cauberg-Huygen 5 vestigingen in Nederland 170 medewerkers Adviezen op het gebied van milieu en bouwfysica waaronder

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw :

Opleiding Duurzaam Gebouw : Opleiding Duurzaam Gebouw : Akoestiek : ontwerp en realisatie Leefmilieu Brussel Definities en grootheden Manuel Van Damme Acoustical Expert VK Group Doelstelling(en) van de presentatie Evalueren en Definiëren

Nadere informatie

onderwerp Geluidmetingen Keienfestival 2015 Locatie centrum Westerbork Gemeente Midden-Drenthe datum

onderwerp Geluidmetingen Keienfestival 2015 Locatie centrum Westerbork Gemeente Midden-Drenthe datum onderwerp Geluidmetingen Keienfestival 2015 Locatie centrum Westerbork 28-06-2015 project Gemeente Midden-Drenthe datum 30-06-2015 RUD Drenthe Team Advies Email: a.abbingh@ruddrenthe.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Bromtoon Nesselande. Akoestisch onderzoek van de DCMR en Event Acoustics

Bromtoon Nesselande. Akoestisch onderzoek van de DCMR en Event Acoustics Bromtoon Nesselande Akoestisch onderzoek van de DCMR en Event Acoustics Bromtoon Nesselande Akoestisch onderzoek van de DCMR en Event Acoustics Auteur :drs. N. de Jong Documentnummer :21239211 Afdeling

Nadere informatie

NSG Geluid monitoren 23 juni 2015

NSG Geluid monitoren 23 juni 2015 Voorkomen van gehoorschade (en overlast) in de NSG Geluid monitoren 23 juni 2015 George.boersma@munisense.com (NL), www.munisense.com, www.horecasense.be Lange termijn ruimtelijke ordening 2 Korte termijn

Nadere informatie

Rapport. Laagfrequent geluid in de omgeving van industrieterrein Lage Weide ten behoeve van mogelijke ontwikkeling windturbines

Rapport. Laagfrequent geluid in de omgeving van industrieterrein Lage Weide ten behoeve van mogelijke ontwikkeling windturbines 5 Rapport Lid NLingenieurs ISO-9001 gecertificeerd Laagfrequent geluid in de omgeving van industrieterrein Lage Weide ten behoeve van mogelijke ontwikkeling windturbines Eindresultaten na 3 maanden meten

Nadere informatie

Evenementen en gehoorschade

Evenementen en gehoorschade Evenementen en gehoorschade NSG geluidshinderdag 28 maart 2017 Frits van den Berg, adviseur Milieu & Gezondheid GGD Amsterdam namens Donné Schmidt, adviseur Milieu & Gezondheid GGD Hollands Noorden In

Nadere informatie

1. Aanleiding Conclusie... 7

1. Aanleiding Conclusie... 7 F 1. Aanleiding... 3 2. Uitgangspunten... 4 Wettelijk kader...4 Akoestische situatie uitgaangsgebied...5 Uitwerking Achtergrondniveaus...5 3. Geluidsuitbreiding horeca inrichtingen... 6 4. Conclusie...

Nadere informatie

Analyse Windturbine Project Greenport Venlo 2016

Analyse Windturbine Project Greenport Venlo 2016 Boekend, 16 mei 2016 Analyse Windturbine Project Greenport Venlo 2016 1 Inleiding Onlangs is er melding gedaan van het voornemen om langs de spoorlijn op Greenport Venlo meerdere windturbines te plaatsen.

Nadere informatie

Resultaten van het onderzoek naar de. kwaliteit van leven. van de partner van een persoon met NAH

Resultaten van het onderzoek naar de. kwaliteit van leven. van de partner van een persoon met NAH Resultaten van het onderzoek naar de kwaliteit van leven van de partner van een persoon met NAH Meer zicht krijgen op de impact van NAH op het leven van de partners van mensen met NAH. Vanuit dit inzicht

Nadere informatie

Geluidmetingen Dweilorkesten Festival en LFP marathon 2015 Centrum Westerbork 13 september 2015

Geluidmetingen Dweilorkesten Festival en LFP marathon 2015 Centrum Westerbork 13 september 2015 onderwerp opdrachtgever Geluidmetingen Dweilorkesten Festival en LFP marathon 2015 Centrum Westerbork 13 september 2015 Gemeente Midden-Drenthe datum 15-09-2015 RUD Drenthe Team Advies Email: a.abbingh@ruddrenthe.nl

Nadere informatie

Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland. Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid

Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland. Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid oscar.breugelmans@rivm.nl Inhoud 1. WHO environmental noise guidelines 2. Resultaten hinderinventarisatie

Nadere informatie

ONDERZOEK LAAGFREQUENT GELUID WONING LINDELAAN 18 TE EEN

ONDERZOEK LAAGFREQUENT GELUID WONING LINDELAAN 18 TE EEN ONDERZOEK LAAGFREQUENT GELUID WONING LINDELAAN 18 TE EEN Uitgevoerd op 31 januari 2019 ONDERZOEK LAAGFREQUENT GELUID WONING LINDELAAN 18 TE EEN Uitgevoerd op 31 januari 2019 Opdrachtgever Nederlandse Aardolie

Nadere informatie

Men is voornemens een aantal bedrijfswoningen en bedrijfshallen te projecten net ten zuiden van het bestaande bedrijventerrein Overrijke.

Men is voornemens een aantal bedrijfswoningen en bedrijfshallen te projecten net ten zuiden van het bestaande bedrijventerrein Overrijke. Notitie Project : Bedrijfswoningen van Noord Werknr./Ordernr : 11692-1 Orderomschrijving : Akoestisch onderzoek industrielawaai Datum : 25-04-2013 Onze referentie Opgemaakt door : 11692-Memo-02 : Dhr.

Nadere informatie

Oorverdovend Gehoorschade door muziek(lawaai)

Oorverdovend Gehoorschade door muziek(lawaai) Oorverdovend Gehoorschade door muziek(lawaai) Gretha Leever Beleidsmedewerker Wim Niessen Sociaal-Geneeskundige Versie 19-12-2014 Epidemiologie Ieder jaar 20.000 jongeren met gehoorschade erbij (TNO)

Nadere informatie

Ik hoor een bromtoon! Over wat te doen bij hinder door laagfrequent geluid

Ik hoor een bromtoon! Over wat te doen bij hinder door laagfrequent geluid Ik hoor een bromtoon! Over wat te doen bij hinder door laagfrequent geluid Vooraf Geluid is onmisbaar in ons dagelijks leven en heeft verschillende belangrijke functies. Geluid heeft een communicatie-

Nadere informatie

Audiogrammen. Een gezond gehoor. Geleidingsverlies. Ed de Geus februari Luchtgeleiding: Beengeleiding: UCL: MCL: Spraakaudiogram:

Audiogrammen. Een gezond gehoor. Geleidingsverlies. Ed de Geus februari Luchtgeleiding: Beengeleiding: UCL: MCL: Spraakaudiogram: Audiogrammen Ed de Geus februari 2010 1 2 Een gezond gehoor 0 db drempelverlies 0 db drempelverlies ± 100 tot 110 db vlak tussen drempel en UCL Normale ideale curve Oplopend tot 100% en blijvend 100% 3

Nadere informatie

NAM - locatie Rossum-Weerselo ROW2

NAM - locatie Rossum-Weerselo ROW2 NAM - locatie Rossum-Weerselo ROW2 Controlemeting Tramweg Rossum Opdrachtgever Nederlandse Aardolie Maatschappij BV Contactpersoon Kenmerk R088032aa.00001.tk Versie 04_001 Datum 26 mei 2015 Auteur Kelvinbaan

Nadere informatie

Oorverdovend Gehoorschade door muziek(lawaai)

Oorverdovend Gehoorschade door muziek(lawaai) Oorverdovend Gehoorschade door muziek(lawaai) Gretha Leever Beleidsmedewerker Wim Niessen Sociaal-Geneeskundige Epidemiologie 20.000 jongeren met gehoorschade per jaar erbij (TNO) 10% van de jongeren

Nadere informatie