Regionale leergemeenschap Water en Ruimte West Nederland 28 februari 2013 bij Waternet Amsterdam

Transcriptie

1 Regionale leergemeenschap Water en Ruimte West Nederland 28 februari 2013 bij Waternet Amsterdam Introd uctie Bij de start van de bijeenkomst heet Fleur Schilt (Platform31) de nieuwe leden welkom en vertelt zij over de opzet van de leergemeenschap. De leergemeenschap W est wil professionals werkzaam in water en ruimte van elkaars werkpraktijk laten leren. Van alle deelnemers wordt verwacht dat zij komen halen en brengen en zich nieuwsgierig opstellen. Het leren zal in 2013 gebeuren aan de hand van twee pilot-projecten W estland W aterproo(e)f en Kockengen W aterproof. Deze casussen gebruiken wij als leidraad, maar niet exclusief er wordt voldoende ruimte gecreëerd om ook van andere praktijkervaringen te leren. Na de introductie van Fleur Schilt worden de leerwensen geïnventariseerd in kleine groepjes aan de hand van de volgende opdracht: Formuleer drie leerdoelen waar jij persoonlijk aan wilt werken in 2013 Probeer om aansluiting te vinden bij pilot projecten en maak je doelen concreet, liefst meetbaar Op basis van de geïnventariseerde leerdoelen wordt het programma voor de bijeenkomst in juni en najaar 2013 vormgegeven. Vervolgens introduceren Marian Booltink, Grontmij en W illemijn Nagel, Gemeente W estland hun casussen Kockengen W aterproof en W estland W aterproof. Kockengen Wate rpro of De projectgroep (Gemeente Stichtse Vecht, hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en provincie Utrecht) wil in de leergemeenschap de vraag voorleggen hoe je de gezamenlijke doelstelling formuleert en op basis daarvan de beste totaaloplossing zoekt. Met andere woorden: hoe voorkom je dat de verschillende belangen alleen voor zichzelf pleiten? W e gaan met u op zoek naar de uitruilmogelijkheden (ofwel ieders wisselgeld) om te komen tot een deal waarin alle partijen zich kunnen vinden. Westland Waterproo(e)f Deze groep gaat aan de slag met de vraag: Hoe verankeren we het programma in bestaand beleid en de op te stellen hemelwatervisie van gemeente W estland en hoogheemraadschap van Delfland. Dit met als doel dat bestaand beleid de doelen van W estland W aterproof niet hindert en er ook op de lange termijn voldoende aandacht en geld beschikbaar is voor de programmadoelen. W e behandelen deze vragen in het licht van klimaatverandering en de benodigde flexibiliteit die nodig is omdat we niet weten hoe het klimaat verandert.

2 Uitkomsten parallelsessie Kockengen Waterproof Inleiding: Het dorp Kockengen kampt met bodemdaling. Dat leidt tot verzakkende huizen, tuinen en wegen, knappende rioleringsbuizen en een dalend maaiveld in de polder. Om met deze bodemdaling om te gaan werd het adagium peil volgt functie gevolgd. De woningen blijven staan maar verzakken, het waterpeil in de polder daalt steeds verder ten behoeve van de landbouw. Daarbij heeft het dorp een woningbouwopgave van 100 nieuwe woningen. De Gemeente Stichtse Vecht, hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en de Provincie Utrecht hebben de handen ineen geslagen om op duurzame wijze met de maaivelddaling om te gaan en Kockengen waterproof te maken. Het plan bestaat uit drie deelplannen: 1. Prioritaire aanpak korte termijn 2. Kockengen waterproof lange termijn 3. Ontwikkeling 100 woningen in vierde kwadrant Deze partijen werken samen met de gemeenschap in Kockengen aan de bovengenoemde projecten. Groot Meijdrecht is een voorbeeld voor Kockengen, zover willen ze het niet laten komen. Het instrumentarium dat door de Provincie in dit project ingezet wordt is een bodemdalingsmodel en het waterschap maakt een kosten-baten analyse van de verschillende ingrepen in het watersysteem. Uitw erking deelses sie: Na de inleiding van Marian geven de deelnemers aan behoefte te hebben aan de relatie tussen de inhoud en het proces van dit project te bespreken. Ook geven een aantal deelnemers aan de ruimtelijke aspecten van het project onderbelicht te vinden. Na een discussie worden de belangen en de BATNA s 1 van de verschillende belanghebbenden geïnventariseerd. Boeren willen droge voeten voor de koeien en een goede leefomgeving in zijn algemeenheid. Hun BATNA is het indienen van juridische bezwaren, al wordt er getwijfeld of die gegrond zullen zijn De gemeente wil de functies in het gebied behouden en de uitbreidingswijk realiseren. Het BATNA is het uitvoeren van het bestemmingsplan voor de uitbreidingswijk en het opvoeren van de rioolbelasting Bewoners hebben behoefte aan informatie en piepschuim voor het ophogen van de tuin. Daarbij hechten zij aan het handhaven van het voorzieningenniveau. Hun BATNA is hun stemgedrag en het inspelen op de emotie van de inwoners Bedrijven hechten aan goede infrastructurele voorzieningen en de mogelijkheid om personeel te kunnen aantrekken. Hun BATNA is het verhuizen naar een andere locatie en 1 BATNA staat voor Best Alternative To a Negotiated Agreement. Met andere woorden: het BATNA beschrijft het beste alternatief voor een partij als deze partij niet in onderhandeling gaat met anderen.

3 het meenemen van de werkgelegenheid. Al zien de bedrijven niet altijd de mogelijkheid om daadwerkelijk te vertrekken door de hoge kosten Natuurorganisaties hechten aan biodiversiteit in het gebied en de relatie met andere natuurgebieden. Het BATNA van de natuurorganisaties is een gang naar de rechter, maar zij staan daar niet heel sterk en kunnen beter aan tafel blijven zitten. Voor de volgende bijeenkomst: We gaan de casus Kockengen gebruiken als aanleiding om andere projecten aan de orde te stellen. Marian inventariseert of het communicatieplan voor het project met de groep besproken kan worden We zorgen dat de meer ruimtelijke aspecten van de casus; het voorzieningenniveau en de werkgelegenheid in Kockengen en de uitbreidingswijk sterker aan de orde komen. Uitkomsten parallelsessie Westland Waterproo(e)f Inleiding: Gemeente W estland en hoogheemraadschap van Delfland willen een gezamenlijke hemelwatervisie opstellen. De visie heeft enerzijds als doel wateroverlast door hemelwater te beperken en anderzijds om kansrijke toepassingen van het overtollige hemelwater te benoemen. De visie gaat over het omgaan met hemelwater op de lange termijn. Om een beeld te krijgen van de mogelijke ontwikkeling van het W estland behandelen we in deze workshop twee scenario s: - Economische groei versus economische krimp - Sterke klimaatverandering (W + scenario) versus matige klimaatverandering (G scenario). Economische groei Klimaat- Klimaat- Scenario G Scenario W + Economische krimp In tweetallen hebben de deelnemers nagedacht over kansen en bedreigingen per kwadrant. Daarbij was zowel aandacht voor ontwerpoplossingen als procesvragen. Uitwerking resultaten:

4 1. Anneke van Veen en Hermine Erenstein (economische groei en klimaatscenario G) meer ambitie, door meer geld dat beschikbaar is; de profielen kunnen bijvoorbeeld ruimer = mooier = toegankelijker. Is wel afhankelijk van de initiatiefnemer Oplosbaar! Middelen beschikbaar voor vaartenstelsel (neem recreatie mee) Snellere innovatiekracht, duurzamere kassen --> geven bergingsmogelijkheden Middelen voor cocreatie met burgers (overheid trekt zich terug, stelt doelen en laat realisatie over aan initiatiefnemer) Subsidie beschikbaar stellen voor afkoppelen door individuen Meer verharding, meer woningen (kan dat nog?) Teveel ambities, te weinig keuzes Geen aandacht voor duurzaamheid 2. Pieter van der Brugge en Victorine Bogaardt (economische groei en klimaatscenario W +) Water in vijvers bergen (afgraven) Kassen in de bergingsvijvers laten drijven --> inzetten voor recreatie Bestuurlijk doorpakken Innovatieve oplossingen voor berging inzetten Aantal m3 berging per oppervlak binnen het bedrijf (= op eigen terrein) voorschrijven op basis van maximale afvoernorm. Eventuele gietwatervoorraad eraf hal en. 3. Martijn Steenstra en Toos Lander (economische krimp en klimaatscenario G) Kansen voor stadslandbouw Bereidheid tot samenwerken --> oplossingen op buurtniveau Gebiedskennis tuinders benutten Kleine bedrijven vallen af --> grote noodzaak, herstructurering slechtste gebieden Minder koppelkansen bebouwde omgeving Meer voor recreatie/natuur Minder innovaties 4. Adriana Jeuring en Gregor van Lit (economische krimp en klimaatscenario W +) Kansen glastuinbouw: Herstructurering in de glastuinbouw (failliet = leegstand) o Zonder sloop: tijdelijke waterberging, bijv. verplaatsbare waterbergingszakken Ordenen extra water + recreatie + infra Kansen inwoners/woningbouw: Tijd voor planvorming, meedenkkracht Leegstand huurwoningen en werkloosheid Geen geld voor investeringen Geen durf Discussie over de resultaten:

5 - Gaat het dan om praktische maatregelen die burgers en tuinders gaan nemen om het water vast te houden of te verkopen aan een gebruiker, of gaat het ook om een gedragsverandering in het watergebruik en maakt het sec niet zoveel uit hoeveel water ze nou daadwerkelijk vasthouden met hun groene dak? - Is hemelwaterbeleid alleen landelijk in te voeren, of moet je juist klein (op lokaal niveau) begi nnen? - Moet je het vasthouden van hemelwater opleggen (en dus bestraffen als men zich er niet aan houdt) of maatregelen die bijdragen aan vasthouden van hemelwater belonen? - Wat is hierin de rol van de gemeente? De rol van de gemeente en waterschap is in elk geval om voorlichting te geven over de klimaateffecten op de lange termijn. Zij kunnen het lange termijn perspectief schetsen en tegen welke grenzen overheid en bedrijfsleven dan aanloopt. Verder wordt een faciliterende rol voor de overheden gezien om het nemen van maatregelen te stimuleren voor informatievoorziening, meewerken met vergunningen en ruimtelijke plannen en eventueel ook financieel stimuleren. - Door de klimaatverandering kun je als overheid niet meer aan de normen (voor overlast, water op straat, verzakking enz.) voldoen, dus moet je ook dit uitleggen aan burgers en bedrijven. Communiceer wat je als overheden wél kun en wat niet. Maak duidelijk welke verantwoordelijkheid je bij de perceelseigenaar (en dus probleemeigenaar) legt. - Sluit in het beleid aan bij de sterke sociale structuren in het W estland. Het gevoel van een collectief probleem biedt een basis voor collectieve oplossingen waarbij bedrijven elkaar hel pen. Voor de volgende bijeenkomst: Wat zijn de verschillen en overeenkomsten in wateraanpak tussen de gemeenten Katwijk en Westland? Kan dit de volgende keer een uitgangspunt voor een thema zijn? In Katwijk en Rijnsburg zijn ook grote tuinbouwclusters. Dit betreft het beheergebied van hoogheemraadschap van Rijnland. Willemijn Nagel (gemeente W estland) neemt hierover contact op met Hermine Erenstein van gemeente Katwijk. Indien de vergelijking interessant lijkt betrekken zijn ook hoogheemraadschappen van Delfland en Rijnland bij de voorbereiding van een vervolgsessie. Evaluatie en afsluiting Dit was de eerste bijeenkomst van de leergemeenschap waarin we op een nieuwe manier hebben gewerkt, namelijk van elkaar leren aan de hand van twee projecten. De ervaring na deze bijeenkomst leert het volgende: - Het is van belang om als projecteigenaren duidelijke vragen voor te leggen aan de groep. - We zullen de leerzame/innovatieve/uitdagende aspecten van de pilot projecten nog explicieter in beeld brengen. Op die manier kunnen deelnemers zelf nog meer leren van het pilot project. - Met name voor het project Kockengen is het van belang om de ruimtelijke opgaven explicieter te bespreken. - Een bezoek aan het gebied helpt om meer inzicht te krijgen in de locale situatie. - Het is een uitdaging om in discussies/werksessies de praktijk van alle dag (met al zijn onmogelijkheden en gemaakte keuzes) wat los te laten en met een afstand naar het project te kijken. Tot slot hartelijk dank aan de gastorganisatie Waternet voor de ontvangst!