Effectieve interventies om vsv te verminderen

Transcriptie

1 Effectieve interventies om vsv te verminderen SLO Economie, KU Leuven Top Institute for Evidence Based Education Research, Maastricht University SSL studiedag: Voortijdig schoolverlaten uit de tijd? 5 juni 2013, Leuven 1

2 Onderzoekslijn naar vsv Evaluatie van genomen beleidsinterventies op vraag van Nederlands Ministerie van OCW op vraag van individuele scholen / schoolgroepen Waar mogelijk focus op causale verbanden: dus oorzakelijk verband tussen de interventie en de verandering in vsv 2

3 Is Nederlands vsv-beleid interessant voor Vlaanderen? 3

4 Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Kwalificatieplicht? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? - Actief verzuimbeleid? C. Daling van vsv gecorrigeerd voor economische kenmerken D. Projectie kostprijs toekomstig vsv-beleid 4

5 Complex probleem Kosten van vsv zijn hoog Private kosten - Hogere kans op werkloosheid (Psacharopoulos and Layard, 1979) - Hogere kans op ziekte (Groot and Maasen van den Brink, 2007) - Lagere onderwijsuitkomsten van kinderen (Bowles, 1972) Kosten voor de samenleving: - Verhoogde kans op criminele activiteiten (Lochner and Moretti, 2004) - Lagere sociale cohesie (Milligan et al., 2004) - Lagere economische groeivoet (Hanushek and Wössmann, 2007) 5

6 Dropout prevention Kenmerken van de leerling Exogeen The literature - Geslacht: McMillan & Marks, 2003; Stearns & Glennie, Leeftijd: Roderick, 1994; Lee & Burkman, 2003; Wylie & Hunter, Etniciteit: Goldschmidt & Wang, 1999; Rumberger & Larson, 1998; Crowder & South, Capaciteiten: Goldschmidt & Wang, 1999; Alexander et al., 2001; Marks, 2007 Motivatie - Interesse in scholing: - Mening over leraren: Rumberger & Thomas, Zitten blijven: Goldschmidt & Wang, 1999; Jimerson, 1999; Roderick et al., Aandacht tijdens de lessen - Verzuim: Carbonaro, 1998; Rumberger, Huiswerk: Goldschmidt & Wang, 1999; Seltzer, 1994 Voortijdig schoolverlaten Kenmerken ouders Exogeen - Opleiding ouders: McNeal, 1999; Rumberger, 1995; Pong & Ju, 2000; De Graaf et al., Sociale klasse: Kalmijn & Kraaykamp, 2003 Interesses en verwachtingen ouders - Opkomst ouderavonden: Astone & McLanahan, 1991; Rumberger et al., 1990; Rumberger, Belang van onderwijs: Alexander et al., 2001; Mapp, Controle van huiswerk: Epstein, 1990; Suichu & Willms, 1996 Schoolkenmerken - School locatie (verstedelijking): Haveman et al., 1991; Astone & McLanahan, 1994; Swanson & Schneider, 1999; Rumberger, Klasgrootte: McNeal, 1997; Rumberger, Samenstelling school: Bryk & Thum, 1989; McNeal, 1997; Rumberger, 1995; Rumberger & Thomas, Etniciteit in de klas: Ainsworth-Darnell, 1998; Gibson, 1997; - School type: Jacobs and Tieben,

7 Vsv, een Europees probleem De Lissabon doelstellingen (2000) en Europa 2020 doestellingen: Breng het aantal vsv ers in Europa terug tot maximaal 10% Nederlandse Nationale doelstelling: Halveer het aantal nieuwe vsv ers van in 2002 naar in 2012 en verder naar in 2016 Bemerk: De noemer = alle leerlingen in een gegeven jaar Nederlandse EU doelstelling: 8% vsv tegen 2020 Bemerk: De noemer = alle jongeren onder 23 jaar 7

8 Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Kwalificatieplicht? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? - Actief verzuimbeleid? C. Daling van vsv gecorrigeerd voor economische kenmerken D. Projectie kostprijs toekomstig vsv-beleid 8

9 Basisregister onderwijsnummer Wie verliet het onderwijs zonder diploma? Adequate en volledige registratie van leerlingen is start van beleid 9

10 Basisregister onderwijsnummer Basisregister Onderwijsnummer (BRON): uniek volgnummer voor elke leerling Data van alle leerlingen in het Nederlandse onderwijssysteem Gestart in schooljaar 2004/2005 Bevat gegevens van de postcode, schoolnummer, ouderkenmerken (vb. Eenoudergezin) en sociale sitatie (vb. Leeft in achterstandswijk) Kan verbonden worden met data van Centraal Bureau voor de Statistiek en gemeentelijke informatie Registratie in BRON op 1 oktober van elk jaar. vroegtijdig schoolverlater = Een leerling jonger dan 23 jaar die geen diploma (startkwalificatie) bezit en niet meer ingeschreven is in het onderwijs, terwijl hij/zij dit wel was op 1 oktober van het vorige jaar.

11 Basisregister onderwijsnummer Basisregister Onderwijsnummer (BRON): uniek volgnummer voor elke leerling Start van het beleid en de bijhorende beleidsevaluatie!

12 Naming en shaming Regio s, gemeenten en scholen worden via naming en shaming aangespoord tot betere prestaties - Iedereen kan vsv voor een buurt, school of regio opzoeken, dit zowel in absolute als in relatieve termen 12

13 Naming en shaming Naming and shaming along several lines - public: - regional - targets set by school 13

14 Naming en shaming Source: 14

15 Dropout prevention Naming and shaming 15

16 Kwalificatieplicht Als jongeren langer school lopen, verhoogt de kans op een diploma. Kwalificatieplicht: - jongeren hebben de verplichting om een kwalificatie te behalen - dit komt neer op een verhoging van de leerplicht voor vwo en mbo leerlingen Evaluatie mogelijk door strikte manier van invoering van de wet: Controle groep: Leerlingen geboren voor 1 augustus Experimentele groep: Leerlingen geboren na 1 augustus 16

17 Kwalificatieplicht Als jongeren langer school lopen, verhoogt de kans op een diploma. Kwalificatieplicht Daling van vsv met 2.52 percentage punt Maar eigenaardig: Effect is vooral door groenpluk in de controle groep (= de leerlingen die net niet vallen onder de kwalificatieplicht). Vooral Nederlandse mbo jongeren zonder zittenblijven hebben meer school verlaten vlak voor de invoering van de kwalificatieplicht 17

18 Kwalificatieplicht Als jongeren langer school lopen, verhoogt de kans op een diploma. Kwalificatieplicht Effect vooral in Controle groep 18

19 Convenant Er werden door ministerie 10 maatregelen voorgesteld die regio s en scholen kunnen implementeren (= menulijst) Welk van deze voorgenomen maatregelen correleren met lagere uitval? 19

20 Convenant De voorgenomen convenantmaatregelen Na controle voor regionale vaste effecten, een tijdstrend, leerling- en ouderkenmerken, buurtkenmerken en schooltype = Ondergrens van de invloed van het convenant Observaties: - Verzuimregistratie lijkt enkel te werken voor scholen met weinig vsv - Curatieve projecten hebben onmiddellijk effect - Mentoring en coaching, en dagbesteding hebben grootste invloed Vooral maatregelen die actief op de jongeren inzetten werken 20

21 Prestatiesubsidie Financiële prikkel van 2,500 euro (eerder 2,000 euro) voor elke vsv er minder in vergelijking met basisjaar De prikkel is oneerlijk als: - Bepaalde scholen reeds veel aandacht besteedden aan vsv voor De achtergrondkenmerken van leerlingen verschillen We testen dit laatste voor Rotterdam Amsterdam en voor steden in provincie Flevoland

22 Prestatiesubsidie Er is een verschil in vsv tussen Rotterdam en Amsterdam door effectiever beleid? door andere bevolkingskenmerken? Bepaal of een leerling uit Rotterdam ook voortijdig school verlaten zou hebben had hij/zij in Amsterdam had gewoond Besluit: - Als niet correct en volledig gecorrigeerd wordt voor school- en leerlingkenmerken zijn dergelijke monetaire incentieven unfair. - Anderzijds zorgt het voor een enorme bewustwording en aandacht voor vsv in de scholen

23 Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid 1. Verzuim verhoogt de kans op vsv met 3.9 percentpunt (DMO Amsterdam data) cfr. Vsv-percentage in de gemeente Amsterdam bedroeg 7.8% ( ) en 6.8% ( ) 2. Verbeterde verzuimrapportage leidt tot lager vsv, maar niet significant verschillend van 0 (DMO Amsterdam data) Enkel voor de beter vo-scholen observeren we een significant effect 3. Een actief verzuimbeleid zorgt voor een significant lager vsv (voor scholen in RMC 39) Evaluatie van Bewust Aanwezig op School : verzuimbeleid met huisbezoeken voor verzuimende leerlingen (gemiddelde tijdsinvestering per deelnemer is 5 uur) Daling van 2.33 percentpunt vsv 23

24 Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Kwalificatieplicht? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? C. Daling van vsv gecorrigeerd voor economische kenmerken D. Projectie kostprijs toekomstig vsv-beleid 24

25 Beleid versus economie Naming en shaming door Europese Commissie (gegevens Eurostat): 25

26 Beleid versus economie

27 Beleid versus economie Maar: vergelijking op basis van outputindicatoren is vaak weinig zeggend Vsv is sterk beïnvloed door: - Korte termijn economische cyclus (vb. Groenpluk bij economische boom) - Lange termijn welvaartsgroei (vb. Groeiend belang van startkwalificatie) - Institutionele link tussen de arbeidsmarkt en onderwijs We corrigeren voor 12 EU landen de Eurostat cijfers voor deze invloeden Resultaat: vsv-cijfer: - Invloed door economie, instituties, - Invloed door (actief) beleid 27

28 Beleid versus economie Verandering in vsv tussen 2000 en 2008, gezuiverd voor externe invloeden 28

29 Beleid versus economie Daling van 4 procent punt in vsv tussen 2000 en procentpunt daling is door economische korte en lange termijninvloeden 1.19 procentpunt is daling door beleidsinitiatieven 29

30 Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Kwalificatieplicht? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? C. Daling van vsv gecorrigeerd voor economische kenmerken D. Projectie kostprijs toekomstig vsv-beleid 30

31 Kostprijs toekomstig vsv-beleid Via een theoretisch en empirisch micro-simulatiemodel kunnen we de Nederlandse vsv-cijfers voorspellen. Op basis van gegevens bekomen we een correcte inschatting van vsv voor Hierbij is (1) de intensiteit van het beleid en (2) de economische groei een variabele die in het model gemanipuleerd kan worden. 31

32 Kostprijs toekomstig vsv-beleid Gebruik makend van hetzelfde micro-simulatiemodel: Elke daling van 5 procentpunten vsv kost ongeveer 29 miljoen euro. Als Nederlandse beleidsmakers vsv willen verminderen tot dicht bij 0%, vergt dit (ceteris paribus) een jaarlijks budget van 574 miljoen euro (of 0.10% van het bbp) 32

33 Referenties Academische artikelen Papers en Nederlandstalige rapporten zijn verkrijgbaar per mail: De Witte, K., Cabus, S., Thyssen, G., Groot, W. and Maassen van den Brink, H. (2013). A Critical Review of the Literature on School Dropout. Educational Research Review. In Press. De Witte, K. and M. Csillag (2013), Does anybody notice? On the impact of improved truancy reporting on school dropout. Education Economics. In Press. De Witte, K. and Cabus, S. (2013), Dropout prevention measures in the Netherlands, an evaluation. Educational Review 65 (2), De Witte, K., Nicaise, I., Lavrijsen, J., Van Landeghem, G., Lamote, C. and Van Damme, J. (2013). The impact of institutional context, education and labour market policies on early school leaving: a comparative analysis of EU countries. European Journal of Education Cabus, S. and De Witte, K. (2012), Naming and shaming in a fair way. On disentangling the influence of policy in observed outcomes. Journal of Policy Modeling 34, De Witte, K. and Van Klaveren, C. (2012), Comparing students by a matching analysis on early school leaving in Dutch cities. Applied Economics 44 (28), De Witte, K. and Rogge, N. (2012), Dropout from secondary education: all's well that begins well. European Journal of Education 47 (4), Cabus, S. and De Witte, K. (2011), Does School Time Matter? On the impact of compulsory education age 33 on school dropout. Economics of Education Review 30,

34 Referenties Samenvattingen voor beleid Papers en Nederlandstalige rapporten zijn verkrijgbaar per mail: De Witte, K. and M. Csillag (2011). De invloed van spijbelen op vroegtijdig schoolverlaten. (The influence of truancy on early school leaving). Tijdschrift voor Onderwijsrecht en Onderwijsbeleid (2), Cabus, S. and K. De Witte (2011). Werkt een actief verzuimbeleid? (Is an active truancy policy effective?). Tijdschrift voor Onderwijsrecht en Onderwijsbeleid (1), De Witte, K., S. Cabus, G. Thyssen, W. Groot and H. Maassen van den Brink (2010). Voortijdig schoolverlaten: Beleidsevaluatie 2010 Deel 1 Verkenningen. NICIS Institute. Cabus, S., K. De Witte, M. Csillag, W. Groot and H. Maassen van den Brink (2011). Voortijdig schoolverlaten: Beleidsevaluatie 2011 Deel 2 Kwalificatieplicht Verzuimbeleid. NICIS/TIER Universiteit Maastricht. Thyssen, G., K. De Witte, W. Groot, H. Maassen van den Brink (2010). De stereotypen van voortijdig schoolverlaten. Impuls voor onderwijsbegeleiding 41 (3), Cabus, S. and K. De Witte (2011). Invloed van leerplichtwet op voortijdig schoolverlaten (The influence of compulsory education on early school leaving). Economisch Statistische Berichten 96 (4606), Thyssen, G., K. De Witte, W. Groot, H. Maassen van den Brink (2010). De stereotypen van voortijdig schoolverlaten (The stereotypes of early school leaving). Impuls voor onderwijsbegeleiding 41 (3),

35 Effectieve interventies om vsv te verminderen SSL-studiedag Voortijdig schoolverlaten uit de tijd? 5 juni 2013