Effectieve interventies om vsv te verminderen

Transcriptie

1 Effectieve interventies om vsv te verminderen Leuven Economics of Education Research, KU Leuven Top Institute for Evidence Based Education Research, Maastricht University VFO-dag 18 september

2 Onderzoekslijn naar vsv Evaluatie van genomen beleidsinterventies Op vraag van Nederlands Ministerie van OCW Op vraag van individuele scholen / schoolgroepen Waar mogelijk focus op causale verbanden: dus oorzakelijk verband tussen de interventie en de verandering in vsv 2

3 Is Nederlands vsv-beleid interessant voor Vlaanderen? 3 Bron: Eurostat

4 Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Conceptuele benadering van interventies C. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? - Actief verzuimbeleid? D. Kostprijs vsv-beleid 4

5 Complex en dynamisch probleem Kosten van vsv zijn hoog Private kosten - Hogere kans op werkloosheid (Psacharopoulos and Layard, 1979) - Hogere kans op ziekte (Groot and Maasen van den Brink, 2007) - Lagere onderwijsuitkomsten van kinderen (Bowles, 1972) Kosten voor de samenleving: - Verhoogde kans op criminele activiteiten (Lochner and Moretti, 2004) - Lagere sociale cohesie (Milligan et al., 2004) - Lagere economische groeivoet (Hanushek and Wössmann, 2007) Maar vsv is een complex probleem 5

6 Dropout prevention Kenmerken van de leerling Exogeen The literature - Geslacht: McMillan & Marks, 2003; Stearns & Glennie, Leeftijd: Roderick, 1994; Lee & Burkman, 2003; Wylie & Hunter, Etniciteit: Goldschmidt & Wang, 1999; Rumberger & Larson, 1998; Crowder & South, Capaciteiten: Goldschmidt & Wang, 1999; Alexander et al., 2001; Marks, 2007 Motivatie - Interesse in scholing: - Mening over leraren: Rumberger & Thomas, Zitten blijven: Goldschmidt & Wang, 1999; Jimerson, 1999; Roderick et al., Aandacht tijdens de lessen - Verzuim: Carbonaro, 1998; Rumberger, Huiswerk: Goldschmidt & Wang, 1999; Seltzer, 1994 Voortijdig schoolverlaten Kenmerken ouders Exogeen - Opleiding ouders: McNeal, 1999; Rumberger, 1995; Pong & Ju, 2000; De Graaf et al., Sociale klasse: Kalmijn & Kraaykamp, 2003 Interesses en verwachtingen ouders - Opkomst ouderavonden: Astone & McLanahan, 1991; Rumberger et al., 1990; Rumberger, Belang van onderwijs: Alexander et al., 2001; Mapp, Controle van huiswerk: Epstein, 1990; Suichu & Willms, 1996 Schoolkenmerken - School locatie (verstedelijking): Haveman et al., 1991; Astone & McLanahan, 1994; Swanson & Schneider, 1999; Rumberger, Klasgrootte: McNeal, 1997; Rumberger, Samenstelling school: Bryk & Thum, 1989; McNeal, 1997; Rumberger, 1995; Rumberger & Thomas, Etniciteit in de klas: Ainsworth-Darnell, 1998; Gibson, 1997; - School type: Jacobs and Tieben,

7 Interventies conceptueel 7

8 Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Conceptuele benadering van interventies C. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? - Actief verzuimbeleid? D. Kostprijs vsv-beleid 8

9 Basisregister onderwijsnummer Wie verliet het onderwijs zonder diploma? Adequate en volledige registratie van leerlingen is start van beleid 9

10 Basisregister onderwijsnummer Basisregister Onderwijsnummer (BRON): uniek volgnummer voor elke leerling Data van alle leerlingen in het Nederlandse onderwijssysteem Gestart in schooljaar 2004/2005 Bevat gegevens van de postcode, schoolnummer, ouderkenmerken (vb. Eenoudergezin) en sociale situatie (vb. Leeft in achterstandswijk) Kan verbonden worden met data van Centraal Bureau voor de Statistiek en gemeentelijke informatie Registratie in BRON op 1 oktober van elk jaar. Vroegtijdig schoolverlater = Een leerling jonger dan 23 jaar die geen diploma (startkwalificatie) bezit en niet meer ingeschreven is in het onderwijs, terwijl hij/zij dit wel was op 1 oktober van het vorige jaar.

11 Naming en shaming Regio s, gemeenten en scholen worden via naming en shaming aangespoord tot betere prestaties - Iedereen kan vsv voor een buurt, school of regio opzoeken, dit zowel in absolute als in relatieve termen 11

12 Naming en shaming Source: 12

13 Convenant Er werden door ministerie 10 maatregelen voorgesteld die regio s en scholen kunnen implementeren (= menulijst) Welk van deze voorgenomen maatregelen correleren met lagere uitval? 13

14 Convenant De voorgenomen convenantmaatregelen Na controle voor regionale vaste effecten, een tijdstrend, leerling- en ouderkenmerken, buurtkenmerken en schooltype = Ondergrens van de invloed van het convenant Observaties: - Verzuimregistratie lijkt enkel te werken voor scholen met weinig vsv - Curatieve projecten hebben onmiddellijk effect - Mentoring en coaching, en dagbesteding hebben grootste invloed cf. in De Standaard 31/10/13: Jongeren weten vaak heel weinig over wat beroepen inhouden, merkt Fons Leroy. Vooral maatregelen die actief op de jongeren inzetten werken 14

15 Prestatiesubsidie Financiële prikkel van 2,500 euro (eerder 2,000 euro) voor elke vsv er minder Zorgt voor een enorme bewustwording en aandacht voor vsv in de scholen

16 Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid 16

17 Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid School verzuim is problematisch want gaat gepaard met - criminaliteit (Garry, 1996) - tienerzwangerschap (Hibbert en Fogelman, 1990) - sociale problemen (Reid, 1984) - correleert sterk met voortijdig schoolverlaten (vb. Henry, 2007; Rumberger, 1983; DesJardins et al., 2006) of in de woorden van Fons Leroy (DS, 31/10/13): Volgens Leroy gaat het vaak om jongeren die al op zestien jaar schoolmoe zijn. 'Zij komen via het watervalsysteem in het beroepsonderwijs terecht, beginnen te spijbelen en haken af. 17

18 Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid Maar: - Geen literatuur rond de relatie tussen de duur van verzuim en vsv - Veel methodologische problemen door het verwaarlozen van endogeniteit tussen verzuim en vsv - Geen literatuur rond effect van verzuimregistratie verzuimregistratie = zachte beleidsmaatregel zachte maatregelen worden sowieso minder geëvalueerd 18

19 Verzuim, verzuimrapportage en verzuimbeleid 1. Verzuim verhoogt de kans op vsv met 3.9 percentpunt (DMO Amsterdam data) cfr. Vsv-percentage in de gemeente Amsterdam bedroeg 7.8% ( ) en 6.8% ( ) 2. Verbeterde verzuimrapportage leidt tot lager vsv, maar niet significant verschillend van 0 (DMO Amsterdam data) Enkel voor de betere vo-scholen observeren we een significant effect 3. Een actief verzuimbeleid zorgt voor een significant lager vsv (voor scholen in RMC 39) Evaluatie van Bewust Aanwezig op School : verzuimbeleid met huisbezoeken voor verzuimende leerlingen (gemiddelde tijdsinvestering per deelnemer is 5 uur) Daling van 2.33 percentpunt vsv 19

20 Overzicht A. Complexe interactie van leerling-, ouder- en schoolkenmerken B. Conceptuele benadering van interventies C. Wat werkt en wat werkt niet? - Leerlingnummer - Naming en shaming? - Convenant? - Prestatiesubsidie? - Verzuimregistratie? - Actief verzuimbeleid? D. Kostprijs vsv-beleid 20

21 Kostprijs vsv-beleid 574 miljoen < 4,714 miljard 2,3% van bbp Lissabon 15,4% Aanval Op Schooluitval 13,5% Laatste cijfers 9,1%

22 Effectieve interventies om vsv te verminderen VFO-dag 18 september 2014