GRUP Leidingstraat Zomergem Opwijk Nota voor Publieke Consultatie. Plan-milieueffectenrapport

Transcriptie

1 GRUP Leidingstraat Zomergem Opwijk Nota voor Publieke Consultatie Plan-milieueffectenrapport

2 COLOFON Opdracht: Opmaak van een plan-milieueffectrapport voor het GRUP Leidingstraat Zomergem - Opwijk Nota voor Publieke Consultatie TEKSTBUNDEL incl. KAARTENBUNDEL Opdrachtgever: Fluxys NV Kunstlaan Brussel Opdrachthouder: SORESMA nv Britselei Antwerpen Tel 03/ Fax 03/ kwaliteitslabel ISO 9001:2000 Identificatienummer: \gpa nota voor publieke consultatie Datum: status / revisie: Juni 2009 Nota voor publieke consultatie September 2009 Revisie 1 Februari 2010 Definitief Vrijgave: Jan Parys, MER-coördinator Contractmanager Projectmedewerkers: Jan Parys, Roel Colpaert Gert Pauwels Bert Bossyns MER-deskundige Monumenten en landschappen, MER-deskundige Fauna en Flora MER-deskundige Water MER-deskundige Bodem Adviseur

3 Inhoud Inhoud 2 1 Inleiding Woord vooraf Initiatiefnemer Wat is een milieueffectrapport? Waarom een MER? Doelstelling nota voor publieke consultatie en van de terinzagelegging Termijn en locatie van de terinzagelegging Wat zijn nuttige inspraakreacties? Wat gebeurt er met de inspraakreacties? Toetsing aan de MER-plicht Overzicht van de procedure Plan-m.e.r.-procedure volgens integratiespoor Verder besluitvormingsproces 15 2 Beschrijving van het plan Aard en omvang van de leidingstraat Voorgeschiedenis Ruimtelijke situering Doel en duurzaamheid Beschrijving van de onderzochte alternatieven Locatiealternatieven Uitvoeringsalternatieven Nulalternatief Specifieke eigenschappen aardgasleiding Zomergem-Opwijk Technische beschrijving van het project Deelingrepen Arbeidsveiligheid tijdens de werken Voor de werken Aanleg leiding in open sleuf Deelingreep B: maatregelen om machines toegang te verschaffen tot het tracé Reglementaire testen en proeven Aanleg door middel van horizontaal gestuurde boring 31 3 Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden 33 4 Opstellen van het MER Werkingssfeer van het MER Selectie van de significante milieudisciplines Afbakening van de referentiesituatie, de ontwikkelingsscenario s en de geplande situatie Autonome ontwikkeling Gestuurde ontwikkeling Nota voor publieke consultatie 2

4 4.4 Methodologie effectbeschrijving en beoordeling Algemene methodiek voor de beoordeling van de effecten Waardeschaal van de effectbeoordeling Effecten gerelateerd aan ingrepen Formuleren van milderende maatregelen Interdisciplinaire gegevensoverdracht 55 5 Methodologie per milieudiscipline Bodem, geologie en reliëf Studiegebied Methodiek beschrijving van de referentiesituatie Beknopte beschrijving van de referentiesituatie Effectvoorspelling en beoordeling Water: Grond- en oppervlaktewater Studiegebied Methodiek beschrijving van de referentiesituatie Beknopte beschrijving van de referentiesituatie Effectvoorspelling en beoordeling Fauna en Flora Studiegebied Methodiek beschrijving van de referentiesituatie Beknopte beschrijving van de referentiesituatie Effectvoorspelling en beoordeling Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie Studiegebied Methodiek beschrijving van de referentiesituatie Beknopte beschrijving van de referentiesituatie Effectvoorspelling en beoordeling Mens Optiediscipline Geluid en trillingen 80 6 Voorstel inhoudstafel plan-mer Algemeen Inleiding Hoofdstuk: beschrijving van het plan Hoofdstuk: randvoorwaarden Hoofdstuk: beschrijving van de referentiesituatie, geplande situatie en ontwikkelingsscenario s Hoofdstuk: methodologie effectbeoordeling en ingreep-effect-relaties Hoofdstuk: beschrijving en evaluatie van de milieueffecten en de remediërende maatregelen Hoofdstuk: gewestgrensoverschrijdende effecten Hoofdstuk: leemten in de kennis en voorziene post-evaluatieprogramma s Hoofdstuk: eindbespreking Hoofdstuk: tewerkstelling & investering Hoofdstuk: niet-technische samenvatting 84 7 Team van MER-deskundigen Nota voor publieke consultatie 3

5 8 Verklarende woordenlijst en afkortingen 86 9 Bronnen Bijlagen Bijlage 1: Nota inzake de milieu-impact van aardgas Bijlage 2: nota beleid inzake veiligheid Fluxys Bijlage 3: Veiligheidsfiches Aardgas Bijlage 4: Convenant Archeologie Bijlage 5: beslissing initiatiefnemerschap Bijlage 6: Kaartenbundel Bijlage 7: informatie aangaande van toepassing zijnde RUP s 110 Figuren Figuur 1-1: Timing van de geplande leidingstraat VTN-II... 7 Figuur 1-2: Procedure plan-mer voor RUP via integratiespoor Figuur 2-1: Aanduiding leidingstraat als overdruk Figuur 2-2: Schematische weergave werkstrook (DN 1200) Figuur 2-3:Schematische weergave werkstrook (DN1000) Figuur 2-4: Voorbeeldtekening gestuurde boring Tabellen Tabel 3-1: Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden al dan niet van toepassing op het plan(gebied) en studiegebied Tabel 4-1: Identificatie van sleutel-, optie- en niet-relevante disciplines voor het plan Tabel 4-2 Matrix van de waardeschaal van de effectbeoordeling Tabel 4-3: Ingreep-Effectmatrix voor het RUP Leidingstraat Zomergem-Opwijk : potentiële permanente effecten Tabel 4-4: Interdisciplinaire gegevensoverdracht binnen het MER voor de geplande leidingstraat 56 Tabel 5-1: beoordelingscriteria voor de discipline bodem op plan-mer-niveau Tabel 5-2: Beoordelingscriteria voor de milieudiscipline bodem, project-mer niveau, ten behoeve van latere bespreking in het project-mer Tabel 5-3: beoordelingscriteria voor de discipline water op plan-mer-niveau Tabel 5-4: Beoordelingscriteria voor de discipline water project-mer niveau, ten behoeve van latere bespreking in het project-mer Tabel 5-5: beoordelingscriteria voor de discipline fauna en flora (plan-mer-niveau) Tabel 5-6: Beoordelingscriteria voor de discipline Fauna en Flora; project-mer niveau, ten behoeve van latere bespreking in project-mer Tabel 5-7: beoordelingscriteria voor de discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie (Plan-MER-niveau) Tabel 5-8: Beoordelingscriteria voor de discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie project-mer niveau, ten behoeve van latere bespreking in het project-mer Tabel 5-9: beoordelingscriteria discipline Mens (plan-mer-niveau) Tabel 5-10: Beoordelingscriteria voor de discipline Mens, project-mer niveau, ten behoeve van latere bespreking in het project-mer Tabel 5-11: Milieukwaliteitsnormen voor geluid gedurende de dagperiode Tabel 5-12: beoordelingscriteria voor de discipline Geluid en trillingen (Plan-MER-niveau) Tabel 5-13 Beoordelingscriteria geluid project-mer niveau, ten behoeve van latere bespreking in het project-mer Nota voor publieke consultatie 4

6 Kaarten Kaart 1a Overzicht van de VTN-II leidingstraat Kaart 1b Situering project op orthofotoplan Kaart 1c Situering op topografische kaart Kaart 2 Kaart 3 Kaart 4 Kaart 5 Situering op het gewestplan Bodemkaart Oppervlakte- en grondwater Biologische waarderingskaart Kaart 6 Kaart 7 Fauna en Flora Monumenten en Landschappen Nota voor publieke consultatie 5

7 1 Inleiding 1.1 Woord vooraf Fluxys plant de aanleg van een ondergrondse aardgasvervoerleiding tussen Opwijk (Vlaams-Brabant) en Zomergem (Oost-Vlaanderen). Deze verbinding maakt deel uit van het VTN-II-project (zie Kaart 1a). VTN-II is een nieuwe aardgasvervoerleiding, parallel met de bestaande VTN-leiding tussen Zeebrugge en Raeren (Eynatten) (Duitse Grens). De eerste fase van het project omvat de aanleg van ongeveer 170km DN1000 leiding (84bar) tussen Opwijk en Raeren (Eynatten). De aanleg van de leiding is opgesplitst in drie loten, nl. (i) lot 1: Opwijk-Landen (83km), (ii) lot 2: Landen-Raeren (Eynatten) (85,5km) en (iii) lot 3: aanleg leiding in bestaande tunnels onder het Albertkanaal en de Maas te Visé (1.600m). De aanleg zal concreet worden zodra Fluxys over alle vereiste federale en regionale vergunningen en machtigingen beschikt. Dit is momenteel voor wat betreft Vlaanderen voorzien in december 2009 en voor Wallonië begin Het voorliggende document handelt over het deel van het traject van VTN-II tussen Zomergem en Opwijk. De zone Zeehavengebied Gent maakt geen onderdeel van deze studie uit. Op geregelde tussenafstanden worden tevens afsluiterknooppunten geïnstalleerd. Voor het deel Opwijk-Raeren(Eynatten) werd reeds een project-mer goedgekeurd (PRMER-0226-GK). Het deel Zomergem-Zeebrugge wordt in een later stadium aangevat, naar verwachting na Het VTN-II project is opgenomen in de meerjarenplanning van de CREG (indicatief plan ), die verantwoordelijk is voor de bevoorradingszekerheid van België. De opname van het project door de CREG houdt in dat de federale overheid overtuigd is van de noodzaak van de realisatie van dit project. Dit betekent dat de CREG van oordeel is dat de verbindingscapaciteit tussen Raeren(Eynatten) en Zeebrugge verhoogd dient te worden. De Vlaamse regering heeft op 19 juli 2007 beslist om het VTN-II project te ondersteunen en voor dit project een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan op te maken. Het project heeft volgende belangrijke voordelen voor de Belgische markt: - Versterken van de bevoorradingszekerheid. De aanleg van bijkomende transportcapaciteit is een hefboom voor aanvullende capaciteit voor levering in België. - Oplossing voor toenemende verzadiging van transport voor levering in België op de oost/west as. - Nieuwe capaciteit voor levering in België aan relatief lage kostprijs, ten gevolge van het zogenaamde schaaleffect. - Flexibiliteit aan schippers voor de Belgische markt neemt toe. - Versterking van de hub Zeebrugge. - Ontwikkeling van de concurrentiepositie voor nieuwe marktspelers met Russisch of Noors gas. De geplande leiding (zie figuur 1-1) tussen Zomergem en Opwijk (als onderdeel van VTN- II) kan opgedeeld worden in twee deeltracés. De leiding van Zomergem tot Gent- Desteldonk (uitgezonderd Zeehavengebied Gent) is m lang (DN bar) en de realisatie is voorzien voor Het traject van Gent-Desteldonk tot Opwijk heeft een lengte van m (DN bar en de realisatie is voorzien voor Het tracé is in de provincie Oost-Vlaanderen gesitueerd in de gemeenten Zomergem, Waarschoot, Lovendegem, Evergem, Lochristi, Zele, Berlare, Lebbeke en de steden Gent, Dendermonde, Aalst en Lokeren. In de provincie Vlaams-Brabant is het tracé gesitueerd in Opwijk. De totale lengte bedraagt ca. 62km. Op geregelde tussenafstanden dienen afsluiterknooppunten geïnstalleerd te worden. De afsluiterknooppunten worden gebouwd op dezelfde locatie als bij VTN-I. De knooppunten worden maximaal geïntegreerd binnen de omheining van de bestaande knooppunten Nota voor publieke consultatie 6

8 Figuur 1-1: Timing van de geplande leidingstraat VTN-II Volgens de geldende regelgeving dient, in het kader van een latere vergunningverlening voor de aanleg van het VTN-II-project, een bestemmingswijziging uitgevoerd te worden. Dit zal gebeuren door middel van een gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP), waarin een leidingstraat voor leidingen zal afgebakend worden. Deze leidingstraat wordt afgebakend omwille van de bundeling van lijninfrastructuren, hier meer bepaald om bundeling met de bestaande VTN-I-leiding mogelijk te maken. Voor dit RUP zal een plan-mer opgemaakt worden Nota voor publieke consultatie 7

9 Met deze nota voor publieke consultatie wordt het startschot voor de milieueffectrapportage gegeven. Frequent gebruikte terminologie in de nota voor publieke consultatie: Onder de term plangebied verstaat men het gebied van de voorgenomen activiteit (leidingstraat) binnen de perimeter van een concept van voorontwerp-rup. Het studiegebied wordt globaal gedefinieerd als het plangebied met daarbij het invloedsgebied van de effecten. De afbakening van het studiegebied is afhankelijk van het invloedsgebied van de afzonderlijke ingrepen en milieukarakteristieken. Dit kan per milieueffect verschillen. Leeswijzer Deze nota voor publieke consultatie omvat 10 hoofdstukken, inclusief dit inleidend hoofdstuk. Hieronder is de inhoud van deze hoofdstukken omschreven. - Hoofdstuk 1 gaat verder in op de functie van milieueffectrapportage, schetst de procedure met afstemming op het RUP en geeft aan hoe de burger opmerkingen kan formuleren op de inhoudsafbakening van het op te maken MER; - Hoofdstuk 2 situeert het plangebied geografisch; gaat in op de historiek, een beschrijving van de onderzochte randvoorwaarden en alternatieven en bovendien worden hier de doelstellingen van de invulling van het plan toegelicht; - Hoofdstuk 3 schetst kort de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden in tabelvorm; - Hoofdstuk 4 gaat in op algemene methodologische aspecten en omvat een algemeen ingreep-effectenschema; - Hoofdstuk 5 reikt de basisgegevens aan waarop de effectbeoordeling zich zal baseren en geeft een toelichting omtrent de methodologie voor het bepalen van de referentiesituatie en de effecten per milieudiscipline. Ook een eerste aanzet tot de ontwikkelingsscenario s wordt hier gegeven; - Hoofdstuk 6 bevat een voorstel voor de inhoudstafel van het MER; - In hoofdstuk 7 wordt het Team van deskundigen voorgesteld; - Hoofdstuk 8 omvat een verklarende woordenlijst met vooral niet in de tekst uitgelegde technische termen; - Hoofdstuk 9 tenslotte is de literatuurlijst; - Hoofdstuk 10 bundelt de kaarten en bijlagen. 1.2 Initiatiefnemer De bevoegde overheid voor de opmaak van het RUP is de Vlaamse Overheid. Dit betekent dat de Vlaamse Overheid in principe ook de initiatiefnemer van het plan-mer is. Het besluit van de Vlaamse Regering van 19/06/2009 (B.S. 16/07/2009) met betrekking tot het overnemen van de verplichtingen inzake plan-milieueffectrapportage over ruimtelijke plannen van de bevoegde overheid, maakt het evenwel mogelijk dat de verplichting tot de opmaak van het plan-mer kan overgedragen worden. Door Fluxys werd een aanvraagdossier opgemaakt en ingediend voor het overnemen van de verplichtingen inzake de plan-milieueffectrapportage. Deze aanvraag werd ingediend in juli De vraag omtrent het overnemen van het initiatiefnemerschap werd op 29 oktober ingewilligd door het departement Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed, Afdeling Ruimtelijke Planning. De relevante correspondentie hieromtrent werd opgenomen in bijlage 5. De initiatiefnemer van de opmaak van het plan-mer is bijgevolg: Fluxys nv Kunstlaan Brussel Nota voor publieke consultatie 8

10 1.3 Wat is een milieueffectrapport? In een milieueffectrapport (MER) wordt gerapporteerd over milieueffecten van een voorgenomen plan of activiteit: de milieugevolgen voor mensen, planten, dieren, goederen, water, bodem, lucht, monumenten, de natuur en het landschap worden op een wetenschappelijke manier bestudeerd en beschreven. De wettelijke eisen van de inhoud van het MER zijn omschreven in het MER - VR decreet van 18 december Het MER wordt opgesteld door een team van erkende deskundigen en wordt na afwerking inhoudelijk getoetst door de Dienst Mer. Hierbij gaat de dienst Mer na of het MER alle voornoemde elementen bevat en dus alle vereiste informatie verschaft. Daarom is deze toetsing ook een soort kwaliteitscontrole. Gezien de doelstellingen van een MER dient er met o.a. volgende elementen duidelijk rekening te worden gehouden: Tijdelijke en permanente effecten dienen voor het voorgenomen plan zoveel mogelijk op een kwantitatieve manier te worden aangetoond. Alternatieven gegroeid in of gekend voor de m.e.r.-procesfase (aangereikt door de deskundigen, de administratie en de initiatiefnemer zelf) zoveel mogelijk beschrijven, ze mee opnemen in de effectvoorspelling of duidelijk motiveren waarom deze desnoods verworpen werden. Effecten (ook de gevoelige zones) en milderende maatregelen duidelijk situeren (op kaart met een voor iedereen werkbare schaal) m.a.w. aangeven waar welk effect optreedt en hoe groot dat effect is en duidelijk situeren waar best welke maatregelen genomen worden om de nadelige beoordeelde effecten te milderen en desnoods hoe groot het milderend effect is? Effecten van het voorgenomen plan beoordelen, volgens vooraf bepaalde beoordelingscriteria, alsook deze van alle in het onderzoek mee opgenomen alternatieven met inbegrip van het volledig geremedieerd plan. Uiteraard dient de informatie in het MER objectief en volledig te zijn en gemakkelijk terug te vinden. Het rapport moet met aandacht voor de zorg zijn samengesteld. 1.4 Waarom een MER? Milieueffectrapportage (m.e.r.-proces) 2 is een instrument om de doelstellingen en beginselen van het milieubeleid te helpen realiseren, nl. het voorzorgsbeginsel en het beginsel van preventief handelen. Milieueffectrapportage is een juridisch-administratieve procedure waarbij vóórdat een activiteit of ingreep (projecten of beleidsvoornemens en plannen) plaatsvindt, de milieugevolgen ervan op een wetenschappelijk verantwoorde wijze worden bestudeerd, besproken en geëvalueerd. De achterliggende grondgedachte suggereert dat het beter is om de voor het milieu schadelijke activiteiten (plannen en projecten) vanaf een vroeg stadium in de besluitvorming te ondervangen en bij te sturen. Milieueffectrapportage dwingt de overheid mogelijke milieueffecten grondig in overweging te nemen vooraleer zij over de uitvoering van het plan of het project een besluit neemt. De overheid zal aan de hand van het milieueffectrapport haar uiteindelijke beslissing tot goedkeuring van het plan motiveren. Ook de burger kan het MER gebruiken voor het formuleren van opmerkingen tijdens het openbaar onderzoek in het kader van de vergunningsprocedure. De milieueffectrapportage is dus niet alleen van belang voor de overheid, maar ook voor de initiatiefnemer, waarbij de erkende deskundige de belangrijke 1 Decreet van 18 december 2002 tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houden de algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffect- en veiligheidsrapportage (B.S ). 2 Milieueffectrapportage (m.e.r.) wordt gedefinieerd als "alle handelingen die nodig zijn voor opstellen en beoordelen van een Milieueffectrapport (MER)". Milieueffectrapportage is m.a.w. een proces (bron: Nota voor publieke consultatie 9

11 taak heeft zowel de initiatiefnemer als de overheid objectief en op een wetenschappelijk verantwoorde wijze te duiden op de gevolgen op het milieu van het plan. De overheid zal aan de hand van het milieueffectrapport haar uiteindelijk beslissing tot uitvoering van het plan motiveren. Het principe is eigenlijk eenvoudig: eerst denken en dan doen. Zo laat de milieueffectrapportage toe daadwerkelijk een preventief milieubeleid te voeren. Een MER is een informatief instrument en geen beslissingsinstrument. De beslissing die genomen wordt door de bevoegde overheid betreffende het al dan niet toelaten of vergunnen van een plan onderworpen aan de plan-mer plicht, houdt ook rekening met andere sectoren (sociale, economische en technische belangen) en met openbare inspraak. 1.5 Doelstelling nota voor publieke consultatie en van de terinzagelegging Het voorliggende document behandelt de nota voor publieke consultatie van de leidingstraat voor de aardgasleiding tussen Zomergem en Opwijk. De nota voor publieke consultatie vormt de eerste procedurele stap in de opmaak van het milieueffectrapport. In de nota worden, naast een beschrijving van het voorgenomen plan, de specifieke milieuaspecten beschreven welke onderzocht zullen worden inclusief de verdere aanpak voor de beoordeling van deze aspecten. Het legt m.a.w. de diepgang van het MER vast zodat men zich duidelijk kan voorstellen wat er in het MER minimaal zal beschreven worden en hoe de effecten zullen worden beoordeeld. Het doel van de terinzagelegging van de nota voor publieke consultatie is ten eerste om de betrokken inwoners en bedrijven op de hoogte te stellen van het voorgenomen plan en haar mogelijke gevolgen op de omgeving. Ten tweede is het de bedoeling om concrete, zinvolle reacties uit te lokken (zie verder) waarmee de Dienst Mer rekening kan houden bij de opmaak van richtlijnen. De richtlijnen bakenen de inhoud af van de te bespreken en te onderzoeken onderwerpen in het milieueffectrapport. Door nuttige inspraakreacties van inwoners kan het onderzoek voor het milieueffectrapport inhoudelijk bijgestuurd worden. Meer informatie is beschikbaar in een folder die de Dienst Mer daarover heeft opgesteld. Deze folder vindt u op de webstek De folder kan u ook aanvragen via mer@vlaanderen.be. 1.6 Termijn en locatie van de terinzagelegging De voorliggende nota voor publieke consultatie is gedurende een periode van maximaal 30 dagen ter inzage bij de gemeente waarvan het grondgebied geheel of gedeeltelijk door het op te maken RUP zal worden bestreken en van elke gemeente die aanzienlijke effecten kan ondervinden van het plan. Dit betreft de gemeenten Zomergem: Markt 1, 9930 Zomergem Waarschoot: Dorp 1, 9950 Waarschoot Lovendegem: Kerkstraat 45, 9920 Lovendegem Evergem: Fortune De Kokerlaan 11, 9940 Evergem Lochristi: Dorp-West 52, 9080 Lochristi Zele: Markt 50, 9240 Zele Berlare: Dorp 22, 9290 Berlare Lebbeke: Flor Hofmanslaan 1, 9280 Lebbeke Opwijk : Ringlaan 20, 1745 Opwijk en de steden: Gent: Botermarkt 1, 9000 Gent Aalst: Grote markt 3, 9300 Aalst Lokeren: Groentemarkt 1, 9160 Lokeren Dendermonde: Franz Courtensstraat 11, 9200 Dendermonde Nota voor publieke consultatie 10

12 De nota is tevens beschikbaar op de websites van de hiervoor genoemde gemeenten en steden. De opmerkingen en aanvullingen kunnen enkel schriftelijk per brief ingediend worden bij de dienst Mer. Er kan hierbij gebruik worden gemaakt van een formulier dat downloadbaar is vanaf Op dit formulier dient de titel van het plan-mer duidelijk ingevuld te worden. De opmerkingen moeten ingediend worden binnen de 30 dagen vanaf de beslissing van de Dienst Mer over de volledigverklaring. Dit kan op onderstaand adres: Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Cel Milieueffectrapportage Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20, bus Brussel mer@vlaanderen.be 1.7 Wat zijn nuttige inspraakreacties? De terinzagelegging is geen openbaar onderzoek waarbij bezwaarschriften kunnen ingediend worden. Bezwaarschriften kunnen enkel ingediend worden tijdens het openbaar onderzoek dat georganiseerd zal worden naar aanleiding van de RUP-procedure en van de latere vergunningsaanvraag. Dit is dus tijdens de latere besluitvormingsprocedure en niet gedurende de m.e.r.-procedure. Het milieueffectrapport is bij een dergelijk openbaar onderzoek overigens bruikbaar als instrument om bezwaarschriften te onderbouwen maar ook een basis om ze te weerleggen. Het is dus in ieders belang dat het milieueffectrapport van goede kwaliteit is. Zoals eerder vermeld kan de Dienst Mer enkel zinvolle reacties gebruiken voor het opstellen van richtlijnen die de initiatiefnemer en de deskundigen moeten volgen bij het opstellen van het MER. Dit kunnen opmerkingen zijn over de vorm en presentatie van het MER maar ook inhoudelijke opmerkingen zoals opmerkingen over het voorgenomen plan zelf, over de alternatieven, over de beschrijving van de bestaande toestand, milieueffecten en milderende maatregelen, over de opvolging en evaluatie van de effecten, over de leemten in de kennis,. 1.8 Wat gebeurt er met de inspraakreacties? De dienst MER bepaalt welke opmerkingen en aanvullingen aanleiding geven tot een uitbreiding of inkrimping van het onderzoek dat dient te gebeuren in het plan-mer. De richtlijnen, die door de dienst Mer worden opgesteld, vormen samen met de nota voor publieke consultatie het eigenlijke onderzoekskader waar de onderzoekers mee moeten werken. Deze richtlijnen zijn een openbaar document en elke burger kan ze bij de milieuambtenaar van zijn gemeente opvragen. Deze richtlijnen zijn eveneens beschikbaar op de webstek Toetsing aan de MER-plicht De wettelijke eisen van de inhoud van het MER zijn omschreven in het MER VR decreet van 18 december Dit decreet is ondertussen gedeeltelijk gewijzigd door het plan- MER-decreet van 27 april 2007 (BS d.d. 20 juni 2007) en de wijziging van 8 mei 2009 dat nu van toepassing is. De Vlaamse Regering keurde op 12 oktober 2007 (BS d.d. 07/11/2007) het besluit betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma's goed. Het besluit geeft uitvoering aan het plan-mer-decreet van 27 april Ook is het Besluit van 18 april 2008 betreffende het integratiespoor voor de milieueffectrapportage van een ruimtelijk uitvoeringsplan van toepassing (B.S. 30/05/2008) Nota voor publieke consultatie 11

13 Het decreet verplicht dat bepaalde plannen van administratieve overheden van gewestelijk, provinciaal of lokaal niveau worden onderworpen aan een milieueffectenstudie, vooraleer zij definitief worden goedgekeurd. Wie een plan met aanzienlijke milieueffecten wil opmaken, moet eerst de milieueffecten en de eventuele alternatieven in kaart brengen. Er is geen lijst die aangeeft welke plannen onder de plan-mer-plicht vallen. Art van het plan-mer-decreet van 27 april 2007 bepaalt dat er een plan-mer voor het RUP leidingstraat Zomergem-Opwijk moet worden opgemaakt omdat het een plan betreft dat het kader vormt voor toekenning van een vergunning van een project opgenomen in bijlage I van het Besluit van 10/12/2004. Het betreft een plan inzake o.a. vervoer en ruimtelijke ordening en het plan heeft mogelijk betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones (Immers de geplande leidingstraat loopt langsheen het Habitat- en Vogelrichtlijngebied Schelde- en Durmeëstuarium van de Nederlandse grens tot Gent en doorkruist het Vogelrichtlijngebied Durme en de middenloop van de Schelde, waardoor een passende beoordeling vereist is. Het VEN-gebied De Vallei van de Boven Zeeschelde van Kalkense meersen tot Sint-Onolfspolder wordt tevens doorkruist Overzicht van de procedure Plan-m.e.r.-procedure volgens integratiespoor De opmaak van het MER zal verlopen conform de procedure voor het opstellen van een plan-mer volgens het Decreet van 18 december 2002, gewijzigd door het Decreet van 27 april De opmaak van het plan-mer zal verlopen volgens het integratiespoor, wat inhoudt dat de milieueffectrapportage plaatsvindt tijdens het voorbereidende proces voor de opmaak en voor de vaststelling van het RUP. De opmaak van een plan-mer voor een RUP volgens integratiespoor is inmiddels juridisch verankerd door het Besluit van de Vlaamse regering van 18 april Door het integratiespoor is een mogelijkheid voorzien in het inbouwen van de onderdelen van het MER in het formele planningsproces over een ruimtelijk uitvoeringsplan. Dit biedt het voordeel dat gelijktijdig met het planningsproces de milieubeoordeling kan gebeuren zodat het planningsproces indien nodig kan bijgestuurd worden. Deze procedure is efficiënter, eenvoudiger en kan een substantiële tijdswinst betekenen voor alle betrokkenen. Zoals gemeld loopt de opmaak van het plan-mer parallel met de opmaak van het RUP. De nota voor publieke consultatie wordt ook voorgelegd aan de actoren die betrokken zijn bij de opmaak van het RUP, zijnde de genodigden voor de plenaire vergadering. De dienst MER kan ook andere instanties (dan de genodigden voor de plenaire vergadering) uitnodigen, waarvan zij het advies nuttig acht. Deze actoren kunnen ook aanwezig zijn bij de richtlijnenvergadering van het plan-mer. Het uiteindelijke plan-mer wordt ofwel volledig geïntegreerd in de toelichtingsnota van het RUP, ofwel als apart document behouden. Goedkeuring van een RUP is niet mogelijk zonder beslissing van de Dienst Mer Nota voor publieke consultatie 12

14 De opmaak van een plan-mer o.b.v. het integratiespoorbesluit kan opgedeeld worden in verschillende fasen. In Figuur 1-22 en hierna in deze paragraaf wordt de procedure voorgesteld Nota voor publieke consultatie 13

15 Figuur 1-2: Procedure plan-mer voor RUP via integratiespoor 1. Opmaak nota voor publieke consultatie Aan de hand van deze nota brengt de initiatiefnemer Fluxys de Dienst Mer op de hoogte van het voorgenomen plan. Deze nota omvat tenminste: - alle informatie die vereist is volgens artikel 4.2.8, 1, van het MER-decreet voor de kennisgeving en inhoudsafbakening van het plan-mer, o.m.: een beschrijving van het plan/de voorgenomen activiteit relevante gegevens uit vorige rapportages, studies, de voorgestelde inhoudelijke aanpak van het m.e.r. een beschrijving en evaluatie van reeds onderzochte alternatieven de voorstelling van de erkende MER-coördinator en het team van MERdeskundigen. - een beschrijving, verduidelijking en gebiedsafbakening van het voorgenomen RUP met: in voorkomend geval: een beschrijving van de redelijke alternatieven voor dat RUP of voor onderdelen ervan; de relatie met het ruimtelijk structuurplan of de ruimtelijke structuurplannen waarvan het een uitvoering is; - een toelichting van de te volgen besluitvormingsprocedure voor het RUP en het plan- MER. Daarin wordt aangegeven welke actoren betrokken zijn bij het planningsproces; Nota voor publieke consultatie 14

16 - de reden voor de opmaak van deze nota voor publieke consultatie en de mogelijkheid om tijdens de publieke consultatie opmerkingen of suggesties te doen over het voorstel van reikwijdte, detailleringniveau en inhoudelijke aanpak van het plan-mer. De Dienst Mer neemt binnen de 20 dagen (termijn van orde) een beslissing over de volledigheid van de nota voor publieke consultatie en betekent ze binnen deze termijn aan de initiatiefnemer. De dienst Mer legt de volledig verklaarde nota voor publieke consultatie ter inzage voor het publiek. De dienst Mer informeert eveneens volgende actoren over de terinzagelegging: - genodigden van plenaire vergadering RUP - ander instanties waarvan de Dienst Mer het advies nuttig acht - eventueel instanties t.b.v. grensoverschrijdende planconsultatie Eventuele opmerkingen en adviezen over de inhoudsafbakening van het MER moeten binnen 30 dagen aan de Dienst Mer bezorgd worden. De nota voor publieke consultatie wordt besproken op een vergadering waarbij de Dienst Mer en de bevoegde overheid aanwezig zijn. Overheden en instanties die door de Dienst Mer geraadpleegd werden kunnen eveneens een vertegenwoordiger sturen naar deze vergadering. De Dienst Mer maakt binnen de 20 dagen na de vergadering (termijn van orde) een verslag op dat de richtlijnen voor het MER bevat. De richtlijnen hebben betrekking op: - de reikwijdte, het detailleringsniveau en de inhoudelijke aanpak van het plan-mer: - de bijzondere richtlijnen voor het opstellen van het plan-mer: - beslissing over de voorgestelde erkende MER-coördinator en het voorgestelde team van MER-deskundigen. 2. Uitvoeringsfase Tijdens de uitvoeringsfase stelt het team van deskundigen het plan-mer op onder leiding van een erkende MER-coördinator. Dit plan-mer wordt volledig geïntegreerd in de toelichtingsnota van het RUP of wordt opgesteld als een apart document dat in bijlage bij de toelichtingsnota kan toegevoegd worden. 3. Beoordelingsfase Na indiening van het plan-mer bij de dienst Mer controleert deze of het MER beantwoordt aan de inhoudelijke vereisten van de richtlijnen. Afhankelijk van de timing van de opmaak van het RUP gebeurt de goedkeuring van het plan-mer door de Dienst Mer ofwel vóór de plenaire vergadering van het RUP (schriftelijk), ofwel op de plenaire vergadering zelf waarbij de Dienst Mer aanwezig is ofwel achteraf, maar vóór de voorlopige vaststelling van het ontwerp-rup. Indien het plan-mer wordt ingediend voor de organisatie van de plenaire vergadering beslist de dienst Mer uiterlijk binnen een termijn van vijftig dagen (termijn van orde) na ontvangst van het plan-mer over de goed- of afkeuring ervan. Het definitief plan-mer maakt deel uit van het RUP en volgt verdere dezelfde procedure als het RUP Verder besluitvormingsproces RUP-procedure Inleidend Er wordt tevens verwezen naar de beoordelingsfase plan-mer in voorgaande paragraaf. Het plan-mer dient goedgekeurd te zijn opdat het samen met het ontwerp-rup in openbaar onderzoek gaat. Het MER is niet alleen een hulp bij de besluitvorming maar moet ook "doorwerken in de besluitvorming" nl. "bij de beslissing van de overheid over het voorgenomen plan en de onderdelen en bij de uitwerking ervan wordt rekening gehouden met de goedgekeurde rapporten én met de opmerkingen en commentaren die werden uitgebracht". Het goedgekeurd plan-mer, het goedkeuringsverslag en de richtlijnen dienen rekening Nota voor publieke consultatie 15

17 houdende met artikel van het plan-m.e.r.-decreet samen in openbaar onderzoek te gaan met het ontwerp van plan nl. ontwerp van gewestelijk RUP (kortweg RUP). I.f.v. de doorwerking in de besluitvorming zal het MER in de mate van het mogelijke bij de milderende maatregelen aangeven wanneer en hoe deze zullen/kunnen doorwerken (bv. rechtstreekse doorwerking in stedenbouwkundige voorschriften van het RUP of in specifieke inrichtingsstudies, of in stedenbouwkundige aanvragen, ). Het ontwerp-rup incl. plan-mer, dat naar de plenaire vergadering gaat, dient rekening gehouden te hebben met de officiële richtlijnen die zijn geformuleerd in de plan-m.e.r.- procedure. Het resultaat van de plenaire vergadering zal al dan niet een bevestiging inhouden van het voorstel van ontwerp-plan-rup eventueel met de nodige bijstelling. Algemeen RUP s worden opgemaakt ter uitvoering van ruimtelijke structuurplannen. Ze betekenen een juridische verankering van de beleidsopties uit het structuurplan, met een actiegericht karakter. RUP s scheppen de ruimtelijke mogelijkheden (o.a. inzake bestemming, inrichting en beheer) voor de realisatie van een toekomstvisie m.b.t. de ordening van recreatiegebieden, commerciële centra, bedrijven en diensten, verkeers- en vervoersinfrastructuur, groene ruimten, enz.. Inhoud en procedure in een notendop De opmaak van een gewestelijk RUP verloopt in verschillende fasen. De samenhang met de plan-m.e.r.-procedure werd vooraan in deze paragraaf kort toegelicht. - Start opmaak voorontwerp RUP - Vastlegging plenaire vergadering - Plenaire vergadering - Opmaak ontwerp-rup - Voorlopige vaststelling RUP - Aankondiging Openbaar onderzoek (max. 30 dagen naar voorlopige vaststelling) - Openbaar onderzoek RUP (minimaal 60 dagen, uiterlijk aan te vangen de dertigste dag na aankondiging in het B.S, termijn van orde) - Verwerking Resultaten openbaar onderzoek en advies Vlacoro aan Vlaamse Regering (90 dagen na einde openbaar onderzoek, verlengbaar met 30d op gemotiveerd verzoek van de Vlacoro) - Voorbereiding RUP voor goedkeuring - Definitieve vaststelling RUP (180 dagen na einde openbaar onderzoek, verlengbaar tot 210 dagen indien adviestermijn Vlacoro openbaar onderzoek verlengd (verlengbaar met 60 dagen op verzoek van het departement, maximaal 30d schorsing van de termijn indien een dossier van de R.v.State vereist is, voor de duur van de behandeling van het dossier) - Publicatie (max. 60 dagen na def vaststelling) - Inwerkingtreding RUP (14 dagen later) Andere procedures Voor bepaalde deelprojecten of ontwikkelingen dienen nog project-mer s te worden opgesteld naar aanleiding van de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning. Bij het opstellen van een project-mer is ook nog een terinzagelegging voorzien. Eens het project-mer voor zover van toepassing is opgemaakt en goedgekeurd, kunnen de benodigde stedenbouwkundige, milieu- en andere vergunningen worden aangevraagd. In het kader van de vergunningsaanvraag is wettelijk eveneens een openbaar onderzoek voorzien Nota voor publieke consultatie 16

18 2 Beschrijving van het plan 2.1 Aard en omvang van de leidingstraat De geplande leidingstraat tussen Zomergem en Opwijk kan opgedeeld worden in twee deeltracés. De leidingstraat van Zomergem tot Gent-Desteldonk (uitgezonderd Zeehavengebied Gent) is m lang. De leidingstraat tussen Gent-Desteldonk en Opwijk heeft een lengte van m. Het gedeelte van het project in het Zeehavengebied van Gent wordt niet opgenomen in het RUP Leidingstraat Zomergem-Opwijk, en bijgevolg ook niet in dit plan-mer. Gezien de snelle industriële ontwikkelingen in de Gentse haven heeft Fluxys beslist om dit deel van de leiding vervroegd aan te leggen, voorafgaandelijk aan de realisatie van het volledige tracé Zomergem-Opwijk. Voor de leiding doorheen het Gentse Zeehavengebied oordeelde de Afdeling Stedenbouwkundig Beleid en Onroerend Erfgoedbeleid van de Vlaamse overheid dat het gewestplan en zijn voorschriften een voldoende vergunningsbasis vormen voor die leiding. Dit werd bevestigd met een schrijven van 17 november Bijgevolg is de opmaak van een GRUP, en bijgevolg het toetsen aan de plan-mer-plicht voor dit deeltracé, niet noodzakelijk. Volgens de geldende regelgeving is de aanleg van de leiding in het Gentse Zeehavengebied niet onderworpen aan de project-mer-plicht, maar Fluxys heeft verkozen om voor de aanleg ervan een project-mer op te maken. In toepassing van het bundelingsprincipe wordt het tracé van de aan te leggen leiding tussen Zomergem en Opwijk dus voorzien als een leidingstraat. Daardoor kan het tracé in de toekomst eventueel gebruikt worden voor bijkomende leidingen. Een leidingstraat is een symbolische aanduiding in overdruk die geldt als juridische basis voor de beoordeling van stedenbouwkundige vergunningen voor leidingen in parallellisme met de bestaande leiding(en). De aanduiding in overdruk houdt in dat de bestemmingen van de plannen van aanleg (de gewestplannen) van toepassing blijven. Een leidingstraat heeft geen specifiek bepaalde breedte en bepaalt ook niet het aantal leidingen dat gerealiseerd kan worden, of de tussenafstand tussen leidingen. Wel is bepaald dat de beschikbare ruimte optimaal gebruikt moet worden. Onnodige ruimteconsumptie moet dus vermeden worden. Bij de beoordeling van concrete aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen moet dus beoordeeld worden of de aanvraag verenigbaar is met deze bepalingen van het ruimtelijk uitvoeringsplan en eventuele andere juridische regels. Het aanduiden van een leidingstraat heft uiteraard ook geen andere juridische bepalingen op, zoals bijvoorbeeld uit de milieuwetgeving. In het RUP Leidingstraat Zomergem-Opwijk zal de leidingstraat als volgt afgebakend worden: Art. 1. Leidingstraat In het gebied, aangeduid met deze overdruk, zijn alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten voor de aanleg, de exploitatie en wijzigingen van ondergrondse transportleidingen en hun aanhorigheden. Nieuwe leidingen worden gerealiseerd in functie van het optimaal ruimtegebruik van de leidingstraat. De aanvragen voor vergunningen voor een transportleiding en aanhorigheden worden beoordeeld rekening houdend met de in grondkleur aangegeven bestemming. De in grondkleur aangegeven bestemming is van toepassing voor zover de aanleg, de exploitatie en wijzigingen van de leidingen en hun aanhorigheden niet in het gedrang worden gebracht Nota voor publieke consultatie 17

19 Figuur 2-1: Aanduiding leidingstraat als overdruk De geplande leidingstraat heeft een lengte van ongeveer 62 km, exclusief het gedeelte Gentse Zeehaven. De geplande leidingstraat is voor 100 % parallel aan de bestaande VTN- I-leiding voorzien. De breedte van een leidingstraat wordt in de voorschriften niet bepaald. In bepaalde kwetsbare zones kan een leidingstrook worden afgebakend, dewelke wel een welbepaalde breedte krijgt. 2.2 Voorgeschiedenis In de voorstudie van deze leidingstraat werden verschillende instanties reeds gecontacteerd. Volgende instanties werden in deze voorstudie betrokken: Alle betrokken gemeenten ARP: Afdeling Ruimtelijke Planning VIOE: Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed CREG: Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas 2.3 Ruimtelijke situering De geplande leidingstraat is weergegeven op bijgevoegd situatieplan (Kaart 1b en 1c) en een uittreksel uit het gewestplan (Kaart 2). Het plangebied situeert zich op de topografische kaartbladen 13-8, 14-5, 14-6, 14-7, 22-3, 22-4, 22-7, 22-8, 23-5 en 23-6, schaal 1/ Kaart 1b Situering van het plangebied op orthofoto. Kaart 1c Situering op topografische kaart Het plangebied situeert zich in de provincies Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant, in de gemeenten Zomergem, Waarschoot, Lovendegem, Evergem, Lochristi, Zele, Berlare, Lebbeke, Opwijk en de steden Gent, Dendermonde, Aalst en Lokeren. Volgens de bestemmingen op het gewestplan doorkruist de geplande leidingstraat volgende gebieden: Natuurgebied Industriegebied Bestaande waterwegen Agrarisch gebied Landschappelijk waardevol agrarisch gebied Bufferzone Woongebied Agrarisch gebied met ecologisch belang Gebied voor gemeenschapsvoorziening en openbaar nut Groengebied Woongebied met landelijk karakter Nota voor publieke consultatie 18

20 Kaart 2 Situering op het gewestplan Ter hoogte van de geplande leidingstraat zijn volgende RUP s van toepassing: - Gewestelijk RUP: Afbakening Zeehavengebied Gent - Inrichting R4-oost en R4-west De leidingstraat ligt binnen de grenzen van dit RUP, maar niet in een afzonderlijk ingekleurd deelgebied en is zonder specifieke voorschriften. - Gewestelijk RUP: Leidingstraat Kluizen-Eeklo, Dit RUP bakent een leidingstraat af, die grotendeels overeenkomt met de geplande leidingstraat in de gemeenten Zomergem, Waarschoot en Evergem. Plan en voorschriften werden opgenomen in bijlage. - Gemeentelijk RUP Zonevreemde Sportinfrastructuur Voetbalterrein de Sjoeters, gemeente Opwijk. De geplande leidingstraat doorkruist hierbij de zone voorbestemd voor oefenterreinen (art. 2.2, zie bijlage) - In Lochristi is een algemeen plan van aanleg (goedgekeurd 30/06/1994). De geplande leidingstraat doorkruist volgens dit APA landelijke woonzone en agrarische zone (zie bjlage). 2.4 Doel en duurzaamheid Het plan moet geplaatst worden in een context van een groeiende vraag naar aardgas in België en Europa, en dit zowel voor huishoudelijk als voor industrieel gebruik. Aardgas wordt gepromoot als een minder milieuvervuilende energiebron. In de huishoudelijke sector wordt in de komende jaren met een toename van het verbruik van ongeveer 3 % per jaar gerekend. Binnen Europa winnen pijpleidingen als transportmiddel steeds meer aan belang. Pijpleidingen bieden tal van voordelen die een verregaande positieve invloed hebben op het milieu, op de mobiliteit en op de kostenbalans van zowel de overheid als het bedrijfsleven. Ook binnen België wordt er zowel op politiek als op administratief niveau wordt erkend dat aardgas een toenemend belang heeft in de energievoorziening van België (aardgas staat in voor meer dan 20% van de totale primaire energievoorziening van België). Pijpleidingen kunnen een positieve bijdrage leveren als deeloplossing voor de mobiliteitsproblematiek en zijn bovendien een betrouwbaar, milieuvriendelijk, duurzaam en kostefficiënt transportmiddel. Het transport via pijpleidingen kan een bijdrage leveren tot het oplossen van de mobiliteitsproblematiek. Pijpleidingvervoer zorgt nu reeds voor substantieel minder verkeer en files, dit zou in de toekomst verder uitgebreid kunnen worden. Bovendien is de vervoerscapaciteit van pijpleidingen vele malen groter dan die van wegtransport en een uitgebreid pijpleidingnetwerk zou een positieve bijdrage leveren tot de mobiliteit. Pijpleidingtransport is kostenefficiënter dan andere transportmodi; de uitgave aan onderhoud van wegen vermindert en de aanleg van pijpleidingen gaat snel (na enkele maanden kunnen deze reeds operationeel zijn). Het energiegebruik van transport via pijpleidingen is optimaal, omdat er normaal gezien geen sprake is van lege terugvrachten, terwijl de traditionele vervoerswijzen zoals vrachtwagens en schepen niet altijd hun volledige capaciteit benutten. Pijpleidingtransport betekent een relatief efficiënt ruimtegebruik. Eenmaal de leiding is aangelegd, is het ruimtebeslag van de infrastructuur minimaal. Pijpleidingen zijn milieuvriendelijk. Nieuwe ondergrondse leidingen hebben slechts een tijdelijke weerslag op het milieu die dankzij remediërende maatregelen gemakkelijk kunnen worden opgevangen. Door de bovendien beperkte emissies (CO 2, NO x, VOC, ) leveren het gebruik van aardgas en het transport via pijpleidingen een positieve bijdrage tot de klimaatverandering. Tot slot wordt het transport via pijpleidingen beschouwd als veilig in vergelijking met weg- en spoorvervoer Nota voor publieke consultatie 19

21 De verdere ontwikkeling van het aardgas dient het algemeen belang en is enkel mogelijk indien de nodige infrastructuur binnen redelijke termijnen en op economisch verantwoorde wijze kan worden gerealiseerd. Uit het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is gebleken dat het goederenvervoer door pijpleidingen tot de meest duurzame vervoerswijzen behoort en dus moet gestimuleerd worden in het kader van de huidige mobiliteitsproblemen. Daarenboven wordt gesteld dat deze vervoerswijze niet als structuurbepalend wordt beschouwd, maar slechts een meekoppelende functie heeft van zowel het stedelijk gebied als van de open ruimte. Deze thesis wordt overigens bevestigd door art. 11 van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen, waarin wordt gesteld dat de vervoerinstallaties de bestemming van de door hen bezette terreinen moeten eerbiedigen en dus niet wijzigen. In bijlage 1 wordt een nota opgenomen met daarin een beknopte uitleg over het gebruik van aardgas en een vergelijking van het transport van aardgas via leidingen met andere vormen van energietransport. Doel van het plan is het mogelijk maken van de aanleg van een aardgasvervoerleiding tussen Zomergem en Opwijk, als onderdeel van het VTN-II-project. Het VTN-II project is opgenomen in de meerjarenplanning van de CREG (indicatief plan en indicatief plan ), die verantwoordelijk is voor de bevoorradingszekerheid van België. De opname van het project door de CREG houdt in de federale overheid overtuigd is van de noodzaak van de realisatie van dit project. Dit betekent dat de CREG van oordeel is van de verbindingscapaciteit tussen Raeren(Eynatten) en Zeebrugge verhoogd dient te worden. De Vlaamse regering heeft op 19 juli 2007 beslist om het VTN-II project te ondersteunen en voor dit project een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan op te maken. De leidingstraat neemt de bestaande VTN-I-leiding mee op. De nieuwe hoofdtransportleiding maakt deel uit van het internationale transportnetwerk en is een versterking van de verbindingen tussen de Belgische, Duitse, Franse, Engelse en Nederlandse netwerken. Het VTN-II project is eveneens opgenomen in de lijst van de Prospectieve Studies, o.l.v. FOD, Economie afdeling Energie. Het VTN-II project is bovendien een zogenaamd TEN annex I-project (prioritair Trans European Energy Network), vereist voor het versterken van de interoperabiliteit tussen de aardgasnetwerken van buurlanden. Dit project is eveneens vereist voor het verhogen van de bevoorradingszekerheid op Europees vlak en het verbeteren van de onderlinge vervoerscapaciteit (beslissing nr. 1364/2006/EC van het Europese Parlement-06/09/2006). Volgens de geldende regelgeving dient, in het kader van een latere vergunningverlening voor de aanleg van het VTN-II-project, een bestemmingswijziging uitgevoerd te worden. Dit zal gebeuren door middel van een gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP), waarin een leidingstraat voor leidingen zal afgebakend worden. Bij opmaak van dit RUP wordt gebruik gemaakt van de typevoorschriften voor de gewestelijke RUP s (besluit van de Vlaamse Regering, 11/04/2008). Deze leidingstraat wordt afgebakend omwille van de bundeling van lijninfrastructuren, hier meer bepaald om bundeling met de bestaande VTN-I-leiding mogelijk te maken. Voor dit RUP zal een plan-mer opgemaakt worden Nota voor publieke consultatie 20

22 2.5 Beschrijving van de onderzochte alternatieven Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen uitvoeringsalternatieven en locatiealternatieven. Locatiealternatieven zijn locaties die aan bod komen indien er keuze is tussen meerdere mogelijke plangebieden of indien er alternatieve inplantingsplaatsen binnen het vastgelegde plangebied zijn. Uitvoeringsalternatieven zijn bijvoorbeeld wijzigingen aan de manier waarop de werken worden uitgevoerd, de keuze van het gebruikte materiaal, enz. Deze kunnen, tijdens het verloop van de MER-studie, voorgesteld worden indien blijkt dat de milieueffecten kunnen gemilderd worden en bovendien technisch en financieel haalbaar zijn. Uitvoeringsalternatieven zijn van ondergeschikt belang op het niveau van een plan-mer Locatiealternatieven De geplande leidingstraat volgt over de gehele lengte de bestaande VTN-I leiding. In het kader van het bundelingsprincipe van lijninfrastructuren en het optimaal ruimtegebruik wordt er vanuit gegaan dat er geen grote (ver afwijkend van de bestaande leiding) alternatieven onderzocht worden. Bij de tracébepaling van VTN-I werden destijds reeds verschillende alternatieven afgewogen, waarbij het huidige tracé vanuit milieuoogpunt behouden werd als minst schadelijke tracé. Het tracé van de VTN-I leiding werd op 9 december 1997 goedgekeurd door de Vlaamse Regering. In de overweging van dat besluit werd toen gesteld dat: - de verbinding gekozen is rekening houdend met de bestaande en potentieel nieuwe gasverbruikszones; - het tracé bepaald is op basis van een technisch, ruimtelijke en ecologische afweging; - een tracé bepaald is met beperkte ruimtelijke impact; - in de mate van het mogelijke getracht is bestaande lijninfrastructuur te volgen, maar dit niets steeds mogelijk bleek. Gezien het tracé van de VTN-I leiding met uiterste zorg gekozen is, is voor de leidingstraat een tracé naar voren gekomen dat de aanleg van nieuwe leidingen toelaat in parallel met de bestaande VTN-I-leiding. Dit wordt bevestigd door de beslissing van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 om het VTN-II-leidingproject te ondersteunen. Daar waar er lokaal langsheen de bestaande leiding zich kwetsbare gebieden bevinden, kunnen er kleine afwijkende locatiealternatieven onderzocht worden. Deze mogelijke alternatieven zijn nog niet vastgelegd en kunnen bij het opmaken van het MER nog naar voren komen Uitvoeringsalternatieven Het voorkomen van uitvoeringsalternatieven is een aspect dat naar voren komt op project- MER-niveau. Op plan-mer-niveau wordt verondersteld dat in de leidingstraat, bij aanleg van leidingen, de basisuitvoeringsmethode wordt toegepast. Dit bestaat uit de aanleg van de leiding in open sleuf. Ter hoogte van speciale punten (kruisingen van wegen, waterlopen, spoorlijnen, waardevolle gebieden) kan de leiding worden aangelegd door middel van een persing of een horizontaal gestuurde boring. Mogelijk kunnen bij het opmaken van het project-mer nog alternatieven worden voorgesteld Nota voor publieke consultatie 21