Welkom in Nederland. Jeugdhulpverlening aan Poolse gezinnen in Nederland
|
|
- Christa Segers
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Welkom in Nederland Jeugdhulpverlening aan Poolse gezinnen in Nederland Vrij verkeer van personen in de Europese Unie heeft geleid tot veel migratie (Ooijevaar, Sluiter & Verschuren, 2013). De afgelopen jaren is voornamelijk het aantal migranten uit Midden- en Oost- Europa sterk toegenomen. Begin 2011 stonden er bijna Midden- en Oost Europeanen in Nederland geregistreerd als inwoner of werknemer (Commissie Koopmans, 2011). Hiervan zijn personen van Poolse afkomst (Dagevos, 2011). Met het groeiende aantal Polen die verblijven in Nederland, stijgt ook het aantal Polen in de hulpverlening. Het in aanraking komen met deze doelgroep, vraagt van hulpverleners nieuwe kennis en inzichten. De SPH er dient de context van diversiteit zodanig te hanteren, dat recht gedaan wordt aan de eigenheid van de cliënt en zijn levensbeschouwelijke, culturele, maatschappelijke en sociale achtergrond (LOO SPH, 2012). Uit de praktijk is gebleken dat de huidige jeugdhulpverlening vaak onvoldoende aansluiting vindt bij Poolse gezinnen. Zo gaven verschillende organisaties aan dat Polen zelf niet snel met een hulpvraag bij een instelling aankloppen, waardoor er geen contact gelegd wordt met de doelgroep. In dit artikel licht ik toe hoe de culturele, maatschappelijke en sociale achtergrond van Poolse cliënt kan worden omschreven en welke invloed deze heeft op de interculturele jeugdhulpverlening. Het gaat om gezinshulpverlening, waarbij de hulpverlener het gezin in de thuissituatie ondersteunt en dagbehandeling van het kind, waarbij het systeem wordt betrokken. Ik pleit voor laagdrempelig, outreachend werken, waarbij de hulpverlener met kennis van zaken op pad gaat. De centrale vraagstelling in dit artikel luidt: Hoe kan de interculturele jeugdhulpverlening aan kinderen van nul tot twaalf jaar en hun systeem afkomstig uit Polen verbeterd worden en wat is de rol hierbij van de SPH er? Onder systeem wordt in dit artikel het gezin beschouwd (Pont, 2005). De kans op een goede uitkomst van de hulpverlening wordt vergroot, wanneer ouders er een duidelijke plaats in hebben (Slot & Spanjaard, 2009). Pagina 1
2 Professionals en de onbekende weg ernaartoe Volgens De Jong, Khonraad & Kolthoff (2013) weten instanties of individuele professionals vaak niet goed raad hoe ze met de problemen van Poolse cliënten om moeten gaan. Dit wordt verklaard door een gebrek aan tijd en menskracht, culturele barrières en handelingsverlegenheid. Daarnaast ontbreekt het professionals aan kennis over Polen. Hulpverleners kunnen volgens De Vries (2010) bang zijn om cultuurfouten te maken, niet geaccepteerd te worden en de cliënt niet te kunnen begrijpen. Bovendien worstelen veel professionals met de taalbarrière (Hoffman, 2009). Ze begrijpen de cliënt niet en worden zelf niet begrepen. Men verwacht dat Polen zelf de weg naar hulpverlening weten te vinden, dit blijkt echter niet het geval. Volgens De Jong et al. (2013) is de kennis van Polen over het Nederlandse zorg- en hulpverleningsstelsel onvoldoende. Wanneer zij wel de weg naar hulpverlening kennen, zullen zij niet snel om hulp vragen. Geen hulpvraag Pinto (2012) beschrijft de migrantencultuur als een fijnmazige cultuur, waarin het voorkomen van gezichtsverlies een belangrijke rol speelt. Het hebben van problemen leidt tot gezichtsverlies en schaamte, waardoor men deze liever verborgen houdt. Het praten over de problemen leidt tot aan het licht komen van dat wat verborgen moet blijven (De Vries, 2010). Volgens Dauphin & Wieringen (2012) heerst er een groot taboe op het bespreken van psychische problemen. Koniuszek, deskundige op het gebied van hulpverlening aan Polen, bevestigt dat Polen hun problemen binnenshuis willen houden. Bouwman, oprichtster van het MOE-landers project te Roosendaal, vult aan dat Polen het liefst doen alsof het kind geen probleem heeft. In Polen worden mensen met een verstandelijke, lichamelijke of psychische beperking weggestopt. Door de familie zal het familielid goed verzorgd worden, maar buitenshuis zal er niet over gesproken worden. Pedagogisch medewerker op MKD de Stegel, Elsen, vertelt dat volgens Poolse normen en waarden ouders verantwoordelijk zijn voor hun kind. Ouders worden als schuldigen gezien voor de fouten van hun kinderen (Koniuszek, 2013). Zij klampen zich daarom vaak vast aan de gedachte: met mij is er niets aan de hand, dus met mijn kind ook niet. Onder Polen heerst er weinig acceptatie voor het tekort van eigen kinderen. Wanneer een kind onderzocht moet worden, omdat het bijvoorbeeld leerproblemen of gedragsproblemen laat zien, komt dit voor Poolse ouders over alsof zij het niet goed hebben gedaan, aldus Bouwman. Ouders zouden het liefst willen vluchten en de deur gesloten houden. Een hulpverlener die Poolse ouders wil wijzen op problemen van hun kind, kan te maken krijgen met weerstand. Elsen vertelde: Ik zag dat het gezicht van de moeder van L. betrok, wanneer er zaken besproken werden die minder goed gingen. Dit wilde ze eigenlijk niet horen. In Polen heerst er bovendien een andere kijk op de ontwikkeling en opvoeding van kinderen. Kinderen van nul tot vier jaar worden vrij opgevoed. Dit houdt in dat kinderen zich mogen ontwikkelen in hun eigen tempo en er geen eisen aan hen worden gesteld. Zij worden Pagina 2
3 behandeld als een baby. In Polen is er dan ook geen consultatiebureau en geen peuterspeelzaal waar aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling. Bouwman licht toe: Het kind geeft aan wat hij wil: wil het slapen gaat het slapen, wil het niet slapen gaat het niet slapen. Poolse kinderen hebben geen vaste slaapjes overdag en geen structuur. Moeders lopen hele dagen met een Maxi-Cosi op hun arm te wiegen, om het kind tevreden te houden. Het is daarom ook niet gek dat deze moeders in Nederland op het consultatiebureau niet op afspraken komen. Er is dus sprake van een groot verschil met Nederlandse normen en waarden. Men probeert in Nederland vanaf de geboorte zicht te krijgen op de ontwikkeling van een kind. Regelmatig ondergaat het kind testen, om te controleren of het kind zich naar de norm ontwikkelt. Wanneer er sprake is van een afwijkende ontwikkeling wordt er hulp ingeschakeld. Volgens Koniuszek zorgt deze andere kijk op de ontwikkeling van kinderen voor verwarring bij Polen in Nederland. Zij begrijpen bijvoorbeeld niet waarom een kind van twee of drie zelfstandig moet eten en drinken. In hun ogen is het kind nog een baby en moet het flesvoeding krijgen. Pas wanneer het kind zes jaar is en het fulltime naar school gaat in Polen, worden er eisen aan het kind gesteld. Deze eisen liggen over het algemeen een stuk hoger dan in Nederland. Wantrouwen Onder Polen heerst een wantrouwen naar (overheids)instanties en de angst om zich tegenover autoriteiten kwetsbaar op te stellen (Jong et al., 2013). Safariou, GGZ-professional van de organisatie Avicenna, verklaart dit aan de hand van het communisme: In de tijd van het communisme moesten de mensen erg voorzichtig zijn met het delen van hun mening. Men wist niet waar deze informatie terechtkwam. Volgens Stroes (n.d.) hebben de meeste Poolse ouders hier nog sterke herinneringen aan. Dit kan ervoor zorgen dat Polen liever niet tegen een hulpverlener van een instantie vertellen hoe zij zich voelen, wat er niet goed gaat en waar zij hulp bij nodig hebben. Bouwman vertelt dat hulpverleningsinstanties, zoals de Kinderbescherming, in Polen erg streng zijn. Niet altijd wordt er eerst een waarschuwing gegeven. Dit kan ervoor zorgen dat Polen bang zijn dat de kinderen uit huis worden geplaatst, wanneer er een hulpverlener voor de deur staat. Buiten landelijke hulpverleningsinstanties, zoals de Kinderbescherming en jeugdzorg, bestaan er volgens Koniuszek in Polen weinig instellingen die zich puur richten op hulpverlening. De Kinderbescherming en jeugdzorg grijpen bovendien later in. Koniuszek licht toe: De instanties komen pas in beeld als het probleem al zo groot is, dat wij in Nederland al lang hadden ingegrepen. Polen begrijpen dan ook niet waarom er in Nederland, in hun ogen, zo snel wordt ingegrepen. Ze snappen niet waar wij Nederlanders ons mee bemoeien en vinden opvoeden de verantwoordelijkheid van de ouders en het familiesysteem. Buitenstaanders mogen zich hier pas mee bemoeien, wanneer problemen écht uit de hand lopen. Regionale stichtingen in Polen werken vanuit de kerk. De katholieke kerk is erg belangrijk in Polen. De regionale stichtingen zijn eerder actief dan de landelijke instanties, wanneer er problemen spelen. Zij staan dicht bij de mensen, waardoor de hulp makkelijker geaccepteerd wordt. Pagina 3
4 Het belang van outreachend werken Volgens Van Beem, Den Hartog & Allewijn (2009) is het van belang om outreachend te werk te gaan bij Poolse gezinnen. Een manier van werken die goed past binnen de transitie, waarbij de professional geacht wordt om op de cliënt af te stappen (Ministerie VWS, 2010). Van der Wal (2009) beschrijft outreachend werken als volgt: Outreachend werken is het proactief en in de eigen omgeving contactleggen met mensen die mogelijk hulp nodig hebben, maar zelf geen hulpvraag formuleren, met als doel het opbouwen van een vertrouwensrelatie zodat de persoon zijn probleem onderkent, bereid is hulp te accepteren om vervolgens samen met de hulpverlener op zoek te gaan naar manieren om zijn gedrag te veranderen. Zoals beschreven zal een Pools gezin, om verscheidende redenen, niet snel met een hulpvraag bij een hulpverleningsinstantie aankloppen. Toch lopen ook Poolse gezinnen tegen problemen aan. Om deze reden is het van belang dat de hulpverlener in een vroeg stadium contact zoekt met het gezin. De hulpverlener dient de tijd te nemen om een vertrouwensrelatie met de cliënt op te bouwen (Van Beem et al., 2009). Er kan in de relatie geïnvesteerd worden door activiteiten te ondernemen die niet direct in verband staan met hulpverlenen, zoals huisbezoeken, waarbij er gepraat wordt over koetjes en kalfjes. Tevens kan het vertrouwen van de cliënt gewonnen worden, door hem te helpen bij praktische zaken, aldus Bouwman. Bij de start van de hulpverlening is het volgens Koniuszek van belang dat de hulpverlener zich bewust is van zijn benadering. Belangrijk is dat de hulpverlener uitlegt wie hij is en waarom hij komt. Dit is nog belangrijker dan bij Nederlandse cliënten, omdat Poolse cliënten vaak niet weten wat ze van een hulpverlener kunnen verwachten en er sprake is van wantrouwen. Het is van belang dat de hulpverlener op de hoogte is van culturele aspecten, die een rol zouden kunnen spelen bij de hulpverlening. Volgens De Vries (2010) leert de hulpverlener hierdoor dat voor hem onbegrijpelijke fenomenen, vanuit een ander gezichtspunt volkomen logisch zijn. Polen kunnen daarnaast niet op de hoogte zijn van bepaalde informatie. Volgens Koniuszek zijn stoornissen, zoals ADHD of autisme, onder Polen minder bekend. Wanneer een hulpverlener een bepaalde stoornis met ouders wil bespreken, is het daarom van belang dat hij goed aan ouders uitlegt wat hij hiermee bedoelt en hoe zij hiermee om zouden kunnen gaan. Koniuszek stelt dat het gedurende de hulpverlening belangrijk is om rekening te houding met de emotionele bagage van Poolse gezinnen. Polen hebben veel moeten achterlaten toen ze naar Nederland kwamen. Volgens Dalinghaus, systeemtherapeute van Avicenna, is er sprake van een groot aantal gebroken gezinnen onder Polen in Nederland. Hierbij is er geen sprake van een wettelijke scheiding van de partners, maar van een tijdelijke geografische scheiding. Wanneer het gezin wel in zijn geheel in Nederland verblijft, mist het gezin hun sociale netwerk (Dauphin & Wieringen, 2012). Dit netwerk is voor Polen erg belangrijk. In Polen spelen grootouders en andere familie een belangrijke rol in de opvoeding. Volgens Koniuszek is het daarom van belang om het netwerk in kaart te brengen, met behulp van bijvoorbeeld een genogram of ecogram. Een genogram is een visueel overzicht van de familiebanden van een persoon, opgebouwd met een aantal standaardsymbolen (Tjin A Djie & Zwaan, 2013). Het geeft schematisch weer hoe een familie over meer generaties in elkaar zit. Een ecogram is een grafische weergave van de contacten van de cliënt en de situatie waarin hij zich bevindt (Nabuurs, 2013). De hulpverlener kan samen met de Poolse cliënt, zonder dat er veel verbale uitleg nodig is, een genogram of ecogram Pagina 4
5 tekenen. Hierdoor krijgt de hulpverlener zicht op het netwerk en de familiegeschiedenis van de cliënt en kan hij mogelijke verbanden leggen tussen de problematiek en de bredere familiecontext (Hillewaere, 2006). Daarnaast krijgt de hulpverlener zicht op de kwaliteit van relatie en mogelijk hulpbronnen. De rol van (interculturele) communicatie Interculturele communicatie is de communicatie tussen mensen met verschillende culturele achtergronden (Wolffers, Van der Kwaak & Van Beelen, 2013). Wanneer zender en ontvanger een verschil in sociaal-culturele achtergrond hebben, kan dat de communicatie bemoeilijken. Woorden kunnen verschillende betekenissen hebben, maar ook verschillende associaties bij de gesprekspartners oproepen (Pinto, 2012). Safariou gaf het volgende voorbeeld: Als een moeder zegt: mijn kind luistert niet, zal een gemiddelde hulpverlener erachter proberen te komen waarom een kind niet luistert. Ik vraag daarentegen aan deze moeder: wat is dat, luisteren?. Volgens Hoffman (2009) wordt het belang van de eigen taal onderschat in de gespreksvoering met mensen met een andere culturele achtergrond. In de eigen taal geven mensen het beste uiting aan wat hen bezighoudt. Om deze reden kan er gekozen worden voor de inzet van een tolkentelefoon of een tolk (Koniuszek, 2013). De hulpverlener heeft de keuze uit een informele of formele tolk. De inzet van een formele tolk is aan te raden, aangezien deze zich dient te houden aan voorschriften, volgens welke hij geacht wordt neutraal te blijven in het gesprek en alle uitingen te vertalen (Wolffers et al., 2013). Wanneer een tolk niet nodig is, omdat er in het Nederlands of Engels gecommuniceerd kan worden, is het volgens Van Beem et al. (2009) belangrijk dat de hulpverlener zijn taalgebruik aanpast. Elsen en Safariou bedrukken het belang van het gebruik van simpele woorden, korte zinnen en het vermijden van abstract taalgebruik. Daarnaast dient de hulpverlener begrippen zoveel mogelijk te verduidelijken en kan hij regelmatig checken bij de cliënt of deze de boodschap begrepen heeft. Ter ondersteuning van de verbale communicatie, kan de hulpverlener visualisatie inzetten. Taphoorn et al. (2011) beschrijven visualisatie als het gebruik van andere signalen dan woorden in de communicatie. Er kan gebruik gemaakt worden van bijvoorbeeld pictogrammen, foto s en handgebaren. Daarnaast kunnen de hulpverlener en cliënt opvoedsituaties uittekenen of uitbeelden, ter ondersteuning van het verbale contact. Op deze manier hoeft de Poolse ouder niet bewust met de problemen bezig te zijn en kan er met meer afstand naar de situatie gekeken worden (Kurpershoek, 2013). Visualisatie kan niet alleen de Poolse ouder helpen, maar ook het Poolse kind wanneer deze nog niet voldoende beschikt over de Nederlandse taal. De hulpverlener kan zichzelf bovendien als voorbeeld laten fungeren, zodat de cliënt begrijpt wat er van hem verwacht wordt. Pagina 5
6 Conclusie Werken binnen een context van diversiteit kenmerkt het werkveld van de SPH er. Nu krijgt de SPH er te maken met weer een nieuwe doelgroep: de Polen. De tools op het gebied van diversiteit blijken ontoereikend voor deze doelgroep en reguliere hulpverlening vindt onvoldoende aansluiting bij het Poolse gezin. Dit heeft te maken met culturele en taalbarrières. Om recht te doen aan de context van diversiteit, één van de competenties van de SPH er, is het van belang om outreachtend te werk te gaan, waardoor Polen de weg naar hulpverlening niet zelf hoeven te zoeken. Kennis van de Poolse normen en waarden is hierbij een must. De SPH er kan daarnaast kiezen voor verschillende hulpmiddelen, die de interculturele communicatie kunnen vergemakkelijken. Op deze manier kan de professional hulp bieden die aansluit op de behoeften van de Poolse gezin en blijft de deur niet gesloten. Pagina 6
7 Referenties Interviews - Bouwman, ambulant hulpverlener team lokaal (Juzt) en oprichter MOE-landers project Roosendaal - Elsen, pedagogisch medewerker MKD de Stegel (Juzt) - Dalinghaus, systeemtherapeut Avicenna NL - Koniuszek, deskundige op het gebied van hulpverlening aan Polen in Nederland - Safariou, GGZ-professional Avicenna NL Literatuur Beem, M.J. van, Den Hartog, M.R.H. & Allewijn, E.P.J. (2009). Interculturele jeugdhulpverlening en intercultureel jongerenwerk: op zoek naar succesfactoren, diversiteit in het jeugdbeleid: onderzoeksrapportage. Opgevraagd op 13 april 2014 van Commissie Koopmans (2011). Arbeidsmigratie in goede banen, tijdelijke commissie lessen uit recente arbeidsmigratie. Opgevraagd op 14 februari 2014 van Dagevos, J. (2011). Poolse migranten, de positie van Polen die vanaf 2004 in Nederland zijn komen wonen. Opgevraagd op 29 maart 2014 van Dauphin, S. & Wieringen, J. C. M. van (2012). De gezondheid en het zorggebruik van Midden- en Oost-Europeanen in Nederland, een inventarisatie op beleidsniveau bij gemeenten, GGD-en en andere instanties. Opgevraagd op 29 maart 2014 van n_midden-en_oost-europeanen_in_nederland2.pdf Hillewaere, B. (2006). Werken met de mogelijkheden van cliënten en gezinnen met behulp van kernkwadranten en genogrammen. Tijdschrift voor Psychotherapie, 3, Hoffman, E. (2009). Interculturele gespreksvoering, theorie en praktijk van het TOPOI-model. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Jong, J. de, Khonraad, S. & Kolthoff, E. (2013). MOE-landers als professioneel domein, over professionals in hun relatie met Midden- en Oosteuropese arbeidsmigranten in Noord- Brabant. Opgevraagd op 10 februari 2014 van Koniuszek, L. (2013). Aansluiten bij Polen in Nederland. Informatie tijdens lezing voor medewerkers van Juzt, Breda. Kurpershoek, A. (2013). Taal zonder grenzen, visualisatie. Opgevraagd op 16 april 2014 van Landelijk Opleidingsprofiel SPH (2012). De creatieve professional met afstand het meest nabij, opleidingsprofiel en opleidingskwalificaties Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Amsterdam: uitgeverij SWP. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2010). Welzijn Nieuwe Stijl. Opgevraagd op 15 april 2014 van Pagina 7
8 Nabuurs, M. (2013). Basisboek systeemgericht werken. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff. Ooijevaar, J., Sluiter, N. & Verschuren, S. (2013). Immigranten en werknemers uit de Europese Unie in Nederland. Opgevraagd op 14 februari 2014 van 671B /0/ b12art.pdf Pinto, D. (2012). Canon voor Participatie en Diversiteit, een praktische en realistische kijk en aanpak. Alphen aan de Rijn: Kluwer. Pont, S. (2005). Er zit systeem in!, de introductie van een systeemtheoretisch model voor de jeugdhulpverlening. Amsterdam: Pont, compagnon in communicatie. Slot, N.W. & Spanjaard, H.J.M. (2009). Competentievergroting in de residentiële jeugdzorg, hulpverlening voor kinderen en jongeren in tehuizen. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff. Stroes, E. (n.d.). De wereld van Polen en Poolse jongeren en kinderen in Nederland. Informatie tijdens lezing voor medewerkers van Juzt, Breda. Taphoorn, K., Kampman, D., Bischoff, N., Lommers, J., Wijbrandi, G. & Brandenburg, M. van (2011), Methodebeschrijving Multidisciplinair Kinder Dagcentrum (MKD). Opgevraagd op 16 april 2014 van intranet.juzt.nl Tjin A Djie, K. & Zwaan, I. (2013). Beschermjassen, transculturele hulp aan families. Assen: Van Gorcum Vries, S. de (2010). Basismethodiek psychosociale hulpverlening, oplossingsgericht ervaringsgericht systeemgericht. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Wal, M. van der (2009). Outreachend werken vinden en binden van jongen: een specialistische taak, een onderzoek naar de aansluiting van de professionele identiteit van outreachende- /preventiewerkers bij de meest geschikte methode voor outreachend werken. Opgevraagd op 13 april 2014 van Wolffers, I., Kwaak, A. van der & Beelen, N. van (2013). Culturele diversiteit in de gezondheidszorg, kennis, attitude en vaardigheden. Bussum: Uitgeverij Coutinho. Pagina 8
Nieuwsbrief Centrum voor Jeugd en Gezin Roosendaal
Nieuws voor professionals op het gebied van opvoeden en opgroeien 9 Nieuwsbrief Centrum voor Jeugd en Gezin Roosendaal In deze nieuwsbrief vindt u als professional, informatie over de ontwikkelingen van
Nadere informatiePROGRAMMA. Interculturele Hulpverlening: Wie past zich aan, aan wie? . WELKOM. FILMPJES. THEORIE. STELLINGEN (interactief)
Simeacongres 8 april 2011 PROGRAMMA Interculturele Hulpverlening: Wie past zich aan, aan wie?. WELKOM. FILMPJES. THEORIE. STELLINGEN (interactief) Theodora van Hall Greetje Heerlien-Poll Marionne Smit
Nadere informatieLiteratuurlijst. Alblas, G., & Wijsman, E. (2013). Gedrag in organisaties (6e ed.). Groningen: Noordhoff Uitgevers.
Literatuurlijst Alblas, G., & Wijsman, E. (2013). Gedrag in organisaties (6e ed.). Groningen: Noordhoff Uitgevers. Opleiding SPH DT/ SPH Deeltijd Jaar 4/ ca 57,90/ISBN 9789001816261 / 9001816266 Beek,
Nadere informatieTrainingen, workshops en coaching
Trainingen, workshops en coaching Aanbod 2015-2016 professionals en gemeenten Beschermen & Versterken Trainingen, workshops en coaching De Jeugd- & Gezinsbeschermers zet zich in voor de bescherming van
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieSupervisie en Coaching jaargang 25, nummer 1 (2008) p. 69-71. Inhoud Inleiding Inhoud Commentaar Tot besluit Bibliografie
Recensie Beschermjassen in Supervisie en Coaching 1/2008 Kitlyn Tjin A Djie & Irene Zwaan (2007). Beschermjassen, transculturele hulp aan families. Assen: Van Gorcum. xii + 96 p., isbn 978 90 232 4371
Nadere informatieLiteratuurlijst. Alblas, G., & Wijsman, E. (2013). Gedrag in organisaties (6e ed.). Groningen: Noordhoff Uitgevers.
Literatuurlijst Alblas, G., & Wijsman, E. (2013). Gedrag in organisaties (6e ed.). Groningen: Noordhoff Uitgevers. Opleiding MWD DT/ Jaar 1, Jaar 2/ ca 57.90/ISBN 9789001816261 / 9001816266 Beek, B. van
Nadere informatieamersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort?
amersfoort Folder voor ouders van 0-8 jarigen Bezoekadres Heiligenbergerweg 36, 3816 AK Amersfoort T 033 47 94 000, E info@cjgamersfoort.nl I www.cjgamersfoort.nl carta U kunt binnenlopen bij CJG Amersfoort.
Nadere informatieHULPVRAAG Doelgroepen Doelstellingen
Zorgmodule Fasehuis Zorgaanspraak: Zorgaanbieder: Verblijf met behandeling Entréa HULPVRAAG Doelgroepen De doelgroep bestaat uit normaal begaafde jeugdigen van 16-18 jaar, woonachtig in de regio Gelderland-Midden
Nadere informatieHoe kun je meertalige ouders bereiken en ondersteunen? Tips voor schoolteams
Hoe kun je meertalige ouders bereiken en ondersteunen? Tips voor schoolteams Meertalige ouders bereiken Een goede communicatie tussen ouders en leerkrachten/begeleiders is belangrijk, zeker als er een
Nadere informatieOPLOSSINGSGERICHT WERKEN MET KINDEREN
TEAMNASCHOLING OPLOSSINGSGERICHT WERKEN MET KINDEREN KIDS SKILLS DE KIDS SKILLS METHODE Iedereen die met kinderen werkt mist wel enkele vaardigheden, of zou ergens beter in willen worden. Met behulp van
Nadere informatieSamenvatting onderzoek naar de rol van pedagogisch medewerkers op peuterspeelzalen in achterstandswijken
Samenvatting onderzoek naar de rol van pedagogisch medewerkers op peuterspeelzalen in achterstandswijken Sociaal Werk Nederland heeft door vier studenten (Isabelle de Beere, Nina Smaling, Floor Links en
Nadere informatiePraktijk Groeikracht voor individuele en relatietherapie
Praktijk Groeikracht voor individuele en relatietherapie www.praktijkgroeikracht.nl De kracht van EPH voor Welzijn Nieuwe Stijl dat werkt! Edward Bruijn, 2015 Scriptie, groep 36B Opleiding Ervaringsgerichte
Nadere informatieAveleijn ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking of een lage sociale redzaamheid. Leven vol betekenis
Aveleijn ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking of een lage sociale redzaamheid. Leven vol betekenis We gaan uit van eigen kracht, eigen keuzes en eigen mogelijkheden. 02 Aveleijn Inhoud Missie
Nadere informatieCulturele interview. Introductie
Culturele interview De volgende thema s worden besproken tijdens het culturele interview: 1. Biografie (persoonlijke en sociale gegevens) 2. Geschiedenis van de huidige klachten 3. Eerdere trajecten 4.
Nadere informatieZorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen
Zorg op Tijd EIF Conferentie Nijmegen 19-11-2015 Projectpartners Project in Gouda Scholen in Gouda Onderdelen Training van professionals Overleg over de screening Bijeenkomsten met ouders Individuele
Nadere informatieWaarmee helpt Thuisbegeleiding?
Waarmee helpt Thuisbegeleiding? Veelzijdig in zorg Verwijzersinformatie Vérian, veelzijdig in zorg Vérian biedt u een breed aanbod aan zorgdiensten, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. In elke levensfase
Nadere informatieYUCELMETHODE Bouwen aan Herstel
YUCELMETHODE Bouwen aan Herstel Visueel en krachtgericht werken aan problemen van individuen en systemen Eéndaagse en tweedaagse training Mehmet Yücel Yucel_Methode_folder.indd 3 06-09-13 15:25 Waarom
Nadere informatieAan de slag met de context: tips en tricks
Aan de slag met de context: tips en tricks Werkvelddag Keep Calm and Get Inspired 5 juni 2014 De huidige situatie binnen MFC s Kind ouders Gezins begeleider Context begeleider Doel van de lezing Focus
Nadere informatieAchtergronddocument Specifieke groepen binnen de GGZ
Achtergronddocument Specifieke groepen binnen de GGZ Specifieke groepen binnen de GGZ 1 2 Achtergronddocument bij advies Hoogspecialistische GGZ 1 Inleiding In dit achtergronddocument bespreekt de commissie
Nadere informatieLiteratuurlijst. Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M., Pierik, L., & Bouman, G. (2014). Sociale psychologie (8e ed.).
Literatuurlijst Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M., Pierik, L., & Bouman, G. (2014). Sociale psychologie (8e ed.). Amsterdam: Pearson. Opleiding Pedagogiek/ Jaar 2/ ca. 59,80/ 9789043029148 / 9043029149
Nadere informatieWaarmee helpt Thuisbegeleiding?
Waarmee helpt Thuisbegeleiding? Veelzijdig in zorg Verwijzersinformatie Vérian, veelzijdig in zorg Vérian biedt u een breed aanbod aan zorgdiensten, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. In elke levensfase
Nadere informatieN. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen.
ADHD Wachtkamerspecial Onderbehandeling van ADHD bij allochtonen: kinderen en volwassenen N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. Inleiding
Nadere informatieNASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK
TEAMNASCHOLING VEILIGHEID IN GEZINNEN 3 KOLOMMEN 1 VEILIGHEID IN GEZINNEN 3 KOLOMMEN In het voeren van gesprekken met ouders waarbij sprake is van (vermoedens van) kindermishandeling teneinde tot verwijzing/c.q.
Nadere informatieInterculturele psychiatrie en jeugd-ggz
Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz mr.dr. Lieke van Domburgh Onderzoeker Vumc, afd. Kinder- en Jeugdpsychiatrie Hoofd afdeling O&O Intermetzo prevalentie problemen: etniciteit en gender (Zwirs 2006)
Nadere informatieBeschermjassen: Wat is het en werkt het?
Beschermjassen: Wat is het en werkt het? Voorlopige resultaten december Dries.roosma@pionn.nl Martine.buist@pionn.nl Vragen die wij hadden toen wij begonnen.. Wat is beschermjassen? Is het een geloof,
Nadere informatieHet culturele interview Nederlandse versie Hans Rohlof, Noa Loevy, Lineke Sassen & Stephanie Helmich
Het culturele interview Nederlandse versie Hans Rohlof, Noa Loevy, Lineke Sassen & Stephanie Helmich Samenvatting anamnese en ziekte geschiedenis Wordt uit het dossier ingevuld voorafgaand aan het gesprek.
Nadere informatieVAN A TOT Z DE JUISTE WEG NAAR ZELFREDZAAMHEID
Unalzorg begeleidt en behandelt kwetsbare kinderen en volwassenen met complexe hulpvragen. Wij leren hen vaardigheden die hen weerbaarder en zelfstandiger maken. Wij bieden onze ondersteuning bij hen thuis
Nadere informatieZorgmodule Begeleid Wonen
Zorgmodule Begeleid Wonen Zorgaanspraak: Zorgaanbieder: Jeugdhulp Thuis Individueel Entréa HULPVRAAG Doelgroepen. De doelgroep bestaat uit normaal begaafde jeugdigen van 16-23 jaar, woonachtig in de regio
Nadere informatieDivers DEnken Reflectie-instrument voor leraren Studiedag OMIG 25/05/11 Helena Sienaert
Divers DEnken Reflectie-instrument voor leraren Studiedag OMIG 25/05/11 Helena Sienaert I. ESF-project II. OMIG III. DIDE III.1. wat zijn IC? III.2. wat is IG? III.3. wat is het TOPOI-model? III.4. hoe
Nadere informatieTRAININGSAANBOD MULTICULTUREEL VAKMANSCHAP 1 TRAININGSAANBOD MULTICULTUREEL VAKMANSCHAP
TRAININGSAANBOD MULTICULTUREEL VAKMANSCHAP 1 TRAININGSAANBOD MULTICULTUREEL VAKMANSCHAP WELKE REFERENTIEKADERS, WAARDEN EN NORMEN VAN MIJZELF SPELEN MEE IN EEN CONTACT? Diversiteit in kleur en cultuur
Nadere informatieInformatiesite voor ondersteuning aan ouders met een verstandelijke beperking
- Website van VILANS i.s.m. VU Amsterdam en Werkgezelschap Ouderschap en kinderwens. (www.watwerktvoorouders.nl). Informatiesite voor ondersteuning aan ouders met een verstandelijke beperking Welkom Lopen
Nadere informatieStimuleren van eigen kracht en sociale netwerken. Ervaringen uit het veld
Stimuleren van eigen kracht en sociale netwerken Ervaringen uit het veld Overzicht programma Wie ben ik: - Philip Stein - masterstudent sociologie - afgerond A&O-psycholoog Programma: - half uur presentatie,
Nadere informatieOpvoeding & Ontwikkeling
MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling MEE is een organisatie voor iedereen met een beperking of chronische ziekte. MEE biedt
Nadere informatieJong Centraal is het Centrum. voor Jeugd en Gezin van. Amersfoort. Je kunt bij ons. terecht met vragen over. opgroeien, opvoeden en
Jong Centraal is het Centrum voor Jeugd en Gezin van Amersfoort. Het is een samenwerkingsverband van jeugdzorg, jeugdhulpverlening, jeugdgezondheidszorg, onderwijs en welzijn. Hoe bereik ik Jong Centraal?
Nadere informatieVraag 4 Vul in het antwoordformulier in het schema in om welke vorm van mishandeling het gaat:
Feedbackvragen Casus Janna Vraag 1 Lees de tekst Definitie van kindermishandeling en bekijk de Kennismaking en de scènes 1, 2 en 3. Beantwoord daarna de vraag. Welke van de volgende facetten of kenmerken
Nadere informatieJeugdzorg naar gemeenten
Jeugdzorg naar gemeenten Wat is jeugdzorg en wat komt naar u toe? Tom van Yperen Nederlands Jeugdinstituut Universiteit Utrecht VNG Regioconferenties, mei 2011 t.vanyperen@nji.nl 2 e lijn 1 e lijn 0 e
Nadere informatieOp huisbezoek bij een vluchtelingengezin: hoe doet u dat?
Op huisbezoek bij een vluchtelingengezin: hoe doet u dat? Bernice Samson en Anouk Tiggeloven 14 juni 2018 Inhoud 1. Inleiding wie zijn wij? aanleiding 2. casus 3. discussie casus 2 aanleiding Verschillende
Nadere informatieDoorbreken van de cirkel van intergenerationele overdracht van geweld
Onderzoek naar maatschappelijke vraagstukken Doorbreken van de cirkel van intergenerationele overdracht van geweld VoorZorg doorbreekt de cirkel Onderzoeksprogramma Hoe effectief zijn we in het beschermen
Nadere informatieMEE Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking.
MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel
Nadere informatieCoachen. Interculturele communicatie
Coachen Interculturele communicatie Hoe men communiceert en communicatieve handelingen interpreteert is bepaald door de culturele achtergrond van deze persoon. Communicatie is een complex proces van informatie
Nadere informatie! Laat u inspireren en ga de uitdaging aan! ! Stel uzelf de vraag wat het kan opleveren en waar mogelijkheden liggen!
Inleiding Vrijwilligerscentrale Haarlem e.o. ziet al een aantal jaren de aanloop van kwetsbare burgers toenemen. Uit onderzoek van Movisie blijkt dat kwetsbare burgers onvoldoende op het netvlies te staan
Nadere informatieÉÉN MET HET VELD DE ERVARINGEN VAN KWETSBARE MENSEN MET KAPITAAL EN IN- EN UITSLUITING IN DE SPORT
1 ÉÉN MET HET VELD DE ERVARINGEN VAN KWETSBARE MENSEN MET KAPITAAL EN IN- EN UITSLUITING IN DE SPORT Één met het veld De ervaringen van kwetsbare mensen met kapitaal en in- en uitsluiting binnen de sport.
Nadere informatieDe effectiviteit van preventieve. voorlichting aan migrantenouders in. Rotterdam over ggz problematiek en. licht verstandelijke beperking
Nuray Dogan Nadia el Gharnati Erasmus Universiteit 19-11-2015 De effectiviteit van preventieve voorlichting aan migrantenouders in Rotterdam over ggz problematiek en licht verstandelijke beperking De Rotterdamse
Nadere informatieKNELPUNTEN IN DE HULPVERLENING BIJ 18+ JONGEREN MET EEN NIET WESTERSE ACHTERGROND
KNELPUNTEN IN DE HULPVERLENING BIJ 18+ JONGEREN MET EEN NIET WESTERSE ACHTERGROND 2019 PROGRAMMA 09:55-10:05 Voorstellen 10:05 10:55 Workshop ronde 1 10:55 11:15 Pauze 11:15 12:15 Workshop ronde 2 12:15
Nadere informatieOp weg naar veiligheid in gezinnen Werken met Signs of safety
Op weg naar veiligheid in gezinnen Werken met Signs of safety Catelijne Sillevis orthopedagoog Cardea Jeugdzorg Kindermishandeling is een syndroom van geheimhouding Signs of safety West Australische methode
Nadere informatieWonen Doe Je Thuis: inhoudelijk kader van Combinatie Jeugdzorg
Combinatie Jeugdzorg helpt kinderen en ouders vakkundig bij complexe vragen over opvoeden en opgroeien, zodat kinderen zich optimaal ontwikkelen en meedoen in de samenleving. Daarbij worden participatie
Nadere informatieAutisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders)
Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders) Cursus op 13 en 27 maart en 10 april en 8 mei 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor
Nadere informatieOpleiding Kindercoach
Opleiding Kindercoach Maak jij het verschil? Sociale - emotionele vaardigheden ADHD / ADD Leer- en gedragsproblemen Hooggevoeligheid Ontwikkelingsfases Kind en zijn omgeving Rouw en verlies Pesten Beelddenkers
Nadere informatieMaashorst helpt kinderen verder!
Maashorst helpt kinderen verder! Inhoud Met goede hulp van buitenaf kunnen problemen worden opgelost. Maashorst is een betrouwbare partner met veel ervaring die u die hulp kan bieden. 5 Maashorst helpt
Nadere informatieVluchtelingenjeugd Centraal
pilot cursus Vluchtelingenjeugd Centraal Trainerspool VWMN april 2012 Programma Introductie Uitleg project en cursus Informatie over vluchtelingenjeugd ~ korte pauze ~ Rol VluchtelingenWerk Houding, tips
Nadere informatie- coördinator doorstart Eindhoven - consulent Humanitas district Zuid
Lucie Nijskens Wim Rasker - coördinator doorstart Eindhoven - consulent Humanitas district Zuid Wat is doorstart? Preventief programma gericht op opvoedings- en gezinsondersteuning voor gezinnen met schoolgaande
Nadere informatieHulp voor jonge ouders. Informatie voor professionals
Hulp voor jonge ouders Informatie voor professionals Zorg voor kwetsbare meiden Meiden tussen de 16 en 27 jaar die zwanger zijn, of een kind hebben gekregen, kunnen terecht bij Vitree. Het gaat om kwetsbare
Nadere informatieWillem (59) Gerichte vraagverduidelijking, informatie en advies. Snel beeld van knelpunt, passende en gekantelde oplossing
Willem (59) Willem heeft chronische rugklachten en kan niet meer werken. Hij is boos en neerslachtig omdat het hem niet lukt een hogere WAO-uitkering te krijgen. Hij vraagt MEE om hulp bij de aanvraag.
Nadere informatiePraktische hulp voor thuis
Praktische hulp voor thuis Veelzijdig in zorg Thuisbegeleiding Vérian, veelzijdig in zorg Vérian biedt u een breed aanbod aan zorgdiensten, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. In elke levensfase kunt u
Nadere informatieDiensten- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding vzw OLO
Diensten- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding vzw Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening Onthaal, pedagogisch adviseren en outreach Doelgroep: Algemene opvoedingsondersteuning (Opvoedingswinkel)
Nadere informatieOPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ
OMGEVINGSANALYSE EN LITERATUURSTUDIE AANBOD OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ 10- TOT 17-JARIGEN ANTWERPEN PRESENTATIE 27 OKTOBER 2015 1 SITUERING VAN HET ONDERZOEK 4 grote onderdelen: literatuurstudie focusgroep
Nadere informatieOnderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen
Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Inhoud 1. Inleiding 2 De Wmo-werkplaats 2 Schets van de context 2 Ontwikkelde producten 3 2. Doel onderzoek
Nadere informatieNiet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld
Niet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld 1 Stichting Pharos Expertisecentrum gezondheidsverschillen Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen Kaveh
Nadere informatieJong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders
YOUKÉ Jong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders Sprekers: Arieke van Andel: gemeente Amersfoort Mariette Rutjes: leidinggevende cluster vrouwenopvang en gezinnen Inleiding Ontschotting in
Nadere informatiegewoon meedoen! Ketenzorg met toekomst
gewoon meedoen! Ketenzorg met toekomst De basis van In voor zorg! Voor wie is JeugdzorgPlus? Door een gebrek aan aansluitende zorg vielen voorheen veel jongeren tussen wal en schip. Dit verkleinde hun
Nadere informatieReader Gespreksvoering
Reader Gespreksvoering Achtergrondinformatie Soorten vragen Actief Luisteren Slecht nieuws Gesprek Fasen in het gesprek Soorten Vragen In een gesprek kun je verschillende soorten vragen stellen. Al je
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht
Nadere informatieCompetenter in de aanpak van kindermishandeling
Competenter in de aanpak van kindermishandeling Ingrid ten Berge, NJi Anja Dijkhuis, LPP 1 Programma 1. Competenties kindermishandeling 2. Van competenties naar scholing: de basistraining LPP 3. Discussie
Nadere informatieTEAMNASCHOLINGEN EIGEN KRACHT GENERALISTISCH WERKEN IN GEZINNEN EN SOCIALE WIJKTEAMS
TEAMNASCHOLINGEN EIGEN KRACHT GENERALISTISCH WERKEN IN GEZINNEN EN SOCIALE WIJKTEAMS MODULES: EIGEN KRACHT VAN DE CLIËNT EN ZIJN SYSTEEM INTEGRAAL WERKEN MET MULTI PROBLEEMGEZINNEN COMBINEREN VAN FORMELE
Nadere informatieEen verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten
Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten Maud Eimers en Erick Vloeberghs 2 Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de
Nadere informatieMethodisch werken binnen Lang Verblijf. woonzorg en dagbesteding
Methodisch werken binnen Lang Verblijf woonzorg en dagbesteding 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Gentle Teaching 4 Middelen 5 Voor wie is Gentle Teaching? 5 3. Competentievergrotend werken 6 Middelen
Nadere informatieINTEGRAAL WERKEN MET MULTI PROBLEEMGEZINNEN
TRAINING VOOR SOCIALE (WIJK)TEAMS: INTEGRAAL WERKEN MET MULTI PROBLEEMGEZINNEN TEAMNASCHOLING INTEGRAAL WERKEN MET MULTI PROBLEEMGEZINNEN UITGANGSPUNTEN Multi probleemgezinnen staan bij veel hulpverleners
Nadere informatieAmbulante begeleidingsdienst ZigZag
Ambulante begeleidingsdienst ZigZag Gestichtstraat 4 9000 Gent 09/2401325 Ambulante begeleidingsdienst ZigZag Binnen ambulante begeleidingsdienst ZigZag onderscheiden wij twee types van ondersteuning in
Nadere informatieBrijder Verslavingszorg Hoofddorp
Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,
Nadere informatieDe beelden die u gedurende de presentatie ziet, zijn afbeeldingen van uitgevoerde activiteiten in 2011.
Welkom & voorstellen Hallo allemaal. Mijn naam is Ellen Dikici en samen met mijn collega Patrick van der Beek zijn wij de jongerenwerkers binnen de gemeente Winterswijk. De beelden die u gedurende de presentatie
Nadere informatieOnderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening. Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H.
Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H. Leloux-Opmeer Voorwoord Inhoudsopgave Een tijd geleden hebben Stichting Horizon
Nadere informatieWilliam Schrikker Pleegzorg
Landelijke specialist, met regionale accenten Nieske Selles, pleegmoeder Marion Inghels, pleegzorgwerker 25 mei 2016 Doelgroep van de WSP Wat betekent LVB + bijkomende problematiek Interactieve opdracht
Nadere informatieStudiehandleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging
Studiehandleiding Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Naam onderwijseenheid: Capita selecta: Maatschappelijke activering en gezinsbegeleiding Code onderwijseenheid: HBOMIGV20151MA
Nadere informatieDeel I Sociaal-maatschappelijke aspecten
Inhoudsopgave Premisse 13 Inleiding 13 Pluriforme hulpverlening 14 Het systeemtheoretisch perspectief 15 De houding van de therapeut 15 Doel en doelgroep 17 Evidence-basedhulpverlening 17 Hulpverlening
Nadere informatieAnamnese Meertalige Kinderen
Anamnese Meertalige Kinderen Intervisiewerkgroep Meertalige kinderen Deze anamneselijst staat gratis ter beschikking op www.sig-net.be in PDF-formaat en is ook beschikbaar in het Frans, Engels, Spaans,
Nadere informatieHet psychosociaal kinderteam (PST)
Het psychosociaal kinderteam (PST) Het bezoek van u en uw kind aan de kinderarts is aanleiding voor de kinderarts om de zorgen en vragen rondom uw kind te bespreken in het psychosociaal kinderteam. Deze
Nadere informatieBijlage 1: interview. Interview
Bijlage 1: interview Interview Ik ben Sifra Geelen en ik zit in mijn laatste jaar Sociaal- Agogische Werk. Als opdracht moet ik een eindwerk maken met als onderwerp: in welke mate is de intake in Ter Dennen
Nadere informatieWouter Novak Ellen Fleurke Los Caminos. Methodische onderbouwing individuele trajecten Ervarend Leren
Wouter Novak Ellen Fleurke Los Caminos Methodische onderbouwing individuele trajecten Ervarend Leren The only source of knowledge is experience. Albert Einstein Methodische onderbouwing individuele trajecten
Nadere informatie12/4/2014. Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking
pagina 1 4 december 2014 pagina 2 Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking Drs. M. (Marja) W. Hodes ASVZ Capelle a/d IJssel VU Amsterdam Oktober 2014
Nadere informatieDiagnostisch centrum
REINAERDE Diagnostisch Centrum Als uw kind zich anders ontwikkelt De ontwikkeling van kinderen verloopt niet altijd vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld als uw kind een ontwikkelingsachterstand of beperking heeft
Nadere informatieImpact op zijn. leven
Impact op zijn leven Ryan* student Bedrijfskunde zorgt al drie jaar bijna helemaal alleen voor zijn autistische broer. Ik wil niet een beeld van mezelf neerzetten dat ik zielig ben. Ik kies hier bewust
Nadere informatieOW09A. Outreachend Werken met jeugdigen en gezinnen. Post-hbo opleiding. mensenkennis
OW09A Post-hbo opleiding Outreachend Werken met jeugdigen en gezinnen mensenkennis Post-hbo opleiding outreachend werken met jeugdigen en gezinnen Iedere hulpvrager is gebaat bij een outreachende manier
Nadere informatieDe Driestroom Ambulante dienstverlening
voor mensen met een beperking De Driestroom Ambulante dienstverlening voor De Driestroom kinderen met een ontwikkelingsachterstand Inhoudsopgave Inleiding Inleiding Ambulante Dienstverlening - Pedagogische
Nadere informatieTips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking
Tips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking S.N. Kuik (2014, ongepubliceerd) Inleiding Het in Gesprek gaan met iemand met een LVB vergt nogal wat van Gespreksvoerders.
Nadere informatieWmo-werkplaats Groningen-Drenthe 2009-2012. Overzicht. Aanleiding Wmo-werkplaatsen. Opzet, bevindingen en resultaten. Aanleiding Wmo-werkplaatsen
Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe 2009-2012 Opzet, bevindingen en resultaten Lies Korevaar, lector Rehabilitatie Overzicht Aanleiding Wmo-werkplaatsen Opzet Wmo-werkplaats Groningen- Drenthe Activiteiten
Nadere informatieWijkteams in de startblokken. Aswin van der Linde
Wijkteams in de startblokken Aswin van der Linde Korte introductie Jeugd & gezinsteam Soesterkwartier Aanleiding opzet Opdracht / doelgroep /samenstelling/ looptijd Positionering in de buurt Werkwijze/aanpak
Nadere informatieOverzichtskaart 3. Opvoedingsondersteuning. voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen
Overzichtskaart 3 Opvoedingsondersteuning voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen Zelfreflectie-instrument individuele opvoedingsondersteuning Sommige JGZ-professionals zullen al over
Nadere informatie4.2.2. Shantala babymassage (individuele begeleiding)
4.2. Aanbod voor ouders van het jonge kind Dit aanbod is veelal gericht op ouders met kinderen tot 4 jaar. Een aantal producten zijn inzetbaar voor een bredere doelgroep. De producten Home-Start, Vroegtijdige
Nadere informatieKortdurend intensief verblijf
Inhoudsopgave De Buitenwereld 4 6 Doelgroep 8 Doelgericht werken 10 Inhoudelijke randvoorwaarden 11 2 3 De Buitenwereld Als je binnen een gezin een kind mag grootbrengen met psychiatrische problematiek
Nadere informatieDe keuze van Amersfoort: integraal opererende wijkteams. Interview met Monique Peltenburg, tot voor kort programmadirecteur Sociaal Domein
De keuze van Amersfoort: integraal opererende wijkteams Interview met Monique Peltenburg, tot voor kort programmadirecteur Sociaal Domein 2015 Nederlands Jeugdinstituut Niets uit deze uitgave mag worden
Nadere informatieTrainingsaanbod. Studiecentrum Bureau Jeugdzorg Utrecht Voor beroepskrachten die met ouders en kinderen werken
Trainingsaanbod Studiecentrum Bureau Jeugdzorg Utrecht Voor beroepskrachten die met ouders en kinderen werken 1 Trainingsaanbod Als beroepskracht hoort en ziet u veel en bent u vaak de eerste die mogelijke
Nadere informatieOuder-kind Dagbehandeling Kangoeroe. Voor ouders en hun kind van 0 4 jaar
Ouder-kind Dagbehandeling Kangoeroe Voor ouders en hun kind van 0 4 jaar Bi j sommige jonge kinderen verloopt de ontwikkeling niet vanzelfsprekend. De Dagbehandeling 0-7 jaar van Sterk Huis biedt behandeling
Nadere informatieKinderen. Samen op pad. Ondersteuning
Kinderen Kinderen Samen op pad Kind zijn betekent de kans krijgen om je te ontwikkelen, te groeien, te ontdekken, te leren, te spelen en te sporten in een veilige omgeving. Sommige kinderen hebben bijzondere
Nadere informatieNASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK
TEAMNASCHOLING SCHOOLGERICHT MAATSCHAPPELIJK WERK 1 SCHOOLGERICHT MAATSCHAPPELIJK WERK DOEL VAN DE NASCHOLING De training heeft tot doel om de taak van de schoolmaatschappelijk werker te professionaliseren,
Nadere informatieOuderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.
Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,
Nadere informatieDe winst van maatwerk: Je kunt er niet vroeg genoeg bij zijn
De winst van maatwerk: Je kunt er niet vroeg genoeg bij zijn Waarom advies? Adviesaanvraag minister voor Jeugd en Gezin Niet of moeizaam duurzame plaats op arbeidsmarkt Afhankelijkheid collectieve voorzieningen
Nadere informatieUniversiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar
Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit
Nadere informatieHoe verschillend zijn pleeggezinnen? Avanti Anders in Gesprek op locatie 18 april 2013
Hoe verschillend zijn pleeggezinnen? Avanti Anders in Gesprek op locatie 18 april 2013 Anders in Gesprek over pleegzorg Hoe verschillend zijn pleeggezinnen? Dat en meer heeft Avanti als Stedelijk Platform
Nadere informatie1 SITUATIE 2 TEST. Als ik luister denk ik niet aan andere zaken. Ik laat mensen uitpraten. Ik plaats wat ik hoor in een duidelijk kader
LUISTEREN drs. W. Bontenbal 1 SITUATIE Wanneer u naar een lied luistert, luistert u dan naar de tekst of naar de muziek? Stelt u zich voor dat u zojuist bij een enerverende vergadering vandaan komt, u
Nadere informatie