Invasieve exoten binnen Noord-Brabant en hun effecten
|
|
- Jurgen de Croon
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Invasieve exoten binnen Noord-Brabant en hun effecten In de afgelopen eeuw heeft de mens het Noordbrabantse landschap drastisch veranderd en daarmee ook de biodiversiteit. Veel inheemse soorten zijn achteruit gegaan of zelfs helemaal verdwenen. Met name de laatste decennia is er sprake van een nieuwe ontwikkeling. Er komen steeds meer uitheemse soorten onze provincie binnen, soms op eigen kracht, maar vaak een handje geholpen door de mens. Deze zogenaamde exoten kunnen ongunstige invloed hebben op de inheemse biodiversiteit, op de mens, zijn gezondheid en leefomgeving en de economie. Invasieve exoten zijn soorten die zich explosief (kunnen) ontwikkelen en inheemse planten en dieren verdringen en die schade aan de gezondheid, natuur en/of economie aanbrengen. Voorbeelden zijn de Amerikaanse vogelkers, Grote waternavel, Alsemambrosia (hooikoorts) en Amerikaanse rivierkreeft. Bestrijding van invasieve soorten is belangrijk, omdat blijkt dat indien bepaalde exoten zich eenmaal gevestigd hebben deze nauwelijks meer te verwijderen zijn. Dit is onder andere het geval bij de Amerikaanse rivierkreeft, de Japanse oester en de Amerikaanse vogelkers. Onderstaand een overzicht van de invasieve soorten die voorkomen binnen Noord-Brabant. Het overzicht is onderverdeeld in de categorieën: Planten, Vogels, Zoogdieren, Amfibiën / Reptielen, Vissen en Ongewervelden. Planten: Foto: Jan van Asselt, 28 september 2011, Amersfoort, industrieterrein De Wieken Alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia) Veel, maar onbestendig, voorkomend in tuintjes, vooral opslaand uit vogelvoer. Op enkele plaatsen komen langjarige populaties voor. Produceert grote hoeveelheden stuifmeel en daarmee een belangrijke veroorzaker van hooikoorts.
2 Foto: Bert Verbruggen, 22 augustus 2011, Den Bosch Zandambrosia (Ambrosia psilostachya) De grotere populaties zijn te vinden in de duinen. Onbekend is of ze ook in de Noordbrabantse landduinen voorkomen. Ambrosia-soorten zijn bekend om de pollenallergie die ze veroorzaken. Foto: Baudewijn Odé, 1 januari 2003, Culemborg Grote waternavel* (Hydrocotyle ranunculoides C. Linnaeus) Komt met name voor in het westen en midden; in het oosten van Brabant wat minder. De planten vormen dichte drijvende matten die tot afname van licht en zuurstofgebrek in het water leiden. De biomassa belemmert de waterdoorstroming en afvoer en hoopt zich op bij waterkunstwerken. * De Grote waternavel wordt vooralsnog als enige Nederlandse vaatplant genoemd in artikel 6 van het Besluit aanwijzing dier- en plantensoorten Flora- en Faunawet. Volgens artikel 14 van
3 de Flora en Faunawet is daarom het uitzaaien en uitplanten van, het bezit van en de handel in van deze soort verboden. Foto: Annemieke Hoozemans, 9 september 2011, Buurserzand nabij Haaksbergen Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina) In de crisisjaren ( ) op grote schaal aangeplant bij de heidebebossingen op de drogere zandgronden. Sindsdien heeft de plant zich massaal verspreid. De zaden worden verspreid door vogels en zoogdieren die de bessen eten. De bospest ontwikkelde zich op de zandgrond als een ware plaag. Foto: Maries Elemans, 1 mei 2011, Ravenstein Japanse duizendknoop (Fallopia japonica) Wijd verspreid op zandgronden, geconcentreerd in urbane gebieden, langs infrastructuur en op landgoederen. Verspreidt zich door transport van grond. Het dumpen van tuinafval draagt in hoge mate bij aan de verspreiding.
4 De soort dringt diep door in natuurlijke biotopen als beek- en rivieroevers. Door gebrek aan wortels in de bovenste bodemlagen ondermijnt deze soort de stabiliteit van de oevers. Foto: Martien van den Heuvel, 25 mei 2011, langs Roekenbos te Boxmeer Reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) Komt algemeen verspreid voor. Verspreiding van de zaden via stromend water, wind en voertuigen. De mens is als houder van deze sierplant in zijn tuin en het gebruik van de bloemschermen (met zaden) de grootste verspreider. Het sap van de plant werkt sterk irriterend op de huid. De soort vormt massavegetaties, die andere plantensoorten volledig onderdrukken. Foto: André van Proosdij, Kleine waterteunisbloem (Ludwigia peploides) De soort verspreidt zich o.a. via water. Verspreiding over langere afstanden via de handel in tuinplanten en door het dumpen van planten uit tuinvijvers in de natuur.
5 Door actieve bestrijding is de schade hier tot op heden beperkt. In Frankrijk overwoekert de soort complete natuurgebieden en daar is bestrijding nauwelijks meer mogelijk. Foto: Johan van Valkenburg, Drenthe Verspreidbladige waterpest (Lagarosiphon major) Recent aangetroffen in o.a. Tilburg, Sint-Oedenrode en Breda. Het is mogelijk dat de soort op meer plaatsen voorkomt, maar over het hoofd wordt gezien vanwege gelijkenis met de Brede en Smalle waterpest. De plant is wereldwijd in de handel als aquarium- en vijverplant. Het optreden van massavegetaties is in het buitenland bekend en geeft schade voor waterbeheerders, recreatie en scheepvaart. In onze regio is de Verspreidbladige waterpest nog niet in schadelijke omvang aangetroffen.
6 Vogels: Foto: Pieter Smit, 13 mei 2006, Westduinpark, Den Haag Halsbandparkiet (Psittacula krameri) Ingeburgerd. Door de mens geïntroduceerd als volièrevogel. Door ontsnapping en/of vrijlating heeft hij zich kunnen verspreiden, hoofdzakelijk in de grote steden in het westen van het land. De Halsbandparkiet is een holenbroeder. Het is onbekend of er competitie optreedt met andere, inheemse holenbroeders. Foto: Luuk Punt, 22 februari 2011, Hoek van Holland Huiskraai (Corvus splendens) Afkomstig uit Azië en voor het eerst in 1998 gebroed in Hoek van Holland. De soort kan zich enorm uitbreiden (voorbeelden buitenland) en is dan (zeer) schadelijk voor natuur, huisdieren, vee, landbouwgewassen, welzijn en gezondheid.
7 Zoogdieren: Foto: Michael Scheltgen, 19 augustus 2006, Lost Lagoon Wasbeer (Procyon lotor) Afkomstig uit Noord-Amerika/Canada. Er is een beperkt aantal gedocumenteerde waarnemingen in het oosten van Brabant. Waarschijnlijk ontsnapt uit gevangenschap, maar mogelijk ook afkomstig van de populaties in Duitsland. Schade hier is beperkt. De soort kan drager zijn van de ziektes canine distemper, rabies en rondwormen. Er wordt geen schade aan de Nederlandse biodiversiteit verwacht. Foto: Richard Toller, 28 december 2007, Minsmere Muntjak (Muntiacus reevesi) Deze kleine hertachtige is afkomstig uit China. In Brabant is deze soort waargenomen in de bossen bij Hilvarenbeek en Hoge en Lage Mierde.
8 Volgens de Flora- en Faunawet een soort die gevaarlijk is voor beschermde soorten en waarvan de stand beperkt mag worden. Amfibiën / Reptielen: Foto: Arnold van Rijsewijk, 14 oktober 2008, Vallei van de Grote Nete (België) Amerikaanse brulkikker (Rana catesbeiana) Slechts enkele kilometers over de grens in België bevinden zich grote populaties in het dal van de Mark, nabij de Reuselse Moeren en in het dal van de Grote Nete. In westelijk Noord-Brabant een enkele keer aangetroffen. De Amerikaanse brulkikker kan hoge dichtheden bereiken wat doet vermoeden dat ze, onder andere via predatie en concurrentie, een sterke invloed op het ecosysteem hebben. Een belangrijke zorg is het overdragen van de schimmelinfectie Batrachochytrium dendrobatidis op inheemse amfibieën.
9 Vissen: Foto: Jelger Herder, 29 december 2005, België Zonnebaars (Lepomis gibbosus) De uit Noord-Amerika afkomstige soort is door particulieren uitgezet en komt vooral voor in kleine afgesloten wateren op hoge zandgronden. Vanwege het roofzuchtige karakter van de soort en de hoge dichtheid die bereikt kan worden, vormt de Zonnebaars een bedreiging voor inheemse ongewervelden, amfibieën en vissen. De soort wordt door particulieren als nuttig beschouwd omdat hij ongewenste insecten (met name muggen) uit tuinvijvers houdt en is vanwege de mooie kleuren een populaire aquarium- en vijvervis.
10 Ongewervelden: Foto: Bram Kroese, 1 juni 2008, Loosdrecht Amerikaanse rode rivierkreeft (Procambarus clarkii) Vanaf 2000 neemt het aantal meldingen explosief toe. Plaatselijk in hoge dichtheden aangetroffen in het westen van Noord-Brabant en in Tilburg. De soort zorgt mogelijk voor het verdwijnen van waterplanten en tast amfibiepopulaties aan door het eten van hun eieren. Het ondergraven van oevers en beschoeiingen vormt een potentiële economische schadepost voor boeren en waterschappen. De Amerikaanse rivierkreeft heeft de inheemse rivierkreeft compleet verdrongen. Foto: Hans Adema, 12 augustus 2010, Zijsingel, Leiden Gewone driehoeksmossel (Dreissena polymorpha) Kan tegenwoordig in vrijwel alle grote, permanente wateren worden aangetroffen.
11 De aangroei van driehoeksmosselen op sluisdeuren en boten wordt eventueel als hinderlijk ervaren. Daarentegen is de soort van groot belang voor de biologische waterzuivering. Foto: Albert de Wilde, 29 mei 2009, Koudekerke Veelkleurig Aziatisch lieveheerbeestje (Harmonia axyridis) Komt veelvuldig voor in Noord-Brabant. Sterke verspreiding vanuit het zuiden vanaf Is een uitstekende verdelger van bladluizen en om deze reden op grote schaal uitgezet in kassen en het vrije veld. De potentiële gevolgen voor de inheemse fauna zijn in onderzoek, omdat de larven niet alleen bladluizen eten, maar ook andere insecten(larven). Foto: David Cappaert, Essenprachtkever (Agrilus planipennis)
12 Is nog niet gemeld in Noord-Brabant, maar komt er mogelijk wel voor op basis van waarnemingen in het buitenland. Door toedoen van vraat van de larven komen ogenschijnlijk gezonde bomen in drie, vier jaar tijd aan hun einde.
Aanpak Invasieve exoten. Henk Siebel mei 2014
Aanpak Invasieve exoten Henk Siebel mei 2014 Aanpak probleem met invasieve exoten in bos- en natuurgebieden Waar hebben we het over? Welke strategie is de beste? Algemene opties Struiken, bomen en ruigtekruiden
Nadere informatieInvasieve exoten in de tuin. KNPV Najaarsbijeenkomst, 22 november 2018
Invasieve exoten in de tuin KNPV Najaarsbijeenkomst, 22 november 2018 In de media 2 Invasieve exoten (definitie) dieren, planten en micro-organismen die door menselijk handelen in een nieuw gebied terechtkomen
Nadere informatieBestrijding invasieve exotische planten, struiken en bomen
Bestrijding invasieve exotische planten, struiken en bomen Laatste update: 26 november 2015 Reuzenbalsemien Trosbosbes (Foto s: Johan van Valkenburg) Waarom een advies over bestrijding? In toenemende mate
Nadere informatieInvasieve uitheemse planten in het beheer
Invasieve uitheemse planten in het beheer Casper de Groot september 2011 Aanleiding project Keuze voor zes soorten: Japanse duizendknoop, reuzenberenklauw, reuzenbalsemien, Amerikaanse vogelkers, rododendron
Nadere informatieDe EU-exotenverordening; wat betekent dat voor ons?
De EU-exotenverordening; wat betekent dat voor ons? Wiebe Lammers NVWA j.w.lammers@nvwa.nl 8 maart 2018, Eindhoven Deze presentatie: EU-exotenverordening (1143/2014) De Unielijst Uitroeien en beheersen:
Nadere informatieRISICO'S EN REGULERING VAN BIOLOGISCHE GEWASBESCHERMING. Patrick DE CLERCQ
RISICO'S EN REGULERING VAN BIOLOGISCHE GEWASBESCHERMING Patrick DE CLERCQ Laboratorium voor Agrozoölogie Vakgroep Gewasbescherming Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Universiteit Gent EXOTEN IN DE BIOLOGISCHE
Nadere informatieNiet allemaal hetzelfde wiel uitvinden
Rob Leuven - Professor invasiebiologie Niet allemaal hetzelfde wiel uitvinden Zorg voor structurele aanpak bestrijding invasieven en vooral voor bundeling van kennis Professor Rob Leuven ziet in de bestrijding
Nadere informatieEU-exotenverordening; wat betekent dit voor ons?
EU-exotenverordening; wat betekent dit voor ons? Wiebe Lammers NVWA j.w.lammers@nvwa.nl 8 februari 2018, Nijkerk Deze presentatie: EU-exotenverordening (1143/2014) De Unielijst Uitroeien en beheersen:
Nadere informatieExoten in terreinen van HZL. Lucien Calle, Ecologie en kwaliteitszorg HZL
Exoten in terreinen van HZL Lucien Calle, Ecologie en kwaliteitszorg HZL Soorten Hoeveel soorten aanwezig? Totaal > 500? Aanwezigheid, talrijkheid en effecten van de meeste soorten niet precies bekend
Nadere informatieBIOLOGISCHE INVASIES IN BELGIE
I. INLEIDING BIOLOGISCHE INVASIES IN BELGIE Steeds meer en meer uitheemse soorten ingevoerd in België Momenteel telt men meer dan 200 uitheemse soorten op het Belgisch grondgebied. 80% daarvan zijn superieure
Nadere informatiePerzische berenklauw Heracleum persicum
Perzische berenklauw Heracleum persicum Algemene opmerkingen: Noot 1: De soorten Fallopia japonica, F. x bohemica en F. sachalinensis hebben veel overeenkomsten en deze soorten zijn in het verleden vaak
Nadere informatieExoten. Inhoud. 8/12/ Roeselare. Bram D hondt Agentschap voor Natuur en Bos Regionaal Overleg Milieu Prov. West-Vlaanderen
Exoten Bram D hondt Agentschap voor Natuur en Bos Regionaal Overleg Milieu Prov. West-Vlaanderen 2016-12-08 Inhoud Inleiding Aanpak Wetgeving Uitvoering 1 Inleiding exoten = invasieve, uitheemse soorten
Nadere informatieInvasieve, uitheemse soorten. Bram D hondt Agentschap voor Natuur en Bos ANKONA-ontmoetingsdag
Invasieve, uitheemse soorten Bram D hondt Agentschap voor Natuur en Bos ANKONA-ontmoetingsdag 2017-02-03 Inhoud Inleiding Aanpak Wetgeving Uitvoering Inleiding exoten = invasieve, uitheemse soorten Invasieve,
Nadere informatieNaar een Early Warning System voor de stierkikker in Nederland
Naar een Early Warning System voor de stierkikker in Nederland Jeroen van Delft Wilbert Bosman Stichting RAVON Indeling Theorie inleiding problematiek de soort doel aanpak en verdeling hokken hygiëne Veld
Nadere informatieChemievrij beheer groene ruimte Burgerparticipatie bij bestrijding invasieve exoten
Chemievrij beheer groene ruimte Burgerparticipatie bij bestrijding invasieve exoten Lodewijk van Kemenade Landschapsbeheer Flevoland Inhoud Invasieve exoten in de groene ruimte Wettelijke aspecten Samenwerking
Nadere informatieLezing waterschap en exoten bestrijding
Lezing waterschap en exoten bestrijding -Wie -Waarom -Wat -Hoe 20 mei 2017 Jeff Samuels, afd.kennis & Advies Samenwerken! Bestrijding van invasieve exoten vraagt om: Een gezamenlijke aanpak! Het maken
Nadere informatieStudiedag Rivierkreeft: Exoot uit de sloot. Jeffrey Samuels
Studiedag Rivierkreeft: Exoot uit de sloot Jeffrey Samuels 14-11-2018 Kreeftenproblematiek bij Waterschap Brabantse Delta Wat ga ik vertellen? Waar wij als WSBD tegen aanlopen als het om invasieve (uitheems)
Nadere informatieinvasieve exoten: beleid en wetgeving Peter Venema, provincie Drenthe
invasieve exoten: beleid en wetgeving Peter Venema, provincie Drenthe Verschillende schaalniveaus met verschillende stakeholders Wereldwijd (handel: WTO en COP biodiversiteitsverdrag Nagoya 2010) Europees
Nadere informatieTHEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 2 Exoten in Nederland. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Exotische dieren die in Nederland leven
Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 2 ALLES WAT LEEFT LES 2 Exoten in Nederland Deze les gaat over: Exotische dieren die in Nederland leven Bij dit thema horen ook: Les 1 Ecosystemen en voedselketens
Nadere informatieEindconclusies AlterIAS
Eindconclusies AlterIAS Communicatie over invasieve planten en de Gedragscode invasieve planten in België Dorien Van Wesemael (PCS) AlterIAS-team Demonamiddag Groenvoorziening Destelbergen, 27/09/2013
Nadere informatieOmgaan met exoten. een controversiële en beladen discussie. Gerard Oostermeijer
Omgaan met exoten een controversiële en beladen discussie Gerard Oostermeijer Ecologische effecten van exoten Positief soortenrijkdom bloemenrijkdom grote hoeveelheden voedsel - nectar en stuifmeel voor
Nadere informatieGedragscode invasieve soorten ook voor de openbare groenvoorziening
Projet LIFE «Information & Communication» Gedragscode invasieve soorten ook voor de openbare groenvoorziening Heemers Leen (PCS) Solidago gigantea 1758 Cotoneaster horizontalis 1877 Aster lanceolatus 17ème
Nadere informatietitel Opbouw Vis, exoten en KRW Visexoten en achtergrond MWTL 2008 Visexoten in Nederland Oorzaken
Opbouw Vis, exoten en KRW visexoten- achtergrond en ecologie KRW-maatlatten en visexoten andere exoten (rivierkreeften) en vis signalering nieuwe visexoten Themadag exoten en de KRW 10 dec 09 Willie van
Nadere informatieBestrijding Duizendknoop
Bestrijding Duizendknoop (Japanse) duizendknoop: een invasieve soort Invasieve soorten zijn soorten die niet van nature in Nederland voorkomen en vormen een bedreiging voor de Nederlandse planten en dieren.
Nadere informatieBureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode
Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Natuurwaardenkaart Voor het inventariseren van de natuurwaarden van Heemstede zijn in het rapport Natuurwaardenkaart van Heemstede Waardering van
Nadere informatieJapanse duizendknoop Fallopia japonica
panse duizendknoop Fallopia japonica Algemene opmerkingen: Noot 1: De soorten Fallopia japonica, F. x bohemica en F. sachalinensis hebben veel overeenkomsten en deze soorten zijn in het verleden vaak door
Nadere informatieBeverwijkerstraatweg 44 - Castricum
Quick scan flora en fauna Beverwijkerstraatweg 44 - Castricum Gemeente Castricum 0 INHOUD 1. Aanleiding... 2 2. Gebiedsomschrijving en beoogde ingrepen... 3 3. Wettelijk kader... 4 4. Voorkomen van beschermde
Nadere informatieAquarium-/vijverplant over? Gooi ze in de GFT-bak!
Aquarium-/vijverplant over? Gooi ze in de GFT-bak! Gooi overtollige aquariumen vijverplanten niet in de sloot, maar in de GFT-bak. De veelal exotische planten kunnen in de sloot en ander buitenwater zorgen
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 13687 7 maart 2018 Regeling van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 22 februari 2018, nr. WJZ/17141167,
Nadere informatieOPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen
OPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen De halsbandparkiet (Psittacula krameri) komt van oorsprong voor in Afrika, in een gordel ten zuiden van de Sahara en op het Indisch
Nadere informatieKudzu Pueraria lobata
Kudzu Pueraria lobata Algemene opmerkingen: Noot 1: De soorten Fallopia japonica, F. x bohemica en F. sachalinensis hebben veel overeenkomsten en deze soorten zijn in het verleden vaak door elkaar gehaald
Nadere informatieinvasieve exotische planten en dieren in onze waterlopen
invasieve exotische planten en dieren in onze waterlopen Wat zijn invasieve exoten? Invasieve exotische planten en dieren zijn uitheems. We treffen ze steeds meer in onze streken aan. Ze doen het bij ons
Nadere informatiehet Nederlandse invasieveexotenbeleid
ALV zoogdiervereniging VZZ 18 april 2009 het Nederlandse invasieveexotenbeleid Edo Knegtering (Directie Natuur, Landschap en Platteland i.o.) Exotenbeleid Nederlands exotenbeleid vroeger recent Nederlands
Nadere informatieBoheemse duizendknoop Fallopia x bohemica
Boheemse duizendknoop Fallopia x bohemica Algemene opmerkingen: Noot 1: De soorten Fallopia japonica, F. x bohemica en F. sachalinensis hebben veel overeenkomsten en deze soorten zijn in het verleden vaak
Nadere informatieplanten voor planten en plantengemeenschappen
Formele beoordeling van risico s s van planten voor planten en plantengemeenschappen Johan van Valkenburg en Ton Rotteveel Plantenziektenkundige Dienst Wageningen g 11 december 2008 Inhoud Internationale
Nadere informatie1nvexo. Interreg Vlaanderen Nederland. minder invasieve planten en dieren. Europese Unie Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
1nvexo minder invasieve planten en dieren Interreg Vlaanderen Nederland Europa investeert in uw regio Europese Unie Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Casus Grote waternavel en andere invasieve
Nadere informatieOplegnotitie bestrijding Japanse duizendknoop.
Oplegnotitie bestrijding Japanse duizendknoop. Bij brief van 19 juli 2018 heeft het College van B&W de raad geïnformeerd over de locaties waar de Japanse duizendknoop in IJsselstein is gelokaliseerd en
Nadere informatie7 e biologische diversiteit een moeilijk te vrijwaren rijkdom
D 7 e biologische diversiteit een moeilijk te vrijwaren rijkdom In Ukkel Onze Gemeente Ukkel maakt deel uit van de groenste gemeenten van Brussel. In een Ukkelse straat of in het Zoniënwoud kan u soms
Nadere informatieTelefoonnummer(s) 0165301851
Aanvraag Ontheffing artikel 75 Flora- en faunawet Wilt u een ontheffing aanvragen voor activiteiten die gevolgen voor beschermde dier- en plantsoorten? Namelijk voor: ruimtelijke ingrepen beheer en schadebestrijding,
Nadere informatieBestrijding Invasieve wateren oeverplanten
Bestrijding Invasieve wateren oeverplanten wet- en regelgeving 2 mei 2014 Doel presentatie: Inzicht nieuwe/aankomende wet- en regelgeving m.b.t. aanpak invasieve water- en oeverplanten Inzicht nieuwe/aankomende
Nadere informatieAlsemambrosia Ambrozijn Ambrosia artemisiifolia
Alsemambrosia Ambrozijn Ambrosia artemisiifolia Een exoot PlantenWerkGroup Scousele Sonja Reps 11/10/2017 2 Beschrijving: Alsemambrosia is een éénjarige plant die pas sinds 1875 voor het eerst in ons land
Nadere informatieBijlage 2. Inhoudelijke reactie per soort
Bijlage 2. BuRO Advies Uitheemse soorten van EU-belang Bijlage 2. Inhoudelijke reactie per soort Inhoudsopgave De kleuren en codes corresponderen met de BuRO-beoordeling per soort (Zie bijlage 1 voor uitleg).
Nadere informatieBestrijding exotische waterplanten
Bestrijding exotische waterplanten Exotische waterplanten komen sinds circa 2000 steeds meer voor in sloten en vaarten. Door de sterke, woekerende groei belemmeren ze de doorstroming van de watergangen.
Nadere informatieToepassingsmogelijkheden van edna voor het opsporen van invasieve exoten. Jeroen van Delft & Jelger Herder Driebergen - Zeist, 14 juni 2017
Toepassingsmogelijkheden van edna voor het opsporen van invasieve exoten Jeroen van Delft & Jelger Herder Driebergen - Zeist, 14 juni 2017 Wat is een exoot? Exoot = plant, dier, micro-organisme of schimmel
Nadere informatieBrabantbrede aanpak Exoten en plaagsoorten. 6 mei 2014 Bart Brugmans, waterschap Aa en Maas Amersfoort
Brabantbrede aanpak Exoten en plaagsoorten 6 mei 2014 Bart Brugmans, waterschap Aa en Maas Amersfoort Aanleiding Brabantbrede samenwerking Interreg project Invasieve exoten (2009-2012) Partners o.a. Waterschap
Nadere informatieQUICKSCAN FLORA EN FAUNA
QUICKSCAN FLORA EN FAUNA Behorende bij project: Oostkanaalweg 44, te Ter Aar Gemeente Nieuwkoop Opdrachtgever : Keijzer Dakbedekking b.v. Projectnummer : PS.2017.714 Datum : 21 augustus 2017 Niets uit
Nadere informatieEindrapportage verspreidingsonderzoek vaatplanten 2010 onderdeel invasieven
Eindrapportage verspreidingsonderzoek vaatplanten 2010 onderdeel invasieven Baudewijn Odé, Wout van der Slikke & Ruud Beringen maart 2011 In opdracht van de Gegevensautoriteit Natuur en Team Invasieve
Nadere informatieHelder water door quaggamossel
Helder water door quaggamossel Kansen en risico s Een nieuwe mosselsoort, de quaggamossel, heeft zich in een deel van de Rijnlandse wateren kunnen vestigen. De mossel filtert algen en zwevend stof uit
Nadere informatieBijlage 1: Verspreidingskaarten en trendgrafieken Verspreidingsonderzoek Invasieve Vaatplanten 2017
Bijlage 1: Verspreidingskaarten en trendgrafieken Verspreidingsonderzoek Invasieve Vaatplanten De kaarten en trendgrafieken van de contractsoorten zijn gebaseerd op goedgekeurde gegevens uit de NDFF en
Nadere informatieWat zijn springzaden? Springzaden in Nederland en Noord-Brabant Gevolgen uitheemse springzaden Bestrijding en monitoring Wat kan jij doen?
Joop Foto: Verburg Piet Bremer Wat zijn springzaden? Springzaden in Nederland en Noord-Brabant Gevolgen uitheemse springzaden Bestrijding en monitoring Wat kan jij doen? Thomas Meyer Eenjarige planten
Nadere informatieGEDRAGSCODE INVASIEVE PLANTEN
GEDRAGSCODE INVASIEVE PLANTEN Resultaten & eerste lessen Dorien Van Wesemael AlterIAS-team Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) Slotsymposium LIFE AlterIAS Gembloux, 25/09/2013 BOS & HOUT ENERGIE CHEMIE VISSERIJ
Nadere informatieIk verleen u deze ontheffing voor de periode van 29 oktober 2014 tot en met 28 oktober 2019.
> Retouradres Postbus 19530 2500 CM Den Haag Stichting Pieter Vermeulen Museum W.B. Bosch Driehuizerkerkweg 34D 1985 EL DRIEHUIS Postbus 19530 2500 CM Den Haag mijn.rvo.nl T 088 042 42 42 F 070 378 61
Nadere informatieAquatische exoten. Didier Soens Directeur dienst Waterbeleid Provinciebestuur Antwerpen. Departement Leefmilieu. Departement Leefmilieu
Aquatische exoten Didier Soens Directeur dienst Waterbeleid Provinciebestuur Antwerpen Dienst Waterbeleid Uitheemse soorten Via tuinvijvers, aquaria, in milieu Niet elke soort zorgt voor problemen 2 Drie
Nadere informatieRivierkreeften, wat doen we ermee? Menno Soes
Rivierkreeften, wat doen we ermee? Menno Soes Foto: Theodoor Heijerman Rivierkreeften Overzicht in Nederland voorkomende rivierkreeften. Nederlandse naam Europese rivierkreeft Turkse rivierkreeft Californische
Nadere informatieInvasieve plantensoorten zijn in de laatste decennia sterk toegenomen in Nederland
Invasieve plantensoorten zijn in de laatste decennia sterk toegenomen in Nederland Indicator 5 januari 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met
Nadere informatieOp 3 juni 2016 heb ik uw aanvraag ontvangen voor een ontheffing voor drie grijze eekhoorns. In deze brief stel ik u op de hoogte van mijn beslissing.
> Retouradres Postbus 19530, 2500 CM Den Haag Rijksdienst voor In Beslag Genomen Goederen B. Langeveld Prinses Beatrixlaan 2 2595 AL DEN HAAG Rijksdienst voor Postbus 19530, 2500 CM Den Haag mijn.rvo.nl
Nadere informatie'Met de huidige insectensterfte is er over één generatie alleen nog dode natuur
'Met de huidige insectensterfte is er over één generatie alleen nog dode natuur 18 mei 2018 15:45 Laatste update: 20 mei 2018 23:46 Het aantal insecten is de laatste decennia flink afgenomen. En dat is
Nadere informatieWaarnemingen. AIC te Castricum
7 AIC te Castricum Waarnemingen Op het braakliggend terrein grenzend aan de Beverwijkerstraatweg is de vegetatie nauwelijks ontwikkeld. Oude restanten van een fundering zijn nog zichtbaar. Overal ligt
Nadere informatieCONVENANT WATERPLANTEN. Partijen: A De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, handelend als bestuursorgaan, hierna LNV ;
CONVENANT WATERPLANTEN Partijen: A De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, handelend als bestuursorgaan, hierna LNV ; B De Unie van Waterschappen, te s Gravenhage, namens alle Waterschappen;
Nadere informatieNATUUR EN BIODIVERSITEIT
NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons
Nadere informatieInheemse plantensoorten versus exoten. Stellingen. Definities 08/02/2012. Workshop Inheemse plantensoorten versus exoten, Marco Hoffman, PPO
Workshop Groendag Hoorn Inheemse plantensoorten versus exoten Marco Hoffman Opzet workshop Peilen meningen deelnemers & enkele definities Achtergronden brochure Feiten en objectieve achtergrondinformatie
Nadere informatieWater in beeld. Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem
Water in beeld Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem Waterschap Brabantse Delta zorgt zowel voor de aan- en afvoer van water als ook voor de kwaliteit ervan. Zo kunnen recreanten op
Nadere informatieLessen uit de studiedag en praktische tips van de wetenschappers. Ivan Nijs (UA) & sprekers van de wetenschappelijke studiedag
Lessen uit de studiedag en praktische tips van de wetenschappers Ivan Nijs (UA) & sprekers van de wetenschappelijke studiedag Studiedag = finale workshop van het project INPLANBEL (2003-2006), 2006), Federaal
Nadere informatieExoten in zoetwater: vissen
Indicator 23 september 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal soorten vissen
Nadere informatieniet-inheemse vaatplanten in Nederland
niet-inheemse vaatplanten in Nederland Wil Tamis & Ruud van der Meijden in samenwerking met de PGO FLORON naar het proefschrift van W.L.M Tamis: Changes in the flora of the Netherlands in the 20th century
Nadere informatiePLANTENWERKGROEP. Invasieve Exoten
PLANTENWERKGROEP 2 lezingen op 8 november 2012 over: - Invasieve exoten door Wim Schoenmakers, - Verlandingsproces in laagveengebieden door Erwin de Hoop. Op 8 november werden twee 2 voordrachten gehouden
Nadere informatieNATUURWAARDENONDERZOEK LOCATIE THEATER EINDRAPPORTAGE GEMEENTE SCHIJNDEL. 28 oktober /CE4/OKO/ & ARCAD1S
NATUURWAARDENONDERZOEK LOCATIE THEATER EINDRAPPORTAGE GEMEENTE SCHIJNDEL 28 oktober 2004 110632/CE4/OKO/000217 & ARCAD1S NATUURWAARDENONDERZOEK LOCATIE THEATERI Inhoud 1 Inleiding 2 Algemene beschrijving
Nadere informatieAanvraag. Ontheffing artikel 75 Flora- en faunawet. Waarom dit formulier? Uw gegevens. In te vullen door Dienst Regelingen.
Aanvraag Ontheffing artikel 75 Flora- en faunawet o A o B Waarom dit formulier? Met dit formulier vraagt u ontheffing aan voor activiteiten die gevolgen hebben voor beschermde dier- en plantensoorten.
Nadere informatieInvasieve exoten: Japanse duizendknoop. Rotterdam, 7 november 2017
Invasieve exoten: Japanse duizendknoop Rotterdam, 7 november 2017 Inhoud presentatie Invasieve exoten, wat zijn dat? Voorbeeld: Japanse duizendknoop Regelgeving Hoe nu verder? Invasieve exoten dieren,
Nadere informatieResultaten Quickscan, vissen en vleermuisonderzoek met betrekking tot de Flora- en Faunawet.
Aan Rob Knijn Van C. van den Tempel CC M. Witteveldt Datum 12 januari 2017 Betreft Flora- en faunagegevens Middenweg Zuid Project Herontwikkeling Middenweg Zuid Geachte heer Knijn, Beste Rob, In 2014 en
Nadere informatieExoten in zoetwater: vissen
Indicator 7 juli 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal soorten vissen dat zich
Nadere informatiePlan van aanpak INVASIEVE EXOTEN Gelderland
Plan van aanpak INVASIEVE EXOTEN Gelderland Provincie Gelderland 11-12-2018 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Decentralisatie... 2 3. Verantwoordelijkheden... 3 4. Landelijk Masterplan... 3 5. Gelderse uitwerking...
Nadere informatieQuickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen
Quickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen Een inventarisatie van beschermde flora en fauna Haaksbergen 21 Mei 2014 Rapportnummer 031 Projectnummer 012 opdrachtgever Fam. Ten Dam Kolenbranderweg
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11341 21 juli 2010 Convenant waterplanten 23 februari 2010 Nr. NLP/2010/1031 Partijen: A De Minister van Landbouw, Natuur
Nadere informatieToekomst natuurbeheer: waar gaat het heen? Edo van Uchelen
Toekomst natuurbeheer: waar gaat het heen? Edo van Uchelen Edo van Uchelen Wildernis, openheid, grote grazers, exoten, maakbare natuur, angst voor bos Wildernis, openheid, grote grazers, exoten, maakbare
Nadere informatieBiodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers
Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen
Nadere informatieSoort? Risico? Grijze eekhoorn Vector parapokkenvirus. Soort? Hammerheaded fruitbat Vector Ebola virus. Soort? Risico?
Hammerheaded fruitbat Vector Ebola virus Grijze eekhoorn Vector parapokkenvirus (Elke gelijkenis met bestaande personen berust op puur toeval ) Siberische grondeekhoorn Reservoir Borrelia burgdorferi Halsbandparkiet
Nadere informatieExoten, wat doen we ermee?
Exoten, wat doen we ermee? 1- Een exoot, wat is dat? Een zeer actueel en steeds groter wordend probleem in Nederland, maar ook elders in de wereld, is dat van de introductie van exotische 1 soorten. Sommige
Nadere informatie6 Flora- en fauna quickscan
6 Flora- en fauna quickscan 6.1 Verantwoording 6.1.1 Literatuuronderzoek Om inzicht te krijgen in de actuele gegevens in het projectgebied zijn gegevens geraadpleegd via websites van onder andere de Vlinderstichting
Nadere informatieSamenwerken rond het terug dringen van woekerende (invasieve) planten in Noord- Limburg
Samenwerken rond het terug dringen van woekerende (invasieve) planten in Noord- Limburg Inhoud Onze landschapselementen vroeger, nu en morgen: een blik op het verleden de huidige situatie en de toekomst
Nadere informatieBomen en overlast. 8 december 2015
Bomen en overlast 8 december 2015 Bomen en overlast 2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Wat te doen bij overlast van bomen van de gemeente?... 4 2.1. Schaduw... 4 2.2. Invloed op de productiviteit van
Nadere informatieSurveillance Muntjak Goirle
Surveillance Muntjak Goirle Onderzoek naar het voorkomen van de muntjak (Muntiacus reevesi) in Park Boschkens in Goirle R.M. Koelman Januari 2014 Rapport van de Zoogdiervereniging In opdracht van de Nederlandse
Nadere informatieQuick scan ecologie. Mientweg 5 & 29 te Lutjewinkel
Quick scan ecologie Mientweg 5 & 29 te Lutjewinkel Samenvatting Inhoud H 01 Aanleiding Voor de Mientweg 5 en Mientweg 29 te Lutjewinkel wordt een ruimtelijke ontwikkeling voorbereidt. Het gaat om de ontwikkeling
Nadere informatieStichting RAVON A.M. Spitzen Postbus 1413 6501 BK NIJMEGEN. Datum 11 april 2014 Betreft Beslissing aanvraag Art. 75 Flora- en faunawet
> Retouradres Postbus 19530 2500 CM Den Haag Stichting RAVON A.M. Spitzen Postbus 1413 6501 BK NIJMEGEN Postbus 19530 2500 CM Den Haag mijn.rvo.nl T 088 042 42 42 F 070 378 61 39 ffwet@rvo.nl Betreft Beslissing
Nadere informatieKevers van de Habitatrichtlijn,
Indicator 19 juni 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het oorspronkelijke areaal van
Nadere informatieSedimentatie in Harderwijker Bocht ten gevolge van de strekdam bij Strand Horst Noord
Sedimentatie in Harderwijker Bocht ten gevolge van de strekdam bij Strand Horst Noord In het gebied tussen de strekdammen bij Strand Horst Noord en de bebouwing van Harderwijk ligt een klein natuurgebied
Nadere informatieBescherming v an pl anten en dier
Inhoud 3 1. Over deze brochure 4 2. Eerst wat geschiedenis 4 Vroeger 4 Vogelbescherming 4 Jachtwet 5 Natuurbeschermingswet 5 Uitheemse planten- en diersoorten 5 Eén nieuwe wet 6 3. De Flora- en faunawet
Nadere informatieLaat je tuinplanten niet ontsnappen!
Laat je tuinplanten niet ontsnappen! Wat gebeurt er met jouw Plantafval? Na de nodige snoei- en opruimwerken in je tuin zit je waarschijnlijk met een berg groenafval. Veel mensen gooien dit in een hoekje
Nadere informatieQuickscan flora en fauna
Quickscan flora en fauna Hofjeswoningen Wijk bij Duurstede Projectnummer: 7323 Datum: 9-7-2015 Projectleider: Rob van Dijk Opgesteld: Tatiana Lodder De gemeente Wijk bij Duurstede is van plan om 29 hofwoningen
Nadere informatieBestrijding Duizendknoop
Bestrijding Duizendknoop (Japanse) duizendknoop: een invasieve soort Invasieve soorten zijn soorten die niet van nature in Nederland voorkomen en vormen een bedreiging voor de Nederlandse planten en dieren.
Nadere informatie16. INVASIEVE EXOTEN: EVOLUTIE EN BEHEER
1. Inleiding Exotische soorten zijn door het toedoen van de mens bewust of onbewust in onze omgeving terechtgekomen. De meeste van deze soorten vormen geen probleem maar ongeveer 1 op de 1000 slaagt erin
Nadere informatieAanpassen kennis invasieve exoten in biologiemethoden
Aanpassen kennis invasieve exoten in biologiemethoden Analyse van biologiemethoden voor bovenbouw voortgezet onderwijs en aanbevelingen voor verbetering A.H.M. Rutenfrans Beleef & Weet, adviesbureau duurzaamheidseducatie
Nadere informatieOnzichtbaar maar wel aanwezig! Soorten in kaart brengen met Environmental DNA
Onzichtbaar maar wel aanwezig! Soorten in kaart brengen met Environmental DNA STOWA Gentechnieken-dag Presentatie is eigendom van RAVON en SPYGEN Enkel voor eigen gebruik deelnemers. Niks uit deze presentatie
Nadere informatieQuick scan ecologie Beatrixstraat te Halfweg
Quick scan ecologie Beatrixstraat te Halfweg Quick scan ecologie Beatrixstraat te Halfweg Auteur Opdrachtgever Projectnummer Ingen foto omslag T. ursinus Van Riezen en Partners 12.004 april 2012 De brandweerkazerne
Nadere informatie(Invasieve*) exoten wandeling Schothorst
(Invasieve*) exoten wandeling Schothorst Een exoot is een plant, dier of ander organisme dat van nature niet in Nederland voorkomt. Als een soort schadelijk is voor de natuur noemen we ze invasieve exoten.
Nadere informatieGedragscode invasieve planten in België
LIFE + Information & Communication Gedragscode invasieve planten in België Halford Mathieu (ULg GxABT) Mathys Catherine (CTH) Heemers Leen (PCS) Proefcentrum voor Sierteelt - Destelbergen 15 september
Nadere informatieQUICK SCAN FLORA EN FAUNA. Heilleweg 21 te Sluis
QUICK SCAN FLORA EN FAUNA Heilleweg 21 te Sluis 1 QUICK SCAN FLORA EN FAUNA Heilleweg 21 te Sluis Opdrachtgever: A.C. Dingemans Heilleweg 21 4524 KL Sluis Opgesteld door: ZLTO Advies Cereshof 4 4463 XH
Nadere informatieCSI in de Polder Environmental DNA voor het opsporen van dieren
CSI in de Polder Environmental DNA voor het opsporen van dieren Jelger Herder Nijmegen, 20 april 2013 Veel soorten zijn lastig te vinden Grote modderkruiper Verlandende vegetaties Verstopt zich bij gevaar
Nadere informatie18 februari Natuurwetgeving in het Westland Paul Moerman & Wouter Wubben
18 februari 2014 Natuurwetgeving in het Westland Paul Moerman & Wouter Wubben 2 Voorstellen Paul Moerman Adviseur Ecologie, Projectmedewerker Groen Team Projecten Afdeling IBOR (Inrichting & Beheer Openbare
Nadere informatieRuimtelijke onderbouwing Flora en fauna De Monarch I, II, III en IV
Notitie Contactpersoon ing. M.M. (Margaret) Konings Datum 18 juli 2012 Ruimtelijke onderbouwing Flora en fauna De Monarch I, II, III en IV Algemeen In opdracht van Monarch heeft Tauw in 2011 en 2012 onderzoek
Nadere informatie