Voorwoord pag 2. Studeren bij de Open Universiteit pag 3 _ Certificering

Transcriptie

1

2 I n h o u d Voorwoord pag 2 Studeren bij de Open Universiteit pag 3 _ Certificering Studieprogramma Academic Experience pag 4 _ Profielen en cursussen _ Studietempo _ Kosten en inschrijving Wat kun je zelf doen _ Tentamen Cursusbeschrijvingen pag 6 Adressen pag 13 1

3 V o o r w o o r d Als vwo er word je voorbereid op wetenschappelijk onderwijs. Voor sommige vwo ers kan het niet snel genoeg gaan, ze staan te popelen om aan een universitaire studie te beginnen. Anderen vragen zich juist af wat een academische studie nu precies inhoudt. Wat is het niveau en de omvang van de stof? Hoe zelfstandig moet je de nieuwe kennis verwerken? En welke studierichting moet ik kiezen? Binnenkort krijgen leerlingen uit VWO 5 van het Scheldemond College de gelegenheid om kennis te maken met de universitaire denkwereld. Onze leerlingen krijgen hierdoor mogelijk een beter inzicht in het vakgebied van hun keuze en ervaring met het bestuderen van universitaire stof. Het Scheldemond College en de Open Universiteit Nederland hebben besloten om de VWO 5 leerlingen de gelegenheid te bieden om een academische cursus te volgen én tetamen te doen. Het is een unieke kans om als 5- VWO'er te ontdekkken of een bepaalde studierichting beantwoordt aan je verwachtingen of om eens een heel ander vakt te verkennen. Het is een uitdagend aanbod. Alle cursussen van de Open Universiteit zijn een onderdeel van een wetenschappelijke opleiding en als vwo-leerling krijg je dezelfde stof en tentamens als de reguliere studenten. Deze academic experience zal pittig zijn. Je kunt studeren waar en wanneer je wilt, maar de zelfstudie-cursussen vergen wel doorzettingsvermogen. Gelukkig staan de vwo ers er niet helemaal alleen voor. De scholen en de Open Universiteit zullen voor coaching zorgen. Wij hopen dat op elke school vwo ers de uitdaging aangaan en een unieke ervaring opdoen. Wij wensen hen veel succes! drs Th. Bovens Voorzitter College van bestuur Open Universiteit Nederland H.J. van Arentshals Rector Scheldemond College 2

4 Studeren bij de Open Universiteit Nederland De Open Universiteit is de enige universiteit in Nederland waarbij iedereen op afstand en in eigen tempo kan studeren. Dit betekent een grote mate van vrijheid voor een student om andere verplichtingen, zoals school/studie, sport of werk te kunnen blijven doen. Studeren bij de Open Universiteit doe je thuis of met studiegenoten en niet wekelijks in de collegezaal. Het cursusmateriaal is speciaal ontwikkeld voor zelfstudie. In de boeken is de docent als het ware aan het woord. Toch studeer je niet helemaal alleen. Je komt weliswaar niet in een collegezaal maar de Open Universiteit heeft in het hele land studiecentra waar begeleidingsbijeenkomsten worden georganiseerd bij de cursussen. Op deze bijeenkomsten komen ook andere studenten die dezelfde cursus bestuderen. Zo maak je kennis met je medestudenten en kun je ervaringen uitwisselen. De Open Universiteit biedt bachelor- en masteropleidingen op academisch niveau in een aantal vakgebieden. Deze opleidingen bestaan uit afzonderlijke cursussen die in een bepaalde volgorde een totale opleiding vormen. Iedere cursus wordt apart bestudeerd en getentamineerd. Een cursus van één module heeft een studieomvang van ongeveer 100/120 studie-uren. De cursussen uit het programma Academic Experience zijn allemaal een onderdeel van de bacheloropleiding van de gekozen faculteit. Naast de bachelor- en masteropleidingen biedt de Open Universiteit ter introductie op een bepaald vakgebied open leermateriaal aan. Deze compacte gratis cursussen worden aangeboden via internet ( en hebben een studieomvang variërend van 4 tot 25 studie-uren. Op het Scheldemond College kun je met ingang van 1 februari 2008 als leerling van vwobovenbouw een cursus volgen van de Open Universiteit. Je schrijft je in voor één van de geselecteerde cursussen en bestudeert de cursus zelfstandig met gebruikmaking van de aangeboden begeleiding van je school en de universiteit. Certificering Alle universiteiten in Europa hanteren hetzelfde waarderingssysteem. Dit betekent dat de zwaarte van elke opleiding of cursus wordt aangegeven met een aantal EC-punten (European Credit Transfer System). Elke module van de Open Universiteit staat gelijk aan 4,3 EC-punten. Als je het tentamen met goed gevolg hebt afgelegd ontvang je een verklaring van de Open Universiteit Nederland. Een officieel door de Commissie voor de examens afgegeven certificaat kan wettelijk pas verstrekt worden als je 18 jaar bent. Een certificaat kan eventueel vrijstelling opleveren voor een bepaald onderdeel van je vervolgstudie. Maar voorop staat natuurlijk dat je hebt kunnen proefstuderen aan een universiteit en daardoor kunnen ontdekken of een bepaalde studierichting iets voor je is. 3

5 Academic Experience Het studieprogramma Academic Experience is speciaal ontwikkeld voor in principe vwo-studenten uit het vijfde leerjaar. Het is in grote lijnen gelijk aan de zelfstandige studie die aan alle OU-studenten wordt aangeboden maar is enigszins aangepast. De geselecteerde cursussen hebben een studieomvang van 100 uur en sluiten aan op de vwo-profielen. Profielen en cursussen VWO-profielen Cultuur en Maatschappij Natuur en Gezondheid Natuur en Techniek Economie en Maatschappij OUNL-cursussen C29211 Ritueel en symboliek in het dagelijks leven R12221 Rechtsgeschiedenis 1 S60321 Inleiding in de gezondheidspsychologie T28131 Inleiding informatica N13111 Evolutie B33111 Organisatie en management E33111 Inleiding in de Nederlandse economie Studietempo In onderstaand tijdpad staat aangegeven wat de mogelijkheden zijn wat betreft studietempo. Er zijn een aantal momenten waarop tentamen kan worden gedaan. Je kunt zelf bepalen wanneer voor jou het beste moment is. Alle bijeenkomsten en tentamens vinden plaats in het studiecentrum van de Open Universiteit. Datum Tijd Infoavond voor leerlingen en ouders in het Scheldemond College 18 januari uur Inschrijving Academic Experience voor 25 januari 2008 Introductiebijeenkomst voor deelnemers en 31 januari uur uitreiking studiemateriaal Tentamen (1) snelle studenten 8 april uur Mutiple-choice tentamentraining 15 mei uur Tentamen (2) juni uur Tentamen (3) september uur Tentamen (4) november uur Tentamen (5) januari uur Diploma-uitreiking februari

6 Kosten en Inschrijving Een cursus bij de Open Universiteit kost 263. Dit is inclusief studiemateriaal, standaardbegeleiding per cursus en 3 tentamenkansen. De leerlingen van de deelnemende scholen betalen 100 als bijdrage voor het cursusmateriaal en tentamen. Ben je geïnteresseerd, dan kun je het inschrijfformulier uiterlijk 25 januari 2008 afgeven bij je decaan. De cursussen van Academic Experience kun je in principe zelfstandig bestuderen met behulp van en de elektronische leeromgeving Studienet. Tijdens de introductiebijeenkomst wordt aandacht besteed aan het werken in Studienet om zo de elektronische omgeving tijdens het studeren het beste te kunnen benutten. Daarnaast zal er gedurende het hele studieproces aandacht worden besteed aan studievorderingen en tentamenvoorbereiding. Eventuele onduidelijkheden of knelpunten kunnen daardoor worden opgelost. Voor inhoudelijke vragen kun je terecht bij de docent van de cursus. Afhankelijk van de gekozen cursus zijn ook eventuele andere bijeenkomsten mogelijk die specifiek bij de cursus horen. Alle andere vragen kunnen worden gesteld aan mw. Gijske Meijerink, student-coördinator Academic Experience. Wat kun je zelf doen? Onze ervaring is dat onderling contact tussen studenten de beste studiestimulans is. Je medestudenten, al dan niet van je eigen school, komen waarschijnlijk dezelfde problemen tegen als jij. Wij adviseren je contact op te nemen met andere studenten en regelmatig je studievorderingen onderling te bekijken en elkaar te toetsen. Tentamen De cursussen worden getentamineerd door middel van een sys-tentamen in studiecentrum van de Open Universiteit in Vlissingen. Wat is een sys-tentamen? Dit is een schriftelijk tentamen dat bestaat uit meerkeuzevragen. Voor elke student worden er door middel van een computerprogramma een aantal vragen geselecteerd uit een groot aantal tentamenvragen. Elke student krijgt een andere selectie. Als je klaar bent met je tentamen lever je het ingevulde antwoordformulier in, dit wordt gescand en kun je wachten op de voorlopige uitslag. Voor een van de eerste tentamens is er een bijeenkomst waar je gewezen wordt op een goede voorbereiding voor het echte tentamen, je krijgt dan onder andere tips over bijvoorbeeld het lezen van de vragen of de valkuilen die je ongetwijfeld tegen komt. Wanneer je denkt klaar te zijn voor het tentamen kun je zelf bepalen. Standaard heb je de beschikking over 3 tentamenkansen. Sommige studenten willen wachten met het tentamen totdat ze de hele stof beheersen, andere studenten gebruiken op een eerder moment een tentamenkans om uit te vinden of hun studiemethode aansluit op het tentamen. 5

7 Cursusbeschrijvingen Faculteit Algemene cultuurwetenschappen Ritueel en symboliek in het dagelijks leven Cursuscode: C29211 Leden van het Huis van Oranje, arbeiders, criminelen, prostituees en marktkramers. Ze vormen met nog verschillende andere groepen het bonte palet van deze cursus. De cursus biedt u een zeer gevarieerde historisch-antropologische benadering van groepsculturen in Nederland in de periode Door die benadering leert u op indringende wijze hoe complex en veelvormig de Nederlandse cultuur en maatschappij in die periode was. In het vroegmoderne Europa kende Nederland een bijzondere politiek-maatschappelijke constellatie. Nederland was een republiek die werd geleid door een vorstenhuis. Deze paradoxale positie van het Huis van Oranje is formeel grondwettelijk te verklaren, maar kan ook vanuit meer informele aspecten worden bekeken. Het eerste deel uit het cursusboek laat zien wat de relatie was tussen die formele en informele aspecten. Vervolgens krijgt u een inkijk in de woon- en leefcultuur van de Hollandse steden van weleer. Hierbij gaat het om aspecten als stedelijke architectuur, binnenhuisinrichting, familieleven, vertier buitenshuis en culturele belangstelling. Het cursusdeel over de cultuur van handwerklieden en arbeiders behandelt de herkenbaarheid van arbeiders als sociale groep, hun interne sociale structuur, en hun 'mentale wereld'. De hoofdstukken over marginaliteit en misdaad in de Republiek nemen u mee naar de wereld van de professionele criminaliteit. De cursus bespreekt aan de hand van concrete voorbeelden de verscheidenheid in oriëntatie en organisatie van onder meer Brabantse, Zeeuwse en Hollandse bendes. Verder komt de houding ten opzichte van prostitutie aan bod. Nederlandse steden kenden in de vroegmoderne tijd een administratieve indeling in buurten, waarbij een belangrijke taak was weggelegd voor de buurtmeester. De cursus traceert het buurtleven en de conflicten rond eer en eerbaarheid en besteedt aandacht aan de ruimere context van roddel en sociale controle. Behalve buurtmeesters waren er ook culturele bemiddelaars. Zij opereerden tussen elite en volk, overheid en onderdanen, kerk en gelovigen, geletterden en ongeletterden. Ook over hen leest u in de cursus, evenals over zogenoemde informele bemiddelaars in publieke ruimten, zoals marktzangers, kermisgasten, colporteurs en kwakzalvers. In het laatste cursusdeel wordt een vergelijking gegeven tussen onze hedendaagse populaire en wetenschappelijke voorstellingen van toverij met de voorstellingen daarvan uit de zestiende- en zeventiende-eeuwse Noordelijke Nederlanden. Cursusmateriaal De cursus bestaat uit het tekstboek Cultuur en maatschappij in Nederland (redactie Te Boekhorst e.a., Amsterdam, 1992), een werkboek, een katern en een videoprogramma. Examinator en begeleider: Dhr. dr. Frank Inklaar. 6

8 Faculteit Informatica Inleiding informatica Cursuscode: T28131 De cursus bespreekt op inleidende wijze uiteenlopende onderwerpen uit het vakgebied. Een aantal daarvan is al bijna klassiek, zoals relationele databases, logica, binair rekenen en besturingssystemen. Maar ook is er veel aandacht voor recente ontwikkelingen, zoals objectgeoriënteerde analyse en ontwerp met UML als 'diagramtaal' en Java als programmeertaal. Verder zijn er inleidingen in neurale netwerken en genetische algoritmen, die beide gebaseerd zijn op modellen die in de biologie worden gebruikt. Uiteraard komt internet uitgebreid aan de orde, met speciale aandacht voor de beveiliging ervan. Verder is er aandacht voor kunstmatige intelligentie, beveiliging, formeel en logisch beschrijven en blikt de cursus in de toekomst aan de hand van het onderwerp ambient intelligence: het verschijnsel dat we in toenemende mate worden omringd door allerlei apparaten die steeds meer onzichtbaar worden en in de omgeving opgaan. De behandelde onderwerpen worden met enige diepgang aangeboden. Op die manier 'proeft' u op een realistische manier iets van het vakgebied. Zo leert u zelf vragen te stellen aan een gegeven database en een eenvoudige webpagina te schrijven in HTML. U schrijft zelf programma's in Java. Daarbij is een opzet gekozen die beginners in staat stelt direct relatief interessante toepassingen te schrijven. Dit wordt mogelijk gemaakt door gebruik te maken van een voor dit doel ontwikkelde omgeving: JavaLogo. De gekozen onderwerpen worden zoveel mogelijk gekoppeld aan problemen en toepassingen die iedereen herkent. Internet wordt bijvoorbeeld besproken aan de hand van de bekende toepassingen en het world wide web. Daarbij komen vragen aan de orde als: wat gebeurt er precies als u een mail verstuurt, waar bevindt zich uw mailbox en wat houdt het beheren daarvan in; waarom wordt een webpagina op uw beeldscherm vaak in onderdelen opgebouwd. Dergelijke vragen dienen als motivatie om centrale concepten als protocollen en client-server-model te bespreken. De cursus geeft een goed beeld van het vakgebied informatica en is daarom geschikt voor zowel diegenen die meer willen weten van het vakgebied of hun kennis willen actualiseren als voor diegenen die overwegen de bacheloropleiding Informatica te volgen. Cursusmateriaal De cursus bestaat uit drie cursusboeken en een cd-rom. De cd-rom bevat een database en de programmeeromgeving die nodig is om het practicum 'programmeren in JavaLogo' te kunnen uitvoeren. Mediagebruik Het is gewenst de beschikking te hebben over een computer met een recente versie van Windows en toegang tot internet. Tentamenhulpmiddelen De cursusboeken en een zakrekenmachine. Dhr. dr. ir. Harald Vrancken. 7

9 Faculteit Milieu-natuurwetenschappen Evolutie Cursuscode: N13111 In de cursus Evolutie staat de biologische evolutietheorie centraal. 'Nothing in biology makes sense except in the light of evolution' is een uitspraak van Theodosius Dobzhansky ( ), één van de beroemdste genetici. Hij beweert hier dat evolutie een noodzakelijk ingrediënt is van alle biologische inzichten. Gezien de toenemende rol die biologische inzichten hebben in het maatschappelijke verkeer is een goed begrip noodzakelijk van de fundamenten van de moderne biologie, zoals deze cursus die biedt. Enkele voorbeelden kunnen dit helpen verduidelijken. (1) Het is al enige tijd bekend dat sommige bacteriesoorten resistent zijn tegen bepaalde antibiotica. Resistentie wordt veroorzaakt door mutatie en natuurlijke selectie. Een toevallige mutatie in het erfelijke materiaal van een bacterie zorgt voor resistentie. Het antibioticum is daarmee voor die stam ineffectief geworden. De kans op zo'n mutatie neemt toe naarmate bacteriën vaker in contact komen met antibiotica. Dat gebeurt in de moderne vee- en visteelt, waar antibiotica standaard in lage doseringen aan de dieren worden toegediend om de groei te bevorderen, en heeft geleid tot een vermindering van de werkzaamheid van diverse middelen. (2) Natuurbeheerders stellen zich tot doel een zo groot mogelijke soortenrijkdom te bereiken of te handhaven. Om dit te realiseren moeten ze weten hoe groot een reservaat moet zijn om een levensvatbare populatie in stand te houden, wat de minimale omvang van een levensvatbare populatie is, hoe groot het gevaar van inteelt is bij zulke kleine populaties en hoe erg dit is. Een goed begrip van de biologische evolutieprincipes is nodig om deze kennis boven tafel te krijgen. Deze voorbeelden kunnen gemakkelijk worden aangevuld met vele andere, op het gebied van de biologie zelf, maar ook daarbuiten. Zo worden evolutionaire inzichten gebruikt in de geneeskunde, psychiatrie, psychologie, ethiek, kennistheorie en informatica. De cursus Evolutie is echter een basiscursus en besteedt derhalve expliciet aandacht aan zowel de biologische als de paleontologische aspecten van de evolutie van het leven op aarde. Onderwerpen die aan bod komen zijn: micro-evolutie, de oorsprong van soorten, macro-evolutie en het patroon van het ontstaan en uitsterven van soorten. De cursus wordt afgesloten met een epiloog waarin een aantal opvattingen besproken worden over hoe het leven zelf uit levenloze materie kan zijn ontstaan. Cursusmateriaal De cursus bestaat uit twee cursusdelen. Tentamenhulpmiddelen Niet-programmeerbare zakrekenmachine (uitsluitend toegestaan zijn Texas Instruments, TI 30X IIB/ TI 30X II solar, óf Casio, FX-82 MS/ FX-82 solar) en beide cursusboeken. Dhr. dr. Johan van Rhijn. 8

10 Faculteit Psychologie Inleiding in de gezondheidspsychologie Cursuscode: S60321 Wanneer aan een willekeurige Nederlander wordt gevraagd wat het belangrijkste is in het leven, is de kans groot dat hij of zij zal antwoorden: gezondheid. Dat wij onze gezondheid belangrijk vinden, mag ook blijken uit het grote aantal publicaties over dit onderwerp. Zogenaamde zelfhulpgidsen, soms wel, maar vaak ook niet gebaseerd op resultaten van wetenschappelijk onderzoek, die ons moeten helpen te stoppen met roken, af te vallen, een optimaal welzijn te bereiken, of in geestelijk evenwicht te komen, verschijnen met de regelmaat van de klok. Kortom, de gezondheid houdt ons nogal bezig. De cursus geeft een overzicht van wetenschappelijke inzichten in relaties tussen gedrag en gezondheid, tussen lichaam en geest. Deze inleidende cursus is een goede voorbereiding op een verdere verdieping in de gezondheidspsychologie. Het is een verplicht onderdeel van de bachelor opleiding psychologie maar is ook als losse cursus interessant. De volgende onderwerpen komen aan de orde: de werking van het menselijk lichaam (o.a. de werking van het zenuwstelsel); stressproblematiek (o.a. oorzaken en gevolgen); theorieën die gezond en ongezond gedrag kunnen verklaren; her- en erkenning en acceptatie van ziekte en het gebruik van medische en gezondheidsbevorderende voorzieningen; pijnproblematiek; chronische aandoeningen. Bij deze cursus zijn geen begeleidingsbijeenkomsten. De cursus is zodanig opgezet dat het digitale werkboek van de cursus uw leeractiviteiten aanstuurt. Als u het digitale werkboek helemaal hebt doorgenomen, is alle leerstof aan de orde geweest. Vanuit het digitale werkboek wordt verwezen naar de hoofdstukken uit het tekstboek en de readers). U wordt aangeraden om vanuit het digitaal werkboek te werk te gaan en u daar te laten aansturen door de studietaken met de bijbehorende opdrachten. U kunt in het digitaal werkboek testen of u voldoende kennis hebt opgedaan door de opdrachten en de zelftoetsen te maken. Daarnaast kunt u ter voorbereiding van het tentamen de voorbeeldtentamens maken (zie cursussite). Cursusmateriaal In de cursus wordt gebruik gemaakt van een Engelstalig tekstboek, een reader en een digitaal werkboek (via internet). Mediagebruik U dient te beschikken over een pc (minimaal Windows 98 besturingssysteem), met internettoegang en . De cd-rom en de video kunnen ook op de studiecentra bekeken worden. Mw. prof. dr. Lilian Lechner. 9

11 Faculteit Managementwetenschappen Inleiding in de Nederlandse economie Cursuscode: E33111 De koning van Tonga, een eilandengroep in de Stille Zuidzee, bepaalt zelf de regels. De koning stelt zelf zijn rechters aan en leidt zelf de economie van zijn land in banen: elke jongeman krijgt voor zijn zestiende verjaardag van de koning een stuk land in bruikleen. Door verhandeling van (een deel van) de producten die op dit stuk land worden verbouwd is elk gezin naar verwachting minimaal voorzien van de eerste levensbehoeften. Een ideaal economisch stelsel? In andere economieën, zoals de Nederlandse, is geen sprake van een dergelijke sterk centralistische sturing. De vragen 'wie, wat en hoe' worden hier via de markt opgelost. De Nederlandse overheid stuurt slechts op afstand. Toch is het uitgangspunt voor beide vormen identiek: het gaat om het maken van keuzen omtrent de verdeling van geld, tijd en goederen. Op individueel niveau, op bedrijfsniveau, op nationaal en internationaal niveau. De economische wetenschap bestudeert de maatschappij vanuit de invalshoek dat elk goed, maar ook geld slechts één keer kan worden gebruikt, terwijl er meer mogelijkheden zijn om het geld of goed te gebruiken. De cursus legt uit hoe deze keuzes tot stand kunnen komen, maar ook welke gevolgen keuzes kunnen hebben. Een andere benadering van de economische wetenschap beschrijft haar als de wetenschap die zich bezighoudt met zaken als produceren, verhandelen en consumeren van goederen en diensten. De cursus geeft aan de hand van de feitelijke ontwikkeling van de Nederlandse economie sinds de Tweede Wereldoorlog een overzicht van die economische realiteit en de manier waarop economen tegen deze realiteit aankijken. Achtereenvolgens komen aan bod: de Nederlandse economie: een beschrijving; consumentengedrag, producentengedrag en de markt; de overheid; de monetaire sector: geld en financiële instellingen; de wereldeconomie: handel, valuta en beleid. Cursusmateriaal De cursus bestaat uit vijf schriftelijke delen. Tentamenhulpmiddelen Zakrekenmachine. Tentamentoelichting De opdracht bestaande uit studietaken is ook onderdeel van de tentaminering. Dit betekent dat studenten het certificaat willen behalen naast het sys-tentamen ook de opdracht met succes moeten afronden. Mw. drs. Maaike van der Zande. 10

12 Faculteit Managementwetenschappen Organisatie en management Cursuscode: B33111 Waarom zien fast-food-restaurants er overal op de wereld hetzelfde uit? Waarom is de sociale dienst in Maastricht anders georganiseerd dan die in Alkmaar? Waarom werken de medewerkers van de ene autofabriek in kleine teams aan één auto en staan die in de andere fabriek aan de lopende band? De cursus Organisatie en management biedt inzicht in organisaties, én in mogelijkheden deze te veranderen. De huidige theorie benadert organisaties vanuit het structuurdenken, het sociaal-psychologische denken, en in hun historische context. Er worden basisbegrippen behandeld ten aanzien van het verschijnsel organisatie en de aard van de organisatiekunde als vak, taakverdeling en coördinatie, bevoegdheden, informatiestromen en procedures van besluitvorming, individu en organisatie, management en managers. Verschillen in prestaties tussen ondernemingen of instellingen zijn voor een groot deel te herleiden tot verschillen in organisatie. Een van de thema's van de organisatiekunde die in de cursus worden behandeld, betreft de manier waarop het werk onder de diverse mensen verdeeld wordt, en vervolgens hoe hun bijdragen weer tot een zinvol geheel worden samengevoegd. Het gaat hier om zaken als taken, bevoegdheden, afstemming van werkzaamheden, informatiestromen en procedures van besluitvorming. Een tweede thema betreft het individu in de organisatie. Uiteindelijk bestaan organisaties uit mensen en de resultaten van de onderlinge samenwerking zijn afhankelijk van de inzet van individuen. De samenwerking van mensen in de organisatie vereist leiding en mensen die deze leiding kunnen geven. De toepassing van deze stof ligt op het gebied van algemeen management en het op managers gerichte personeelsmanagement. Op basis van deze drie thema's, aangevuld met een groot aantal basisbegrippen over het verschijnsel organisatie en organisatiekunde als vak, bent u in staat door verschillende brillen naar organisaties te kijken. Cursusmateriaal De cursus bestaat uit een tekstboek in vier delen en een studeerwijzer. svorm Bij deze cursus behoren studietaken die elektronisch aangeboden worden en een uitgebreide elektronische begeleiding. Om de studietaken te kunnen afronden, krijgt u een docent toegewezen. Wilt u hiervoor contact op nemen met Maaike van der Zande. Tentamenvorm Deze cursus wordt getentamineerd middels een sys-tentamen bestaande uit meerkeuzevragen en een opdracht, bestaande uit een aantal elektronische studietaken. Tentamenhulpmiddelen Zakrekenmachine. Mw. drs. Maaike van der Zande 11

13 Faculteit Rechtswetenschappen Rechtsgeschiedenis 1 Cursuscode: R12221 De mededeling dat het recht niet uit de lucht komt vallen mag u gerust als een cliché beschouwen. De zin 'het recht is een historisch verschijnsel' klinkt heel anders en bedoelt toch hetzelfde. Maar beide zinnen leiden wel tot de conclusie dat recht zich voortdurend ontwikkelt. Dit betekent in de eerste plaats dat er tussen het moderne recht en dat van voorheen een onverbrekelijke band, een ononderbroken continuïteit of samenhang bestaat. Hieruit volgt dat alleen historisch onderzoek het recht van onze tijd kan doen begrijpen. Of scherper gesteld: een wetenschappelijke beoefening van het recht veronderstelt een inzicht in de historische beoefening ervan. Grondbeginsel van elk wetenschappelijk onderzoek is immers dat van begrip van zaken geen sprake kan zijn zonder kennis van hun samenhang. Op de tweede plaats leidt het onderkennen van recht als een historisch fenomeen onvermijdelijk tot de conclusie dat het recht verandert. Een bonte waaier van maatschappelijke factoren bepaalt de opkomst, verandering en ondergang van rechtsinstellingen. Economische, politieke, kerkelijke en ethische kwesties spelen daarin een rol. Het is de taak van de rechtshistoricus de historische samenhang tussen het recht en andere maatschappelijke verschijnselen zoveel mogelijk boven water te halen en daaruit de ontwikkeling van het recht te verklaren. De cursus beschrijft de belangrijkste gebeurtenissen uit de (rechts-)geschiedenis van verschillende Westeuropese landen. Uitgangspunt daarbij is het achttiende-eeuwse begrip codificatie. Het program ma beperkt zich tot het privaatrecht. Het is geen uitputtende opsomming van alle rechtsgeleerden die iets hebben betekend, maar een enigszins verhalende beschrijving van gelukte en mislukte codificatiepogingen tegen de achtergrond van de algemene maatschappelijke en staatkundige ontwikkelingen. Daardoor is de nadruk komen te liggen op de tijd waarin de nationale codificaties zijn ontstaan: de recente rechtsgeschiedenis. Het Romeinse recht en het natuurrecht passeren de revue. Het Romeinse recht had (en het natuurrecht heeft dat nog) een universele pretentie. Beide stelsels claimen kwaliteiten die overal en altijd gelden, ongeacht tijd en plaats. Daarna volgt de codificatiegeschiedenis van Italië, Frankrijk, Duitsland, Zwitserland en Nederland. Verder is een hoofdstuk gewijd aan enkele aspecten van de rechtsontwikkeling in Engeland. Ten slotte een korte beschouwing over het ontstaan van supranationale instellingen en het effect daarvan op de nationale codificaties. De cursus is van het tweede niveau en behoort tot de niet-positief rechtelijke vakken van de programma's van de faculteit. Daarnaast is de cursus zo opgezet dat de stof tot nut kan zijn voor een veel grotere groep belangstellenden dan enkel de wo-studenten. Codificatiegeschiedenis behandelt namelijk de zogeheten uitwendige rechtsgeschiedenis in tegenstelling tot de cursus Rechtsgeschiedenis 2, waarin de inwendige privaatrechtsgeschiedenis aan bod komt. Bovendien zal eenieder die geïnteresseerd is in de Europese geschiedenis de benadering vanuit de eigen gezichtshoek van de uitwendige rechtsgeschiedenis kunnen waarderen. Cursusmateriaal De cursus bestaat uit het studieboek Hoofdstukken uit de Europese Codificatiegeschiedenis door J.H.A. Lokin en W.J. Zwalve, 3e geheel herziene druk (Kluwer, Deventer 2001) en een werkboek. Dhr. mr. drs. Eduard ter Horst. 12

14

15