Pre University College

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pre University College"

Transcriptie

1 Studiegids Pre University College Studieoriëntatie voor VWO-studenten Open Universiteit

2 STUDIEGIDS VWO-studenten

3 01 Voorwoord 02 Studeren bij de Open Universiteit Studeren via internet Voorbereidingscursussen en voortentamens Hoogbegaafde jonge studenten 03 Pre University College (PUC) Profielen en cursussen 04 Studietempo Kosten en inschrijving Begeleiding Tentamen 06 Cursussen Klaar voor de toekomst? Als vwo er in de bovenbouw word je voorbereid op wetenschappelijk onderwijs. Straks, na je eindexamen, ga je beginnen met een studie aan een universiteit of hogeschool. Misschien weet je al vrij precies welke richting je uit wil. Maar misschien twijfel je nog en heb je nog geen idee welke studie eigenlijk bij je past. Het valt ook niet mee om een studiekeuze te moeten maken als je nog weinig kennis hebt van de werkelijke inhoud van een studierichting. Maar naast het kiezen van een studierichting is het minstens zo belangrijk om inzicht te hebben wat studeren nu precies inhoudt. Hoe hoog is het niveau en het studietempo? Hoe moet je zelfstandig de nieuwe kennis verwerken? Er komen straks veel nieuwe dingen op je af en het kan prettig zijn hier al voorbereid aan te kunnen beginnen. Om goed voorbereid aan je nieuwe toekomst te beginnen is het bij de Open Universiteit mogelijk al vóór je eindexamen een klein stukje aan een universiteit te studeren. Zo kun je kennismaken met het academische niveau en proeven van de vakinhoud. Maar je leert vooral zelfstandig te studeren en je studietijd in te plannen. Het is overigens niet niks: als zestien- of zeventienjarige aan universitair onderwijs beginnen is een hele uitdaging. Je zult discipline moeten hebben en hard moeten werken. Maar daar tegenover staat dat je goed kunt oefenen in de vaardigheden die nodig zijn om succesvol te zijn in het hoger onderwijs. Wat is nu precies de bedoeling? Bij de Open Universiteit zijn de wetenschappelijke opleidingen verdeeld over een vastgesteld aantal cursussen. Als vwo-student heb je gelegenheid om één cursus uit het bachelorprogramma te bestuderen. Je krijgt exact dezelfde stof en tentamens als de reguliere studenten. Het echte werk dus. De cursussen waaruit je kunt kiezen staan verderop genoemd. Ze zijn speciaal uitgezocht omdat ze aansluiten aan de profielen die gelden voor het vwo. Studeren aan de Open Universiteit doe je waar en wanneer je wilt, je hoeft niet naar colleges maar je studeert met internet voor het contact met docenten en medestudenten. Zelfstudie-cursussen vergen wel een doorzettingsvermogen. Je moet zelf zorgen voor de stok achter de deur. Maar als je eenmaal deze ervaring hebt opgedaan kun je vol vertrouwen op naar je (studie) toekomst! Ik wens je veel studiesucces! Prof. Mr. Anja Oskamp rector magnificus Open Universiteit 1

4 Studeren bij de Open Universiteit De Open Universiteit is de enige (afstands)universiteit in Nederland waarbij iedereen in eigen tempo kan studeren. Dit betekent een grote vrijheid voor een student om toch andere verplichtingen, zoals school/ studie, sport of werk te kunnen blijven doen. De Open Universiteit biedt studenten vanaf 18 jaar wetenschappelijke bachelor- en masteropleidingen aan op academisch niveau in een aantal vakgebieden. Deze opleidingen zijn verdeeld over afzonderlijke cursussen. Elke cursus wordt apart bestudeerd en getentamineerd. Een cursus van één module heeft een studieomvang van ongeveer 100/120 studie-uren en vertegenwoordigt normaliter 4,3 studiepunten. Alle Europese universiteiten hanteren hetzelfde waarderingssysteem en dat maakt het uitwisselen met een andere universiteit gemakkelijker. De Open Universiteit geeft vwo-studenten alvast de mogelijkheid ook een cursus te bestuderen als oriëntatie op de toekomstige studie. Studeren via internet Studeren bij de Open Universiteit doe je niet in de les maar thuis of samen met studiegenoten. Het cursusmateriaal is speciaal ontwikkeld voor zelfstudie. Het is alsof in de teksten de docent aan het woord is. Het lijkt misschien saai en eenzaam, toch studeer je niet helemaal alleen. Je komt niet in een collegezaal maar de Open Universiteit heeft in het hele land studiecentra waar bij sommige cursussen begeleidingsbijeenkomsten worden georganiseerd. Op deze bijeenkomsten ontmoet je andere studenten die dezelfde cursus bestuderen. Maar het meest wordt er gebruik gemaakt van internet. Als student krijg je toegang tot Studienet. Studienet is een besloten elektronische leeromgeving en daar staat alle informatie die je nodig hebt bij je studie. Je kunt er zelf documenten plaatsen en delen met anderen. Zo maak je kennis met je medestudenten en kun je ervaringen uitwisselen. Verkeerd profiel gekozen? Het is natuurlijk mogelijk dat je een profiel hebt gekozen maar nu toch constateert dat je een bepaald vak niet in je pakket hebt zitten of onvoldoende beheerst terwijl je het eigenlijk wel nodig hebt bij je vervolgstudie. Voor de vakken Biologie, Natuurkunde, Scheikunde en Wiskunde is het mogelijk bij de Open Universiteit tentamen af te leggen om alsnog je kennis te kunnen aantonen of bij te spijkeren. Je kunt zowel de voorbereidingscursus volgen en daarna tentamen doen, maar je kunt ook alleen de cursus volgen of alleen tentamen doen. en Hoogbegaafde jonge studenten Pre University College (PUC) is er speciaal voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarvan de leerkrachten aangeven dat een pré-universitaire studie een aanvulling is in de persoonlijke ontwikkeling. Het komt regelmatig voor dat er leerlingen zijn die ver vooruit lopen vanwege hun hoogbegaafdheid. Voor deze leerlingen is het mogelijk individueel te bekijken welke cursus het beste aansluit aan de leerbehoefte. Dit hoeft niet perse een cursus uit het Pre University College programma te zijn. Voorop staat dat er met plezier wordt gestudeerd en het een uitdaging blijft om de eigen competenties goed te benutten. Neem voor meer informatie hierover contact op met de regio contactpersoon: regio Groningen; Regio Friesland en Drenthe: Karin. Regio Overijssel: 2

5 Pre University College In onderstaand overzicht staat een selectie van cursussen van de diverse faculteiten. In overleg met de faculteiten zijn deze cursussen uitgekozen omdat zij het beste aansluiten aan de vwo-profielen, ze horen in het begin van de bacheloropleiding en zijn qua onderwerp meer aansprekend voor jonge studenten. Profielen en cursussen vwo-profielen OU-cursussen Blz Cultuur en Maatschappij B29121 Politicologie* 16 C08321 Stedenbouw. De vroegmoderne stad in de Nederlanden 9 C10311 Expressionisme 7 C19111 Kijken naar Amerika* 8 C27231 Bewegend beeld 6 R12221 Rechtsgeschiedenis 1 24 R28231 Rechtsfilosofie 23 S09241 Sociale psychologie* 22 S11131 Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie* 19 Natuur en Gezondheid N32221 Gedragsbiologie 18 S25211 Inleiding in de neuropsychologie en psychofarmacologie** 21 S60331 Inleiding in de gezondheidspsychologie* 20 Natuur en Techniek N32221 Gedragsbiologie 18 T28141 Inleiding informatica 10 T36131 Communicatietechnologie 11 Economie en Maatschappij B05111 Marketing 14 B13121 Organisatie en management 15 B26121 Productiemanagement* 17 B29121 Politicologie* 16 B38111 Administratieve processen en accounting 12 E01131 Inleiding in de Nederlandse economie 13 S11131 Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie* 19 Zelfstandig studeren is wel wennen, maar nu ik heb leren plannen, lukt het aardig. * Engelstalige boeken zijn onderdeel van de cursus ** Pittige cursus 3

6 Studietempo In onderstaand tijdspad staat de studieplanning aangegeven. In de 14 maanden durende inschrijving zijn er een aantal momenten waarop tentamen kan worden gedaan. Dit wordt door de studiecoach ruim van te voren bekendgemaakt. Je kunt zelf bepalen wanneer voor jou het beste moment is. De tentamens worden zo veel mogelijk gezamenlijk met medestudenten Pre University College (PUC) afgenomen in het studie centrum van de Open Universiteit Kosten en Inschrijving Een cursus bij de Open Universiteit kost 284,- per module. Dit is inclusief studiemateriaal, begeleiding bij de cursus en 3 tentamenkansen. Je mag 14 maanden over de cursus doen. Als je graag een cursus wilt bestuderen, dan kun je je inschrijven door het formulier in te vullen en te ondertekenen. Daarnaast hebben wij een kopie van je geldig identiteitsbewijs (voor én achterzijde) nodig om je inschrijving geldig te maken. Beiden kun je afgeven op school. De school zorgt dat de inschrijving wordt verzonden. Betaling van het cursusgeld zal via de school verlopen. Begeleiding De cursussen zijn ontwikkeld om zelfstandig te bestuderen met behulp van Studienet. Zodra je een studentnummer hebt ontvangen kun je inloggen in Studienet. Bij aanvang van je cursus word je door ons even op weg geholpen hoe je moet werken met deze elektronische leeromgeving. Maak ook alvast een studieplanning zodat je enig houvast hebt. Daarnaast wordt je tijdens het hele studieproces geregeld gevraagd naar je studievorderingen. Onduidelijkheden of knelpunten kunnen daardoor worden herkend en opgelost. Vakinhoudelijke vragen kun je het beste stellen aan de docent van de cursus. Deze kun je via Studienet vinden. Afhankelijk van de gekozen cursus zijn ook andere bijeenkomsten mogelijk die specifiek bij de cursus horen. Alle andere vragen kun je stellen aan de studiecoach die je krijgt toegewezen. Natuurlijk is het verstandig om ook op school raad en daad te vragen als je dat nodig hebt. Wat kun je zelf doen? Onze ervaring is dat onderling contact tussen studenten de beste studiestimulans is. Je medestudenten, al dan niet van je eigen school, komen waarschijnlijk dezelfde obstakels tegen als jij. Wij adviseren je contact op te nemen met andere studenten en regelmatig je studievorderingen onderling te bekijken en elkaar te toetsen. Dit maakt het studeren veel leuker en je leert nieuwe mensen kennen. Sommige boeken zijn in het Engels. Maar met het aanleggen van een woordenlijst kom ik heel ver. Het kost in het begin wel wat meer tijd maar op den duur gaat het prima. Trouwens straks bij een vervolgopleiding kom ik het sowieso tegen. Weet ik dan tenminste hoe het is. 4

7 Hoe helpen wij je? Omdat wij een ruime ervaring hebben met studieproblemen bij studenten, en dat vinden wij net zo vervelend als onze studenten, hebben wij voor iedereen die studeert de digitale studiecoach ontwikkeld. Deze studiecoach staat online en geeft je sturing tijdens je studie. Zelfs vóór je gaat beginnen met studeren in het heel nuttig om te weten hoe je de studie gaat aanpakken. Weet je bijvoorbeeld al hoe je ook effectief kunt studeren? Of hoe je sneller leert lezen? Of hoe het maken van een mindmap je kan helpen je studiestof te structureren? Kijk alvast even rond op de website. Uiteraard is dit ook heel erg handig voor je eindexamen! Tentamen De meeste cursussen worden getentamineerd door middel van een computergebaseerd tentamen (CBI). Dit tentamen bestaat meestal uit meerkeuzevragen en wordt afgenomen op een computer in het studiecentrum. Voor elke student wordt er een bepaald aantal tentamenvragen geselecteerd uit een database. Elke student krijgt een andere selectie. Als je klaar bent met je tentamen kun je wachten op de voorlopige uitslag. Sommige cursussen worden getentamineerd met een opdracht. Over het inleveren van de opdracht maak je afspraken met de examinator van je cursus. Haal ik dat tentamen wel? Als voorbereiding op je tentamen kun je als eerste de oefententamens maken die in het cursusmateriaal zijn opgenomen of op Studienet staan. Hierdoor heb je zelf al een idee of je kennis genoeg hebt voor het tentamen. Je krijgt tijdens je studie ook de gelegenheid om een tentamentraining te volgen. Tijdens deze training krijg je tips over de beste voorbereiding en leer je dat het lezen van de vragen uitermate belangrijk is. Zo kom je de valkuilen tijdens de training tegen en ben je tijdens het tentamen hierop voorbereid. Als je dan op tentamen gaat, laat je dan niet uit het veld slaan als het niet meteen goed gaat. Het is natuurlijk een teleurstelling als je met onvoldoende resultaat het gebouw verlaat. Vergeet niet dat je erg vroeg aan een universiteit studeert en nog niet eens eindexamen hebt gedaan. Ook van een te laag resultaat leer je ontzettend veel. Je weet precies waar het mis ging en dan kun je daar al je aandacht aan besteden voor de volgende tentamenkans. Want je hebt drie keer de mogelijkheid een tentamen af te leggen. Geslaagd! Ben je geslaagd voor je tentamen dan mag je met recht trots zijn op jezelf. Aan het einde van de 14 maanden ontvang je dan een verklaring, ondertekend door het College van bestuur van de Open universiteit. Op de verklaring staat de titel van de cursus en de zwaarte van de studielast vermeld. Bij de aanmelding voor een vervolgstudie kun je met deze verklaring aantonen dat je serieus aan de slag bent gegaan met je studieoriëntatie. Je hebt nota bene aantoonbare studie-ervaring op academisch niveau! Welke idioot gaat nu nog eens extra 100 tot 120 uur thuis aan een studie werken? Ik dus. Het is gewoon hartstikke leuk. Ik beleef er veel plezier aan en de inhoud interesseert me ook echt. Natuurlijk, het is niet altijd even leuk, maar geldt dat niet voor alles? Ik ben ook benieuwd naar het tentamen. Hoe zou dat gaan? Als ik het tentamen gehaald heb weet ik tenminste zeker dat ik gerust aan een universiteit kan gaan studeren. Ik heb het nota bene al gedaan. 5

8 Cursusbeschrijvingen Faculteit Cultuurwetenschappen Bewegend beeld Cursuscode: C27231 Niveau: 2 De alomtegenwoordigheid en invloed van de audiovisuele media, in het bijzonder die waarbij bewegend beeld is betrokken, kan niemand in onze samenleving ontgaan. De aandacht voor die media is navenant. In de media zelf, maar ook de wetenschap blijft niet achter. De vakgebieden film, televisie en/of nieuwe media zijn op veel plaatsen een belangrijk onderdeel van het hoger onderwijs geworden. De cursus Bewegend beeld wil je leren bewegende beelden, met al hun eigenaardigheden, te analyseren, beoordelen en hanteren. Je kunt met behulp van deze module een degelijke basis leggen, die uit twee componenten bestaat. Ten eerste een algemene kennis van het fenomeen bewegend beeld, zijn geschiedenis en zijn bestudering. Ten tweede een wat diepergaand besef van het bewegend beeld als enerzijds het product van een specifieke historische context, en als anderzijds een historische bron, in de dubbele zin van iets dat geschiedenis maakt en dat de geschiedenis voor de bestudeerder daarvan inzichtelijk maakt. Het voorgaande klinkt je mogelijk erg abstract in de oren. De cursus wil je echter bovenal laten kijken naar beelden, zeker niet alleen geschiedschrijving en theorie over beelden laten lezen. Het hart van de module wordt dan ook gevormd door vier taken, met de volgende inhoud: - taak 1 is inleidend en dient ter algemene oriëntatie; - taak 2 is zowel gewijd aan de heuristiek, ofwel de kunst van het zoeken en vinden, als aan de -narratieve aspecten, het verhaal van het door u gekozen filmmateriaal; - taak 3 is gewijd aan de context, de cultuurhistorische interpretatie van bewegende beelden; en - taak 4 is de synthese, waarin de invalshoeken van de taken 2 en 3 worden samengenomen. Bij de taken 2 tot en met 4 werk je aan de analyse van concrete beelden, beelden die je zelf uitkiest! De taken willen, zo mogelijk, functioneel zijn in je persoonlijke situatie: je maakt zelf bepaalde keuzen, je zet in hoge mate je eigen traject uit, in aansluiting op je belangstelling, je actualiteit, en je studieomgeving. Na afloop zul je met andere ogen kijken naar de vele bewegende beelden waarmee je overal geconfronteerd wordt. De cursus bestaat uit een website met opdrachten en ondersteunend materiaal, en een boek, te weten Chris Vos, Bewegend verleden. Inleiding in de analyse van films en televisieprogramma s. Amsterdam (Boom), Opdracht. 6

9 Faculteit Cultuurwetenschappen Expressionisme Cursuscode: C10311 Niveau: 3 Deze cursus is toegespitst op een van de stilistische pijlers van de moderne kunst van de 20e eeuw: het expressionisme. In het algemeen verstaat men onder expressionisme een specifieke Duitse bijdrage aan de beeldende kunst van de vorige eeuw. In deze cursus echter krijgt dit begrip een ruimere betekenis. De cursus presenteert het expressionisme als een stroming in de Duitse kunst in de periode én als een stijl waarvan zich in de loop van de 20e eeuw verschillende groepen van kunstenaars hebben bediend: fauvisten, expressionisten, Cobra-kunstenaars, abstract-expressionisten en de neo-expressionisten. Kenmerkend voor het expressionisme is de cultivering van emotionaliteit. In de beeldende kunst ligt het accent op de weergave van de innerlijke visie van de kunstenaar op zijn omgeving: het stadsleven, de natuur, vrienden en verwanten. Enkele belangrijke conventionele regels van de kunst werden afgewezen ten gunste van technieken en vormen die als primitief werden beschouwd. In de westerse kunstgeschiedenis zagen de expressionisten verwante geesten in de kunstenaars van de gotiek, in schilders als El Greco en Matthias Grünewald, in meer recente schilders als Vincent van Gogh, Paul Gauguin en De Nabis en in tijdgenoten als de Franse fauves (wilden). Daarnaast waren kunstuitingen van primitieve volken, geesteszieken en kinderen, maar ook bepaalde elementen van de westerse volkskunst een voorbeeld voor de expressionisten bij hun streven naar een directe representatie van hun zielenroerselen op het beeldvlak. Tekstboek 1 behandelt de argumenten die theoretici, zoals Max Raphael, Wilhelm Worringer en Paul Fechter, en kunstenaars als Kirchner en Kandinsky aanvoeren om het expressionisme te definiëren en te legitimeren tegenover de tegenstanders uit de traditionele hoek. Bovendien wordt onderzocht wat het expressionisme als stroming in de beeldende kunst gemeen heeft met het expressionisme in de bouwkunst, de filmkunst, de literatuur, de muziek en de dans. De vraag naar de ontstaansachtergrond en de juistheid van de terminologie loopt als een rode draad door dit deel. In het tweede deel van de cursus zal blijken dat de onderscheiden kenmerken niet exclusief zijn voor het expressionisme, maar dat zij vaker aanwijsbaar zijn in de kunst van de twintigste eeuw. Tekstboek 2 beschrijft en analyseert de momenten in de beeldende kunst van de twintigste eeuw waarop het expressieve en het primitieve elkaar raken. In het bijzonder wordt nagegaan wat de invloed was van het primitieve. Wat zochten de (expressionistische) kunstenaars in de uitingen die niet tot de traditionele kunst behoren, zoals kunst -werken van primitieve volken en van geesteszieken, kindertekeningen en vormen van westerse volkskunst? De momenten waarop het expressieve en het primitieve elkaar raken, vinden we in het werk van de fauvisten en expressionisten, in het werk van de leden van Cobra, in het abstract expressionisme (een stijl die zich in de Verenigde Staten ontwikkelde) en in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw in het werk van de neo-expressionisten. De cursus bestaat uit twee tekstboeken: - Ron Manheim, Evocatie door deformatie. Expressionisme in Duitsland (redactie: Adi Martis en Mieke Rijnders). - Expressionisme en primitivisme in de beeldende kunst van de 20e eeuw (redactie: Adi Martis en Mieke Rijnders). Verder is er een werkboek en een videoband. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). 7

10 Faculteit Cultuurwetenschappen Kijken naar Amerika. Twintigste-eeuwse Amerikaanse cultuur in de VS en in Nederland Cursuscode: C19111 Cursusniveau: 1 Waarom kijken naar Amerika? Amerika is overal om je heen! Je eet cereals en hamburgers en drinkt Coca Cola, leest over Amerikaanse toestanden in onze grote steden en leest Peanuts met Charley Brown. We spreken over consultants, marketingmanagers of andere business en betalen in de supermarkt met creditcard. We doen aan fitness of basketbal, en gaan uit naar de danceparty s. De Star Wars-rage, commerciële televisie met The Simpsons en Dr. Phil, films met Orlando Bloom en Brad Pitt, internet, Youtube, Michael Jackson, Madonna of Lady Gaga en Mickey Mouse T-shirts: Amerika komen we de hele dag overal tegen. Kijken naar Amerika is een oude hobby in Europa. Europeanen hebben van oudsher hun idealen en hun spookbeelden geprojecteerd in dat lege gebied waar alles nieuw was en waar naar hartenlust geëxperimenteerd kon worden. Wat Amerika ook opriep, enthousiasme of afkeer, Europeanen hebben altijd een mening over Amerika gehad. In de twintigste eeuw heeft de VS zich ontwikkeld tot de dominante wereldmacht en heeft het kijken naar Amerika een andere urgentie gekregen, omdat Amerika steeds directer in ons dagelijks leven aanwezig is. Door de cursus zul je meer begrijpen van wat Amerika eigenlijk is en wat Amerika bezighoudt. Ook krijg je meer zicht op hoe wij in Nederland omgaan met onze dagelijkse portie Amerika. Wat is eigenlijk een Amerikaan, of Amerika? Is er zoiets als een Amerikaanse cultuur en zo ja, hoe ziet die er dan uit? Wat houdt al die Amerikanen met hun heterogene achtergrond bij elkaar, welke bedreigingen zijn er voor de eenheid? Deze vragen vormen het hoofdthema van de cursus. In diverse vormen keren steeds de twee tegenpolen homogeniteit en fragmentatie terug. In het eerste blok van de cursus vormen de politieke structuur (de ontwikkeling van het stelsel en de discussie rond het minderhedenbeleid) en de economische structuur (kapitalisme, massaproductie en massaconsumptie) van de VS het uitgangspunt voor het verhaal. In het tweede blok passeert de Amerikaanse cultuur de revue, verdeeld in een aantal thema s zoals: Amerikanisering van immigranten, de rol van religie, literatuur van diverse etnische achtergrond, de amusementsindustrie, muziek, ideologische opvattingen en de Amerikaanse sportwereld, architectuur en beeldende kunst. Al deze onderwerpen komen aan bod in het brede panorama van hedendaagse Amerikaanse cultuur. In het derde blok staat het verschijnsel Amerikanisering centraal. Om te begrijpen waarom Nederland openstaat voor Amerikaanse cultuurproducten gaan we in op de politiek-economische banden tussen Nederland en de VS en Nederlandse Amerika-beelden. Tevens krijg je een overzicht van de kanalen waarlangs zich de Amerikaanse cultuur in Nederland heeft verspreid. Ten slotte gaat de cursus meer systematisch in op het verschijnsel Amerikanisering. De cursus bestaat uit vier delen schriftelijk materiaal en een elektronisch werkboek. Opdracht. 8

11 Faculteit Cultuurwetenschappen Stedenbouw. De vroegmoderne stad in de Nederlanden Cursuscode C08321 Cursusniveau 3 Studielast 1 module De stad is de zichtbare staalkaart van onze cultuur. Hoe die expliciet gelezen moet worden, is het onderwerp van de cursus Stedenbouw. Daarbij ga je eerst heel praktisch te werk. In het prachtig uitgevoerde Kaartendeel zijn historische kaarten van steden in Nederland en België uit de zestiende en zeventiende eeuw opgenomen, die je dankzij de opgaven in het Systematisch deel, leert lezen en op geografische kenmerken leert duiden. Kadaster- en recente kaarten, luchtfoto s en videobeelden voeren je naar de stad van nu. Deze praktijk wordt verdiept in teksten over de ontwikkeling van de stad in de Nederlanden tot aan 1900, toen de binding met de historisch gegroeide invulling van het land definitief werd verlaten. Bovendien heb je het Practicum Stedenbouw op dvd ter beschikking, op grond waarvan weer andere, nu interactieve opgaven uitgewerkt kunnen worden tot en met het samenstellen van tentoonstellingen over stedenbouwkundige onderwerpen aan toe. De cursus heeft de geschiedenis van de stad als fysieke structuur tot onderwerp, haar gebouwen en de stedenbouw zelf, alsook de relatie met de regio en andere steden en het verstedelijkingsproces op nationaal niveau. Het spanningsveld tussen ideaal en werkelijkheid wordt nadrukkelijk verkend. Na deze cursus zal geen enkel bezoek aan een historische binnenstad meer hetzelfde zijn. Computergebaseerd groepstentamen met meerkeuzevragen (CBG). Deze cursus zal waarschijnlijk in de loop van het academisch jaar getentamineerd worden via een computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). 9

12 Faculteit Informatica Inleiding informatica Cursuscode: T28141 Cursusniveau: 1 De cursus bespreekt op inleidende wijze een aantal uiteenlopende onderwerpen uit het vakgebied informatica. Enkele daarvan zijn al bijna klassiek, zoals relationele databases, logica, binair rekenen en besturingssystemen. Maar ook is er veel aandacht voor recente ontwikkelingen, zoals model-driven development van databases, objectgeoriënteerde analyse en ontwerp met UML als diagramtaal, Java als programmeertaal en het ontwerpen van gebruikersvriendelijke websites. Verder zijn er inleidingen in neurale netwerken en genetische algoritmen, die beide gebaseerd zijn op modellen uit de biologie. Uiteraard komt het internet uitgebreid aan de orde, met speciale aandacht voor de beveiliging ervan. De behandelde onderwerpen worden met enige diepgang aangeboden. Op die manier proef je op een realistische manier iets van het vakgebied. Zo leer je zelf een eenvoudige database te ontwerpen, vragen te stellen aan een gegeven database en een eenvoudige webpagina te schrijven in HTML. Je schrijft zelf programma s in Java. Daarbij is een opzet gekozen die beginners in staat stelt direct relatief interessante toepassingen te schrijven. Dit wordt mogelijk gemaakt door gebruik te maken van een voor dit doel ontwikkelde programmeeromgeving: JavaLogo. De cursus geeft een goed beeld van het vakgebied informatica en is daarom geschikt voor zowel diegenen die meer willen weten van het vakgebied of hun kennis willen actualiseren, als voor diegenen die overwegen de bacheloropleiding Informatica te volgen. De cursus bestaat uit drie cursusboeken. De software die nodig is om de practica bij Relationele databases, Modeldriven development en Programmeren in JavaLogo te kunnen uitvoeren, kun je downloaden van de cursussite op Studienet. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). De gekozen onderwerpen worden zoveel mogelijk gekoppeld aan problemen en toepassingen die iedereen herkent. Internet wordt bijvoorbeeld besproken aan de hand van de bekende toepassingen en het world wide web. Daarbij komen vragen aan de orde als: wat gebeurt er precies als je een verstuurt, waar bevindt zich je mailbox en wat houdt het beheren daarvan in; waarom wordt een webpagina op je beeldscherm vaak in onderdelen opgebouwd. Zulke vragen dienen als motivatie om centrale concepten als protocollen en het client-server-model te bespreken. 10

13 Faculteit Informatica Communicatietechnologie Cursuscode: T36131 Cursusniveau: 1 Fenomenen als digitaal winkelen, afstandsleren en virtuele organisaties zijn voorbeelden van toepassingen van informatie- en communicatietechnologie (ict). De populariteit van de term ict ten opzichte van de term it markeert een verschuiving van accenten in het werken met computers: er wordt een steeds groter beroep gedaan op de communicatietechnologische hulpmiddelen bij de interactie tussen personen en systemen en niet meer zozeer op het opslaan, verwerken en presenteren van informatie. Complementair aan het vakgebied informatietechnologie groeit en bloeit het technologiedomein voor moderne communicatie: het onderwerp van deze cursus. Je krijgt een overzicht van toepassingsgebieden van communicatietechnologie, een grondig inzicht in onderliggende principes en een raamwerk (ook wel architectuur genoemd) voor het analyseren en beoordelen van netwerkinfrastructuren en -toepassingen. ontwikkelingen in de communicatietechnologie wil begrijpen en beoordelen: zowel gebruikers, (toekomstige) ontwikkelaars en beleidsontwikkelaars van informatie- en communicatietechnologie (ict). De cursus bestaat uit vier cursusboeken en ondersteunend materiaal op Studienet. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). De cursus is opgedeeld in vier blokken en start met een aantal concrete toepassingen en de wisselwerking tussen context en technologie. Zo kun je een beeld vormen van wat onder communicatietechnologie wordt verstaan. In de volgende twee blokken leer je de wezenlijke fundamenten van het vakgebied communicatietechnologie kennen en krijg je een raamwerk gepresenteerd waarmee je zelf actuele communicatietechnologieën en toepassingen kunt analyseren. Een aantal concepten wordt verduidelijkt aan de hand van animaties. In het vierde en laatste blok worden actuele communicatietechnologieën en toepassingen besproken. Aan bod komen openbare netwerken als ISDN, basisprincipes van mobiele netwerken als gsm, Bluetooth, WiFi, UMTS en hoge capaciteit local-areanetwerken. Alle concepten in de cursus worden uitgelegd aan de hand van actuele communicatietechnologieën en toepassingen als het internet, het world wide web, ADSL, en TCP/IP. De cursus is bedoeld voor iedereen die actuele 11

14 Faculteit Managementwetenschappen Administratieve processen en accounting Cursuscode: B38111 Cursusniveau: 1 De cursus geeft je inzicht in de betekenis en functie van de balans en de winst-en-verliesrekening voor de extern geïnteresseerden (financial accounting) en belicht enkele aspecten van de interne verslaggeving (management accounting). De uitleg begint bij de oprichting van een onderneming, volgt de groei van de onderneming en bespreekt de veranderende eisen aan de boekhouding; je kennis van boekhouden neemt toe met het groter worden van de onderneming. De cursus start met een introductie van de balans en de winst-en-verliesrekening en geeft het verband aan tussen deze twee begrippen. De verschillen en overeenkomsten met computerboekhouden worden toegelicht. In het tweede blok komen de posten op de debetzijde ( links ) van de balans aan de orde, zoals vaste activa, debiteuren en voorraden. Er is aandacht voor de waarderingsproblematiek van onder meer voorraden en de consequenties van de waardering op de balans en winsten-verliesrekening. Vervolgens komt de creditzijde ( rechts ) aan bod. Hier staan posten die onder meer afhankelijk zijn van de rechtsvorm van een onderneming, de wijze van financiering en de winst en winstbestemming van de onderneming. Het vierde en laatste blok behandelt de financieel-economische informatie ten behoeve van het beheersen en besturen van een organisatie. Met name wordt aandacht geschonken aan het beheersen van de kosten in een productieonderneming en de administratieve verwerking van deze informatie. Met betrekking tot de kosten worden onder meer kostensoorten en de bepaling van prijs-, efficiency- en bezettingsresultaten besproken. De cursus bestaat uit schriftelijk cursusmateriaal aangevuld met opgaven en extra uitleg op Studienet. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). Met leerlingen die ik niet kende hebben we een studiegroepje gevormd omdat we allemaal dezelfde cursus bestudeerden. We leven samen naar het tentamen toe en we helpen elkaar. Straks gaan we zelfs samen naar de Open dagen om ons te oriënteren op een vervolgstudie. 12

15 Faculteit Managementwetenschappen Inleiding in de Nederlandse economie Cursuscode: E01131 Cursusniveau: 1 De koning van Tonga, een eilandengroep in de Stille Zuidzee, bepaalt zelf de regels. De koning stelt zelf zijn rechters aan en leidt zelf de economie van zijn land in banen: elke jongeman krijgt voor zijn zestiende verjaardag van de koning een stuk land in bruikleen. Door verhandeling van (een deel van) de producten die op dit stuk land worden verbouwd is elk gezin naar verwachting minimaal voorzien van de eerste levensbehoeften. In andere economieën, zoals de Nederlandse, is geen sprake van een dergelijke sterk centralistische sturing. De vragen wie, wat en hoe worden hier via de markt opgelost. De Nederlandse overheid stuurt slechts op afstand. Toch is het uitgangspunt voor beide vormen identiek: het gaat om het maken van keuzen omtrent de verdeling van geld, tijd en goederen. Op individueel niveau, op bedrijfsniveau, op nationaal en internationaal niveau. De cursus bestaat uit vijf schriftelijke delen. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). De economische wetenschap bestudeert de maatschappij vanuit de invalshoek dat elk goed, maar ook geld slechts één keer kan worden gebruikt, terwijl er meer mogelijkheden zijn om het geld of goed te gebruiken. De cursus legt uit hoe deze keuzes tot stand kunnen komen, maar ook welke gevolgen keuzes kunnen hebben. Een andere benadering van de economische wetenschap beschrijft haar als de wetenschap die zich bezighoudt met zaken als produceren, verhandelen en consumeren van goederen en diensten. De cursus geeft aan de hand van de feitelijke ontwikkeling van de Nederlandse economie sinds de Tweede Wereldoorlog een overzicht van die economische realiteit en de manier waarop economen tegen deze realiteit aankijken. Achtereenvolgens komen aan bod: - de Nederlandse economie: een beschrijving - consumentengedrag, producentengedrag en de markt - de overheid - de monetaire sector: geld en financiële instellingen - de wereldeconomie: handel, valuta en beleid. 13

16 Faculteit Managementwetenschappen Marketing Cursuscode B05111 Cursusniveau: 1 De cursus Marketing nodigt uit tot een kennismaking met het vakgebied marketing. Echter, niet op een traditionele manier, zoals: leer het boek, maak de oefeningen, leer begrippen en vul de hokjes in tijdens een multiplechoice tentamen. In de cursus Marketing worden studenten direct en voortdurend aan het werk gezet met realistische praktijkcasussen die via de cursussite en grotendeels via een reader worden aangeboden. Voor het werken met de problemen en de uitdagingen in het vakgebied marketing zul je gebruik maken van enerzijds de theorie (begrippen, concepten, methoden en technieken) en anderzijds casussen die ontleend zijn aan de praktijk. Dit sluit goed aan op de manier waarop (marketing)managers gebruik maken van boeken en naslagwerken en de daarin aangetroffen theorie toepassen: eerst een totaalbeeld vormen van het probleemgebied en vervolgens de theorie vertalen naar en toepassen op een praktisch probleem. Het werken met casussen nodigt daarbij uit om je in te leven in de rol van de verantwoordelijke manager, aan de hand waarvan je actief het leerproces doorloopt. De kennis en vaardigheden die je op deze manier verwerft, blijven meer bij dan tijdelijke, eenzijdig ingestampte feitenkennis. De cursus bestaat uit een interactieve website waar je kunt werken met casussen en opdrachten. Op Studienet wordt tevens een handleiding gegeven voor het gebruik van het cursusmateriaal. Als kennisdomein en naslagwerk wordt gebruik gemaakt van het tekstboek Grondslagen van de marketing van Bronis Verhage, Noordhoff Uitgevers, Groningen/Houten. De oefencasussen worden tevens schriftelijk aangeboden. Opdracht in de vorm van een casus. Kortom, de cursus is: - competentiegericht: beroepsgebonden vaardigheden staan centraal - casusgestuurd: via praktijkcasussen wordt de theorie op natuurlijke wijze opgezocht en ingebracht - digitaal: vooral via internet - te gebruiken als naslagwerk: tekstboek grondslagen van de Marketing van Bronis Verhage 14

17 Faculteit Managementwetenschappen Organisatie en management Cursuscode: B13121 Cursusniveau: 1 Waarom zien fast-food-restaurants er overal op de wereld hetzelfde uit? Waarom is de sociale dienst in Maastricht anders georganiseerd dan die in Alkmaar? Waarom werken de medewerkers van de ene autofabriek in kleine teams aan één auto en staan die in de andere fabriek aan de lopende band? De cursus Organisatie en management is een inleiding in de organisatiekunde en laat zien hoe de samenwerking binnen bedrijven, overheidsinstellingen en non-profit instellingen tot stand komt. De cursus biedt inzicht in organisaties, én in mogelijkheden deze te veranderen. De huidige theorie benadert organisaties vanuit het structuurdenken, het sociaal-psychologische denken, en in hun historische context. De cursus behandelt een aantal basisbegrippen ten aanzien van het verschijnsel organisatie en de aard van de organisatiekunde als vak, taakverdeling en coördinatie, bevoegdheden, informatiestromen en procedures van besluitvorming, individu en organisatie, management en managers. Verschillen in prestaties tussen ondernemingen of instellingen zijn voor een groot deel te herleiden tot verschillen in organisatie. Een van de thema s van de organisatiekunde die in de cursus worden behandeld, betreft de manier waarop het werk onder de diverse mensen verdeeld wordt, en vervolgens hoe hun bijdragen weer tot een zinvol geheel worden samengevoegd. Het gaat hier om zaken als taken, bevoegdheden, afstemming van werkzaamheden, informatiestromen en procedures van besluitvorming. Een tweede thema betreft het individu in de organisatie. Uiteindelijk bestaan organisaties uit mensen en de resultaten van de onderlinge samenwerking zijn afhankelijk van de inzet van individuen. De samenwerking van mensen in de organisatie vereist leiding en mensen die deze leiding kunnen geven. De toepassing van deze stof ligt op het gebied van algemeen management en het op managers gerichte personeelsmanagement. Op basis van deze drie thema s, aangevuld met een groot aantal basisbegrippen over het verschijnsel organisatie en organisatiekunde als vak, ben je in staat door verschillende brillen naar organisaties te kijken. De cursus bestaat uit een tekstboek in vier delen en een studeerwijzer. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). 15

18 Faculteit Managementwetenschappen Politicologie Cursuscode B29121 Cursusniveau: n.v.t. De cursus is opgedeeld in zeven grote themagebieden. Het eerste deel bevat een algemene inleiding op het begrip politiek en op het vakgebied. De diversiteit in het gebruik van het begrip in heden en verleden wordt hier toegelicht. Duidelijk zal worden dat er al heel lang en op vele verschillende manieren aan politiek wordt gedaan. En minstens zo lang wordt daar over nagedacht binnen en buiten de wetenschap van de politiek. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). Dan volgen vijf delen waarin de centrale begrippen uit de politicologie uitgebreid aan bod komen: macht, democratie, politieke socialisatie en media, verandering en staat. Hierbij komen vragen aan de orde zoals: welke vormen van macht worden onderscheiden en hoe meet je macht, welke vormen van democratie kennen we, welke rol spelen de media in de politiek, hoe komt er verandering tot stand en wat verstaan we onder een staat. Tot slot geven we een overzicht van politieke stromingen en partijen in Nederland en Vlaanderen. De cursus bestaat uit een elektronische handleiding, een bijbehorend elektronisch en schriftelijk kennisdomein, het tekstboek Inleiding tot politiek en politieke wetenschappen van Carl Devos (red.) en het boek Power. A Radical View. van Steven Lukes. Aan de hand van de elektronische handleiding met vragen en opdrachten word je door de cursus en de tekstboeken geleid. Van jou wordt dus niet verwacht de tekstboeken van a tot z te lezen maar wel de belangrijkste thema s door te nemen op basis van aanwijzingen in de elektronische handleiding. 16

19 Faculteit Managementwetenschappen Productiemanagement Cursuscode: B26121 Cursusniveau: 1 Onder productiemanagement wordt verstaan het ontwerpen en besturen van systemen waarin goederen en/of diensten worden voortgebracht. De cursus biedt een brede oriëntatie op het vakgebied waarin een groot aantal taken en gangbare concepten, methoden en technieken van productiemanagement aan bod komen. In het eerste blok van de cursus wordt het vakgebied productiemanagement geïntroduceerd. Je treft in dit blok een overzicht van beslissingen en activiteiten van productiemanagement. De activiteiten en beslissingen van productiemanagement zijn divers van aard en kunnen ingedeeld worden in twee groepen: beslissingen die te maken hebben met het ontwerpen van productiesystemen en beslissingen die te maken hebben met het besturen van productiesystemen. Na het bespreken van deze twee groepen activiteiten en beslissingen wordt ingegaan op voorraadbeheer. Voorraden spelen een belangrijke rol bij productiemanagement. Ze vormen een middel om een onbalans tussen vraag en capaciteit op te vangen. Productiesituaties kunnen sterk verschillen en voor elk type situatie zal een andere invulling van productiemanagement nodig zijn. In de cursus worden de volgende typen productiesituaties onderscheiden: stuk-/kleinserieproductie, projectproductie, serieproductie, procesproductie, massaproductie en dienstverlening. In blok twee van de cursus wordt voor elk van deze typen productiesituaties ingegaan op de accenten in de invulling van productiemanagement en wordt een aantal gangbare technieken en methoden voor productiemanagement behandeld. In het derde en laatste blok van de cursus wordt een aantal bijzondere taken van productiemanagement toegelicht. Onderwerpen in dit blok zijn de betrokkenheid van productiemanagement bij het ontwerp van arbeidsplaatsen, kwaliteitsmanagement, onderhoud, supply chain management en het belang van informatie- en communicatietechnologie voor productiemanagement. De cursus bestaat uit één schriftelijk deel. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). 17

20 Faculteit Natuurwetenschappen Gedragsbiologie Cursuscode: N32221 Cursusniveau: 2 Diergedrag speelt de hoofdrol in de cursus Gedragsbiologie, maar er ontbreken zeker geen voorbeelden van parallellen bij de mens. Binnen de milieuwetenschappen draagt de gedragsbiologie onder meer bij (1) aan het inzicht in de wijze waarop organismen (ook de mens) omgaan met korte en lange termijn belangen, (2) aan de verduurzaming van de veehouderij, (3) aan het beheer van natuur door het vaststellen van de eisen die dieren aan hun leefomgeving stellen en (4) als uiterst gevoelig hulpmiddel bij het onderzoek naar de schadelijkheid van stoffen. Ook binnen de psychologie, de medische wetenschappen, de criminologie en zelfs de economie wordt steeds meer onderkend dat biologische factoren een belangrijke invloed kunnen hebben op menselijk handelen. De belangstelling voor de gedragsbiologie is daarom groeiende. Gedragsbiologie is extra interessant omdat het vrijwel alle aspecten van fundamenteel natuurwetenschappelijk onderzoek in zich heeft. Natuurwetenschappelijk onderzoek wordt meestal gestuurd door vragen naar de veroorzaking, of wel de causaliteit. Dergelijke vragen komen ook in de gedragsbiologie aan de orde en hebben dan betrekking op de processen vanaf waarneming tot en met de uitvoering van gedrag. Daarnaast stelt men vragen over de ontwikkeling van gedrag: de erfelijkheid en de invloed van ervaring, waaronder leren. Een derde groep vragen heeft betrekking op de functie van gedrag. Binnen de natuurwetenschappen worden dergelijke vragen alleen gesteld door biologen en gaan dan over de wisselwerking tussen natuurlijke selectie en de eigenschappen van individuen (waaronder gedrag). In de loop van generaties kunnen door veranderingen in de erfelijke samenstelling van een populatie eigenschappen van individuen steeds geschikter worden voor bepaalde functies. De vierde groep vragen, tenslotte, gaat over de evolutie van gedrag, waarbij het accent ligt op het begrijpen van patronen door afstamming. De cursus biedt een gedegen theoretisch kader voor elk van deze vier benaderingswijzen én voor de onderwerpen sociaal gedrag, toepassingen en gedragsbiologie van mensen. Gedragsbiologie is echter niet alleen een manier van denken, vastgelegd in een verzameling van theorieën en inzichten, het is ook een manier van kijken naar zich gedragende organismen. Die manier van kijken kan alleen worden geleerd door praktische oefening: observatie, registratie, analyse en toetsing van hypothesen. In het elektronische materiaal zijn daarom, behalve leerdoelen en opgaven, ook een viertal studietaken opgenomen die een praktische voorbereiding vormen voor het tentamen: aanpak, statistiek, observaties en eindopdracht. Deze taken bevatten veel extra illustratie en oefenmateriaal, zoals films, clips, geluiden, wetenschappelijke artikelen en computerprogramma s voor waarneming en analyse. De cursus bestaat uit een tekstboek, een elektronisch cursusboek op cd-rom en de studentenversie van een professioneel observatieprogramma op een tweede cd-rom. Opdracht. 18

21 Faculteit Psychologie Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie Cursuscode: S11131 Cursusniveau: 1 De arbeids- en organisatiepsychologie houdt zich bezig met het menselijk gedrag op het werk en in organisaties. Dit gedrag hoeft niet direct betrekking te hebben op waarneembare acties van mensen, maar het kan hierbij ook gaan om intenties, attitudes, emoties, gewoonten, motieven, enzovoorts. Veel onderwerpen binnen de arbeids- en organisatiepsychologie hebben betrekking op het gedrag van het individu. De inzichten uit de arbeids- en organisatiepsychologie kunnen worden gebruikt om het gedrag van individuele werknemers te begrijpen, te voorspellen en te beïnvloeden. De cursus Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie geeft inzicht in tal van basistheorieën uit deze discipline. Verschillende vragen komen aan de orde, zoals op welke wijze kunnen medewerkers het beste worden geselecteerd, beoordeeld, gestimuleerd, geleid, geschoold, opgeleid en ontwikkeld. Maar ook ethische vragen en aandacht voor machtsverhoudingen op het werk, de wijze van samenwerken, het veranderen van gedrag en organisaties worden ter sprake gebracht. Het tekstboek geeft een breed theoretisch overzicht van het vakgebied van de arbeids- en organisatiepsychologie. In het digitaal werkboek van de cursus worden de belangrijkste theoretische thema s uit het boek toegepast op praktische casussen door middel van verwerkingsopdrachten. Deze opdrachten gaan over het werkterrein van arbeids- en organisatiepsychologen, organisatiecultuur, personeelsselectie, motivatie en arbeidstevredenheid, training en loopbaanontwikkeling, stress en werk, en de geringe doorstroom van vrouwen naar topfuncties. De cursus is voor een brede doelgroep interessant. Behalve voor studenten van de opleiding Psychologie is deze cursus ook geschikt voor studenten managementwetenschappen, personeelsfunctionarissen, leidinggevenden, leden van ondernemingsraden of andere mensen met belangstelling voor gedrag binnen organisaties. De cursus bestaat uit een Engelstalig tekstboek, een cd-rom en een digitaal werkboek. Het tekstboek Work psychology. Understanding human behavior in the workplace van J. Arnold, C. Cooper en I. Robertson wordt uitgegeven door Pearson Education Limited, Harlow (fourth edition, 2005). De cd-rom bevat gesprekken die eveneens onderdeel zijn van de opdrachten in het digitale werkboek. Het digitale werkboek vormt de leeromgeving van de studenten en cursisten. Dit werkboek bevat casussen met toepassingsgerichte opdrachten, kennisopdrachten, meerkeuze oefenvragen, een glossarium, samenvattingen van de hoofdstukken en interessante verwijzingen naar andere literatuur. Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). 19

22 Faculteit Psychologie Inleiding in de gezondheidspsychologie Cursuscode: S60331 Cursusniveau: 3 Wanneer aan een willekeurige Nederlander wordt gevraagd wat het belangrijkste is in het leven, is de kans groot dat hij of zij zal antwoorden: gezondheid. Dat wij onze gezondheid belangrijk vinden, blijkt ook uit het grote aantal publicaties over dit onderwerp. Zogenaamde zelfhulpgidsen, die ons moeten helpen te stoppen met roken, af te vallen, een optimaal welzijn te bereiken, of in geestelijk evenwicht te komen, verschijnen met de regelmaat van de klok. Kortom, de gezondheid houdt ons nogal bezig. Dat wil echter zeker niet zeggen dat het gedrag van de gemiddelde Nederlander er vooral op gericht is om die gezondheid zo optimaal mogelijk te houden. Deze cursus geeft een overzicht van wetenschappelijke inzichten in relaties tussen gedrag en gezondheid, tussen lichaam en geest. Deze inleidende cursus is een goede voorbereiding op een verdere verdieping in de gezondheidspsychologie. De volgende onderwerpen komen aan de orde: de werking van het menselijk lichaam (o.a. de werking van het zenuwstelsel); stressproblematiek (o.a. oorzaken, gevolgen, hoe kunnen we omgaan met stress); theorieën die gezond en ongezond gedrag kunnen verklaren; her- en erkenning en acceptatie van ziekte en het gebruik van medische en gezondheidsbevorderende voorzieningen; pijnproblematiek; chronische aandoeningen. door de studietaken met de bijbehorende opdrachten. Je kunt in het digitaal werkboek testen of je voldoende kennis hebt opgedaan door de opdrachten en de zelftoetsen te maken. Daarnaast kun je ter voorbereiding van het tentamen de voorbeeldtentamens maken (zie cursussite). In de cursus wordt gebruik gemaakt van een Engelstalig tekstboek, een reader en een digitaal werkboek (via internet). Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen (CBI). Bij deze cursus zijn geen begeleidingsbijeenkomsten. De cursus is zodanig opgezet dat het digitale werkboek van de cursus je leeractiviteiten aanstuurt. Als je het digitale werkboek helemaal hebt doorgenomen, is de leerstof in grote lijnen aan de orde geweest. Vanuit het digitale werkboek wordt verwezen naar de hoofdstukken uit het tekstboek en de reader. Je wordt aangeraden om vanuit het digitaal werkboek te werk te gaan en je daar te laten aansturen 20

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Voorbereidingscursussen

Voorbereidingscursussen Voorbereidingscursussen Biologie Natuurkunde Scheikunde Wiskunde Studeren aan de Open Universiteit voorbereidings cursussen Het systeem van eindexamenprofielen in het voortgezet onderwijs brengt met zich

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 7 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 8 3 Gebruiksaanwijzing

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Pre University College

Pre University College Pre University College Cultuurwetenschappen Informatica Managementwetenschappen Studieoriëntatie voor VWO-studenten Natuurwetenschappen Studiegids 2013-2014 Psychologie Rechtswetenschappen Open Universiteit

Nadere informatie

Academic Experience. Studiegids 2013-2014. Studieoriëntatie voor VWO-studenten. Open Universiteit www.ou.nl

Academic Experience. Studiegids 2013-2014. Studieoriëntatie voor VWO-studenten. Open Universiteit www.ou.nl Academic Experience Studieoriëntatie voor VWO-studenten Studiegids 2013-2014 Open Universiteit www.ou.nl STUDIEGIDS 2013-2014 VWO-studenten 01 Voorwoord 02 Academic Experience bij de Open Universiteit

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Inhoud introductietalen en ontleders Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Tekstboek 7 2.2 Voorkennis 8 2.3 Leerdoelen 8 2.4 Opbouw van de cursus 9 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

academic experience studieoriëntatie voor VWO-studenten 2014 2015 Open Universiteit www.ou.nl

academic experience studieoriëntatie voor VWO-studenten 2014 2015 Open Universiteit www.ou.nl studiegids academic experience studieoriëntatie voor VWO-studenten 2014 2015 Open Universiteit www.ou.nl Academic Experience 2014-2015 Studeren als een echte student 01 Voorwoord 02 Academic Experience

Nadere informatie

Studiehandleiding. Positieve psychologie

Studiehandleiding. Positieve psychologie Studiehandleiding Positieve psychologie Lay-out en opmaak: NTI DTP Studio, Leiden 1 e druk, augustus 2012 001204582 2012, NTI bv, Leiden Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Het cursusmateriaal 7 3 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 4 Voorkennis 9 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Het tentamen 11 Introductie tot de

Nadere informatie

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Studeeraanwijzingen 9 3.1 Opbouw

Nadere informatie

Pre University College

Pre University College Pre University College Studiegids 2010-2011 Pre-Universitair Studeren Open Universiteit www.ou.nl STUDIEGIDS PUC studiejaar 2010-2011 Voor VWO-studenten, scholen, ouders en overige belangstellenden. VWO-studenten

Nadere informatie

pre university college

pre university college studiegids pre university college studieoriëntatie voor VWO-studenten 2014 2015 Open Universiteit www.ou.nl Pre University College 2014-2015 Studeren als een echte student 01 Voorwoord 02 Pre University

Nadere informatie

Academic Experience Studieoriëntatie voor VWO-studenten

Academic Experience Studieoriëntatie voor VWO-studenten Academic Experience Studieoriëntatie voor VWO-studenten Studiegids 2011-2012 Open Universiteit www.ou.nl 01 Voorwoord 02 Studeren bij de Open Universiteit Studeren via internet Opener cursussen Voorbereidingscursussen

Nadere informatie

Informatica kiezen. Informatica: iets met computers? Informatie over het vak informatica in de Tweede Fase van havo en vwo

Informatica kiezen. Informatica: iets met computers? Informatie over het vak informatica in de Tweede Fase van havo en vwo Informatica kiezen Informatica: iets met computers? Informatie over het vak informatica in de Tweede Fase van havo en vwo Voorlichtingsmateriaal voor leerlingen in havo en vwo Het vak informatica Waarom

Nadere informatie

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 9 3 Aanwijzingen

Nadere informatie

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Functie en plaats van de cursus 7 1.1 Voorkennis 7 1.2 Leerdoelen 7 2 Opbouw van de cursus 8 2.1 Cursusbestanddelen 8 2.2 Nummering en studielast van de leereenheden

Nadere informatie

Studeren aan het Studiecentrum Open Universiteit Gent Directie onderwijsaangelegenheden Afdeling onderwijskwaliteitszorg

Studeren aan het Studiecentrum Open Universiteit Gent Directie onderwijsaangelegenheden Afdeling onderwijskwaliteitszorg Studeren aan het Studiecentrum Open Universiteit Gent Directie onderwijsaangelegenheden Afdeling onderwijskwaliteitszorg Studiegids 2015 INHOUDSTABEL 1. VOORWOORD... 3 2. OPEN UNIVERSITEIT... 4 2.1 Kernpunten...

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP)

Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) Hoofdstuk 18 Extra informatie Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) Het Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) is bedoeld om een medewerker persoonlijk in de gelegenheid te stellen in eigen woorden te vertellen

Nadere informatie

De DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:

De DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING: beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen

Nadere informatie

Studiehandleiding. Engels voor gevorderden

Studiehandleiding. Engels voor gevorderden Studiehandleiding Engels voor gevorderden Lay-out en opmaak: NTI DTP Studio, Leiden 1 e druk, maart 2012 001204544 2012, NTI bv, Leiden Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89 Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

A. Persoonlijke gegevens

A. Persoonlijke gegevens Windesheim, Gesprek op afstand Zelfevalutie/feedbackformulier Beste (aankomende) student, Hartelijk dank voor het invullen en versturen van het Intakeformulier Afstandsleren School of Education. Per e-mail

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Gebruiksaanwijzing 9 3.1 Tekstboek en werkboek 9 3.2 Bronnen 11 3.3

Nadere informatie

Voorwoord pag 2. Studeren bij de Open Universiteit pag 3 _ Certificering

Voorwoord pag 2. Studeren bij de Open Universiteit pag 3 _ Certificering I n h o u d Voorwoord pag 2 Studeren bij de Open Universiteit pag 3 _ Certificering Studieprogramma Academic Experience pag 4 _ Profielen en cursussen _ Studietempo _ Kosten en inschrijving Wat kun je

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Pre University College

Pre University College Pre University College Studiegids 2009-2010 Pre-universitair studeren http://www.open.ou.nl/stcentra/groningen/puc/ 05 Voorwoord 02 Studeren bij de Open Universiteit Certificering 03 Pre University College

Nadere informatie

Premaster Managementwetenschappen

Premaster Managementwetenschappen Premaster Managementwetenschappen Studeren om hogerop te komen Zelfstandig naar een masteropleiding toe werken, maar toch ook weer niet alleen. Studeren in modulen, op momenten dat het je zelf uitkomt,

Nadere informatie

Studieschema bachelor Bedrijfskunde

Studieschema bachelor Bedrijfskunde Studieschema bachelor Bedrijfskunde (180 EC) 6515316 Code titel EC tentamenvorm tentamendata 2015-2016 Startcursus B02112 Ondernemen en managen 8,6 opdracht volgens afspraak Gebonden keuze (eis: 86 EC)

Nadere informatie

Informatica. VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5

Informatica. VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5 Informatica VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5 informatiekunde - informatica Onderbouw: Word Excel Bovenbouw: Nieuw vak Inhoud komt straks Powerpoint E-mail Internet Studielast Havo HAVO 4 3 lesuren per week HAVO

Nadere informatie

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD HBO-ICT INFORMATICA BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 2014-2015 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING, SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT DE VIERJARIGE DEELTIJDOPLEIDING

Nadere informatie

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Psychology & Technology

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Psychology & Technology Where innovation starts Vakken eerste jaar Vakken eerste jaar In de major krijg je uiteenlopende vakken en projecten op het gebied van psychologie, techniek en onderzoeksmethoden. Daarnaast heb je binnen

Nadere informatie

AANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN

AANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN AANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN ATHENEUM EN GYMNASIUM OP HET RIJSWIJKS LYCEUM MET AANDACHT VOOR HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN Onze school is een afspiegeling van de bevolking

Nadere informatie

Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Bedrijfskunde

Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Bedrijfskunde Vrijstelling op grond van praktijkervaring binnen de bacheloropleiding Bedrijfskunde Het doel van vrijstelling op grond van praktijkervaring is om vast te stellen welke cursussen uit de bacheloropleiding

Nadere informatie

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Molecular Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas

Nadere informatie

NTERVIEW. In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze. Doen waar je goed in bent

NTERVIEW. In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze. Doen waar je goed in bent NTERVIEW In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze Doen waar je goed in bent Ieder mens moet regelmatig keuzes maken. Dat begint al met de keuze voor een bepaalde school, een studie of een opleiding.

Nadere informatie

M&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo

M&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo Management & Organisatie Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo M&O - een nieuw vak Management en Organisatie (M&O) komt als vak niet voor in de basisvorming. In de Tweede Fase kan je M&O kiezen in

Nadere informatie

Inhoud. Subject: Taak 1.2.16 Wat is een portfolio? Paul van der Linden MT1a Periode 2 School Docoments, user 9994 Year 2007-2008

Inhoud. Subject: Taak 1.2.16 Wat is een portfolio? Paul van der Linden MT1a Periode 2 School Docoments, user 9994 Year 2007-2008 Inhoud Taak 1.2.16 Inhoud... 1 Voorwoord... 2... 3 Wat is de inhoud van een portfolio?... 3 Persoonlijk CV... 3 Persoonlijke Competenties... 4 Dossier... 4 Persoonlijk Ontwikkelingsplan... 4 Hoe kan ik

Nadere informatie

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Marko van Eekelen, Remko Helms, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 21 november 2015 Aanleiding vernieuwing Open Universiteit Ministerie

Nadere informatie

Indeling hoger onderwijs

Indeling hoger onderwijs achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Uitgangspunten, plaats en globale doelstelling van de cursus 5 2 Inhoud van de cursus 5 3 De structuur van het schriftelijk materiaal 6 4 Het bestuderen van de cursus

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 1.1 Positie in de opleiding 7 1.2 Functie 7 2 Cursusmateriaal 8 2.1 Tekstboek 8 2.2 Werkboek 8 2.3 Software 9 2.4 Cursussite 9 3 Planning 10

Nadere informatie

HUMANE WETENSCHAPPEN S I N T - J A N S C O L L E G E. w w w. s j c - g e n t. b e

HUMANE WETENSCHAPPEN S I N T - J A N S C O L L E G E. w w w. s j c - g e n t. b e S I N T - J A N S C O L L E G E w w w. s j c - g e n t. b e Campus Heiveld Heiveldstraat 117 9040 Sint-Amandsberg Tel: 09 228 32 40 heiveld@sjc-gent.be Campus Visitatie Visitatiestraat 5 9040 Sint-Amandsberg

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo bacheloropleiding Informatiekunde

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo bacheloropleiding Informatiekunde 1 Faculteit Management, Science and Technology Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2014-2015 wo bacheloropleiding Informatiekunde U2014/02463 De uitvoeringsregeling treedt in werking

Nadere informatie

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... STAP : WAT KAN IK? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

HAVO. Ter voorbereiding is een deel van de stof bij het vak economie in de derde klas havo opgenomen. Marketing

HAVO. Ter voorbereiding is een deel van de stof bij het vak economie in de derde klas havo opgenomen. Marketing Voorlichting HAVO Een 'nieuw' vak in de bovenbouw Ter voorbereiding is een deel van de stof bij het vak economie in de derde klas havo opgenomen. (M&O) is een nieuw vak in de bovenbouw voor de havo. Het

Nadere informatie

25 Januari 2016 PROFIELKEUZE INFORMATIEAVOND

25 Januari 2016 PROFIELKEUZE INFORMATIEAVOND 25 Januari 2016 PROFIELKEUZE INFORMATIEAVOND Kiezen is een kunst De profielkeuze (en later de opleidingskeuze) is geen eenmalige beslissing maar een proces. Vragen: Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik?

Nadere informatie

Studiehandleiding. Russisch voor beginners

Studiehandleiding. Russisch voor beginners Studiehandleiding Russisch voor beginners Lay-out en opmaak: NTI DTP Studio, Leiden 1 e druk, september 2012 001204557 2012, NTI bv, Leiden Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden

Nadere informatie

Filosofie voor de Wetenschappen

Filosofie voor de Wetenschappen Date 15-10-2013 1 Filosofie voor de Wetenschappen Presentatie voor de Honours-studenten van de Rijksuniversiteit Gent Jan-Willem Romeijn Faculteit Wijsbegeerte Rijksuniversiteit Groningen Date 15-10-2013

Nadere informatie

Voorwoord 9. Inleiding 11

Voorwoord 9. Inleiding 11 inhoud Voorwoord 9 Inleiding 11 deel 1 theorie en geschiedenis 15 1. Een omstreden begrip 1.1 Inleiding 17 1.2 Het probleem van de definitie 18 1.3 Kenmerken van de representatieve democratie 20 1.4 Dilemma

Nadere informatie

Inleiding. Keuzes in:

Inleiding. Keuzes in: Keuzes in: 5 Inleiding Tijdens de ouderavond heb ik u uitgelegd hoe de keuzebegeleiding in klas 3 plaats vindt. In dit artikel zet ik de belangrijkste punten nog even op een rij. Mocht u na het lezen ervan

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit?

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Naam opleiding: Industrieel Ontwerpen Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

management & organisatie

management & organisatie Voorlichting management & organisatie vernieuwde tweede fase HAVO/VWO Een nieuw vak in de bovenbouw Ter voorbereiding is een deel van de stof bij het vak economie in de derde klas HAVO /VWO opgenomen.

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Studiehandleiding. Duits voor beginners

Studiehandleiding. Duits voor beginners Studiehandleiding Duits voor beginners Lay-out en opmaak: NTI DTP Studio, Leiden 1 e druk, november 2012 001204546 2012, NTI bv, Leiden Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

JONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren

JONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Ellen van den Ende in samenwerking met Mariëtte Verschure JONG EN HOOGGEVOELIG HOEZO ANDERS?! Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Uitgeverij Akasha Inhoud Hooggevoelig, hoezo anders?!

Nadere informatie

KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3

KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3 KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3 2014-2015 Belangrijke data i.v.m. profielkeuze schooljaar 2014 2015 9 dec. Ouderavond 10 dec. Mentoravond 26-30 jan. Elke derde klas gaat één dag op keuzedag 2 feb

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Economie (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je bent op zoek naar een studierichting die aansluit bij jouw interesses? Al eens nagedacht over de studierichting

Nadere informatie

Cursusontwikkeling / Centrale ELO

Cursusontwikkeling / Centrale ELO Cursusontwikkeling / Centrale ELO Leo Wagemans 7 september 2011 Overleg met Leeuwenborgh opleidingen Agenda Uitgangspunten van de OU Onderwijsontwerp en ontwikkeling ADDIE-cyclus Ontwikkelteam / Cursusteam

Nadere informatie

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.wico.be www.shn.wico.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel

Nadere informatie

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde.

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. Biologie In tegenstelling tot wat je gewend was uit de onderbouw is biologie in klas 4, 5 en 6 een stuk theoretischer.

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING

GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING Opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Instituut ISO/Hogeschool Rotterdam Code ISOGDY Module-beheerder: Claudine van Boxtel Studiejaar: 2014-2015 Kwartaal: 1 Opleiding:

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

a.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht...

a.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht... a.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht... de uitdaging... Hallo, ik ben Hanna. Dit jaar ben ik begonnen aan QUEST. QUEST past prima bij mij. Dat denk ik zelf, dat denken mijn ouders

Nadere informatie

Keuzes in de propedeuse De propedeuse kent geen gebonden keuzeruimte en geen vrije ruimte

Keuzes in de propedeuse De propedeuse kent geen gebonden keuzeruimte en geen vrije ruimte Uitvoeringsregeling 2016-2017 Bacheloropleiding Faculteit Management, Science & Technology wo bacheloropleiding Informatiekunde (Bachelor of Science Information Science) De voertaal in deze opleiding is

Nadere informatie

Naam opleiding: Technische Bestuurskunde. Toelating

Naam opleiding: Technische Bestuurskunde. Toelating Naam opleiding: Technische Bestuurskunde Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

INSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma

INSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma INSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma Intakeformulier 1. Persoonsgegevens Naam Adres Postcode & plaats Telefoon E-mail adres Geboortedatum Svp invullen, uitprinten en terugsturen

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus Software engineering is het vakgebied dat zich bezighoudt met alle aspecten van het doelmatig produceren van hoogwaardige software die vanwege de omvang of complexiteit

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit

Nadere informatie

Gelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn

Gelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn Gelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn Algemene informatie Dag in dag uit geconfronteerd worden met aanhoudende

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Faculteit der Exacte Wetenschappen Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Bedrijfswiskunde en Informatica Deel B Preambule In dit document wordt een A en een B gedeelte onderscheiden. In

Nadere informatie

Van Mavo-4 naar Havo-4

Van Mavo-4 naar Havo-4 Van Mavo-4 naar Havo-4 Doorstromen naar HAVO-4 met een Mavodiploma. Een leerling kan er voor kiezen om na het behalen van het Mavodiploma door te stromen naar Havoo-4 op het Hoeksch Lyceum. De overstap

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Persoonlijke Effectiviteit De cursus Persoonlijke Effectiviteit duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Opleiding Talentbegeleider Thuisstudie Leer alles wat je moet weten om getalenteerde kinderen effectief te begeleiden.

Opleiding Talentbegeleider Thuisstudie Leer alles wat je moet weten om getalenteerde kinderen effectief te begeleiden. Opleiding Talentbegeleider Thuisstudie Leer alles wat je moet weten om getalenteerde kinderen effectief te begeleiden. Je herkent je in de volgende punten: Je wilt meer weten over talent, hoogbegaafdheid

Nadere informatie

DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE

DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Netwerkthermometer DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Wat is De Netwerkthermometer De Netwerkthermometer is een test. Een test om een gedegen beeld te krijgen van hoe je zelf aan kijkt tegen je

Nadere informatie

creating tomorrow Bouwkunde hva techniek

creating tomorrow Bouwkunde hva techniek creating tomorrow 2013 2014 Bouwkunde hva techniek HVA TECHNIEK bouwkunde 2013-2014 Bouwkunde: studeren in dé bouwplaats van Nederland Bouwkunde studeren in Amsterdam biedt veel uitdagingen. Want als er

Nadere informatie

WOORD VOORAF. Leny Pet

WOORD VOORAF. Leny Pet WOORD VOORAF Voor de leerlingen uit de derde klassen en hun ouders of verzorgers is dit boekje gemaakt. Het eerste deel geeft informatie over de diverse keuzemogelijkheden en de belangrijkste veranderingen

Nadere informatie

Introductie. Inhoud introductie

Introductie. Inhoud introductie Inhoud introductie 1 Functie van het vak 7 2 Inhoud van het vak 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van het vak 8 2.3 Opbouw van het vak 8 3 Studeeraanwijzingen 9 3.1 Opbouw van een leereenheid 9 3.2 Website

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven.

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven. Naam opleiding: Nanobiology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

Minor Toegepaste Psychologie

Minor Toegepaste Psychologie Minor Toegepaste Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie