Kennisportfolio H4. Landenanalyse. Landen analyse les 1 week 1. Boek wordt ook getoetst.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kennisportfolio H4. Landenanalyse. Landen analyse les 1 week 1. Boek wordt ook getoetst."

Transcriptie

1 Kennisportfolio H4 Landenanalyse Landen analyse les 1 week 1. Boek wordt ook getoetst. Exportrisico laag, dan is het een gunstig land om naar te exporteren. Dan kun je een goed rendement halen. Maatschappelijke consensus à hoog, het is een rustig land en er zijn weinig spanningen tussen bevolkingsgroepen. Laag, dan zijn er veel spanningen tussen bevolkinggroepen. Laag, landen met spanningen en maatschappelijke problemen). Landenmatrix, welke letter bij welk land. China/india à B (economische groei in China is hoog, In China is een dictator cultuur, bazen aan de macht, en hierdoor ontstaan er veel spanningen). Uit kijken dus. West europa à C (maatschappelijke consensus is hoog, er gebeurt weinig en het is rustig. Maar er is geen economische groei). Afrika à D (maatschappelijke consensus is erg laag, veel onrust en veel problemen. Economische groei in afrika is ook erg laag.) Mali. V.S. à A. (er zijn weinig problemen tussen de bevolkingsgroepen en er is groei). Welke risico s zijn er verbonden aan het exporteren naar het buitenland. Importheffing in het land van export. (invoerrechten) Weinig kennis over cultuur en behoefte. Andere taal. Andere valuta. Verzendkosten. Oorlogen Belasting tarieven. Andere doelgroep, andere vraag en behoefte. Wetgeving Politieke situatie. Classificatie naar regio. Ontwikkelingslanden à latijns amerika en afrika. Is niks en blijft moeizaam. Emerging markets (briclanden, brazilie, rusland, india, China) à Opkomende markten. Landen die zwak waren en een lage ontwikkeling hebben gehad, maar die nu als een speer aan het groeien zijn, opkomende economien. Heel veel veranderingen en verbeteringen in een korte tijd. China, veel nieuwe wegen. (van ontwikkelingslanden naar bric land). Was niks, maar gaat in eens heel goed.

2 Triade à oude rijke gevestigde landen, die al langer op het hoge niveau zitten. VS, west europa ( zoals engeland), japan, australie. Vraag 1 staan achter de begrippen. Vraag 2. Poverty trap à armoede. Als mensen heel arm zijn, dan kun je ook geen nieuwe producten aan hun verkopen. Schoenen verhaal van Afrika en Amerika. Takeoff, je wilt iets opstarten. Fabriek op starten of een winkel beginnen. Kan mis gaan, door bombardementen en plunderingen. Dit is dus erg moeilijk in ontwikkelingslanden. Niet goed voor Coffee, triade is te ver weg, dus dat doet UCC ook niet. Ze zijn wel geïnteresseerd in emerging markets. 4 regio s. Geur, kleur, fleur, hebben alle regio s. Scandinivaie à solidariteit met de zwakken. Verzorgingsstaat. Vader krijgt twee jaar verlof. Hoge welvaart. Een na rijkste land ter wereld is noorwegen. Geen onzekerheden. E + F. alles is degelijk en correct. Heel koud in de winter, lang is het daar koud. Beetje sombere saaie mensen. Zuid europa à Omzeilen van overheidsregels, belastingontduiking is normaal. Griekenlandse economie is 2 keer zo groot als de offiiciele economie. Grote werkloosheid, met HBO en WO kom je bij mc donalds terecht. Minder hoge welvaart, wat meer armoede. Economische groei is laag en niet goed. Cultuur, een beetje los en buiten de regels. Berlusconi met zijn feestjes. Rijnland regio. à (Nederland ( maar nl heeft ook engelse trekjes), duitsland, frankrijk, zwitserland) B. hierarchie en een beetje formeel. Geen half werk. Ze maken degelijke producten. Facturen worden altijd betaald. Alles klopt meestal wel, eerlijke mensen en weinig oneerlijkheid. Angelsaksische landen à (Engeland, schotland, ierland) scheve verdeling. Hele rijke en hele armen. Traditioneel land. Losse cultuur. Maar ze hebben ook een steeds modernere cultuur, moeilijk in te delen is Engeland. Export risico s 1. Onvoldoende geld voorraad, sommige kunnen wisselen met camelen. 2. Wisselkoersrisico. à als je van euro naar VS gaat, heb je een risico. Van nederland naar zwitserland heb je geen risico. 3. Culturele risico à debiteurenrisico, in duitsland wordt alles meteen betaald, dus weinig risico. Als je tegen een zuid europeaan zegt, dat je hem een lening geeft, dan is de kans groot dat je het niet terug krijgt. Dus dan een groot risico. 4. Transportrisico à door grotere afstanden en ze kunnen bestolen worden 5. Aansprakelijkheidsrisico. à recht. Student wilt 500 euro beleggen, in zwitserland. Geen deviezen risico, want er is voldoende geld voorraad in zwitserland. Wel een wisselkoersrisico, want in zwitserland is er de zwitserse frank. Sommige mensen kopen zelfs leningen in zwitserland tegen 1% rente. Door een stijging van de Hoe verschilt het landen risico voor een exporteur en een multinational.

3 Een exporteur heeft enige risico s. bijvoorbeeld wordt je niet betaald of je hebt problemen bij de douane. Ze willen bijvoorbeeld zwart betaald worden. allemaal risico s voor de exporteur, zoals heineken problemen had met nigeria. 7 vrachtwagens met bier die niks meer waard zijn. Een multinational die een fabriek opstart in een ander land, dan is er een veel groter risico. Fabriek kan in de fik gestoken worden, bestolen worden, dan is er geen garantie dat dit allemaal er blijft. Dus een groot risico. Deviezen, buitenlandse valuta in een land aanwezig. Lopende rekening. 350 miljoen komt binnen en er wordt betaald. Dus er zijn meer inkomsten dan uitgaven. Duitsland, exporteert veel en importeer minder. Ze verkopen veel auto s, maar ze verkopen meer dan ze inkopen. Italie, die importeer veel meer dan exporteren. Als je een overschot hebt op de lopende rekening, dan ben je actief, is gunstig en doe je veel aan export. Dit zou ook nederland kunnen zijn, die exporteert ook veel. Je kunt dus zien of het een export land is of een import land. Kapitaal rekening. Er komt 200 binnen en er gaat 280 uit. Iemand uit rusland opent een rekening in Nederland, dus komt er geld binnen in Nederland. Als een Nederlander geld uit Nederland haalt, om een rekening te openen in IJsland, dan gaat er geld uit Nederland. Dan wordt er dus geld uit Nederland getrokken. In london heeft een chinees geinvesteerd in huizen, dan komt er dus geld binnen op de kapitaalrekening. Je kunt dus zien hoe het met het vertrouwen binnen een land is. Wat is het karakter van dit land, (tentamen vraag). Er staat dus 50 op de salderingsrekening. 8030=50 er is dus 50 miljoen minder aan deviezen aanwezig. De geld postitie van polen is dus verslechterd. Er is dus minder buitenlands geld in Polen. Dit zijn dus karakteristieken van landen, dit zijn dingen die er kunnen gebeuren binnen een land. Hoe kun je het landenrisico meten? 1. Invoerdekking à internationale reserves delen door import. 500/100= 5 Dus, iemand heeft 500 euro in de portemonee en koopt een paar schoenen van 100 euro, en heeft dus 400 euro over. Invoerdekking à kan ik mijn aankopen betalen /500= 3 Debt ratio, griekenland heeft een schuld aan de eu van Maar ze hebben een export van 500. Klinkt niet slecht, want klinkt hetzelfde als, een hypotheek van en verdient is te doen. Niet slecht dus. 3. ( rente + aflossing buitenlandse schuld / export) 175/500= 0.35 Debt service ratio. Rente en aflossing moet je betalen, maar je hebt wat export. Is ook niet zo slecht. Staat allemaal wel in verhouding. Hypotheek van en een inkomen van Analyse van de betalingsbalans. Import is dus groter dan de export. Dat is niet slim, omdat ze meer importeren dan exporteren, dus ze hebben te weinig producten die anderen interressant vinden. Nederland heeft dat juist niet. Dit land heeft geen aantrekkelijke producten. Daar is een oorzaak voor. Oudbollig, of gif in de melk of slechte kwaliteit producten. Frankrijk en Italië, zijn dit soort landen. Italiaanse schoenen bijv. renault en fiat heeft auto s die het niet heel goed doen, dus weinig

4 export. Er is dus te weinig geld voor deze landen, dus is de kans groot dat je als je naar dit land gaat exporteren, je niet betaald kunt krijgen. Wisselkoers systemen. UCC wilt exporteren naar oost europa, een aantal landen hebben de euro en een aantal niet. Vraag Een munt, dat praat het makkelijkste en is het minste risico vol. Euro. 3Vaste wisselkoers, is vast binnen ene bandbreedte. Dus max 10% verschil. 2Vaste wisselkoers, met revalueren en devalueren. Devalueren, producten worden goedkoper. Revalureren, producten worden duurder. Zwisterse frank, noorse kroon, enz. 4. Vrije wisselkoers, iedere dag is de koers anders. Brazilië t.o.v europa. Je moet iedere dag even kijken hoe het ervoor staat. Wisselen van dag tot dag. Dollar, japanse Yen en de euro, kunnen van elkaar verschillen, dus vrije (zwevende) wisselkoers. Dit betekent dus dat als je zaken doet met amerika, schommelende koersen hebt. Devaluatie. Soms stijgt de euro t.o.v. de Amerikaanse dollar. Euro is gestegen t.o.v. de dollar. Euro moet je zetten op een lijntje. Linkse lijn, dan kan de euro in de tijd gaan devalueren. Maar het jusite is de middelste lijn, namelijk dat de euro in de tijd kan gaan revalueren, hij kan meer waard gaan worden. Landen analyse les 2, week 2. Export risico s. 1. Arme landen, landen met weinig deviezen. 2. Wisselkoers, betaald in amerikaanse dollars volgende maand. Maar je weet niet wat de koers dan is. Risicovol dus. Wisselkoersrisico. (valutarisico). Schommelingen in de wisslekoers. Valuta exposure à bloodgesteld. Valuta gevoeligheid. 1. Shell, antwoord ja want shell wordt bloodgesteld aan veel verschillende valutas. 80% van de omzet wordt in het buitenland verdiend, en daar zijn verschillende valuta s, buiten de uk en de eu. Dus wordt veel bloodsgesteld aan de verschillende valuta s. 2. Handelen, ja, dat is zo. Want de dollar koers is helemaal vrij. De dollarkoers is zwevend en steeds een andere koers dus. Deense koers is vast. 4 vormen van valutarisico. Pretransactie risico. à je doet een offerte uit bij een amerikaans bedrijf. Het kost dollar en de offerte is een maand geldig. Tot 22 mei de tijd om erover te denken. Op 10 mei ga je akkoord en dan kan de dollar koers veranderd zijn, gedaald zijn of gestegen. Kan dus voor de leverancier of de klant nadelig of voordelig zijn.

5 Transactierisico à je hebt een klus uitgevoerd en de amerikaan is tevreden. Factuur binnen in VS, en krijgt 30 dagen de tijd om te betalen. Koers is gestegen of gedaald na 20 dagen. Voorbeeld van Albert Heijn, moet een land zijn buiten de eu. Translatierisico à je hebt dollars, maar het kan iedere dag een andere waarde krijgen. Omreken risico. Je krijgt dollar en moet betaald worden in europa. Philips voorbeeld. Duurt drie dagen voordat het bevestig wordt door de notaris, dus in die dagen kan de keors veranderen. Economische of structureel risico à risico tussen concurrenten. Voorbeeld van de auto s. Valuta instrumenten. De meeste bedrijven houden niet van risico en willen het graag links of rechts om wegwerken, vier manieren. Tips om te besparen dus. Interne instrumenten 1. Netting (inhouse). Vordering van dollar en schuld van dollar, die kun je tegen elkaar weg salderen. 2. Matching à inkomsten en uitgaven op zelfde tijdstip. Alles betalen op een zeflde tijdstip 3. Leading en lagging à als je merkt dat de koers een bepaalde richting in gaat, dan kun je betalingen bespoedigen of vertragen. Alles in het voordeel natuurlijk. 4. Balansbeheer à 3 miljoen dollar vordering. En 2 miljoen schulden. Dan kun je op de balans zaken tegen elkaar wegstrepen. Externe valuta instrumenten. 1. Valutatermijncontract. Af te sluiten bij de bank. Over 3 maanden krijg je 1 miljoen dollar en dat vind je te spannend. Vandaag is de koers 1,23 dollar. Dan kun je zekerheid kopen. Je krijgt een miljoen dollar, maar de koers wordt dan gesteld op 1,25 dollar. Dan krijg je dus een garantie van /1.25=. Euro s. dan heb je een garantie gekregen. Als de koers slechter uitvalt, is dit een hele goede zet geweest. 2. Transacties op de geldmarkt. Amerikaans bedrijf ontavngt over een half jaar euro. Maar weet niet wat de koers dan is en ze weten dus niet wat het geld dan waard is. Ze gaan naar de bank om de euro in dollaars om te zetten. En of dat ook nu kan. En dat kan allemaal. Je wilt van het tijd risico af en van het wisselkoers risico. Dus 2 keer een risico afnamen, dus 2% extra betalen. Vordering van euro. Amerikaan Vertrouwt de euro niet en wilt van euros naar dollars. Dat is vraag 1. Eigenlijk moet het per jaar zijn de percentages, dus dan is het 1% en 2.5% per jaar. a /1.025=.. dit heeft te maken met het contant maken van het b /0.76 (wisselen van geld dus) = dollar of in de buurt van. 1 dollar is 0,76 euro. Vergoeding is 2%, halfjaar 1% x1,01= dat is de rente die je krijgt omdat je dollars in bezit hebt. Ze lenen tegen 5% Maar je moet nog rente betalen, omdat je een half jaar overbrugt, dan nog 5% rente.. Antwoord is dus /0.76*1.01/1.025= of iets.

6 De gedachte achter B, is. Een amerikaans bedrijf is opgegroeid in dollars en geloven alleen in dollars. Ze verkopen wat in europa en over een half jaar krijgen ze euro. Een dag later, beginnen ze te twijfelen over de waarde van die euro. Ze vragen de bank wat hij waard is. Dus voor 1 dollar krijg je 0.76 euro. En 1 euro krijg je iets van 1.30 dollar. De amerikaan wilt van de euro s af en wilt wisselen bij de bank. Dan moet de amerikaan een lening afsluiten bij de bank. Ze krijgen euro en moeten daarna euro aflossen. Maar hij wilt het weten in dollars /0.76. daar krijg je rente over, dus mag je het vermenigvuldigen met 1.01% (je rente op lening is namelijk 1 procent voor een half jaar. Maar omdat je schuld hebt, word het weer gedeeld door 1.025% (5/2 is 2.5%), omdat je rente over de schuld moet betalen. Dus: je wilt van de wisselkoers risico af. Je verliest dus wel een paar procent, maar je hebt wel zekerheid nu. 3. Valuta optie. Een optie is een recht om iets te kopen of te verkopen. Je hoeft er geen gebruik van te maken. Call optie om te kopen en put optie om te verkopen. Een contract moet je doen en een optie niet. Expiratiedatum: de datum dat de optie afloopt. Opdracht: 1 dollar krijgt hij voor 0.75 euro cent. Ja, want hij mag kopen voor minder dan de koers is. Als het gunstig uitpakt, zeg je ja, je doet het en als het ongunstig uitpakt, dan zeg je nee en doe je het niet. 4. Valutaswap à tijdelijke ruil van valuta. Je wisselt euros tegen dollars en op termijn doe je het tegenovergestelde. 5. Koersrisico verzekeren à je vind de koersen een te groot risico en dan sluit je er een verzekering vooraf. Daar moet je dan wel 20/30% extra voor betalen. Hoe doet UCC dat? 1. Ze kopen in voor dollars en rekenen alles af in dollars. Alles wordt betaald in dollars, dat doen ze zo. Als je moet betalen in de toekomst, dan stort je je dollar rekening meteen vol. Over 1 maand moet je dollar betalen. De koers is euro. Je mag de overzetten in dollars. Of het stijgt of niet maakt het niet uit, want je kunt gewoon met je dollar te betalen. Dus meteen dollars kopen als je weet dat je over een maand moet betalen, dan heb je zo min mogelijk valuta risico. 2. Een klant wilt betalen in russische roebel, over 1 maand. Je vraagt aan de bank wat je over 1 maand kunt krijgen aan roebels. Net als het voorbeeld van de amerikaan, met een lening. Je zet hem meteen om in euro s en daar krijg je dus een schuld in euro s. daar betaal je rente over. Je hebt een vordering in roebels en daar krijg je ook rente over. Je wint een beetje op je roebels en als je ze binnen krijgt, worden ze omgewisseld. Landenselectie Stappenplan. Start: 10 landen in een regio. (er zijn een aantal landen waar je absoluut niet naar heen wilt gaan). Zoals Oekraïne. Voldoen de landen aan de voorselectie criteria

7 Politieke onrust Economische situatie is slecht. Corrupt land, alles loopt via omkoping. Dictator en onderdrukking, kinderarbeid. Macro criteria (destep) Hoe is de economie Groei/krimp Wel of geen koffiecultuur. Voldoen ze aan meso en micro criteria. (abcd analyse) Afnemers Concurrentie, intensief of niet. distribuanten Bedrijfstak Uiteindelijk blijft er dan een land over. Wat voor type landen zijn er eigenlijk. Factorgedreven groei. (ghana) Gelukkig vinden we aardgas, olie en goud. Dat kan geëxporteerd worden. landen in de opstart fase en hopen dingen te vinden die ze kunnen verkopen. Investeringsgedreven groei. (china) Je kunt zaken verkopen en men investeert in de infrastructuur. Landen in de concurrentie spiraal en hopen dat de producten een goede prijs/kwaliteit hebben. Je hebt grondstoffen en je hebt een industrie. Innovatiegedreven groei. (VS). Apple. Je bent absoluut niet goedkoop, maar door innovatie ben je toch de beste. Dan win je de concurrentie strijd met innovatie. Macro analyse. Destep. Politiek Demografisch à het groeit niet altijd de bevolking. Urbanisatiegraad, mensen gaan naar de stad een trend. Cultureel Polen à Engels spreken of een tolk meenemen. Religie, je moet er op in lezen. Je moet dus de culturen kennen van de ander. Juridisch Economisch à groei als er 5% groei is, zijn er nieuwe mogelijkheden. Je krijgt dan een goed gevoel bij de markt. Je moet je goed in het land verdiepen. De importeur is namelijk iemand uit het land zelf, dus die weet alles. De site indexmundi.com gebruiken voor het beroepsproduct. Ecologisch

8 Wat is het beoogd marktaandeel over 3 jaar. Waarschijnlijk maximaal 1%. Je bent al blij als je er een procent uit kunt halen miljoen euro in de markt omzet over drie jaar. Polen, ongeveer 30 miljoen mensen. 3 koppen koffie per dag en verdienen 3 cent per dag. Dus totaal per jaar ruim 1 miljard. Dan is het aandeel 1/10 e procent. Landen analyse les 3, week 3. Terugblik. Vraag 1. a. Transactierisico. (ook de waarde over drie maanden is nog een vraag. Ook de garantie is een risico, namelijk euro s overzetten b. Netting, netto heb je misschien schulden in dollars en vorderingen in dollars, dan kun je ze tegen elkaar wegstrepen. Vorderingen en schulden in dollars tegenover elkaar zetten. Ook kan hij proberen te versnellen, de betaling te versnellen dollar als je het nu betaald. De inning versnellen. c. Je gaat naar de bank. Je zegt dat je op 8 aug dollars wilt inwisselen voor euro;s. dan wordt er een bepaalde koers nu afgesproken en dan wordt die koers aangehouden. Termijnafspraak met de bank maken. Je wilt van het risico af, en daarom neem je genoegen met minder. Vraag 2. a. UCC wordt duur, doordat de koopkracht daalt. Mensen moeten te veel betalen. De koffie wordt te duur. b. Het land kan failliet gaan en een tekort aan deviezen krijgen. (een land is ook gewoon een gezin. Als er steeds meer uitgaat dan dat er binnenkomt.). c. Lage economische groei staan negatief in het leven en zijn aan het bezuinigen, en zitten niet te wachten op nieuwe koffie/producten. Vandaag: Internationalieringsvormen Export à je kunt je producten vanuit de fabriek in Groningen opsturen. Geen fabriek neerzetten. Indirecte export à tussen het exporteren zit een tussenpersoon in. Deze tussenschakel wil ook een percentage van de omzet hebben. Hij regelt de verkoop en afzet van de koffie. Hoe meer hij verkoopt, hoe meer hij kan verdienen. Hij kent de buitenlandse cultuur veel beter en weet hoe de markt in elkaar zit. Productie ter plekke à je kunt ook een fabriek in het nieuwe land zetten. Directe investering à zelf een fabriek bouwen in het land. Joint venture à samenwerking. Licentieverlening à je hebt een bepaald recept voor bijvoorbeeld koffie en je hebt daar octrooi voor. Je verkoopt dit als licenteie aan fabrieken in het debstreffende land. Wanneer kiezen voor export en wanneer voor productie ter plekke. Export We zijn klein

9 We zijn beginnend Produktieterplekke Je bent heel groot, multinational Je hebt heel veel vermogen. Je kunt nog doorgaan als het niet goed uitpakt. Heeft UCC iets te zoeken in Litouwen en Polen. Dan kijken naar de stappen. Stappen om de internationaliseringsvorm. Links staan de factoren die van invloed zijn op de keuze van ja of nee. 1. Heeft de onderneming een eigendomsvoordeel. Zo niet, dan moet je niet naar het land gaan. Voordeel kan zijn, je hebt iets speciaals, je kunt namelijk heel goed koffie kopiëren. Eigendomsvoordelen, bijvoorbeeld als een land bavaria bier lekker zou vinden. 2. Als je een voordeel hebt, dan kom je bij de tweede stap terecht. Zijn er landen voordelen. Als er veel handelsbelemmeringen zijn, dan ga je naar stap 3. Als de belemmeringen klein zijn, dan gewoon gaan exporteren. UCC stopte bij stap Als je zelf de koffie moet controleren, en zelf controle hebt in de hele fabriek en geen vertrouwen hebt in andere werknemers in andere landen, dan ga je direct investeren. Je moet het financieel wel aankunnen en de risico s kunnen nemen C 7.12 C 7.13 D als je daar gaat produceren, dan 7.15 B 7.16 D Alle drie de voordelen zijn ja, dus kom je uit op een directe investering. Handelstheorien Basis voor internationale handel is à comparatieve kostenverschillen. Filmpje is een voorbeeld. In china is het goedkoper om een auto en kazen te maken. Dat zou het einde van groot britannie betekenen. Maar als GB een Achterliggende gedachten. China moet vooral auto s maken en GB moet vooral kaas maken en exporteren. GB exporteert veel kaas en importeert dus de auto s. 600/250= /150= Nederland moet zich niet richten op de koelkasten, om 1 koelkast te maken moeten ze drie stereo s opofferen. Met de stereotorens moeten ze produceren en exporteren. de koelkasten moeten ze importeren. Antwoord is dus B. 1.7 A. boven delen door onder. Verder niks. Betalingsbalans. Er is een land met een lopende rekening en een land met een kapitaal rekening. Het is 1 land en de twee tabellen zijn van twee jaar. Wat gebeurt er met de waarde van de munt?

10 Kapitaalreking is negatief geworden. Er wordt geld uit het land getrokken. Ze hadden een handelsoverschot. Maar het handelsoverschot wordt kleiner. Er is nog wel een overschot, maar veel minder. Er wordt geld uit het land weggenomen, dus het vertrouwen daalt en mensen gaan weg. De munt zou kunnen devalueren, dit betekent dat het voor UCC moeilijker zaken doen is. Ze willen liever geen euro s. Bijvoorbeeld in Oekraïne wordt veel geld uit het land gehaald. Tabel. De VS heeft een handelstekort. Ze importeerde altijd veel Olie. Maar sinds drie jaar hebben ze hun eigen olie gevonden en importeren ze veel minder. China heeft een overschot op de handelsbalans. Europa heeft een klein te kort en importeert iets meer dan ze exporteren. Een land met een hoge inflatie. Daardoor werd de export minder en de import groter. Daardoor kwam de wisselkoers onder druk en werd de wisselkoers lager en ging de export omhoog en de import werd lager. Dus kwam het goed met het land. Bij veel inflatie en de lonen gaan omhoog, is er een grote kans op devaluatie op een gegeven moment. Als je lage inflatie hebt en een hoge export hebt, dan gaat de munt revalueren. Griekenland, hoge inflatie, weinig export, devaluatie. Griekenland, loonkosten overheid daalt, en daardoor dalen de prijzen. Wisselkoers kun je devalueren om mensen te trekken of de inflatie inperken. Landen analyse week 4, les 4. Jan Coppens. Korte terugblik naar vorige week. 2 sheets. Nieuwe stof is regionale economische integratie. à internationale samenwerking van verschillende landen. Dit gebeurt regionaal, door landen die meestal bij elkaar liggen. Ook twee nieuwe begrippen. Handelsschepping en handelsverschuiving. Terugblik: handelstheorie. Vraag sheet 1 Antwoord B. om 1 koelkast te maken kost Nederland 3 stereotorens. En singapore maakt het voor minder stereotorens. Daarom is er dus handel, omdat er landen zijn die het ene goedkoper kunnen maken dan anderen. Dus gaan ze met elkaar handelen. Vraag sheet 2 Tabel geeft weer, dat amerika heel veel importeert. Meer dan dat ze exporteren en daardoor is er een te kort op de lopende rekening.

11 Vraag 1: Productie in VS is duur en daarom hebben ze heel veel geimporteerd vanuit China. Die maken veel producten veel goedkoper. Dus besloten de Amerikanen ervoor om uit China te importeren. China kreeg dus veel betaald met Dollars. En de Chinezen gebruikten deze dollars om uit te lenen aan de VS. Dus eigenlijk heeft China dus de import van de VS gefinancierd. Vraag 2: je zou verwachten dat de dollar enorm zou instorten. Maar dit gebeurd niet, omdat er op zoveel markten met dollars gehandeld wordt. Er is dus altijd veel vraag naar dollars, waardoor de koers in stand blijft. Er is geen enkel ander land in de wereld die zo n groot tekort op de lopende rekening aan kunnen als Amerika. Omdat er altijd vraag naar de dollar is. NIEUWE STOF: REGIONALE ECONOMISCHE INTEGRATIE. Er wordt steeds samengewerkt tussen landen. Hierdoor worden landen van elkaar afhankelijk. Dit betekent dat er minder snel oorlog gevoerd zal worden. dit is dan ook ingevoerd na de tweede wereld oorlog. Rusland kan bijvoorbeeld niet ineens een oorlog starten, omdat ze veel exporteren naar andere landen met hun olie. Als je samenwerkt levert het vaak welvaart op. Integratie. Verschillende fasen. Hoe verder je anar beneden gaat, hoe intensiever de samenwerking. Vrijehandelsgebied Douane unie Gemeenschappelijke markt Eco unie Europese monetaire unie. Je kunt ook integreren met politiek en defensie enzo. Maar wij kijken naar economische integratie. Vrijhandelsgebied. Geen onderlinge tarieven. Grenzen vallen weg. Dit is gunstig voor de consumenten in beide landen. Er komt meer concurrentie waardoor de prijzen lager worden. ook geen importtarief, waardoor prijzen ook verlaagd worden. Op het plaatje is te zien dat er veel vrijhandelszones zijn. NAFTA à samenwerking tussen mexico en VS. Importtarieven afgeschaft, Stel: VS en Mexico vormen samen een vrijhandelsgebied. Tussen de landen is geen tarief. Maar de VS heeft wel een ander tarief naar andere landen dan mexico van 5%. Mexico heeft dit ook van 10%. Een nederlands bedrijf wilt naar mexico exporteren. De spullen gaan dan niet direct naar Mexico, maar ze gaan via de VS naar mexico. Dan ontlopen ze 5%. Welke partijen zijn hier niet blij mee. De overheid van mexico. Milieuorganisaties ook niet blij, meer transport. De VS vind het wel fijn, ze krijgen geld voor producten die ze niet zelf gebruiken. Omdat veel partijen er niet blij mee zijn, stappen ze over van vrijhandelszone naar een Douane Unie. 1 gemeenschappelijk tarief voor het buitenland. Daar voorkom je de omwegen via andere landen mee.

12 Europa heeft niet alleen een douane unie, maar ze hebben een gemeenschappelijke markt. Dan kunnen niet alleen goederen vrij over de grens krijgen, maar ook productie factoren, zoals: Arbeid à je mag naar andere landen om daar te werken. Wat bereikt Europa hiermee > hierdoor kan de werkloosheid dalen. Mensen uit zuid europa komen naar west europa. Dus minder werkloosheid door marktwerking en lagere lonen, doordat ze een lager loon vragen. Kapitaal à dit is geldkapitaal. (geen machines). Leningen en beleggingen mogen vrij de grens over. Voordeel hiervan is: de rentes zijn lager, doordat er meer concurrenten zijn. En je kunt een groter bedrag lenen als je op meerdere plekken terecht kunt. Gemeenschappelijke markt is er alleen in europa. De europese markt is zelfs een economische unie geworden. Dan komt er weer iets bij. Naast vrij verkeer, maken de overheden ook afspraken over het gemeenschappelijk economisch beleid. Er is afgesproken dat er niet meer dan 3% tekort mag zijn. Toch zijn er ook zaken die niet vanuit Brussel worden afgesproken, zoals de BTW percentages. De blauwe landen zijn lid van de Europese Monataire unie. Ze hebben de euro. Zwitserland is niet in de EU en engeland doet niet mee met de Euro. Je kunt als land kiezen in hoeverre je wilt samenwerken. Dat zijn dus een van de fasen. NU KIJKEN NAAR TWEE BEGRIPPEN> handelsschepping en handelsverschuiving. Als een landen besluiten om een unie te worden dan kan dat gunstig uitpakken en ongunstig uitpakken voor de welvaart van je land. Handelsschepping is positief voor de welvaart. Handelsverschuiving is negatief voor de welvaart, Handelsschepping à je produceerde eerst zelf producten en na de unie gaan andere landen ze maken en importeer je dit. Dit is negatief voor de werkgelegenheid. Handelsverschuiving. à voordat je aan de unie deel nam importeerde je al spullen. Maar na de unie importeer je nog steeds, maar dan van een land binnen de unie. Cijfervoorbeeld Antwoord A. De vraag is: wat koste een bal voor de Unie voor de Nederlandse handelaar? 40 euro. Een franse bal kosteà % = 49 euro. Amerikaanse bal ksote à 42 euro. Ze maken hem in nederland omdat het daar het goedkoopste is. 40 euro. Wat kost de bal bij deelname unie? 35 euro, omdat je ze uit Frankrijk gaat halen. Welvaart stijgt hierdoor met 4035= 5 euro. Dus welvaartstijging.

13 4.15 Voorheen koste het 36 euro vanuit indonesie en 42 euro vanuit frankrijk. Dus voor de unie halen we hem uit indonesie. Na deelname aan de unie, is de Franse trui 35 euro. Dus 1 euro goedkoper nu. Maar de nederlandse samenleving heeft een verlies van 5. De overheid krijgt namelijk 5 euro minder aan inkomsten en hier valt de nederlandse samenleving onder. Er komt 6 euro per trui minder binnen, door het wegvallen van de importheffing. Consument 1 meer, maar samenleving is 6 minder. Dus per saldo is het 5 euro verlies. Waarom doen ze het dan? Ze willen voor de unie lagere prijzen zien te krijgen en doen alles voor de unie. Belangrijk dus: bij integratie zijn er gevolgen voor de internationale handel. Voorbeelden van net. Oefenopgaven. Tips: Goed multiple choice vragen doornemen!! Kunnen letterlijk komen. Open vragen ook doornemen! Zonder het boek kom je er ook een heel eind mee! De scan op blackboard over de wisselkoers systemathiek goed doornemen!!!!!!! Opgave 1: corruptie. Fabory was gestopt in Bulgarije, door corruptie. Onder de tafel moest er geld betaald worden. anders moest alles stop gezet worden. Meest welvarende landen van Europa zijn scandinavie. Daar is de minste corruptie à dus landen zonder corruptie zijn het meest welvarend. Corruptie maakt dus alles kapot. Opgave 3. Deelname Euro! Engeland is altijd al een beetje vreemd, vreemde eend in de bijt. Engeland wil ook uit de EU. A. Voordelen à meer handel door minder wisselkoersrisico. En er zijn minder kosten door afname transactiekosten. Nadeel à investeerders blijven weg, omdat de kans op winsten lager is. Doordat er een vaste koers is. Als de vraag naar de pond weggaat, dan daalt de waarde van de pond. Als eurolanden minder interesse hebben in de engelse landen, dan daalt de waarde. Ze willen niet bij de EU. Want als ze hun eigen munt hebben, dan daalt de vraag en daalt de prijs, waardoor er weer meer vraag is en de koers van de munt kan daardoor stijgen. Dat kan niet als ze bij de euro zijn. De centrale Engelse bank kan ook de rente niet meer zelf regelen. b. voorwaarden: Overheidstekort mag niet meer dan 3% van het BBP zijn. overheidsschuld mag niet meer dan 60% van het BBP zijn. Inflatie mag niet hoger zijn dan de drie landen met de laagste inflatie. rente ook.

14 c. à ze hebben te maken met wisselkoersrisico s. Transactierisico. Toyota krijgt betaald in euro s en de productie is in Euro s. Als de euro t.o.v. de ponden daalt, dan is het volgende. Je hebt dan minder omzet dan kosten, omdat de euro gedaald is. Dus maak je verlies. Je krijgt minder terug in euro s/ Goed onthouden à als bedrijf loop je geen risico als je evenveel euro s krijgt als euro s uitgeeft. Wisselkoersen goed leren!!!!!

15 Europees recht Europees recht, week 1, les 1. Europa.eu, daar vindt je veel info voor het beroepsproduct. In BOOM basics Eu à VEU of VWU EUW à VWEU. Ze hebben beide dezelfde juridische waarde. Vrij verkeer van goederen à art. 28 VWEU Gelijkheid mannen en vrouwen à Art. 8 VWEU (staat ook in ander wetten geregeld). De euro à art. 119 lid 2 VWEU Toetreding van een nieuwe lidstaat à art. 49 VEU Mededinging à art. 101 VWEU Burgerschap à Art. 20 VWEU Horen de Antillen bij de EU? à nee, art. 198 VWEU Filmpjes waaruit blijkt, waarom het handig is om dingen over de grens heen te regelen. Vee transport, met dode beesten. Mobiel internet, met roaming kosten. Minder roaming kosten, waardoor meer mensen gebruik gaan maken van mobiel internet in het buitenland. Hiermee wordt internet criminaliteit ook tegengegaan. Het is dus belangrijk om dit allemaal geregeld te hebben door de eu. Niet alleen op nationaal niveau, maar op Europees niveau, zodat je in alle landen dezelfde wetgeving hebt. Univormiseren van regelgeving op europees niveau. Art. 288 EUW hierin worden de instrumenten benoemd. Wat houden de instrumenten in, en welke verschillen zijn er. Instelling: hof van justitie. Art. 288 VWEU Verordening à heeft een algemene strekking. Zij is verbindend in al haar onderdelen en rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat. Richtlijn à verbindend ten aanzien van het te bereiken resultaat voor elke lidstaat waarvoor zij bestemd is. Besluit à verbindend in al haar onderdelen. Indien de adressen van degene waar het naar toe gaat, worden vermeld dan zijn ze alleen voor hen verbindend. Verschillen: Aanbevelingen en adviezen zijn niet verbindend, terwijl een verordening altijd verbindend is. Richtlijnen zijn beperkt verbindend. Namelijk, richtlijnen zijn alleen verbindend ten aanzien van het bereiken van het resultaat binnen een lidstaat waarvoor de richtlijnen bestemd zijn. Een besluit is ook altijd verbindend, tenzij er een adressant is vermeld, dan is het besluit alleen verbindend voor de adressanten.

16 Europeesrecht week 2, les 2. Week 1 is de sheets die we zelf in elkaar gezet hebben van de verschillende organen. Week 2: de interne markt. Vier vrijheden en het belang daarvan. Er zijn vier stadia van economische integratie. 1. Vrijhandelszone 2. Douane unie 3. Interne markt 4. Economische en monetaire unie. Hier zit Nederland in. Nog niet iedereen de euro, maar de meeste wel in de monetaire unie. De verschillende fasen gaan niet over een nacht ijs. Ze gaan steeds in andere fases en er veranderen steeds dingen. à geregeld in het verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal. Goederen à Art. 28 VEU. Die zegt: (alle artikelen na 28 gaan over het vrije verkeer van goederen. Diensten à Art. 56 VEU. Personen à Art. 45 VEU (gaat over de werknemers) Art. 49 (gaat over het vestigen in een land door personen). Kapitaal à Art. 63 VEU Oefen casus 1. Gaat over vrij verkeer van goederen. Is de nationale, franse, regel in strijd met het europees recht? Art. 30 à het gaat in de casus niet om uitvoeren. (art. 30 zegt: er moet gelijkheid zijn in het heffen van belastingen. Je mag niet zomaar invoerheffingen hebben op verschillende producten uit andere eu landen. Hoofdregel in en uitvoer rechten mogen niet, maar worden er belastingen geheven die geen onderscheid maken tussen ingevoerde en binnenlandse producten, is het volgens artikel 30 toegestaan. Let op Art. 110 à VWEU à mag niet bij een discriminerend effect. Dan is het niet toegestaan. Je mag niet dezelfde producten tegen andere tarieven belasten, om andere binnenlandse producten te beschermen. Art. 110 à De fransen beschermen hun eigen producten. ze doen het niet rechtstreeks, maar impliciet, namelijk op producten van graan. Het zijn producten die hetzelfde zijn en er worden andere tarieven gebruikt. Dus ja: de Franse wetgeving is in strijd met de europese wetgeving op basis van Art. 30 en Art. 110 VWEU. (art.30 en 110 gaat over bedragen en heffingen. Dus als de casus gaat over bedragen en belastingen, dan gaat het om art. 30 en art Dit zijn de tarifaire belemmeringen. Maatregelen die de tarieven op producten beschermen. Als het over de wettelijke maatregelen die handelsbelemmeringen tot gevolg kunnen hebben, dan Art. 34. Behalve de tarifaire handelsbelemmeringen.

17 2 e casus. à is in strijd met de europese wetgeving, Art. 34 VWEU. Je mag geen hoeveelheden beperken bij het import. Wiskey wordt ook in het buitenland gemaakt, dus gaat het om invoeren. (achterliggende gedachte bij de europese wetgeving is, dat de landen allemaal hun eigen producten willen beschermen. De landen willen altijd de interne markt beschermen om die altijd zo goed mogelijk te hebben. Casus met de belgische kuipjes. à Art. 34. Er zijn maatregelen met onderscheid à als het uit het buitenland komt, dan moet het hier en hier aan voldoen. Dan is er met onderscheid. Met onderscheid, moet je kijken of er sprake is van discriminatie. Maatregelen zonde ronderscheid à er wordt geen onderscheid gemaakt tussen de afkomst van producten, alle kuipjes boter bijvoorbeeld, moeten voldaan aan een bepaalde eis. Maakt niet uit waar het gemaakt is. In het eigen land of in een ander land. Dus geen onderscheid. Dit gaat over de maatregelen van Art. 34 en art. 35. Als de maatregelen ter bescerhming is tegen de normen en waarden binnen het land en voor de gezondheid, dan is het niet in strijd met art. 34. Als het puur en alleen is om de eigen economie te beschermen dan is het in strijd met art. 34. Gelijke werking, geldt voor soortgelijke producten. Casus zweden. (staat op pagina 91 van het boomboekje. Op pagina 92 staat een stappenplan om de problemen van art. 34 op te lossen.). Gaat over vrij verkeer van goederen. Art. 34 VWEU à maatregelen zonder onderscheid. Dus het mag niet, maar op basis van Art. 36 is het gerechtvaardigd. Want deze maatregel zorgt voor de bevordering van de nationale gezondheid in zweden. Dus is deze maatregel in zweden niet in strijd met de Europese wetgeving. (je kunt ook zeggen, dat het niet te rechtvaardigen is, omdat met alleen deze regel niks te veranderen is voor de gezondheid. Casus spaanse onderdanen. Vrije verkeer van diensten. Art. 45 VWEU à maatregel met onderscheid. Lid 2 à het mag niet, lid 3 en lid 4, zijn escapes of uitzonderingen/rechtvaardigheidsgronden à zoals openbare orde, veiligheid en volksgezondheid. Art. 45 à mag niet, tenzij er uit een van de uitzonderingen van lid 3 of 4 wordt voldaan of aan een rule of reasons exceptie (zaak Bosman, gebruiken bij rule of reasons. Gaat bijvoorbeeld over het beschermen van de sport cultuur binnen een land). Deze zijn allemaal niet van toepassing in deze casus, dus is het discrminatie en is het in strijd met het europese recht. Dus het mag niet wat spanje doet, tegen de Rule of reasons exceptions à dit zijn dwingende redenen van algemeen belang. Staat duidelijk in het boom boekje. (pagina 93 staat de bosman casus. Deze CASUS MOET JE KENNEN. Maatregel zonder onderscheid.

18 Casus 5: Duitse leraar. Gaat niet over vrij verkeer van personen (want het is in binnenland). Het is de grondrecht in Duitsland, want het gaat over de discriminatie. Hij hoeft dus niet naar europese rechten te kijken perse om er een zaak van te maken. Maar je moet weten waar en of dit in het Europese recht is behandeld. Art. 10 VWEU Art. 19 VWEU. Deze artikelen geven aan dat de europese unie er alles aan doet om discriminatie tegen te gaan. Het mag dus geen reden zijn om iemand niet aan te mogen nemen. Het is alleen een reden om iemand te kunnen ontslaan. Er staan casussen op blackboard die je kunt oefenen. Europees recht week 3, les 3. Juridische aspecten van marktetreevormen kennen. Met name Agentuur à Distributie Franchise Handig voor beroepsproduct, zodat je weet met welke vormen je een land kun tgaan benaderen. Manieren om je producten via de landgrens te verkopen. Je moet je de vraag stellen of Franchise geschikt is voor UCC. Ucc is niet geschikt voor Franchise, want ze gebruiken niet het eigen naam. Agentuur en distributie à die hebben de minste risico s voor de ondernemer. Je kunt ook zelf een vestiging openen. Iemand in loondienst nemen, die gaat proberen om werkzaamheden op de nieuwe markt te verrichten, Joint venture. Samen met een ander bedrijf richt je ene nieuw bedrijf op. Webshop. Online verkoop. Distributie Tussen persoon die de producten op eigen naam verkoopt en ze zelf bij de exporteut haalt. Voordeel, je koopt kant en klare producten in. Voordeel t.o.v. franchise. Je kunt zelf beslissen waar je je aan verbind. Je hoeft dus niet heel het assortiment over te nemen. Je licht niet aan zoveel regels vast. De distributeur houdt zelf contact met de klanten. De exporteur heeft dus geen rompslomp met de klanten. De exporteur krijgt dus geld en hoeft geen rekening te houden met de uiteindelijke eindgebruikers. Distributie overeenkomst. à overeenkomst met een samenwerkignsverband. Over de afzet,.

19 Er zijn dus twee overeenkomsten. Distributieoverenkomsten à voor de distributieovereenkomst geldt geen specifieke regeling en ook geen internationale regeling. Koopovereenkomsten. Als er iets verkeerds gaat tussen de distributeur en de Exporteur, dan Pagina 215, alle problemen die zich kunnen voordoen. Moet je kennen voor tentamen. Het blijft een over Als je niet het land hebt gekozen welk recht van welk land actief is, dan het rechts van het land waar de distributeur is gevestigd. Arrest. Franchise Formule mag geexploiteerd worden, Inttelectueel eigendoms recht, de maker heeft het recht om iets uit te geven. dat is bij franchise natuurlijk belangrijk. Franchise in een ander land, is alleen geschikt als de naam bekend is in een land. Anders heeft het geen zin om een franchise te doen. Dan kun je beter een eigen vestiging openen. Voor de exporteur is dit een goede manier, hij krijgt een fee en de kosten zijn allemaal voor de ondernemer. Overeenkomst lijkt heel erg op de distributieovereenkomst, alleen dan nog verdergaand. Dat is het belangrijkste verschil. Overeenkomst, Je moet weten, internationale koopovereenkomst is het weense verdrag op van toepassing. Tekeningen kennemn. En dat ze niet genonden zijn aan internationele regelingen, dus alles moet onderling goed geregeld worden. (mag niet in conflict zijn met nationale mededinging). Tekening staat in schrift. Handels agent. Handelsagent brengt exporteurs en kopers in contact. Hij krijgt provisie als hij een koper aanbrengt. Hij is geen partij tussen exporteur en de klant. Hij kan producten van verschillende partijen promoten. Er is een wettelijke regeling. Opgenomen in het eerste boek, dus beide boeken meenemen. Art. 7:428 ev. Soortgelijke regeling. Per europees land kan het verschillen. In sommige landen wordt de agentuur goed beschermt. In Nederland bijvoorbeeld is een mondelinge overeenkomst voldoende, maar in Frankrijk moet je het schriftelijk hebben. Per polen en litouwen dus goed kijken. Arrest Ingmar Eaton. Stel je kiest om een nederlands recht op een agentuurovereenkomst te hebben, en je doet zaken met een agent in Frankrijk. Dit arrest zegt, alle rechten die er voor de agent zijn in het land waar hij actief is, alle rechten die verder gaan of niet geregeld zjin in het land van de exporteur, zijn dan alsnog van toepassing. Dus bepalingen van het land blijven als ze zwaarder zijn dan de bepalingen van het land waar je voor kiest. Om de agent te beschermen.

20 Einde overeenkomst. Agentuur heeft recht op een klanten vergoeding en een goodwillvergoeding, naast de normale provisie. Zelfstandige tussenpersonen. Distributeur heeft kosten.

21 Oefeningen week 2 en week 3. De casus zou een tentmaen vraag kunnen zijn. Hoe ziet het tentamen eruit. Vragen over de commissies enzo, sheets week 1. Welke personen hebben zitting in de europese commissie? Stel ze willen coffee invoeren, maar er is een wet gericht op het verbod van Verschil tussen primair en secundair recht kennen. Staat in het kleine boekje. (eerste college). Oefen tentamen komt op blackboard. Stappenplan bij Dassonvillezaak. Samen met leraar. 1. Dassonville en benoit VS Belgische overheid. 2. Schending vrij verkeer van goederen 3. Art. 30 t/m 36 Art. 34 VWEU en Art. 36 VWEU. 4. Cassis de Dijon blz 89 à maatregelen van gelijkwaardige werking moeten proportioneel en rechtvaardig zijn. Proportioneel bedoelen we mee, was er geen andere manier om hetzelfde te bereiken (bij die alcholo wel, want je kon er een lager percentage op zetten, dus meerdere maniere). Als ze voldoen aan proportionaliteit en gerechtvaardigheid, dan zijn ze toegestaan. (met die alcohol percentages) Gerechtvaardigd à wordt het doel bereikt. Keck arrest pagina 91 à verkoopmodaliteiten (regel zoals je mag niet adverteren in het buitenland of niet adverteren over alcholo) blokkeren de toegang tot de markt niet volledig en beperken de toegang tot buitenlandse goederen niet meer dan voor binnenlandse. Daarom zijn ze geen maatregel van gelijke werking. Verschil maatregel van gelijke werking en de verkoopmodaliteit, de verkoopmodaliteit zorgt ervoor dat de interne markt minder wordt beschermt. Een maatregel van gelijke werking heeft een veel grotere impact op zowel de interne als de externe economie. Verkoop modaliteit alleen intern. Maar als de verkoopmodaliteit ervoor zorgt, dat er een te groot verschil komt tussen de externe markt en de interne markt, dan is het gelijk aan een maatregel van gelijke werking en dus verboden!! Dassonville 88,89,90 iedere handelsregeling der lidstaten die de intracommunautaire handel al dan niet rechstreeks daadwerkelijk of potentieel kan belemmeren is een maatregel van gelijke werking. 5. Art. 34 VWEU à het is verboden om kwantitatieve invoerbeperkingen te voeren en alle andere maatregelen van gelijke werking. (dus maatregelen die je eigen economie beschermen). Art. 36 VWEU à de verboden uit Art. 34 zijn wel gerechtvaardigd, indien: Bescherming openbare zedelijkheid Bescherming openbare orde Bescherming openbare veiligheid Gezondheid Bescherming leven van dieren, planten of personen Arrest Cassis de Dijon zegt à dat een maatregel zonder onderscheid wel onredelijk kan zijn.

22 6. Het wordt moeilijker gemaakt om In belgie te importeren. Het certificaat zorgt voor een beperking. Het is een maatregel Eerst kijken: Is de nationale regel die is opgesteld, is het een maatregel van gelijke werking of verkoopmodaliteit. Bij gelijke werking, zorgt hij dan voor een te grote misbalans tussen interne en externe markt. Als dat zo is, dan kijk je of het gerechtvaardigd is. (art. 36 gedragsuitzondering of een uitzondering op basis van Dan kijken of de maatregel gerechtvaardigd en proportioneel is. Voldoet hij aan 1 van die eisen niet, dan is hij onwettig en mag het niet. (meestal gerechtvaardiging op basis van art Op basis van Art. 36 zou de Belgische overheid zich kunnen verweren met een rechtvaardigingsgrond, echter zijn er geen rechtvaardigingsgronden hier van toepassing. Ook geeft het arrest Cassis de Dijon aan dat een maatregel zonder onderscheid, zoals hier sprake van is, ook onredelijk kan zijn. Hier is er sprake van een onredelijke maatregel, aangezien de Belgische overheid hiermee de interne economie probeert te beschermen en importeurs van Wisky het moeilijk maakt om handel te drijven. 7. Op basis van Art. 34 en het Arrest is de Belgische overheid in strijd met de europese wetgeving. Europeesrecht week 4, les 4, Niels Willemsen Eerst nog een stukje week 3. Marktentreevormen Definitie niet uit je hoofd leren. Juridisch gezien zijn importeur, alleenverkoper enz. allemal gelijk en hetzelfde. Disdtributieovereenkomst. Het zijn altijd minimaal 2 overeenkomsten. In de verschillende overeenkomsten staan verschillende regels. Dus altijd meerdere overeenkomsten. Alle drie snappen. (er zijn geen specifieke regels voor in de wet. Alleen de regels worden in de overeenkomsten geregeld). 1 e Internationale distributieovereenkomst 2 e Inter. Koopovereenkomst. 3 e Koopovereenkomst tussen klant en supermarkt. (vaak ga je terug naar de Media Markt met een kapotte tablet). Handelsagent Je hebt een tussenpersoon in het buitenland. 1 e Exporteur agent à regels over provisie, targets, exlusiviteit (je wilt als exporteur dat de agent niet ook producten van concurrenten verkoopt). Agentuurovereenkomst.

23 Art. 7:428 BW wetten bundel 1 bij agentuur dus kijken in de bundel. à als de agent niet veel verkoopt en daardoor niks verdient, is er deze wet om hem te beschermen. Er moet altijd een redelijke vergoeding betaald worden aan de agent. Dit ter voorkoming dat mensen alleen agenten in gaan schakelen en geen mensen in loondienst. (dit is een soort van arbeidsovereenkomst). Grote verschil met de distributie overeenkomst = daar is niks geregeld en bij de handelsagent juist wel. Tweede verschil, de kans i groter 2 e ucc supermarkt à internationale koopovereenkomst 3 e supermarkt klant à Franchise 1 e overeenkomst: franchisegever franchisenemer Je moet betalen: fee om te mogen kopen. Vast bedrag. Je moet betalen een vast bedrag van de omzet afstaan. Je kunt ook een lening geven, tegen 12% of iets. Hiervoor krijg je terug een uitgebreide formule met daarin: goodwill, handelsnaam, merknaam licentie, reclame materiaal, afname producten.

24 Fiscaal recht Week 1 op papier. Week 2 les 2, fiscaal recht Vennootschapsbelasting deel 2. VPB geldt alleen voor de grote nv en bv s. UCC heeft bewust gekozen voor de structuur, namelijk voor risico spreiding. Leerdoelen moet je goed kennen. Er is een verschil tussen de personal holdings en de werkmaatschappijen. Personal holding, meestal de salarissen en de pensioenen van de directie. Carry back, 1 jaar terug en forward max 9 jaar. DEELNEMINGSVRIJSTELLING. Er wordt winst gemaakt, maar de winst gaat naar beide holdings. Maar ze hoeven niet tegelijk/dubbel de belasting te betalen, dus wordt er gebruik gemaakt van de deelnemingsvrijstelling. Doelstelling à niet dubbel belasting betalen en niet verliezen dubbel aftrekbaar. Deelnemingsvrijstelling is Art. 13 VPB. Maar wat valt er precies onder een deelneming. Lid 2a, een binnenlandse deelneming. Als je een buitenlandse deelneming bent, dan twee criteria. (ook hier geldt de minimum van 5%) (MAAR die staan niet in de bundel) Aandelen worden niet terg belegging gehouden. Winstbelasting moet in het buitenland betaald worden. Als je VPB betaald, dan moet je ook bij de inkomstenbelasting nog 25% belasting betalen. Omdat je een aanmerkelijk belang hebt. Bij de deelnemingsvrijstelling is geen fiscale eenheid mogelijk. Uitzondering van de Deelnemingsvrijstelling. Art. 13d lid 1, geeft aan dat als er een liquidiatieverlies is bij een dochteronderneming, dan kun je alsnog het liquidatieverlies bij het moederbedrijf aftrekken. Verlies is het verschil dat je in de dochter geinvesteerd hebt en dat je uit eindelijk terug betaald hebt gekregen. FISCALE EENHEID Betekent dat je maar 1 keer de VPB hoeft in te dienen. Het voordeel is dan dat je winsten en verliezen met elkaar kunt verrekenen. Dat noem je ook wel horizontale verlies compensatie. Dat is het voordeel. Moeders en dochters worden zo als eenheid aangezien.

Landenanalyse H4. Week 1 Landenrisico

Landenanalyse H4. Week 1 Landenrisico Landenanalyse H4 Week 1 Landenrisico Risico s en problemen die verbonden zijn met het exporteren naar het buitenland - Importbelemmeringen (als bijvoorbeeld de handelsbalans een groot tekort vertoont)

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale Handel

Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting door een scholier 1611 woorden 9 september 2001 6,5 169 keer beoordeeld Vak Economie Economie Internationale Handel Hoofdstuk 1 Nederland is erg

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel

Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel Samenvatting door een scholier 1819 woorden 4 mei 2004 8,2 97 keer beoordeeld Vak Economie INTERNATIONALE HANDEL COMPLETE SAMENVATTING: H 1 T/M 3 Hoofdstuk

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale handel

Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting door een scholier 1484 woorden 7 oktober 2003 5,5 44 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief Internationale handel HS 1 Nederland handelsland Par.

Nadere informatie

1. natuurlijke omstandigheden. 2. loonkosten. 3. infrastructuur

1. natuurlijke omstandigheden. 2. loonkosten. 3. infrastructuur Samenvatting door een scholier 1067 woorden 13 juli 2001 4 44 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting:Internationale Handel Hoofdstuk 1: ****Nederland Handelsland**** 1.1 Export/Import: de waarde van

Nadere informatie

Valutamarkt. De euro op koers. Havo Economie 2010-2011 VERS

Valutamarkt. De euro op koers. Havo Economie 2010-2011 VERS Valutamarkt De euro op koers Havo Economie 2010-2011 VERS 2 Hoofdstuk 1 : Inleiding Opdracht 1 a. Dirham b. Internet c. Duitsland - Ierland - Nederland - Griekenland - Finland - Luxemburg - Oostenrijk

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 8 Over de grens?

Samenvatting Economie Hoofdstuk 8 Over de grens? Samenvatting Economie Hoofdstuk 8 Over de grens? 8.1 Waarom handel met het buitenland? Importeren = het kopen van goederen en diensten uit het buitenland. Waarom? -Goedkoper of van betere kwaliteit -Bepaalde

Nadere informatie

Innovatie, modernisering, goede scholing - een land levert dan goede kwaliteit. Afnemers; goede verhouding prijs en kwaliteit

Innovatie, modernisering, goede scholing - een land levert dan goede kwaliteit. Afnemers; goede verhouding prijs en kwaliteit Samenvatting door een scholier 1633 woorden 8 juni 2007 6,5 4 keer beoordeeld Vak Economie Economie Internationale Handel. Hoofdstuk 1 Nederland handelsland. Nederland afhankelijk van handel omdat het

Nadere informatie

Antwoorden Economie Handel

Antwoorden Economie Handel Antwoorden Economie Handel Antwoorden door een scholier 973 woorden 14 april 2004 4,8 61 keer beoordeeld Vak Economie Begrippen: Open Economie: Bijvoorbeeld: Nederland exporteert veel goederen en diensten

Nadere informatie

Samenvatting Europees Recht

Samenvatting Europees Recht Samenvatting Europees Recht Week 1 Export en Europees recht Leerdoelen H4 (Nadruk of EU verdrag en EU werkingsverdrag) - De juridische vormen van export beschrijven - De basisstructuur van de Europese

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale Handel

Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting door een scholier 2653 woorden 21 januari 2002 7 392 keer beoordeeld Vak Economie Internationale handel Hoofdstuk 1 Nederland Handelsland Er is

Nadere informatie

Begrippenlijst Economie Internationale Handel

Begrippenlijst Economie Internationale Handel Begrippenlijst Economie Internationale Handel Begrippenlijst door een scholier 1948 woorden 10 maart 2004 6,4 29 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1, Nederland Handelsland arbeidsproductiviteit De

Nadere informatie

De groei van de wereldeconomie wordt gemeten aan de hand van de groei van de nationale productie van alle landen in de wereld

De groei van de wereldeconomie wordt gemeten aan de hand van de groei van de nationale productie van alle landen in de wereld Samenvatting door een scholier 1909 woorden 17 april 2007 4,8 30 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Import: goederen uit het buitenland kopen Export: producten aan het buitenland verkopen Uitvoersaldo:

Nadere informatie

= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land.

= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. 1 De wisselmarkt 1.1 Begrip Wisselkoers = de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. bv: prijs van 1 USD = 0,7

Nadere informatie

Sectorwerkstuk Economie Economische crisis

Sectorwerkstuk Economie Economische crisis Sectorwerkstuk Economie Economische crisis Sectorwerkstuk door A. 2214 woorden 2 februari 2013 6,6 119 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Deelvraag 1: Wat zijn de oorzaken van de Economische

Nadere informatie

Examen HAVO. Economie 1

Examen HAVO. Economie 1 Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Euro

Praktische opdracht Economie Euro Praktische opdracht Economie Euro Praktische-opdracht door een scholier 1619 woorden 17 februari 2003 6,7 12 keer beoordeeld Vak Economie 1 Onderzoeksvraag. Mijn onderzoeksvraag is: Wat zijn de voor- en

Nadere informatie

Kennisportfolio H4. Engels. Fiscaal recht. Europeesrecht. Berdrijseconomie. Landenanalyse. Internationale marketing. Interculturele communicatie

Kennisportfolio H4. Engels. Fiscaal recht. Europeesrecht. Berdrijseconomie. Landenanalyse. Internationale marketing. Interculturele communicatie Kennisportfolio H4 Engels Fiscaal recht Europeesrecht Berdrijseconomie Landenanalyse Internationale marketing Interculturele communicatie Engels - Summary writing - Idiom English - Dutch - Paraphrase Fiscaal

Nadere informatie

Eindexamen economie vwo II

Eindexamen economie vwo II Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een

Nadere informatie

Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt

Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt Door: F. De Smyter en P. Holvoet 1. Geef een correcte omschrijving van de volgende economische begrippen: a) Globalisering:.

Nadere informatie

6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE

6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari 2011 6,3 17 keer beoordeeld Vak Economie ECONOMIE Lesbrief Globalisering INFLATIE Soort Oorzaken OPLOSSINGEN Vraag Bestedingsinflatie Door de oplevende

Nadere informatie

wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590?

wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590? wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590? 1,3644 * 590 = $805 2300 is dan 1,3644 * 2300 =$3138,12 Hoeveel euro is $789? 1,3644 dollar = 1 euro $789 / 1,3644 =578,28 euro Bereken

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Internationale betrekkingen

Hoofdstuk 5: Internationale betrekkingen Hoofdstuk 5: Internationale betrekkingen Economie VWO 2011/2012 www.lyceo.nl H5: Internationale betrekkingen Economie 1. Inkomen 2. Consument 3. Producenten 4. Markt en Overheid 5. Internationale betrekkingen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8 Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf

Nadere informatie

H1: Economie gaat over..

H1: Economie gaat over.. H1: Economie gaat over.. 1: Belangen Geld is voor de economie een smeermiddel, door het gebruik van geld kunnen we handelen, sparen en goederen prijzen. Belangengroep Belang = Ze komen op voor belangen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om

Nadere informatie

Euro en andere valuta vmbo-b34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Euro en andere valuta vmbo-b34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 27 September 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62253 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Module 8 havo 5 Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. laagconjunctuur Reëel binnenlands product groeit

Nadere informatie

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8 betalingsbalans Zweden behoort tot de EU maar (nog) niet tot de EMU. Dat maakt Zweden een leuk land voor opgaven over wisselkoersen, waarbij een vrij zwevende kroon overgaat naar een kroon met een vaste

Nadere informatie

Goede tijden, slechte tijden. Soms zit het mee, soms zit het tegen

Goede tijden, slechte tijden. Soms zit het mee, soms zit het tegen Slides en video s op www.jooplengkeek.nl Goede tijden, slechte tijden Soms zit het mee, soms zit het tegen 1 De toegevoegde waarde De toegevoegde waarde is de verkoopprijs van een product min de ingekochte

Nadere informatie

Onderzoek gunstige prijsligging.

Onderzoek gunstige prijsligging. Onderzoek gunstige prijsligging. BMW 3 Serie Model 320D. 22 Eu-Lidstaten. Jordy Reijers Marketing/Onderzoek P van. Prijs 1 Inhoud Opgave Onderzoek informatie over Eu landen Welke landen hanteren de euro?

Nadere informatie

Loonkosten per product omhoog - Prijzen omhoog - Internationale concurrentiepositie omlaag

Loonkosten per product omhoog - Prijzen omhoog - Internationale concurrentiepositie omlaag Samenvatting Economie Europa Samenvatting door S. 1608 woorden 27 maart 2017 7,5 27 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1: Waar produceren Open economie - Een land handeld veel met het

Nadere informatie

Valutamarkt. fransetman.nl

Valutamarkt. fransetman.nl euro in dollar wisselkoers Wisselkoers (ontstaat op valutamarkt) Waarde van een munt uitgedrukt in een andere munt Waardoor kan de vraag naar en het aanbod van veranderen? De wisselkoers van de euro in

Nadere informatie

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan? Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 15.30-17.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie Algemene economie vrijdag 16 december 2016 B / 12 2016 NGO-ENS B / 12 Opgave

Nadere informatie

De euro en andere valuta vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

De euro en andere valuta vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 20 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62289 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

ANTWOORDEN HOOFDSTUK 5

ANTWOORDEN HOOFDSTUK 5 ANTWOORDEN EINDTOETS HOOFDSTUK 5 RONDKOMEN ANTWOORDEN HOOFDSTUK 5 TOETS 1 RONDKOMEN 1 Prioriteiten stellen. 2 B 3 2,55 + 2,80 = 5,35 4 52 27 : 12 + 95 : 2 + 40,50 : 3 + 25 = 203. 5 A 3; B 4; C 2; D 1.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Waar produceren

Hoofdstuk 1: Waar produceren Hoofdstuk 1: Waar produceren Open economie - Een land handeld veel met het buitenland, importeert & exporteert veel Er is meer keuze aan goederen of diensten dan in een gesloten economie Concurrentiepositie

Nadere informatie

3 Bij deze korte ritten worden levende dieren vervoerd en producten die snel kunnen bederven. Die moeten snel op de plaats van bestemming zijn.

3 Bij deze korte ritten worden levende dieren vervoerd en producten die snel kunnen bederven. Die moeten snel op de plaats van bestemming zijn. Hoofdstuk 7 Nederland handelsland De grens over 1 Vanuit Nederland 10.000 365 (dagen) = 3.650.000 ritten per jaar 3.650.000 =... % van 7.400.000 3.650.000 7.400.000 100 = 49,3% 2 Binnen de EU is er vrij

Nadere informatie

Valuta U verkoopt U koopt. Amerika - dollar 1,2444 1,1488. Australië - dollar 1,7232 1,5296. Canada - dollar 1,5658 1,3893

Valuta U verkoopt U koopt. Amerika - dollar 1,2444 1,1488. Australië - dollar 1,7232 1,5296. Canada - dollar 1,5658 1,3893 Koersen lezen Valuta U verkoopt U koopt Amerika - dollar 1,2444 1,1488 Australië - dollar 1,7232 1,5296 Canada - dollar 1,5658 1,3893 China - yuan renminbi 11,0400 9,0700 Denemarken - kroon 7,9794 7,0811

Nadere informatie

Hoofdstuk 27 Landenrisico

Hoofdstuk 27 Landenrisico Hoofdstuk 7 Landenrisico Open vragen 7. Het IMF verdeelt de wereldeconomie in industrielanden, opkomende industrielanden en ontwikkelingslanden. Binnen de opkomende industrielanden en ontwikkelingslanden

Nadere informatie

2018D19763 LIJST VAN VRAGEN

2018D19763 LIJST VAN VRAGEN 2018D19763 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Financiën, heeft over de brief van de Minister van Financiën van 16 februari 2018 met zijn toelichting op de opbouw van het Nederlandse handelsoverschot

Nadere informatie

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk oktober 2015

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk oktober 2015 Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk oktober 2015 Welkom Wij heten u van harte welkom in Van der Valk Hotel 2 Programma 19.00 uur Ontvangst 19.30 uur Opening 19.40 uur Chinese groeivertraging 20.00

Nadere informatie

Het Nederlandse geldstelsel is als een timmerman zonder hamer

Het Nederlandse geldstelsel is als een timmerman zonder hamer Het Nederlandse geldstelsel is als een timmerman zonder hamer De Nederlandse centrale bank heeft haar instrumenten verloren aan de Europese centrale bank. Toen ik in de jaren 70 en 80 economieonderwijs

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 havo 2001-II

Eindexamen economie 1 havo 2001-II Eindexamen economie havo 2-II 4 Antwoordmodel Opgave Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Maximumscore dalen 2

Nadere informatie

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken. Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar

Nadere informatie

De buitenlandse handel van België

De buitenlandse handel van België De buitenlandse handel van België 1 ste kwartaal 2010 1 De buitenlandse handel van België na het eerste kwartaal van 2010 (Bron: NBB communautair concept*) Analyse van de cijfers van het eerste kwartaal

Nadere informatie

Valutaoptie. Bescherming tegen koersschommelingen. Wat is valutarisico? Wat is een valutaoptie?

Valutaoptie. Bescherming tegen koersschommelingen. Wat is valutarisico? Wat is een valutaoptie? Bescherming tegen koersschommelingen Dit productinformatieblad is bedoeld voor ondernemers die internationaal zaken doen. In het kort leest u hierin wat een valutaoptie is, hoe het werkt en wat de voordelen,

Nadere informatie

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren

Nadere informatie

Welvaart en groei. 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten?

Welvaart en groei. 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten? 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten? 3) Wat zijn negatief externe effecten? 4) Waarom is deze maatstaf niet goed genoeg? Licht toe. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie II

Eindexamen vwo economie II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat de particuliere

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale Handel

Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting door een scholier 3059 woorden 10 juni 2004 6,4 124 keer beoordeeld Vak Economie 1.1 Introductie Bij export en import praten we over de waarde van

Nadere informatie

Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase

Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase Opgave 1 Sinds 1 juni 1998 maakt De Nederlandsche Bank (DNB) samen met de centrale banken van andere

Nadere informatie

1 De onderneming in de wereldeconomie

1 De onderneming in de wereldeconomie 1 De onderneming in de wereldeonomie Meerkeuzevragen 1.1 1.1 Globalisering is een proes a van wereldwijde eonomishe integratie door een sterke toename van de internationale handel en investeringen. b waarbij

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hst. 4 Het Buitenland

Samenvatting Economie Hst. 4 Het Buitenland Samenvatting Economie Hst. 4 Het Buitenland Samenvatting door een scholier 1280 woorden 21 juli 2009 8 1 keer beoordeeld Vak Economie ECONOMIE Hst. 4 HET BUITENLAND Je moet iets weten over de verschillende

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 3, Economische Integratie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 3, Economische Integratie Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 3, Economische Integratie Samenvatting door een scholier 2379 woorden 23 maart 2004 5,4 20 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 3 Economische Integratie

Nadere informatie

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters In onze eerste nieuwsbrief nieuwe stijl willen wij terugblikken op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en uiteraard geven wij onze visie op de financiële markten. Terugblik

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 3593 woorden 4 april keer beoordeeld. Samenvatting economie Buitenland 2

Samenvatting door een scholier 3593 woorden 4 april keer beoordeeld. Samenvatting economie Buitenland 2 Samenvatting door een scholier 3593 woorden 4 april 2011 6 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting economie Buitenland 2 Hoofdstuk 1 Internationale handel: - Nederland is erg afhankelijk

Nadere informatie

6,9. Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april keer beoordeeld. De euro

6,9. Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april keer beoordeeld. De euro Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april 2002 6,9 53 keer beoordeeld Vak Economie De euro Sinds 1 januari 2001 betalen we met de Euro. De euro is de gemeenschappelijke munt voor de landen die lid

Nadere informatie

Eindexamen economie havo I

Eindexamen economie havo I Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Bankzaken 1 maximumscore 1 Voorbeeld van een juiste verklaring: De inflatie van 1,6% is een gemiddelde waarin de

Nadere informatie

HOOFDSTUK 19: WISSELKOERS EN WISSELMARKT

HOOFDSTUK 19: WISSELKOERS EN WISSELMARKT 1 HOOFDSTUK 19: WISSELKOERS EN WISSELMARKT 1. PRIJSVORMING OP DE WISSELMARKTEN 1.1. Enkele begrippen Wisselkoers = prijs van de buitenlandse munt, uitgedrukt in nationale munt bv. wisselkoers () van de

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2007-I

Eindexamen economie 1-2 vwo 2007-I Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 q v = 200 1,25 + 450 = 200 q a

Nadere informatie

Eindexamen vmbo gl/tl economie 2011 - II

Eindexamen vmbo gl/tl economie 2011 - II Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. MINpunten 1 maximumscore 1 2 / 6 x 100 % = 33,3% 2 maximumscore 1 Voorbeeld van een juiste reden: Klantenbinding:

Nadere informatie

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 9 MAART 2016 08.45-10.15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-I

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-I 4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juiste berekening

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 havo 2000-I

Eindexamen economie 1 havo 2000-I Opgave 1 Meer mensen aan de slag Het terugdringen van de werkloosheid is in veel landen een belangrijke doelstelling van de overheid. Om dat doel te bereiken, streeft de overheid meestal naar groei van

Nadere informatie

Als de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering.

Als de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering. Top 100 vragen. De antwoorden! 1 Als de lonen stijgen, stijgen de productiekosten. De producent rekent de hogere productiekosten door in de eindprijs. Daardoor daalt de vraag naar producten. De productie

Nadere informatie

De kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde

De kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde Boekverslag door H. 1034 woorden 15 februari 2007 6.6 80 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 2 het Noorden tegenover het Zuiden 2 Noord- Zuidverhoudingen 2.1 De kloof wordt

Nadere informatie

Lesbrief Voor de docent Voor de leerling Inhoud Inleiding De Nigeriaanse olie-industrie in beeld Opdracht 1 Aardolie in Nigeria Niveau

Lesbrief Voor de docent Voor de leerling Inhoud Inleiding De Nigeriaanse olie-industrie in beeld Opdracht 1 Aardolie in Nigeria Niveau Voor de docent Inhoud In 214 en 215 maakte de olieprijs in de een vrije val: in juli 214 kostte een vat olie nog ruim 1 dollar, in januari 215 nog maar 47 dollar. De prijs is sindsdien wel weer iets gestegen,

Nadere informatie

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H7 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 7 Europese grenzen? Paragraaf 7.1 Wat

Nadere informatie

Geef een voordeel van exporteren. Geef een voordeel van importeren.

Geef een voordeel van exporteren. Geef een voordeel van importeren. Vraagkaarten - blauw & groen De verhouding tussen de euro en de dollar gaat van 1 EUR = 1, 5508 dollar naar 1 EUR = 1, 25 dollar. Is de dollar dan in waarde gedaald of gestegen? De dollar is in waarde

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie 2014-I

Eindexamen vwo economie 2014-I Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 en 10

Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 en 10 Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 en 10 Samenvatting door een scholier 2188 woorden 14 februari 2016 8,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Hoofdstuk 9: Schommelingen in de economie 9.1 Schommelingen

Nadere informatie

Eindtermen VWO. Domein E. Wisselkoersen

Eindtermen VWO. Domein E. Wisselkoersen Eindterm VWO Domein E Wisselkoers Domein E Wisselkoers Eindterm 19: e valuta (van e bepaald land): De vraag naar e valuta wordt bepaald door: a) Export op de lopde reking (van de betalingsbalans) Het buitland

Nadere informatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14 Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

UIT de arbeidsmarkt

UIT de arbeidsmarkt Verandering van de werkloosheid. Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zijn onderhevig aan continue veranderingen. Als gevolg daarvan verandert de omvang van de werkloosheid in een land ook continue. Werkloosheid

Nadere informatie

Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015

Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 4 Onderwerpen: 1. De financiële crisis van 2008 2. Geldschepping 3. Hoe staan de landen er economisch voor? 4. De

Nadere informatie

2 De goederen en pakketjes worden daar overgeladen om snel op de eindbestemming afgeleverd te kunnen worden.

2 De goederen en pakketjes worden daar overgeladen om snel op de eindbestemming afgeleverd te kunnen worden. Hoofdstuk 8 Over economische grenzen Intro Exportmedewerker 1 Bijvoorbeeld: - Goede beheersing van het Engels - Goede communicatieve vaardigheden - Goed met mensen kunnen omgaan - Goed in een team kunnen

Nadere informatie

Valutatermijntransactie

Valutatermijntransactie Valutatermijntransactie Vooraf zekerheid over betalingen en ontvangsten in vreemde valuta Dit productinformatieblad is bedoeld voor ondernemers die internationaal zaken doen. In het kort leest u hierin

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 Rek in het arbeidsaanbod 1 maximumscore 2 Doordat het aanbod van

Nadere informatie

6,1. Samenvatting door M. 884 woorden 28 december keer beoordeeld. Economie Hoofdstuk 5

6,1. Samenvatting door M. 884 woorden 28 december keer beoordeeld. Economie Hoofdstuk 5 Samenvatting door M. 884 woorden 28 december 2015 6,1 5 keer beoordeeld Vak Economie Economie Hoofdstuk 5 1 Stroomgrootheden: meten tijden een bepaalde periode sparen, lenen, inkomen etc Voorraadgrootheden:

Nadere informatie

Samenvatting Economie H1, paragraaf 1 t/m 7, de Samenleving

Samenvatting Economie H1, paragraaf 1 t/m 7, de Samenleving Samenvatting Economie H1, paragraaf 1 t/m 7, de Samenleving Samenvatting door Jiske 1820 woorden 26 juni 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO 1.1 Hoe belangrijk is de wereld voor Nederland?

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2004-I

Eindexamen economie 1-2 havo 2004-I 4 Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juist antwoord

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-II

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-II 4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juist antwoord

Nadere informatie

Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken;

Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken; Werkstuk door een scholier 2376 woorden 29 november 2001 7,3 29 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn

Nadere informatie

Brexit domineert de beurs. Nederlandse bedrijven met hoogste blootstelling aan de UK

Brexit domineert de beurs. Nederlandse bedrijven met hoogste blootstelling aan de UK Brexit domineert de beurs Nederlandse bedrijven met hoogste blootstelling aan de UK Volgende week donderdag gaan de Britten naar de stembus om over een uittreding uit de Europese Unie te stemmen. Op dit

Nadere informatie

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor

Nadere informatie

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 DEEL 3.4 DE EURO Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 3.4. DE EURO DOEL - De leerlingen/cursisten ontdekken de voordelen van het gebruik van de eenheidsmunt: wisselen van geld is niet meer nodig, je spaart

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak economie vwo, eerste tijdvak (2019). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

De Toekomst van Europa. Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema

De Toekomst van Europa. Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema De Toekomst van Europa Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema Opzet van het college 1. Balans tussen huidige problemen en de theoretische lens. 2. Politieke economie van Europese integratie.

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie De economische groei in Nederland in jaren-90

Praktische opdracht Economie De economische groei in Nederland in jaren-90 Praktische opdracht Economie De economische groei in Nederland in jaren-90 Praktische-opdracht door een scholier 3697 woorden 29 juni 2004 4,7 54 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Deze praktische

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: kosten van politie-inzet

Nadere informatie

Hoofdstuk 3. 3.1 De grens over. www.jooplengkeek.nl. Wat is export? Wat is import? Vraag1

Hoofdstuk 3. 3.1 De grens over. www.jooplengkeek.nl. Wat is export? Wat is import? Vraag1 www.jooplengkeek.nl 3.1 De grens over Hoofdstuk 3 Wat is export? Wat is import? Vraag1 1 Vraag 2 a) 1) (Meer) personeel in het hotel. 2) Meer werk bij leveranciers, bijvoorbeeld bij een bakker die brood

Nadere informatie

Eindexamen economie pilot havo II

Eindexamen economie pilot havo II Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat

Nadere informatie

Samenvatting Economie H8

Samenvatting Economie H8 Samenvatting Economie H8 Samenvatting door Irene 1160 woorden 14 juni 2018 8,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Economie H8 Absolute armoede Als je niet meer in staat bent in

Nadere informatie