Jaarrekening 2004 provincie Overijssel. Jaarverslag Ruimte voor actie

Transcriptie

1 Jaarrekening 2004 provincie Overijssel Jaarverslag 2004 Ruimte voor actie 7 maart 2005

2 Colofon Datum 22 maart 2005 Coördinatie en productie Eenheid Middelen Eenheid Bestuurlijke Aangelegenheden, team Communicatie Fotografie Job Boersma, Zwolle Digitale druk Molenberg Repro, Zwolle Vormgeving Meindertsma, bureau voor reclame en vormgeving, Zwolle Adresgegevens Provincie Overijssel Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax postbus@prv-overijssel.nl

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 7 2 Verantwoording per programma Bestuur Economie en innovatie Water Ruimte Wervende steden Landelijk gebied Zorg Cultuur en welzijn Milieu Bereikbaarheid Veiligheid 99 3 Paragrafen Provinciale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Financiële rekening Grondslagen van waardering en resultaatsbepaling Balans Toelichting op de balans Staat van baten en lasten Toelichting op de staat van baten en lasten Actiefonds IJsselmijgelden Nieuw beleid Investeringen Detailoverzicht baten en lasten Provinciale organisatie Provinciale Staten Dagelijks bestuur Organisatie 194 Inleiding accountantsverklaring 199 Accountantsverklaring 201 Bijlage A - Nieuw Beleid 205 Woordenlijst 221 Jaarverslag Provinciaal Ruimtelijk Beleid 224 Jaarverslag

4 4 Jaarrekening 2004 provincie Overijssel

5

6 6 Jaarrekening 2004 provincie Overijssel

7 Hoofdstuk 1 Inleiding Op dit moment van presentatie van het jaarverslag 2004 zijn we gekomen op de helft van de bestuursperiode Na de Statenverkiezingen in 2003 maakten we in het Onderhandelingsakkoord afspraken over het beleid dat we in deze periode willen realiseren. Meer dan in voorgaande jaren zijn de inspanningen gericht op uitvoering van beleid en het bereiken van concrete resultaten. In dit jaarverslag worden de eerste resultaten daarvan zichtbaar. We vinden dat we goed op weg zijn maar we vinden ook dat we er nog niet zijn. We hebben veel energie gestoken in maatregelen om woningbouw te versnellen en constateren met tevredenheid dat ook in het landelijk gebied een kentering zichtbaar aan het worden is. Er zijn nog veel inspanningen nodig om onze ambities waar te maken. De vaststelling van het reconstructieplan Salland Twente, waarbij veel bestuurders en ondernemers in het landelijk gebied actief betrokken zijn geweest, heeft een goede uitgangspositie opgeleverd voor tal van uitvoeringsmaatregelen die nu verder worden voorbereid. En ook de realisering van de Ecologische Hoofdstructuur door grondverwerving en particulier beheer ligt goed op schema. Gemengde gevoelens hebben we over de werkgelegenheidsontwikkeling in Overijssel die in 2004 net als in Nederland als geheel in de rode cijfers is beland. Dat de ontwikkeling in Overijssel beter is gebleven dan het Nederlands gemiddelde is slechts een schrale troost. Het ingezette Overijssels werkgelegenheidsoffensief moet daarom, samen met het regionale bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en lokale overheden, met kracht worden voortgezet. Er is veel in ontwikkeling op het terrein van jongerenbeleid. Het aantal projecten voor jongeren binnen het programma cultuurbereik is aanzienlijk toegenomen. En de wachtlijsten voor crisissituaties voor jongeren zijn nu weggewerkt. Dit is slechts een greep uit de resultaten over het afgelopen jaar; in het jaarverslag doen we daarvan uitgebreider verslag. We hadden ons voorgenomen de burgers meer bij het provinciaal bestuur te betrekken en constateren dat we er in veel projecten in slagen belanghebbenden en belangstellenden actief aan te spreken. Ook de vermindering van regels en procedures waartoe de Staten in het afgelopen jaar hebben besloten draagt bij aan een gemakkelijker toegankelijkheid van het bestuur. In het afgelopen jaar zijn de eerste ervaringen opgedaan met gebiedsgericht werken. We willen daarmee zowel de uitvoering van ons beleid, met partners, versnellen als de afstand tussen provinciaal bestuur en burgers verkleinen. We stellen vast dat we daarmee weliswaar op de goede weg zijn maar dat de gebiedsgerichte aanpak toch nog aan kracht zal moeten winnen. In de komende maanden zullen we bezien welke maatregelen in verband daarmee moeten worden genomen. Wij hebben in 2004 ons ingezet om de koppeling tussen voorgenomen prestaties ter uitvoering van ons beleid en de daaraan verbonden inzet van middelen steeds duidelijker aan te brengen en krachtig te sturen op een realisering van ons beleid conform de planning in de begroting. We hebben daarin belangrijke stappen voorwaarts gemaakt. De inrichting van de programmabegroting 2005 maar ook het voortgangsverslag zoals wij dat bij de najaarsnota over 2004 hebben uitgebracht zijn daarvan goede voorbeelden. In het jaarverslag hebben wij deze verbeterinspanningen voortgezet en zijn per programma de verschillen ten opzichte van de begroting toegelicht. Ook het resultaat over de exploitatiebegroting 2004 toont de ingezette verbeterslag aan. Tevens zijn wij nu in staat voor 2 miljoen meer aan concrete voorstellen voor budgetoverheveling te doen. Deze voorstellen betreffen onderwerpen die nog in 2004 van een concrete doelbestemming zijn voorzien, maar die pas in 2005 tot feitelijke afwikkeling kunnen komen. Jaarverslag

8 Ondanks deze verbeterslag vinden wij dat de onderuitputting nog verder bijgebogen moet worden. Wij zullen daarom onze sturing op de realisatie binnen het begrotingsjaar nog verder vergroten. De nieuwe BBV-systematiek zien wij daarbij als een belangrijk ondersteunend instrument. Immers hierdoor worden ook de ontwikkelingen in de reserves, voorzieningen en verplichtingen transparanter in beeld gebracht en kunnen die steeds gerichter in onze sturing en verantwoording over het totaal van onze begroting een plaats krijgen. Wij zullen in onze sturing eventuele structurele oorzaken en effecten betrekken en de Staten apart informeren over onze aanpak. De jaarrekening 2004 sluit met een bruto saldo dat 35,9 miljoen hoger is dan de begroting. Dit bedrag moet worden gelezen in de context van de nieuwe manier waarop met de resultaatbestemmingen volgens de BBV-systematiek is omgegaan. Na aftrek van alle voorstellen tot resultaatbestemming sluit de rekening op 0,2 miljoen die zoals gebruikelijk naar de algemene dekkingssreserve zal gaan. Daarmee komt het uiteindelijke resultaat uit op nihil. In het afgelopen jaar zijn belangrijke aanzetten gegeven voor de verandering in de bedrijfsvoering in onze organisatie. Binnen het provinciehuis zal de grote renovatie nu echt van start gaan. Toepassing van ICT, zowel in de interne werkwijzen als in de externe communicatie wint in hoog tempo veld. In het afgelopen jaar is (opnieuw) veel gedaan aan organisatorische maatregelen en aan opleiding van het personeel met het oog op de komende digitale manier van werken. Ook daarop gaan we in het jaarverslag meer uitvoerig in. Het jaarverslag en de jaarrekening geven een verantwoording van het bestuurlijk optreden en behaalde resultaten in We menen hierin aangetoond te hebben dat we goed op koers zijn met de uitvoering van de afgesproken doelstellingen van ons beleid. Op sommige punten zullen extra maatregelen nodig zijn. Binnenkort komen we in de Perspectiefnota 2006 met eerste voorstellen. Gedeputeerde Staten van Overijssel 8 Jaarrekening 2004 provincie Overijssel

9

10 10 Jaarrekening 2004 provincie Overijssel

11 Hoofdstuk 2 Verantwoording per programma In het Onderhandelingsakkoord is een koerswijziging aangekondigd in het provinciale optreden. De uitvoering van beleid komt centraal te staan; essentieel wordt dat burgers de resultaten herkennen. En dat het beleid aansluit bij wat de burgers bezig houdt. Daar wordt dan ook de maatstaf gelegd: het is niet voldoende als de organisatie of het college van GS tevreden is, criterium is wat burgers en maatschappelijke organisaties vinden van het provinciaal bestuursoptreden. Uit het akkoord spreekt de daadkracht van het nieuwe bestuur, de behoefte om slagvaardig en open te besturen. En om aan het eind van de bestuursperiode op de geleverde prestaties te kunnen worden afgerekend. In de Perspectiefnota 2004 en de begroting 2004 hebben Gedeputeerde Staten aan het Onderhandelingsakkoord een verdere uitwerking gegeven. De jaarrekening verantwoordt wat er met de afgesproken prestaties is gebeurd. Halverwege de bestuursperiode wordt in dit jaarverslag verder aan de hand van de in het Onderhandelingsakkoord genoemde ijkpunten gerapporteerd hoe het er mee staat. In dit hoofdstuk krijgt u per programma naast de prestaties steeds inzicht in de programmabaten en - lasten per product, waarbij deze naar de doelstellingen zijn gegroepeerd en getotaliseerd. Daarnaast zijn per programma de totale personele kosten, de kosten voor de overhead en de onttrekkingen aan voorzieningen zichtbaar gemaakt. De eventuele stortingen in of onttrekkingen aan reserves (bijvoorbeeld de IJsselmijreserve) worden niet meer zichtbaar gemaakt op de producten / programma s. De mutaties in reserves zijn resultaatsbestemmend en zijn daarom apart inzichtelijk gemaakt. Dit overzicht vindt u in paragraaf 4.5 Toelichting op de staat van baten en lasten. Rond de voorzieningen wijzen wij u erop dat de begrote onttrekkingen op de producten zijn meegenomen, conform de besluitvorming door Provinciale Staten. BBV schrijft echter voor dat onttrekkingen rechtstreeks op de voorzieningen worden verantwoord en niet meer via de producten. Om de bestedingen per programma inzichtelijk te houden vermelden wij de onttrekkingen aan voorzieningen bij de financiële verantwoording per programma. Jaarverslag

12 12 Jaarrekening 2004 provincie Overijssel

13 2.1 Bestuur De provincie wil een betrouwbare overheid zijn, met een goede kwaliteit van besluitvorming die helder is voor de burgers. We willen een betere verhouding tussen middelen en resultaten, met beheersbare financiële risico s. We willen sturen met rendement, met ruimte voor betrokkenheid van de burger. In dit verslag geven we aan hoe wij het afgelopen jaar bovenstaande uitdagingen hebben opgepakt en hoe de resultaten. Wat ons betreft kijken we terug op een geslaagd jaar waarin wij onze hoofd- en subdoelstellingen over het algemeen met succes hebben gerealiseerd. Wij realiseren ons daarbij dat onze activiteiten in 2004 rond gebiedsgericht werken, burgerparticipatie en deregulering pas in 2005 op grotere schaal tot zichtbare resultaten en effecten leiden. De eindverantwoordelijke portefeuillehouder van dit programma is de heer J.W. Klaasen. Daarnaast zijn binnen het programma de volgende portefeuillehouders verantwoordelijk voor een aantal deelgebieden: Vergroten sociale en maatschappelijke betrokkenheid: mevrouw drs. C. Abbenhues (gebiedsgericht werken), de heer mr. G.J. Jansen (externe betrekkingen), de heer G.J.H. Ranter (communicatie en burgerparticipatie) en de heer J.W. Klaasen (juridische zaken); Besturen met rendement: de heer mr. G.J. Jansen (internationalisering), de heer J.W. Klaasen (financieel toezicht, algemeen bestuur) en de heer drs. T.W. Rietkerk (deregulering en ontbureaucratisering) Ontwikkelingen Sociale en maatschappelijke betrokkenheid Maatschappelijke ontwikkelingen als individualisering, ontzuiling en globalisering hebben de afstand tussen overheid en burgers vergroot. In aansluiting op deze landelijke tendens zien wij het als een provinciale opgave een betere verbinding te maken tussen overheid en burgers zodat burgers in de provinciale thema s hun behoeften, zorgen en wensen herkennen. Dat vraagt om een andere provincie die selectiever is, anders stuurt en beter presteert. Burgers en organisaties vragen niet alleen om minder administratieve lasten maar ook om heldere regelgeving en transparante besluitvorming. De inzet van ICT wordt door het rijk daarbij als randvoorwaardelijk en strategisch gezien voor het moderniseren van het overheidsapparaat. Het tempo voor de electronische overheid wordt door het rijk opgevoerd; van de provincies wordt een zelfde tempo verwacht. Via gebiedsgericht werken, burgerparticipatie, dualisering, e-dienstverlening, de takendiscussie, herijking van besluitvormingsprocessen en deregulering/ontbureaucratisering hebben wij in 2004 gewerkt aan die andere provincie Hebben we bereikt wat we wilden bereiken, hebben we gedaan wat we wilden doen en heeft het gekost wat het mocht kosten? IJkpunt Onderhandelingsakkoord: Het provinciebestuur mag over vier jaar worden afgerekend op: een grotere betrokkenheid van burgers bij de thema s die we onderhanden hebben; aantoonbaar minder regels en procedures; minder papier en meer concrete resultaten Imago-onderzoek provincie Overijssel % kent 1 of meer taken % heeft mening over provincie De bekendheid en betrokkenheid van burgers bij het werk van de provincie vertoont lichte schommelingen. In het afgelopen jaar zijn burgers/belanghebbenden (inter)actief betrokken bij enkele grote provinciale projecten zoals: Reconstructie Salland Twente Mastenbroek Uiterwaarden Olst Vermindering van regels en procedures: Precarioverordening: van 12 heffingen naar 2 Subsidieverordeningen: van 10 naar 3 De eerste meting van administratieve lastendruk heeft eind 2004/begin 2005 door Rijk/IPO/VNG plaatsgevonden; op dit moment zijn nog geen gegevens Jaarverslag

14 Percentages beschikbaar. Doelstelling voor 2007: Overijssel in de top-3 van provincies met minste administratieve lasten Gemiddelde behandelduur bezwaarschriften (wettelijke termijn 10 weken) behandelduur De formele bezwaarschriftenprocedure is de afgelopen jaren steeds meer vereenvoudigd en meer bezwaren zijn anders opgelost. Hoofddoelstelling: Vergroting van de sociale en maatschappelijke betrokkenheid Subdoelstelling: Een actieve betrokkenheid van burgers in de ontwikkeling en uitvoering van beleid Conform de begroting is het jaar 2004 gebruikt voor discussie over de vraag hoe burgers en organisaties bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid betrokken kunnen worden. Aan de hand van een startnotitie in het voorjaar van 2004 en enkele conferenties is in december het uitvoeringsprogramma rond Burgerparticipatie in Overijssel besproken. De opzet is zoveel mogelijk aan te sluiten bij gestarte of geplande activiteiten (onder meer de E-provincie, het project IJsseldelta en Nationaal Landschap Noordoost- Twente). Burgers en organisaties kunnen inmiddels meepraten via het meldpunt "Meepraten" op internet. Daarmee is een eerste begin gerealiseerd van actieve burgerparticipatie en is een goede basis gelegd voor de concrete uitvoering van de activiteiten in Bij de totstandkoming van de nota Sociale Actie hebben Provinciale Staten in de rol van volksvertegenwoordiger burgers en organisaties actief betrokken in de inspraak. Om die ontwikkelingen mogelijk te maken en te ondersteunen is de bestaande Inspraakverordening Overijssel in 2004 aangepast. Daarmee is niet alleen veel meer flexibiliteit in de uitvoering van inspraak bereikt, maar ook een bijdrage aan het terugdringen van regelgeving en van bestuurslasten. Ook bij de provinciale infrastructuurprojecten worden burgers en belangenorganisaties actief betrokken. Subdoelstelling: Een meer strategische inzet van communicatie en een meer communicatieve organisatie Het in 2004 vastgestelde communicatiebeleidsplan De provincie dichterbij, schept de kaders voor het communicatiebeleid van ons college in de komende jaren. Uw staten stelden een eigen communicatieplan vast. Digitalisering van de communicatie staat centraal: e-nieuwsbrief, een krachtiger website (integratie met portal), digitale knipselkrant, Overijssels aanzicht digitaal, etc. De communicatie is meer bestuursgericht geworden; de speerpunten van beleid staan centraal. De integratie van de provinciale site en van de portal tot één site met een aantal themapleinen is vrijwel voltooid (realisering is voorzien voorjaar 2005). Op deze wijze is in 2004 een start gemaakt met een meer transparante en heldere communicatie. Ook voor de interne communicatie is een plan van aanpak vastgesteld, dat in 2005 volop in uitvoering zal komen. In het najaar van 2004 is de 4-meting imago-onderzoek provincie Overijssel gehouden. De regionale media (RTV Oost 37% en de regionale dagbladen 62%) vormen met de pagina Overijssel.nl in de huis-aan-huisbladen (56%) nog steeds de belangrijkste informatiebron voor de burger, waar het gaat om de informatie die de burger over de provincie tot zich neemt. De internetpagina is minder bekend, hoewel het aantal mensen dat de site bezoekt langzaam toeneemt ( bezoekers per maand, dit is 20% meer dan in 2003). Het percentage van de Overijsselse bevolking dat de mogelijkheid heeft gebruik te maken van internet is in vergelijking met 2003 verder toegenomen (van 74% naar 79%). Subdoelstelling: Verbeteren van de digitale toegankelijkheid en elektronische dienstverlening en vraaggeleide ontsluiting van (geografische) kennis, informatie via internet en een geleidelijke opbouw van de elektronische dienstverlening In 2004 is in de e-dienstverlening een belangrijke stap gezet door de ontwikkeling van het subsidieloket en de risicokaart. Het subsidieloket dient als basis om in 2005 te komen tot 45% e-dienstverlening. Ook de risicokaart is nagenoeg gereed; het wachten is nog op 14 Jaarrekening 2004 provincie Overijssel

15 het beschikbaar komen van een aantal gegevens van VROM en van de afronding van de landelijke website, waarmee de provinciale sites toegankelijk worden. We gaan ervan uit dat de risicokaart in 2005 op het Internet staat. Met de risicokaart is het ook mogelijk geworden meer geografische informatie op internet te plaatsen. Zo kan in 2005 de cultuurhistorische atlas op het Internet komen. In 2004 is ook duidelijk geworden dat een versnelling noodzakelijk is in ICT-ontwikkelingen om de gestelde doelen in deze bestuursperiode te halen: digitale loketten in 2006 en 2007, digitaal werken in gerenoveerd provinciehuis en de overgang naar een nieuw besturingssysteem, Windows XP. Wij hebben daarom een voorstel aan Provinciale Staten voorgelegd waarin de noodzaak voor deze intensivering is toegelicht en is voorgesteld hiervoor extra middelen uit te trekken. Subdoelstelling: Gebiedsgericht werken Met het gebiedsgericht werken hebben wij een nauwere samenwerking met onze partners gerealiseerd om de economische, fysieke en sociale problematiek in de betreffende gebieden aan te pakken. Die problematiek is soms mede door regelgeving in een aantal gevallen complex en/of weerbarstig; reden voor ons om ook hier terugdringing van regelgeving en bureaucratie proberen te realiseren. De gebiedsprogramma s hebben alle in aanzet een integraal karakter en blijken te kunnen rekenen op groot draagvlak; de besprekingen in de Bestuurlijke Gebiedsoverleggen (BGO s) getuigen daarvan. Nu de basis er ligt, zullen wij inzetten op een voortvarende en versnelde uitvoering via projecten. Bestuurlijk heeft deze samenwerking vorm gekregen in de BGO s waarin provincie, gemeenten en waterschappen participeren en die in ieder van de 8 (5 landelijke en 3 stedelijke) gebieden functioneren op basis van een gezamenlijk gebiedsprogramma. In de stedelijke netwerken vervullen de bestaande regie- en stuurgroepen deze rol. De BGO s worden ondersteund door de gebiedsteams. Met maatschappelijke partners in de reconstructiegebieden zijn afspraken gemaakt over hun inzet bij voorbereiding en uitvoering van gebiedsprogramma s, opdat in 2005 concrete resultaten gehaald kunnen worden. Subdoelstelling: Balans tussen meer beleidsruimte voor gemeenten en een gezamenlijke aanpak van grote maatschappelijke vraagstukken Wij hebben een actieve lobby gevoerd voor de herindeling van de gemeenten Deventer en Bathmen: op 1 januari 2005 is de samenvoeging van de beide gemeenten een feit. De besluitvorming op landelijk niveau komt overeen met het standpunt dat Provinciale Staten twee maal, in 1997 en in 2001, hebben ingenomen. Wij hebben ons beijverd om de vorming van de Wgr+ Regio Twente beter te doen afstemmen op de aard en omvang van de grootstedelijke problematiek in Twente. Mede als gevolg daarvan en de opvattingen in Twente zelf, heeft de Tweede Kamer eind december 2004 het wetsvoorstel Wgr+ geamendeerd. De kaderstellende rol van de provincie op de beleidsterreinen Ruimtelijke ordening en verkeer en vervoer is verbeterd en hersteld. Omdat de parlementaire behandeling is vertraagd, kon de Wgr+ niet per 1 januari 2005 worden ingevoerd. De Kaderwetregeling Twente is met maximaal 2 jaar verlengd. De voorgenomen pilot bestuurskrachtmonitor Overijssel gaat na het recente afhaken van de gemeente Almelo niet door. Wij hebben de gemeenten qua bestuurskracht ondersteund waar nodig of gevraagd; een voorbeeld daarvan is de interventie in de bestuurscrisis in Losser in het voorjaar van In 2004 is ten behoeve van het ontwikkelen van een samenhangende visie op de financiën van de Overijsselse gemeenten een nieuw beleidskader vastgesteld, waarbij we ook gebruik gaan maken van het instrument benchmarking om een verdere modernisering van het financiële toezicht te ondersteunen. De aandacht van dit kabinet voor landsdelige benadering van regionale problemen is in 2004 verder afgenomen. Dat heeft ertoe geleid dat met Gelderland een meer maatwerkgerichte en zakelijke vorm van samenwerking is ontstaan. De samenwerking heeft zich in 2004 toegespitst op een aantal relevante thema s (internationalisering, reconstructie, stedendriehoek, cultuur, kennisbeleid, nota Ruimte, WGR+, Europese structuurfondsen en infrastructuur). Jaarverslag

16 F r i e s l a n d Vledder Diever Beilen Westerbork Oldemarkt Dwingeloo Emmer-Compascuum Steenwijk D r e n t h e Kuinre EMMEN Havelte Steenwijkerland Klazienaveen Hoogeveen Marknesse Emmeloord Blokzijl Beulakerwijde Meppel Dalen Veenoord Nieuw Amsterdam Zwartemeer Vollenhove Belter- wijde Meppelerdi ep Zuidwolde Coevorden Schoonebeek F l e v o l a n d Zwartsluis Staphorst De Krim Ketelmeer Dronten Kampen Kampen Zwarte Meer Genemuiden Zwartewaterland IJsselmuiden Hasselt Zwarte Water ZWOLLE Zwolle Rouveen Staphorst Balkbrug Nieuwleusen Dalfsen Ommen Dalfsen Dedemsvaart Overijsselsche Ommen Vecht Slagharen Lutten Hardenberg Bergentheim Kloosterhaar Gramsbergen Hardenberg Emlichheim D U I T S L A N D Neuenhaus Uelsen Elburg Oldebroek Wezep Hattem IJssel Heino Lemelerveld Den Ham Vroomshoop Westerhaar- Vriezenveensewijk Twenterand Geesteren Tubbergen NORDHORN 't Harde Vriezenveen Tubbergen Nunspeet Vaassen G e l d e r l a n d APELDOORN Epe Heerde DEVENTER Twello Olst Wijhe Olst-Wijhe Diepenveen Gorssel Schalkhaar Raalte Raalte Heeten Deventer Bathmen Bathmen Giethoorn Hellendoorn Hellendoorn Nijverdal Rijssen Rijssen-Holten Holten Markelo Wierden Wierden Enter Goor Hof van Twente Diepenheim Almelo Twenthekanaal ALMELO Borne Borne Delden Hengelo Boekelo HENGELO Weerselo ENSCHEDE Ootmarsum Dinkelland Oldenzaal Enschede Glanerbrug Oldenzaal Losser Gronau Denekamp Losser Overdinkel Epe IJssel Voorst Beekbergen Lochem Neede Haaksbergen Haaksbergen Alstätte Eerbeek Zutphen Vorden Borculo Eibergen gemeentegrens Noordwest-Overijssel rijksgrens autosnelweg met aansluiting autoweg provinciale weg regionale weg spoorwegen bebouwde omgeving Netwerkstad Zwolle - Kampen Noordoost-Overijssel Salland Noordoost-Twente Zuidwest-Twente Netwerkstad Twente Stedelijk Netwerk Stedendriehoek gebiedsindeling overzichtskaart 2004 Bron: BAOB team BAO 0 10km Cartografie: Provincie Overijssel mrt tek.nr Jaarrekening 2004 provincie Overijssel

17 Subdoelstelling: Een optimale inzet van alternatieve geschilbeslechting Mediation l heeft een plaats verworven in het Nederlands rechtsbestel; het kabinet en de Tweede Kamer staan achter de voorgenomen inbedding van mediation in de juridische infrastructuur. In Overijssel zijn we al een aantal stappen verder: de toepassing van alternatieve geschilbeslechting heeft in 2004 een aanzienlijke groei laten zien. Wij hebben 155 Awbbezwaarschriften behandeld. Van de 155 behandelde bezwaarschriften hebben 79 de volledige procedure (met hoorzitting) doorlopen; de overige 50% is alternatief opgelost of heeft een verkorte route gevolgd (ontbureaucratisering). Betrokken partijen (burgers, instellingen, bedrijven, andere overheden) hebben aangegeven tevreden te zijn over de wijze waarop ze kunnen meedenken en meewerken aan oplossingen voor het ontstane geschil of de klacht. Ook zijn ze tevreden over de onder andere hiermee bereikte verkorting van de behandelduur van bezwaarschriften: van 22 weken in 2001 naar 7,6 weken in In 2004 hebben wij dit instrument ook in de primaire fase van besluitvorming ingezet (74 keer), bij geschillen op gemeentelijk niveau (8 keer) en bij interne werkgerelateerde zaken (10 keer). Daarnaast hebben wij 125 medewerkers van de provincie een intern gegeven cursus communicatie en conflicthantering laten volgen, zodat geschillen in een vroeg stadium worden gesignaleerd en opgelost. Op deze wijze is niet alleen alternatieve geschilbeslechting (w.o. mediation) sterker in de organisatie ingebed, maar heeft het er ook toe geleid dat dreigende geschillen met burgers en organisaties niet verder geëscaleerd zijn en eerder tot een oplossing zijn gekomen. Overijssel is hierin koploper. Per 1 januari 2006 wordt het project beëindigd; de activiteiten zijn per die datum ingebed in de reguliere activiteiten van de organisatie. Hoofddoelstelling: Besturen met rendement Subdoelstelling: Een effectieve invulling van de kaderstellende en controlerende rol van PS en de uitvoerende rol van GS in het kader van het duale stelsel In 2004 is met het opstellen van de Programmabegroting 2005 een effectievere invulling mogelijk gemaakt van de kaderstellende en controlerende rol van Provinciale Staten. Deze in 2004 gerealiseerde belangrijke verbeterslag heeft ertoe geleid dat de doelen die de provincie wil realiseren zoveel mogelijk in meetbare en toetsbare termen zijn geformuleerd. Daardoor is het voor ons college in onze meer uitvoerende rol ook duidelijker welke koers wij moeten varen. De kaderstellende rol heeft daarnaast ook concreet vorm gekregen in de startnotities (o.a. Sociale Actie, Provinciaal Verkeers- en Vervoersbeleid, Economisch beleid en burgerparticipatie) en de vaststelling van enkele kaderverordeningen. Bij de uitwerking van de startnotities, vormgegeven door middel van interactieve beleidsvoorbereiding (burgerparticipatie), bent u nauw betrokken geweest vanuit uw volksvertegenwoordigende rol. Zoals al gemeld is in de Najaarsnota zijn de middelen voor de invoering van het dualistische stelsel in Overijssel slechts ten dele nodig gebleken, met name omdat waar mogelijk reguliere budgetten zijn benut. Dit betreft de uitgaven voor invoering van de programmabegroting en bijzondere kosten invoering dualisering. Daarnaast is een beperkt gebruik gemaakt van het scholingsbudget van Provinciale Staten en het budget voor uitvoering van het communicatieplan van PS. De commissie beleidsevaluatie heeft het in 2004 beoogde onderzoeksprogramma uitgevoerd, het resterende bedrag is niet aangewend. Subdoelstelling: Versterken van de beleidscontrolcyclus Bij het plannen en uitvoeren van beleid hoort het afleggen van verantwoording via Provinciale Staten aan de samenleving. Hiervoor is een sterkere beleidscontrolcyclus noodzakelijk. In 2004 zijn verdere verbeterslagen in de beleidscontrolcyclus gemaakt. De in 2004 vervroegd behandelde Najaarsnota heeft aan de hand van de beleidsaccenten uit de begroting inzicht gegeven in de voortgang van de programma s. De Najaarsnota is hiermee nadrukkelijk een herijkingsinstrument van het lopende beleid geworden. Met de Programmabegroting 2005 en de aangescherpte rapportagecyclus denken wij de balans te hebben gevonden tussen sturen op hoofdlijnen en herkenbare concrete effecten. Om te kunnen begroten en verantwoorden is informatie nodig over trends en ontwikkelingen in de Overijsselse samenleving. De bestaande beleidsinformatievoorziening is daarom in 2004 in kaart gebracht. In de Programmabegroting 2005 zijn als eerste stap indicatoren opgenomen. Het samenbrengen en bijhouden van de noodzakelijke gegevens vergt veel inspanning. In 2005 wordt gestart met het stelselma- Jaarverslag

18 tig vastleggen en volgen van de indicatoren. Dit is de aanzet voor het systematisch werken met beleidsinformatie vanaf In 2004 zijn nieuwe wettelijke voorschriften (BBV en rechtmatigheidscontrole) van kracht geworden die effect hebben op de inrichting van de beleidsmatige en financiële verantwoording en bijbehorende rapportages. Zeker de rechtmatigheidscontrole zorgt voor een toename aan registratie- en controle-verplichtingen. Aan de hand van de ervaringen over 2004 zal een nadere analyse plaatsvinden of via aanpassingen in de P&C-systematiek deze extra administratieve lasten verminderd kunnen worden. Er mag geen onnodige systeemdwang optreden. Subdoelstelling: Takendiscussie en verbetering van processen De discussie over het Programma de Andere Provincie (PAP) heeft een kader geschapen waarbinnen tal van projecten een plaats hebben gekregen. Het eind 2004 opgestelde implementatieplan De weg naar de andere provincie 2007 bevat vijf actielijnen: implementatie van de taakstellingen uit de takendiscussie, renovatie van het provinciehuis (TOOL), de elektronische provincie, ontbureaucratisering/deregulering en kwaliteitsimpulsen. De implementatie van de Takendiscussie is in gang gezet. De taakstelling van 10 miljoen dient uiterlijk 1 januari 2007 te zijn geëffectueerd. In het jaar 2005 zullen nog nauwelijks financiële effecten behaald kunnen worden. Wij zullen de Staten bij de behandeling van de Perspectiefnota 2006 en bij de Najaarsnota rapporteren over de voortgang van de resultaten van de taakstelling op de programmagelden. Wij geven daarbij dan met name aan waar de resultaten van de taakstelling concreet neerslaan. De resultaten van de taakstelling op de personeelsgebonden kosten zullen geëffectueerd kunnen worden zonder dat daarbij gedwongen ontslagen vallen. Op de weg naar 25% minder regelgeving in 2007 hebben wij in 2004 de eerste resultaten bereikt. Zo zijn 10 bestaande subsidieverordeningen vervangen door 3 nieuwe kaderverordeningen (Sociale Actie, Veiligheid en In actie voor werk) en is de Precarioverordening in reikwijdte beperkt. Naast minder regelgeving is hiermee bereikt dat burgers en organisaties aanzienlijk minder administratieve lasten hebben. Op het Internet-Meldpunt minder regels, ingesteld in december 2003, zijn in 2004 ruim 20 meldingen binnengekomen. De meeste daarvan hadden betrekking op bouwen en wonen en op aanvraagprocedures. Dit heeft geleid tot enkele aanpassingen in de provinciale werkwijze. De suggesties rond regelgeving worden bij de herziening van procedures en regelgeving in 2005 meegenomen (deregulering). Processen vergunningverlening en handhaving Het in 2004 vastgestelde document "Overijsselse kijk op vergunningverlening en handhaving; schakeldocument tussen visie en uitvoering" geeft het bestuur en medeoverheden inzicht in de wijze waarop de uitvoering van vergunningverlening van handhaving wordt gestructureerd, zodat deze is gericht op het realiseren van de bestuurlijke prioriteiten en wettelijke taken. Uitgangspunt hierbij is een integrale en risicogeoriënteerde aanpak. Met het "Jaarplan Vergunningverlening en Handhaving 2005" hebben we een beoordeling en prioritering van alle activiteiten op het gebied van de vergunningverlening en handhaving van milieuwetgeving voor 2005 gerealiseerd. Dit heeft ertoe geleid dat de activiteiten, die het meeste risico veroorzaken en waarvoor veel bestuurlijke en maatschappelijke aandacht is, met voorrang en meer aandacht zullen worden behandeld. De ISO-gecertificeerde werkwijze is ook in 2004 toegepast waardoor bedrijven met een consequente en duidelijke provinciale aanpak te maken krijgen. De extra inzet bij vergunningverlening en handhaving (zie het programma Milieu) heeft geleid tot een aanzienlijke overschrijding van de advertentiekosten voor de bekendmaking van milieubesluiten (EUR ). Subdoelstelling: Processen subsidieverstrekking en financiële relaties In het onderhandelingsakkoord Ruimte voor Actie is het volgende vastgelegd: De provincie wil met de maatschappelijke organisaties en instellingen outputgerichte prestatieafspraken maken, die volstrekt recht doen aan ieders eigen verantwoordelijkheid en het maatschappelijke resultaat dat we willen bereiken. Vraaggerichte sturing is hierbij een centraal criterium. Het nog door het vorige college gestarte onderzoek herijking financiële relaties levert de uitgangspunten voor de afspraken met maatschappelijke organisaties en instellingen. Wij hebben binnen het project Stroomlijning en Sturing, Herijking financiële relaties en subsidierelaties, een toetsingskader en sturingsmodellen ontwikkeld, waarbij tevens rekening is gehouden met de eisen die worden gesteld vanuit de Mededingingswet, 18 Jaarrekening 2004 provincie Overijssel

19 Wet Markt en Overheid, vanuit Europa m.b.t. ongeoorloofde Staatssteun, en de vernieuwde Financiële Verantwoordingssystematiek (BBV). Wij hebben daarover bij verschillende gelegenheden met Provinciale Staten gesproken en constateren dat we het op hoofdlijnen eens zijn over de bruikbaarheid en toepasbaarheid van de instrumenten. Over de verantwoordelijkheidsverdeling tussen GS en PS bij subsidieverlening zullen we nog met u spreken. In de programmabegroting 2004 was afgesproken dat 60 relaties/regelingen (van de in totaal ruim 160) aan een interne toetsing op basis van het toetsingskader en sturingsmodellen onderworpen zouden worden. Dat is gelukt. Over de conclusies die naar aanleiding van deze eerste toetsfase getrokken zijn, hebben wij PS actief geïnformeerd. In verband met het politieke karakter van subsidieverlening zullen wij PS nauw blijven betrekken bij de voortgang en uitwerking van dit dossier De gevolgen van de herijking voor de toekomstige vormgeving van de relaties zullen bovendien niet eerder plaatsvinden dan ten tijde van de subsidieverlening Tevens hebben we voor de min of meer vaste relaties van de provincie een informatiebijeenkomst gehouden om de organisaties op de hoogte te stellen van de nieuwe voornemens voor de invoering van de nieuwe systematiek. we werken eraan deze in gezamenlijkheid met de betrokken Nederlandse en Duitse overheden en instanties op te lossen. Voorts is gewerkt aan de nadere invulling van de samenwerkingsrelatie tussen Overijssel, Gelderland en de Roemeense regio Teleorman (en oriënterend met Giurgiu) en is een oriëntatie gestart naar de samenwerkingsmogelijkheden met een regio in Polen. De herijking van de samenwerking met Letland, die in 2004 plaatsvond als gevolg van de toetreding van de Republiek Letland tot de Europese Unie, is zowel in Letland als in Overijssel door ons uitgedragen. De samenwerking op nationaal niveau is beëindigd; in de westelijke regio van Letland (Kurzeme) wordt deze samenwerking met diverse partners onverminderd voortgezet. Op het product Promotie en Externe betrekkingen is 0,141 miljoen méér uitgegeven dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door niet voorziene kosten van de waterprojecten Letland en hogere advertentiekosten. Subdoelstelling: Flexibel inspelen op onvoorziene kansen In mei 2004 hebben Provinciale Staten besloten 16,45 miljoen uit het Actiefonds te bestemmen voor projecten in het kader van de Netwerkstad/ontwikkeling Twente, West-Overijssel/IJsseldelta, Zorg & Innovatie en Duurzaam & Veilig. Vier projecten hiervan zijn in 2004 begonnen. Dit betreft een bedrag van 3,15 miljoen. Voor de besteding hiervan verwijzen wij u naar de paragraaf Actiefonds in hoofdstuk 4. Subdoelstelling: Versteviging van het nationale en internationale netwerk Het ambtelijk en bestuurlijk netwerk met de diverse relevante overheidsniveaus in Nederland, in Brussel en ook over de grens met onze Duitse partners, hebben wij versterkt. Niet alleen door intensievere contacten maar ook door bijvoorbeeld het voorzitterschap van de Commissaris van de Koningin van de Nederlandse delegatie naar het Comité van de Regio s. De aanwezige knelpunten in de grensoverschrijdende samenwerking met Duitsland brengen we in kaart en Jaarverslag

20 Heeft het gekost wat het mocht kosten? Bedragen x Begroting 2004 na wijzigingen Rekening 2004 Verschil Bestuur Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Besturen met rendement Vergroting sociale en maatschappelijke betrokkenheid Totaal programmakosten bestuur Personeelsgebonden kosten Bestuur Toegerekende apparaatskosten Bestuur Totaal programma Bestuur De kosten die worden gefinancierd door een onttrekking uit een voorziening worden conform BBV niet meer via het product geboekt, maar rechtstreeks ten laste gebracht van de betreffende voorziening. In 2004 was de begroting nog anders door de Staten vastgesteld. Bij dit programma gaat het om de volgende voorziening. Bedragen x Voorziening Baten Lasten Saldo Secundaire voorziening Statenleden Totaal ten laste van voorzieningen Een detailoverzicht per programma is opgenomen in hoofdstuk Jaarrekening 2004 provincie Overijssel