Jouw les. Sociale Media in het Onderwijs. Soepel denken.

Transcriptie

1 Sociale Media in het Onderwijs Soepel denken. Studenten van nu zijn opgegroeid en goed bekend met sociale media. Interactieve communicatie en netwerksites zijn eerder gemeengoed dan uitzondering. Een gebruiker kan tegelijk consument en producent van content zijn. Plaats en tijd doen er steeds minder toe. De meest bekende en gebruikte netwerksites in Nederland zijn Hyves, Facebook, Twitter, YouTube en LinkedIn. De laatste is vooral bedoeld voor professionals die hun zakelijk netwerk willen uitbreiden. Naast het gebruik van deze sociale netwerken, is het bijhouden van een weblog - ook blog genoemd - een steeds vaker voorkomend fenomeen. In een blog kun je je kennis opschrijven en met anderen delen. In het onderwijs valt nog een slag te maken. Een groot aantal docenten is zelf (nog) niet actief op de sociale netwerksites; ze zijn er een beetje huiverig voor en zien deze sites als 'iets voor jongelui'. Dit is erg jammer, want de vele vormen van sociale media opent deuren naar nieuwe toepassingen in het onderwijs, die studenten meer zullen aanspreken. Twintig jaar geleden werd de komst van internet met de nodige scepsis ontvangen. Tegenwoordig is een wereld zonder internet niet meer denkbaar. Ook sociale netwerken bewandelen dit pad, alleen gaat deze ontwikkeling veel sneller omdat veel toepassingen makkelijk te gebruiken zijn en online beschikbaar. In dit artikel wil ik een aantal mogelijkheden laten zien over hoe je sociale netwerksites in je lessen kunt integreren. Denk niet bij voorbaat dat het niets voor jou is. Laat het op je inwerken en bekijk of je ermee aan de slag durft te gaan. Er zijn vier sociale media netwerksites die heel geschikt zijn om in je lessen te gebruiken: Twitter, Blogger, Facebook en YouTube. Je kunt beginnen met één toepassing te gebruiken, maar het is veel leuker om deze vier onderling met elkaar te combineren. Ter ondersteuning kunnen studenten ook gebruik maken van Prezi (een online, non-lineair presentatie gereedschap) en Slideshare (een platform waar ze PowerPoint presentaties kunnen tonen en delen. Facebook Blogger Jouw les YouTube Twitter

2 Hoe zou je deze vier sociale media kunnen gebruiken? Ik zal mezelf als voorbeeld nemen. Ik ben docent Engels bij o.a. de afdeling Communicatie. Eén van de hoofstukken in het studieboek gaat over Newspapers. In dat hoofdstuk wordt uitgelegd hoe je goede krantenkoppen en gestructureerde artikelen moet schrijven. Bovendien wordt er verteld hoe je moet interviewen. Tijdens de lessencyclus kan ik studenten opdragen om de stijl, lay-out en inhoud van verschillende kranten te vergelijken aan de hand van een aantal criteria, b.v. aantrekkelijkheid van de gedrukte versie van één of meerdere kranten; de aantrekkelijkheid en het zoek- en leesgemak van de online versies; de manier waarop een krant zich op Facebook profileert; Studenten kunnen een aantal redacteuren op Twitter volgen en kijken hoe (in)formeel zij twitteren. Als volger kunnen ze ook vragen aan die persoon stellen. Na dit onderzoek schrijft de student een artikel over de resultaten in een blog. Het is het makkelijkst wanneer alle studenten hetzelfde blogprogramma gebruiken. Blogger van Google is een online programma en eenvoudig in het gebruik. Met Twitter kunnen ze mij en hun studiegenoten waarschuwen dat hun artikel online staat. In hun tweet vermelden ze ook het internetadres (URL) van hun blog, zodat ik meteen naar de website kan gaan om het artikel te lezen en van commentaar te voorzien. Maar ik wil ook dat mijn studenten een interview houden, bijvoorbeeld met een abonnee van een bepaalde krant. Ook dat kan! Ik laat hen het interview filmen en op YouTube plaatsen. Ook nu komt Twitter weer van pas. En op YouTube kan ik ook feedback plaatsen. En zo zijn er nog veel meer mogelijkheden te bedenken over de inzet van sociale media in lessen en workshops. Hoe zou jij sociale media in je lessen kunnen integreren? De mogelijkheden van Twitter in het onderwijs. Hoewel Twitter onder professionals al gewoongoed is om een zakelijk netwerk te onderhouden, weten sommige studenten nog niet goed hoe ze het medium moeten gebruiken. In het volgende deel zal ik ingaan op de meerwaarde die Twitter aan het onderwijs kan toevoegen. 2

3 Twitter is een 'micro blog'. Je hebt maar een maximum van 140 tekens ter beschikking om je boodschap - je tweet - de wereld in te sturen! In het begin zal je hier misschien wat moeite mee hebben, maar het went snel. Maar met alleen een Twitter-account ben je er nog niet. Je moet ook volgers hebben, die je tweets ontvangen en hopelijk ook lezen. Als je in je klas met Twitter wil werken, moet je ervoor zorgen dat jij en iedereen uit je klas een Twitter-account heeft en dat jij en iedereen elkaar volgt. Concreet wil dit zeggen dat wanneer jij of één van je studenten een tweet stuurt, dit door al de volgers gelezen kan worden. Wat zijn de voordelen van deze bereikbaarheid van studenten? Voor de docent: melden van lesuitval; student kan afwezigheid melden; aankondigingen over deadlines, tentamens, inschrijvingen; brainstormen over b.v. een project; informatie delen b.v. een handige website Voor je lessen: volgen van twitteraars (tweeps) uit andere landen; alleen twitteren in een bepaalde taal; volgen van talensites; volgen van politici om betrokkenheid en bewustwording rondom politiek te bevorderen; volgen van personen die veel weten van het vakgebied van de major; Voor de student: personal branding voor je toekomstige carrière; op de hoogte blijven van de ideale baan; volg je ideale werkgever; volg vacaturesites voor werk; volg stage sites aangeven dat je werk zoekt. Twitterjargon Tweet Een bericht dat je publiceert is een zogenaamde Tweet en kan maximaal 140 karakters bevatten. Retweet / RT Herhaling van een andere tweet. Stel dat je een interessant bericht met een link leest van een vriend dan kun je zijn tweet doorsturen aan je eigen vriendengroep. Door zo n bericht echter te kopiëren en er een Retweet of RT voor te zetten kun je snel het bericht verzenden maar geef je ook je vriend credit voor het delen van zijn link. Follower Volgeling van iemand die tweet. Iedereen die lid wordt van Twitter krijgt een eigen pagina In plaats van dat je alle gebruikerpagina s zou moeten bezoeken om zijn/haar tweets te kunnen lezen kun je je abonneren (follow) op iemands berichten. Je kunt nu de tweets volgen van de betreffende persoon op je eigen gebruikerspagina. Hashtag # Label je tweet met een onderwerp. Door het toevoegen van een hekje voor een woord kun je een tweet herkenbaar maken (bijv: #eindhoven). Door middel van een hashtag kun je alle tweets terug vinden over het onderwerp. Het wordt vaak gebruikt bij evenementen zodat alle tweets met dit label gelezen kunnen worden. Direct Message / DM Een privé bericht versturen naar een vriend. Als je je bericht aan een persoon wilt versturen zonder dat iedereen meeleest kun je gebruik maken van een DM. 3

4 Weblogs in het onderwijs. Een weblog, ook wel blog genoemd, is een website waarop je informatie, foto's, video's en audio kunt delen, bespreken maar ook beoordelen. Er zijn verschillende blogprogramma's, waarvan ik Blogger voor gebruik in het onderwijs wel het meest ideaal vind. Om een weblog op Blogger te beginnen, moet je wel een account bij Google hebben, het liefst gekoppeld aan Gmail, Google's service. Het voordeel van een registratie bij Google is dat je met je inlognaam en wachtwoord van Gmail van alle diensten van Google gebruik kunt maken. Wat zijn de voordelen van weblogs in het onderwijs? Voor de docent en student: motiverend; ook voor studenten die zich in de klas niet zo durven te profileren; door het grote bereik stimuleert het om secuurder te schrijven; een manier om kennis en inzicht van de student te peilen; studenten worden beter in hun vak door met elkaar in gesprek te gaan over de inhoud van het blog; blogs geven anderen de mogelijkheid te reageren om feedback te geven aan de auteur; er komt een krachtige interactie tot stand tussen studenten onderling en met hun docenten; het leent zich uitstekend voor personal branding; Het imago en naamsbekendheid van de opleiding krijgt een positieve stimulans. Als onderwijsinstrument: communicatie; er kan een klassikaal blog worden ingezet om studenten te ondersteunen, b.v. door het te gebruiken voor belangrijke aankondigingen, examens en digitaal lesmateriaal. Het heeft iets weg van een portal, maar is een stuk kleinschaliger en meer to the point; het kan ook als forum worden gebruikt waarop studenten hun vraag stellen en antwoord krijgen; kennisdelen en samenwerken; blogs bieden docenten en studenten de ruimte om aan projecten en vak-gerelateerde onderwerpen samen te werken; studenten kunnen in groepen aan een onderzoek werken en over hun bevindingen bloggen; discussieplatform; met een weblog heeft een student een wereldwijd publiek voor zijn artikelen. Zo'n groot bereik kan tot leiden tot het ontvangen van feedback van specialisten in dat vakgebied. Een student, aan wie ik dit lijstje voorlegde, vond dat er ook een competitief element in moest zitten, bijvoorbeeld welk blog of blogartikel de meeste reacties heeft gekregen. Dit bevordert zowel de motivatie tot het schrijven van artikelen als de diepgang van de inhoud. 4

5 Bewust zijn van de implicaties. Studenten moeten erop geattendeerd worden dat blogs in het algemeen voor iedereen toegankelijk zijn. Het is voor een docent haast niet mogelijk om alle blogs vóór publicatie te lezen, daarom moet je vooraf instructies geven over de do's and don'ts. Aandachtspunten voor de docent: informeer je manager over het inzetten van sociale media en weblogs om het vak te ondersteunen; wees bedacht op eventuele richtlijnen van de school met betrekking tot het gebruik van sociale media; maak afspraken over de inhoud die geplaatst gaat worden; beperk je tot het lesmateriaal/vak; maak afspraken over de toon en het respect voor ieders mening; neem direct maatregelen bij onredelijk gebruik; Geleidelijk inzetten van weblogs Maak afspraken over online etiquette; op ook een blog, staan goede richtlijnen. Neem als docent een voorbeeldrol door zelf een weblog bij te houden. Begin met één blogartikel per week over een vak-gerelateerd onderwerp. Nodig studenten uit om feedback te geven op weblogs van medestudenten. Je kunt de studentenweblogs - en daarmee hun taalvaardigheid - mee laten wegen in het eindcijfer. Heb je al een idee waarover je in je blog zou kunnen schrijven? We gebruiken Facebook om vrienden te vinden en om op de hoogte te blijven van alles waar onze familie, vrienden en kennissen mee bezig zijn. Ook het bedrijfsleven en organisaties zoeken de laatste jaren steeds meer naar mogelijkheden om sociale netwerken in hun bedrijfsvoering te integreren. Ze maken gebruik van Twitter, hebben een blog en hebben bijna allemaal een zakelijke pagina op Facebook. Op deze pagina kunnen ze uitgebreid hun nieuwe producten voor het voetlicht brengen en reageren op vragen en klachten. Het is een laagdrempelige manier om met de consument in contact te komen. 5

6 De meeste studenten hebben een persoonlijke pagina op Facebook. Ze plaatsen foto's en video's, voegen commentaar toe, reageren op posts van hun vrienden en gebruiken allerlei gadgets, waarvan zij vinden dat het hun profielpagina en posts interessanter maakt. Toch is het belangrijk om over potentiële valkuilen na te denken, voordat je Facebook in je les gebruikt: Vraag toestemming van de (ouders en) studenten voordat je persoonlijke gegevens van studenten, foto's, video en andere media gaat delen. Houd professioneel afstand; overweeg een aparte profielpagina, vooral als je Facebook ook privé gebruikt. Beheer je privacy settings. Als je geen apart account wilt, is het belangrijk om je privacy settings goed op orde te hebben. Wijs studenten op hun privacy settings. Vraag of studenten je willen opnemen in een lijst met weinig rechten. Zo hoef je als docent geen vakantiefoto's te zien of de echte reden te weten waarom ze niet in de les waren. Maak het educatief. Licht de studenten voor over het veilig gebruik van sociale netwerken in het algemeen. Ideeën voor het gebruik van Facebook Facebook groepen. Voor de hele klas of rond een bepaald thema om informatie te delen en hierover te communiceren. Om hiervan gebruik te maken hoeven studenten geen vrienden op Facebook te zijn. Evenementen. Voor een actuele agenda kun je specifieke evenementen of deadlines opnemen. Huiswerk. Vermeld het huiswerk en leg uit wat er van je studenten verwacht wordt. Brainstormsessies over ideeën. Podium. Voor studenten die in de klas minder snel hun mening geven of een vraag stellen. 6

7 Berichten sturen. Onverwachte afwezigheid van de docent, b.v. door ziekte. Met Facebook, evenals met Twitter, kun je makkelijk berichten sturen zonder ieders adres te kennen. Multimedia. Facebook biedt een eenvoudige manier om multimedia zoals video en MP3 met betrekking tot de les te delen. Notities en samenvattingen delen. Polls. Gebruik vragenlijsten om op interactieve manier de mening van je studenten te peilen. Alumni groep. Blijf in contact met oud-studenten en/of -docenten. Referenties. Wanneer een klas - of individuele student - iets fraais tot stand heeft gebracht, kun je een aanbeveling schrijven. Studenten kunnen b.v. hun stagebedrijf hiernaar verwijzen. Netwerk. Docenten die in contact zijn gebleven met afgestudeerde studenten kunnen hen vragen om als gastspreker op te treden. Facebook gebruiken om werk of stageplaats te vinden. Deze tips gelden voor zowel studenten als docenten. Laat het weten! Facebook is naast LinkedIn een heel geschikt hulpmiddel om werk te vinden. Zorg voor positieve online aanwezigheid. Bedrijven en organisaties hebben steeds vaker een Facebook pagina. Zoek je favoriete werkgever om te zien welke vacatures ze hebben. Heb je een interessante potentiële werkgever gevonden, volg het bedrijf dan op Facebook en Twitter. Zo kun je veel over de bedrijfscultuur leren. En wat nu? De middelen en ideeën die ik hierboven beschreven heb, zijn slechts een kleine greep uit de vele toepassingen die online te vinden zijn. En je kunt stellen dat er dagelijks nieuwe toepassingen bijkomen. Je hoeft niet meteen alles uit te proberen. Begin met een klein project en werk uit wat je wilt bereiken en met welke middelen. Als je leuke ideeën of aanvullingen hebt, laat het me dan weten. September

8 Met dank aan Oktay Sari, een van mijn eerste Twittervrienden, voor zijn interessante artikelen en zijn buitengewoon mooie Prezi's: Interessante websites: Ideeënboek Sociale media in het onderwijs van Erno Mijland Mediawijsheid Onderwijs van morgen 10 Risky default settings in social media that you need to check Social media etiquette Twitter voor digibeten en onderwijsgevenden 8