JAARSTUKKEN 2013 GGD regio Utrecht. (voorheen GGD Midden-Nederland)

Transcriptie

1 Jaarstukken Begroting

2

3 JAARSTUKKEN 2013 GGD regio Utrecht (voorheen GGD MiddenNederland) Jaarstukken 2013 GGD regio Utrecht Zeist, april 2014

4 Jaarstukken 2013 GGD regio Utrecht Zeist, april 2014

5 Voorwoord Voor u ligt de jaarrekening 2013 van de GGD regio Utrecht. Hoewel de titel anders doet vermoeden is dit de laatste jaarrekening van de GGD MiddenNederland, opgesteld en vastgesteld onder verantwoordelijkheid van het algemeen bestuur van de GGD regio Utrecht. Met een uitloop in 2014 maakte de GGD in 2013 een stormachtige ontwikkeling door. Naast de uitvoering van de reguliere werkzaamheden stond 2013 voor een belangrijk deel in het teken van de voorbereiding op de transitie naar één congruente GGD in de regio Utrecht. Daarom kon met ingang van 2014 de GGD MiddenNederland wijzigen in de GGD regio Utrecht om, met het toetreden van de gemeente Utrecht, gebiedscongruent te zijn met de Veiligheidsregio Utrecht. Een tweede belangrijke ontwikkeling waar in 2013 veel tijd en energie aan is besteed, was de keuze van de UtrechtWest gemeenten om de JGZ 04 met ingang van 2014 bij de GGD te beleggen. Dit betekende dat voor de afdeling jeugdgezondheidszorg en de ondersteunende diensten een groot deel van 2013 in het kader stond van de voorbereiding op deze opdracht. Wij kijken tevreden terug op dit intensieve traject. De jaarstukken, de doorontwikkeling van de organisatie GGD MiddenNederland in de GGD regio Utrecht en de ontwikkelingen in een integrale JGZ laten zien dat deze GGD een robuuste organisatie is. Zij voert rechtmatig en doelmatig binnen de gestelde kaders haar taken uit, maar laat tegelijk zien belangrijke uitdagingen te kunnen realiseren. Zij is daarmee een betrouwbare partner en ook voor de komende jaren DE gemeentelijke gezondheidsdienst van en voor de gemeenten in de provincie Utrecht. dhr. J.J. Eijbersen, portefeuillehouder financiën dr. P.L.J. Bos, directeur

6

7 Gemeenschappelijke regeling GGD regio Utrecht JAARSTUKKEN 2013 Het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling GGD regio Utrecht, gelet op artikel 24 van de gemeenschappelijke regeling; b e s l u i t : vast te stellen de jaarstukken voor het dienstjaar 2013 van de gemeenschappelijke regeling GGD regio Utrecht (voorheen GGD MiddenNederland). Aldus besloten in de vergadering van het algemeen bestuur van 10 juli de voorzitter de secretaris GGD regio Utrecht, Postbus AB Zeist Jaarstukken 2013 GGD regio Utrecht Zeist, april 2014

8 Jaarstukken 2013 GGD regio Utrecht Zeist, april 2014

9 Inhoudsopgave Jaarstukken 2013 pagina 1. Jaarverslag Jaarverslag Programma verantwoording Paragrafen 4 2. Jaarrekening Balans per 31 december Programmarekening Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans per Toelichting op de programmarekening Analyse verschillen tussen begroting en rekening 26 Controleverklaring Bijlagen 1. Kostenverdeelstaat producten 2. Overzicht gemeenschappelijke, regionale en lokale taken per gemeente 3. Verdeling bijdragen gemeenten 4. Samenstelling algemeen bestuur Jaarstukken 2013 GGD regio Utrecht Zeist, april 2014

10 1. Jaarverslag 1.1 Jaarverslag De GGD MiddenNederland is de gezondheidsdienst van 25 gemeenten in de provincie Utrecht en wordt in stand gehouden op basis van een gemeenschappelijke regeling, waaraan deelnemen: Amersfoort, Baarn, De Bilt, Bunnik, Bunschoten, Eemnes, Houten, IJsselstein, Leusden, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Renswoude, Rhenen, De Ronde Venen, Soest, Stichtse Vecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Vianen, Wijk bij Duurstede, Woerden, Woudenberg en Zeist. Iedere gemeente heeft een vertegenwoordiger in het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur was op als volgt samengesteld: De heer J.W. Verkroost (Stichtse Vecht) De heer B.J. Lubbinge (Amersfoort) De heer J.J. Eijbersen (Bunnik) De heer J. de Wilde (Baarn) Mevrouw R.G. Westerlaken (Lopik) Mevrouw N.A. Teeuwen (Houten) Mevrouw E. van Oostrum (Utrechtse Heuvelrug) Voorzitter Vicevoorzitter Portefeuillehouder Financiën Portefeuillehouder Personeel Portefeuillehouder GHOR Portefeuillehouder Jeugd Lid Het dagelijks bestuur heeft in het verslagjaar 9 maal vergaderd. Het dagelijks bestuur vergaderde op, 28/2, 4/4, 1/5, 16/5, 6/6, 4/7, 5/9, 10/10 en 14/11. Het algemeen bestuur heeft in het verslagjaar 6 maal vergaderd op 21/3, 30/5, 20/6, 5/9, 16/9 en 5/12. Voor de samenstelling van het algemeen bestuur per , zie bijlage 4. Vanaf 1 januari 2014 is vanwege de toetreding van de gemeente Utrecht (GG&GD Utrecht) de naam GGD MiddenNederland gewijzigd in GGD regio Utrecht. Hierdoor worden in de jaarrekening 2013 de termen GGD MiddenNederland en GGD regio Utrecht door elkaar gebruikt. Begroting 2013 De begroting 2013 van de GGD MN is vastgesteld in de ABvergadering van 28 juni Deze begroting had een voorlopig karakter in verband met het, toen nog lopende proces van herijking van taken en niveau van uitvoering door de GGD, mede ingegeven om invulling te geven aan een bezuinigingstaakstelling van 5%. In de gewijzigde begroting 2013 (1 e wijziging) zijn de resultaten van dit proces Gemeenten en Publieke Gezondheid financieel vertaald. Dit leidde tot een verdeling van de GGDtaken in gemeenschappelijke taken, regionale taken en lokale taken; het zogenaamde GGDhuis. Voor de gemeenschappelijke (beleidsarme) taken werd de inwonerbijdrage 4,07. Voor de regionale taken (beleidsrijk) welke door alle gemeenten werden afgenomen was de bijdrage 7,37. In de gewijzigde begroting werd daarmee de inwonerbijdrage verlaagd van 12,48 naar 11,44. De 1 e begrotingswijziging is vastgesteld door het AB op 21 maart

11 In de ABvergadering van 5 december 2013 is de 2 e wijziging vastgesteld. Dit betrof een technische wijziging met voor deelnemende gemeenten een budgettair neutraal karakter. In de basisbegroting voor 2013 was de inwonerbijdrage voor de basistaken 12,48. Bij de 1 e wijziging werd de begroting voor de gemeenschappelijk taken vastgesteld op 11,44 per inwoner. Bij de 2 e begrotingswijziging is de inwonerbijdrage ongewijzigd gebleven. De bijdrage per gemeente voor de gemeenschappelijke taken (basistaken) van de GGD MiddenNederland is terug te vinden in bijlage 3. De correctie op het inwoneraantal heeft al plaatsgevonden bij de bevoorschotting van het 4 e kwartaal Er hoeft derhalve geen verrekening plaats te vinden. Resultaat De totale exploitatie over 2013 sluit met een positief resultaat van De samenstelling van dit resultaat is als volgt: GGD MiddenNederland Digitaal Dossier JGZ In paragraaf 2.6 is een analyse opgenomen van de verschillen tussen rekening en begroting. De verschillen tussen rekening/begroting en de afwijkende resultaten worden hoofdzakelijk veroorzaakt door de vele incidentele posten welke in 2013 zijn verwerkt (totaal ). In verband met toetreding van Utrecht per is gestreefd naar een zo volledig mogelijke afwikkeling van oude balansposten. Daarnaast zijn er veel incidentele meevallers geweest, zoals teruggave van belastingen en premies. Door de vrijval van middelen konden ook diverse incidentele kosten genomen worden, zoals de toevoeging aan de voorziening logopedie en de voorziening voormalig personeel. Een voorstel voor de bestemming van het resultaat is te vinden in paragraaf 2.6. In bijlage 1 worden de resultaten per product of cluster van producten weergegeven. BTW De lasten van de GGD MiddenNederland zijn inclusief de door de GGD betaalde BTW. Op grond van de transparantieregeling kunnen de deelnemende gemeenten de door de GGD betaalde compensabele BTW declareren bij het BTWcompensatiefonds. Het totaalbedrag aan doorgeschoven compensabele BTW over 2013 bedraagt (in ). 2

12 1.2. Programma verantwoording Wat heeft de GGD gedaan In de Wet Publieke Gezondheid is vastgelegd dat gemeenten zorg moeten dragen voor de openbare gezondheid. Uit het oogpunt van doelmatigheid en doeltreffendheid is gekozen om voor de uitvoering daarvan een gemeenschappelijke gezondheidsdienst in stand te houden. De doelstelling van de GGD is derhalve uitvoering geven aan, dan wel ondersteuning bieden bij de gemeentelijke taken zoals vastgelegd in de WPG. Deze doelstelling wordt vertaald in één programma, dat bestaat uit een viertal clusters van producten: basistaken op grond van de Wet Publieke Gezondheid; keuzetaken ten behoeve van gemeenten. Dit zijn taken die nauw aansluiten bij de basistaken, maar afzonderlijk door individuele gemeenten worden afgenomen en gefinancierd; diensten aan derden: taken die aansluiten bij de basistaken van de GGD maar op kostendekkende basis worden aangeboden aan derden, waaronder het algemeen publiek; overige taken: betreft taken waar de GGD in samenwerking met andere diensten uitvoering aan geeft. Wat heeft de GGD bereikt Voor de wijze waarop uitvoering is gegeven aan deze taak wordt verwezen naar het inhoudelijke jaarverslag 2013 van de GGD MiddenNederland. baten Lasten Producten geraamd Geraamd verschil WPG taken (basis) Overige taken baten lasten Producten realisatie realisatie verschil WPG taken (basis) Overige taken Zoals kan worden opgemaakt uit bovenstaand schema zijn de kosten voor de uitvoering van het programma met de basistaken (WPG taken) en overige taken lager uitgevallen dan geraamd. Door de verwevenheid van basistaken, keuzetaken en overige diensten kan echter niet exact worden vastgesteld welke deel van dit resultaat toe te schrijven is aan uitvoering van de WPGtaken en de overige taken. Per saldo heeft de GGD organisatie een positief resultaat geboekt van Onderdeel daarvan is het resultaat van DD JGZ (gemeenschappelijk) van Voor een toelichting op het resultaat, zie paragraaf 2.6 In het resultaat zijn de volgende mutaties uit de reserves verwerkt: ter voorbereiding op de invoering van het adolescentencontact; voor afronding van het plan van aanpak archief; digitalisering papieren dossiers. 3

13 1.3. Paragrafen Weerstandsvermogen De paragraaf weerstandsvermogen geeft aan hoe solide de financiële huishouding van de GGD MiddenNederland is. Een financieel weerstandsvermogen is van belang wanneer er zich financiële tegenvallers voordoen. Het weerstandsvermogen is het resultaat van de verhouding tussen de weerstandscapaciteit en de risico s. Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit de Algemene Reserve. Per 31 december 2013 bedraagt de weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit Stand per Resultaatbestemming Vrijval Stand per Algemene Reserve Totaal Risico s Naast de risico s die afgedekt worden door het weerstandsvermogen kunnen zich ook specifieke omstandigheden voordoen die van invloed zijn op de lange termijn begroting. Omdat hierover geen zekerheid is, wordt in voorkomende gevallen gesproken over financiële onzekerheden. De risico s vloeien voort uit de samenwerking met andere instanties, het beleid van overheden, de voor de GGD autonome ontwikkelingen en de eigendommen van de GGD. Begroting GGD regio Utrecht In 2013 is traject naar samenwerking in het kader van de congruentie tot een formele afronding gekomen door vaststelling van het arrangement voor publieke gezondheid in de regio Utrecht. Dit betrof een voorstel met impactanalyse en een transitieplan. Daarin is vastgelegd dat de GGD MiddenNederland vanaf 1 januari 2014 met de toetreding van de gemeente Utrecht verder zal gaan onder de naam van de GGD regio Utrecht. Aangezien het niet gelukt is om op basis van het arrangement tot een geïntegreerde begroting voor 2014 te komen, is afgesproken dat de reeds vastgestelde begroting van de GGD MN samen de invlechtingsbegroting van de GG&GD Utrecht als financieel kader voor 2014 gaat dienen. Deze zgn. nietjesbegroting is in januari 2014 door het algemeen bestuur vastgesteld. Knelpunt bij het opstellen van een geïntegreerde begroting is dat de gemeente Utrecht alleen deel zal nemen voor de Ataken. Dat zijn de wettelijk regionaal te beleggen taken, inclusief taken die hiermee inhoudelijk verwant zijn. Het grootste volume van de GGD taken betreft de Jeugdgezondheidszorg. Dit onderdeel is in het arrangement echter als B taak gedefinieerd. Het is nog onduidelijk wat de gevolgen zijn van de splitsing van deze taken voor de verdeling van de organisatiekosten. De kosten welke samenhangen met de toetreding van Utrecht in 2014 zullen gemonitord worden teneinde de realiteit van de invlechtingsbegroting te kunnen beoordelen. Reizigersadvisering Het aantal bezoekers aan de GGD voor reizigersadvies en vaccinatie neemt sinds enkele jaren af. De gevolgen van de dalende omzet konden steeds worden opgevangen door vermindering van personele inzet (flexibele schil) en in geval van een negatief exploitatieresultaat door de reserve Reizigersadvisering. Een verdere, snelle daling van de omzet, kan tot gevolg hebben dat de reserve niet meer toereikend is. Een voortdurende monitoring van de omzet is daarmee geboden. 4

14 Gemeentelijke lokale taken Met de inrichting van het GGD huis is mede door de introductie van herschikte taken, het volumerisico van de lokale taken meer onder de aandacht gekomen. In 2013 stelde het algemeen bestuur een aantal regels vast, waarmee gewaarborgd wordt dat de organisatie zich tijdig kan voorbereiden op het opzeggen van deze lokale taken: een jaar opzegtermijn, alsmede een eenmalige tegemoetkoming in de nog achterblijvende kosten van 25% van de jaarlijkse kosten. Een risico is dat gemeenten tegelijkertijd een substantieel deel van de lokale taken opzeggen. Onzeker is dan of de organisatie zich tijdig aan het verminderde volume kan aanpassen en de 25% voldoende zal zijn de achterblijvende kosten te dekken. Personeel Risico s in het bedrijfsvolume vertalen zich in personele risico s. De CAR UWO bevat bepalingen in de sociale sfeer: van werk naar werk, waarmee de GGD zich als een behoorlijk werkgever laat zien. De daarmee samenhangende financiële risico s zijn evenwel aanzienlijk. De boventalligheid van personeel door verminderde afname van de keuzetaak logopedie door gemeenten is afdoende afgedekt door een toevoeging aan de reeds gevormde voorziening. Het verlofsaldo van de medewerkers is ultimo 2013 licht gedaald van uur in 2012 naar uur in Financieel vertaald tegen een gemiddeld uurloon betekent dit een verplichting eind van dit jaar van aan nog uit te betalen verlofuren. Dit bedrag is in overeenstemming met de BBV regels niet in de jaarrekening 2013 opgenomen. Door reorganisatie van de administratieve ondersteuning bij de afdeling JGZ was in 2013 nog sprake van boventallige formatie. Met de uitbreiding van de JGZ 04 jarigen zorg in de regio Utrecht West wordt dit probleem verminderd. De boventalligheid van personeel door verminderde afname van de keuzetaak logopedie door gemeenten is afdoende afgedekt door een toevoeging aan de reeds gevormde voorziening. Voor de eventuele personele knelpunten in 2014 als gevolg van organisatiewijziging door toetreding van Utrecht is een reserve beschikbaar Verbonden partijen De GGD MiddenNederland is als gemeenschappelijke regeling een verbonden partij voor de deelnemende gemeenten. De GGD MN participeert bestuurlijk en financieel in de TBCbestrijding regio Utrecht. Er is een samenwerkingsverband met de GG&GD Utrecht over uitvoering van de forensische dienstverlening, waarbij de GGD MN als coördinerende organisatie optreedt. Hierbij is sprake van de inzet van personeel en middelen waarvan de kosten gezamenlijk worden gedragen. Door toetreding van de gemeente Utrecht per bij de gemeenschappelijke regeling wijzigt deze relatie. Via het RIVM wordt uitvoering gegeven aan het rijksvaccinatieprogramma. Deze organisatie zorgt voor doorbetaling van de AWBZgelden. De bepaling in de financiële verordening om eens per 8 jaar een aparte kadernota verbonden partijen aan het algemeen bestuur aan te bieden, is vervallen. Er is voor gekozen om het beleid en de uitvoering daarvan jaarlijks te verantwoorden in de begroting en jaarrekening Onderhoud kapitaalgoederen De GGD heeft in 2004 het gebouw De Dreef 5 in Zeist in eigendom verkregen als hoofdgebouw. Toevoeging aan de voorziening voor onderhoud is onderbouwd d.m.v. een meerjaren onderhoudsplan (MJOP) uit december De vestiging Poststede 5 Nieuwegein is in 2006 gerenoveerd. Daarvoor is in 2010 een MJOP opgesteld. 5

15 1.3.4 Financiering De GGD heeft op haar panden een drietal hypotheekleningen afgesloten. Van twee leningen ligt de rentevervaldatum in Van de derde lening valt de renteherzieningsdatum op 2 februari De renteherzieningspercentage (4,06% huidige rente) is reeds in 2013 vastgelegd tegen een lagere rente (2,89%) vanaf februari Deze renteherziening is voor 10 jaar aangegaan. Op de panden die in eigendom zijn van de GGD heeft er geen recente taxatie plaatsgevonden om te bepalen of de waarde op de balans conform de marktwaarde is Bedrijfsvoering In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen een beschouwing gegeven over de wijze waarop GGD MiddenNederland inhoud heeft gegeven aan de wettelijke verplichting inzake de rechtmatigheidstoets. In 2013 heeft de organisatie veel aandacht moeten besteden aan de herinrichting van processen als gevolg van de indeling van het GGD huis en de uitwerking van het transitieplan. Mede om die die reden is achterstand opgetreden bij uitvoering van rechtmatigheidstoetsen HKZcertificering De GGD wil met haar beleid de garantie bieden aan gemeenten, klanten, instellingen, ketenpartners, relaties en personeel dat geïnvesteerd wordt in een professionele organisatie waar kwaliteit en klantgerichtheid centraal staat. Gewerkt moet worden volgens de nieuwste HKZnormen, die landelijk zijn vastgesteld en vanuit de Inspectie Volksgezondheid worden vereist. In 2012 heeft de Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling Zorgsector (HKZ) één integraal certificatieschema voor de Publieke Gezondheidszorg (PGZ) vastgesteld. Dit nieuwe schema biedt voor het management de volgende voordelen: het schema is gebruiksvriendelijker, eenvoudiger en meer in hoofdlijnen opgezet; accent ligt op risicomanagement: een organisatie moet zicht hebben op de risico s van haar primaire en bedrijfsprocessen. Risicoinventarisaties binnen processen leiden tot beter risicomanagement, waarbij maatregelen worden genomen om de grootste risico s aan te pakken; de Plan>Do>Check>Actcyclus is op alle niveaus beter zichtbaar; het sturen op prestatieindicatoren is nadrukkelijker gepositioneerd. Het nieuwe schema PGZ sluit aan bij de ontwikkelfase van de organisatie: meer in control komen qua bedrijfsvoering en financiën en het beleid meer sturen op risico s in de processen. Waar eerst de nadruk lag op risicomanagement bij de operationele afdelingen JGZ, AGZ en GBE is de tweede helft van 2013 de aandacht verlegd naar ondersteunende afdelingen personeelszaken, financiën en beheer. In 2013 is de GGD MN als eerste GGD in Nederland door KIWA gecertificeerd op basis van dit nieuwe HKZ schema Normenkader GGD MiddenNederland is een openbaar lichaam en dient als gemeenschappelijke regeling, dezelfde verslaggevingsvoorschriften te volgen als van toepassing zijn op lokale overheden (provincies, gemeenten, waterschappen etc.). Hierdoor kan het zijn dat regelgeving te uitgebreid wordt overgenomen in het normenkader. Het financiële normenkader is na evaluatie op punten aangepast, zie hier onder financiële verordening. In 2013 heeft geen aanpassing meer plaatsgevonden van het normenkader Financiële verordening GGD MiddenNederland ex art. 212 GW Ingaande 2013 wordt gewerkt met de vernieuwde financiële verordening. Zaken die een onevenredige administratieve last voor de organisatie betekenen zijn kritisch geëvalueerd en tevens is getoetst wat het zou betekenen als deze administratieve bepalingen worden afgeslankt en meer toegesneden op de eigen organisatie, zonder afbreuk te doen aan vigerende wet en regelgeving. 6

16 1.3.9 Reserves en Voorzieningen, Weerstandsvermogen en Risicomanagement De bepaling om eens per 8 jaar een nota Reserves en Voorzieningen en een nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement aan het Algemeen Bestuur aan te bieden is gewijzigd. In plaats daarvan is ervoor gekozen om de twee genoemde nota s te integreren tot één nota Reserves, voorzieningen, weerstandsvermogen en risicomanagement. Bovendien dienen deze nota s, in tegenstelling tot wat eerder in de financiële verordening was opgenomen, eens per 4 jaar (de zittingsperiode van het AB) in plaats van eens per 8 jaar te worden vernieuwd (vaststelling door het algemeen bestuur). De kadernota Reserves en voorzieningen, Weerstandsvermogen en risicomanagement 2013 is op 6 december 2012 vastgesteld door het algemeen bestuur Treasurystatuut Een gewijzigde versie van het Treasurystatuut (2013) is in december 2012 aangeboden aan het algemeen bestuur. Door de invoering van het Schatkistbankieren, waarbij de verplichting geldt dat overtollig kasgeld dagelijks naar de staatskas moet worden afgestort, zal het Treasurystatuut moeten worden aangepast Mandaatregeling In 2013 is gewerkt met een nieuwe mandaatregeling (vastgesteld AB ). De mandaatregeling is gekoppeld aan het digitale inkoopfactuurregister (IFR) Planning en control Door verbeterd gebruik van het IFR zijn de rapportages meer up to date. Met budgethouders vinden maandelijks voortgangsgesprekken plaats. Het dagelijks bestuur wordt geïnformeerd door middel van kwartaalrapportages. De halfjaar rapportages gaan standaard naar het AB Overige bedrijfsvoering (personeel) De personeelsformatie van de GGD per bedroeg 244,7 fte, verdeeld over 366 personen, waarvan 93.4% vrouw en 6.6% man. De parttimer factor ligt gemiddeld op 67%. Het geregistreerde ziekteverzuim over 2013 was 4,6 % (in ,4%). 7

17 Financieringsparagraaf Voor het betalen van rente en aflossing van leningen en in rekeningcourant opgenomen gelden staan de gemeenten jegens de financier garant voor zover door andere overheidsorganen geen garantie is verstrekt. Deze garantstelling geschiedt naar verhouding van de inwonertallen op 1 januari van het jaar waarin de verplichting tot nakoming van de garantie van kracht is geworden. In 2013 zijn geen nieuwe financiële leningen aangegaan. Berekening kasgeldlimiet Begroot Werkelijk Omvang 1 Toegestane kasgeldlimiet in procenten van de grondslag 8,20% 8,20% in een bedrag Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden korten dan 1 jaar Schuld in rekening courant Gestorte gelden door derden korter dan 1 jaar Overige geldleningen, niet zijnde vaste schuld 3 Vlottende middelen Contante in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden korter dan 1 jaar Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende middelen Toegestane kasgeldlimiet Ruimte (+) c.q. overschrijding () Berekening renterisiconorm Begroot Werkelijk Basisgegevens 1 Renteherziening 2 Aflossingen Renterisico (1+2) Renterisiconorm a Ruimte onder risiconorm b Ruimte boven risiconorm Berekening Begrotingstotaal lasten (primitieve begr.) Percentage 20% Renterisiconorm

18 9

19 2. Jaarrekening 2.1 Balans per ACTIVA Ultimo Ultimo (bedragen x 1,=) Vaste activa Materiële vaste activa Investeringen met economisch nut Financiële vaste activa Overige langlopende leningen u/g Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraad Reizigersvaccin Gereed product en handelsgoederen Uitzettingen met een rentetyp. Looptijd < 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Liquide middelen Kassaldi Banksaldi Overlopende activa Voorschotbedragen overheidslichamen Overige Totaal vlottende activa Totaal activa

20 2.1 Balans per PASSIVA Ultimo Ultimo (bedragen x 1,=) Vaste Passiva Eigen Vermogen A. Algemene Reserve B. Bestemmingsreserves C. Resultaat na bestemming Voorzieningen Voorziening ter egalisering van kosten Door derden beklemde middelen met een specifiek aanwendingsrichting Voorziening voor verplichtingen en risico's Vaste schulden met een rentetyp looptijd > 1 jaar Binnenlandse banken en overige financiële instellingen Totale vaste passiva Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetyp. lpt < 1 jaar Bank en girosaldi Overige schulden Overlopende passiva Vooruit ontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Totaal vlottende passiva Totaal passiva

21 2.2 Programmarekening 2013 LASTEN programma Rekening Begroting verschil Omschrijving rekbegr Directe personeelskosten Indirecte personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene kosten Totaal lasten BATEN programma Rekening Begroting verschil Omschrijving rekbegr gemeenten Keuzetaken gemeenten Diensten aan derden DD JGZ gemeenten Totaal baten Mutaties uit de reserves toevoegingen onttrekkingen Resultaat voor bestemming In de administratie van de GGD zit ook het resultaat van het DD JGZ gemeenschappelijk verwerkt. Het resultaat van de GGD MiddenNederland is Het lopende resultaat DD JGZ over 2013 is De onttrekkingen aan de reserves zijn als volgt: ter voorbereiding op de invoering van het adolescentencontact; voor afronding van het plan van aanpak archief; digitalisering papieren dossiers. In de cijfers zijn de volgende incidentele baten en lasten opgenomen: Lasten: aanvulling op voorziening frictiekosten logopedie voorziening voormalig personeel Baten: werkgeverspremies * correcties levensloop voorgaande jaren vrijval oude verplichtingen * Betreft teruggave WGA premie 2008 t/m 2010 en teruggave WAO/WIA 1 e halfjaar

22 2.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegelden verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden. Balans Vaste activa Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. De GGD MiddenNederland kent enkel investeringen met een economisch nut. Materiële vaste activa met economisch nut. Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings of vervaardigingprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Op grondbezit met economisch nut wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Volledigheidshalve vermelden wij dat op investeringen die vóór 2004 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt. 13

23 Op grond van artikel 65 van het BBV wordt bij de waardering van de vaste activa rekening gehouden met een vermindering van hun waarde, indien deze vermindering naar verwachting duurzaam is. Op de waarde van activa met economisch nut mogen vanaf reserves niet meer in mindering worden gebracht. Investeringssubsidies en andere bijdragen van derden mogen wel in mindering worden gebracht. De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren: Gronden en terreinen n.v.t. Bedrijfsgebouwen (NieuwegeinZeist) Verbouwingen 10 Installaties (gemiddeld) 10 Inventarissen (gemiddeld) 10 Apparatuur (gemiddeld) 5 Automatisering hardware 5 Automatisering software 3 resp. 5 Infrastructuur 10 De afschrijving gaat van start op de 1 e dag van de maand waarin de factuur ontvangen is. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Vlottende activa Voorraden Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant worden. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Liquide middelen en overlopende posten. Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Vaste Passiva Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In 2013 is er een voorziening opgenomen t.b.v. het Loopbaanbudget. Iedere medewerker krijgt een budget van 500 per jaar om een cursus te bekostigen die het hun makkelijker maakt om werk te vinden, indien nodig, in een andere werkomgeving. De voorziening Logopedie is gevormd in overeenstemming met de notitie Het BBV & Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van de Commissie BBV. Het betreft salaris, studiekosten en de eventuele uitkeringskosten tot 1 september In 2013 is een voorziening gevormd voor een oud medewerker waarbij de GGD de verplichting heeft suppletie te geven op haar huidige loon bij derden tot het niveau als ware zij nog werkzaam bij de GGD. 14

24 Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overige grondslagen Waarderingsgrondslagen WNT Voor de uitvoering van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector (WNT) heeft de instelling zich gehouden aan de Beleidsregel toepassing WNT. Onzekerheid vanwege het nog aannemen van de Aanpassingswet WNT door Eerste Kamer De instelling heeft de Beleidsregels toepassing WNT als normenkader bij het opmaken van deze jaarrekening gehanteerd. De Aanpassingswet WNT, die onderdeel is van dit normenkader, is nog niet door de Eerste Kamer aangenomen, hetgeen kan leiden tot aanpassingen van de verstrekte informatie uit hoofde van de Aanpassingswet WNT. Afwijkende behandeling interimmers niet zijnde topfunctionarissen De instelling heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid die het besluit d.d. 12 maart 2014 van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties geeft inzake de volledige openbaarmaking van interimfunctionarissen die geen topfunctie vervullen. Op basis van dit besluit kán en hoeft de instelling niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de Aanpassingswet WNT. 15

25 2.4 Toelichting op de balans ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Een overzicht van de materiële vaste activa is onderstaand opgenomen. Het betreft uitsluitend activa met een economisch nut. Gronden en Bedrijfs Vervoer Apparatuur+ Overig Totaal terreinen gebouwen middelen Installaties Boekwaarde ultimo Aanschaffingen Desinvesteringen Afschrijvingen Bijdrage van derden (investeringssubsidies) Duurz. waardeverm. Boekwaarde ultimo Geraamde invest De belangrijkste investeringen in het begrotingsjaar betroffen: vervoermiddelen Peugeot Partner apparatuur en installaties airconditioning Soest audiometers Lichtkastjes en leeskaarten H 180 diagnostic overig meubilair server Mobiele telefonie software Vmware probooks Microsoft server + licentie thin cliënts displays firewall citrix internet uitbreiding printer Totaal

26 Financiële vaste activa Fietsplan Waarborgsommen (Post.nl) VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Reizigersvaccinaties Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden: Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Voorziening dubieuze vordering op openbare lichamen Medio december 2013 is de GGD MiddenNederland begonnen met het schatkistbankieren, wat inhoudt dat op de gezamenlijke bankrekeningen niet meer mag staan dan Het overtollige geld met uitzondering van een reservering voor de bankgaranties voor de huurpanden, moet worden overgemaakt naar het Rijk. Het bedrag wat uitstaat bij het Rijk i.v.m. het schatkistbankieren bedraagt ultimo Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Kassaldi Banksaldi Daling banksaldi wordt veroorzaakt door het schatkistbankieren, waarbij overtollige gelden moeten worden overgemaakt naar het Rijk. Hierdoor ontstaat een verschuiving van Liquide middelen naar Uitzettingen korter dan één jaar. 17

27 Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden: Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Kruisposten De overlopende activa is verder te verdelen in: van Europese en Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen met een specifiek bestedingsdoel overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen die ten laste komen van volgende begrotingsjaren Specificatie overlopende activa overheden instelling omschrijving Ultimo Toe Vrijval saldo 2012 voegingen Utrecht Bijdrage Zorg en Overlast Utrecht Afrekening forensisch Utrecht Hepatitis extra outreached Utrecht SOA poli Utrecht Sense Amersfoort Adolescenten contactmomenten Amersfoort controle seksinrichtingen Baarn Adolescenten contactmomenten De Ronde Venen huur Mijdrecht Hoofdweg Eemnes huur Schoolpad Leusden Adolescenten contactmomenten Lopik Adolescenten contactmomenten Lopik inzet netwerk Nieuwegein Bijdrage Zorg en Overlast Soest huiselijk geweld Eemland St. Vecht Adolescenten contactmomenten Utrechtse H. CJG Doorn/Maarn Woudenberg Adolescenten contactmomenten IJsselstein spreekuurruimte Zon MW deel GHOR piketvergoedingen RIVM decl mazelenuitbraak onderzoek Vianen VIA Algemeen te ontvangen bedragen van overheden, zonder een specifiek bestedingsdoel

28 PASSIVA Eigen Vermogen Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten: Resultaat toevoe Ultimo bestemming gingen vrijval Saldo A 1. Algemene Reserve B Bestemmingsreserves 2. Risicofonds Reizigersadv Tekort afschrijvingen de Dreef Overbruggingsplan samengaan Samengaan GGDen Utrecht Bestemmingsres. DDJGZ Epidemiologisch onderzoek Plan aanpak archief totaal bestemmingreserves Totaal reserves (A+B) C Resultaat GGD MN (9) D Resultaat DD JGZ E Totaal resultaat na bestemming Totaal eigen vermogen(a+b+e) De posten 2 t/m 8 worden in de balans verantwoordt onder de noemer "Bestemmingsreserves". Ad 1: In de nota reserves en voorzieningen zijn afspraken vastgelegd over de afwikkeling van het exploitatieresultaat. Deze reserve mag tot maximaal 5% van de inwonersbijdrage (excl. DD JGZ) worden gevuld. Het maximaal toelaatbare saldo op basis van de cijfers 2013 is In 2013 is vrijgevallen in het resultaat ten behoeve van voorbereidingskosten adolescenten contactmomenten. Voorgesteld wordt om deze overschrijding toe te staan. Ad 2: Voor reizigersadvisering is een risicofonds ingesteld waarmee onverwachte terugval in de omzet van het spreekuur kan worden opgevangen. De hoogte van dit fonds is vastgesteld op 10% van de jaaromzet. Het maximaal toelaatbare saldo voor 2013 is Voorgesteld wordt om deze overschrijding toe te staan. Ad 3: De vastgestelde afschrijvingen op het hoofdgebouw geeft na 30 jaar een afschrijvingstekort te zien van Bij de resultaatbestemming over 2005 is dit bedrag als bestemmingsreserve opgenomen op de balans. Ad 4: Vrijval Reservering Overbruggingskosten in verband met omzetten naar bestemmingsreserve voor het samengaan GGDen Utrecht conform AB besluit van 20 juni Ad 5: Zie toelichting bij Ad 4 Ad 6: De mutatie op de bestemmingsreserve DDJGZ bestaat uit een terugbetaling aan de gemeenten. Het resterende is o.a. bestemd voor de aansluiting Landelijk Schakelpunt. Ad 7: Reservering voor de kosten van een vier jaarlijks terugkerend landelijk uit te voeren volwassenenonderzoek. Ad 8: Uit het resultaat van 2010 is beschikbaar gesteld voor de afronding van inrichting van Decos (digitaal archief) en om achterstallige werkzaamheden m.b.t. de archieven uit te kunnen voeren. In 2013 is dit project afgesloten. Op basis van besluit van het AB is het restant saldo ten gunste van het resultaat vrijgevallen. Ad 9: De GGD heeft een positief resultaat van Een voorstel voor de bestemming van dit resultaat is opgenomen bij paragraaf

29 Voorzieningen Saldo Toevoeging Vrijval Aanwending Saldo Voorziening ter egalisering van kosten 2. Door derden beklemde middelen met specifiek aanwendingsrichting 3. Voorziening voor verplichtingen en risico's Ad 1: Jaarlijks wordt voor de gebouwen welke in eigendom zijn van de GGD een bedrag toegevoegd aan de voorziening groot onderhoud. De toevoegingen zijn gebaseerd op meerjaren onderhoudsplannen. Ad 2: Van derden zijn in voorgaande jaren bedragen ontvangen t.b.v. voorlichtingsacties tegen roken. Deze geldstroom was al eerder gestopt, het saldo is grotendeels aangewend in 2013 en het resterende bedrag is ten gunste van het resultaat komen te vallen. Ad 3: Bij aanvang van het boekjaar bestond deze post uit: a. voorziening voor afkoop uitkeringsaanspraken en pensioenbijdrage toekomstige werkgever nietabp inzake regeling voormalig manager JGZ van ; b. een voorziening voor logopedie van De voorziening gevormd voor de JGZ manager is in 2013 geheel afgewikkeld, tevens is er een nieuwe voorziening gevormd voor een oud medewerker waarbij de GGD de verplichting heeft suppletie te geven op haar huidige loon bij derden tot het niveau als ware zij nog werkzaam was bij de GGD. Er is een nieuwe voorziening toegevoegd ten behoeve van het Loopbaanbudget ( ) Ad. b: in 2012 is er een voorziening opgenomen voor de frictiekosten logopedie omdat steeds minder gemeenten gebruik maken van de keuzetaak logopedie. Deze voorziening dekt de salarislasten (2 jaar) en de opleidingskosten. De berekening is gemaakt op basis van het Sociaal Statuut, waarin wordt geïnvesteerd in toegeleiding naar ander werk, binnen of buiten de GGD. In 2013 is de voorziening verhoogd met de eventuele toekomstige uitkeringskosten. Deze toevoeging wordt in 2013 genomen om de toekomstig deelnemende gemeente Utrecht hier niet mee te belasten. Het saldo van de voorziening voor verplichtingen en risico s bestaat ultimo 2013 uit de volgende posten: a. voorziening Logopedie b. voorziening voor voormalig personeel c. voorziening voor loopbaanbudget Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar 1e jaar Soort lening Rente Rente Rente lening % bedrag herziening Pand Nieuwegein jaar ann. 3, Pand Zeist de Dreef jaar ann. 3, Pand Zeist de Dreef jaarafl.vrij 4, In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar Saldo Vermeer Aflos Saldo deringen singen Pand Nieuwegein Pand Zeist de Dreef Pand Zeist de Dreef

30 VLOTTENDE PASSIVA Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: Schulden < 1 jaar Overlopende passiva Kortlopende schulden Bank en girosaldi Overige schulden De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt: Vooruit ontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Vooruit ontvangen bedragen: Deze bedragen zijn verder nog te verdelen als: van Europese en Nederlandse overheden ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren. overige vooruit ontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen. Voor de toename van de voorschotbedragen van overheden wordt verwezen naar de specificatie vooruit ontvangen bedragen overheden op de volgende pagina. 21

31 Specificatie vooruit ontvangen bedragen overheden Instelling omschrijving Ultimo Toe Vrijval/ saldo 2012 voegingen Aanwending Amersfoort B Slim Amersfoort Amersfoort fris Amersfoort Multiproblem overleg Amersfoort Raak Amersfoort Via Amersfoort Amersfoort Onaangepaste huurders Amersfoort JGZ 04 jr Baarn Monitor Baarn Woonzorgoverleg Baarn B Slim Bunschoten Kindergebit op de Rit Bunschoten Eemland reserve De Bilt CJG De Bilt MMK lokaal Eemland Bevolkingsonderzoek Eemland Contactmomenten Eemland Contactmomenten Adolescenten Eemland JGZ 04 jr Gemeenten THZ GGD A'dam Gags GGDNL NODO Houten De gezonde school IJsselstein Netwerken IJsselstein De gezonde school Leersum Gezondheidsbevordering Lekstroom Contactmomenten Lekstroom Contactmomenten Adolescenten Leusden Eemland reserve Lopik MMK lokaal Nieuwegein Netwerken Nieuwegein CJG Nieuwegein Verwijsindex OTO OTO Provincie U Gezond gedrag Renswoude Logopedie Rivm Cib diagnostiek RODG HM Liquidatie Moa Ronde Venen MMK lokaal Soest Via Soest Soest Vangnet Soest Eemland reserve Soest Huiselijk geweld Utrecht W Contactmomenten Utrecht W Contactmomenten Adolescenten Utrecht W Verwijsindex Utrecht W Twitterende schoolarts Utrecht ZO Contactmomenten Vallei Contactmomenten Veenendaal Kindergebit op de Rit Veenendaal Lekker Fit Veenendaal CJG Veenendaal ZAT Veenendaal Gezond gewicht JES gebied Veenendaal SCOG Veenendaal VWS Q koorts Woerden SOS training Woudenberg Sportonderzoek Woudenberg JGZ 04 jr ZonMw flexibel contactmoment

32 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Doorlopende verplichtingen Huurcontracten: verschuldigde huurpenningen onroerend goed volgens contract na ultimo 2013: Alle huurcontracten hebben een looptijd van 1 jaar of korter m.u.v. Utrechtseweg te Amersfoort (5 jaar), de Twyn te Veenendaal (10 jaar), Wervershoofstraat te Amersfoort (15 jaar) en de Angstel te Breukelen (10 jaar). Kopieerapparatuur: verschuldigde leasekosten kopieermachines volgens contract na ultimo De gemiddelde leasetermijn van kopieermachines is 4 jaar Bankgaranties op huurpanden Vakantiegeld; contante waarde opgebouwd van juni t/m dec Schatting contante waarde saldo niet opgenomen vakantiedagen (uren x gemiddeld uurloon) TBC bestrijding De GGD heeft contractuele verplichtingen naar de GG&GD Utrecht voor het in stand houden van de TBCbestrijdingsorganisatie. Bekostiging vindt plaats uit de inwonerbijdrage. De afrekening over 2013 is nog niet ontvangen; wel is bekend dat de exploitatie binnen de begroting gebleven is. In 2014 is de TBCbestrijding onderdeel van de GGD regio Utrecht. Kredietafspraken bank Voor het dagelijks betalingsverkeer wordt gebruik gemaakt van de Rabobank Utrechtse Heuvelrug. Medio december 2013 is de GGD begonnen met Schatkistbankieren. Dit was aanleiding om de diverse bankrekeningen op te schonen. De rekeningen bij de ABNAmro en bij de BNG zijn opgezegd. Gezien de huidige stand van het Schatkistbankieren is de kredietlimiet bij de Rabobank op nul gesteld, dit moet een besparing in de bankkosten opleveren en zal aangepast worden indien daar behoefte aan is. Wet Normering Topinkomens (WNT) Met ingang van is de WNT in werking getreden. Deze wet kent een openbaarmakingsregiem en een maximale bezoldigingsnorm. De GGD kent geen topfunctionarissen die meer verdienen dan de maximale bezoldigingsnorm. De GGD heeft een Algemeen Bestuur bestaande uit leden van het college van B&W van de deelnemende gemeenten (zie bijlage 4 voor de samenstelling). Voor deze bestuursfunctie wordt geen bezoldiging verstrekt. Een aantal leden uit het algemeen bestuur vormen het dagelijks bestuur van de GGD. De samenstelling van het dagelijks bestuur staat vermeld op paginanummer 1. Ook aan deze functie wordt geen bezoldiging toegekend. Verder kent de GGD één functionaris in de functie van algemeen directeur, dit betreft de heer mr. H. Kruisselbrink. Deze is het gehele boekjaar 2013 fulltime in dienst geweest bij de GGD MiddenNederland. Bezoldigingscomponenten beloning in 2013: belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen door werkgever betaalde verzekeringspremies voorziening beloning op termijn (werkgeversdeel pensioenpremie) Totaal