Plan van aanpak Oktober 2015
|
|
- Pepijn Bogaert
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Plan van aanpak Oktober 2015
2 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Aanleiding... 2 De situatie in Hattem... 2 Cijfers overgewicht en leefstijl gemeente Hattem... 3 Beleid... 5 Regionale samenwerking... 6 De JOGG-aanpak in Hattem... 7 Doelgroepen... 7 Doelstellingen... 7 Veranderingen in de omgeving van het kind... 9 De 5 JOGG-pijlers Pijler 1: politiek bestuurlijk draagvlak Pijler 2: publiek private samenwerking (PPS) Pijler 3: Sociale Marketing Pijler 4: verbinding preventie en zorg (VPZ) Pijler 5: Wetenschappelijke begeleiding en evaluatie (WBE) Organisatiestructuur JOGG-Hattem Lokale organisatiestructuur Communicatie Bijlagen:
3 Inleiding Aanleiding Een gezonde jeugd. Dat is wat we willen. Overgewicht is echter een groeiend probleem onder kinderen en jongeren. Als een kind overgewicht heeft, heeft hij of zij op latere leeftijd ook vaak overgewicht en is er meer kans op diabetes, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Daarnaast zitten gezonde kinderen vaak lekkerder in hun vel, hebben doorgaans meer plezier en worden minder gepest dan kinderen die overgewicht hebben. Een gezonde leefstijl heeft bovendien een positief effect op de leerprestaties van kinderen. Om een gezonde leefstijl onder jeugd te bevorderen, heeft de gemeente Hattem ervoor gekozen om zich aan te sluiten bij Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG). JOGG is de beweging waarbij iedereen in stad, dorp of wijk zich inzet om gezond eten en bewegen voor jongeren gemakkelijk en aantrekkelijk te maken. Het doel is om een gezonde leefstijl weer gewoon te maken met als effect de stijging van overgewicht en obesitas om te zetten in een daling. JOGG maakt gezond eten en bewegen voor jongeren gemakkelijk, aantrekkelijk en vanzelfsprekend. Jongeren (0 tot 19 jaar), ouders en hun omgeving staan centraal. Het is een lokale, integrale en duurzame aanpak waarin voldoende bewegen en gezonder eten de norm wordt. De situatie in Hattem Hattem is een gemeente bestaande uit één kern (de stad Hattem) met bijna inwoners. Op het gebied van gezondheid, demografische gegevens en/of gegevens ten aanzien van sociaaleconomische status zijn er geen wijken of buurten die er specifiek uitspringen ten behoeve van de JOGG-aanpak. Omdat er geen duidelijk onderscheid te maken is, is een focus op één wijk of buurt niet nodig en onze aanpak richt zich dan ook op heel Hattem. De omvang van de stad maakt ook dat deze goed te overzien is en dat JOGG gemeente breed kan worden ingezet. Dit sluit aan bij onze maatschappelijke visie, waarin is opgenomen dat wij Hattem beschouwen als één wijk. 2
4 Bovenstaande afbeelding van de demografische ontwikkeling van Hattem laat zien dat Hattem vergrijst. Een steeds groter deel van de bevolking is 50 jaar of ouder. We willen graag dat deze groep gezond ouder wordt. In 2013 was ongeveer 24% van de bevolking in Hattem 0-19 jaar, wat neerkomt op bijna kinderen en jongeren die de doelgroep van JOGG vertegenwoordigen. Onderstaande afbeelding toont een aantal gezondheidsdeterminanten aan voor Hattem, waaronder overgewicht en obesitas. De figuur zegt iets over het gezondheidsprofiel en leefstijl van de inwoners van Hattem vanaf 19 jaar in een bredere context. Hoewel deze cijfers niet direct betrekking hebben op de doelgroep, geeft het wel aan hoe deze leefstijlfactoren zich in Hattem ontwikkelen op latere leeftijd. Gedragingen van kinderen en rolmodellen in hun omgeving zijn er bepalend voor een gezonde leefstijl als kinderen en jongeren ouder worden. Het percentage inwoners van de gemeente Hattem met overgewicht lijkt vergelijkbaar te zijn met het landelijk gemiddelde, terwijl het zware overgewicht (obesitas) in Hattem iets lager ligt. Cijfers overgewicht en leefstijl gemeente Hattem In Hattem willen we graag gezonde kinderen. De GGD meet het overgewicht onder 5 jarige kinderen, 9 en 10 jarige kinderen en 13-jarige kinderen. Voor alle leeftijdsgroepen ligt het percentage overgewicht in Hattem op 13 à 14%. Als we kijken naar het percentage kinderen met overgewicht dan ligt dat landelijk op 14%. In de regio Midden-IJssel/Oost-Veluwe zit dit percentage gemiddeld op 13%. In Hattem is dit vergelijkbaar. Toch hebben we het over bijna 1 op de 7 kinderen. Dat zijn zo n 3 tot 4 kinderen per schoolklas. Als de cijfers voor overgewicht gecombineerd worden met de cijfers voor ondergewicht, dan blijkt zelfs dat 1 op de 5 kinderen in Hattem niet op een gezond gewicht zit. 3
5 De cijfers richten zich met name op de doelgroep 0-12 jaar, aangezien dit onze belangrijkste doelgroep is (zie hoofdstuk doelgroepen). Deze overgewichtcijfers komen uit de onderzoeken die de jeugdgezondheidszorg van de GGD heeft uitgevoerd in de schooljaren en Het betreft betrouwbare cijfers omdat ze zijn gebaseerd op lengte en gewicht gegevens die door de JGZ zijn gemeten en dus niet op zelf-rapportage zoals bij de overgewichtcijfers bij volwassenen vaak het geval is. Percentage kinderen met overgewicht Percentage kinderen met ondergewicht Leeftijdsgroep Gemeente Hattem Regio MIJ/OV 3 jaar 7% -- 5 jaar 13% 11% 9/10 jaar 14% 15% Gemiddelde van 7% 9% leeftijden 5/9/10/13 jaar Cijfers gedragsdoelen Bij de cijfers over het gedrag van de doelgroepen worden aan de hand van de BOFFT (bewegen, ontbijten, Fruit & Groen, Frisdrankgebruik en Televisie/beeldschermtijd) principes ingedeeld. Percentage kinderen dat.. Kinderen 0-4 jaar Kinderen 4-12 jaar Hattem Regio Hattem Regio B > 7 uur per week beweegt % 79% O Dagelijks ontbijt 97% -- 97% -- F Dagelijks fruit eet 73% 75% 41% 48% F Dagelijks groente eet 54% 50% 26% 36% F < 3 zoete drankjes per dag drinkt 76% 77% 67% 65% T < 2 uur per dag achter een beeldscherm zit (naast school) %* 71% *: 2-12 jarigen. Rood: % Hattem is (opvallend) lager dan het regionale gemiddelde (Regio Midden-IJssel / Oost- Veluwe; niet op significantie getoetst) Bevindingen Opvallend is dat voor alle onderwerpen geldt dat hoe hoger de leeftijd van het kind, hoe minder gunstig het gedrag is. Fruit & groente. In Hattem eet 41% van de kinderen tussen 4 en 12 jaar dagelijks fruit, terwijl dit percentage in de regio 48% is. Het percentage voor het dagelijks eten van groente wijkt zelfs nog sterker af: 26% in de gemeente Hattem versus 36% in de regio. In Hattem scoren we op dit onderdeel dus aanzienlijk minder gunstig dan in andere gemeenten in onze regio. Gezien de cijfers is aandacht hiervoor voor kinderen van alle leeftijden van belang. Het aantal kinderen van 4 tot 12 jaar dat minder dan 2 uur per dag achter een beeldscherm zit bedraagt 65%. In de regio ligt dit hoger, namelijk 71%. Bronnen van de cijfers verschillen. Voor Hattem zijn dat cijfers van de GGD IJsselland en die van de gemeenten van de regio stedendriehoek van de GGD NOG. 4
6 Stimuleren van gedrag door ouders Het gedrag van de doelgroep wordt in belangrijke mate bepaald door de manier waarop de omgeving van het kind gezond gedrag stimuleert. Ouders zijn hierin een belangrijke rolmodel en kunnen gezond gedrag tijdens de opvoeding stimuleren. Het is daarom interessant om te zien welke gedrag ouders normaal vinden en welke gedrag ouders stimuleren. Percentage ouders dat. Kinderen 0-4 jaar Kinderen 4-12 jaar Hattem Regio Hattem Regio B Hun kind stimuleert om (bijna) elke dag buiten % 50% te spelen B Hun kind stimuleert om (bijna) elke dag lopend % 69% of fietsend naar school te gaan O Het belangrijk vindt dat hun kind elke ochtend 100% 98% 99% 99% ontbijt F Maximaal 2 zoete drankjes per dag een 64% 61% 47% 47% acceptabele richtlijn vindt voor hun kind T Met hun kind regels en afspraken heeft over het aantal uren schermtijd per dag %* 29% *: 2-12 jarigen. Rood: % Hattem is (opvallend) lager dan regionaal gemiddelde (Regio Midden-IJssel / Oost-Veluwe; niet op significantie getoetst). Bevindingen Er zijn geen cijfers bekend over het percentage ouders dat het belangrijk vindt dat kinderen dagelijks groente en fruit eten, aangezien deze vragen geen deel uitmaakten van de kindermonitor. Met betrekking tot het stimuleren van buitenspelen scoren de ouders in Hattem minder gunstig dan het regionaal gemiddelde, waar dit percentage op 50% ligt. Het percentage ouders dat maximaal 2 zoete drankjes per dag en acceptabele richtlijn vindt en het percentage ouders dat afspraken maakt over beeldschermtijd is niet heel erg hoog, dus daar is de nodige winst te behalen. Bronnen van de cijfers verschillen. Voor Hattem zijn dat cijfers van de GGD IJsselland en die van de gemeenten van de regio stedendriehoek van de GGD NOG. Beleid In Hattem hebben we beleidsvoornemens op het gebied van jeugd en sport en bewegen vastgelegd in de maatschappelijke visie die in december 2013 door de raad is vastgesteld. In de maatschappelijke visie is onder andere het belang van samenwerking met onze maatschappelijke partners opgenomen als het gaat om het maken en uitvoeren van beleid. Dit willen we vooral doen door het vormen van netwerken en waar nodig voert de gemeente regie. De werkwijze van JOGG sluit hier goed op aan. Als het gaat om jeugd willen we de brede ontwikkeling van elk kind inzetten om kansen te benutten en te versterken. Dat kan door een concept van activiteiten aan te bieden met sport, cultuur, ontspanning en gezonde leefstijl. Dit sluit aan bij de op te stellen onderwijsvisie en bij een 5
7 doorgaande ontwikkeling 0-16 jaar. Daarnaast is binnen het beleidsterrein sport specifiek aandacht gevraagd voor de doelgroep jeugd en het belang van het bewegen op jonge leeftijd. Een van de relevante thema s is hierbij overgewicht. Binnen de gezondheidsregio Midden- IJssel / Oost-Veluwe is hierop het projectplan Gewoon Gezond Gewicht ter preventie van overgewicht geschreven. Hierin is JOGG als aanpak opgenomen. Hattem is bij deze regionale samenwerking aangesloten. Regionale samenwerking De gemeente Hattem heeft ervoor gekozen, samen met 4 andere gemeenten uit de regio (Apeldoorn, Brummen, Lochem en Voorst) de JOGG-aanpak te omarmen om een gezonde leefstijl onder jongeren de gewoonste zaak van de wereld te laten worden. Dit doel is opgenomen in het regionale en lokale gezondheidsbeleid. Een regionale samenwerking is voor relatief kleine gemeenten een manier om krachten te bundelen. Door regionaal op te trekken is het bereik van interventies groter en wordt bovendien schaalvoordeel gerealiseerd. De projectaanpak Gewoon, Gezond Gewicht wordt in de gehele regio Midden-IJssel/Oost-Veluwe uitgevoerd. De gemeenten Brummen, Lochem, Voorst en Apeldoorn hebben gezamenlijk provinciale subsidie aangevraagd en ontvangen voor de periode Hoewel Hattem geen deel uitmaakt van de provinciale subsidieaanvraag, omdat pas later is aangesloten bij de JOGG-beweging, kunnen we aanhaken bij deze samenwerking en de ondersteuningsmogelijkheden die dit biedt. GGD Noord- en Oost-Gelderland versterkt de inzet van de JOGG-aanpak door de coördinatie van het projectmanagement van de JOGG-aanpak regionaal uit te voeren. Daarnaast neemt de GGD een deel van de evaluatie en monitoring van de aanpak op zich. 6
8 De JOGG-aanpak in Hattem Op 4 juni 2015 is samen met een aantal stakeholders nagedacht over de lokale JOGG-aanpak. Het doel van deze bijeenkomst was om richting te geven aan het plan van aanpak. De input is gebruikt om te bepalen aan welke doelgroepen en gedragsdoelen in Hattem prioriteit zal worden gegeven. Hoewel het een kleine netwerkgroep betrof, is er veel informatie opgehaald en is een duidelijke richting aangegeven. Het is, met het oog op draagvlak, van belang om deze doelen ook te toetsen bij de andere netwerkpartners. Doelgroepen Met behulp van de input uit de startbijeenkomst en de beschikbare cijfers hebben we een richting kunnen bepalen ten aanzien van de keuze voor doelgroepen en gedragsdoelen. Hoewel we geen doelgroepen zullen uitsluiten in de aanpak, kiezen we ervoor om ons primair te richten op de volgende doelgroepen: - Ouders van kinderen van 0 tot 4 jaar - Kinderen van 4-12 jaar (basisschool) - Ouders van kinderen van 4-12 jaar Wij richten ons in eerste instantie op de kinderen van 0-12 jaar. Ouders zijn bepalend als rolmodel in de eerste levensjaren van het kind, zeker voor kinderen van 0-4 jaar. Het is daarom vooral van belang dat we de ouders bereiken met onze aanpak. Ouderbetrokkenheid kwam nadrukkelijk naar voren in de startbijeenkomst en dit is dan ook een belangrijk thema. In de JOGG-aanpak besteden we daarom ook specifiek aandacht een het bereiken van de ouders, bijvoorbeeld door het instellen van een werkgroep ouderbetrokkenheid. Doelstellingen Om te kunnen bepalen waar de activiteiten en interventies zich op moeten richten en of de inspanningen leiden tot het gewenste effect, worden doelstellingen geformuleerd. Het JOGG-model staat hierbij centraal. Regionaal zijn hierbij doelstellingen geformuleerd, te weten; procesdoelen, gedragsdoelen en programmadoelen. De regionale doelen zijn opgenomen in het JOGG-model in de bijlage. Lokaal worden in dit plan van aanpak keuzes gemaakt binnen deze regionale gedragsdoelstellingen omdat we focus willen aanbrengen en niet alle doelstellingen (tegelijk) aandacht kunnen geven. De resultaten die we lokaal behalen dragen bij aan de regionaal geformuleerde doelstellingen. De hoofddoelstelling luidt als volgt: Het resultaat dat we willen bereiken met JOGG is dat het percentage kinderen en jongeren van 0-19 jaar met overgewicht met 2% is afgenomen. Deze doelstelling is ambitieus. We hebben ons voor 3 jaar aan de JOGG-aanpak verbonden. Uit eerder onderzoek is bekend hoe veranderingen tijdens een 'community based intervention' optreden en welke tijd er nodig is voordat bepaalde resultaten meetbaar kunnen worden (Nutbeam en Bauman in Evaluation in a Nutshell, 2006). Onderstaande afbeelding laat zien dat veranderingen in gezondheid (zoals afname overgewicht) na een periode van 3-5 zichtbaar wordt. Het effect van de aanpak is dus wellicht niet al zichtbaar of meetbaar binnen de drie jaar dat wij deelnemen aan JOGG. Toch zijn er gemeenten die al goede resultaten boeken met de aanpak en waar daadwerkelijk een daling van het overgewicht wordt 7
9 geconstateerd. Om het succes van de aanpak te kunnen meten, is het daarom ook van belang om gedragsdoelen en procesdoelen te formuleren. Een verandering van gedrag leidt tot het gewenste effect op de langere termijn. Met deze informatie in het achterhoofd hebben we de intentie om de JOGG-aanpak na 3 jaar te continueren. Lokale gedragsdoelen Ten aanzien van onze lokale aanpak is het belangrijk om focus aan te brengen binnen onze aanpak. De keuze hiervoor baseren we op de uitkomsten uit de startbijeenkomst en de cijfers die bij ons bekend zijn over de situatie in Hattem. Op basis hiervan kiezen we er in de gemeente Hattem voor om ons primair te richten op de volgende (regionale) subdoelstellingen: Subdoelstelling 1: Het stimuleren van beweging en het ontmoedigen van veel televisie kijken, computeren of gamen bij kinderen en jongeren. - Het percentage kinderen en jongeren dat per week 7 uur of meer beweegt, is toegenomen (dit richt zich vooral op het bevorderen van buiten spelen) Subdoelstelling 2: Het stimuleren van gezonde voeding bij kinderen en jongeren. - Het percentage kinderen en jongeren dat dagelijks fruit eet, is toegenomen. - Het percentage kinderen en jongeren dat dagelijks groente eet, is toegenomen. - Het percentage kinderen en jongeren dat dagelijks 2 zoete drankjes of minder drinkt, is toegenomen. Subdoelstelling 3: Het bevorderen van de opvoedvaardigheden van ouders van kinderen. - Het percentage ouders dat hun kind stimuleert om buiten te spelen, is toegenomen. - Het percentage ouders dat het belangrijk vind dat hun kind dagelijks fruit eet, is aanzienlijk. - Het percentage ouders dat het belangrijk vind dat hun kind dagelijks groente eet, is aanzienlijk. - Het percentage ouders dat maximaal 2 zoete drankjes of minder per dag voor hun kind een acceptabele richtlijn vindt, is toegenomen. 8
10 Veranderingen in de omgeving van het kind Veranderingen in de omgeving van het kind dragen bij aan de beïnvloeding van het gedrag. Als er veranderingen optreden in de sociale en fysieke omgeving van het kind (bijvoorbeeld het stimuleren van gezond gedrag door ouders en veranderingen binnen school) dan zal dit ertoe leiden dat het kind zich ook anders gaat gedragen (meer bewegen, gezondere voeding). We stellen ons daarom een aantal concrete activiteiten en resultaten tot doel die betrekking hebben op de verschillende settingen in de omgeving van het kind. De beoogde resultaten hangen allemaal samen met de gedragsdoelen die we voor JOGG in Hattem centraal stellen. Setting thuis: Er wordt minimaal 1 keer per jaar een voorlichtingsmoment georganiseerd voor ouders (basisscholen en kinderdagverblijven) in het teken van water drinken en de voor- en nadelen van het nuttigen van gezoete dranken. Ouders hebben tips gekregen hoe zij water drinken aantrekkelijker kunnen maken voor hun kind. Er is minimaal 1 keer per jaar een voorlichtingsmoment georganiseerd voor ouders (basisonderwijs en kinderdagverblijven) over gezonde voeding. Wat zijn gezonde keuzes? Wat niet? Hoe kun je in korte tijd een gezonde maaltijd op tafel zetten? Welke afspraken maak je met je kind? Het CJG heeft een signalerende rol ten aanzien van gedragsproblemen en opvoedingsvraagstukken. Binnen het CJG is aandacht voor het onderwerp gezonde leefstijl onder kinderen. Het CJG verzorgt voorlichting en geeft ouders tips over gezonde keuzes. Omdat de thuissetting en de betrokkenheid van ouders een belangrijk doel is binnen onze aanpak, zullen we een werkgroep ouderbetrokkenheid in het leven roepen. Daarnaast voeren we een onderzoek uit onder ouders in het kader van sociale marketing (zie pijler SMK). Met de input van de werkgroep en de informatie uit het onderzoek, willen we bepalen waar ouders behoefte aan hebben. Ook willen we nagaan hoe veranderingen in houding, gedrag en de fysieke en sociale omgeving het beste kan worden gerealiseerd. Bovengenoemde resultaten hebben derhalve geen vaststaand karakter. We streven naar haalbare en gedragen doelen en de werkgroep heeft hierin een belangrijke rol. Setting basisschool en kinderopvang: Er is een inventarisatie gemaakt van wensen en behoeften van de scholen ten aanzien van de verschillende thema s van de Gezond School. Minimaal 2 basisscholen in de gemeente hebben één van de deelvignetten voeding of sport & bewegen van de Gezonde School behaald. In het schooljaar 2015/2016 zijn in ieder geval 2 basisscholen in Hattem Drinkwaterschool. Deze scholen hebben water drinken opgenomen in beleid en besteden hier expliciet aandacht aan. We ondersteunen deze scholen bij activiteiten in het kader van water drinken. We streven ernaar dat in 2017 alle 6 Hattemse basisscholen water drinken in het schoolbeleid hebben opgenomen. In het schooljaar 2016/2017 wordt op 4 basisscholen in de gemeente een activiteitenprogramma geïmplementeerd gericht op een gezonde leefstijl. We streven hierbij naar een programma dat aansluit bij de wensen en behoeften van de school. Hierbij wordt getracht om dit een structureel karakter te geven, opgenomen in beleid en dit in alle groepen uit te voeren. Waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van interventies die worden gepromoot via de gezonde school en/of zijn opgenomen in de Interventiedatabase Gezond en Actief leven van het RIVM. Er is binnen de basisscholen aandacht binnen beleid voor gezonde voeding, bijvoorbeeld door fruit eten en gezonde traktaties. 9
11 Met ingang van het schooljaar 2016/2017 is er sprake van een afgestemd en structureel binnen- en naschools beweegaanbod. We zien hier een relatie met sportverenigingen en de Marke en het zwembad. Ook willen we aandacht voor kwaliteit van bewegingsonderwijs, bijvoorbeeld door het scholen van leerkrachten. We zien hierbij ook kansen bij de invoering van het continurooster. Kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en BSO s hebben aandacht voor voldoende bewegen, buitenspelen, fruit en groente eten en water drinken. We streven ernaar dat dit ook wordt vastgelegd in beleid. We ondersteunen basisscholen en kinderdagverblijven met informatie en voorlichting voor leerkrachten en ouders indien gewenst. We gaan een werkgroep gezonde school in het leven roepen. Ook hier geldt dat bovengenoemde resultaten geen vaststaand karakter hebben. We streven naar haalbare en gedragen doelen en de werkgroep heeft hierin een belangrijke rol. Setting sport en bewegen Gezond assortiment in kantines en automaten bij sportverenigingen en openbare (sport)gelegenheden waar veel kinderen komen. Aandacht voor gezonde voeding (waterdrinken en fruit eten) bij sportverenigingen. Een actieve rol voor sportverenigingen in het binnen en naschoolse beweegaanbod. De sportdagen zijn hiervan al een mooi voorbeeld. We streven hierbij naar een samenhangend aanbod. We onderzoeken de mogelijkheden om een activiteitenprogramma met activiteiten in de wijk en bij speelterreinen te organiseren om buiten spelen te stimuleren. 10
12 De 5 JOGG-pijlers JOGG is gebaseerd op een vijftal pijlers. Regionaal zijn voor deze pijlers een aantal procesdoelen bepaald die we lokaal invulling gaan geven. Om deze doelen te realiseren wordt het plan van aanpak uitgewerkt op basis van de 5 pijlers van de JOGG-aanpak. Aan de hand van deze pijlers wordt zo concreet mogelijk beschreven welke acties worden ondernomen. Dit zijn de procesdoelen die we onszelf stellen voor JOGG in de eerste drie jaren. De procesdoelen zijn regionaal bepaald, lokaal worden deze verder uitgewerkt door een aantal concrete activiteiten en resultaten. Pijler 1: politiek bestuurlijk draagvlak Het is van belang dat de interne organisatie en het bestuur van de gemeente Hattem mee worden genomen in de JOGG-aanpak en deze actief gaan uitdragen. Daarom zijn de volgende procesdoelen bepaald: - Gezond gewicht, als onderdeel van een gezonde leefstijl, heeft in de toekomst een belangrijke plaats in de relevante beleidsnotities - B&W en andere relevante ambtenaren van diverse sectoren zijn enthousiast, bekend met en betrokken bij de JOGG-beweging en zorgen voor de inzet van middelen en/of menskracht. - De raad is jaarlijks geïnformeerd over de voortgang van JOGG. - Meerdere politieke partijen hebben het voornemen om bij de eerstvolgende raadsverkiezingen de voortzetting van JOGG op te nemen in het partijprogramma. Preventie van overgewicht is tot nu toe beperkt gebleven tot de beleidsterreinen volksgezondheid en sport. Samenwerking met meerdere beleidsterreinen is ons doel, zodat een integrale aanpak ontstaat. Ruimtelijke ordening en beheer van de openbare ruimte kunnen bijdragen door bij de beoordeling van plannen de invloed op de gezondheid mee te laten wegen. Onderwijs kan een rol spelen door scholen te stimuleren om een gezondheidsbeleid op te stellen en na te leven. Economische zaken speelt een rol bij het betrekken van private partijen bij de aanpak van overgewicht. Zo zijn er talloze voorbeelden van hoe de verschillende beleidsterreinen kunnen bijdragen aan de JOGG-aanpak. Beoogde activiteiten en resultaten: Er wordt een interne kerngroep gevormd, bestaande uit een aantal sleutelfiguren binnen de organisatie, die 4x per jaar bij elkaar komt. JOGG wordt standaard geagendeerd in het overleg van het maatschappelijk cluster 2 maal per jaar wordt JOGG geagendeerd in het eenheidsoverleg O&A en eenmaal in het cluster ruimte breed Met elkaar wordt er gestreefd naar een integrale aanpak gericht op de preventie van overgewicht bij kinderen en jongeren. In de lokale beleidsnotities en het collegeprogramma is een paragraaf opgenomen over de bevordering van een gezonde leefstijl bij de jeugd. Waar mogelijk komt dit in meer beleid(sdocumenten) terug. Er wordt binnen de gemeentelijke organisatie jaarlijks een gezondheidsweek georganiseerd met sportieve activiteiten en activiteiten die te maken hebben met een gezonde leefstijl. In die week kunnen bijvoorbeeld gezondheidsonderzoeken plaatsvinden en workshops worden georganiseerd. Dit wordt georganiseerd door de werkgever en JOGG sluit hier bij aan. 11
13 Tijdens de gezondheidsweek wordt een (lunch) bijeenkomst georganiseerd in het kader van JOGG voor collega s om het interne draagvlak en betrokkenheid te vergroten De wethouder wordt regelmatig bijgepraat over de voortgang De interne organisatie, college en raad worden 3 maal per jaar via een nieuwsbrief op de hoogte gebracht van de voortgang Het college draagt de boodschap van JOGG waar mogelijk uit en zet zich actief in tijdens landelijke activiteiten in het kader van JOGG. De jongerenraad wordt geïnformeerd en waar mogelijk betrokken Pijler 2: publiek private samenwerking (PPS) Onze maatschappelijke partners zijn onmisbaar bij het uitvoeren van de activiteiten in het kader van JOGG en het behalen van de geformuleerde doelstellingen. Een gezonde gemeente betekent echter ook gezond ondernemen. Bij het plannen en uitvoeren van programma s gericht op gezond gewicht, als onderdeel van een gezonde leefstijl, wordt daarom het bedrijfsleven direct betrokken. Lokale bedrijven kunnen bijdragen door hun expertise in te brengen in een projectgroep, interventies mede te financieren, communicatie rondom het belang van gezonde leefstijl te verzorgen of zelf activiteiten te organiseren in het bedrijf of in de wijk. De landelijke private partners van JOGG zijn: Albert Heijn, Albron, Friesland Campina, Nutricia, Unilever, Zilveren Kruis Achmea. Regionaal is het volgende procesdoel omschreven: - Van de partijen in de wijk (zoals scholen, sportverenigingen, ondernemers en wijkwelzijnsorganisaties) is 2 jaar na aanvang van de JOGG-aanpak, 60% betrokken bij de JOGG-aanpak. Voor onze lokale aanpak willen we een aantal bedrijven gericht benaderen om zich te verbinden aan de JOGG-aanpak. Hiermee hopen we dat er een sneeuwbaleffect ontstaat en dat meer bedrijven zich willen committeren. De pijler PPS is ook met het oog op de continuïteit van het de aanpak na 2017 erg belangrijk. In een apart plan van aanpak voor deze pijler wordt een strategie verder uitgewerkt. Beoogde activiteiten en resultaten: We ontwikkelen een visie op PPS. Deze is in ieder geval besproken met de betrokken wethouders en de beleidsmedewerker economische zaken die de contacten onderhoudt met de ondernemers en ondernemersverenigingen. We onderzoeken de mogelijkheid om een werkgroep PPS in te stellen. Sportverenigingen, onderwijsinstellingen, welzijnsinstellingen, kinderdagverblijven, zorgpartners, partners binnen het CJG en de GGD zijn betrokken bij de JOGG-aanpak en maken deel uit van de diverse werkgroepen. Het college van B&W brengt JOGG actief onder de aandacht bij bedrijven die een bijdrage zouden kunnen leveren aan de lokale JOGG-aanpak. Er is een longlist en shortlist opgesteld van bedrijven en organisaties die een bijdrage zouden kunnen leveren aan de lokale JOGG-aanpak. 12
14 Met minimaal 5 bedrijven of organisaties (over de gehele JOGG-periode) zijn meerjarige samenwerkingsafspraken gemaakt in de vorm van mensen, middelen, munten, massa en/of media. We koppelen bedrijven specifiek aan de campagnes, te beginnen met de drinkwatercampagne. Pijler 3: Sociale Marketing Om de boodschap van JOGG verder te brengen is van belang dat we aansluiten bij de belevingswereld van de doelgroepen. Sociale marketing zal worden ingezet om het onderzoek naar de behoeften, barrières en de motivatie van de doelgroep uit te voeren en in te zetten bij interventies en activiteiten. Een stagiaire communicatie gaat een plan van aanpak maken op deze pijler. Het volgende procesdoel is geformuleerd: - Bij de opzet en implementatie van minstens 1 lokale interventie is het JOGG-stappenplan Sociale Marketing doorlopen. Beoogde activiteiten en resultaten: In regionaal verband wordt er een drinkwatercampagne via de methodiek van SMK uitgerold. Deze wordt in het voorjaar van 2016 uitgevoerd en richt zich vooral op ouders. Het uitwerken en implementeren van het lokale plan van aanpak voor de campagne: Hattem drinkt water. Deze is in september 2015 gereed gekomen. Het onderzoeken van de houdingen, gedragingen en barrières van kinderen en hun ouders ten aanzien van een gezonde leefstijl. De uitkomsten van het onderzoek zijn in november 2015 gereed en kunnen worden ingezet bij de campagnes en de communicatie richting de doelgroepen. We focussen ons in het schooljaar 2015/2016 op de campagne Hattem drinkt water en zullen de campagnes gratis bewegen en groente en fruit eten later gaan uitrollen. We proberen kansen op het gebied van deze thema s echter wel benutten en partners zoals scholen hierbij zoveel mogelijk ondersteunen. Bij het uitwerken van de campagnes wordt gebruik gemaakt van de SMK methodiek. Deze campagnes zijn instrumenten om de boodschap van JOGG over te brengen en hiermee gedrag te beïnvloeden. Het resultaat is een jaarkalender met activiteiten gericht op deze thema s. Voor de uitvoering wordt gekeken naar de inzet van onze partners en is het van belang dat buurtsportcoaches kunnen worden ingezet die zelf ook activiteiten kunnen ontplooien die aansluiten bij de vraag van de doelgroep en partners. Pijler 4: verbinding preventie en zorg (VPZ) Het doel van de pijler VPZ is de ontwikkeling van een sluitende ketenaanpak voor het signaleren en doorverwijzen van kinderen met overgewicht. We zullen hier met een werkgroep VPZ een plan voor uitwerken met als resultaat een zorgpad voor deze doelgroep. Het volgende procesdoel is opgenomen voor de pijler VPZ: - Er is een sluitende ketenaanpak waarin het kind met overgewicht/obesitas wordt gesignaleerd en doorverwezen naar geschikte (zorg)programma s. 13
15 De eerste stap is echter om helder te krijgen wat er op dit moment al aanwezig is aan structuren en werkwijzen. Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van een vragenlijst. De GGD heeft hierin een ondersteunde rol en de werkgroep zal worden getrokken door de beleidsmedewerker volksgezondheid, onderwijs en jeugd. In de regio Noord-Veluwe speelt PROGEZ een rol voor de regionale JOGG-aanpak. We onderzoeken hier welke samenwerking mogelijk is. Beoogde activiteiten en resultaten: We zullen in het najaar van 2015 starten met een startbijeenkomst VPZ met als resultaat het formeren van een werkgroep VPZ of het benutten van de reeds aanwezige structuren. Ten aanzien van de lokale (werkgroep) structuur denken we aan de partners aanwezig in het CJG, (school)maatschappelijk werk, diëtisten, de huisartsen, fysiotherapie, PROGEZ etc. De bestaande structuren, interventies en werkwijzen voor de signalering, doorverwijzing, preventie en aanpak van overgewicht worden in kaart gebracht. Er wordt een sluitende ketenaanpak en/of zorgpad ontwikkelt voor kinderen met overgewicht of obesitas. Pijler 5: Wetenschappelijke begeleiding en evaluatie (WBE) Voor deze pijler is de GGD Noord- en Oost Gelderland ingeschakeld om de monitoring en evaluatie te realiseren, met name op effect en gedrag. Lokaal wordt de procesevaluatie uitgevoerd. Ten aanzien van deze pijler is het volgende procesdoel geformuleerd: - De JOGG-aanpak wordt gemonitord en geëvalueerd op proces en effect. De effect evaluatie zal worden uitgevoerd op de eerdergenoemde doelstellingen die ook in de doelenboom in bijlage 2 zijn opgenomen. Hiervoor is door de GGD het Evaluatieplan Gewoon Gezond Gewicht opgesteld. Voor het bepalen van de effecten op het percentage kinderen met overgewicht worden de registraties van de JGZ-onderzoeken benut. Voor de effectresultaten van de gedragsdoelen worden de GGD-monitors gericht op de leeftijdsgroepen 0-12 jaar (jeugdmonitor) en jaar (E-MOVO) gebruikt. Voor de procesevaluatie worden 2 instrumenten gebruikt. In de Activiteitenmonitor registreert de JOGG-regisseur doorlopend welke activiteiten voor welke doelgroep en met betrekking tot welk gedragsdoel zijn uitgevoerd en hoe die zijn verlopen. De JOGG-regisseur is verantwoordelijk voor het ophalen van deze informatie. Daarnaast neemt de JOGG adviseur 2 keer per jaar met de JOGG adviseur de Voortgangstool af om de voortgang op de 5 JOGG-pijlers vast te leggen. Naast de WBE die de GGD verzorgt onderzoeken we de mogelijkheid van het uitvoeren van het instrument ChecKid, dat elke 3 jaar in Zwolle wordt uitgevoerd. Op deze manier verwachten we nog meer inzicht te krijgen in het gedrag van kinderen en ouders en de ontwikkeling van overgewicht in Hattem. Hiervoor benaderen we de Hogeschool Windesheim die dit onderzoek in Zwolle uitvoeren. 14
16 Organisatiestructuur JOGG-Hattem De organisatiestructuur bestaat uit een regionale en een lokale component. De regionale structuur bestaat uit een stuurgroep, een projectgroep en een werkgroep. Deze is in de bijlage verder uitgewerkt. Lokale organisatiestructuur Om de JOGG-aanpak in Hattem een succes te maken is het van belang om de organisatie zo in te richten dat zowel intern als binnen de Hattemse samenleving draagvlak ontstaat voor de aanpak. Op deze manier moet de samenwerking verdere vorm gaan krijgen en kunnen we gaan werken aan de geformuleerde doelen en resultaten. De beoogde deelnemers zullen op korte termijn worden benaderd. Kerngroep: - Beoordelen van de voortgang - PR / ambassadeurschap - Adviesrol voor JOGG-aanpak De kerngroep bestaat uit een aantal sleutelfiguren binnen de gemeentelijke organisatie, uit verschillende disciplines en achtergronden. De kerngroep bewaakt de algemene voortgang en draagt de JOGG-aanpak waar mogelijk uit naar buiten. Indien nodig worden hier formele besluiten op lokaal niveau genomen of voorbereid, maar het betreft hier voornamelijk een adviesrol voor de aanpak. 15
17 JOGG-regisseur: - voert regie over de JOGG-aanpak - opstellen en uitvoeren uitvoeringsplannen - informeren en kennis delen - verbinden en ondersteunen samenwerkingspartijen Klankbordgroep We onderzoeken de mogelijkheid en de interesse voor een klankbordgroep bestaande uit een aantal sleutelfiguren die al in een vroeg stadium hebben aangegeven mee te willen denken binnen de aanpak. Zij kunnen een klankbordfunctie hebben voor de JOGG-regisseur en kunnen als sparringpartner fungeren. Hierbij kan ook worden gedacht aan het toetsen van plannen of ideeën voor activiteiten en hoe deze het beste kunnen worden uitgerold. Werkgroepen: - afstemming en vertaling naar de praktijk - uitvoering plan van aanpak op specifieke thema s - het genereren van ideeën en activiteiten voor de aanpak - verbinding van samenwerkingspartners/eigen achterban - inhoudelijke kennis delen Op dit moment hebben we in ieder geval drie werkgroepen voor ogen. De werkgroepen gezonde school en ouderbetrokkenheid staan onder voorzitterschap van de JOGG-regisseur. Bij de werkgroep VPZ is dit de beleidsmedewerker Jeugd en Volksgezondheid, vanwege de korte lijnen richting het CJG en andere partners. Ten aanzien van VPZ kijken we in eerste instantie echter of kan worden aangehaakt bij de bestaande structuren. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid voor een werkgroep PPS en hoe we dit het beste kunnen vormgeven. Werkgroep ouderbetrokkenheid Omdat de thuissetting en de betrokkenheid van ouders een belangrijk doel is binnen onze aanpak, zullen we een werkgroep ouderbetrokkenheid in het leven roepen. Daarnaast voeren we een onderzoek uit onder ouders in het kader van sociale marketing. Met de input van de werkgroep en de informatie uit het onderzoek, willen we bepalen waar ouders behoefte aan hebben en hoe veranderingen in houding, gedrag en de fysieke en sociale omgeving het beste kan worden gerealiseerd. Werkgroep gezonde school Het basisonderwijs, peuterspeelzaal en kinderopvang zien wij als een belangrijke vindplaats van onze doelgroep. Als het gaat het ontwikkelen van activiteiten binnen het onderwijs willen we graag gebruik maken van hun kennis, ervaring en jaarprogramma. Om deze reden willen we een werkgroep gezonde school instellen bestaande uit directeuren, docenten, de vakleerkracht bewegen, vertegenwoordiging vanuit de kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en BSO en ouders (bijvoorbeeld via de ouderraden of werkgroepen op scholen). De gezonde school adviseur van de GGD (Inge Salomons) heeft een ondersteunende en adviseren rol in deze werkgroep. 16
18 Werkgroep VPZ VPZ is een belangrijke pijler voor de aanpak van overgewicht. De eerste stap is om helder te krijgen wat er op dit moment al aanwezig is aan structuren en werkwijzen. We zullen in het najaar van 2015 starten met een startbijeenkomst VPZ om deze pijler verder vorm te geven. Waar mogelijk wordt aangesloten bij bestaande structuren. Als dit niet voldoende blijkt om het gewenste resultaat te halen, dan kiezen we voor een werkgroep VPZ die zich bezig gaat houden met de uitwerking van de pijler Verbinding Preventie en Zorg. Voorzitter van deze werkgroep is dan de beleidsmedewerker jeugd en volksgezondheid. De GGD heeft hier een ondersteunde rol. 17
19 Communicatie ten aanzien van communicatie zal een communicatieplan worden gemaakt. Dit plan wordt geschreven door een student communicatie en zal bestaan uit de volgende aspecten: - communicatie intern - communicatie partners - communicatie doelgroep en ouders (sociale marketing) Dit plan is eind oktober 2015 gereed. We streven naar een lokale communicatiekalender en kijken naar het inschakelen van lokale ambassadeurs. Daarnaast wordt er verder vorm gegeven aan het gebruik van sociale media, in het bijzonder twitter (@JOGG-Hattem) en facebook ( en de uitwerking van de campagnes. Een concrete uiting van communicatie is de nieuwsbrief. Deze wordt 3 maal per jaar uitgegeven. Deze zal ook verder worden ontwikkeld. De pagina wordt gebruikt om informatie en stukken te delen met belanghebbenden en geïnteresseerden. 18
20 Bijlagen: 1. Regionale organisatiestructuur 2. JOGG-model: regionale doelstellingen Gewoon Gezond Gewicht 19
21 Bijlage 1: Regionale organisatiestructuur Er bestaat een stuurgroep, regionale projectgroep en een regionale werkgroep. Hieronder wordt per groep de samenstelling weergegeven, de taken en verantwoordelijkheden en de frequentie van de overleggen. Stuurgroep Wethouder Apeldoorn Wethouder Brummen (technisch voorzitter 2015?) Wethouder Hattem Wethouder Lochem Wethouder Voorst Regionale JOGG-coördinator Regionale JOGG-regisseur Paul Blokhuis Luuk Tuiten Martijn Hospers Trix van der Linden Wim Vrijhoef Christien Pieterse Weslie Gerrits Taken/verantwoordelijkheden Beoordelen van resultaten a.d.h.v. tussen- en eindrapportages. Formele beslissingen. PR / ambassadeurschap. Frequentie Minimaal 2 keer per jaar Regionale projectgroep Regionale JOGG-coördinator (voorzitter) Regionale JOGG-regisseur Beleidsmedewerker Apeldoorn Beleidsmedewerker Brummen Beleidsmedewerker Hattem Beleidsmedewerker Lochem Beleidsmedewerker Voorst Beleidsadviseur GGD Christien Pieterse Weslie Gerrits Patricia Douma Rein Reusink Said Satyane Ard Kosters Mary Vlassak Carolien de Rover Taken/verantwoordelijkheden projectgroep Opstellen regionaal plan van aanpak Bewaken van voortgang van project Link leggen met beleidsnota s / decentralisaties etc. Presentaties e.d. voor colleges Frequentie Minimaal 1 keer per 4 weken in opstartfase, daarna minder frequent 20
22 Regionale werkgroep Regionale JOGG-coördinator (voorzitter) JOGG-regisseur Apeldoorn JOGG-regisseur Brummen JOGG-regisseur Hattem JOGG-regisseur Lochem JOGG-regisseur Voorst Christien Pieterse Weslie Gerrits Yolanda Jansen Klaas-Jan Ritzema Corrie de Zwaan Jan Mulder Taken/verantwoordelijkheden projectgroep Uitvoeren PVA Elkaar informeren Delen van kennis Frequentie Minimaal 1 keer per 4 weken (2 weken na bijeenkomst regionale projectgroep) In aanvulling op de stuurgroep, de regionale projectgroep en de regionale werkgroep, kunnen per gemeente ook nog een of meer lokale werkgroepen opgezet worden. De lokale JOGG-regisseur is hiervan de voorzitter. Vertegenwoordigers van o.a. wijkcomité, sportverenigingen, onderwijs, CJG kunnen deel uitmaken van de lokale werkgroepen. 21
23
24
3 Op 50% van de kinderopvangen en basisscholen wordt tijdens de pauze alleen water gedronken.
Bijlage : 0-meting 2015 en doelstellingen Jongeren Op Gezond Gewicht Arnhem 1 De stijgende lijn van jongeren van 2-19 jaar met overgewicht wordt omgezet tot minimaal een stagnering in april 2018 Input
Nadere informatieDoelstellingen JOGG- Zevenaar & 0-meting
Doelstellingen JOGG- Zevenaar & 0-meting Programmadoel 1. Het stabiliseren maar zo mogelijk een daling van het aantal jongeren met overgewicht van 0-19 jaar in februari 2018 O U T C O M E O U T P U T Gedragsdoelen
Nadere informatieDoelstellingen 31 maart 2016
Doelstellingen 31 maart 2016 O U T C O M E 1 De stijging van het aantal jongeren van 2-19 jaar met overgewicht omzetten in ten minste een stagnering in februari 2018 2 Het percentage jongeren van 4-12
Nadere informatieADVIESNOTA. Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd. Inleiding. Achtergrond Gezondheidsbevordering.
ADVIESNOTA Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd Inleiding Een gezonde jeugd. Dat is wat onze gemeente wil. Overgewicht onder jongeren vormt echter een bedreiging. Daarom is bestrijding
Nadere informatieTussentijdse procesevaluatie
Tussentijdse procesevaluatie ACTIEVE EN GEZONDE LEEFSTIJL JONGEREN Augustus 2015 Rapport opgesteld door: Kasper Doesborgh VOORWOORD Voorliggend document beschrijft het proces en de voortgang van de JOGG
Nadere informatie2015 t/m Plan van aanpak JOGG Brummen Kenmerk : INT Vastgesteld : 17 november 2015, BW INT15.
2015 t/m 2017 2015-2017 Kenmerk : INT15.2967 Vastgesteld : 17 november 2015, BW15.0903 2 3 Inhoudsopgave 1. INLEIDING 4 1.1 Aanleiding 4 1.2 Brummen in de context van de regio 4 1.3 Situatieschets: demografie,
Nadere informatieGezonde resultaten op een rij
Gezonde resultaten op een rij September 2015 Oktober 2016 Met plezier naar een gezonde leefstijl! Hattem is sinds 1 februari 2015 JOGG-gemeente. De aanpak van Jongeren Op Gezond Gewicht heeft tot doel
Nadere informatieFACTSHEET JOGG JULI 2012
FACTSHEET JOGG JULI 2012 Convenant Gezond Gewicht en deelconvenant JOGG Het Convenant Gezond Gewicht is een uniek samenwerkingsverband van in totaal 27 partijen afkomstig van (rijks- en lokale) overheden,
Nadere informatieNulmeting Zwolle Gezonde Stad 2009. Ingrid van Aart, Silvia de Roos en Tommy Visscher 13 september 2012, CIAO bijeenkomst
Nulmeting Zwolle Gezonde Stad 2009 Ingrid van Aart, Silvia de Roos en Tommy Visscher 13 september 2012, CIAO bijeenkomst Inhoud - Doelstellingen - Indicatoren - Gebruikte bronnen/ meetinstrumenten - Ervaringen/
Nadere informatieJongeren Op Gezond Gewicht Roermond
2017-2019 Jongeren Op Gezond Gewicht Roermond JOGG Landelijk JOGG staat voor Jongeren op Gezond Gewicht. Het is een intersectorale aanpak die bewezen effectief is om de stijging van overgewicht bij jongeren
Nadere informatieJOGG-aanpak in Hellevoetsluis
JOGG-aanpak in Hellevoetsluis Stand van zaken, oktober 2014 Belang van gezond gewicht Een gezond gewicht is belangrijk voor een goede gezondheid, zowel op jonge als latere leeftijd. Wie al op jonge leeftijd
Nadere informatieJOGG HELLEVOETSLUIS 2014 2016
JOGG HELLEVOETSLUIS 2014 2016 Afdeling Samenlevingszaken, november 2013 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Achtergrond... 4 2.1. Gezondheidsbevordering... 4 2.2. Integrale aanpak... 4 3. Probleemstelling... 5
Nadere informatieIn deze memo wordt u geïnformeerd over JOGG Meppel. Er wordt een terugblik op het afgelopen jaar gegeven en doelen voor het komend jaar genoemd.
memo Aan Van Gemeenteraad College van B & W Datum 12 april 2013 Onderwerp Afschriften voor Informatie JOGG-Meppel Lea Limonard, Sabine van Geffen, Petra van Dijk Aanleiding Het bevorderen van een gezonde
Nadere informatieHOUTEN JOGG GEMEENTE. 2014 t/m 2017 X* K JOGG. Houten. w \ Jongeren Op Gezond Gewicht
HOUTEN JOGG GEMEENTE 2014 t/m 2017 X* K JOGG w \ Jongeren Op Gezond Gewicht Houten Juli 2014 Inhoud 1. inleiding 2. Context 3. Probleemstelling 4. Doelstelling 5. Oplossingen 5.1. Wat is JOGG? 5.2. Hoe
Nadere informatiePlan van aanpak JOGG gemeente Voorst t/m oktober Corsanummer;
Plan van aanpak JOGG gemeente Voorst 2015 t/m 2017 oktober 2015 Corsanummer; 2015-45340 1 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2 1.1. Aanleiding... 3 1.2 Cijfers overgewicht en gezond gedrag in Voorst... 3
Nadere informatieambitieakkoord stichting jongeren op gezond gewicht
akkoord stichting jongeren op gezond gewicht De stichting Jongeren Op Gezond Gewicht en haar partners verbinden zich met dit akkoord gezamenlijk, elk vanuit de eigen verantwoordelijkheid, in de periode
Nadere informatieActieplan Gezond leven in het groen
Actieplan Gezond leven in het groen 2017-2019 Actieplan Gezond leven in het groen 2017-2019 Judith Aerdts JOGG-regisseur Gemeente Schinnen en Onderbanken judith.aerdts@ggdzl.nl februari 2018 Inhoud 1.
Nadere informatie8 jaar later en nog volop in beweging
8 jaar later en nog volop in beweging Ina van Oostenbrugge, Programmamanager Zwolle Gezonde Stad 5 oktober, Overijsselse Sportontmoeting De gemeente Zwolle zet sinds 2006 in op preventie overgewicht onder
Nadere informatieVoorbeeldadvies Cijfers
Voorbeeldadvies GGD Twente heeft de taak de gezondheid van de Twentse jeugd, volwassenen en ouderen in kaart te brengen. In dit kader worden diverse gezondheidsmonitoren afgenomen om inzicht te verkrijgen
Nadere informatiePLAN VAN AANPAK JOGG HOOGEVEEN JONGEREN VAN 0 TOT 19 JAAR
ONDERWERP DOELGROEP PLAN VAN AANPAK JONGEREN VAN 0 TOT 19 JAAR 1. Samenvatting JOGG Hoogeveen De gemeente Hoogeveen is sinds 2014 JOGG-gemeente. JOGG is een landelijke beweging en staat voor Jongeren op
Nadere informatieRESULTATEN 2 JAAR JOGG
RESULTATEN 2 JAAR JOGG Met plezier naar een gezonde leefstijl! Een groot aantal partijen werkte de afgelopen jaren hard aan het stimuleren van een gezonde leefstijl voor de jeugd in s-hertogenbosch. Zij
Nadere informatieBijlage Menukaart Kinderen sportief op gewicht (KSG) 2014 B-Fit 2-4 Doelgroep 0-4 jarigen
A) Kosten en uren Geef hieronder inzicht in de kosten en uren die nodig zijn om met de interventie aan de slag te gaan. De interventie staat beschreven zoals deze er op dit moment uit ziet. Bij interventies
Nadere informatieMichelle Stoel Evelien Joosten-van Zwanenburg
0 Michelle Stoel Evelien Joosten-van Zwanenburg 26 januari 2015 Programma JOGG en Doe ff Gezond Vindplaatsen & samenwerkingspartners Doe ff Gezond in de praktijk Resultaten na 3 jaar DoeffGezond Even een
Nadere informatieRESULTATEN ZWOLLE GEZONDE STAD
RESULTATEN ZWOLLE GEZONDE STAD 2010-2013 Inhoudsopgave Inleiding 2 1. Overgewicht gedaald 2. Gezonde leefstijl: 4 een wisselend beeld 3. Samenwerking versterkt 5 en geborgd 4. Landelijke uitstraling 6
Nadere informatieEvaluatie Gewoon, Gezond Gewicht!
In opdracht van gemeente Apeldoorn, Brummen, Hattem, Lochem en Voorst Juni 2018 Agathe de Lange Barsukoff, MSc., onderzoeker (epidemioloog) Ir. Caroline Timmerman, onderzoeker (epidemioloog) Voorwoord
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Wolbert (PvdA) over kinderen van allochtone afkomst die overgewicht hebben (2014Z07817).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatieTOELICHTING op het Besluitformulier - Voorstel met registratienummer 2013/44019.
Openbaar Besluit Registratienummer : 2013/44079 Datum : 27 september 2013 Opgesteld door : K. Louisse-Rohde Maatschappelijke ontwikkeling Onderwerp: Deelname aan JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht) TOELICHTING
Nadere informatieGIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren
GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren Notitie versie 1.0 September 2016 Door Frea Haker (Gezond in ) Eveline Koks (Jongeren Op Gezond Gewicht) Anneke Meijer (Coördinatie Gezond Gewicht Fryslân
Nadere informatieEvaluatie JOGG Roosendaal Basisschool de Vlindertuin. Resultaten evaluatie JOGG December 2017
Evaluatie JOGG Roosendaal Basisschool de Vlindertuin Resultaten evaluatie JOGG December 2017 Inleiding Achtergrond In het kader van de JOGG aanpak in de gemeente Roosendaal heeft op basisschool de Vlindertuin
Nadere informatieScoren voor een gezonde jeugd!
Scoren voor een gezonde jeugd! In de gemeente Heerenveen willen we dat kinderen gezond opgroeien. De omgeving waarin kinderen opgroeien is de laatste decennia ongemerkt een omgeving geworden waarin verleidelijke
Nadere informatieEvaluatie JOGG Doetinchem
Evaluatie JOGG Doetinchem In opdracht van gemeente Doetinchem December 2018 Agathe de Lange Barsukoff, MSc., onderzoeker (epidemioloog) Ir. Caroline Timmerman, onderzoeker (epidemioloog) Voorwoord Inhoudsopgave
Nadere informatieRapport 833 Derriks, M., & Kat, E. de. (2020). Jeugdmonitor Zeeland Amsterdam: Kohnstamm Instituut.
Samenvatting Rapport 833 Derriks, M., & Kat, E. de. (2020). Jeugdmonitor Zeeland Amsterdam: Kohnstamm Instituut. De Jeugdmonitor Zeeland De Jeugdmonitor Zeeland is een plek waar allerlei informatie bij
Nadere informatieB&W Vergadering. Voorgesteld besluit 1. Het college heeft besloten de samenwerkingsovereenkomst met JOGG Nederland voor 3 jaar te continueren.
2.2.4 Continueren programma Jongeren op Gezond Gewicht 1 Dossier 1067 voorblad.pdf B&W Vergadering Dossiernummer 1067 Vertrouwelijk Nee Vergaderdatum 29 november 2016 Agendapunt 2.2.4 Omschrijving Continueren
Nadere informatieGemeente Dronten
Plan van aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht Gemeente Dronten 2017-2019 Shanna Brižić JOGG-regisseur gemeente Dronten September 2017 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3-4 2 JOGG korte omschrijving 5-6 3 JOGG gemeente
Nadere informatieUitvoeringsplan gezondheid Schagen samen gezond
Uitvoeringsplan gezondheid Schagen samen gezond Schagen samen gezond Kaders uit beleidsnota: Definitie gezondheid: het vermogen om lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk optimaal te functioneren in
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieOnderstaand bericht is bedoeld voor de fractievoorzitters van de politieke partijen in uw gemeente. Wilt u dit bericht aan hen doorsturen?
Van: Paul Rosenmöller JOGG [mailto:info@jongerenopgezondgewicht.nl] Verzonden: dinsdag 4 juni 2013 15:47 Aan: Info Onderwerp: Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) in verkiezingsprogramma t.a.v. de Raadsgriffier
Nadere informatieDe lokale verbinding JOGG en GIDS
De lokale verbinding JOGG en GIDS Studiedag Gezond in 3 november 2016 Wat is ook alweer het verschil tussen JOGG en GIDS? Wat doen gemeenten die zowel JOGG als GIDS zijn? Voorbeelden: Nuth, Weststellingwerf,
Nadere informatieJongeren Op Gezond Gewicht Westervoort Doelstellingen
Jongeren Op Gezond Gewicht Westervoort Doelstellingen O U T C O M E Programmadoel: 1 Het percentage basisschoolkinderen in de leeftijd van 4-12 jaar met gezond gewicht in de gemeente Westervoort blijft
Nadere informatieKinderen in West gezond en wel?
GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in West gezond en wel? 1 Wat valt op in West? Voor West zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar
Nadere informatieZorgketen c.q. Netwerkaanpak actieve leefstijl. Anneke Hiemstra en Marloes Aalbers, NISB
Zorgketen c.q. Netwerkaanpak actieve leefstijl Anneke Hiemstra en Marloes Aalbers, NISB Ketenaanpak / netwerkaanpak actieve leefstijl De oplossing om meer mensen met een hoog gezondheidsrisico in beweging
Nadere informatiePROGRAMMABEGROTING 2015-2018
PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van
Nadere informatieJongeren Op Gezond Gewicht (JOGG): ondertekening samenwerkingsovereenkomst en voortgang
B&W.nr. 11.0700, d.d. 28-6-2011 BBnr. 11.039 Onderwerp Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG): ondertekening samenwerkingsovereenkomst en voortgang Burgemeester en wethouders besluiten:behoudens advies van
Nadere informatieDagelijks ontbijten en elke dag groente en fruit eten zijn gedragingen die bijdragen aan een gezonde leefstijl.
De Vlieger 3 CHECKID ChecKid is een grootschalig leefstijlonderzoek onder basisschoolleerlingen in Zwolle. Het brengt (on)gezond gedrag, leefstijl en de leefomgeving van kinderen in Zwolle in kaart. ChecKid
Nadere informatieBewegen in en om het onderwijs. Workshop 2 en 6 Leonie de Regt en Dave Schoonen
Bewegen in en om het onderwijs Workshop 2 en 6 Leonie de Regt en Dave Schoonen Wat is scoolsport? Een aanpak waarmee de school werkt aan een gezonde en actieve leefstijl voor de leerlingen. Dit betekent
Nadere informatieOrganisatiestructuur jeugdbeleid: De jeugd en haar toekomst
Organisatiestructuur jeugdbeleid: De jeugd en haar toekomst Inleiding Op de slotbijeenkomst is in de workshop Organisatiestructuur naar voren gekomen dat de taken en de verantwoordelijkheden van de deelnemers
Nadere informatiePROGRAMMABEGROTING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van
Nadere informatieVOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT
IJsselland VOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT Jongerenmonitor 2015 77% ontbijt dagelijks 10.3 jongeren School 13-14 jaar 15- jaar 76% een gezond gewicht 15% beweegt voldoende Genotmiddelen Psychosociale gezondheid
Nadere informatieWorkshop. PPS in de sportsector een win-win?
Workshop PPS in de sportsector een win-win? PPS-workshop Kennisdag S&B in de Buurt 10 december 2015 Den Bosch Programma PPS-dilemma s in beweging PPS nader bekeken Interview met Kasper Doesborgh Schaal
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieResultaten vragenlijst leerlingen en meten & wegen Drie scholen, nulmeting (T0) voorjaar 2017
Resultaten vragenlijst leerlingen en meten & wegen Drie scholen, nulmeting () voorjaar 2017 Inleiding In mei 2016 is in Nieuw-Lekkerland het project 'Gezond Nieuw-Lekkerland' gestart: met subsidie van
Nadere informatieJONGEREN OP GEZOND GEWICHT BLIKT TERUG FACTSHEET
JONGEREN OP GEZOND GEWICHT BLIKT TERUG FACTSHEET 2015-2017 Met Jongeren Op Gezond Gewicht streeft de gemeente Rheden naar een samenleving waarin alle kinderen en jongeren wonen, leren, recreëren en werken
Nadere informatieAan de leden van de gemeenteraad. Geachte leden van de raad,
Uw contact H. van der Putten T (020) 540 45 03 F (0297) 38 76 76 h.van.der.putten@amstelveen.nl Aan de leden van de gemeenteraad Postbus 253, 1430 AG Aalsmeer Vermeld bij reactie ons kenmerk en datum van
Nadere informatieIntegrale aanpak kinderen met overgewicht in Enschede en Almelo
Integrale aanpak kinderen met overgewicht in Enschede en Almelo Voorstellen Marlie Cerneus GGD Regio Twente Jeugdgezondheidszorg 0-19! Wie zijn jullie? Gemeente Enschede en Almelo Waar gaat deze presentatie
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieResultaten inventarisatie preventie overgewicht jeugd Achterhoek. In opdracht van de gemeenten:
Resultaten inventarisatie preventie overgewicht jeugd Achterhoek In opdracht van de gemeenten: Oktober, 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Achtergrond... 3 2.1 Gezondheid... 3 2.2 Opzet en gegevensverwerking
Nadere informatieBasisschool De Tovercirkel
Resultaten leefstijlonderzoek onder basisschoolleerlingen Overbos nulmeting (2014) en 1-meting (2015) Basisschool De Tovercirkel Uw school werkt mee aan de JOGG-aanpak in Haarlemmermeer. De JOGG-aanpak
Nadere informatieActiviteiten gericht op het behalen van de doelstellingen van de Regionale Nota Gezondheidsbeleid
Activiteiten gericht op het behalen van de doelstellingen van de Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2016-2019 Bijlage bij adviesnota AB 2 juli 2015 20 mei 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Gezondheidsbescherming
Nadere informatieJongeren op Gezond Gewicht
Jongeren op Gezond Gewicht Overgewicht Putten: de cijfers ongeveer 1 op de 7 kinderen is te zwaar 5/6 jaar 9% 9/10 jaar 18% 12-15 jaar 15% 16-20 jaar 16% Bron: Icare Jeugdgezondheidszorg, betreft kalenderjaar
Nadere informatieVlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
JO VANDEURZEN Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin CONTEXT > Het doel Draagvlak en engagementen aftoetsen en stimuleren in ganse werkveld van relevante actoren Kennis van bewezen strategieën
Nadere informatieVOORWOORD. Ik laat u graag zien waarom de Regio Noord-Veluwe dit podium krijgt.
VOORWOORD Voorliggend document beschrijft het proces en de resultaten van de JOGG beweging die in januari 2014 is gestart. Het betreft een eind evaluatie van de eerste periode waarmee we een beeld willen
Nadere informatieSamenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie
Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Overgewicht is een snel groeiend wereldwijd probleem en is geassocieerd
Nadere informatieCheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in Zwolle
Onderzoekscentrum Preventie Overgewicht CheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in ZWOLLE Een onderzoek naar het eet- en beweeggedrag van leerlingen van de 2 e klas
Nadere informatieProject: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013
Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013 Projectgroep: Gemeente Tilburg: Mw. M. Lennarts, beleidsmedewerker, dhr. W.
Nadere informatieJump-in scan. Naam school en schooljaar
Jump-in scan school en schooljaar Toelichting Jump-in doelen Gezondheid staat structureel op de agenda De school heeft de visie en afspraken rond gezonde leefstijl in het beleid opgenomen. Het schoolteam
Nadere informatieVisienota netwerk Samen tegen eenzaamheid in Den Helder
Visienota netwerk Samen tegen eenzaamheid in Den Helder Inleiding Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem. Mensen die zich eenzaam voelen zijn over het algemeen angstiger, achterdochtiger, wantrouwiger
Nadere informatie13:15-13:30 Welkom bij Zwolle Gezonde Stad Joop ten Dam. 13:30-13:55 Checkid Carry Renders. 13:55-14:20 Checkteen Monique Ridder
Programma vanmiddag 13:15-13:30 Welkom bij Zwolle Gezonde Stad Joop ten Dam 13:30-13:55 Checkid Carry Renders 13:55-14:20 Checkteen Monique Ridder 14:20-14:45 De Activiteitenmonitor Joop ten Dam 14:45-15:10
Nadere informatieGezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen
Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden
Nadere informatieInformatie voor professionals
Informatie voor professionals De GGD Noord- en Oost-Gelderland (GGD NOG) heeft, met ingang van het schooljaar 2014-2015, de werkwijze van de afdeling jeugdgezondheidszorg (deels) aangepast. In deze brief
Nadere informatieResultaten vragenlijst leerlingen
Resultaten vragenlijst leerlingen Drie scholen, tweede meting (T1) voorjaar 2018 Inleiding In mei 2016 is in Nieuw-Lekkerland het project 'Gezond Nieuw-Lekkerland' gestart. Met subsidie van Fonds Nuts
Nadere informatieAanleiding CheckTeen. Zwolle gezonde stad ( ) JOGG: Jongeren op Gezond Gewicht (2010) ChecKid: kinderen basisonderwijs 2006 en 2009 (en 2012)
Aanleiding CheckTeen Zwolle gezonde stad (2010 2013) JOGG: Jongeren op Gezond Gewicht (2010) ChecKid: kinderen basisonderwijs 2006 en 2009 (en 2012) CheckTeen: kinderen voortgezet onderwijs (2010/2011)
Nadere informatieVoorbeeld monitoring en evaluatie gemeente Enschede
Voorbeeld monitoring en evaluatie gemeente Enschede Lees het volledige stappenplan voor alle informatie en tips over het monitoren en evalueren van het beleid rondom de inzet van buurtsportcoaches of raadpleeg
Nadere informatieKindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Ommen
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente In de gemeente gaven 478 ouders van ½- tot 12 jaar inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding
Nadere informatieOutcome monitor Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht 2016 DEEL 2: BUURTAANPAK
Outcome monitor Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht 2016 DEEL 2: BUURTAANPAK Colofon Gemeente Amsterdam Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht Ilona Steenkamer isteenkamer@ggd.amsterdam.nl Sanne Franssen sfranssen@ggd.amsterdam.nl
Nadere informatieSamenvatting Jong; dus gezond!?
Samenvatting Jong; dus gezond!? Deel III Gezondheidsprofiel regio Nieuwe Waterweg Noord, 2005-2008 Samenvatting rapport Jong; dus gezond!? Gezondheidssituatie van de Jeugd (2004-2006) Regio Nieuwe Waterweg
Nadere informatieCollegevoorstel AANLEIDING BEOOGD EFFECT ARGUMENTEN
Collegevoorstel Sector : MO Reg.nr. : 4352414 Opsteller : mw. N. Koenen Telefoon : (033) 469 42 81 User-id : KOE2 Onderwerp Convenant Gezonde Scholen in Amersfoort Voorstel: Het Convenant Gezonde Scholen
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatievoor- en vroegschoolse educatie Convenant uitvoering Boxtels model
Convenant uitvoering Boxtels model Impuls kwaliteit VVE beleid Boxtel 6 juli 2011 Aanleiding en doelstelling bestuurlijk convenant Met ingang van de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie krijgt
Nadere informatieKinderen in Centrum gezond en wel?
GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Centrum gezond en wel? 1 Wat valt op in Centrum? Voor Centrum zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van
Nadere informatie(HOE) WERKT INTEGRAAL BELEID? Colette van den Heuvel 15 april 2013
(HOE) WERKT INTEGRAAL BELEID? Colette van den Heuvel 15 april 2013 Programma Opwarmertje Wat is integraal beleid? Waarom integraal beleid? Hoe werkt het? Een voorbeeld Activiteitengeld, waar haal je het
Nadere informatieGezonde School. Conferentie MBO Vitaal voor leren en werken 7 april Anneke Meijer
Gezonde School Conferentie MBO Vitaal voor leren en werken 7 april Anneke Meijer Programma Workshop Wat is Gezonde School? Gezonde School Fryslân Handleiding Centrum Gezond Leven Gezonde School in het
Nadere informatieKindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Raalte
[Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 460 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding
Nadere informatie1. Bestuurlijke opdracht
PROJECTPLAN LEA KAMER ZORG 1. Bestuurlijke opdracht 1.1. Algemeen De algemene bestuurlijke opdracht luidt: Gebruik de bestaande inventarisatie over signalering en sluitende aanpak, om vorm te geven aan
Nadere informatieSamen naar een gezonde omgeving
Samen naar een gezonde omgeving 2020-2025-2030 Missie Partijen willen bij sportevenementen een gezonde omgeving creëren die bijdraagt aan een gezonde leefstijl. Uitgangspunten Sportevenementen hebben een
Nadere informatieRaadsvoorstel (gewijzigd)
Raadsvoorstel (gewijzigd) BARCODE STICKER Nr. 2009-064 Houten, 17 november 2009 Onderwerp: Tweede kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid 2010-2013 Beslispunten: 1. In te stemmen met de volgende in de tweede
Nadere informatieBestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen.
Amersfoort, Bussum, Den Haag, 5 april 2007 Bestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen. Oproep aan de leden van de vaste commissie
Nadere informatieSTICHTING WELZIJN OUDEREN DINKELLAND. Fit en Gezond in Dinkelland
STICHTING WELZIJN OUDEREN DINKELLAND Fit en Gezond in Dinkelland WIE ZIJN WIJ? Patricia Verhoeven: Beweegmakelaar Marleen Wagenaar: Beleidsmedewerker/ Projectleider Van de Stichting Welzijn Ouderen Dinkelland
Nadere informatieGemeentelijke wijkgericht werken rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd Leiden
Gemeentelijke wijkgericht werken rapportage Jeugd Leiden Gemeentelijke wijkgericht werken rapportage Inleiding 3 1. Leiden Morskwartier 3 2. Wijkgericht werken algemeen 6 3. Wijkgericht werken 2019 6 Gemeente
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Sport & Bewegen
Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Sport & Bewegen School: Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan
Nadere informatieKinderen in Oost gezond en wel?
GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Oost gezond en wel? 1 Wat valt op in Oost? Voor Oost zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar
Nadere informatieKinderen in Noord gezond en wel?
GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Noord gezond en wel? 1 Wat valt op in Noord? Voor Noord zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar
Nadere informatieMenukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Voeding
Menukaart Gezonde voortgezet onderwijs: Voeding : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieKinderen in Zuid gezond en wel?
GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Zuid gezond en wel? 1 Wat valt op in Zuid? Voor Zuid zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar
Nadere informatieEen voorbeeld van een schoolprogramma gericht op preventie van overgewicht in Nederland: het DOiT programma
7 Samenvatting 8 Dit proefschrift beschrijft de voorbereiding op de landelijke implementatie van het Dutch Obesity Intervention in Teenagers (DOiT) programma. Daarnaast wordt de evaluatie beschreven die
Nadere informatieLekker Fit. Werken aan een gezonde leefstijl voor Rotterdamse jeugd
01 Lekker Fit! Inhoudsopgave Lekker Fit 1 Tien pijlers 2 01 Extra bewegingsonderwijs tijdens en na schooltijd 3 02 De komst van de gymleraar nieuwe stijl 4 03 Lespakket Lekker Fit! 5 04 Sportlessen als
Nadere informatieInzet combinatiefunctionarissen. plan van aanpak schooljaar
Inzet combinatiefunctionarissen plan van aanpak schooljaar 2012-2013 Voorstellen Freek Thoone Combinatiefunctionaris NSA Anita Bergmans Combinatiefunctionaris bewegingsonderwijs 2 Taken algemeen Combinatiefunctionarissen
Nadere informatieAan de gemeenteraad van Nijmegen. Geachte leden van de raad,
Directie Inwoners Ingekomen stuk D11 (PA 18 juni 2008) Beleid & Realisatie Beleidsontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 90 00 Telefax (024)
Nadere informatieLeusdenFit
LeusdenFit 2016-2018 Aanleiding Toezegging om in het najaar het meerjarenprogramma LeusdenFit te presenteren Cijfers Leusden Monitor Schoolkracht Startfoto LeusdenFit Senioren/Volwassenen monitor Ambitie
Nadere informatieRAADSINFORMATIE inzake stand van zaken Doe ff Gezond 2015
DORDRECHT101 ) Retouradres: Postbus 8 Aan de gemeenteraad 3300 AA DORDRECHT Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.n1 Datum Ons kenmerk Begrotingsprogramma
Nadere informatieVerslag regionale werkconferenties kiezen voor gezond leven
Verslag regionale werkconferenties kiezen voor gezond leven Aanleiding voor de werkconferenties Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) brengt in het najaar van 2006 een tweede Preventienota
Nadere informatie