Basisschool De Tovercirkel

Transcriptie

1 Resultaten leefstijlonderzoek onder basisschoolleerlingen Overbos nulmeting (2014) en 1-meting (2015) Basisschool De Tovercirkel Uw school werkt mee aan de JOGG-aanpak in Haarlemmermeer. De JOGG-aanpak richt zich op het terugdringen van overgewicht bij kinderen en het verbeteren van hun leefstijl. De allereerste activiteiten van JOGG zijn van start gegaan in het najaar van Om de effecten van JOGG te meten, is in het voorjaar van 2014 een uitgebreid leefstijlonderzoek (nulmeting) uitgevoerd onder de basisschoolleerlingen van de deelnemende scholen, waaronder uw school. In het voorjaar van 2015 heeft het eerste vervolgonderzoek (1-meting) plaatsgevonden, gericht op het thema drinken. In Overbos deden drie van de vier basisscholen mee met de beide onderzoeken, waaronder uw school. Leerlingen uit groep 6, 7 en 8 vulden tijdens de nulmeting en 1-meting een vragenlijst in, net als de ouders van leerlingen uit groep 3, 4 en 5. Daarnaast zijn bij leerlingen uit groep 3 en 6 tijdens de nulmeting lengte en gewicht gemeten. Het eerste deel van deze factsheet bevat de belangrijkste resultaten van de nulmeting. In het tweede deel van de factsheet worden de resultaten op de nulmeting vergeleken met die op de 1-meting. Belangrijkste conclusies voor Basisschool De Tovercirkel Drinken Het loont de moeite om het vaker drinken van water of thee zonder suiker te stimuleren, aangezien leerlingen dit minder vaak drinken dan suikerhoudende dranken. De JOGG-aanpak lijkt hierbij te kunnen helpen, gezien de bevinding dat de leerlingen van De Tovercirkel tijdens de 1-meting meer water of thee zonder suiker en minder suikerhoudende dranken drinken dan tijdens de nulmeting. Ontbijt, fruit en groente Alle onderbouwleerlingen ontbijten elke schooldag. Volgens de normen die daarvoor zijn, eten veel van hen echter wel te weinig groente en fruit. Tussendoortjes Bijna 9 op de 10 bovenbouwleerlingen eten een snack of tussendoortje in het speelkwartier en na school vóór het avondeten. Warme maaltijd Twee derde van de bovenbouwleerlingen geeft aan dat hun ouder(s) of een ander gezinslid elke schooldag zelf een warme maaltijd koken. Bewegen Het grootste deel van de lichaamsbeweging die onder- en bovenbouwleerlingen krijgen, is toe te wijzen aan het buitenspelen. Beeldschermgebruik 13% van de bovenbouwleerlingen kijkt doordeweeks op elk mogelijk moment van de dag tv/dvd en 20% zit doordeweeks op elk mogelijk moment achter de (spel)computer. Sociale en fysieke leefomgeving Een kwart van de bovenbouwleerlingen wordt niet door familie of vrienden aangespoord om te sporten en spelen. 4 op de 10 leerlingen vindt dat er in de buurt niet genoeg sport- en spelactiviteiten worden georganiseerd. 1

2 1. Resultaten nulmeting Deelname In Overbos zijn tijdens de nulmeting in totaal 535 vragenlijsten verkregen, waarvan 219 in de onderbouw en 316 in de bovenbouw. Bij basisschool De Tovercirkel waren dit in totaal 97 vragenlijsten, waarvan 41 in de onderbouw en 56 in de bovenbouw. In Overbos zijn 110 bruikbare metingen van lengte en gewicht verricht in groep 3 en 6, bij basisschool De Tovercirkel waren dit er 31. Drinken Zowel in de onderbouw als de bovenbouw is gevraagd wat de leerlingen zoal drinken gedurende de dag. In de onderbouw is ook gevraagd naar de hoeveelheden die ze drinken. Enkele uitkomsten voor de onderbouw zijn gepresenteerd in figuur 1. Hierin is te zien dat een derde van de onderbouwleerlingen van De Tovercirkel wekelijks minstens 8 glazen water of thee zonder suiker drinkt. Echter, een nog veel groter deel van hen drinkt minstens 8 glazen suikerhoudende drank per week. Figuur 1 % onderbouwleerlingen dat water en suikerhoudende drank drinkt: De Tovercirkel versus Overbos Ontbijt, groente en fruit Op De Tovercirkel ontbijten alle onderbouwleerlingen elke schooldag (figuur 2). In Overbos ontbijten bijna alle onderbouwleerlingen elke schooldag. Uitgaande van de aanbevolen hoeveelheden groente en fruit, eten veel kinderen van De Tovercirkel te weinig fruit. Figuur 2 % onderbouwleerlingen dat ontbijt, fruit eet en groente eet: De Tovercirkel versus Overbos Tussendoortjes Figuur 3 laat voor diverse tijdstippen zien welk deel van de bovenbouwleerlingen een tussendoortje nuttigt. Het gaat om zowel hartige als zoete tussendoortjes, exclusief rauwkost en fruit. Tussendoortjes worden op De Tovercirkel het meeste gegeten tijdens het speelkwartier en na schooltijd vóór het avondeten. 2

3 Figuur 3 % bovenbouwleerlingen dat snackt op diverse tijdstippen: De Tovercirkel versus Overbos Overgewicht In Overbos was bij 18,2% van de gemeten kinderen uit groep 3 en 6 sprake van overgewicht of ernstig overgewicht. Vanwege de kleine aantallen kon dit niet worden weergegeven voor De Tovercirkel. Warme maaltijd Twee derde van de bovenbouwleerlingen van De Tovercirkel geeft aan dat hun ouder(s) of een ander gezinslid elke schooldag zelf een warme maaltijd koken. Daarnaast geeft een derde van de leerlingen aan dat hun warme maaltijd elke schooldag groenten of rauwkost bevat. Bewegen Onder- en bovenbouwleerlingen zijn gevraagd hoe vaak per week en hoe lang per keer ze buiten spelen en lopen/fietsen naar school. Onderbouwleerlingen zijn ook bevraagd over sporten op school en op een sportclub. Figuur 4 laat zien dat kinderen vooral veel bewegen door het buiten spelen. Figuur 4 Aantal minuten per dag dat boven- en onderbouwleerlingen bewegen; De Tovercirkel versus Overbos Beeldschermgebruik Figuur 5 geeft weer hoeveel uren per week leerlingen in de onder- en bovenbouw in Overbos gemiddeld achter het beeldscherm zitten (niet voor school). Het betreft de optelsom van televisie of dvd kijken en (spel-) computeren, inclusief spelletjes op de smartphone. Te zien is dat het beeldschermgebruik toeneemt met de leeftijd. In de bovenbouw is ook gevraagd op welk moment van de dag het beeldschermgebruik plaatsvond. 13% van de bovenbouwleerlingen van De Tovercirkel kijkt doordeweeks op alle mogelijke momenten van de dag tv/dvd en 20% zit doordeweeks op alle mogelijke momenten achter de (spel)computer. 3

4 Figuur 5 Tijd dat onder- en bovenbouwleerlingen wekelijks achter het beeldscherm zitten; Overbos Sociale en fysieke leefomgeving Kinderen in de bovenbouw zijn gevraagd naar hun mening over verschillende aspecten van hun buurt. Figuur 6 beschrijft enkele van deze uitkomsten. Bovenbouwleerlingen vinden met name dat er in hun buurt niet genoeg wordt georganiseerd m.b.t. sport en spel. Verder geeft 26% van de bovenbouwleerlingen van De Tovercirkel aan dat ze (vrijwel) nooit aanmoediging krijgen van hun ouders, broertjes, zusjes, vrienden of vriendinnen om te gaan sporten en spelen. Figuur 6 % bovenbouwleerlingen dat ontevreden is over buurtaspecten; De Tovercirkel versus Overbos 2. Vergelijking nulmeting en 1-meting Deelname In Overbos zijn tijdens de 1-meting in 2015 in totaal 188 vragenlijsten verkregen, waarvan 93 in de onderbouw en 95 in de bovenbouw. Bij basisschool De Tovercirkel waren dit in totaal 87 vragenlijsten, waarvan 32 in de onderbouw en 25 in de bovenbouw. Drinken In de onderbouw zijn ouders tijdens de nulmeting én 1-meting gevraagd wat hun kinderen zoal drinken en de hoeveelheden die ze daarvan drinken. Figuur 7 presenteert de uitkomsten voor De Tovercirkel en Overbos tijdens beide meetmomenten. Op De Tovercirkel en in Overbos drinken de onderbouwleerlingen tijdens de 1-meting wekelijks meer glazen water of thee zonder suiker dan tijdens de nulmeting. Daarnaast drinken ze tijdens de 1-meting wekelijks minder glazen suikerhoudende drank dan tijdens de nulmeting. 4

5 Figuur 7 aantal glazen water en suikerhoudende drank per week in onderbouw: nulmeting versus 1-meting In de bovenbouw hebben de leerlingen tijdens de nulmeting én 1-meting aangegeven wat ze zoal drinken gedurende de dag. Figuur 8 laat een aantal resultaten zien voor de momenten dat de bovenbouwleerlingen op school zijn. Daarin is onder meer te zien dat tijdens de 1-meting meer leerlingen water drinken in het speelkwartier, vergeleken met de nulmeting. Figuur 8 aantal glazen water en suikerhoudende drank per week in bovenbouw: nulmeting versus 1-meting JOGG-Haarlemmermeer Het leefstijlonderzoek maakt deel uit van de lokale JOGG-aanpak in Haarlemmermeer. JOGG staat voor Jongeren Op Gezond Gewicht. De JOGG-aanpak in Haarlemmermeer is een initiatief van de gemeente Haarlemmermeer. Gemeente, maatschappelijke organisaties en (lokaal) bedrijfsleven zetten zich gezamenlijk in voor een samenleving waarbij kinderen in een gezonde omgeving opgroeien met structureel aandacht voor een gezonde leefstijl. Een omgeving waarin de gezonde keuze de normaalste zaak van de wereld is. Onderzoek Het onderzoek werd uitgevoerd door gemeente Haarlemmermeer en GGD Kennemerland. Contact JOGG-Haarlemmermeer Postbus AG Hoofddorp T E jogg@haarlemmermeer.nl W volg ons op 5