Serieproductie groen aardgas bij Waternet en gebruik ervan
|
|
- Margaretha Dijkstra
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Resultaten en bevindingen van project Serieproductie groen aardgas bij Waternet en gebruik ervan Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en praktijkprojecten subsidie. Ze delen hun resultaten en bevindingen, ter inspiratie voor nieuwe onderzoeks- en productideeën. De subsidies werden verleend door de energie-innovatieprogramma's Energie Onderzoek Subsidie (EOS) en Innovatie Agenda Energie (IAE). Datum 2010 Status Definitief Stichting Waternet, e.a. in opdracht van Agentschap NL
2
3 Colofon Projectnaam Programma Regeling Projectnummer Contactpersoon Serieproductie groen aardgas bij Waternet en gebruik ervan Energie Onderzoek Subsidie Demonstratie DEMO09067 Stichting Waternet Hoewel dit rapport met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.
4 Factsheet Groen Gas bij De Ronde Venen Waterschap Amstel, Gooi en Vecht
5 Bijzonderheden De Ronde Venen Afgezien van de voordelen van Groen Gas in het algemeen zijn er een aantal bijzonderheden aan de installatie bij De Ronde Venen. Rioolwater als energiedrager? Ons verteerde voedsel spoelen we dagelijks weg in het toilet. Daarmee verspillen we een hoop energie. Zou het niet mooi zijn als die energie nuttig gebruikt wordt? Bijvoorbeeld door deze opnieuw beschikbaar te maken voor het bereiden van ons eten? Op rioolwaterzuiveringsinstallatie De Ronde Venen in Mijdrecht is een concrete stap gezet om deze ambitie te verwezenlijken. In het voorjaar van 2009 is Waternet gestart met de productie van Groen Gas op de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) De Ronde Venen in Mijdrecht. Groen Gas is een groene aardgasvervanger. Het bestaande aardgasnet kan dit distribueren en leveren bij huishoudens voor gebruik. Verder kunnen ook auto s dit gas gebruiken als brandstof. Deze factsheet geeft uitleg over de productie van Groen Gas op De Ronde Venen. 1. Kosten neutraal De innovatie en duurzaamheid wordt kostenneutraal gerealiseerd ten opzichte van het oorspronkelijke ontwerp (renovatie WKK). Door een beter rendement (o.a. geen warmte verlies in de zomer) ontstaat een lagere exploitatie. Hierdoor wordt de extra investering gecompenseerd bij een levensduur van 12 jaar. 2. Groen Gas voor eigen gebruik Ongeveer 20% van het Groene Gas wordt gebruikt voor de verwarming van eigen kantoren en voor het vergistingsproces. 3. tankpunt De Ronde Venen beschikt over een tankpunt waar auto s Groen Gas kunnen tanken. De verwachte jaarproductie is voldoende voor het verbruik van 120 personenauto s. 4. invoeden in gasnet Een deel van het Groene Gas van De Ronde Venen wordt ingevoed in het bestaande 100 mbar aardgasnet van STEDIN. De verwachte jaarproductie dekt de gasvraag van zo n 90 huishoudens. De winning van biogas bij het zuiveren van afvalwater is niet nieuw. Ook bij De Ronde Venen en andere RWZI s van Waternet gebeurt dit al jaren. In totaal produceert Waternet op de gezamenlijke locaties 13 miljoen m 3 biogas per jaar. Het gewonnen biogas wordt veelal gebruikt voor het gecombineerd opwekken van elektriciteit en warmte. Dit gebeurt met behulp van een zogenaamde WKK-installatie (warmte kracht koppeling). Deze vorm van benutting van biogas kent echter bezwaren. De elektriciteit kan worden benut, maar dat geldt veelal niet voor de warmte, vooral in de zomer. Daarnaast is de bedrijfszekerheid lager dan gewenst. Een alternatief is het opwerken van biogas naar Groen Gas. Tot voor kort was deze optie alleen mogelijk op grote schaal en niet rendabel voor de kleine hoeveelheden biogas die op verspreide locaties gewonnen wordt. Door dit project is hierin nu verandering gekomen. Daarmee is kleinschalige productie van Groen Gas een interessante optie geworden voor Waternet, maar ook voor andere kleinschalige producenten van biogas, bijvoorbeeld boerenbedrijven. Bij RWZI De Ronde Venen is zo n Groen Gas installatie geplaatst en in gebruik genomen. RWZI De Ronde Venen 5. unieke technologie Door het toepassen van het in Nederland unieke LPCOOAB-opwerkingsproces (van Cirmac International) worden betere resultaten bereikt wat betreft gaskwaliteit en productierendement. 6. Groot herhalingspotentieel De manier waarop het LPCOOAB proces wordt toe gepast door BioGast Sustainable Energy maakt het bij uitstek geschikt voor een maatschappelijk brede inzet, vanwege de modulaire opzet en seriematige productie van kleinschalige eenheden. Dit biedt een groot her halingspotentieel binnen waterzuiveringen, maar ook voor de agrarische sector. Groen Gas Tankpunt DRV 7. Extra innovatie Met het benutten van de restwarmte uit het opwerkings proces (35kW), is op locatie De Ronde Venen een extra stap gezet binnen een toch al innovatief concept. De restwarmte wordt gebruikt ten behoeve van het gistingsproces door een warmte wisselaar. 2 Groen gas bij Ronde Venen Groen gas bij Ronde Venen 3
6 Milieuvoordeel bij rijden op Groen Gas Potentie xxxxxxxxx Groen Gas bij Waternet Het Groene Gas van De Ronde Venen wordt ingezet voor het wagenpark van Waternet. Groen Gas is een beschikbaar én inzetbaar alternatief voor fossiele brandstoffen. De milieuvoordelen van rijden op Groen Gas ten opzichte van een fossiele brandstof als benzine zijn: 1. Ca. 80% CO 2 reductie. 2. Lagere uitstoot van fijnstof (36%). 3. Lagere uitstoot van overige emissies (63%). Waternet start een pilot voor rijden op groen gas: 6 voertuigen zijn besteld (VW caddy, VW Transporter) Gasinbouw is affabriek. Meerkosten hiervoor zijn zo n 650 euro per auto. Op de vestigingen Leiduin, Weesperkarspel en Spaklerweg 45 wordt een klein tankstation geplaatst. Met het tank station in Mijdrecht beschikt Waternet dan over 4 eigen tankpunten. Groen Gas biedt grote mogelijkheden als duurzaam alternatief voor aardgas. Voor Waternet is het mogelijk om naast het eigen verbruik voor de vergisting (20%) ca. 7,3 miljoen Nm 3 Groen Gas te produceren. Dit is voldoende voor zo n 4650 huishoudens of 6000 personenauto s. Om het wagenpark van Waternet op het Groene Gas te laten rijden, is 12% voldoende. Groen Gas heeft voor de Nederlandse overheid potentie. Zo is het mogelijk om in 2050 circa 50% van het aardgas te vervangen door Groen Gas. Kleinschalige productie zoals bij Waternet levert hieraan een bijdrage. Op korte termijn (rond 2015) kan met de nu al beschikbare technologie zo n 1 tot 3% van het totale aardgasverbruik van Nederland worden vervangen door Groen Gas, door de inzet van organische reststoffen en door afvalstromen te vergisten en zonder dat biomassa wordt geïmporteerd. Waternet & afvalwater RWZI s slibvergisting Biogas > Groen Gas Waternet verwerkt afvalwater 125 miljoen m 3 afvalwater in Vergelijkbaar met zo n 2 miljoen personen. (in werkelijkheid: inwoners & industrie samen) RWZI s 12 RWZI s. Totale zuiveringscapaciteit: m 3 /uur afvalwater of 2,3 miljoen i.e. De Ronde Venen: 1370 m 3 /uur afvalwater of i.e. is 3% van totale capaciteit. Slibvergisting Gezamenlijke biogasproductie: Nm 3 /dag. RWZI De Ronde Venen: 700 Nm 3 /dag. Biogas naar Groen Gas Biogas: % CH 4, % CO 2. Verhogen CH 4 gehalte van 65% naar 88%. Verwijderen van zwavel en vocht. 70 Nm 3 Groen Gas uit 100 Nm 3 biogas. 20% Groen Gas voor vergisting. 80% Groen Gas voor invoeding gasnet of tankpunt. Inzet van Groen Gas Waternet: Kan ca. 7,3 miljoen Nm 3 Groen Gas produceren: 4650 huishoudens of 6000 personenauto s. inzet van groen gas De Ronde Venen: Nm 3 Groen Gas per jaar vrij beschikbaar (invoeden): jaarverbruik van ca. 90 huishoudens of ca. 120 personenauto s. Toekomstbeeld lange termijn visie Waterketen Groen Gas installatie TIPO-1 4 Groen gas bij Ronde Venen Groen gas bij Ronde Venen 5
7 Installatie Mijdrecht (Warmte, Biogas, Aardgas) Groen gas installatie TIPO-1: BioGast In onderstaand schema is het proces aangegeven van biogas tot en met het gebruik van Groen Gas in de auto of ingevoed in het aardgasnetwerk. In onderstaand schema is aangegeven hoe het biogas wordt opgewerkt tot Groen Gas, en ingevoed wordt in het aardgasnetwerk. Dit proces van reinigen, drogen en opwaarderen vindt plaats in de groene BioGast container (TIPO-1) op het terrein van de RWZI De Ronde Venen. Afvalwater Gasnet Biogas Zuivering Groen Gas installatie Tipo-1 Groen Gas tankstation Kijkende naar energiestromen is er in De Ronde Venen veel veranderd ten opzichte van het tijdperk warmte-kracht koppeling (WKK): al het biogas wordt benut en alle warmte wordt benut. Warmte voorheen WKK en 2 CV s op biogas voor slib- en gebouwverwarming. Bijstoken met aardgas. Warmtedistributie via heet waterleidingen naar gebouwen. Lager rendement en meer onderhoud. Warmte en elektriciteit productie is seizoen afhankelijk. Noodkoel circuit. Biogas voorheen Biogas in WKK en CV. Alles gebruiken of afblazen. Aardgas voorheen Als aanvulling (en backup). Warmte nu CV s op aardgas. HR-ketels in cascade opstelling. Vraag = aanbod. Separate gebouw verwarming. Benutten rest-warmte BioGast. Hoog rendement. Goedkoper in aanschaf. Biogas nu Alle biogas wordt opgewerkt en afgezet. Verrekening met inkoop aardgas. Groen gas nu Aardgasnet is buffer. Groen Gas voor: - Slibverwarming. - Gebouwverwarming. - Groen Gas tankpunt. - Verwarming toekomstige loods/ regiokantoor. Biogas bestaat voor 60-65% uit methaan, en de rest is vooral CO 2. Daarnaast is biogas verzadigd met water, en bevat het zwavel (in de vorm van H 2 S). Aardgas bestaat voor 88% uit methaan, en bevat vrijwel geen water en zwavel. Om gas van aardgaskwaliteit te krijgen haalt de opwerkingsinstallatie daarom het vocht, de zwavel en het meeste CO 2 uit het biogas. Het CO 2 wordt uit het biogas gewassen met een wasvloeistof, die alle CO 2 uit het gas opneemt. Zo blijft dus zuiver methaan over, waar vervolgens weer een beetje biogas bijgemengd wordt om precies op de 88% methaan te komen die nodig is voor aardgaskwaliteit. De CO 2 wordt weer uit de wasvloeistof gehaald door deze te verwarmen, waarna de wasvloeistof opnieuw gebruikt kan worden. Deze zuivere CO 2 (restgas) kan zonder problemen naar de buitenlucht geblazen worden, maar kan ook nuttig gebruikt worden, bijvoorbeeld in de glastuinbouw. Het Groen Gas wordt vervolgens gekeurd door de Bio2Net, een soort poortwachter die de toegang tot het openbare aardgasnet bewaakt. De Bio2Net meet de samenstelling van het gas, en laat dit alleen door naar het gasnet als de kwaliteit goed is. Zoniet, dan wordt het gas opnieuw door de opwerkingsinstallatie gestuurd, net zolang tot de kwaliteit wel goed is. Door invoeding van Groen Gas in het aardgasnet kunnen klanten van energie leverlanciers kiezen voor Groen Gas, net zoals ze kunnen kiezen voor groene stroom. Daarnaast staat er hier op de zuivering ook een tankstation voor Groen Gas, waarmee de auto s van de zuivering op Groen Gas kunnen rijden. PROCESGEGEVENS: Gasreiniging met COOAB wasvloeistof. Volcontinu proces: 8322 uur per jaar in bedrijf. (95% beschikbaarheid) Variabele capaciteit: 25-60m 3 /uur biogas. Maximale verwerkingscapaciteit: 1440 m 3 /dag biogas. Capaciteitsverdubbeling is mogelijk door bijplaatsing van een 20-voets container. Energetisch rendement: 95%. Het restgas is zuiver CO 2. Doorzet wordt automatisch aangepast aan het niveau in de gashouder. GROEN GAS vs. WKK: Met biogas kun je behalve Groen Gas ook groene stroom maken, door het te verwerken in een WKK. Echter, een WKK verbrandt het biogas, waarbij naast veel CO 2 ook SO, NO x en fijnstof uitgestoten worden. Een BioGast scheidt het gas, waardoor geen SO x, NO x en fijnstof uitgestoten worden, en minder CO 2. Daarnaast is het energetisch rendement van een WKK lager: slechts zo n 30-40% van de energie in het biogas wordt omgezet in stroom, en de rest in warmte. Zelfs als al deze warmte nuttig gebruikt wordt komt het totale energetisch rendement niet hoger dan 85%, terwijl de BioGast 95% rendement realiseert. 6 Groen gas bij Ronde Venen Groen gas bij Ronde Venen 7
8 Invoeden in aardgasnetwerk: Stedin Betrokken partijen Niet al het bij RWZI De Ronde Venen geproduceerde Groene Gas kan ter plaatse nuttig worden gebruikt. Het grootste deel van het Groen Gas wordt in het lokale gasnet ingevoed. De regionale netbeheerder voor elektriciteit en gas in Mijdrecht is Stedin. Die zorgt ervoor dat inwoners van Mijdrecht het Groen Gas kunnen gebruiken om te koken en om er hun woningen mee te verwarmen. Den Haag Rotterdam Utrecht Als derde regionale netbeheerder van Nederland, is Stedin zich bewust van de belangrijke rol die ze kan vervullen bij de transitie naar een duurzame energievoorziening. Onderdeel daarvan is invoeding van Groen Gas faciliteren omdat naar verwachting Groen Gas de potentie heeft om een substantieel deel van ons aardgas te vervangen. Waterschap Amstel, Gooi en Vecht 1. WATERSCHAP AMSTEL, GOOI EN VECHT EN WATERNET Rol: Initiator project (André Hoogeland) Waternet, het eerste watercyclusbedrijf van Nederland, is een gemeenschappelijke organisatie van het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, en de gemeente Amsterdam, Aardgasnet DRV: Lagedruk aardgasnet (100mbar). Levert aardgas direct aan huishoudens en bedrijven. Er zijn zo n 750 van dit soort locale aardgasnetten in Nederland. De vraag naar gas op dit net varieert sterk ( s zomers weinig, s winters veel), maar is altijd voldoende om het geproduceerde Groen Gas op te nemen. De invoeding van Groen Gas krijgt voorrang op het net boven de invoeding van aardgas. In Mijdrecht wordt voor het eerst in Nederland de koppeling tussen de opwerkinstallatie en het gasnet van Stedin verzorgd middels een standaardinstallatie, de zgn. Bio2Net. Inzet daarvan moet uiteindelijk resulteren in een situatie waarbij invoeding van Groen Gas in Nederland de normaalste zaak van de wereld wordt. 2. stedin Rol: Netbeheerder waarop wordt ingevoed stedin zorgt voor het transport van gas en elektriciteit in de driehoek Rotterdam, Utrecht, Den Haag waar ze eigenaar zijn van de gas- en elektriciteitsnetten. Stedin is een 100 % dochteronderneming van Eneco Holding NV. Bij Stedin werken ruim 500 deskundige medewerkers. Bio2Net: Bewaakt de kwaliteit van het gas, en stuurt het gas alleen naar het aardgasnet als de kwaliteit 100% goed is. Stuurt gas dat niet goed is terug naar de opwerkingsinstallatie. Regelt de druk van het gas, zodat die gelijk is aan de druk in het aardgasnet (100mbar). Beveiligt het gasnet tegen overdruk en terugstromen van gas. Capaciteit: max. 100Nm 3 /uur Groen Gas. 3. biogast rol: Leverancier Groen Gas installatie TIPO-1 BioGast is een innoverende aanbieder van duurzame energie, primair gericht op het opwerken van biogas naar Groen Gas, groene warmte en elektriciteit. biogast richt zich op de exploitatie van Groen Gas installaties, en biedt ook services en hardware aan. Bio2Net 4. SenterNovem Rol: Verstrekker EOS-demo subsidie. 8 Groen gas bij Ronde Venen
MIC / LEI. 15 augustus 2007. Maarten Bouwer
MIC / LEI 15 augustus 2007 Maarten Bouwer inhoud Inleiding BioGast Gasmarkt Wat is BioGast Historie en HHNK project Techniek Vragen en lunch Bezichtiging verwachting fossiel aardgas Groningen heeft nog
Nadere informatieOptimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT
Resultaten en bevindingen van project Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus
Nadere informatieCompact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw
Hoe maak je biogas? Inhoud presentatie Wie en wat is Biogas Plus? Hoe werkt een biogasinstallatie? Voor wie is een biogasinstallatie interessant? Is een biogasinstallatie duurzaam? Zijn subsidies nodig?
Nadere informatieGreen Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes
Green Gas Technology Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar Shared Succes Imtech en Green Gas Technology Imtech is de technologie partner voor bedrijven die biogas willen opwaarderen naar aardgaskwaliteit.
Nadere informatieVergunningen voor biogas en groen gas installaties
Vergunningen voor biogas en groen gas installaties Ervaringen van BioGast Sustainable Energy Marcel Verhaart 12 februari 2014, NEN Wie is BioGast? Groen gas producent sinds 2005 Actief in Nederland, Frankrijk,
Nadere informatieBiobased economy in het Groene Hart
Biobased economy in het Groene Hart Energie & Bio/Groen Gas 27 juni 2013, Langeraar, Michiel van Galen Inhoud Landelijke doelen energie en beleid Stimuleringsbeleid Groen Gas Het proces Stand van zaken
Nadere informatieDEMO Resultaten en bevindingen van project. Datum 2008 Status Definitief. Nuon Warmte in opdracht van Agentschap NL
Resultaten en bevindingen van project Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 800 innovatieve onderzoeksprojecten subsidie. Ze delen hun resultaten
Nadere informatieBiogas is veelzijdig. Vergelijking van de opties 1-2-2012. Vergelijking opties voor benutting van biogas
1--1 Ongeveer 7 deelnemende organisaties Promotie van optimale benutting van biomassa Kennisoverdracht door workshops, excursies, nieuwsbrief en artikelen in vakbladen Vergelijking opties voor benutting
Nadere informatieBiomethanol. Resultaten en bevindingen van project. Datum September 2010 Status Definitief. BioMCN, e.a. in opdracht van Agentschap NL
Resultaten en bevindingen van project Biomethanol Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en praktijkprojecten
Nadere informatieAandeelhoudende gemeenten van Cogas willen
Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Energie verduurzamen maar: Nationaal landschap leent zich minder voor zonne- en windenergie; Ondergrond minder geschikt voor WKO en geothermie; Inzet hout: beperkt
Nadere informatieMono vergisting in Wijnjewoude?!
Mono vergisting in Wijnjewoude?! Jan Willem Bijnagte bijnagte@cocos.nl www.cocos.nl 06 82404591 Inhoud CCS Mono mestvergisting Gasverwaarding Noord Deurningen Bio-Up Kansen Wijnjewoude Mono mestvergisting
Nadere informatieInnovatieve mestverwerking op de boerderij
Innovatieve mestverwerking op de boerderij Groen gas productie en nutriëntenterugwinning René Cornelissen (CCS) 7 juni 2017 Inhoudsopgave CCS Mest Kleinschalige mono-mestvergisting Bio-Up, Groen Gas op
Nadere informatieSynergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie
Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie
Nadere informatieBiomethaan in Duitsland
Biomethaan in Duitsland De universele energiedrager Prof. 1 www.fh-muenster.de/egu Gefinancierd door Prof. 2 www.fh-muenster.de/egu Inhoud Aantallen, data, feiten Gebruikspaden biomethaan Biomethaan en
Nadere informatieNEW BUSINESS. Guy Konings
2015 Guy Konings Stedin is verantwoordelijk voor transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: Altijd energie voor onze klanten, vandaag en morgen. Simpel, betaalbaar en duurzaam KERNGETALLEN
Nadere informatieEnergie uit afvalwater
Energie uit afvalwater 15 november 2011 Giel Geraeds en Ad de Man Waterschapsbedrijf Limburg is een samenwerkingsverband van Waterschap Peel en Maasvallei en Waterschap Roer en Overmaas Onderwerpen Introductie
Nadere informatieHet gebruik van biogas als transportbrandstof
Dr. Ir. René Cornelissen - Ing. A.F.B ter Braack partners Tractor op Het gebruik van als transportbrandstof 1 LTO Noord partners Tractor op 22.236 leden - Ruim 12.500 veehouders - 500 miljoen kuub uit
Nadere informatieRWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek
RWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek Waterschap De Dommel Het idee + Afvalwater zuiveringsslib = Waarom RWZI Tilburg? RWZI Tilburg (cap. 350.000 i.e.; 8.000 ton d.s.) alleen aanpassingen in de
Nadere informatieOpwaarderen tot aardgaskwaliteit Van biogas naar groen gas
Opwaarderen tot aardgaskwaliteit Van biogas naar groen gas Biogas wordt geproduceerd door het vergisten van onder meer gewasresten, vloeibare reststromen en maïs, vaak in combinatie met dierlijke mest.
Nadere informatieGreen Coal from torrefied Biomass: een tweede generatie hoogwaardig en groen alternatief voor steenkool
Resultaten en bevindingen van project Green Coal from torrefied Biomass: een tweede generatie hoogwaardig en groen alternatief voor steenkool Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie.
Nadere informatieProductie van FoxCoal uit getorreficeerde reststromen
Resultaten en bevindingen van project Productie van FoxCoal uit getorreficeerde reststromen Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve
Nadere informatieVerkenning mogelijkheden invoeding groengas. Johan Jonkman
Verkenning mogelijkheden invoeding groengas Johan Jonkman Verkenning mogelijkheden invoedinggroengas op het aardgasnetwerk van NV RENDO In opdracht van: Agentschap NL Ministerie van EL&I Contactpersoon:
Nadere informatieGroenGas InOpwerking. Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up. Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015
GroenGas InOpwerking Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015 Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up Inhoudsopgave CCS Inleiding Situatie kleinschalige vergisting
Nadere informatieTransitie naar een. CO -neutrale toekomst
Transitie naar een CO -neutrale toekomst 2 CO 2 reductie van bron tot gebruiker Steeds méér duurzame energie, maar niet minder CO 2 -uitstoot KLIMAATVERDRAG VAN PARIJS In het verdrag van Parijs werd afgesproken
Nadere informatieVerduurzaming warmtenet Almelo Biogas Rotonde Twente e.o.
Verduurzaming warmtenet Almelo Biogas Rotonde Twente e.o. Gerard Bauhuis Business Developer I&O g.bauhuis@cogas.nl 06-22972715 Wie is Cogas? Cogas: Netbeheer (Gas, Electra, Kabel en Glasvezel) Cogas Infra
Nadere informatieWarmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:
Nadere informatiePresentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU
Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU 25-11-2010 Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen
Nadere informatieRendement en risico Fonds Regionaal Duurzaam 1
Rendement en risico Fonds Regionaal Duurzaam 1 Rendement Via het Meewind-fonds Regionaal Duurzaam 1 kunt u beleggen in duurzame energie in de regio. Daarmee levert u een bijdrage aan de overgang naar duurzame
Nadere informatieWat is de Gasunie Verkenning 2050?
Wat is de Gasunie Verkenning 2050? De Verkenning 2050 is Gasunie s visie op een mogelijke route naar een betrouwbare en betaalbare CO 2 -neutrale energievoorziening in Nederland in 2050 De Verkenning laat
Nadere informatieInhoud. ROVA rijden op GFT. 1. ROVA en duurzaamheid. 2. Introductiefilm Vergister. 3. Vergisting en gasopwaardering. 4.
ROVA rijden op GFT GFT-vergister Groen gas opwaardering Rijden op GFT 1 november 2012 Huibert Boer Inhoud 1. ROVA en duurzaamheid 2. Introductiefilm Vergister 3. Vergisting en gasopwaardering 4. Rijden
Nadere informatieBoeren met energie. 11 November 2010
Boeren met energie 11 November 2010 Wat doen wij? Ontwikkelen projecten energie uit biomassa Opzetten expertisecentrum energie uit hout droogtechnieken stookgedrag rookgasmetingen rookgasreiniging Ontwikkelen
Nadere informatiePresentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm
Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Kleinschalige mestvergisting met Microferm Staatssecretaris Joop Atsma en gedeputeerde Theo Rietkerk
Nadere informatieEindrapport. Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas
Eindrapport Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas December 2017 Inhoud 1. Gegevens project... 3 2. Samenvatting... 4 3. Technologie... 5 4. Resultaat... 7 5. Conclusie... 10 2 1. Gegevens project
Nadere informatieAardwarmtenetwerk Pijnacker
Resultaten en bevindingen van project Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en praktijkprojecten subsidie. Ze
Nadere informatie25/03/2013. Overzicht
Micro-WKK: basisbegrippen en toepassingsmogelijkheden Tine Stevens, Vlaams Energieagentschap Regiovergadering Provincie West-Vlaanderen 12 en 14/03/2013 2 Warmte-krachtkoppeling (WKK) De gelijktijdige
Nadere informatieGroen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?
Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ.
Nadere informatieOpwaarderingstechnieken en leveranciers
VAN BIOGAS NAAR GROEN GAS Opwaarderingstechnieken en leveranciers Biogas wordt geproduceerd door het vergisten van onder meer gewasresten, vloeibare reststromen en maïs, vaak in combinatie met dierlijke
Nadere informatieLes Biomassa. Werkblad
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Biomassa Werkblad Les Biomassa Werkblad Niet windenergie, niet zonne-energie maar biomassa is de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in Nederland. Meer dan 50%
Nadere informatie3 e Generatie ION Technologie
Resultaten en bevindingen van project 3 e Generatie ION Technologie Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en
Nadere informatieThermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath
Openbaar Eindrapport Projectnummer: Projecttitel: DEI1400022 Thermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath 1 SAMENVATTING Dit project is een demonstratie van energiewinning uit hernieuwbare
Nadere informatiePresentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins
Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen
Nadere informatieDE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit
DE RYCK Klima LUWAGAM : pomp lucht-water aangedreven met gasmotor PAUL DE RYCK Werking op laag niveau (buitenlucht min. 0 C) omzetten naar warmte op hoog niveau (buiswater max. 50 C) Serreverwarming buis
Nadere informatieWARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken. Koos Kerstholt Tobias Platenburg
WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken Koos Kerstholt Tobias Platenburg Introductie Koos Kerstholt Stichting KIEN thema coördinator 0-energie Onderzoek & presentatie: Tobias Platenburg Werktuigbouwkunde
Nadere informatieJuridische Handreiking Duurzame Energie & Grondstoffen. Workshop 5 maart 2015
Juridische Handreiking Duurzame Energie & Grondstoffen Workshop 5 maart 2015 Inhoud Workshop Energierecht 1. Introductie 2. Inleiding elektriciteit 3. Inleiding gas 4. Inleiding warmte 5. Casus (2 x) 1.
Nadere informatiePresentatie Vanparijs-Maes THE WATERCYCLE. Benjamin De Vis 29 april 2010
Presentatie Vanparijs-Maes THE WATERCYCLE Benjamin De Vis 29 april 2010 Inhoud Vanparijs-Maes Biogas WKK Dimensies / businessplan Concrete voorbeelden Subsidies Vanparijs-Maes Oprichting in 1994 dups BU
Nadere informatieEen duurzaam en energieneutraal eiland - hoe mooi is dat?
Een duurzaam en energieneutraal eiland - hoe mooi is dat? Hoe mooi zou het zijn als Ameland op een duurzame manier kan voorzien in zijn eigen behoefte aan elektriciteit, warmte en water? Stel je voor:
Nadere informatieZelf Duurzaam Stroom opwekken
Zelf Duurzaam Stroom opwekken De meest efficiënte thuiscentrale ter wereld Gas wordt stroom Innovatieve Brandstofcel-technologie De BlueGEN wordt op uw gasaansluiting aangesloten en wekt vervolgens stroom
Nadere informatieWorkshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl
Workshop mestvergisting Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl BioEnergy Farm 2 Project beschrijving Europees project Marktontwikkeling mono-mestvergisting Verspreiden onafhankelijke
Nadere informatieNet voor de Toekomst. Frans Rooijers
Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen
Nadere informatieBio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16
Nadere informatieAmsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz
RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen
Nadere informatieProject omschrijving Groen gas Hub Ameland
Project omschrijving Groen gas Hub Ameland Vertrouwelijk Datum: 19 maart 2010 Pagina: 1 van 9 1 Introductie Eneco heeft in 2007 een convenant ondertekend, samen met de Gemeente Ameland, Gasterra en de
Nadere informatieWat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2
Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per
Nadere informatieProductie van hernieuwbare energie in de woning/wijk
Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Energiebehoefte van woningen/woonwijken Huidige gemiddelde energievraag van een woning 1. Warmte aardgas 1400 m3 2. Licht & kracht elektriciteit 3000
Nadere informatieSysteemdocument AgriMoDEM mestraffinage
vestiging Drachten behorende bij onderbouwing Knarweg 14, Lelystad. Op het gebied van schoon en zuinig produceren, heeft de agrarische sector nog een aantal belangrijke doelstellingen te behalen. Belangrijkste
Nadere informatieWorkshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies
Workshop mestvergisting Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl BioEnergy Farm 2 Project beschrijving Europees project Markt ontwikkeling mono-mestvergisting Verspreiden onafhankelijke
Nadere informatiePelletketel CV. Ruimteverwarming. Warmtapwater
Een CV-ketel op houtpellets (pelletketel CV) is een hernieuwbaar alternatief voor de HR-ketel op aardgas. De pelletketel verbrandt houtpellets met een hoog rendement. De pellets worden door de gebruiker
Nadere informatie1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens
1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens Agenda. Wie is RENDO Duurzaam? Voorbeeld project Toekomst duurzame energie projecten icm groen gas 2 RENDO Duurzaam. Aantal medewerkers : RENDO totaal ca.
Nadere informatieWaarom doen we het ook alweer?
Apart inzamelen van gft-afval Als Vereniging Afvalbedrijven stimuleren we dat al het afval in Nederland op de juiste manier wordt verwerkt. Hierbij houden we rekening met het milieu en de kosten. De meest
Nadere informatieBioNet Zwammerdam: Verkenning kansen biogas als alternatief voor aardgas in Alphen aan den Rijn
BioNet Zwammerdam: Verkenning kansen biogas als alternatief voor aardgas in Alphen aan den Rijn Auteur: Stijn Hemel In opdracht van de Provincie Zuid Holland 1 Inhoud 1. Samenvatting 3 2. Inleiding 3 3.
Nadere informatieRijden op groen gas Feiten en cijfers
Rijden op groen gas Feiten en cijfers Rijden op groen gas Transporteurs, bedrijven en particulieren rijden steeds vaker op groen gas. Er komt meer groen gas beschikbaar en het aantal auto s dat op groen
Nadere informatieTNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011
TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011 TNO Partners TNO is een onafhankelijk kennis instituut met meer dan 80 jaar ervaring in technologie
Nadere informatiePresenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging
Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk
Nadere informatiePresentatie Paddy Noë 26 juni 2019 H 2 H. Huishoudens op waterstof Proef project Wageningen
Informatieavond 26 juni in de BBTHK H 2 H Huishoudens op waterstof Proef project Wageningen 1 1 H2H team Paddy Noë: Opzet Pilot Project in Wageningen 2 2 3 3 H2H initiatief Een burger initiatief; Voor
Nadere informatieESSENT MILIEU Energiek met afval. Biogas seminar Werlte, 22 september 2009
ESSENT MILIEU Energiek met afval Biogas seminar Werlte, 22 september 2009 1 Ervaring met en ontwikkeling van Groen Gas productie vanaf 1989 M. Sanders, Energie Manager Essent Milieu 2 Essent Milieu: overzicht
Nadere informatieNieuwsbrief Energie april 2013
b6agina 1 van 6 Nieuwsbrief Energie april 2013 Inhoud Nieuws Duurzame energieveiling van start Nieuwe visie ontwikkeling biogas Algen en zeewier: hoe duurzaam is de productie? Kwaliteitsborging helpt bij
Nadere informatiebuffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net
3 juli 2010, De Ruijter Energy Consult Energie- en CO 2 -emissieprestatie van verschillende energievoorzieningsconcepten voor Biologisch Tuinbouwbedrijf gebroeders Verbeek in Velden Gebroeders Verbeek
Nadere informatiePresentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus
Presentatie Warmteproductie met snoeihout 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus Inhoud presentatie Historie HeatPlus Energie en warmte Werking houtgestookte CV installatie
Nadere informatieHR WKK met CO 2 winning
HR WKK met CO 2 winning Door: Herman Klein Teeselink HoSt Sheet 1 of 22 Inhoud HoSt HoSt ImtechVonkV.O.F. - Reinigen van rookgassen - Rookgascondensor / Scrubber - Nat elektrostatisch filter - Waterbehandeling
Nadere informatieARN, uw duurzame innovatieve partner!
ARN, uw duurzame innovatieve partner! WELKOM! 5 maart 2019 ARN als energie- en grondstoffenproducent Aandeelhouders/PPS-structuur Regio Nijmegen 37,5% Regio De Vallei 11,76% Regio Rivierenland 5,88% REMONDIS
Nadere informatieInnovatief renoveren met PVT
Resultaten en bevindingen van project Innovatief renoveren met PVT Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en
Nadere informatieWaterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch
Voorbeeldprojecten Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Data Contact: Waterschap Aa en Maas Meer informatie: www.aaenmaas.nl Water Hitte
Nadere informatieCommissie Benchmarking Vlaanderen
Commissie Benchmarking Vlaanderen 023-0096 TOELICHTING 09 WARMTE KRACHT KOPPELING 1. Inleiding Warmte Kracht Koppeling (WKK) is het gecombineerd genereren van warmte, meestal onder de vorm van stoom, en
Nadere informatieInsights Energiebranche
Insights Energiebranche Naar aanleiding van de nucleaire ramp in Fukushima heeft de Duitse politiek besloten vaart te zetten achter het afbouwen van kernenergie. Een transitie naar duurzame energie is
Nadere informatieStand van zaken Stadswarmte in Utrecht
Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stan de Ranitz Jaarbijeenkomst Warmtenetwerk 12 mei 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte Utrecht 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) in Utrecht 3. Verdere verduurzaming
Nadere informatieManagement review Coolmark B.V. Mei 2014
Management review Coolmark B.V. Mei 2014 CO 2 Prestatieladder 2.2 Coolmark B.V. Zweth 6 2991 LH Barendrecht Postbus 393 2990 AJ Barendrecht Tel: 0180-751300 Fax: 0180-751305 E-mail: info@coolmark.nl Versie
Nadere informatieBIOCHP. Enkele verschillende voorbeelden Kansen, mogelijkheden, calculaties
BIOCHP Enkele verschillende voorbeelden Kansen, mogelijkheden, calculaties 1. Biovergasser + WKK (productgasmotor) 2. De pelletbrander + stirlingmotor 3. De Pelletvergasser +WKK 4. De HT-water + ORC CHP
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Nederland www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieCirculaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen
Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen Douwe Jan Tilkema directeur Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Definitie van de competentie ondernemerschap Signaleren van kansen in de
Nadere informatieTechnische documentatie Groen Gas installatie
Technische documentatie Groen Gas installatie Informatie ten behoeve van milieu- en omgevingsvergunning Datum: 17-03-2015 Installatie: Pentair Haffmans 850-3trp Locatie: Biogasinstallatie Peters Oosterringweg
Nadere informatieSAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen
SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen Duopresentatie Hennie Roorda en Tanja Klip 1. Ambities en resultaten waterschappen
Nadere informatieBrandstofcel in Woning- en Utiliteitsbouw
Brandstofcel in Woning- en Utiliteitsbouw Leo de Ruijsscher Algemeen directeur De Blaay-Van den Bogaard Raadgevende Ingenieurs Docent TU Delft faculteit Bouwkunde Inleiding Nu de brandstofcel langzaam
Nadere informatieDEMONSTRATIEPROJECT D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING
DEMONSTRATIEPROJECT D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING INLEIDING Landustrie Sneek BV bezit een ruime hoeveelheid kennis en ervaring in het transporteren en behandelen van riool-
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO2 reductie periode 2-2012
Voortgangsrapportage CO2 reductie periode 2-2012 Voor akkoord, opsteller Voor vrijgave Naam R.W. Goudswaard G. J. van de Pol Functie KAM-manager Algemeen directeur Datum 04-12-2012 10-12-2012 Handtekening
Nadere informatieKansen voor duurzame opwekking van energie bij Waterschap De Dommel
Page 1 of 5 Kansen voor duurzame opwekking van energie bij Waterschap De Dommel Auteur: Anne Bosma, Tony Flameling, Toine van Dartel, Ruud Holtzer Bedrijfsnaam: Tauw, Waterschap De Dommel Rioolwaterzuiveringen
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieBijlage 6 behorende bij artikel 7e, eerste lid van de Algemene uitvoeringsregeling stimulering duurzame energieproductie.
Verzoek tot vaststelling van de geschiktheid van een productieinstallatie voor de opwekking van hernieuwbare warmte en mededeling van meetgegevens van hernieuwbare warmte Bijlage 5 behorende bij artikel
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO2 reductie periode 1-2013
Voortgangsrapportage CO2 reductie periode 1-2013 Voor akkoord, opsteller Naam R.W. Goudswaard Functie KAM-manager Datum 24-09-2013 Handtekening 1 Voortgang doelstellingen voor Scope 1 en 2 1.1 Reductiedoelstellingen
Nadere informatieEnergiemanagement plan
Energiemanagement plan Overzicht energiestromen / -verbruikers en CO2-emissie inventarisatie 2015 - halfjaarlijkse rapportage Aannemingsbedrijf B.V. 1 Inleiding Het inventariseren en analyseren van de
Nadere informatieWat doet Cogen Projects?
1 Biomassa en WKK Stappenplan voor de industriële ondernemer 17 maart 2005, Eindhoven Erik Koolwijk en Joep Coenen Wat doet Cogen Projects? missie: bijdragen aan een duurzamere en betrouwbare energievoorziening
Nadere informatiePROJECTBESCHRIJVING. Microferm met WKK en Gasopwerking
Thermen 10 Bank: ING rek. nr. 65.85.11.920 7521 PS Enschede K.v.K. Enschede nr. 06091862 The Netherlands VAT: NL8082.65.386.B.01 Tel: +31 53 460 9080 IBAN: NL19INGB0658511920 Fax: +31 53 460 9089 BIC:
Nadere informatieHandreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE Deze handreiking bevat informatie over
Nadere informatieDe leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN
Onderwerp Steller Biomassa Anne Helbig De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Telefoon 8892 Bijlage(n) - Ons kenmerk Datum Uw brief van Uw kenmerk - Geachte heer, mevrouw, Tijdens
Nadere informatieVergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010. Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie
Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010 Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie Financieren Duurzame energie binnen Rabobank Groep Maatwerk Sustainability naast Food
Nadere informatieDuurzame biomassa. Een goede stap op weg naar een groene toekomst.
Duurzame biomassa Een goede stap op weg naar een groene toekomst. Nuon Postbus 4190 9 DC Amsterdam, NL Spaklerweg 0 1096 BA Amsterdam, NL Tel: 0900-0808 www.nuon.nl Oktober 01 Het groene alternatief Biomassa
Nadere informatieUw kenmerk Ons kenmerk Datum verzoek 2 april 2010
Aan het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Asten Afdeling Ruimtelijk Ordening T.a.v. de heer S. Olschewsky Postbus 290 5720 AG Asten Uw kenmerk Ons kenmerk Datum 100486-002-verzoek
Nadere informatieKom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012
Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen Welkom Jan de Wit, 20 juni 2012 Vragen? Trends: 1. Energiebesparing door monitoring & procesbeheersing 2. Energiebesparing
Nadere informatieTOEKOMSTBEELD. Gigantische warmteverliezen, energieschaarste, bevoorradingsonzekerheid
TOEKOMSTBEELD Gigantische warmteverliezen, energieschaarste, bevoorradingsonzekerheid TOEKOMSTBEELD In veel opzichten kan energie-efficiëntie worden gezien als Europa's grootste energiebron Energie-efficiëntieplan
Nadere informatieWHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING
WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING Auteur: Fred de Lede 1 Werking van warmtekrachtkoppeling De basis van warmtekrachtkoppeling met een motor is dat deze draait om stroom te genereren (zie onderstaande
Nadere informatie