Inleiding. Dr. Stas, nefroloog

Transcriptie

1 Wereldnierdag 2015

2 Inleiding Dr. Stas, nefroloog 2

3 Programma 19h05-19h25: Een jonge mama aan de dialyse, een getuigenis. (Annemie Reeckmans) 19h25-19h50: Leven met een nierziekte in Vlaanderen: We staan voor u klaar! (Dr. T. Dejagere) 19h50-20h30: De dialysewereld: een multidisciplinaire aanpak. (HD-vpk, PD-vpk, diëtiste, sociale dienst) 20h30-20h45: Bij de huisarts; waar het allemaal begint. (Dr. M. Van den Broeck) 20h45-21h00: Het leven met een nieuwe nier, een getuigenis. (Kris De Jonge) 21h00: Afsluitende drink 3

4 Leven met een nierziekte in Vlaanderen: We staan voor je klaar! Tom Dejagere, nefroloog

5 Overzicht Wat zijn de belangrijkste functies van de nieren Waardoor kunnen ze slechter gaan werken Wat zijn de symptomen Welke zijn de behandelmogelijkheden 5

6 Wat zijn de belangrijkste functies van de nieren 6

7 Wat zijn de belangrijkste functies van de nieren 7

8 Wat zijn de belangrijkste functies van de nieren Verwijderen afvalstoffen uit het bloed Verwijderen overtollig zout en water Regelen de bloeddruk Hormonen afscheiden voor de aanmaak van rode bloedcellen voor de aanmaak van gezond bot 8

9 Overzicht Wat zijn de belangrijkste functies van de nieren Waardoor kunnen ze slechter gaan werken Wat zijn de symptomen Welke zijn de behandelmogelijkheden 9

10 Waardoor kunnen de nieren slechter werken Er zijn 100-den oorzaken Sommige erg frequent Lang bestaande (ongekende) hypertensie Veralgemeende vaatverkalking Diabetes 10

11

12 Waardoor kunnen de nieren slechter werken Lang bestaande (ongekende) hypertensie Veralgemeende vaatverkalking Diabetes Ouder wordende populatie 12

13 13

14 Waardoor kunnen de nieren slechter werken Lang bestaande (ongekende) hypertensie Veralgemeende vaatverkalking Diabetes Ouder wordende populatie Erfelijke nierziekten 14

15

16 Overzicht Wat zijn de belangrijkste functies van de nieren Waardoor kunnen ze slechter gaan werken Wat zijn de symptomen Welke zijn de behandelmogelijkheden 16

17 Wat zijn de symptomen van falende nieren? In het begin helemaal niets Ontdekken van nierschade met onderzoek van Bloed urine 17

18 Graad van nierwerking wordt uitgedrukt in GFR (glomerular filtration rate; eenheid: ml/min/1.73m²) Opdeling in 6 categorieën : CKD grade Hoeveelheid urinair eiwitverlies is een maat voor de opgelopen nierschade en/of activiteit van nierziekte 18

19 Wat zijn de symptomen van falende nieren? Pas bij belangrijk nierfunctieverlies ontstaan typische problemen die verbonden zijn aan de functies van de nieren Verwijderen afvalstoffen uit het bloed Verwijderen overtollig zout en water Regelen de bloeddruk Hormonen afscheiden voor de aanmaak van rode bloedcellen voor de aanmaak van gezond bot 19

20 Klachten verbonden aan functies van de nieren Verwijderen van afvalstoffen uit het bloed Klachten: Zeer weinig of geen in het begin! Pas veel later: Slechte eetlust Jeuk Vermoeid, concentratieproblemen Levensbedreigende ontregelingen van de zouten in het bloed zoals bijvoorbeeld Kalium en fosfor Aanpak: minder afvalstoffen produceren: dieet

21 Klachten verbonden aan functies van de nieren Verwijderen van overtollig water uit het lichaam Klachten: Zeer weinig of geen in het begin, wel oorzaak van hoge bloeddruk Pas later : Oedemen Hartfalen Longoedeem Aanpak: minder zout en vocht

22 Klachten verbonden aan functies van de nieren Hormonen afscheiden voor de aanmaak van rode bloedcellen gezond bot 22

23 Overzicht Wat zijn de belangrijkste functies van de nieren Waardoor kunnen ze slechter gaan werken Wat zijn de symptomen Welke zijn de behandelmogelijkheden 23

24 Wat kan eraan gedaan worden? Nierfunctie verlies afremmen door aanpak van Onderliggende oorzaak van nierlijden Risicofactoren Specifieke medicatie Intensieve samenwerking met de huisarts (zorgtraject) 24

25 Wat kan eraan gedaan worden? Nierfunctie verlies afremmen door aanpak van Onderliggende oorzaak van nierlijden Risicofactoren Specifieke medicatie Volledig falende nieren vervangen door nierfunctievervangende therapie Dialyse techniek Niertransplantatie 25

26 Kunstnierbehandeling

27 Buikdialyse

28 Niertransplantatie

29 Niertransplantatie Ontvanger Dient medisch fit te zijn Donor Hart/longen/bloedvaten Geen actieve infectie Geen recente kwaadaardige ziekte Levend: familielid, partner, Overleden: wachtlijst Eurotransplant Anonieme donor

30 30

31

32 Take home messages Vele oorzaken van nierziekte Hypertensie, vaatlijden, diabetes meest frequent Beginfase ziekte weinig klachten Bescherm-fase: zorgtraject Nierfalen : nierfunctievervangende therapie Dialyse Niertransplantatie Teamwork

33 De dialysewereld: een multidisciplinaire aanpak Hemodialyse verpleegkundige, Kris Claes Peritoneale dialyseverpleegkundige, Kristien Bammens Diëtisten, Bie Germeaux en Joke Vrijsen Sociale dienst, Sophie Niewold en Caroline Vanhees 33

34 HD-Verpleegkundige 34

35 Vaste routine 35

36 Aansluiten 36

37 Tijdens dialyse 37

38 Einde dialyse 38

39 PD-verpleegkundigen 39

40 Wat is periteonale dialyse? 40

41 Opleiding door het PD-team 41

42 Nauwgezette begeleiding 42

43 Diëtisten 43

44 Voeding bij hemodialyse 44

45 nierfunctie urineproductie urineproductie vocht- en zoutbeperking 45

46 Hoeveel mag je drinken aan dialyse? Wat tellen we als vocht? water (plat / bruisend), thee / koffie, frisdrank alcoholische dranken soep / bouillon 46

47 Het ene glas is het andere niet 47

48 Tips om de vochtinname onder controle te houden 48

49 Tips om de vochtinname onder controle te houden 49

50 Extra aandacht tijdens het weekend 44u 44u 68u 50

51 nierfunctie kalium in het bloed Teveel kalium spierzwakte / hartritmestoornissen / hartstilstand 51

52 Wat zijn onmisbare kaliumrijke voedingsmiddelen? aardappelen groenten fruit Hoe het kaliumgehalte onder controle houden? een goede keuze een juiste portie een aangepaste bereiding 52

53 150g aardappelen: 2x gekookt 1 stuk vers fruit per dag (150g) Eventueel aangevuld met 125g fruit uit blik zonder sap 150g gekookte groenten of 100g rauwe groenten kookvocht niet gebruiken max. 1 koffietas (125ml)/dag rekening houden met vochtbeperking enkel gebruik van groenten en max. 1 bouillonblokje/2l water 53

54 Minder goede bereidingstechnieken voor aardappelen en groenten: 54

55 55

56 Sociale dienst 56

57 Caroline Van Hees Sociaal Verpleegkundige 4/5 time Sophie Niewold Maatschappelijk werkster Fulltime Di-do-za-groep Autodialyse Predialyse B3 Ma-woe-vrij-groep Autodialyse Predialyse B3 011/ /

58 Prédialyse Informatie rond dialyse (vervoer, kostprijs, vakantiedialyse, niervereniging, ) Informatie rond thuiszorg/tussenkomsten Sociale anamnese Psycho-sociale opvang/begeleiding patiënt en familie 58

59 Opstart Herhaling uitleg predialyse Psychosociale opvang Thuiszorgregeling indien nodig Praktische regelingen bv opstart vervoer, warme maaltijden, Administratieve zaken (bv tussenkomsten, ) Coördinerende functie tussen afdeling, dialyse en patiënt 59

60 Hemodialyse Peritoneale dialyse Regelmatige patiëntencontacten Oplossen praktische problemen Opvolgen thuissituatie Opvolgen administratie Psychosociale opvang patiënten en familie Opvolgen patiënten tijdens ziekenhuisopname Coördinerende functie tussen ziekenhuis en thuissituatie 60

61 61

62 Transplantatie Psychosociale opvang patiënt en familie Opmaken sociaal verslag UZ Leuven Praktische info rond thuiszorg, tussenkomsten, vervoer, 62

63 Levenseinde begeleiding Psychosociale ondersteuning patiënt en familie Plannen en bijwonen van zorgoverlegmomenten met patiënt en familie Nieuw project: Kwaliteit van Zorg Praktische regelingen bv thuiszorg, Pallion, 63

64 Dank voor uw aandacht! 64

65 Bij de huisarts: waar het allemaal begint. Zorgtraject CNI Dr. Marc Van den Broeck, huisarts

66 Wat is een zorgtraject? Een samenwerking tussen patiënt, huisarts, specialist en zorgverleners (diëtist) voor de behandeling en opvolging van een chronische ziekte

67 Doel van de zorgtrajecten Vergrijzing van de bevolking Wijziging levensstijl Stijging van het aantal chronische patiënten!

68 Uitstellen of vermijden van complicaties! Optimale samenwerking tussen patiënt, huisarts, specialist en zorgverleners Zelfmanagement van de patiënten Ziekte-inzicht Persoonlijk zorgplan Motivatie voor veranderen van levensstijl Kwaliteit van de zorg optimaliseren

69 De meerwaarde van een zorgtraject Voordelen voor de patiënt: Ziekte-inzicht motivatie om te veranderen van levensstijl Terugbetaling van raadpleging huisarts en nefroloog Snellere toegang tot medicatie en materiaal Terugbetaling materiaal (bloeddrukmeter)

70 Wie komt in aanmerking voor een ZT CNI? Inclusiecriteria: Medische voorwaarden te bespreken met huisarts of specialist Ouder dan 18 jaar Niet in dialyse en geen transplantatie ondergaan

71 Andere voorwaarden: Globaal Medisch Dossier bij de huisarts 2/jaar naar de huisarts 1/jaar naar de nefroloog Bereid tot nastreven van individuele doelstellingen

72 Vraag het aan uw huisarts of nefroloog Een contract tekenen tussen patiënt, huisarts en nefroloog Contract wordt ingediend bij de adviserend geneesheer

73 Meer info? Website Herkenrode Huisartsenkring: Bij huisarts of nefroloog

74 Bedankt!