Klanten zijn niet geïnteresseerd in integrale financiële plannen

Transcriptie

1 Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland J A A R G A N G 2 1 N U M M E R 7 S E P T E M B E R IN DIT NUMMER ONDER MEER: Pagina 4 Bestuursvergadering Persoonlijke financiële advisering Klanten zijn niet geïnteresseerd in integrale financiële plannen Pagina 5 DNB wil zicht op verevening tussen schadeportefeuilles Pagina 7 De overheid moet vaker nee zeggen Pagina 7 Wijffels: De financiële sector moet dienstbaar worden aan de samenleving Pagina 8 Politiek betrekt sector te weinig bij besluitvorming Pagina 9 Life planning: het einde van productdenken In mei 2011 promoveerde Bas Schuurmans, principal consultant bij Capgemini, op een proefschrift over fundamentele veranderingen in persoonlijke financiële advisering. De totstandkoming van het advies kan volgens hem veel efficiënter plaatsvinden door gebruik te maken van standaarden en modules. Het resultaat daarvan is niet alleen tijdwinst en kostenbesparing, maar ook meer klantgerichtheid en, niet het minst belangrijk, een beter advies. Als adviseur bij Capgemini in de sector financiële aangeboden, moeten eerst alle gegevens over dienstverlening werkt Bas Schuurmans zijn levensstijl, inkomen, vermogen, schulden en voornamelijk voor grote financiële instellingen, hypotheek en ook alle gegevens van zijn die hij adviezen geeft over de wijze waarop zij partner en eventuele ex-partners in kaart de distributie van financiële diensten het beste worden gebracht. Vervolgens wordt er uitvoerig kunnen inrichten. Binnen dat proces van distributie gepuzzeld en tot slot komt er dan een advies richt hij zich vooral op de eerste fase, uit. Dat er wellicht een groot verschil tussen een namelijk de advisering aan de klant. In 2003 maatpak en confectiekleding bestaat, bestrijdt ben ik gestart met een nadere analyse van dat Schuurmans. Die kleermaker had vroeger ook adviesproces, vertelt hij. Ik was destijds een stalen klaarliggen en dacht al bij het binnenkomen aantal praktijken tegengekomen die bijzonder van de klant: die lijkt wel erg veel op de inefficiënt plaatsvonden en het leek me niet vorige klant, er hoeft alleen maar tien centimeter moeilijk in te zien hoe dat beter zou kunnen. bij. Mensen denken überhaupt in Deze analyse leidde in het afgelopen voorjaar standaarden en patronen. Pas als iets na tot zijn promotie aan de Universiteit van Tilburg. Pagina 11 Univé Midden-Drenthe in Beilen: Als we moeten fuseren, liggen de plannen klaar O M S L A C H T I G E M A N I E R V A N W E R K E N De inefficiëntie in het adviesproces illustreert Schuurmans in zijn proefschrift door een vergelijking met de kledingindustrie te maken. Vroeger ging men naar een kleermaker die eerst alle persoonlijke maten opnam, vervolgens moest men een of twee keer terugkomen om het pak te passen en tot slot kon men het resultaat komen ophalen. Tegenwoordig gaat men naar een winkel om in luttele minuten een pak uit te kiezen. In de financiële advisering wordt nog op de oude, omslachtige manier gewerkt. Voordat de klant een product wordt Bas Schuurmans. De onderlinge 1

2 herhaaldelijk proberen niet in een vakje past, wordt men getriggerd om iets nieuws te bedenken. Financiële planners en adviseurs en ook die kleermakers van vroeger vormen daar geen uitzondering op. M O D U L A I R E N G E S T A N D A A R D I S E E R D Bas Schuurmans pleit in zijn proefschrift voor een modulaire vorm van financiële advisering, waarbij de diverse modules op de concrete behoeften van klanten zijn afgestemd. Binnen de modules kunnen dan voor klantengroepen die wat betreft inkomen, vermogen en levensfase homogeen zijn, standaardproducten beschikbaar worden gesteld. Bas Schuurmans: In het vakgebied financiële planning wordt altijd gezegd dat je integrale plannen moet maken. Klanten zijn daar echter helemaal niet in geïnteresseerd. Verschillende dienstverleners hebben geprobeerd hun klanten met uitgebreide reclamecampagnes voor zo n integraal plan warm te maken, maar daar meldt zich niemand voor. Mensen raken pas geïnteresseerd in financiële dienstverlening op het moment dat ze een urgente vraag hebben over bijvoorbeeld de koop of verkoop van een huis, de studie van de kinderen of een lening. De modules proberen op die concrete behoeften aan te sluiten. Vervolgens moet de adviseur bij het invullen van die behoeften, zeker gelet op de richtlijnen van de Autoriteit Financiële Markten, wel het integrale plaatje meenemen, maar voor de klant moet het helder zijn dat de adviseur probeert zijn concrete behoefte in te vullen. Voor dat integrale financiële plan heeft de klant geen tijd, daar is hij niet in geïnteresseerd. S T A N D A A R D E N V A N K W A L I T E I T Volgens Bas Schuurmans is de kwaliteit van het financiële advies door deze aanpak niet in het geding. Hij zegt: Ik durf de stelling aan dat de manier waarop nu financiële advisering in de praktijk plaatsvindt, niet beter is dan een meer gestandaardiseerde aanpak. Het voordeel van standaarden is dat je voor de ontwikkeling daarvan de beste specialisten in het vakgebied bij elkaar kunt brengen. Vergelijk het met de auto-industrie. De eerste auto s werden helemaal naar de wens van de klant gemaakt. Hoewel daarna de T-Ford kwam die maar in één model en alleen in het zwart verkrijgbaar was, hebben we nu natuurlijk geen tekort meer aan modellen en varianten. Bovendien is het lopende-bandproduct dat nu voor ons beschikbaar komt, van een heel hoge kwaliteit. Ook is er nog volop gelegenheid om bij persoonlijke wensen en verschillen tussen gezinnen aan te sluiten. Diezelfde standaarden van hoge kwaliteit kun je in de financiële dienstverlening met combinaties van producten realiseren, vergelijkbaar met het gemengde product, de combinatie van een overlijdensrisicoverzekering en een levensverzekering. In mijn proefschrift heb ik een aantal van die combinaties beschreven, op de grenzen van verzekeren, beleggen en hypotheken, die naar mijn idee volop kansen bieden om betere producten te maken, tegen lagere kosten voor de klanten en zelfs met een betere marge voor de aanbieders ervan. Z E L F D O E N O P I N T E R N E T Financiële plannen kunnen naar het idee van Schuurmans heel goed per module en in de vorm van standaarden op internet beschikbaar worden gesteld. Hij zegt: Mensen kunnen op de site naar een situatie zoeken die op hun eigen situatie lijkt. Vervolgens kunnen ze zich in het financiële plan verdiepen dat daarbij hoort. Lijkt het hun wel wat, dan kunnen ze het gestandaardiseerde plan nog wat beter op hun eigen situatie laten aansluiten. Drukken ze tot slot op enter, dan wordt de transactie in gang gezet zonder dat er een adviseur aan te pas is gekomen. Is de zaak wat ingewikkelder, dan kan een adviseur alsnog valideren wat door de klant is bedacht en als coach in het verdere besluitvormingsproces optreden. Onderzoek heeft uitgewezen dat een financieel advies uitbrengen op de traditionele wijze gemiddeld negen uur kost en op deze nieuwe wijze gemiddeld één 2 De onderlinge september 2011

3 uur. Zelf vind ik dat nog aan de ruime kant. Als mensen een probleem met hun gezondheid hebben, gaan ze naar hun huisarts en staan ze na zeven minuten weer buiten. In die tijd is de klacht besproken, een analyse gemaakt, een oplossing geboden en alles gedocumenteerd. Nu hoeft een financieel advies wat mij betreft niet in zeven minuten plaats te vinden, ik kan me voorstellen dat je er een kwartier over doet of een halfuur als het wat ingewikkelder is, maar het is toch wel bijzonder als je daar gemiddeld een uur over moet doen. Hoe krijg je de tijd vol, vraag ik me dan af. K L A N T G E R I C H T E R De geschetste gang van zaken is niet alleen tijdsbesparend, maar ook veel klantgerichter. In het klantenpanel dat Bas Schuurmans voor zijn onderzoek gebruikte, werd nagenoeg unaniem de voorkeur gegeven aan een concreet aanbod met een korte toelichting, boven een gesprek van anderhalf uur om eerst tot een integraal plan te komen. Ook de financiële adviseurs die Schuurmans erover heeft gesproken, denken er net zo over. Zeker nu de provisies komen te vervallen, moeten tussenpersonen hun bedrijfsmodel anders gaan inrichten. Het aan klanten in rekening brengen van een advies dat ruim een dag werk heeft gekost, zal daar niet in passen. Tussenpersonen moeten heel serieus naar mogelijkheden kijken om de advisering veel efficiënter invulling te geven, aldus Schuurmans. Ik zie geen andere mogelijkheden dan de modulaire, gestandaardiseerde aanpak. Zag ik wel zo n mogelijkheid, dan zou ik die bij wijze van spreken meteen in het model incorporeren. Schuurmans heeft zelfs een grote bereidheid bij de Autoriteit Financiële Markten bemerkt om concepten zoals het door hem voorgestelde, kritisch maar positief te beoordelen. De AFM draagt wel nog steeds uit dat elke klant uniek is, dat elk financieel advies op de persoon van de klant moet zijn gericht en dat absoluut altijd een persoonlijk gesprek met de financiële adviseur nodig is, maar ziet toch ook in dat klanten- groepen behalve verschillen ook veel overeenkomsten kunnen vertonen. De praktijk van de financiële adviseur zou daar meer dan nu het geval is, op moeten kunnen inspelen. S P E K K O E K B E N A D E R I N G Om financiële adviseurs volgens de beschreven aanpak te kunnen laten werken, zijn eerst nog wel wat hobbels te nemen. Bas Schuurmans benadrukt in dit verband de noodzaak om de huidige productgerichte structuur en besturing van financiële instellingen door een klantgerichte benadering te vervangen. Maar een grote financiële instelling van product- naar klantgericht te laten kantelen zo zegt hij, is een traject waarbij veel inspanningen nodig zijn, waarmee veel kosten gemoeid zijn en waarbij veel risico s worden gelopen, terwijl de voordelen van zo n verandering zich niet meteen laten vertalen in geld dat er binnenkomt. Grote financiële instellingen hebben daarom twijfels bij een dergelijke verandering. Je zult daarom een weg moeten vinden die daar heel stapsgewijs invulling aan geeft. Die benadering heb ik de spekkoekbenadering genoemd, waarbij je laag voor laag en segment voor segment klanten op een meer klantgerichte wijze gaat bedienen. Heb je laten zien dat het voor een bepaald klantensegment succesvol is, dan kun je aan het volgende segment beginnen. Customer centricity is dus noodzakelijk, maar de weg om te komen is nog niet zo eenvoudig. Zoals gebruikelijk is, had Bas Schuurmans aan zijn proefschrift tien stellingen toegevoegd. Niet alle stellingen hadden direct betrekking op zijn onderzoek, hetgeen ook niet noodzakelijk is, maar de derde stelling hield daar wel rechtstreeks verband mee. Als een financieel plan is te vergelijken met maatkleding, zo luidt deze stelling, dan loopt 90 procent van de Nederlanders in vodden, onbeschermd tegen weersen klimaatveranderingen. Beter kan de noodzaak van fundamentele veranderingen in persoonlijke financiële advisering niet worden aangegeven. De onderlinge september

4 R E D A C T I O N E E L F EDERATIE Tussenpersoon 3.0 Elly Jonkman, directeur van JA-Groep Lelystad, heeft de naar haar zeggen eerste coöperatieve tussenpersoon van Nederland gelanceerd: Tussenpersoon 3.0. Dat is een coöperatie waarin de leden de bedrijfsvoering meebepalen. Daarnaast is alle bedrijfsinformatie voor alle leden inzichtelijk. Dit is de uiterste manier van transparantie, aldus Jonkman. Iedereen mag lid worden van de coöperatie, zowel assurantiekantoren als particulieren, klant of geen klant. Hiermee wil Jonkman zorg dragen voor een ledenraad waarin verschillende belangen vertegenwoordigd zijn. Het doel is dat er transparante, eerlijke producten en diensten ontstaan uit de vraag van de leden. Jonkman s bedrijf werkt al zeven jaar met abonnementen, zelden werkt zij op basis van provisie. Zij doet dit alleen als de klant zelf aangeeft provisies te willen betalen, omdat dit bijvoorbeeld goedkoper is. Werken met abonnementen vindt Jonkman een groot voordeel voor de klant en voor de dienstverlener: Onze klanten mogen per dag opzeggen. De inkomsten spreiden wij over de klantrelatie. De klant betaalt ons voor het onderhoud van de relatie. Daarom doen wij elke dag ons best de klant bij ons te houden. En dat merkt de klant. Aangezien wij de inkomsten spreiden, dekken wij onze bedrijfskosten op de lange termijn. Hiermee waarborgen wij onze continuïteit.. Om de coöperatie vorm te geven zijn het ledennetwerk en het startkapitaal essentieel. Jonkman wil dit door middel van crowdfunding realiseren. Iedereen mag hier vanaf 100 een ledencertificaat kopen. Naar mate de waarde van het bedrijf stijgt, stijgt de waarde van het certificaat. De leden investeren en voelen zich betrokken. Zij krijgen 5 procent van de winst uitgekeerd. Daarnaast gaat 5 procent van de winst naar een goed doel, dat de leden bepalen. Wat hier wordt aangeboden, is een mix van een commercieel aanbod en de onderlinge manier van werken. De klanten worden goed bediend, dat is zeker. Er is echter één wezenlijk verschil met onderlinge verzekeraars/tussenpersonen: bij die aanbieders speelt er geen eigen commercieel belang en gaat het uitsluitend om de leden/verzekerden. Het initiatief van Jonkman verdient waardering, daar niet van. Maar het moedermodel houdt de voorkeur. Chris van Toor F E D E R A T I E Bestuursvergadering Op 16 september vergaderde het FOVbestuur in Bunnik. Een groot deel van de vergadering stond in het licht van de governance principes, die door het Verbond van Verzekeraars zijn opgesteld en voor de leden van die vereniging verplicht gesteld. Mr. L.G. van der Scheer, beleidsmedewerker bij het Verbond, woonde de vergadering bij en gaf een toelichting op de totstandkoming van de principes. Hieruit bleek dat deze onder druk van de overheid zijn overgenomen van de bankencode. Zorgverzekeraars Nederland heeft de principes inmiddels ook aanvaard en op de vraag van het ministerie van Financiën of de FOV deze eveneens onderschrijft, is bevestigend geantwoord. Dit mede omdat de principes nagenoeg geheel overeenkomen met reeds bestaande wettelijke eisen. De FOV stelt wel als voorwaarde dat er in een verbijzondering voor kleinere partijen wordt voorzien. De principes zijn daar immers niet voor geschreven en laten zich lastig vertalen. Over de verbijzondering is de FOV met de monitoringscommissie in gesprek, die op grond van de code is ingesteld (zie ook het artikel hierna). Het gesprek betreft ook de monitoring op zich, die de FOV als dubbeling van toezicht beschouwt omdat DNB en AFM feitelijk al toezicht op de principes houden. Anders dan deze toezichthouders, rapporteert de monitoringscommissie echter aan overheid en politiek. De monitoring door de genoemde commissie vindt op twee manieren plaats: door een onderzoek van openbare jaarrekeningen van verzekeraars en door individuele uitvragen bij verzekeraars. Op basis van het proportionaliteitsbeginsel heeft de FOV er bij het ministerie en bij de monitoringscommissie op aangedrongen dat de leden die niet tevens bij het Verbond van Verzekeraars zijn aangesloten, niet met individuele uitvragen worden belast. Voor 2011 is daarmee ingestemd en over de toekomstige uitvragen vindt nader overleg plaats. De principes hebben ondertussen een wettelijke verankering gekregen. Deze verankering brengt met zich mee dat vergunninghoudende verzekeraars vanaf verslagjaar 2011 in hun jaarverslag moeten aangeven of de principes worden nageleefd. Als dit het geval is, kan worden volstaan met een enkele mededeling. Wanneer op onderdelen van de code wordt afgeweken wat op grond van het pas toe of leg uit-principe mogelijk is zal 4 De onderlinge september 2011

5 dit in de jaarrekening moeten worden toegelicht. De mededeling in de jaarrekening kan ook bestaan uit een verwijzing naar een openbare bron, zoals de website van een verzekeraar. Een tweede onderwerp waar de vergadering bij stilstond, had betrekking op het project onderlinge samenwerking dat de FOV heeft ingericht. Dit project dient de leden die daar behoefte aan hebben, op een zo praktisch mogelijke wijze te ondersteunen bij het voldoen aan eisen die uit wet- en regelgeving danwel uit toezicht op hen afkomen. Gestart wordt met een ondersteuning op het gebied van Solvency II basic. Het project reikt echter verder en betreft ook onderwerpen als klantzorg en de gevolgen voor inrichting van een maatschappij, communicatie, en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van technologie, etc. Voor het project werd groen licht gegeven. Enkele onderhanden marktconsultaties, over Solvency II en de Wijzigingswet financiële markten, werden ook besproken. De volgende bestuursvergadering vindt plaats in november. Monitoringscommissie Governanceprincipes geïnstalleerd Minister De Jager heeft de Tweede Kamer meegedeeld dat er een onafhankelijke monitoringscommissie governanceprincipes verzekeraars in het leven is geroepen. De commissie moet toezien op de naleving van een sectorbrede code voor verzekeraars, analoog aan de code voor de banken, wat een aanbeveling is van de Commissie De Wit. De governanceprincipes hebben onder meer betrekking op een cultuurverandering (de klant centraal), productgoedkeuringsproces, risicomanagement, beloningsbeleid en het functioneren van de raad van commissarissen en de raad van bestuur binnen de specifieke functie en verantwoordelijkheden van een verzekeraar. De commissie moet de naleving hiervan inventariseren, onduidelijkheden signaleren en voorstellen voor aanpassingen doen. Voor verzekeraars geldt ten aanzien van de commissie het pas toe of leg uit -beginsel. De commissie is in samenspraak met het Verbond van Verzekeraars, Zorgverzekeraars Nederland en de FOV samengesteld. Ferdinand Grapperhaus (advocaat en SERlid) is tot maart 2013 benoemd tot voorzitter van de monitoringscommissie. De overige commissieleden zijn Hein Albeda (adviseur), Sybilla Dekker (exminister van VROM), Jan Helderman (accountant, ex-nivra-voorzitter) en Ingrid Visscher (ex-aegon en Delta Lloyd, nu directeur Unicef). Ieke van den Burg, voorzitter van de Stichting Toetsing Verzekeraars, zal als adviseur van de commissie optreden. DNB wil zicht op verevening tussen schadeportefeuilles Autoverzekeraars kunnen niet zonder meer slechte resultaten in hun autoportefeuille compenseren met goede resultaten in andere schadebranches, laat DNB weten op vragen van Assurantie Magazine. We willen precies weten hoe deze verevening plaatsvindt. Het onderzoek dat DNB het afgelopen half jaar heeft gedaan naar de premiestelling van Motorrijtuigen Aansprakelijkheid (waaruit bleek dat tien autoverzekeraars vorig jaar in de WAtekening in de gevarenzone zaten) zorgde voor de nodige commotie in de branche. Een veelgehoorde reactie was: Onze schadeportefeuille als geheel staat er goed voor, wij zijn een solide onderneming, er is dus geen reden voor ongerustheid. Maar het is nog maar de vraag of een dergelijke vereveningsstrategie tussen de diverse portefeuilles van een maatschappij wel door DNB wordt geaccepteerd en premietekortvoorzieningen dus achterwege kunnen blijven. Beleid is dat binnen één rapportagegroep zaken met elkaar mogen worden verrekend, aldus woordvoerder Kees Verhagen. Heb je bijvoorbeeld een verlies in de WA-tekening, dan mag je dat als verzekeraar compenseren met de winst die je maakt bij Casco, omdat ze beide vallen onder de autoverzekeringen. Dit is in principe toegestaan, maar we willen het als toezichthouder wel graag weten. Het is echter een ander verhaal als je gaat praten over verevening tussen verschillende rapportagegroepen, bijvoorbeeld tussen brandverzekeringen en zorgverzekeringen. Dan hebben de verzekeringsmaatschappijen de plicht om DNB inzicht te verschaffen en willen we ook precies weten hoe die verevening plaatsvindt. In nadere toelichting aan de FOV gaf DNB aan dat verevening op zich geoorloofd is. Een verzekeraar annex tussenpersoon mag bijvoorbeeld haar intermediaire activiteiten door de verzekeringstak laten meefinancieren. Het mag echter niet zo zijn dat een verlieslatende portefeuille of activiteit de vermogenspositie van het geheel aantast, aldus DNB. We willen dit zichtbaar hebben, zodat eventuele trends bij een verzekeraar kunnen worden onderkend. Het is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de verzekeraar zelf om hier op te sturen. Met de publicatie in Assurantie Magazine heeft DNB een signaal aan de markt willen afgeven. Het gaat ons om de bewustwording van de risico s die met verevening verband kunnen houden. Die risico s doen zich bij een relatief beperkt aantal maatschappijen voor. Vanwege de geheimhoudingsplicht heeft DNB geen De onderlinge september

6 ACTUALITEITEN namen naar buiten gebracht. De maatschappijen waar het probleem bij speelt, zijn natuurlijk op de hoogte. A C T U A L I T E I T E N AFM ers gaan shoppen bij financiële dienstverleners De AFM gaat voor het toezicht op financiële dienstverleners zogeheten mystery shoppers inzetten. In een eerste onderzoek van dit type werden 58 kantoren (23 leden van franchiseorganisaties en 35 zelfstandige) bezocht met het oog op het dienstverleningsdocument (dvd). Bij 86 procent van de adviesgesprekken bleek dit document tijdig te zijn verstrekt, aldus de AFM. Bij een eerder onderzoek in 2010 gaf 97 procent van de adviseurs aan het dvd tijdig te verstrekken. De AFM heeft nu onderzocht in hoeverre dit strookt met de praktijk. Het is de toezichthouder opgevallen dat franchiseorganisaties het verstrekken van het dienstverleningsdocument beter in het adviestraject lijken te hebben ingebed dan zelfstandige kantoren. De AFM kondigt aan de mystery shoppers vaker te gaan inzetten voor toezichtdoeleinden. Door zich voor te doen als gewone consumenten verwacht de toezichthouder effectiever onderzoek te kunnen doen en misstanden die het belang van de consument schaden, sneller aan te kunnen tonen. Uit overleg met het ministerie van Financiën en andere toezichthouders is de conclusie getrokken dat de AFM onder voorwaarden testklanten mag inzetten om financiële dienstverleners te controleren op onder meer naleving van de Wft. Zulke adviesgesprekken worden eventueel van te voren aangekondigd in de branche; van uitlokking zal geen sprake zijn, aldus de AFM. Bron: AM Signalen Boete voor ontbreken controle op klantmedewerkers De AFM heeft een boete van opgelegd aan Lifetime Hypotheken. Reden voor de boete is dat de franchiseorganisatie, met vestigingen in Weert, Waalre en Eindhoven, heeft nagelaten de betrouwbaarheid te controleren van medewerkers die zich rechtstreeks met financiële dienstverlening aan consumenten bezighielden. De AFM heeft vastgesteld dat bij vijf van de bij Lifeline aangesloten kantoren tussen juli 2008 en juli 2010 niet is gecontroleerd of de betrouwbaarheid van de betreffende klantmedewerkers buiten twijfel stond. Daarnaast heeft Lifetime verzuimd om de betrouwbaarheid van ingeschakelde freelancers te controleren. Deze freelancers waren tevens klantmedewerker. Volgens het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (artikel 28 ) dient een financiële dienstverlener ervoor te zorgen dat betrouwbaarheid buiten twijfel staat van de werknemers en andere natuurlijke personen die zich onder zijn verantwoordelijkheid rechtstreeks bezighouden met het verlenen van financiële diensten. Bron: AM Signalen Consultatieprocedure Solvency II van start Het ministerie van Financiën is gestart met de consultatieprocedure die voorafgaat aan de implementatie van de Europese richtlijn Solvency II, die eind 2012 zijn beslag moet krijgen. De Europese Commissie wil hiermee het verzekeringstoezicht in de EU harmoniseren, de interne verzekeringsmarkt bevorderen en de bescherming van de consument verbeteren. Alle verzekeraars (groot en klein) en assurantietussenpersonen, voorzover deze laatste groep service-abonnementen aanbiedt, worden door de voorgestelde regeling geraakt, aldus het ministerie. Zij kunnen tot 7 oktober reageren op het gehele wetsvoorstel. Dit wil niet zeggen dat op alle punten inhoudelijke wijziging kan plaatsvinden, nuanceert het ministerie direct. Doordat het hier om implementatie van een Europese richtlijn gaat, is de beleidsruimte in beginsel beperkt tot invulling van de lidstaatopties. Het ministerie is daarnaast geïnteresseerd in opmerkingen over de administratieve lasten en nalevingskosten. Tot slot ontvangen wij ook graag een reactie op de bijgevoegde vragen inzake het nog in te richten Solvency II Basic regime voor kleine verzekeraars. Dit is een nationaal regime dat waarschijnlijk per 1 januari 2014 van start zal gaan. De verwachting is dat verzekeraars door de invoering van Solvency II structureel een toename in administratieve kosten en nalevingskosten zullen hebben van 33 mln. De eenmalige kosten als gevolg van de implementatie van de richtlijn bedragen ongeveer 260 mln. Gedragsregels adviseurs veranderen gedrag consument niet Het opleggen van gedragsregels aan verleners van financiële diensten leidt niet tot verandering van consumentengedrag. Met deze stelling promoveerde Cees de Jong op 2 september bij de Rechtenfaculteit van de Open Universiteit in Heerlen. Hoewel de nieuwe regelgeving tot een betere kwaliteit van de advisering door tussenpersonen zou moeten leiden, is dit niet het geval, zegt De Jong in zijn proefschrift. Het is tevens onjuist te veronderstellen dat consumenten door deze regels de kwaliteit van een tussenpersoon beter kunnen beoordelen en op basis daarvan 6 De onderlinge september 2011

7 voor een bepaalde tussenpersoon kiezen, aldus De Jong. Hij is ook geen voorstander van een provisieverbod en ziet de noodzaak van zo'n verbod alleen bij verzekeringen met een vermogensopbouwelement, omdat provisie hier een lagere opbrengst tot gevolg heeft. De Jong is als onderzoeker verbonden aan het Universitair Centrum voor Verzekeringsstudies van de UvA en werkte eerder bij onder meer Interpolis en AXA Nederland, waar hij in 2007 met pensioen ging als corporate secretary and legal counsel. Hij adviseert nu verzekeraars en het intermediair over onder andere toezichtzaken. Bron: AM Signalen Beloning financieel adviseur transparanter Financiële tussenpersonen kunnen over enkele jaren worden gedwongen nog veel duidelijker aan de klant te vertellen hoeveel hun dienstverlening kost. Dat staat in een wijziging van de Wet op het financieel toezicht, waarover het ministerie van Financiën een consultatie is gestart. De huidige wetgeving stelt al veel meer eisen aan de openheid die tussenpersonen moeten geven over de eigen beloning dan begin van deze eeuw. Met de geplande wetswijziging krijgt de minister de bevoegdheid nog veel meer regels in te stellen en veel meer duidelijkheid te eisen. Tot nu toe is vooral duidelijkheid geëist in gevallen waarin de tussenpersoon zijn geld krijgt van de leverancier van het product, dus van de verzekeraar of de bank. De laatste jaren zijn steeds meer financieel adviseurs echter van dergelijke provisie overgestapt op een uurtarief. In het wetsvoorstel staat dat ook daar meer openheid over moet komen. De wet, die in 2013 moet ingaan, geeft de minister zelfs de bevoegdheid om dit uurloon aan banden te leggen. Het is nog onduidelijk of de huidige minister dat ook daadwerkelijk gaat doen. De overheid moet veel vaker nee zeggen Het Wetenschappelijk instituut van het CDA heeft een rapport met de titel De ontregelde samenleving gepubliceerd. Het rapport gaat over ontbureaucratisering en de rol van de overheid hierin. De samenleving raakt ontregeld door een overmaat aan bureaucratie, als gevolg van verkokering en regelzucht. In een complexe samenleving kan de overheid steeds minder taken adequaat uitvoeren. De overheid heeft echter de neiging om zoveel mogelijk in regels te willen vastleggen, daartoe aangespoord door burgers die verwachten dat de overheid alle risico s uitbant. Incidenten krijgen daardoor veel aandacht in de media. Het rapport gaat uitgebreid in op de sociaalculturele omstandigheden die bureaucratie in de hand werken. Ook krijgt de wisselwerking tussen burger, politiek en media aandacht. Er worden oplossingen aangedragen, resulterend in een aantal aanbevelingen. Het verminderen van bureaucratie is een taai proces. Om de samenleving te ontregelen is het essentieel om de idee los te laten dat de samenleving maakbaar is. Te veel wordt uitgegaan van het idee dat de samenleving door regels en wetten is te sturen. We zullen moeten accepteren dat er zaken fout gaan. Ontbureaucratisering vraagt om vertrouwen in mensen. En ook moet de overheid zaken niet ingewikkelder maken dan nodig en regels minder centraal stellen. Banken zien inkomsten uit assurantiebemiddeling dalen De grootbanken hebben te kampen met forse dalingen van hun inkomsten uit assurantiebemiddeling, blijkt uit onderzoek van AM. Het meest in het oog springt de afname bij Rabobank in de eerste helft van De marktleider ontving 16 procent minder assurantieprovisies. De provisieinkomsten waren bij de 141 lokale Rabobanken, die samen het grootste intermediairbedrijf van ons land vormen op het gebied van verzekeringen, in 2010 al met 7 procent teruggelopen. In de eerste zes maanden van 2011 is nog eens een zesde van de assurantieprovisies afgegaan en resteerde 156 (185) mln. Volgens Rabobank zit de klad niet alleen in de inzakkende inkomsten uit levensverzekeringen, wat weer is toe te schrijven aan de opkomst van banksparen, maar nemen ook de schadeprovisies af. Zo daalde het aantal pakketpolissen voor bedrijven en ook van het jarenlange succesnummer, de particulier Alles-in-een-Polis, nam het polisbestand licht af. De provisiebaten uit assurantiën zijn bij SNS Bank in de eerste helft van het jaar met meer dan 10 procent gedaald tot 22 (25) mln. Van de banken ING en ABN Amro zijn helaas geen actuele cijfers voorhanden. Friesland Bank meldt in het halfjaarbericht dat de assurantieprovisies achterbleven. De inkomstendaling met 5 procent (tot 9,2 mln) wordt door de Friese bank toegeschreven aan een lagere levenomzet en premiedruk bij zakelijke schadeverzekeringen. Bron: AM Signalen Wijffels: De financiële sector moet dienstbaar worden aan de samenleving Dat zei voormalig topman van de SER en de Rabobank Herman Wijffels zondag 25 september in het televisieprogramma Buitenhof. De sector heeft de afgelopen decennia destabiliserend en parasiterend gefunctioneerd voor de economie en maatschappij en daar moet een einde aan De onderlinge september

8 komen. Wijffels begint in oktober als voorzitter van het Sustainable Finance Lab (SFL) aan een serie discussies met de sector en andere belanghebbenden om te komen tot een maatschappelijke sector die levert waar wij behoefte aan hebben. In de gesprekken moet worden onderzocht of er wellicht andere wetgeving, andere regelgeving, andere vormen van toezicht moeten komen. Hoogleraar financiële markten Arnoud Boot, eveneens lid van het SFL, zei in Buitenhof dat juist de huidige situatie, Herman Wijffels. waarbij de financiële sector in een moeilijk parket verkeert, kansen biedt om over de lange termijn na te denken. Er is juist nu bereidheid in de sector. Het Sustainable Finance Lab start 3 oktober 2011 met een serie discussieavonden in de aula van het Academiegebouw te Utrecht. Daarbij willen de sprekers samen met de aanwezigen de meest relevante vragen op tafel krijgen en bespreken. In 2012 zal een tweede reeks discussieavonden plaatsvinden en zullen de leden van het Sustainable Finance Lab via publicaties bijdragen aan de discussie over de hervorming van de financiële sector. Fiscale gevolgen van het provisieverbod De staatssecretaris van Financiën Frans Weekers heeft de Tweede Kamer geïnformeerd over de fiscale gevolgen van het provisieverbod met betrekking tot de omzetbelasting en de inkomstenbelasting. Weekers bevestigt dat een wijziging in het beloningsmodel op zichzelf geen invloed heeft op het van toepassing zijnde btwregime. De dienstverlening kan onder de vrijstelling blijven vallen indien het gaat om kenmerkende en essentiële werkzaamheden van een tussenpersoon inzake verzekeringen, of wanneer de dienst van de tussenpersoon over het geheel genomen een afzonderlijk geheel vormt en de kenmerkende en essentiële functies van een bemiddelingsdienst vervult. Activiteiten die uitsluitend bestaan uit advisering (bijvoorbeeld in het geval dat een tussenpersoon door een consument wordt ingeschakeld om advies/een second opinion te geven) zijn wel met btw belast. De staatssecretaris geeft aan er voor de inkomstenbelasting nog niet uit te zijn. De aanpassingen van het Verzamelbesluit Kapitaalverzekeringen en het Verzamelbesluit Lijfrenten waren al aangekondigd. Het provisieverbod zal op 1 januari 2013 van kracht worden. Politiek betrekt sector te weinig bij besluitvorming In een recent persbericht heeft het Verbond van Verzekeraars verklaard zich grote zorgen te maken over de ontwikkelingen rond de eurocrisis. De begroting voor 2012 loopt het risico snel achterhaald te worden vanwege de gevolgen van de toenemende onrust in het eurogebied. Verzekeraars ondersteunen de lijn van dit kabinet, dat betrokken eurolanden hun financiële huishouding op orde moeten brengen conform de afspraken. Tegelijk moet er in Europa harder gewerkt worden aan verbetering van de afdwingbaarheid van budgettaire discipline en zijn meer structurele oplossingen nodig in plaats van ad-hoc maatregelen, aldus het Verbond. De onzekerheden stapelen zich op voor de BV Nederland. Dit geldt ook voor de verzekeringssector. Te vaak moet de sector nu in de krant lezen welke stappen worden overwogen of zelfs zijn gezet. Hier zou een betere betrokkenheid en afstemming met de sector plaats kunnen vinden, om samen naar oplossingen en meer zekerheid te zoeken. Verzekeraars kunnen hieraan vanwege hun soliditeit en langetermijnfocus een relevante bijdrage leveren. Met verlaging van de overdrachtsbelasting heeft het kabinet laten zien de woningmarkt weer vlot te willen trekken. Maar volgens berekeningen van het CPB is het effect ervan verwaarloosbaar. Het blijft daarom cruciaal om de lange termijn zekerheid en het consumentvertrouwen in de woningmarkt verder te herstellen. Een nationaal akkoord op dit terrein is gewenst. Verzekeraars willen ook de uitvoerbaarheid agenderen van de nieuwe pensioenafspraken, alsmede de mogelijkheden die het kabinet biedt om fiscaalvriendelijk te reserveren voor studie, verlof of pensioen. Een verhoging van de pensioenleeftijd in één stap naar 67 per 2014 acht het Verbond een betere optie dan middels twee stappen in 2013 en De vitaliteitsspaarregeling die wordt voorgesteld, wordt ook als te mager beoordeeld. De ambities die met betrekking tot deze regeling eerder zijn geformuleerd, worden niet waargemaakt. De regeling is dermate sober dat deze geen mogelijkheden biedt om de bestedingsdoelen uit het regeerakkoord te realiseren. Behoud van de huidige levensloopregeling verdient dan de voorkeur. Die biedt burgers vooralsnog meer zekerheid dan een uitgeklede regeling die amper levensvatbaar is. Toets bij aanschaf complex product zonder advies Het ministerie van Financiën overweegt een kennis- en ervaringstoets verplicht te stellen voor consumenten die een complex product direct, zonder advies willen aanschaffen. Dit staat in het wetsvoorstel dat de Wet op het financieel 8 De onderlinge september 2011

9 toezicht met ingang van 1 januari 2012 wil aanpassen. In de toelichting op het wetsvoorstel wordt opgemerkt dat de consument op dit moment zonder waarschuwing kan kiezen om een complex financieel product af te nemen zonder advies, terwijl hij mogelijk de risico s daarvan niet kan inschatten. De wetgever wil daarom een bepaling in de wet opnemen die het mogelijk maakt dat een financiële dienstverlener die ten aanzien van bepaalde (complexe) producten een kennis- en ervaringstoets dient af te nemen als de consument deze zonder advies wil afnemen. Een dergelijke toets bestaat al bij producten die onder de Mifid-regeling vallen. Het ministerie is van mening dat de consument door een toets bewust wordt gemaakt van zijn financiële inzicht en de vraag of hij in staat is een afgewogen keuze te maken voor een financieel product. Indien dat niet het geval is, dient de consument gewaarschuwd te worden dat het verstandig is advies in te winnen. Doel van deze procedure is dat consumenten een vorm van bescherming krijgen bij het afnemen van een complex financieel product zonder advies. Het is aan de consument zelf om een advies uiteindelijk wel of niet in te winnen. Life planning: het einde van productdenken Financial life planning in combinatie met een strikte scheiding van advies en product maakt de financiële keten niet goedkoper, maar kwalitatief wel een stuk beter. Door: Michiel Huisman, hoofdredacteur Verzekeringblad In het Verzekeringsblad verscheen onlangs verscheen een artikel over de fraaie toekomst die voor onafhankelijke financieel adviseurs in het verschiet ligt. Het artikel beschreef een business- en verdienmodel waarbij productonafhankelijk advies door een leveranciersonafhankelijke adviseur centraal staat. Dat advies wordt betaald door de klant (abonnement). Productbemiddeling past in dat model, maar dan wel als laatste stap in het adviesproces. Niet aan de orde kwam wat de inhoud van dat advies moet zijn. Daarover gaat dit artikel, dat met toestemming van het Verzekeringsblad in deze Onderlinge is opgenomen: De ondernemer in financiële dienstverlening die het hiervoor genoemde businessmodel omarmt neemt afscheid van het klassieke productdenken. Het gaat namelijk om financial life planning, een uit de Angelsaksische wereld overgewaaid fenomeen waarbij financieel advies een continu proces is rondom de levenscyclus van de klant. De trigger van het advies start bij de doelen die een klant zich stelt. En om direct al een misverstand weg te werken: dat gaat om levensdoelen. Financiële doelstellingen van de klant zijn daarvan afgeleid en staan ten dienste van dat levensdoel. De kunst is dus om de klant zover te krijgen dat hij weet wat hij later wil worden. De financieel adviseur staat vervolgens voor de uitdaging om met zijn klant het daarbij behorende financieel plan vast te stellen en een pad uit te stippelen waarlangs dat plan gerealiseerd wordt. In het klassieke productdenken wordt die vraag naar iemands levensdoel op zijn best impliciet beantwoord door de aanname dat de klant belangstelling zal hebben voor vermogensvormende en inkomensbeschermende producten. In het moderne(re) productdenken, dat momenteel veelal vooral wordt uitgevent door financieel adviseurs van banken, wordt de vraag naar dat levensdoel vaker en explicieter gesteld. Veelal houdt de adviseur rekening met die doelstelling(en) tot het moment dat de inventarisatiefase en het modelleren van het financieel advies duurt. Komt het vervolgens aan op het koppelen van het advies aan producten, dan zit zo n adviseur in een spagaat. Ik ondervond dat onlangs aan den lijve toen mijn huisbankier Michiel Huisman. voorstelde om een eerder opgesteld financieel advies te actualiseren aan mijn huidige omstandigheden. Uitermate tevreden over de manier waarop de inventarisatie van mijn (financiële) wensen plaatsvond en terwijl het advies uitmondde in een bijgesteld financieel plan, verdween die tevredenheid toen het erop aankwam om mijn wensen en financiële (on)mogelijkheden vast te leggen in producten en diensten. Dat voelde mijn persoonlijk adviseur (hij is goed in zijn vak) ook haarscherp aan toen hij, met handen en voeten gebonden aan de (acceptatie)voorwaarden van zijn bank/werkgever, zijn advies in producten vorm en inhoud moest geven. Daar wringt iets. En iedere financiële professional voelt wel aan wat. Namelijk de gespannen verhouding tussen enerzijds de inventarisatie en het financieel advies en anderzijds de (product)oplossing. Het blijft iets gekunstelds houden als je als adviseur anderhalf uur de tijd neemt om een maatwerkadvies voor de klant op te stellen om vervolgens in (pak m beet) vijftien De onderlinge september

10 S L O T A R T I K E L minuten dat advies in het confectiepak van de bankproducten te persen. Ik kan mij tenminste niet voorstellen dat ik de enige klant ben die dat zo ervaart. Het kan dan ook volgens mij niet anders of in de (nabije?) toekomst zullen financieel advies en execution (wettelijk) gescheiden worden. Dat heeft als voordeel dat productleveranciers (banken, verzekeraars, vermogensbeheerders) zich de kosten van advies (een tijdrovende en voor die leveranciers allesbehalve lucratieve bezigheid) kunnen besparen en zich volledig kunnen toeleggen op productontwikkeling en uitvoering. Aan die gescheiden manier van inhoud (het advies) en vorm (het product) zit nog een belangrijk voordeel. We raken af van die gekunstelde tweedeling (zo je wilt driedeling) in leven en schade (en bancaire producten ) in de particuliere markt. Schadeverzekeringen in de zin van vermogens- en bezitsbescherming zijn immers een mogelijke en logische productoplossing bij de realisatie van een financieel plan en staan als zodanig dus niet los van levensverzekeringen en (andere bancaire) vermogensvormende producten. Daarvoor in de plaats komen dan een voor iedereen begrijpelijke terminologie en indeling die zijn gebaseerd op de drie aspecten van een financieel advies. Namelijk: inkomen en inkomensbescherming; bezitsvorming (inclusief vermogensvorming) en bezitsbescherming (inclusief vermogensbescherming); inzet, bescherming en verzekering van iemands human capital (de persoonlijke potentie van iemand om inkomen te genereren en bezit en vermogen te verwerven). Het zijn deze drie aspecten die in elk financieel advies terug dienen te komen en door de adviseur samen met zijn klant gemonitord moeten worden. Deze integrale financiële aanpak staat in de Angelsaksische landen te boek als financial life planning. Essentieel daarbij zijn vier stappen die achtereenvolgens genomen dienen te worden en in een continu proces van vaststellen, monitoren en actualiseren periodiek weerkeren. Die vier stappen zijn: doelen formuleren; financiële doelen daarvan afleiden; een financieel plan ter verwezenlijking van die doelen opstellen; bijbehorende producten en diensten afsluiten ter vorming en bescherming van: inkomen, bezit en vermogen, human capital (of: iemands persoonlijke arbeidscapaciteit). Eén bepaald niet onbelangrijk, bijkomend voordeel is nog onbenoemd. Dat is de paradigma-shift die plaatsvindt als financial life planning tot een leidend principe in de financiële sector uitgroeit. Dan namelijk breekt het inzicht pas goed door dat aan verzekerings- en bancaire oplossingen dezelfde waarde toegekend moet worden als aan andere vaak voordeliger oplossingen zoals preventieve maatregelen, testamentaire beschikkingen en andere contractuele verbintenissen voor diensten (in natura). Productgedreven verkoop maakt plaats voor vraaggedreven advisering. Die zich dan vanzelfsprekend wel moet laten betalen. Zelf betwijfel ik of de consument met deze aanpak uiteindelijk goedkoper uit is. Advies en zeker goed advies is niet goedkoop. Maar ik ben er zeker van dat de kwaliteit in de financiële keten ten faveure van de consument toeneemt. En dat is winst. Wie hier meer over wil weten kan zijn toevlucht nemen tot een scala aan (meest Engelstalige) websites, waarvan en zeker niet de minst aantrekkelijke zijn. Door zusters omringd In 1998 besloten de onderlingen Univé Smilde-Ooststellingwerf en Univé Beilen-Westerbork tot een fusie. De nieuwe naam werd Univé Midden- Drenthe Ooststellingwerf, maar deze laatste toevoeging (de naam van de Friese gemeente waarvan Oosterwolde de grootste kern is) wordt in de dagelijkse communicatie nogal eens weggelaten. Men gaat ervan uit dat de oorspronkelijke onderlinge in Beilen, opgericht in 1906, de oudste rechtsvoorganger is, maar de onderlingen in de overige genoemde plaatsen zijn niet veel jonger. Wel staat het hoofdkantoor van Univé Midden-Drenthe ook in Beilen. Het werkgebied van de onderlinge strekt zich uit van Westerbork ten oosten van Beilen tot de gemeente Ooststellingwerf ten westen daarvan. In de Univé-familie is Univé Midden- Drenthe een naar verhouding kleine onderlinge, die dan ook door tal van zusters, namelijk in Hoogeveen, Meppel, Ruinen, Dwingeloo, Assen, Emmen en Stadskanaal, wordt omringd. Bij Univé Midden-Drenthe werken 21 medewerkers (18 fte), die circa verzekerden bedienen, onder wie zo n brandleden. Deze brandleden zijn jaarlijks goed voor ongeveer 2,7 miljoen euro brandpremie. 10 De onderlinge september 2011

11 Univé Midden-Drenthe in Beilen Dankzij winst en solvabiliteit weer een flinke premierestitutie De uitdrukking klein maar fijn is dubbel en dwars op Univé Midden-Drenthe van toepassing. Alle kengetallen klinken er als een klok. De onderlinge zit dan ook niet op schaalvergroting te wachten, maar als de noodzaak daar is, liggen de plannen ervoor zo goed als klaar. Jack Frieling, directeur van Univé Midden-Drenthe, hoopt dat het niet zover hoeft te komen. plaats van met Univé. Dat toch dit laatste het geval is, met een naam die vertrouwd voelt, is voor deze klanten een mooie bijkomstigheid. Bij Univé Midden-Drenthe zal men er dan ook voor waken besluiten te nemen die nadelig voor agrariërs kunnen uitpakken. Een premieverhoging in de agrarische sector zullen we zo lang mogelijk proberen te voorkomen, aldus Frieling. M I N D E R B I N D I N G Jack Frieling werkt al bijna 20 jaar bij Univé. Hij kwam in 1992 bij de centrale organisatie in Assen werken, op de afdeling marketing, toen nog alle beschikbare inzet nodig was om de naam Univé goed in de markt te zetten. Het was Frielings taak om alle kengetallen van de aangesloten onderlingen zo goed mogelijk in kaart te brengen. Hij legde daarmee in feite de basis van wat tegenwoordig database management wordt genoemd. Daarnaast was hij actief in de direct marketing en stuurde hij het commerciële accountmanagement aan. Na enkele jaren kwam hij bij de afdeling te werken van de Jack Frieling. zogeheten bedrijfsadviseurs, waarbij hij het noorden voor zijn rekening nam. Een van de taken van de bedrijfsadviseurs was het tijdelijk inspringen bij onderlingen als daar een vacature in de directie was. Op deze wijze kwam hij in 2002 bij Univé Midden- Drenthe te werken, waar hij met hulp van een collega ad interim het directeurschap mocht invullen. Deze constructie beviel zo goed dat Frieling in 2004 door het bestuur van de onderlinge werd gevraagd om de leiding definitief over te nemen. A G R A R I S C H E W O R T E L S Nogal eens willen onderlingen hun agrarische wortels onder de particuliere aanwas schoffelen, maar in Midden- Drenthe is dat geenszins het geval. Wij willen voorkomen dat de agrarische doelgroep te weinig aandacht krijgt, vertelt Jack Frieling. Natuurlijk zijn er in de loop van de jaren veel particulieren bij gekomen, maar vergeleken met verschillende onderlingen elders zijn de verhoudingen bij ons absoluut anders. In sommige gebieden hebben we onder agrariërs een penetratie van bijna honderd procent en daar zijn we natuurlijk heel trots op. Dat is ook de verdienste van onze agrarische adviseur, Albert ten Berge. Hij is al meer dan vijfentwintig jaar voor deze onderlinge werkzaam en veel agrariërs doen dan ook zaken met hem in Het agrarische karakter van de onderlinge is vanzelfsprekend in de samenstelling van het bestuur weerspiegeld, zij het dat een van de twee agrarische bestuursleden in mei van dit jaar, na een bestuursperiode van circa twintig jaar, afscheid heeft genomen. Frieling: We zoeken daarom een kandidaat met een agrarische achtergrond die aan alle eisen van De Nederlandsche Bank en rondom de aanname van nieuwe bestuurders voldoet. Dat is lastig, het is een problematiek die momenteel speelt. Het is niet eenvoudig om het überhaupt voor kandidaten interessant te maken om zo n onderlinge te besturen. In het verleden vond men het een uitdaging, als het al niet een eer was, om bestuurslid te zijn en deed men dat vanuit de oude onderlinge of coöperatieve gedachte. Alle besluiten werden gebaseerd op wat goed voor de leden was. De toezichthouder stelt nu zwaardere eisen aan bestuurders. Op zich is daar natuurlijk niets mis mee, maar het gevaar bestaat dat die beroepsbestuurders veel minder binding hebben met de organisatie die ze besturen. Mijns inziens kun je je afvragen of we daarmee op de juiste weg zijn. Het is absoluut ongewenst om, zoals vroeger, bestuurswerk van vader op zoon over te laten gaan, enige opleiding en ervaring zijn natuurlijk wel gewenst, maar we moeten oppassen dat we daar niet in doorslaan. De onderlinge september

12 S C H A A L G R O O T T E C O L O F O N De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge. Redactiecommissie: Chris van Toor Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen en Hester Heleen Fotografie, Amerongen Redactiesecretariaat: Productie en druk: Loes Malherbe Postbus CB Bunnik T F E info@fov.nl I Drukkerij De Eendracht, Schiedam Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN Jack Frieling benadrukt in dit verband dat Univé Midden-Drenthe een heel andere organisatie is dan bijvoorbeeld een AEGON of een Nationale-Nederlanden. Hij is ervan overtuigd dat ook kleine onderlingen van de ouderwetse signatuur een goede toekomst kunnen hebben. De financiële resultaten, de klanttevredenheid, de polisdichtheid bij klanten, de penetratie in het werkgebied, al die cijfers pleiten nog allemaal voor de kleine onderlinge. Wij weten natuurlijk drommels goed dat Solvency II eraan komt en dat we in dat verband nog veel voor elkaar moeten krijgen. Daar zijn we ook druk mee bezig. Maar als daarbij met onze omvang rekening wordt gehouden en met de risico s van deze onderlinge, en als daar dan het toezicht op wordt gebaseerd, dan kunnen wij het in deze schaalgrootte gewoon heel goed volhouden. Mocht Solvency II toch een zekere schaalvergroting noodzakelijk maken, dan is Univé Midden-Drenthe daar nu al helemaal klaar voor. Jack Frieling: Met de Univé-onderlingen in Ruinen en Dwingeloo hebben we in de afgelopen jaren goede gesprekken gevoerd. Wij willen alle drie klein blijven, omdat dat nog steeds het beste voor de leden is, maar als het moet, kunnen we onze organisaties zo in elkaar schuiven. C O M M E R C I E E L A C T I E F Hoewel hij nu bijna acht jaar leiding aan de onderlinge geeft, blijft Jack Frieling toch ook een marketingman. Hij zegt: Direct marketing was mijn vakgebied en dat heb ik niet kunnen loslaten. Regelmatig bedenken we een eigen mailing, nog steeds op de ouderwetse manier, dus op papier. Vervolgens blijft het belangrijk dat zo n mailing door een telefoontje van onze kant wordt opgevolgd. Dat lukt niet altijd onze organisatie is heel lean and mean, waardoor we soms iets te krap in de bezetting zitten maar dan hebben we altijd nog het outbound -team van de centrale organisatie. Die kunnen dat dan namens ons oppakken. Ook anderszins is Univé Midden-Drenthe commercieel actief. De onderlinge is bijvoorbeeld altijd opvallend vertegenwoordigd op de brandweerdagen die om de paar jaar in samenwerking met de gemeente Beilen worden georganiseerd. Enkele jaren geleden kregen alle leden van de onderlinge tijdens deze dagen een brandblusser cadeau. Tijdens de brandweerdagen dit jaar, op vier zaterdagen in september, konden ze deze blussers gratis laten controleren en kregen ze een blusdeken cadeau. Frieling: Niet- Univé-leden zien dat natuurlijk en komen zo tot het inzicht dat het niet alleen om de scherpe premies gaat, maar ook om de betekenis van Univé voor haar leden en voor de gemeenschap. S O L V A B I L I T E I T De inzet van Frieling en zijn medewerkers blijft niet onbeloond. Ondanks de al zeer hoge klantdichtheid in het werkgebied blijft de onderlinge met 3 à 5 procent per jaar groeien. Vorig jaar werd ondanks twee grote branden (en een relatief hoog eigen behoud van 2,5 ton) ruim een miljoen euro winst geboekt. Net als in 2009 konden de leden een premierestitutie van circa 20 procent tegemoet zien. De resterende winst werd aan het eigen vermogen toegevoegd, waardoor de onderlinge nu een solvabiliteit kan laten zien van bijna 270 procent. Een van de hoogste in Nederland, zou ik zeggen, aldus Jack Frieling. Doordat we er in de afgelopen jaren flink aan hebben gewerkt om de onderlinge zo solvabel te maken, zijn we nu in staat om de leden weer premie terug te geven. Dat is een fijn gevoel en dat vinden de leden ook! 12 De onderlinge september 2011