Festivals. Algemene toelichting op de adviezen en besluiten Toelichting adviezen Festivals Criteria, werkwijze en procedure

Transcriptie

1 Festivals Algemene toelichting op de adviezen en besluiten Toelichting adviezen Festivals Criteria, werkwijze en procedure Naam Aangevraagd Geadviseerd Toegekend 2 Turven Hoog Days Off Amsterdam Dance Event Amsterdam Roots Festival Amsterdams Kleinkunst Festival Booch? Cultura Nova De (Internationale) Keuze Dunya Festival Festival Cement Festival Mundial Grachtenfestival Internationaal Kamermuziek Festival Haaglanden Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht Internationaal Poppentheater Festival Dordrecht International Gipsyfestival Internationale Koorbiënnale Haarlem Its Festival Jonge Harten Julidans Karavaan Klassiek op Locatie Limburg Festival Metropolis Festival Midnight Express Festival Motel Mozaïque Musica Sacra Nederlands KamerOpera Festival Nederlandse Dansdagen Nederlandse Muziekdagen Noisivision Noorderzon November Music Oerol Operadagen Rotterdam Over het IJ Festival Robodock Rotterdam Philharmonic Festival Rumor Sonic Acts Springdance State-X New Forms nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

2 Naam Aangevraagd Geadviseerd Toegekend TF The Big Bang Theaterfestival Boulevard Tweetakt Wereld Muziektheater Festival Zomerzone ZXZW nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

3 Algemene toelichting op de adviezen en besluiten Investering in de kunsten van de toekomst door George Lawson, directeur NFPK + Het Nederlands Fonds voor Podiumkunsten+ investeert in de kunsten van de toekomst. De eerste vierjarige subsidieronde onder de hoede van het fonds schept reële mogelijkheden voor nieuwe kwaliteit en versterkt waar nodig bestaande kwaliteit. Er is een keuze gemaakt voor een gezonde dynamiek en verscheidenheid, maar ook voor draagkracht en duurzaamheid van de sector. De rijksgesubsidieerde podiumkunsten staan voor grote veranderingen, en met reden. Analyses van de sector zelf, zoals het rapport UIT! van de commissie d Ancona, toonden een imploderend systeem met een onhoudbare versnippering van middelen, een disbalans tussen vraag en aanbod, en gebrekkige voeling met de samenleving en internationale ontwikkelingen. Niet voor niets heeft het fonds zich tot doel gesteld een eind te maken aan de mismatch van aanbod en afname in de podiumkunsten. Het fonds doet dat door scherper te selecteren op kwaliteit onder andere via het principe meer voor minder -, bevordering van dynamiek en samenhang van aanbod tot afname, en opwaardering van cultureel ondernemerschap. Daartoe staan het fonds naast programma s, project- en individuele subsidies, ook de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen ter beschikking. Dit veranderingsproces op weg naar een duurzamer cultureel landschap blijft in ontwikkeling. Maar de portefeuille van de in vierjarig ondersteunde instellingen toont onmiskenbaar een nieuw begin: met substantiële instroom naast aanzienlijke uitstroom, vermindering van het aantal gesubsidieerde instellingen, een stijging van het gemiddeld subsidiebedrag per instelling, en een evenwichtiger palet van artistieke generaties, waar dat op gronden van kwaliteit en diversiteit wenselijk was. Het fonds beschouwt het rijksgefinancierde landschap als één - kwantitatief beperkt, maar kwalitatief samenhangend en gezichtsbepalend - deel van het totale podiumkunstenlandschap. De invulling daarvan door het fonds vond daarom plaats met inachtneming van de invulling van de basisinfrastructuur door de Raad voor Cultuur. De keuzes zijn scherp. Kwaliteit was steeds een eerste voorwaarde. De leidende parameters hierbij waren vakmanschap, zeggingskracht en oorspronkelijkheid, binnen de context van uiteenlopende genres, publieksgroepen en aanvragers. Daarnaast wogen niet-artistieke criteria zwaarder mee dan voorheen, waarbij de relatie tussen scheppen, produceren, programmeren en publiek het kader bood. Aandacht kreeg de diversiteit van het landschap, de spreiding, de omvang en diversiteit van publieksbereik (inclusief internationalisering), en cultureel ondernemerschap en bedrijfsvoering. Contrasten tussen uitvoeringskwaliteit, zichtbaarheid en ingediende plannen stelden commissies hierbij nogal eens voor dilemma s. Het fonds is zich steeds bewust geweest van de pijnlijke consequenties van de beslissingen in het belang van een vitaal podiumkunstenklimaat. 5 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

4 Investeren in kwaliteit: meer voor minder 20 % meer subsidie gemiddeld per instelling Het fonds is erin geslaagd de versplintering van middelen in de gewenste richting om te buigen. Het totaalbeeld toont bijna 20 % minder instellingen. Het gemiddelde subsidiebedrag per instelling stijgt met ruim 20 %. Er wordt relatief vaak het gevraagde bedrag toegekend, ook bij nieuwkomers en in nogal wat gevallen wordt een bestaande subsidie substantieel verhoogd, zoals bij Opera Trionfo, Conny Janssen Danst, Emio Greco I PC, ISH, Noorderzon, Combattimento Consort Amsterdam, Speeltheater Holland, Rast. Het fonds heeft goed uitgewerkte plannen voor internationalisering, educatie of compositie zo veel mogelijk integraal beoordeeld, zonder naar andere regelingen te verwijzen. De stijging van het gemiddeld subsidiebedrag is des te opmerkelijker omdat er op grond van cultureel ondernemerschap ook streng gekeken is naar de begrotingen en werkelijke subsidiebehoefte. Dat leidt juist tot een neerwaartse druk op het gemiddelde subsidiebedrag per instelling. Meer voor minder is immers geen vrijbrief voor ondoelmatigheid en het nodeloos opblazen van begrotingen en vaste formatie. 30 % nieuwe initiatieven Onder de 116 gehonoreerde aanvragen ontvangen er 34 voor het eerst een vierjarige subsidie. Er is over de hele linie veel beweging en in alle sectoren is sprake van nieuwe loten aan de stam: van Muziektheater Hollands Diep en het Amstel Saxofoon Kwartet tot T.R.A.S.H. en Wunderbaum. 40 % van de bestaande subsidies verdwijnt 59 van de huidige 141 structureel gesubsidieerde instellingen verliezen hun subsidie. Voor andere instellingen staat een substantiële subsidievermindering op stapel. Vooral in de muziek, waar de versnippering van structurele subsidies relatief groot was, zijn veel aanvragen afgewezen en is sprake van forse subsidiekortingen. Een vierjarige subsidie bleek vaak het verkeerde antwoord op activiteiten die artistiek en zakelijk gezien projectmatig van aard zijn. Het NFPK + is zich er van bewust dat de optelsom van die individuele beslissingen ingrijpende gevolgen heeft voor wereldmuziek, gecomponeerde muziek, jazz en geïmproviseerde muziek. Nu duidelijk is dat de bloei van deze waardevolle onderdelen van het Nederlands muziekleven niet gebaat is met een voortzetting van de huidige subsidiepraktijk, rijst de vraag wat het fonds dan wel kan doen om de positie van die sectoren duurzaam te verbeteren. Het bestuur van het NFPK + heeft de commissie muziek daarom gevraagd om hierover voor 1 november a.s. een nader advies te geven. Dus nog voor de indiendata van de nieuwe regelingen van het fonds, waaronder de regeling voor tweejarige projecten. Vanzelfsprekend zal de commissie daarbij de volle breedte van het muziekleven betrekken. Daarnaast zijn onder meer bij theater verschuivingen opgetreden, doordat als gevolg van kwalitatief hoogwaardige aanvragen prioriteit kon worden gelegd bij genres die in de basisinfrastructuur minder vertegenwoordigd zijn. Divers aanbod voor een gevarieerd publiek Het NFPK + heeft niet alleen geoordeeld over de kwaliteit van de aanvragen zelf, maar ook afgewogen of die kwaliteit tot zijn recht kan komen in de sector. Is er niet te veel van hetzelfde, is er voldoende verscheidenheid voor een gevarieerd publiek? Met de eigen honoreringen van het fonds in combinatie met de instellingen in de basinfrastructuur, is een goede verdeling gerealiseerd over artistieke generaties, genres, conventioneel en onconventioneel, toegankelijk en complex aanbod. Het fonds is het fonds van het experiment en het jonge aanstormende talent. Maar het fonds is ook het fonds van de bewezen tradities en kwaliteit. Als het om generaties gaat bewijst de toekenning aan Discordia of Adelheid Roosen dat nieuwkomers niet altijd jong hoeven te zijn. En naast aanvragers die een relatief beperkte niche van liefhebbers bedienen zoals de muziekwerkplaats Intro in situ, Dood Paard of festival Sonic Acts, staan de bij het brede publiek populaire gezelschappen en festivals als Het Toneel Speelt, Het Nederlands Blazers Ensemble en Oerol. Culturele diversiteit De portefeuille van het fonds is ook cultureel divers, in de zin dat niet-westerse, multi- en interculturele invloeden vertegenwoordigd zijn in aanbod en publieksbereik. Het aandeel honoreringen van cultureel diverse aanvragen ligt gemiddeld iets hoger dan het percentage aanvragen. 20 % van het fondsbudget gaat naar instellingen waarvoor culturele diversiteit hun dagelijkse werk is. Zij nemen het merendeel van de aanvragen op dit terrein voor hun rekening. In overige aanvragen is culturele diversiteit maar zeer beperkt aan de orde, wat het belang van een actief fondsprogramma voor dit thema onderstreept. Er zijn nieuwe aanvragers met een cultureel divers aanbod opgestaan en oude aanvragers zijn gegroeid. Dans en muziektheater op cultureel diverse leest staan nog in de kinderschoenen, met slechts een paar aanvragen per discipline. Bij theater valt op dat makers zich duidelijker met een eigen stem profileren, en tegelijkertijd steeds meer deel uitmaken van, en dwarsverbanden zoeken met gevestigde circuits. Er zijn ook autochtone makers van producties met een cultureel diverse thematiek gehonoreerd, zoals Female Economy en het Volksoperahuis, en aanvragers voor wie culturele diversiteit zo vanzelfsprekend is dat ze het nauwelijks meer benoemen, zoals festival Jonge Harten. Wereldmuziek kent tegenover een beperkte nieuwe instroom (Baraná, Asele, Pro Moods) relatief veel afvallers. Naast zakelijke obstakels speelt de uitvoeringskwaliteit oudere ensembles parten, terwijl veel nieuwkomers nog (te) kwetsbaar zijn of geen beroep doen op de vierjarige subsidieregeling. Het fonds zet de komende jaren aanvullende instrumenten in om de bloei van de Nederlandse wereldmuziek te stimuleren. Tabel 1. Aandeel cultureel diverse aanvragen/honoreringen ten opzichte van het totale aantal aanvragen/honoreringen Muziek- Cultureel divers Totaal Dans* Festivals Muziek theater Theater Aanvragen 15 % 18 % 18 % 17 % 4 % 14 % Gehonoreerd 18 % 29 % 24 % 16 % 10 % 17 % Subsidiebedrag 20 % 55 % 22 % 13 % 9 % 13 % Internationaal Opvallend is dat de meeste aanvragers wel het belang van internationalisering erkennen, maar geen uitgewerkt internationaal beleid of internationale plannen overleggen. Aanvragers die een helder internationaal beleid presenteren dat samenhangt met nationale plannen, worden hiervoor ook beloond. Voorbeelden zijn Emio Greco I PC, Ulrike Quade en Bik Bent Braam. Daarnaast is er veel nog on(der)benutte internationale potentie geregistreerd bij instellingen. Het fonds beraadt zich op een aanpak om die potentie samen met de instellingen tot ontwikkeling te brengen. Bij de beoordeling van internationale ambities is vooral gelet op: aansluiting bij de prioriteiten van het internationaal cultuurbeleid, verbinding tussen het nationale en internationale beleid, internationale tournees, internationale samenwerking, belangwekkende internationale programmering in Nederland (bij festivals), Europese samenwerking en Europese subsidies. *Inclusief de relatief grote aanvraag van het Internationaal Danstheater die bijna de helft van het dansbudget betreft. 6 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

5 Spreiding: te land en overzee Het NFPK + heeft zich in zijn beleidsplan onder het motto global/local positief uitgesproken over spreiding als een mogelijkheid tot betere maatschappelijke verankering van podiumkunstinstellingen. Je kunt in deze tijd van globalisering zowel wereldberoemd zijn als stevig verbonden met de directe omgeving. De spreiding over het land verbetert niet spectaculair, maar wel licht. Het aandeel gesubsidieerde instellingen in de vier grote steden loopt iets terug (gemiddeld 3 % van het subsidiebedrag, 15 % van het aantal instellingen) ten gunste van de regio. Alleen Rotterdam gaat er een kleine 6 % op vooruit. In de regio wint elke provincie iets, met uitzondering van Noord-Holland en Utrecht. Uitschieters zijn de regio s noord en oost, met een toename van het subsidiebedrag van 64 % respectievelijk 45 %. Onder meer bij festivals is de invloed van spreidingsoverwegingen goed zichtbaar. Het fonds wordt uiteraard mede gestuurd door (de kwaliteit van) aanvragen die zich aandienen. Gezien de kansen voor locale inbedding en spreiding, gaat het fonds een dialoog met andere overheden aan, om de aanwas van interessante plannen buiten de Randstad te stimuleren. Voor het eerst wordt een aanvraag uit de Nederlandse Antillen en Aruba vierjarig ondersteund: Teatro Luna Blou op Curaçao. Het fonds bereidt samen met vier andere publieke fondsen en het Ministerie van OCW een subsidieregeling voor om de culturele infrastructuur op de Antillen en Aruba verder te versterken. Ketenverbindingen & cultureel ondernemerschap: eerste schreden Ondernemerschap en afstemming tussen aanbod, podia en publiek zijn cruciaal voor een nieuw podiumkunstenklimaat. Over de hele linie wekken de aanvragen in dit opzicht echter nog vaak de indruk van eerste schreden. Samenwerking tussen podia en producenten komt voorzichtig op gang. Marketingstrategieën concentreren zich veelal op traditionele publiciteit voor ongedifferentieerde doelgroepen. Maar het animo voor nieuwe, meer verfijnde en digitale instrumenten groeit her en der wel. De plannen van jongere generaties makers verraden doorgaans de meeste ondernemingslust en publieksgerichtheid. Zo springen PIPS:lab, ISH, Club Guy & Roni en Mighty Society in het oog. Dat echter ook de oudere garde kansen weet te grijpen, bewijzen de aanvragen van onder meer De Kift, Conny Janssen Danst en Het Toneel Speelt. Waar op grond van ervaring of positie van een instelling meer mag worden verwacht, heeft dat consequenties: een vermindering van het aangevraagde bedrag, een subsidie onder voorwaarden of een nieuw in te dienen plan voor ondernemerschap - in uiterste gevallen zelfs met een tussentijdse beoordeling. Het fonds heeft in de toetsing echter maatwerk geleverd. Bij de beoordeling is rekening gehouden met genre en aard van de aanvraag. Bovendien hebben niet alleen producenten, maar ook podia een rol te vervullen in een betere afstemming van vraag en aanbod. Voor ondernemerschap was de oude norm van 15 % publieksinkomsten richtinggevend. Aangestoken door de ambities van de commissie Sanders, is daarnaast waarde gehecht aan eigen inkomsten in bredere zin, een doelmatige besteding van inkomsten, en samenwerkingsvoordelen. Voor de meeste instellingen blijkt de 15 % norm haalbaar. Vooral festivals weten uitstekend eigen inkomsten te verwerven, tot niet zelden de helft van de begroting. Historisch zijn er grote verschillen ontstaan in de subsidiebedragen van instellingen met vergelijkbare taken. Het fonds heeft excessieve verschillen teruggedrongen en streeft in de toekomst naar een vorm van benchmarking, in wisselwerking met de basisinfrastructuur en aanbevelingen van de commissie Sanders. Budget Het budget voor de vierjarige subsidieregeling is samengesteld uit de door het Ministerie van OCW overgehevelde budgetten per discipline, gebaseerd op de verhoudingen in de Cultuurnota van de Minister van OCW. Het totaal beschikbare budget van ,- (prijspeil 2006) is over alle disciplines ongeveer tweeënhalf keer overtekend. Toch heeft het fonds zich bij de advisering pas in laatste instantie laten leiden door de subsidieplafonds. Toepassing van de criteria heeft bij theater en muziek geleid tot advisering binnen het beschikbare budget. Er is ongeveer 1,2 miljoen budget van deze vakdisciplines ondergebracht bij muziektheater en festivals. Dit zijn snel groeiende sectoren die ook van groot belang zijn voor de vakdisciplines. Zowel bij muziektheater als bij de festivals was er een verhoudingsgewijs hoge overtekening in deze vierjarenronde, en waren de budgetten voorheen relatief laag. Het NFPK + geeft dus meer geld aan festivals en muziektheater dan door de Cultuurnota is toegekend. Ondanks scherpe selectie en budgetverruiming bleek het beschikbare budget bij dans, muziektheater en festivals toch nog te krap om alle positief geadviseerde aanvragen te honoreren. Enkele instellingen, die in totaal ongeveer 2 miljoen vragen, eindigen daardoor onder de zaaglijn. Dat wil zeggen: een positief advies, maar geen geld vanwege een lage prioriteit. Met meer middelen zou het fonds hieraan op basis van prioritering tot 2 miljoen extra ondersteuning geven. Tabel 2 Overzicht van de belangrijkste cijfers* Muziek- Totaal Dans Festivals Muziek theater Theater aantal aanvragen waarvan cultuurnota 2005/ aantal gesubsidieerd NFPK nieuwe instellingen vervallen subsidies gevraagd bedrag geadviseeerd bedrag prijspeil gevraagd bedrag onder de zaaglijn toegekend prijspeil gemiddeld subsidie NFPK Prijspeil gemiddeld subsidie cultuurnota prijspeil * In dit overzicht is een subsidie aan de Stichting Steim opgenomen. Deze subsidie heeft een voorlopige status, omdat de mogelijkheid bestaat dat Steim alsnog in de Basisinfrastructuur wordt opgenomen. 8 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

6 Toelichting adviezen Festivals In de podiumkunsten wordt het belang van festivals steeds meer onderkend. Festivals trekken publiek dat zoekt naar bijzondere en authentieke belevenissen, maar dat de weg naar de concertzalen en theaters vaak nog niet heeft gevonden. Terwijl het reguliere podiumkunstpubliek zich door de specifieke festivalcontext laat verleiden om kennis te nemen van moeilijker en onbekender aanbod. Festivals zijn door de concentratie in tijd en plaats van hoogwaardige voorstellingen en concerten, zowel voor het publiek als voor de makers zelf een belangrijk ijkpunt van hun kunnen. Die bijzondere brugfunctie van festivals tussen makers en publiek was voor de commissie d Ancona reden om met kracht te pleiten voor een stevige positie van festivals in het subsidiebestel. In navolging daarvan vroeg de Minister van OCW het fonds hiervoor een speciale regeling op te stellen. Het fonds heeft hieraan gehoor gegeven door festivals tot een apart vakgebied aan te wijzen met een eigen secretaris en commissie. Terughoudend over productie Evenals in andere sectoren is de complementariteit van de festivals ten opzichte van de basisinfrastructuur (BIS) een belangrijk uitgangspunt geweest. Omdat de begeleiding en ontwikkeling van jonge makers een kerntaak is van productiehuizen in de BIS is de commissie uiterst terughoudend geweest bij aanvragen waar deze functie onderdeel van uitmaakte Aangezien in de muzieksector deze functie in de BIS ontbreekt, heeft de commissie voor muziekfestivals, zoals in het geval van November Music, op dit punt een uitzondering gemaakt. Ook met het oog op het beperken van versnippering van het aanbod heeft de commissie zich conform de NFPK+ beleidsuitgangspunten terughoudend opgesteld ten aanzien van de producerende wensen van festivals en een toekomstgerichte voorkeur uitgesproken voor samenwerking met bestaande producerende instellingen. Het volgen van deze beleidslijn wil niet zeggen dat de commissie geen oog heeft voor de grote rol die in het bijzonder de zomerfestivals hebben vervuld in de opkomst en huidige bloei van een nieuwe generatie makers die buiten bestaande paden werk ontwikkelt. De commissie is dan ook van mening dat de specifieke expertise van festivals juist goed ingezet kan worden in een faciliterende rol. De artistiek inhoudelijke kwaliteit van de programmering is steeds het belangrijkste criterium geweest. Bij de beoordeling is hiervoor ook dankbaar gebruik gemaakt van de expertise in de verschillende disciplinecommissies. De commissie heeft daarnaast ook scherp gekeken naar de invulling van de andere criteria van de vierjarige subsidieregeling, die samen bepalend zijn voor de hierboven geformuleerde brugfunctie. Bij de beoordeling van de individuele aanvragen stonden onder meer de volgende vragen centraal: Welke keuzemogelijkheden worden het publiek geboden? Is het totaal meer dan de som der delen? Hoe wordt een festivalsfeer gecreëerd? Wordt er op basis van een helder artistiek-inhoudelijk uitgangspunt of thema geprogrammeerd? Biedt een festival ruimte voor ontmoeting tussen professionals en/ of publiek? In welke mate verbindt een festival zich daadwerkelijk met zijn omgeving? Wat is de positie van het festival in de keten? Wie zijn de strategische partners en hoe verhouden de marketinginspanningen zich tot de gewenste en ook eerder gerealiseerde resultaten? De commissie heeft voortreffelijke plannen voorgelegd gekregen die veel beloftes in zich droegen. Voor de commissie was het daadwerkelijk vervullen van de brugfunctie zoals hierboven aangegeven, steeds een wezenlijk aspect in de beoordeling. 11 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

7 Onderscheidend aanbod De commissie heeft in het bijzonder festivals gewaardeerd die zowel een oorspronkelijk, divers en onderscheidend aanbod presenteren, als een fundamentele bijdrage leveren aan het bereiken van een nieuw publiek. Laagdrempeligheid die zich vertaalde in makkelijke en voor de hand liggende programma s stuitte bij de commissie al snel op het kwaliteitscriterium. Laagdrempeligheid moet door de festivalvorm en context gecreëerd worden. Interessant vond de commissie in dit kader festivals die juist met de festivalvorm experimenteren en nieuwe elementen uitproberen en toevoegen. Het uitgangspunt van kwaliteit maakt dat ook zeer gespecialiseerde festivals, die van groot belang zijn voor de ontwikkeling van de discipline maar door hun aard een beperkt publieksbereik hebben, een plek hebben gekregen in het palet van gehonoreerde aanvragen. De commissie heeft echter ook bij deze festivals kritisch gekeken naar de plannen waarmee het aanbod voor een zo breed mogelijk, bij deze discipline passend, publiek toegankelijk gemaakt wordt. Deze beoordelingsronde bevestigt de aanname dat festivals bijzondere mogelijkheden bieden voor de bevordering van culturele diversiteit in de podiumkunsten. Dit beperkt zich niet tot gespecialiseerde festivals op dit gebied, zoals Dunya of het International Gipsyfestival, maar maakt in toenemende mate integraal deel uit van het gepresenteerde aanbod. De festivals scoren goed op dit onderdeel. Het is bemoedigend dat festivals, die zich richten op een jonger publiek, veelal culturele diversiteit in hun plannen hebben opgenomen als een volledig geïntegreerd en nauwelijks meer afzonderlijk te benoemen onderdeel. Evenwichtige spreiding Met Oerol, Noorderzon en Jonge Harten in het noorden van het land, met Musica Sacra, de Nederlandse Dansdagen, November Music, Theaterfestival Boulevard en het International Gipsyfestival in het zuiden, Tweetakt en Springdance in Midden-Nederland en met het Nederlands KamerOpera Festival - overigens de enige festivalaanvraag uit het oosten van Nederland -, is er naast festivals in het westen en de festivals die in de BIS gehonoreerd zijn, zoals het Zeeland Nazomerfestival en het Gelderse Music Meeting, sprake van een vrij evenwichtig geografisch gespreid landschap. Voor twee festivals impliceren de beperkingen van het budget dat zij hun aanvraag, ondanks een positieve beoordeling, niet gehonoreerd zien. Samenstelling adviescommissie Festivals Adviseurs Eltje de Klerk (voorzitter) Moos van den Broek Wim Claessen Iris Eshel Mike Iking John Reinders Wernard Zilver Secretaris Karen Welling Niet betrokken bij advisering over de aanvraag van Cultura Nova Nederlands KamerOpera Festival, State-X New Forms Tweetakt Bij de beoordeling van de aanvragen waren de volgende co-adviseurs niet betrokken Co-adviseurs Muziektheater Wim Trompert Secretaris Nico Schaafsma Co-adviseurs Theater Simone Hogendijk Viktorien van Hulst Jan Zoet Nederlands KamerOpera Festival, Operadagen Rotterdam Nederlands KamerOpera Festival Festival Cement Festival Cement De (Internationale) Keuze Internationalisering vormt een belangrijk speerpunt van het NFPK+. De commissie heeft internationale ambities die een goed uitgewerkt en onderbouwd onderdeel vormden van de aanvraag - zoals bij Noorderzon en Julidans - ook steevast gehonoreerd. Helaas gold dit niet voor de internationaliseringsplannen in alle aanvragen. Sommige, ook gerenommeerde, festivals dienden op dit punt zeer onvoldoende uitgewerkte aanvragen in. De commissie kon in deze gevallen geen aanknopingspunt vinden om de internationale ambities deel uit te laten maken van de structurele ondersteuning. Hiervoor staat eventueel de projectenregeling open, zodra de plannen meer vorm en inhoud hebben gekregen. Cultureel ondernemerschap is bij de meeste festivals doorgaans in goede handen, in ieder geval wat betreft het genereren van eigen inkomsten. De commissie stuitte niettemin op zeer forse stijgingen in de begrotingen: in bijna de helft van de aanvragen steeg deze met de helft of zelfs 100% ten opzichte van 2006; in een kwart van de gevallen ging de aanvraag zelfs met meer dan 100% omhoog, met als uitschieter zelfs een stijging van drieduizend procent. Een groot deel van de verhogingen werd toegeschreven aan stijgende beheer- en personeelslasten, zonder dat daar een opmerkelijke groei van de activiteiten en publieke belangstelling tegenover stond. De commissie heeft zich in weerwil van het meer voor minder - principe dan ook genoopt gevoeld steeds uiterst kritisch te kijken naar de gepresenteerde subsidiebehoefte. Ook de hoge overtekening, namelijk vier keer, van het historisch bepaalde budget droeg - ondanks een ophoging - bij tot de noodzaak van zowel scherpe keuzes als honoreringen die sterk afwijken van de gevraagde bedragen. Co-adviseurs Muziek Roland Kieft Marcel Krandendonk Betti Plug Edwin Roebroeks Francis de Souza Secretaris Henriëtte Post Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht Rumor November Music Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht, November Music, Rumor Amsterdam Roots Festival Grachtenfestival 12 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

8 Criteria, werkwijze en procedure Het NFPK + heeft aanvragen beoordeeld waarvan in de procedure bij het Ministerie van OCW is vastgesteld dat ze tot het werkgebied van het fonds behoren. Daarnaast zijn aanvragen beoordeeld van instellingen die in eerste instantie een beroep op de basisinfrastructuur hebben gedaan, maar door de Raad voor Cultuur alsnog zijn doorverwezen naar het fonds. De regeling Vierjarige Subsidies Podiumkunstinstellingen van het fonds is bedoeld voor het in continuïteit verrichten van activiteiten die bijdragen aan de kwaliteit en diversiteit van de podiumkunsten, opbouw van een publiek daarvoor en cultureel ondernemerschap. Alle criteria zijn vanzelfsprekend ingevuld en beoordeeld tegen de achtergrond van dit doel. Het doel van de vierjarige subsidieregeling is nadrukkelijk om instellingen te faciliteren om in continuïteit te werken, omdat het fonds immers ook regelingen heeft waarin (meerjarige) projectsubsidies tot de mogelijkheden behoren, waar dit meer passend is bij de aard van de activiteiten. Criteria De in behandeling genomen aanvragen zijn in de eerste plaats getoetst op artistieke kwaliteit, dat fungeerde als instaptoets. Alleen instellingen die in de ogen van de commissie over voldoende artistieke kwaliteit beschikken en hun artistieke activiteiten in continuïteit verrichten, zijn vervolgens getoetst op de overige criteria (voor functionele kwaliteit) en betrokken in de integrale afweging. Daarbij speelde ook de betekenis van een aanvraag voor het genre een rol. Kwaliteit is beoordeeld op basis van eerder werk en prestaties, artistieke ontwikkeling en potentie, en het ingediende plan met begroting. Alleen instellingen die de aangevraagde activiteiten al minimaal vier jaar verrichten als professionele podiumkunstinstelling, kwamen in aanmerking voor een vierjarige subsidie. Voor vierjarige honorering gelden strengere eisen dan voor projectaanvragen. Daarnaast is het wezenlijk dat de instelling het vertrouwen wekt niet (meer) projectmatig te werken. Honorering van projectaanvragen in het verleden geeft geen garantie voor een positieve beoordeling voor de vierjarige subsidieregeling. Maar ook omgekeerd geldt dat een negatieve beoordeling voor de vierjarige regeling de toegang tot projectbudgetten niet hoeft te belemmeren. Als kerncriteria voor artistieke kwaliteit zijn vakmanschap, zeggingskracht en oorspronkelijkheid maatgevend. Er is uitgegaan van een pluriform en dynamisch kwaliteitsbegrip: gerelateerd aan de aard en ontwikkeling van het genre, de beoogde uitvoeringscontext en de positie die de aanvrager wil innemen in de podiumkunsten. Besloten in het criterium oorspronkelijkheid is de artistieke signatuur en ontwikkeling, en onderscheidende positie van de aanvrager. Verbonden met zeggingskracht zijn de betekenisgevende werking voor publiek, aansprekendheid, impact, landelijke uitstraling en zichtbaarheid in het podiumkunstenlandschap. Vakmanschap heeft betrekking op aantoonbare vaardigheden en vakmatig inzicht. Na de kwaliteitstoets zijn, met gelijk onderling gewicht, de volgende criteria voor functionele kwaliteit (de manier waarop producties in de Nederlandse samenleving functioneren) toegepast, waarbij weer rekening is gehouden met aard en genre van de aanvraag: de mate waarin een aanvraag een bijdrage levert aan de diversiteit/verscheidenheid van de podiumkunsten (inclusief culturele diversiteit); de mate waarin een aanvraag een bijdrage levert aan geografische spreiding van de podiumkunsten; de relatie tussen scheppen, produceren, programmeren en publieksontwikkeling in de aanvraag; omvang en diversiteit van publieksbereik en ontwikkeling; cultureel ondernemerschap en bedrijfsvoering. 15 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

9 In reacties van aanvragers op de conceptadviezen is er herhaaldelijk teleurstelling over geuit dat in een aantal gevallen alleen artistieke criteria in de beoordeling ter sprake zijn gebracht. De verklaring hiervoor is dat artistieke kwaliteit een eerste voorwaarde was: was de commissie hiervan niet overtuigd, dan zijn andere criteria niet toegepast. Werkwijze en procedures In behandeling genomen aanvragen zijn voorbereid door de (discipline)secretaris. Daarbij is iedere aanvraag samengevat en in de context geplaatst van subsidiehistorie, genre en beleid van het NFPK +. Er is bovendien een analyse gemaakt van kwantitatieve parameters voor bedrijfsvoering, eigen inkomsten en publieksbereik. Aanvragen met cultureel diverse en internationale componenten zijn mede voorbereid en in het proces bij het fonds gevolgd door de programmamedewerkers culturele diversiteit respectievelijk internationalisering. Na voorbereiding op het bureau zijn de aanvragen integraal voorgelegd aan de adviescommissies. De commissies zijn formeel verantwoordelijk voor het advies. Aanvragen zijn behandeld door het team en de commissie van respectievelijk muziek, muziektheater, dans, theater en festivals. Ook aanvragen voor jeugdaanbod zijn hier beoordeeld. Bij interdisciplinaire en festivalaanvragen heeft co-advisering plaatsgevonden door de relevante disciplinecommissie(s). In deze gevallen waren ook meerdere secretarissen betrokken bij de voorbereiding. Cultureel diverse en internationale aanvragen zijn beoordeeld zoals andere aanvragen: in de disciplinecommissies, met de reguliere criteria. De advisering vond plaats in vergadering aan de hand van de genoemde criteria. Naast analyses van secretarissen en programmamedewerkers, en de eigen deskundigheid en kijkervaring hebben commissies gebruik mogen maken van dossiers van de Raad voor Cultuur, waarin opgenomen de verzamelde documentatie, gespreks- en voorstellingsverslagen. Het fonds heeft reacties ontvangen van instellingen die op grond van eerdere monitorgesprekken met de Raad voor Cultuur een positieve honorering verwachtten. De functie van monitorgesprekken was echter niet alleen in de nieuwe oordeelsvorming bij het NFPK +, maar ook destijds voor de Raad voor Cultuur louter informatief. De vergaderingen stonden onder voorzitterschap van één van de commissieleden. Op grond van de individuele beoordelingen hebben de commissies een disciplineprioritering opgesteld ten behoeve van de integrale afweging, tenzij een commissie binnen het beschikbare budget adviseerde. Commissieleden en secretarissen met directe betrokkenheid bij een aanvraag waren bij de betreffende advisering niet betrokken (zie overzicht). De adviezen zijn op 30 juni in concept verstuurd naar (alleen) de aanvragers, vergezeld van een indicatie van het subsidiebedrag. Instellingen konden binnen twee weken reageren op feitelijke onjuistheden. Die zijn door het fonds bestudeerd en verwerkt. Zo veel mogelijk instellingen waarvan de subsidie substantieel is aangetast of verdwijnt, zijn uitgenodigd voor een gesprek. Verzoeken van instellingen om een gesprek zijn waar mogelijk gehonoreerd. Na de schriftelijke reacties en gesprekken zijn de definitieve adviezen en subsidiebeschikkingen vastgesteld. De adviescommissies voor de vierjarige subsidieregeling zijn bij de start van het fonds volledig nieuw samengesteld. Daarbij is naast (erkende) artistieke deskundigheid en een brede, up-to-date kennis van het veld, ook expertise verankerd voor de keten van scheppen, produceren, programmeren en publieksbereik. In de samenstelling van de commissies is gezorgd voor vertegenwoordiging van (en kennis over) een variëteit aan genres, artistieke generaties, bestaande en nieuwe publieksgroepen, internationalisering, westerse en cultureel divers geïnspireerde kunstvormen, en kunde van marketing en cultureel ondernemerschap. 16 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

10 2 Turven Hoog Stichting 2+ Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie theater. 2 Turven Hoog is een tweedaags festival dat jaarlijks in februari in Almere wordt georganiseerd door Stichting 2+ Producties in samenwerking met Schouwburg Almere en Kunstencentrum de Kunstlinie. Het festival programmeert producties uit binnen- en buitenland voor kinderen van nul tot zes jaar en hun begeleiders, meestal premières in uiteenlopende genres. Het festival is ook bedoeld voor professionals die zich bezighouden met jonge kinderen, waaronder theatermakers en -programmeurs, maar ook pedagogen en mensen die werkzaam zijn in de kinderdagverblijven. Voor deze doelgroep worden workshops, lezingen en discussies georganiseerd. In de afgelopen periode heeft 2 Turven Hoog naar eigen zeggen een flinke ontwikkeling doorgemaakt, zowel wat betreft het aantal voorstellingen als het toevoegen van randprogrammering en een proeftuin. Het bezoekersaantal is sinds 2005 verdrievoudigd tot Het festival wil vanaf 2009 uitbreiden met een extra publieksdag. Hiermee wordt een begin gemaakt met het uitnodigen van kinderopvanginstellingen en peuterspeelzalen. In samenwerking met Kunstencentrum de Kunstlinie worden vanaf 2010 een nieuw theater-/ kunstervaringstraject en workshops ontwikkeld. Verder zijn er plannen om vanaf 2009 een tweejaarlijks internationaal vakfestival te organiseren in Rotterdam of Almere, en zo dé ontmoetingsplaats te worden voor Europese collega s. 2 Turven Hoog wil zijn laboratoriumfunctie van de Proeftuin voortzetten en noemt de Rotterdamse Schouwburg als samenwerkingspartner. Tevens wordt in samenwerking met De Waag Society een levensgroot interactief pop-upboek ontwikkeld dat een voorbeeldfunctie krijgt. Ook zullen makers vanuit verschillende disciplines theatermomenten ontwikkelen voor publiek van twee tot tachtig jaar oud. Met Over het IJ Festival wordt de komende vier jaar onderzoek naar en ontwikkeling van locatietheater voor peuters en kleuters gedaan. Ten slotte is festival 2 Turven Hoog vooral actief in het stimuleren van theatermakers en beeldend kunstenaars, dansers en muzikanten, om de uitdaging aan te gaan producties te ontwikkelen die aansluiten bij de belevingswereld van jonge kinderen. Festival 2 Turven Hoog is het enige festival in Nederland dat zich uitsluitend op de specifieke doelgroep van peuters richt. Dat vindt de commissie de kracht, maar tegelijkertijd ook de zwakte van dit festival. Zij is van mening dat de keuze voor deze doelgroep een te smalle basis vormt voor de ontwikkeling van het jeugdtheater. Voor de doelgroep zelf is een festival als zodanig nauwelijks een geëigende vorm te noemen; als vakfestival is peutertheater volgens de commissie meer gebaat bij een bredere inbedding. De commissie pleit ervoor om in de ontwikkeling van een landelijk podiumkunstenbreed jeugdfestival het aanbod voor deze leeftijdscategorie een duidelijke eigen plek te geven. Uit de aanvraag spreekt liefde voor peuters en peutertheater, maar de commissie mist hierin een helder gearticuleerde en richtinggevende artistieke visie. Naast een jaarlijks festival in Almere wil de aanvrager ook een tweejaarlijks internationaal vakfestival organiseren. De commissie vindt de motivering en onderbouwing van het organiseren van een tweede festival als internationaal platform summier, en is op basis van de aanvraag (nog) onvoldoende overtuigd van de noodzaak. Overigens waardeert de commissie de inspanning van de organisatie om aandacht te genereren voor een podiumkunstenaanbod voor de allerkleinsten. 2 Turven Hoog ontwikkelt en programmeert zelf producties en onderneemt stappen om de discipline verder te ontwikkelen middels verschillende samenwerkingsverbanden. Mede door deze activiteiten heeft peutertheater in de afgelopen jaren een plek in de reguliere theaterprogrammering gekregen. Desondanks meent de commissie dat er vooral in het beeldende theater voor de allerkleinsten voldoende aanbod wordt gecreëerd. Zij ziet ook bij andere festivals peuterprogrammering terugkomen. De commissie is derhalve van mening dat de in het beleidsplan omschreven activiteiten zich niet in voldoende mate onderscheiden van het overige aanbod in het genre. Voorts ziet de commissie slechts een beperkte bovenlokale uitstraling van 2 Turven Hoog en vindt ze dat het plan onvoldoende aandacht schenkt aan marketing of publieksontwikkeling. Als laatste merkt de commissie op ze de overhead voor een festival van deze afmeting ruim bemeten vindt. De bedrijfsvoering lijkt primair gericht op het verder professionaliseren van de organisatie en vooral op het garanderen van continuïteit door het jaar heen. Op basis van het beleidsplan stelt de commissie vast dat 2 Turven Hoog met zijn artistieke profiel en programmering onvoldoende toevoegt aan het bestaande aanbod op het gebied van jeugdtheater. Daarbij mist ze in het beleidsplan een overtuigende langetermijnvisie op de ontwikkeling van zowel het artistieke als zakelijke beleid. De commissie adviseert daarom 2 Turven Hoog niet op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) 0 Gevraagd Geadviseerd 0 Toegekend 0 2 Turven Hoog heeft in het kader van de Cultuurnota subsidie aangevraagd, maar deze is niet toegekend. Het festival heeft in de periode in het kader van een cultuurconvenant met de gemeente Almere en de provincie Flevoland subsidie ontvangen van het voormalige FPPM en incidenteel een subsidie van het voormalige FAPK. 18 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

11 5 Days Off Stichting 5 Days off MEDIA Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie muziek. 5 Days Off is een vijfdaags festival voor elektronische kunsten in Amsterdam met een popmuzikale kern. Het is een samenwerking van de Melkweg, Paradiso, Mojo Concerts en het Nederlands Instituut voor Mediakunst. Deze organisaties hebben elk een evenredige vertegenwoordiging in de festivalstichting. Naast dj s, vj s en live artiesten zijn er exposities en installaties. Het festival heeft zich sinds zijn start in 2001 verbreed, zowel in het aantal partners, als in programmering en in publieksbereik. Het festival presenteert zich als podium voor crossmediale concepten. Nieuw talent staat geprogrammeerd naast bekende namen uit binnen- en buitenland. Bovendien is er sprake van speciaal voor het festival ontwikkeld repertoire. 5 Days Off beschrijft zichzelf als belangrijke springplank voor nieuw poptalent. Met diverse media-opleidingen in het kunstvakonderwijs bestaat een relatie. Het festival presenteert naast westerse artiesten ook elektronische muziek uit nieuwe werelddelen. In de praktijk blijken er in gebieden, waar geen echte popfestivalcultuur is, wel initiatieven te zijn op het vlak van elektronische festivals. De organisatie noemt Oost- Europa, Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië als voorbeelden. 5 Days Off programmeert ook internationale artiesten. De eigenheid van elektronische muziek maakt dat er geen taalbarrières bestaan, wat internationalisering eenvoudiger maakt. De aanvraag spreekt van globalisering. 5 Days Off wil zich in de toekomst ook op andere evenementen in Europa presenteren, met het oog op publiekswerving, organisatorische samenwerking en allianties. De organisatie voelt zich verwant met festivals in diverse Europese steden, zoals Barcelona en Berlijn. De organisatie ambieert in 2009 een vertienvoudiging van het publiek ten opzichte van het bereik in Programmering in grotere zalen, zoals de nieuwe zaal van de Melkweg en de Stadsschouwburg Amsterdam en de nieuwe zaal in Amsterdam Zuidoost zal bijdragen aan een groter publieksbereik. De groei is volgens de organisatie realistisch. De uitstraling van het festival krijgt aandacht via marketing- en publiciteitscampagnes, waarvoor een hoofd marketing wordt aangesteld. Bovendien vindt uitbouw plaats van samenwerking met diverse mediapartners, zowel nationaal als internationaal. De totale begroting stijgt van in 2006 naar in Daarnaast acht de commissie de geambieerde grote ontwikkeling in publieksbereik weinig realistisch als deze niet vergezeld gaat van een goed uitgewerkte marketingstrategie, waarin de verschillende doelgroepen duidelijk worden onderscheiden. Dat is naar de opvatting van de commissie in onvoldoende mate het geval en het lijkt alsof de publieksgroei automatisch tot stand komt wanneer de grotere zaal in Amsterdam Zuidoost bij het festival betrokken wordt. Op basis van het beleidsplan stelt de commissie vast dat 5 Days Off met zijn artistieke profiel en programmering onvoldoende meerwaarde heeft ten opzichte van bestaande programmering en festivals. Daarbij mist ze in het beleidsplan een overtuigende langetermijnvisie op de ontwikkeling van zowel het artistieke als zakelijke beleid. Op grond hiervan adviseert de commissie 5 Days Off niet op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) 0 Gevraagd Geadviseerd 0 Toegekend 0 5 Days Off heeft in het kader van de Cultuurnota geen subsidie aangevraagd. In de afgelopen jaren ontving 5 Days Off bijdragen van het voormalige FPPM en subsidie van het voormalige FAPK. 5 Days Off is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een festival voor met name de elektronische popmuziek met een op zich interessante muziekprogrammering. De commissie vindt het voorliggende beleidsplan echter teleurstellend. De aanvraag is naar het oordeel van de commissie te summier en beschrijft in vrij algemene bewoordingen de aandachtspunten uit het verleden en die voor de komende jaren; een programmatische visie ontbreekt. Alhoewel de commissie positief is over de verbreding van de programmering van muziek tot een meer crossmediale aanpak, constateert zij tegelijkertijd dat er nog niet echt sprake is van synergie tussen de verschillende onderdelen. De commissie mist in het plan de uitwerking van de combinatie van muziek en mediakunst. Het is juist deze combinatie, die volgens de commissie van belang zou zijn voor het onderscheidende artistieke profiel en de nationale en internationale positionering van 5 Days Off. Nu vindt de commissie dat de programmering zich grotendeels onvoldoende onderscheidt van de reguliere programmering in Paradiso en de Melkweg. 20 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

12 Amsterdam Dance Event Stichting Amsterdam Dance Event Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie muziek. Het Amsterdam Dance Event (ADE) is een driedaags muziekfestival verspreid over een groot aantal podia. Het wordt gecombineerd met een internationale conferentie voor professionals op het gehele terrein van de elektronische en dancemuziek. Het ADE zegt binnen het kader van de dance nieuwe muziekinhoudelijke ontwikkelingen op internationaal niveau te willen signaleren en op diverse podia aan een publiek te presenteren. Daarbij streeft het festival naar een zo groot mogelijke artistieke bandbreedte en diversiteit. Tegelijkertijd wil het ADE een platform zijn voor de internationale muziekindustrie, met als doel het bevorderen van talentontwikkeling, kennisoverdracht en de verkoop van dance. Een nevengeschikt doel is het stimuleren en promoten van Nederlands talent in deze internationale context. Daarnaast wordt meer en meer gestreefd een brug te slaan naar andere creatieve sectoren. Het ADE komt tot stand in samenwerking met de artiesten, de industrie, de gemeente, de rechtenorganisaties (Buma Cultuur en SENA) en de podia en clubs. Het ADE omschrijft zichzelf als een mondiaal platform voor de gehele keten van dance en als een belangrijke speler in de internationalisering van de dance in het algemeen en de Nederlandse dance in het bijzonder. Het ADE streeft in zijn programmering naar een ruim publieksbereik en geeft aan in de afgelopen jaren een sterke groei te hebben doorgemaakt. Binnen Nederland is het ADE het festival met het hoogst aantal internationale bezoekers. Het ADE geldt naar eigen zeggen als een van de belangrijkste evenementen binnen de dance. De ambitie is deze positie te behouden, te versterken en verder uit te bouwen. Groei van het festival valt vooral te verwachten door toename van het aantal internationale bezoekers en de inzet van meer podia en clubs. Ook de conferentie heeft potentie verder te groeien als internationaal platform. Om dit te bewerkstelligen moet de organisatie op zoek naar een grotere locatie en zijn er op het gebied van logistiek investeringen nodig. Tegelijkertijd wil ADE het programma versterken, verbreden en inhoudelijk en artistiek intensiveren. Ook wil het festival het muziekgebruik in internettoepassingen, games en mobiele telefonie in het programma integreren en de programmering op het gebied van de combinatie van beeld en geluid intensiveren. Ten slotte wil het ADE zowel de conferentie als het internationaal platform als de talentprogramma s verder ontwikkelen. De totale begroting stijgt van in 2006 naar in Het ADE werd tot vorig jaar onder de hoede van Conamus georganiseerd. Deze heeft in het kader van de Cultuurnota subsidie aangevraagd. De Raad voor Cultuur adviseerde positief over één element in de aanvraag van Conamus, de versterkte programmering tijdens het ADE. De bijdrage die het ADE in de afgelopen periode heeft ontvangen was echter niet afkomstig uit de cultuurnotagelden, maar werd verstrekt vanuit uit het programma Cultuur en Economie. De leidende gedachte achter de programmering is het streven een overzicht te geven van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van dance. Het ADE is een conferentie en een vakfestival waarvan vooral de randprogrammering programmeurs aantrekt. Vanuit de ketengedachte is dit festival daarom zeker van belang omdat jonge bands uit de voorprogramma s daadwerkelijk worden doorgeboekt. De commissie vindt in dat verband ook de voorgenomen VJ-programmering van belang voor de verdere ontwikkeling van het festival. Sinds vorig jaar is het ADE als stichting losgemaakt van Buma Cultuur (voorheen Conamus). Een groot deel van de activiteiten, zoals de internationale promotie van dance, behoort echter nog altijd tot de taakstelling van Buma Cultuur. Vier jaar geleden adviseerde de Raad voor Cultuur positief over specifiek de uitbreiding van de programmering van het ADE, omdat het Nederlands publiek hierdoor op unieke wijze zou kunnen kennismaken met het Europees talent in het dancegenre, waarin Nederland een toonaangevende rol speelt. De commissie vindt dat de organisatie deze ambitie niet helemaal heeft waargemaakt. Zij mist een centrale regie over en visie op de programmering op de verschillende podia en vindt het van essentieel belang dat het ADE het getoonde palet beter in evenwicht brengt, vooral gezien de plannen om het aantal podia uit te breiden. De commissie constateert dat enkele deelnemende podia de programmering goed afstemmen, maar dit geldt niet voor alle meewerkende podia. De commissie constateert dat de subsidie voor afzonderlijke podia wel een programmeringsimpuls heeft betekend, maar dat dat voor het geheel nog geen grote meerwaarde heeft opgeleverd. De commissie vindt dat het ADE daar een grotere verantwoordelijkheid in kan nemen. Daarom is zij positief over het plan om hiervoor een (muziekinhoudelijke) programmacoördinator aan te stellen. De commissie is over het geheel genomen tevreden over het cultureel ondernemerschap van de organisatie, maar constateert wel dat de instelling kostenbewuster zou kunnen opereren. Ook vindt zij de verdubbeling van de begroting niet in verhouding staan tot de nieuwe activiteiten die de organisatie wil ondernemen. De commissie vindt dat het ADE een belangrijke rol vervult als internationaal platform op het gebied van de dance. Een deel van de activiteiten behoort evenwel nog steeds tot de taken van Buma Cultuur. Vanuit de ketengedachte is het festival van belang omdat jonge bands uit de voorprogramma s daadwerkelijk worden doorgeboekt. De commissie is positief over het ontwikkelen van nieuwe programmaonderdelen en het voornemen een programmacoördinator aan te stellen om de publieksprogrammering beter in evenwicht te brengen. Zij adviseert het ADE op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) 0 Gevraagd Geadviseerd Toegekend De commissie beschouwt het ADE als min of meer complementair aan Noorderslag, dat nu is opgenomen in de basisinfrastructuur. Wat Noorderslag is voor pop en rock, is het ADE voor dance. Het festival heeft een internationale platformfunctie die de commissie van groot belang acht, ook voor Nederlandse artiesten. Het ADE realiseert als een van de weinige festivals ook buiten Nederland een effectieve marketingstrategie, heeft een hoog aantal internationale bezoekers en speelt een belangrijke rol in de internationalisering van de dancewereld. 22 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

13 Amsterdam Roots Stichting Amsterdam Roots Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie muziek. Het Amsterdam Roots Festival in Amsterdam is naar eigen zeggen het enige festival dat een laagdrempelig en gratis toegankelijk openluchtevenement - Roots Open Air - combineert met bijzondere topprogramma s in zalen, waarvoor het publiek toegang betaalt. In vergelijking met andere wereldmuziekfestivals in Nederland vindt het Amsterdam Roots Festival zich het meest spraakmakend met duidelijk de meeste artistieke pretentie. Met zijn toekomstige programmering wil het Amsterdam Roots Festival in toenemende mate aandacht besteden aan de nieuwste ontwikkelingen, met name de hybride muziek uit de multiculturele grote steden. Het is de ambitie om Roots Open Air uit te breiden tot twee dagen en een echt (inter)nationaal showcase festival te maken voor groepen die te onbekend zijn voor het reguliere optreden in grote zalen. Dit festivalonderdeel heeft een eigen karakter en een eigen publiek, en dient bovendien als teaser voor de rest van het programma, zo vermeldt het beleidsplan. In het zalenprogramma zullen gevestigde namen als publiekstrekkers optreden. Ook worden producties die speciaal zijn samengesteld of waartoe opdracht is gegeven door het Amsterdam Roots Festival onderdeel van de zaalprogrammering. Vanaf 2009 wil men meer podia bij het festival betrekken en de randprogrammering verder ontwikkelen en verbreden. De programmering is de verantwoordelijkheid van de redactieraad, bestaande uit programmeurs van de samenwerkende zalen. Daarnaast wil het festival met gastprogrammeurs gaan werken. Om de kwaliteit van het festival als geheel te verhogen worden meer buitenlandse groepen geprogrammeerd. Bij de internationale programmering van Roots Open Air zal deels worden samengewerkt met andere festivals, zoals Festival Mundial en Oerol. Het vergroten van het publieksbereik onder jongeren is de laatste jaren een belangrijke focus geweest. Dit wil de organisatie continueren. Verder wil het Amsterdam Roots Festival minder etnisch specifiek gaan marketen. Een uitzondering maakt men voor organisaties van migrantengroepen, waar een gerichte festivalmarketing zinvol kan blijven. Naast gedrukt materiaal acht men ook digitale informatie cruciaal binnen de communicatie met het brede publiek. Voor Roots Open Air wil het festival intensief gaan samenwerken met lokale organisaties, met name als het gaat over de programmering van lokaal talent en festivalpromotie. Om alle ambities te realiseren wil het Amsterdam Roots Festival zijn formatie op het festivalbureau uitbreiden. De gevraagde meerjarige subsidie aan het NFPK + en de gemeente Amsterdam is volgens de organisatie noodzakelijk om de toppositie van het festival te kunnen handhaven en een verdere ontwikkeling mogelijk te maken. Het Amsterdam Roots Festival ontvangt subsidie in het kader van de Cultuurnota In de afgelopen jaren ontving het Amsterdam Roots Festival subsidies vanuit de Festivalregeling van het voormalige FPPM en subsidie van het voormalige FAPK. Daarbij is de commissie teleurgesteld in de kwaliteit van de plannen voor de komende jaren. Zij mist in het beleidsplan een helder artistiek profiel en vindt de meerjarenvisie weinig bevlogen. Bovendien krijgt de door het festival geponeerde stelling dat het van alle wereldmuziekfestivals de meeste artistieke pretentie heeft, geen geloofwaardige vertaling. Zo maakt de koersaanpassing richting hybride muziek van een nieuwe generatie uit de multiculturele grote (wereld)steden nieuwsgierig, maar mist de commissie een nadere invulling. Het beleidsplan geeft geen inzicht in namen, thema s of andere concrete programmeringsen productievoorstellen. Hierdoor krijgt de commissie de indruk dat de festivalprogrammering van het zaalgedeelte sterk leunt op de diverse betrokken podia. Waarom de organisatie meer podia in de stad bij het festival wil gaan betrekken, is volgens de commissie niet duidelijk gemotiveerd. Dit alles sterkt haar in de opvatting dat het Amsterdam Roots Festival artistiek-inhoudelijk nog onvoldoende toevoegt aan de reguliere programmering op de podia. Evenmin overtuigt het beleidsplan waar het Roots Open Air betreft. Weliswaar bestaat het voornemen om artiesten die nog niet op de grote podia staan een kans te geven, maar het beleidsplan maakt niet inzichtelijk hoe dat gebeurt en om welke volumes het daarbij gaat. De opmerking van de Raad voor Cultuur in zijn advies over de cultuurnotaperiode over de noodzakelijk geachte verbetering van de kwaliteit van de buitenpodia, heeft volgens de commissie geen zichtbaar resultaat gehad. Bovendien vindt zij de samenhang tussen de gratis openluchtprogrammering en de zalenprogrammering van het festival niet duidelijk. De commissie constateert dat er in de praktijk eigenlijk sprake is van twee losstaande festivals. Ten slotte merkt de commissie op dat ze een goede strategische uitwerking van het marketingbeleid in de aanvraag mist. Op het gebied van publieksbereik en - ontwikkeling blijft onhelder hoe de twee festivalonderdelen zich tot elkaar verhouden en wat bijvoorbeeld het volume is van de doorstroom van Roots Open Air naar de programmering in de zalen. De grafieken in het beleidsplan voegen op dit vlak weinig toe. Ook hier is volgens de commissie eigenlijk sprake van twee losstaande festivals. Volgens de commissie heeft het Amsterdam Roots Festival zijn oorspronkelijke voortrekkersrol op het gebied van wereldmuziek jarenlang met verve vervuld. Daarbij wist vooral het gratis Roots Open Air een groot publiek te trekken. De commissie is echter van mening dat het voorliggende beleidsplan op artistiek-inhoudelijk vlak niet overtuigt. Zij ziet geen duidelijke samenhang tussen de gratis openluchtprogrammering en de zalenprogrammering, en vindt dat het festival tegenwoordig onvoldoende artistieke meerwaarde heeft ten opzichte van het overige wereldmuziekaanbod op de reguliere podia. Daarom adviseert de commissie het Amsterdam Roots Festival niet op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) Gevraagd Geadviseerd 0 Toegekend 0 De commissie heeft waardering voor de voortrekkersrol die het Amsterdam Roots Festival jarenlang met verve heeft vervuld op het gebied van wereldmuziek. Met name het gratis toegankelijke Roots Open Air zorgde voor een groot en breed publieksbereik. Volgens de commissie heeft de wereldmuziek in Nederland de afgelopen jaren echter een groei en professionalisering doorgemaakt, zowel met betrekking tot de podia als in relatie tot het publiek, die de positie van het Amsterdam Roots Festival minder uniek maakt dan voorheen. 24 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

14 Amsterdams Kleinkunst Festival Stichting Amsterdams Kleinkunst Festival Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie muziektheater. Het Amsterdams Kleinkunst Festival is in 1988 opgericht en heeft zich volgens het beleidsplan ontwikkeld tot een van de meest toonaangevende kleinkunstfestivals in Nederland. Alle activiteiten hebben een landelijk bereik. De meest prominente onderdelen zijn het Concours om de Wim Sonneveldprijs, de Annie M.G. Schmidtprijs en de jaarlijkse muziektheaterproductie. Het beleidsplan geeft aan dat het festival ontmoetingen tussen jong talent, professionele makers en publiek wil scheppen, kwalitatief hoogwaardige producties wil maken, de kleinkunstcanon levend wil houden en educatie voor jeugd en jongeren wil organiseren. Het festival streeft ernaar een breed en divers publiek te bereiken en wil gastvrij en laagdrempelig zijn. De komende jaren wil het Amsterdams Kleinkunst Festival zijn landelijke bereik vergroten door met een aantal theaters samen te werken om zowel de muziektheaterproductie als de finalisten van het Concours om de Wim Sonneveldprijs in het land te laten spelen. Ook wil het de educatiefunctie verder uitbouwen en als nieuw onderdeel een Slam Poetry Festival gaan organiseren. De activiteiten zijn gericht op het ondersteunen van talent (en niet zomaar in het diepe gooien), het bekronen van kwaliteit en het levend houden van het erfgoed. Daarmee beoogt het festival bij te dragen aan de artistieke en inhoudelijke kwaliteit en professionalisering van de kleinkunstdiscipline en het vergroten van het publiek hiervoor. Het Amsterdams Kleinkunst Festival heeft oorspronkelijk een subsidieverzoek ingediend bij het Fonds. Het ministerie van OCW heeft de aanvraag in eerste instantie ondergebracht bij de aanvraagprocedure voor de basisinfrastructuur in de categorie ontwikkelfunctie. De Raad voor Cultuur heeft vervolgens geoordeeld dat het Amsterdams Kleinkunst Festival in essentie een festival voor professionals is en niet, zoals de door het ministerie van OCW voorgelegde aanvraag met betrekking tot de ontwikkelfunctie suggereert, op het terrein van semi-professionele en amateurkunst. Om die reden is de aanvraag op 15 mei alsnog overgeheveld naar het Fonds voor beoordeling. evenement, dat moet uitgroeien tot hèt jaarlijkse evenement waar de interessante ontwikkelingen op kleinkunstgebied plaatsvinden. De commissie ziet in het plan vooralsnog weinig aanleiding om er vertrouwen in te hebben dat dit zal lukken. De organisatie heeft voldoende eigen inzicht om van een groot aantal punten als marketing en gerichte publieksontwikkeling te constateren dat het nog aan kundigheid op dat vlak ontbreekt, maar de commissie mist een plan van aanpak om deze punten daadwerkelijk te verbeteren. Het belang van het Amsterdams Kleinkunst Festival is volgens de commissie primair gelegen in de manier waarop het beginnende kleinkunstenaars begeleidt. Daarmee onderscheidt het zich ook van soortgelijke festivals en concoursen. De commissie waardeert de wijze waarop een uitgebreid professioneel begeleidingstraject aan de finale van het Wim Sonneveldconcours in Amsterdam voorafgaat. De finalisten maken middels een uitgebreide try-out tournee door Nederland vlieguren en worden dan begeleid door professionele coaches. Eenzelfde zorg voor aankomende kleinkunstenaars legt aanvrager ook bij zijn overige activiteiten aan de dag. De commissie is van mening dat de organisatie een duidelijke rol vervult in de schakels tussen het stimuleren van de ontwikkeling van het aanbod en de afname hiervan. De commissie vindt de bijdrage aan de verschillende facetten van het kleinkunstvak waardevol en vindt dat het Amsterdams Kleinkunst Festival in dat opzicht een bijdrage levert aan dit genre. De commissie constateert daarbij dat het festival in de praktijk goed functioneert, maar is van mening dat deze voor de toekomst ook zorg moet dragen voor een professionaliseringstraject van de eigen organisatie. De commissie oordeelt positief over de subsidieaanvraag van het Amsterdams Kleinkunst Festival gezien zijn bijdrage aan de ontwikkeling en professionalisering van het genre kleinkunst. Daarmee onderscheidt het zich ook van soortgelijke festivals en concoursen. Wel acht de commissie het nodig dat aanvrager zijn eigen organisatie op een hoger professioneel niveau brengt. Op basis van het belang van de organisatie voor het genre adviseert de commissie het Amsterdams Kleinkunst Festival op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) Gevraagd Geadviseerd Toegekend Het Amsterdams Kleinkunst Festival ontvangt subsidie in het kader van de Cultuurnota Het Amsterdams Kleinkunst Festival functioneert als overkoepeling voor tal van activiteiten die de organisatie op het gebied van kleinkunst onderneemt. De belangrijkste pijler is een landelijk concours om de Wim Sonneveldprijs met een finale in Amsterdam. Daarnaast maakt de organisatie een jaarlijkse muziektheaterproductie en organiseert het in samenwerking met Buma Cultuur de uitreiking van de Annie M.G. Schmidtprijs en de Avond van het Nieuwe Lied, waaraan ook een workshop verbonden is. De commissie onderschrijft de zelfanalyse van aanvrager dat de uitstraling van het festival, de avonden in Amsterdam, beperkt is. Het Amsterdams Kleinkunst Festival levert een bijdrage aan het aanbod, omdat de organisatie het enige festival is dat op deze manier het Nederlandse repertoire en schrijvers, componisten en vertolkers van het Nederlandse lied centraal stelt. De commissie waardeert de ambitie van de organisatie om het festivaldeel te positioneren als cultureel 26 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

15 Booch? Stichting Booch? Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie muziek. Booch? is een gratis toegankelijk festival dat sinds 1998 plaatsvindt in Heerlen. Al tien jaar prikkelt het festival de bezoekers met een naar eigen zeggen breed en innovatief muzikaal en cultureel aanbod op diverse pleinen en locaties in de binnenstad. Het festival programmeert een groot aantal muziekstijlen. Naast aandacht voor bekende artiesten is er ook ruimte voor minder bekende acts, lokale bands en amateurs. Booch? is een festival voor en door jongeren. Het festival wil jongeren stimuleren om buiten hun bestaande kaders te denken en te treden. Door een wijde spreiding in aanbod en programmering wil Booch? bezoekers kennis laten maken met (het gedachtegoed van) verschillende culturen en bijdragen aan de vergroting van het respect van de jongeren jegens anderen. Tevens wil Booch? jongeren stimuleren en motiveren om het eigen talent en interesses te ontdekken en uit te bouwen, door hen actief te betrekken bij het festival; als vrijwilliger voor de organisatie, als deelnemer aan een van de Booch?-contests die in de aanloop naar het festival worden georganiseerd of als deelnemer aan een van de vele activiteiten die gedurende het festival plaatsvinden. De Stichting Booch? wil de continuïteit van het festival waarborgen en het evenement uitbouwen tot een festival met een regionale, Limburgse én Euregionale uitstraling. Het aantal bezoekers van het festival is in de loop der jaren gegroeid van in 1998 tot bezoekers in Booch? vraagt subsidie om zijn organisatie verder te professionaliseren door het aantal betaalde krachten uit te breiden met 1,5 fte voor de festivalleiding, de programmering en de marketing. Wel blijft de organisatie ook dan nog voor een belangrijk deel bestaan uit jongeren en vrijwilligers. Zonder deze professionalisering is volgens Booch? een marktgerichte houding, een verbreding van het programma-aanbod, de noodzakelijke structurele samenwerking met andere festivals en een verdere vergroting van de ondersteuning en ontwikkeling van regionaal talent niet mogelijk. Daarnaast wordt subsidie aangevraagd voor de verdere verbreding van het programma-aanbod van het festival en voor algemene ondersteuning van de positie van Heerlen als cultureel centrum. De begroting groeit van in 2006 naar in Overigens heeft de commissie zeker waardering voor de organisatie en de wijze waarop jongeren bij de festivalorganisatie betrokken worden, maar de organisatie staat wat professionalisering en bedrijfsvoering betreft nog in de kinderschoenen. Ook in die zin is structurele ondersteuning dan ook niet op zijn plaats. De commissie beschouwt Booch? als een festival dat van belang is voor Heerlen en omstreken, getuige ook het feit dat de instelling als bestedingsdoel van de subsidie aangeeft de algemene ondersteuning van de positie van Heerlen als cultureel centrum. De commissie stelt vast dat de vierjarige regeling daarvoor niet is bedoeld en dat de primaire verantwoordelijkheid voor de continuïteit en organisatie van dit festival en zeker voor de positie van Heerlen als cultureel centrum bij de gemeente ligt. Op basis van het beleidsplan concludeert de commissie dat Booch? met zijn artistieke profiel en verwachte kwaliteit geen meerwaarde levert aan het reeds bestaande, breed uitgewaaierde aanbod van popmuziekfestivals in Nederland. De commissie adviseert om die reden Booch? niet op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) 0 Gevraagd Geadviseerd 0 Toegekend 0 Booch? heeft in het kader van de Cultuurnota geen subsidie aangevraagd. Booch? is een festival met een brede programmering. Het spreekt aan door zijn jeugdige bevlogenheid en enthousiasme. Zo biedt Booch? jong muzikaal talent uit de regio een podium waar zij zich, met actieve begeleiding en ondersteuning, kunnen presenteren aan een groot publiek. Het ontbreekt Booch? echter aan een helder gearticuleerde en richtinggevende artistieke visie. Booch? formuleert primair sociaal-maatschappelijke en educatieve doelstellingen; de artistieke kwaliteit is daaraan ondergeschikt. De commissie beoordeelt de programmering van Booch? als aansprekend maar op geen enkele manier aanvullend op het reguliere aanbod. In programmering en opzet onderscheidt Booch? zich in geen enkel opzicht van het breed uitgewaaierde aanbod van soortgelijke popmuziekfestivals die op veel plaatsen in het land worden georganiseerd. Van een profilering en onderscheiding in landelijk opzicht is dan ook geen sprake. 28 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

16 Cultura Nova Stichting Cultura Nova Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie theater. Cultura Nova is een jaarlijks terugkerend, tiendaags multidisciplinair zomerfestival, dat zijn bezieling ontleent aan de eigenzinnige wereld van de voormalige oostelijke mijnstreek in Zuid-Limburg. Het festival wil (nieuw) publiek uit de (Eu)regio laten kennismaken met onconventionele vormen van beeldend theater van dans, muziek, film en beeldende kunst en is naar eigen zeggen in de regio een absolute culturele voortrekker. Het festival wil voor het grootstedelijke gebied Parkstad Limburg (Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum, Voerendaal, Simpelveld en Onderbanken) een culturele vrijplaats en podium zijn voor (inter) nationale podiumkunstenaars die zich door deze regio, met haar weerbarstige culturele en ruimtelijke dynamiek, laten inspireren. Het festival verbindt zich bovendien met cultuuraanbod in de rest van het seizoen en beoogt zo een sterke impuls te geven aan de regionale publieksontwikkeling voor vernieuwend kunstenaanbod. Voor de periode streeft Cultura Nova met verdubbeling van het aandeel coproducties naar 40% van de totale programmering. Het waarborgen van de artistieke kwaliteit is een belangrijke doelstelling; hiervoor is een artistiek adviesteam samengesteld en worden artistieke samenwerkingsverbanden gesmeed. Het festival wil zijn markt vergroten door zich in de wijdere omtrek van Heerlen te manifesteren en tegelijk zijn aanbod vergroten tot 130 activiteiten om te voorkomen dat het festival in dat grotere gebied versnipperd raakt. Cultura Nova stelt aanvullend te zijn ten opzichte van andere regionale festivals, zoals Zeeland Nazomer, Boulevard en Noorderzon. Het beleidsplan vermeldt twee punten waarop het zich onderscheidt van, dan wel een aanvulling vormt op, de andere (zomer)festivals: enerzijds geeft zijn ligging in de Euregio een internationale oriëntatie, waardoor veel culturele uitwisseling plaatsvindt, en anderzijds is de culturele eigenheid en diversiteit van het (mijn) gebied (mede) bepalend voor het karakter van het festival. De begroting stijgt van in 2006 naar in Cultura Nova heeft in het kader van de Cultuurnota subsidie aangevraagd, maar deze is niet toegekend. Via de Festivalregeling van het voormalige FPPM ontving Cultura Nova in de afgelopen periode ondersteuning voor programmering en marketing. Cultura Nova is een groeiend en bloeiend zomerfestival dat voorziet in een zekere publieksvraag en waar de afgelopen jaren enkele interessante projecten zijn vertoond, maar per saldo te weinig om te kunnen spreken van een kwalitatief goed initiatief in de zin van de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Cultura Nova leunt zwaar op de context van de mijnstreek, waarop de organisatie zijn hele artistieke visie bouwt. De commissie vindt dat een (te) mager uitgangspunt. De verwachtingen die Cultura Nova formuleert ten aanzien van de positionering van het festival in de Grünmetropole zijn ambitieus, maar worden in het plan niet adequaat onderbouwd. Ook de potentie van het festival om zich te ontwikkelen tot een evenement van landelijk belang wordt in het voorliggende beleidsplan niet waargemaakt. De eigenheid van het festival, volgens de organisatie gelegen in het locatiespecifieke karakter, vertoont naar de mening van de commissie te weinig samenhang met de daadwerkelijke programmering. De organisatie heeft onvoldoende gehoor gegeven aan de kritiek die de Raad voor Cultuur vier jaar geleden uitte over het te diffuse profiel van het festival. Naar het oordeel van de commissie is het profiel nog steeds onvoldoende scherp. Daarbij geeft de brede samenstelling van de adviespool haar weinig vertrouwen in het creëren van een sterke artistieke signatuur. De uitwerking van het (internationale) festivalprogramma voor de komende vier jaren is beperkt tot de aankondiging van een jaarlijks wisselend thema dat aansluit op de regionale context en bij mondiale maatschappelijke thematieken. De commissie kan zich op basis van deze summiere beschrijving geen beeld vormen van de inhoudelijke koers van het festival, noch van zijn toegevoegde waarde temidden van het landelijke aanbod. De ambitie om het aantal coproducties te verdubbelen en het aantal activiteiten van 30 naar 130 te verhogen, wordt weliswaar functioneel beargumenteerd maar ook hier ontbreekt het aan een artistiek-inhoudelijke onderbouwing. Cultura Nova stelt dat er een noodzaak is tot coproduceren met (inter)nationale podiumkunstmakers met als uitgangspunt het karakteristieke culturele DNA van het gebied, en dit omdat er in de regio geen professionele kunstenaars zijn. De commissie vindt dat een (zeer) opmerkelijke en onnavolgbare redenering en heeft er weinig vertrouwen in dat voor deze kunstenaars dezelfde artistieke noodzaak en urgentie in relatie tot het gebied geldt als voor het festival. Opvallend vindt zij het voorts ook dat waar de Euregio zich bij uitstek leent voor Europese samenwerking en Europese subsidieprogramma s, hieraan in de aanvraag onvoldoende aandacht wordt besteed. Door festivallocaties dichter bij de mensen te brengen denkt Cultura Nova een groter publiek te bereiken en zijn festivalprofiel te versterken. Een doordacht marketingplan is volgens de commissie nodig om het potentiële bereik van het festival te verzilveren en ervoor te zorgen dat Cultura Nova uitgroeit tot het Limburgse zomerfestival bij uitstek. De noodzaak van de (forse) schaalvergroting van festival en organisatie wordt in beleidsplan en begroting onvoldoende aangetoond. De verzelfstandiging van de festivalorganisatie, die tot een verviervoudiging van de personele beheerlasten leidt, lijkt eerder inefficiënt. Cultura Nova is een ambitieus zomerfestival, dat echter artistiek-inhoudelijk mager onderbouwd en uitgewerkt is. De profilering van het festival blijft daardoor flets. De onderbouwing van de verwachte Euregionale positionering van het festival ontbreekt en toont geen samenhang met de programmering. De noodzakelijkheid van de schaalvergroting van festival en organisatie wordt niet aangetoond en lijkt eerder inefficiënt. Om die reden adviseert de commissie Cultura Nova niet op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) 0 Gevraagd Geadviseerd 0 Toegekend 0 30 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

17 De (Internationale) Keuze Stichting De (Internationale) Keuze Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie theater. Sinds 2001 concentreert het internationale aanbod van de Rotterdamse Schouwbrug zich vooral in De (Internationale) Keuze, een drie weken durend festival van interdisciplinaire en internationale podiumkunsten. Sinds dit jaar is Stichting De (Internationale) Keuze verantwoordelijk voor de programmering van het theaterfestival. De verbinding van het festival aan de Rotterdamse Schouwburg en Productiehuis Rotterdam biedt een platform aan lokale, nationale en internationale uitwisseling, presentatie en coproductie. Gezamenlijk voeren deze organisaties de komende vier jaren het overkoepelende motto: a sense of belonging. Dit motto verwijst in de eerste plaats naar het voornemen om het publieke en maatschappelijke draagvlak voor podiumkunsten te versterken. De (Internationale) Keuze ziet internationalisering als het speerpunt van zijn beleid en voert die door op drie niveaus: productie, programmering en context. Door middel van internationale coproducties, uitwisseling in programmering en verbreding van het publiek door intensievere begeleiding denkt het festival internationalisering op een effectieve wijze in te bedden in de organisatie. De komende jaren wil De (Internationale) Keuze het festival verbreden. Er zijn plannen voor samenwerking met verschillende Rotterdamse theaters en andere culturele instellingen waaronder landelijke theaterinstellingen. Het festival wil het internationale netwerk verder verstevigen door uitwisseling en coproducties. Door ook buiten de schouwburg te presenteren en jaarlijks een ander motto voor het festival te hanteren wil De (Internationale) Keuze het maatschappelijke draagvlak van de podiumkunsten vergroten. Met het Europese project Next Step wil het festival een podium bieden aan de nieuwe generatie theaterkunstenaars die interdisciplinair werken en internationaal georiënteerd zijn en die daarmee iets aan de lokale omgeving toevoegen. Daarnaast blijft De (Internationale) Keuze jaarlijks drie of vier voorstelling presenteren van bewezen belangwekkende theatermakers, die een grote invloed uitoefenen op jongere generaties. Tevens beoogt De (Internationale) Keuze voor een groot en breed publiek specifieke Rotterdamse projecten te zoeken en ontwikkelen. Het festival vraagt extra subsidie aan voor onder andere de artistieke ontwikkeling en leiding van het festival en voor het reisbudget. De begroting stijgt van in 2006 naar De (Internationale) Keuze ontvangt geen subsidie in het kader van de Cultuurnota De (Internationale) Keuze heeft een aanvraag ingediend bij het Ministerie van OCW als internationaal platform in de basisinfrastructuur De Raad voor Cultuur heeft geadviseerd De (Internationale) Keuze niet op te nemen in de basisinfrastructuur , maar het subsidieverzoek in aanmerking te laten komen voor behandeling door het NFPK +. Het NFPK + heeft daarop besloten de aanvraag te behandelen in het kader van de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen De (Internationale) Keuze is in de gelegenheid gesteld een schriftelijk aanvulling op de oorspronkelijke aanvraag in de dienen met het oog op de regeling en de beleidsuitgangspunten van het NFPK +. Zij heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt en de commissie heeft in haar advies rekening gehouden met de inhoud van de aanvulling. In de afgelopen jaren ontving De (Internationale) Keuze subsidies vanuit het voormalige FAPK (Internationalisering) en de Festivalregeling van het voormalige FPPM. De (Internationale) Keuze is uitgegroeid tot een belangrijk festival met een landelijke uitstraling door internationale voorstellingen te programmeren waarvan het merendeel niet of nauwelijks op andere podia in Nederland te zien is. De commissie is positief over de kwaliteit van het festivalprogramma van De (Internationale) Keuze. De uitgesproken programmakeuzes bieden ook inspiratie voor Nederlandse programmeurs en theatermakers en De (Internationale) Keuze vervult daarmee een belangrijke bijdrage als vakfestival. Uit de aanvraag blijkt een overtuigende inhoudelijke urgentie en een grote gedrevenheid om het werk van kunstenaars zichtbaar te maken die midden in de geglobaliseerde samenleving staan, eclectisch zijn en zich willen verhouden tot de wereld. Het plan getuigt van een inspirerende visie op theater en de wereld, met het motto a sense of belonging als universele leidraad. Het festival heeft de afgelopen jaren zorgvuldig gewerkt aan een inhoudelijke signatuur, de relatie met kunstenaars, de samenhang van het programma en het debat. De (Internationale) Keuze heeft een uitstekende reputatie opgebouwd door het tonen van internationaal belangwekkende producties en het introduceren van voor Nederland nieuwe namen en sluit daarmee aan bij het speerpunt internationalisering in het beleid van het Fonds. Datzelfde geldt voor het nieuwsgierigheidbeleid van het festival dat zich in het plan vertaalt in een open canon. Het thema dat de organisatie aanroert is interessant, al kan de commissie zich niet aan de indruk onttrekken dat veel getoonde experimenten vooral vormgericht zijn en de rol van performer en publiek willen onderzoeken. Uit het plan van De (Internationale) Keuze klinkt de ambitie van het festival door om meer dan voorheen een breder publiek te bereiken, met name in de stad Rotterdam. Daarbij wil het festival zijn pijlers op een multiculturele elite richten. De aanvraag geeft echter eerder het voornemen weer dan dat er sprake is van een overtuigende uitwerking. Hoewel het festival een aantal (mogelijke) samenwerkingspartners benoemt, is ook deze ambitie onvoldoende uitgewerkt, waardoor de commissie weinig zicht krijgt op de artistieke noodzaak van deze toekomstige samenwerkingsverbanden. De commissie is overigens positief over de uitbreiding van het festival met de R-factor op andere locaties, dat vooral de inbedding van het festival in de directe omgeving en de festivalbeleving ten goede zal komen, maar ziet voor ondersteuning van deze activiteiten primair een rol weggelegd voor de stad Rotterdam. De commissie plaatst voorts een aantal kanttekeningen bij het plan in relatie tot de financiële vertaling van de artistieke ambities. De verzelfstandiging van De (Internationale) Keuze in een aparte stichting vindt de commissie voornamelijk een organisatorische kwestie; inhoudelijk maakt het festival in alle aspecten onderdeel uit van de Rotterdamse Schouwburg. De onafhankelijkheid die aanvrager daarmee zegt te willen bereiken ziet de commissie niet terug in het beleidsplan. De grotere slagkracht, die de organisatie nastreeft, komt vooral tot uiting in een flinke verhoging van de activiteitenlasten, doordat de personeelskosten voor programmeur en dramaturg nu volledig voor rekening van het festival komen. De commissie ziet deze programmeringstaken grotendeels als onderdeel van de taken van een programmeur van een schouwburg van de omvang en ambitie als die van Rotterdam. Zij is van mening dat de noodzaak hiervoor onvoldoende wordt onderbouwd. Het festival beoogt de publieksinkomsten te verhogen door uitbreiding van het programma op locatie. De aanvrager verwacht in 2009 een bezoekersaantal van te realiseren wat een gemiddelde bezetting van 75% betekent. Uit de cijfers van 2006 blijkt dat de locatievoorstellingen een goede bezettingsgraad hebben. De bezoekcijfers voor de belangwekkende voorstellingen die in de schouwburg worden gepresenteerd zijn echter zorgwekkend laag. In hoeverre het festival in staat is hierin verandering te brengen komt in de aanvraag onvoldoende naar voren, een plan van aanpak alsmede een overtuigende en uitgewerkte marketingstrategie ontbreken. Terwijl de publieksinkomsten volgens de aanvrager in bedragen, begroot het festival in 2009 hiervoor een bedrag van Ook hiervoor vindt de commissie in het plan (te) weinig aanknopingspunten om deze stijging realistisch te achten. Ten slotte ontbeert het plan een visie op het werven van overige eigen inkomsten en merkt de commissie op dat de toelichting op de begroting een verschil van laat zien ten opzichte van de financiële samenvatting. 32 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

18 Het oordeel van de commissie over De (Internationale) Keuze is gezien zijn functie als belangwekkend festival dat de voorhoede van de internationale podiumkunsten presenteert, positief. Het plan getuigt van een inspirerende visie. Het festival biedt een duidelijke meerwaarde ten opzichte van het bestaande aanbod. Wel is de commissie van mening dat de organisatie meer inspanningen moet verrichten om de functionele kwaliteit te verbeteren. Samenvattend adviseert de commissie De (Internationale) Keuze op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) 0 Gevraagd Geadviseerd Toegekend nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

19 Dunya Festival Stichting Dunya Festival Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie muziek. Het Dunya Festival in Rotterdam wil kwalitatief bijzondere kunst en cultuur, afkomstig uit of wortelend in niet-dominante cultuurgebieden, koppelen aan een zo breed mogelijk publiek. De focus ligt op artiesten die de mondiale culturele diversiteit op krachtige en verrassende wijze representeren. Dunya ambieert een podium te zijn voor in Nederland wonende muzikanten, dichters en vertellers. Het festival wil aandacht geven aan de lokale en Nederlandse context en aan nieuw talent. Het festival streeft in de programmering naar contrasten en complementariteit tussen traditie en vernieuwing. Men richt zich op programmering van artiesten en stijlen die niet veelvuldig te zien zijn in de reguliere circuits. Dunya wil jaarlijks een of meer thema s introduceren in het programma. Bij de vormgeving van speciale projecten gaat de organisatie in eerste instantie op zoek naar Rotterdamse artiesten, die worden uitgenodigd hun werk in een internationaal kader te plaatsen. Jaarlijks zullen enkele artiesten een project ontwikkelen speciaal voor het festival. Het netwerk in het internationale wereldmuziekveld is volgens eigen zeggen groot; dit biedt vele mogelijkheden voor internationale programmering van artiesten. Een scherpere profilering als artistiek-inhoudelijk evenement gericht op culturele diversiteit is het streven. Dunya wil het festival, dat van oorsprong één dag duurt, uitbreiden met een tweede dag. Bovendien bestaat de ambitie om onder de noemer Dunya on Tour een serie kleinschalige festivals in diverse deelgemeentes te organiseren. Dit laatste onderdeel valt buiten deze aanvraag. Ook de randprogrammering heeft geen betrekking op de hier gevraagde meerjarige financiering. Het Dunya Festival wil een breed en divers publiek aanspreken. Het stelt in de aanvraag dat de bezoekersgroep qua samenstelling representatief is voor het multiculturele karakter van Rotterdam. Stichting Dunya Festival probeert aan te sluiten bij leefbaarheidprogramma s in verschillende Rotterdamse wijken en gaat daartoe strategische allianties aan met lokale organisaties. De organisatie ziet het festival tevens als een manifestatie waarmee Rotterdam zich nationaal en internationaal kan profileren. De organisatie heeft de ambitie het nationale bereik uit te breiden, onder meer via de media. Bovendien wil het festival de aantrekkingskracht op bezoekers van buiten de regio vergroten. Na het faillissement in 2004 is stichting Dunya Festival ondergebracht bij DUCOS Productions. Deze organisatie is verantwoordelijk voor de directievoering, de productie, de publiciteit, de marketing en de administratie. In het meerjarenplan geeft Dunya aan tevreden te zijn over de bezoekers die het festival trekt. Men verwacht groei tot bezoekers. De publieksinkomsten van Dunya zijn nihil omdat het een gratis festival is. De overige publieksinkomsten zijn afkomstig uit catering ( ) en uit partnerships ( ). De begroting stijgt van in 2006 naar in Dunya Festival vraagt van het Fonds een jaarlijkse bijdrage van Daarnaast verzoekt het de gemeente Rotterdam om een bijdrage van in het kader van het Cultuurplan en om uit het budget Zomerfestivals Rotterdam. Dunya is een van de grootste wereldmuziekfestivals in Nederland met een goede festivalsfeer en een aansprekende en avontuurlijke programmering. Het is een gratis laagdrempelig festival met een zeer groot en breed landelijk publieksbereik. De commissie is verheugd over het feit dat Dunya de financiële problemen heeft overwonnen en zich opnieuw heeft weten te positioneren. Wel is de commissie van mening dat het festival zich nog sterker kan profileren ten opzichte van de andere wereldmuziekfestivals in Nederland. De inbedding in de stad Rotterdam is goed. De keuze de wijken in te gaan met activiteiten komt de commissie, gezien de programmering, als zinvol voor. De commissie is positief over de richting waarin het festival zich ontwikkelt, vooral over de ambities om ruime aandacht te besteden aan Nederlandse wereldmuziek en aan in Nederland wonende talenten. Zij is van mening dat dit bijgestelde concept voor wereldmuziekartiesten in Nederland een belangrijke impuls kan betekenen, wanneer wereldmuziek van eigen bodem de kans krijgt zich voor een breed publiek te presenteren. De commissie ziet vanuit dat perspectief voor de organisatie nog veel mogelijkheden om meer inhoud te geven aan de brugfunctie tussen het festival en de reguliere podia waar wereldmuziek te beluisteren valt. Als laatste merkt de commissie op dat het festival op het gebied van cultureel ondernemerschap een sterke en degelijke indruk maakt. De commissie vindt Dunya een belangrijk festival op het gebied van wereldmuziek in Nederland dat een zeer groot en divers publiek weet te trekken. De commissie is positief over het ondernemerschap zoals dat verwoord is in het beleidsplan. Zij heeft vertrouwen in de artistieke koers die is ingezet en vindt de programmering en positie van Nederlandse musici binnen dit festival van groot belang voor de verdere ontwikkeling van de discipline. Op grond hiervan adviseert de commissie het Dunya Festival op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) 0 Gevraagd Geadviseerd Toegekend Het Dunya Festival heeft in het kader van de Cultuurnota subsidie aangevraagd en een positief advies van de Raad voor Cultuur ontvangen. De beschikking van OCW was echter negatief op grond van de onzekere financiële situatie van de stichting. In de afgelopen jaren ontving het Dunya Festival subsidie vanuit de Festivalregeling van het voormalige FPPM. 36 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling

20 Festival Cement Stichting Cement Deze aanvraag is voor co-advies voorgelegd aan de commissie theater. Festival Cement is een zesdaags festival dat zich alternerend in Brabant en in Limburg afspeelt. Het is in 2000 op initiatief van Pietjan Dusee van Productiehuis Brabant ontstaan vanuit de behoefte een podium te creëren voor jonge makers uit Zuid-Nederland. Sinds 2002 werkt de Stichting Cement nauw samen met zowel het Productiehuis Brabant als Het Huis van Bourgondië. Festival Cement richt zich op onderzoek, ontwikkeling, verdieping en presentatie en stelt de nieuwe (jonge) maker en diens ontwikkeling voorop. Festival Cement wil werk van een nieuwe generatie zuidelijke makers signaleren, presenteren en zichtbaar maken. Daarnaast wil het festival platform, initiator en katalysator zijn voor ontmoeting, uitwisseling en prikkelend discours. Het festivalprogramma bestaat allereerst uit de inbreng van Productiehuis Brabant en Het Huis van Bourgondië. Daarnaast biedt het ruimte aan zielsverwanten, die niet direct aan de productiehuizen zijn verbonden, maar die Cement als podium aanvullen en op een hoger plan brengen. De derde groep makers die op het festival te zien is, wordt geprogrammeerd in overleg met de kunstvakopleidingen in Tilburg en Maastricht, andere producerende partners in het zuiden en podia in Brabant en Maastricht. In de komende jaren wil Festival Cement inzetten op betere verankering in het culturele landschap door s-hertogenbosch en Maastricht te kiezen als vaste uitvalsbases in beide provincies en deze aan te vullen met een groter achterland. Cement denkt dat het daarmee voor het publiek duidelijker wordt waar het festival zich afspeelt. Ook verwacht de organisatie dat door uitbreiding van stad alleen naar stad met achterland de spin-off richting Zuid- Nederland groter wordt. Festival Cement zegt extra subsidie nodig te hebben, vooral voor de uitbreiding van de functie van artistiek coördinator en voor extra programmeringsgelden. De begroting groeit van in 2006 naar in Vanuit de festivalregeling van het voormalige FPPM ontving Cement in de jaren ondersteuning. De commissie vindt dat Festival Cement programmatisch een verlengstuk is van de organiserende productiehuizen. Wanneer zij Cement als opzichzelfstaand festival beoordeelt volgens de criteria van de regeling, heeft het slechts een beperkte meerwaarde. Hoewel het festival als goede presentatieplek van beide productiehuizen voor een vakpubliek fungeert, oefent Cement door de wat in zichzelf gekeerde programmeringhouding slechts beperkte aantrekkingskracht uit op een breder publiek. De kwaliteit van de programmering vindt de commissie zeer wisselend. De commissie heeft op zich grote waardering voor de grote bezieling waarmee de organisatie zich inzet voor de jonge makers uit het zuiden. In de door het festival gehanteerde geuzennaam makersfestival ligt de prioriteit van het festival besloten: het ontwikkelt verschillende formules om de verschillende stadia van het maakproces te tonen. Doordat deze festivalonderdelen soms wel erg dicht tegen elkaar aanliggen, is naar het oordeel van de commissie het onderscheid voor een leek echter nauwelijks te zien. De eerste productiefase, die van het onderzoek en van de jonge talenten, krijgt veel aandacht. Voor het publiek is vaak niet duidelijk wat de producties zijn die het festival wil tonen omdat het goed werk is waar de organisatie trots op is en wat wordt getoond als work-in-progress, met alle beperkingen van dien. De commissie is van mening dat Cement onvoldoende keuzes maakt. Het komt er nu op neer dat de organisatie rijp en groen alles laat zien dat in ontwikkeling is, en feitelijk nalaat om het publiek een beredeneerde en gerichte keuze voor te leggen. Cement biedt door de connectie met de twee productiehuizen een garantie voor een passende artistieke inbedding van de productieprocessen. De kosten hiervan komen, getuige de begroting bij het activiteitenplan, echter vooral voor rekening van het festival. De verhoging van de begroting komt grotendeels voort uit de kosten van Proeflokalen en Onderzoeksprojecten, beide te beschouwen als eigen werkplaatsonderdelen. Deze producties hebben een laboratorium- en talentontwikkelingsfunctie waarvoor artistieke begeleiding nodig is. De commissie vindt dit echter bij uitstek een productiehuistaak en geeft aan deze specifieke activiteiten van het festival geen prioriteit. De commissie realiseert zich dat een presentatiefunctie voor de marketing van een productiehuis van belang is, alleen al omdat op losstaande presentaties van productiehuizen zelf over het algemeen minder publiek afkomt dan op een presentatie in een festivalformule. De commissie begrijpt niet waarom de beide productiehuizen deze haast inherente taak verzelfstandigd hebben. Cement stelt dat jarenlange ervaring heeft geleerd hoe en met welke middelen het publiek optimaal geïnformeerd kan worden. De commissie vindt het plan op het gebied van cultureel ondernemerschap juist tekortschieten. Zij ziet in het plan noch in de resultaten concrete aanwijzingen of en hoe het marketingbeleid tot een stijging van de publiekscijfers leidt. De publieksinkomsten zijn minimaal en daarbij plaatst de commissie vraagtekens bij het riante vrijkaartenbeleid van het festival. De commissie betwijfelt voorts in hoeverre de relatief kostbare interstedelijke Cementroutes die nu ontwikkeld worden het festival breder aantrekkelijk gaan maken zodat de investering zal worden terugverdiend. Over de keuze van Cement om zich voor de Brabantse presentatie op s-hertogenbosch te concentreren merkt de commissie op dat deze plaats, in tegenstelling tot andere Brabantse steden, geen theateropleidingen heeft. In die zin zou inbedding elders logischer zijn. Ten slotte merkt de commissie op dat zij voor het presenteren van jonge zuidelijke makers een nauwe samenwerking met Theaterfestival Boulevard en de Limburgse zomerfestivals voor de hand vindt liggen. De commissie is van oordeel dat Festival Cement als zelfstandig festival van onvoldoende belang en meerwaarde is voor het landelijke aanbod. Het festival heeft wel een duidelijke functie als presentatieplek voor de zuidelijke productiehuizen. De commissie is echter van mening dat deze functie door de beide productiehuizen, dus vanuit de basisinfrastructuur, vormgegeven zou moeten worden, omdat het festival niet los gezien kan worden van de productiehuisactiviteiten. Door de wat in zichzelf gekeerde en weinig selectieve programmering oefent het festival weinig aantrekkingskracht uit op een breder publiek. Om deze redenen adviseert de commissie Festival Cement niet structureel op te nemen in de regeling Vierjarige subsidies Podiumkunstinstellingen Huidige cultuurnotasubsidie (prijspeil 2006) 0 Gevraagd Geadviseerd 0 Toegekend 0 38 nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling nfpk + Adviezen en besluiten vierjarige subsidieregeling