BREAKING THE SILENCE ONDERZOEK NAAR DE BEREIDHEID OM AANGIFTE TE DOEN ONDER HONGAARSE PROSTITUEES EN SLACHTOFFERS VAN MENSENHANDEL

Transcriptie

1 BREAKING THE SILENCE ONDERZOEK NAAR DE BEREIDHEID OM AANGIFTE TE DOEN ONDER HONGAARSE PROSTITUEES EN SLACHTOFFERS VAN MENSENHANDEL

2 1 Colofon: Gegevens opdrachtgever: Naam organisatie Naam contactpersoon Gegevens uitvoerder: Naam organisatie Nationale Politie Marieke van der Ark, programmamanager Department of International Police Information Europaweg EM Zoetermeer Intercultureel Onderzoeks- en Adviesbureau Hinta Auteur adres Assistent Maaike van Groenestyn Floor de Joncheere Foto voorblad: Marcel Germain September 2013

3 2 Inhoud Executive summary Introductie Aanleiding van het onderzoek Doelstelling en onderzoeksvragen Structuur van de rapportage Methodologie Aangiftebereidheid Hongaarse slachtoffers van mensenhandel Bereidheid tot het melden van misstanden van Hongaarse raamprostituees Beperkingen van het onderzoek Resultaten aangiftebereidheid Hongaarse slachtoffers mensenhandel Resultaten bereidheid melden van misstanden Hongaarse raamprostituees Achtergrondinformatie Landelijke resultaten Lokale resultaten Ervaring met het melden van misstanden Landelijke resultaten Lokale resultaten Het melden van misstanden Landelijke resultaten Lokale resultaten Mensenhandel Landelijke resultaten Lokale resultaten Politie Landelijke resultaten Lokale resultaten Samenvatting van de onderzoeksresultaten Conclusie Aanbevelingen Suggesties voor vervolgonderzoek Dankwoord Appendix... 54

4 Executive summary De afgelopen jaren stijgt het aantal Hongaarse slachtoffers van mensenhandel, maar het aantal aangiften van deze slachtoffers is laag. Het doel van dit onderzoek is inzicht te verschaffen in de redenen dat Hongaarse slachtoffers van mensenhandel zelden aangifte doen tegen hun mensenhandelaren. Om dit inzicht te verkrijgen zijn de gegevens geanalyseerd van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel die zijn aangemeld bij CoMensha. Omdat bleek dat de aangemelde Hongaarse slachtoffers van mensenhandel uit beeld waren verdwenen, konden voor dit onderzoek geen als zodanig geïdentificeerde slachtoffers worden geïnterviewd. In plaats daarvan zijn er gesprekken gevoerd met 41 Hongaarse prostituees (en mogelijke slachtoffers van mensenhandel). In deze rapportage wordt de huidige aangiftebereidheid van Hongaarse prostituees en slachtoffers geanalyseerd en verklaard. Omdat rechtstreeks vragen stellen over mensenhandel niet effectief is, gebeurt dit op basis van onderzoek naar hun bereidheid om misstanden te melden. De rapportage eindigt met aanbevelingen voor het vergroten van de aangiftebereidheid van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel. De registratiegegevens van CoMensha laten zien dat de aangiftebereidheid onder Hongaarse slachtoffers van mensenhandel zeer laag is. Uit de gesprekken die met Hongaarse prostituees zijn gevoerd, blijkt dat de vrouwen weinig weten over de Nederlandse definitie van mensenhandel en wat voor hulp de Nederlandse overheid slachtoffers van mensenhandel biedt. Zij maken ook weinig melding van misstanden, de meesten van hen hebben nog nooit een misstand gemeld. De meest genoemde redenen hiervoor zijn dat de Hongaarse prostituees geen vertrouwen hebben in de Nederlandse politie en dat vrouwen in de problemen komen als zij een misstand melden. Hierdoor zien de vrouwen geen nut in het doen van aangifte. Naast het gebrek aan vertrouwen in de politie en angst speelt ook de taalbarrière een belangrijke rol, omdat de meeste vrouwen alleen Hongaars spreken. Hongaarse prostituees die toch besluiten een misstand te melden, doen dit meestal via de raamexploitant. Deze meldingen gaan nooit over mensenhandel, maar wel over geweld tegen een collega. Het onderzoek doet verschillende aanbevelingen om de aangiftebereidheid van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel te vergroten. Deze aanbevelingen zijn onder andere: 3 De politie moet (wanneer zij surveilleren in de raamstraten) in plaats van op paarden of geblindeerde busjes door de straat te rijden, te voet langs de ramen lopen. Hierdoor wordt de politie makkelijker benaderbaar voor de Hongaarse prostituees en neemt het vertrouwen in de politie toe. Wanneer Hongaarse prostituees besluiten een misstand te melden, moet er terugkoppeling plaatsvinden. Hierdoor stijgt het vertrouwen in de politie en zullen de Hongaarse prostituees zich serieus genomen voelen door de Nederlandse politie. Het moet mogelijk gemaakt worden dat de vrouwen in hun eigen taal communiceren met de politie. Dit kan bereikt worden door het inzetten van cultural mediators. Eveneens met het doel het vertrouwen van de Hongaarse prostituees in de politie te vergroten, moeten de raamexploitant en de raamprostituees niet op dezelfde dag bezocht worden door dezelfde rechercheurs van de zedenpolitie. Er moet meer voorlichting komen voor de doelgroep in Nederland en voor kwetsbare groepen in Hongarije. Er is meer onderzoek nodig naar de situatie van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel en de redenen waarom zij weinig aangifte doen, bijvoorbeeld naar de rol van de raamexploitant in de aangiftebereidheid van Hongaarse prostituees. In Hongarije moet er meer opvang en begeleiding komen voor Hongaarse slachtoffers van mensenhandel.

5 4 1. Introductie 1.1 Aanleiding van het onderzoek Onder mensenhandel verstaat men in Nederland het werven, vervoeren, overbrengen, opnemen of huisvesten van een persoon, met gebruik van dwang (in brede zin) en met het doel die persoon uit te buiten. Er zijn verschillende vormen van mensenhandel: seksuele uitbuiting, uitbuiting buiten de seksindustrie en mensenhandel met het oogmerk van orgaanverwijdering. De (beoogde) uitbuiting is de kern van mensenhandel. Mensenhandel is een ernstig misdrijf en een schending van de rechten van de mens. Voor politie en justitie in Nederland heeft de bestrijding van mensenhandel een uitdrukkelijke prioriteit 1. Het Coördinatiecentrum Mensenhandel CoMensha signaleert de afgelopen jaren een stijging in het aantal Hongaarse slachtoffers van mensenhandel in Nederland 2. In 2012 stond Hongarije op nummer 3 in de top 5 van herkomstlanden van slachtoffers van mensenhandel in Nederland 3. De meeste Hongaarse slachtoffers zijn slachtoffers van seksuele uitbuiting, zij worden gedwongen als prostituee te werken. Slechts de helft van de slachtoffers van mensenhandel doet aangifte tegen hun mensenhandelaren, zo blijkt uit onderzoek van E-Quality, FairWork en CoMensha 4. Vermoed wordt dat dit percentage onder de Hongaarse slachtoffers van mensenhandel lager ligt dan bij slachtoffers van andere nationaliteiten. E-Quality, FairWork en CoMensha stellen in hun onderzoeksrapport dat er precies moet worden uitgezocht waarom maar zo weinig slachtoffers aangifte doen en hoe tot meer aangiften kan worden gekomen. In de bestrijding van mensenhandel zijn de aangiften van slachtoffers namelijk van essentieel belang. Er bestaan verschillende ideeën over de oorzaken van deze lage aangiftebereidheid, zoals slechte ervaringen met de politie in Hongarije, angst voor de Nederlandse politie die de prostituees door hun mensenhandelaren wordt ingeboezemd en de taalbarrière 5. Ook lijken Hongaarse prostituees niet op de hoogte te zijn van de hulp die de Nederlandse overheid slachtoffers van mensenhandel biedt (zie kader op pagina 10). Tot op heden zijn deze vermoedens echter nog niet onderzocht. Om het probleem van de stijging van het aantal Hongaarse slachtoffers van mensenhandel aan te pakken, is een toename van de aangiftebereidheid van deze doelgroep echter van groot belang. Er moet dan ook inzicht verkregen worden in mogelijke misvattingen, angsten en twijfels rondom het doen van aangifte. Ook moet onderzocht worden wat de doelgroep nodig heeft om de aangiftebereidheid te doen toenemen. Met deze kennis kunnen nieuwe strategieën en methodes worden geïmplementeerd om de aangiftebereidheid van de Hongaarse slachtoffers te vergroten wat uiteindelijk bij zal dragen aan de aanpak van Hongaarse mensenhandel. 1 Website National Rapporteur Mensenhandel: 2 Jaarverslagen CoMensha: > publicaties en downloads > jaarverslagen 3 Jaarrapportage CoMensha Mensenhandel: een genderscan op de B9-regeling, E-Quality, FairWork (voorheen BlinN) en CoMensha, Mensenhandel: een genderscan op de B9-regeling, E-Quality, FairWork (voorheen BlinN) en CoMensha, 2011

6 1.2 Doelstelling en onderzoeksvragen Het onderzoek heeft als doel inzicht te verschaffen in de lage aangiftebereidheid van de Hongaarse slachtoffers van mensenhandel. Omdat weinig Hongaarse slachtoffers aangifte doen van mensenhandel en omdat veel gesignaleerde slachtoffers na aanmelding bij CoMensha uit beeld verdwijnen is het moeilijk deze personen te ondervragen over hun aangiftebereidheid. Omdat de meeste Hongaarse slachtoffers van mensenhandel worden gedwongen om in de prostitutie te werken, is er voor gekozen om voor dit onderzoek Hongaarse prostituees te interviewen. De ervaring met het werken met Hongaarse prostituees en kennis van de Hongaarse cultuur leert dat het direct bevragen van deze prostituees over mensenhandel niet effectief is: zij praten niet graag over dit onderwerp. Om de Hongaarse vrouwen niet af te schrikken tijdens de gesprekken en toch voldoende te weten te komen, is er voor gekozen om de prostituees te vragen naar hun bereidheid tot het melden van misstanden. Hierbij wordt er van uitgegaan dat wanneer Hongaarse prostituees niet bereid zijn geringere misstanden zoals geweld te melden, zij ook niet bereid zullen zijn signalen van mensenhandel te melden of zelfs aangifte te doen (zie ook paragraaf 2.2). Het onderzoek verschaft inzicht in de bereidheid tot het melden van misstanden van de Hongaarse doelgroep door: 5 1. De aangiftebereidheid van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel te analyseren op basis van de registratiegegevens van CoMensha; 2. Een verklaring te vinden voor deze aangiftebereidheid door het interviewen van Hongaarse raamprostituees; 3. Te onderzoeken hoe ervoor gezorgd kan worden dat de aangiftebereidheid van de Hongaarse doelgroep toeneemt. 1.3 Structuur van de rapportage In hoofdstuk 2 zal de voor dit onderzoek gebruikte methodologie worden toegelicht. Vervolgens worden in hoofdstuk 3 en 4 de data over de bereidheid tot het melden van misstanden van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel en Hongaarse raamprostituees gepresenteerd. Hoofdstuk 5 geeft een samenvatting van de onderzoeksresultaten. In de conclusie (hoofdstuk 6) worden de onderzoeksvragen beantwoord en in hoofdstuk 7 worden aanbevelingen gedaan om de aangiftebereidheid van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel te laten toenemen. In hoofdstuk 8 worden suggesties gedaan voor verder onderzoek.

7 2. Methodologie In dit hoofdstuk zal de methode van het onderzoek worden besproken. Het onderzoek bestaat uit twee delen. Het eerste deel van het onderzoek richt zich op de aangiftebereidheid van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel. Het tweede deel van het onderzoek zoekt naar verklaringen voor de lage aangiftebereidheid (door het analyseren van de bereidheid tot het melden van misstanden) en naar manieren om de aangiftebereidheid te vergroten. 2.1 Aangiftebereidheid Hongaarse slachtoffers van mensenhandel Om inzicht te krijgen in de aangiftebereidheid van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel zouden aanvankelijk zowel Hongaarse slachtoffers die zich in Nederland in de opvang bevonden als ook Hongaarse raamprostituees (zie paragraaf 2.2) worden geïnterviewd. Voor het interviewen van Hongaarse slachtoffers stuurde CoMensha een namens de onderzoeker naar alle opvanginstellingen die bij CoMensha bekend zijn, met als doel Hongaarse vrouwen te vinden die bereid waren mee te werken aan het onderzoek. Ook verstrekte CoMensha een lijst van deze opvanginstellingen aan de onderzoeker. Er kwamen geen reacties op de . Na het nabellen van de opvanginstellingen bleek dat er zich op dat moment slechts één Hongaars slachtoffer van mensenhandel in een opvanginstelling bevond. Hierdoor rees bij CoMensha en de onderzoeker de vraag wat er dan met de Hongaarse slachtoffers van mensenhandel gebeurt. Het oorspronkelijke plan om gesprekken te voeren met slachtoffers uit opvanginstellingen werd daarom aangepast. In plaats van interviews af te nemen werden de gegevens van CoMensha over Hongaarse slachtoffers van mensenhandel geanalyseerd. CoMensha deelde cijfers uit hun registratie over de Hongaarse slachtoffers van mensenhandel met de onderzoeker om een beeld te krijgen van wat er met de Hongaarse slachtoffers gebeurt nadat zij als slachtoffer zijn aangemeld bij CoMensha. 6 De doelgroep van het eerste deel van het onderzoek bestaat uit aangemelde Hongaarse slachtoffers van mensenhandel. Het gaat om 76 vrouwen en één man. Deze personen zijn tussen 1 januari 2012 en 8 oktober 2012 als slachtoffer van mensenhandel aangemeld bij CoMensha. Het is niet duidelijk welk percentage van deze slachtoffers slachtoffer is van seksuele uitbuiting. Het aanmelden van slachtoffers gebeurt door verschillende instanties, zoals de Marechaussee, recherche of hulpverlening op basis van signalen van mensenhandel. Dat een slachtoffer is aangemeld betekent dus niet per definitie dat dit slachtoffer zichzelf ook als slachtoffer ziet. Een slachtoffer van mensenhandel kan dus aangemeld zijn als slachtoffer, maar zich nog in de uitbuitingssituatie begeven. 2.2 Bereidheid tot het melden van misstanden van Hongaarse raamprostituees Omdat de meeste Hongaarse slachtoffers van mensenhandel slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting, vormen Hongaarse prostituees de doelgroep voor het vinden van verklaringen van de aangiftebereidheid van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel. De doelgroep bestaat Hongaarse raamprostituees die werkzaam zijn in Alkmaar, Amsterdam en Den Haag, omdat landelijke veldwerkervaring van de onderzoeker leert dat de meeste Hongaarse raamprostituees werkzaam zijn in deze drie steden. In totaal zijn er gesprekken gevoerd met 41 Hongaarse raamprostituees, waarvan 7 in Alkmaar, 16 in Amsterdam en 18 in Den Haag.

8 Omdat de ervaring leert dat Hongaarse prostituees niet graag praten over mensenhandel is ervoor gekozen inzicht te krijgen in de lage aangiftebereidheid van deze doelgroep door hen te vragen naar het melden van misstanden in plaats van de nadruk te leggen op mensenhandel alleen. Er wordt daarbij van uit gegaan dat wanneer vrouwen geringere misstanden (beroving, bedreiging, agressieve klanten) niet melden, zij ook niet geneigd zullen zijn (signalen van) mensenhandel te melden. Daarnaast geeft informatie over misstanden die de Hongaarse prostituees ervaren inzicht in hun kwetsbaarheid, omdat duidelijk wordt in welke mate deze vrouwen in hun werk te maken krijgen met misstanden en hoe ze hiermee omgaan. Uit ervaring met de doelgroep blijkt dat zij vaak over anderen praten wanneer zij het over lastige onderwerpen hebben ( Mijn vriendin had gister een agressieve klant die per se zonder condoom wilde ). Daarom is er voor gekozen in de enquête de focus te leggen op andere Hongaarse prostituees en de vrouwen zo indirect te bevragen. 7 Voor de interviews werd een enquête opgesteld met vragen over de volgende thema s: Algemene vragen over leeftijd en tijd dat de respondent al in Nederland werkt; Vragen over ervaringen met het melden van misstanden; Vragen om inzicht te krijgen in welke gevallen de respondent melding zou maken en welke manier van het melden van misstanden de voorkeur heeft; Vragen over mensenhandel; Vragen over het beeld wat de respondent heeft van de Nederlandse politie. De enquête bestaat uit 26 vragen waarvan een deel gesloten ( Stel je ziet dat je buurvrouw in elkaar geslagen wordt. Zou je dit melden bij de raamexploitant? ) en een deel open ( Wat is volgens jou de definitie van mensenhandel? ). De enquête is in deze rapportage als appendix opgenomen. Alkmaar en Den Haag werden tweemaal bezocht. Amsterdam werd drie keer bezocht vanwege tegenvallende respons. Veel ramen in Amsterdam stonden ten tijde van de interviews leeg (met een bordje te huur ) en in de steeg waar de meeste Hongaarse prostituees werken (Molensteeg) werd in de periode dat de interviews werden afgenomen ramen verbouwd. Alkmaar en Den Haag werden een keer tijdens de dagshift en een keer tijdens de avondshift bezocht, Amsterdam twee keer tijdens de dagshift en een keer tijdens de avondshift. Sommige raamexploitanten accepteren geen dubbele shifts: prostituees mogen alleen of overdag of s avonds werken. Het bezoeken van de steden tijdens verschillende shifts en op andere dagen van de week vergrootte de kans om Hongaarse vrouwen tegen te komen die nog niet eerder waren geïnterviewd. Zie het kader onderaan deze pagina voor een beschrijving van de interviews. Het afnemen van interviews met Hongaarse raamprostituees Wanneer het vermoeden bestond dat een vrouw Hongaars was, werd zij benaderd door de onderzoeker en de stagiair. Een vermoeden was gebaseerd op uiterlijke kenmerken, werklocatie en (vooral bij warm weer wanneer de deuren en ramen open waren) door muziek die geluisterd werd of luidruchtige (telefoon- )gesprekken. Deze vrouwen werd gevraagd of ze een paar minuten zouden willen besteden aan het beantwoorden van wat vragen. Het doel van de enquête werd kort uitgelegd en de vrouwen werd verteld dat zij een cadeautje zouden krijgen na afloop van de enquête. Het cadeautje (make-up) trok vaak ook andere Hongaarse prostituees van naastgelegen ramen over de streep om mee te doen aan de enquête, zodra zij hun buurvrouw met het cadeau zagen. Het afnemen van de enquête duurde ongeveer 5 minuten. Omdat veel vrouwen blij waren in hun eigen taal over de thema s uit de enquête te kunnen praten (dit gaven zij ook expliciet aan) duurde sommige interviews veel langer, ondanks dat veel vrouwen aanvankelijk aangaven niet veel tijd te hebben.

9 2.3 Beperkingen van het onderzoek In de interpretatie van de data moet rekening gehouden worden met factoren die de betrouwbaarheid van de data onzeker maakt. Veel Hongaarse vrouwen geven aan niemand te kunnen vertrouwen: In hoeverre vertrouwen zij de interviewer en zijn zij bereid eerlijk antwoord te geven op de vragen? Daarnaast leken veel vrouwen niet helder te zijn, mogelijk door het gebruik van verdovende middelen. Enkele vrouwen reageerden negatief op de vragen, deze vrouwen reageerden vooral boos. Na even doorvragen bleek vaak dat deze vrouwen weinig hoop hadden op verbetering van hun situatie en hierdoor geen nut zagen in het beantwoorden van de vragen. De enquêtes konden hierdoor niet altijd afgemaakt worden. Sommige vrouwen leken niet vrijuit te kunnen praten. Ze keken tijdens het interview steeds gespannen naar buiten of naar hun telefoon. In een raambordeel met vier ramen naast elkaar waar de vrouwen dus eigenlijk in dezelfde ruimte staan, wilde een Hongaarse vrouw wel antwoord geven, maar ze deed ondertussen het raam steeds verder dicht en begon steeds zachter te praten, helemaal toen haar collega de muziek uitzette. Het meisje leek angstig en verlegen, terwijl ze even daarvoor uitbundig stond te dansen en erg haar best deed voorbijgangers te verleiden. 8

10 3. Resultaten aangiftebereidheid Hongaarse slachtoffers mensenhandel In dit hoofdstuk worden de cijfers van CoMensha met betrekking tot Hongaarse slachtoffers van mensenhandel besproken. Tussen 1 januari 2012 en 8 oktober 2012 zijn er in het totaal 77 Hongaarse slachtoffers van mensenhandel aangemeld bij CoMensha. In grafiek 1 is te zien dat aan 62 personen (81%) van deze aangemelde slachtoffers bedenktijd (zie kader pagina 10) is geboden. 9 Grafiek 1: Aantal Hongaarse slachtoffers van mensenhandel dat wel of geen bedenktijd is geboden (n=77) Van de 62 slachtoffers die bedenktijd kregen aangeboden hebben 51 personen (82%) de bedenktijd niet geaccepteerd. Van de 11 Hongaarse slachtoffers van mensenhandel die de bedenktijd wel accepteerden bevinden 7 personen zich nog in de bedenktijd. Er zijn dus 4 Hongaarse slachtoffers die mogelijk aangifte hebben gedaan nadat zij bedenktijd aangeboden hebben gekregen. Het totaal aantal aangiften van Hongaarse slachtoffers van mensenhandel tussen 1 januari 2012 en 8 oktober 2012 ligt echter hoger dan 4, namelijk op 13. Dit betekent dat er slachtoffers zijn die aangifte hebben gedaan maar die geen bedenktijd aangeboden hebben gekregen. In grafiek 2 is te zien dat van het totaal aantal aangemelde Hongaarse slachtoffers van mensenhandel 64 personen geen aangifte hebben gedaan (83%) en 13 personen (17%) wel aangifte heeft gedaan. Grafiek 2: Aantal Hongaarse slachtoffers van mensenhandel dat wel of geen aangifte heeft gedaan (n=77) Van de 64 aangemelde Hongaarse slachtoffers van mensenhandel die geen aangifte hebben gedaan, keerden 4 slachtoffers (6%) terug naar Hongarije (zie grafiek 3). Hier is echter vrijwel geen opvang voor slachtoffers van mensenhandel: Momenteel is er slechts één opvangtehuis waar ook slachtoffers van mensenhandel kunnen worden opgevangen. Mensenhandel heeft (nog) geen prioriteit in Hongarije, mede doordat het wordt gezien als een probleem van de landen waar het

11 misdrijf (de uitbuiting) plaatsvindt, zoals in Zwitserland en Nederland 6. Daarnaast gingen 3 slachtoffers (5%) naar een opvanginstelling in Nederland. Van twee personen is het bekend dat zij met onbekende bestemming (MOB) zijn vertrokken (3%). Van de overige 86% is niet bekend wat er met hen is gebeurd. 10 Grafiek 3: Situatie Hongaarse slachtoffers van mensenhandel nadat zij aangemeld zijn bij CoMensha (n=77) Van de 13 Hongaarse slachtoffers die aangifte hebben gedaan, gingen er 5 terug naar Hongarije (38%, zie grafiek 4), één slachtoffer ging naar de opvang (8%) en van het merendeel van deze slachtoffers is niet bekend wat er met hen is gebeurd nadat zij aangifte hebben gedaan (54%). De B9-regeling Voor slachtoffers van mensenhandel in Nederland is er de B9-regeling. Deze term duidt op hoofdstuk B9 uit de Vreemdelingencirculaire. Het doel van deze regeling is slachtoffers van mensenhandel in staat te stellen aangifte te doen. Slachtoffers van mensenhandel krijgen eerst drie maanden bedenktijd, waarin zij tot rust kunnen komen en kunnen besluiten al dan niet aangifte te willen doen. Tijdens deze drie maanden mogen slachtoffers niet in de prostitutie werken. Naast drie maanden bedenktijd krijgen slachtoffers ook een tijdelijke verblijfsstatus en recht op opvang, (medische) zorg en een uitkering. Daarnaast krijgen slachtoffers recht op aangifte en begeleiding in het proces van het doen van aangifte, bijvoorbeeld in de vorm van juridische hulpverlening. Als een slachtoffer van mensenhandel besluit om aangifte te doen of op andere wijze medewerking te verlenen aan een strafrechtelijk opsporings- of vervolgingsonderzoek, heeft hij of zij het recht een aanvraag te doen voor een verblijfsvergunning met een geldigheid van 3 jaar. Deze verblijfsvergunning B9 geeft het slachtoffer niet alleen het recht legaal in Nederland te verblijven, maar ook recht op een advocaat, een huurwoning, een uitkering, ziektekostenverzekering en het volgen van een opleiding of werk. Na 3 jaar loopt de verblijfsvergunning af, tenzij het strafproces langer dan 3 jaar duurt of de dader is veroordeeld: de verblijfsvergunning wordt dan permanent. Ook als bewezen kan worden dat het slachtoffer niet terug kan naar het land van herkomst, vanwege bijvoorbeeld mogelijk opnieuw gevaar van de mensenhandelaar, kan de verblijfsvergunning B9 omgezet worden in een permanente verblijfsvergunning. Het slachtoffer krijgt alleen een verblijfsvergunning als de aangifte genoeg aanknopingspunten biedt voor verder onderzoek. Wanneer een slachtoffer afziet van het doen van aangifte dan vervalt de tijdelijke verblijfsvergunning. Ook als de zaak wordt geseponeerd, vervalt de tijdelijke verblijfsvergunning van het slachtoffer. Deze informatie is afkomstig van en 6 Interview met onder andere Krisztina Berta, coördinator mensenhandel van Hongarije: (artikel in het Hongaars, vertaling opvraagbaar bij Hinta)

12 11 Grafiek 4: Situatie Hongaarse slachtoffers van mensenhandel die aangifte hebben gedaan, nadat zij aangemeld zijn bij CoMensha (n=13) Samenvattend heeft een grote meerderheid van de geregistreerde slachtoffers bedenktijd aangeboden gekregen. Slechts enkelen van deze slachtoffers deden uiteindelijk aangifte. De meeste slachtoffers hebben de bedenktijd niet geaccepteerd. Enkelen van hen besloten uiteindelijk toch aangifte te doen. De aangiftebereidheid van Hongaarse slachtoffers ligt inderdaad lager dan de 50% die uit eerder onderzoek naar voren kwam: slechts 17% van de Hongaarse slachtoffers van mensenhandel doet aangifte. In 81% van de gevallen is het niet duidelijk wat er met Hongaarse slachtoffers gebeurt nadat zij aangemeld zijn of aangifte hebben gedaan. Zij zijn van de radar verdwenen.

13 4. Resultaten bereidheid melden van misstanden Hongaarse raamprostituees In dit hoofdstuk worden de resultaten van de enquêtes besproken die werden afgenomen onder Hongaarse raamprostituees in Alkmaar, Amsterdam en Den Haag. In paragraaf 4.1 worden de resultaten van de algemene vragen uit de enquête besproken en in paragraaf 4.2 de resultaten van de vragen met betrekking tot ervaringen met het melden van misstanden. De enquête bevatte ook vragen over het melden van misstanden aan de hand van voorbeelden, deze resultaten worden in paragraaf 4.3 uiteengezet. In paragraaf 4.4 worden de resultaten van de vragen over mensenhandel besproken en in paragraaf 4.5 resultaten van de vragen over de Nederlandse politie. 4.1 Achtergrondinformatie Om de antwoorden op de vragen in een perspectief te kunnen plaatsen begon de enquête met twee algemene vragen. De antwoorden op deze vragen worden besproken op landelijk niveau (de geïnterviewde Hongaarse raamprostituees in Alkmaar, Amsterdam en Den Haag) en op lokaal niveau (per stad) Landelijke resultaten De verdeling in leeftijd van de Hongaarse raamprostituees in Alkmaar, Amsterdam en Den Haag is als volgt: 12 Grafiek 5: De verdeling in leeftijd van de geïnterviewde Hongaarse prostituees (n=41) Grafiek 5 laat zien dat de meeste Hongaarse prostituees tussen de 20 en de 25 jaar oud zijn. De vrouwen onder de 20 twijfelden soms even voordat ze antwoord gaven of vroegen achteraf of het antwoord nog veranderd mocht worden. Dit geldt vooral voor de vrouwen die 18 als antwoord gaven, zij zeiden opeens 19 jaar oud te zijn. Voor de categorie Ouder dan 30 gaven sommige vrouwen juist aan dat ze het moeilijk vonden hun echte leeftijd te zeggen. Grafiek 6: De verdeling van werkduur in Nederland van de geïnterviewde Hongaarse prostituees (n=41)

14 Zoals grafiek 6 laat zien werken de meeste Hongaarse prostituees op het moment van interviewen tussen de 1 en 6 maanden of 1 en 3 jaar in Nederland. De verdeling ligt echter niet erg uiteen. Er waren geen Hongaarse prostituees die aangaven langer dan 6 maanden maar korter dan 1 jaar in Nederland als prostituee te werken Lokale resultaten Op lokaal niveau zijn er verschillen te zien in de verdeling in leeftijd van de Hongaarse prostituees in de verschillende steden. In Amsterdam relatief gezien de meeste jonge Hongaarse prostituees (62% van 25 jaar of jonger) en in Alkmaar de oudste (57% ouder dan 30 jaar). In Den Haag is de verdeling tussen de vrouwen tot en met 25 jaar en de vrouwen ouder dan 25 precies gelijk. In Alkmaar werden geen Hongaarse vrouwen die jonger zijn dan 20 jaar geïnterviewd. In Amsterdam werden de meeste Hongaarse prostituees die jonger zijn dan 20 geïnterviewd (12%). In Alkmaar werken naar verhouding de meeste oudere Hongaarse prostituees en werken zij ook al langere tijd dan de Hongaarse prostituees in Amsterdam en Den Haag: 57% werkt tussen de 4 en 5 jaar als prostituee in Nederland. In Alkmaar en Amsterdam werkt geen van de geïnterviewde vrouwen korter dan een maand of langer dan 5 jaar. Amsterdam heeft het grootste percentage jonge Hongaarse prostituees (12% jonger dan 20) en 75% van alle geïnterviewde vrouwen werkt korter dan 3 jaar als prostituee in Nederland. In Den Haag werken vrouwen het kortst in vergelijking met Alkmaar en Amsterdam: 78% werkt korter dan 3 jaar en 66% zelfs een half jaar of korter. 13 Hongaarse prostituees van Roma afkomst Veel Hongaarse prostituees zijn van Roma afkomst. In deze cultuur zijn vrouwen ondergeschikt aan de man. Dat zij werken om een man te onderhouden, is voor veel Hongaarse vrouwen van Roma afkomst iets wat erbij hoort. Daarnaast hoort het bij de Roma traditie dat meisjes en vrouwen worden begeleid door iemand uit hun gemeenschap wanneer zij zich buiten deze gemeenschap begeven. Veel geïnterviewde Hongaarse prostituees gaven aan te moeten werken om hun partner te onderhouden. Een vrouw vertelde: Ik wil niet dat mijn vriend werkt, want als ik dan een paar dagen naar huis ga dan wil ik hem wel de hele tijd kunnen zien. Als hij zou werken, dan zou ik hem niet kunnen zien. Hij kan niet naar Nederland komen, hij is al een paar keer opgepakt omdat ze dachten dat hij een pooier was. Vrouwen van Roma afkomst hebben weinig kansen in Hongarije. Voor bovenstaande tekst is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Corsi, M., C. Crepaldi, M. Samek Lodovici, P. Boccagni & C. Vasilescu (2010): Ethnic minority and Roma women in Europe: A case for gender equality?, European Union, European Community Programme for Employment and Social Solidarity Progress ( ) Surdu, L. & M. Surdu (2006): Broadening the Agenda: The Status of Romani Women in Romania, Open Society Institute, New York.

15 4.2 Ervaring met het melden van misstanden Tijdens het interview werd Hongaarse prostituees gevraagd naar hun kennis over het melden van misstanden en hun eventuele ervaring hiermee. De term misstand werd tijdens het interview toegelicht als het zien of meemaken van iets slechts, zoals geweld, agressie of criminaliteit Landelijke resultaten De eerste vraag ging in op de kennis van de Hongaarse prostituees over de mogelijkheden in Nederland voor het melden van misstanden (grafiek 7). Er konden meerdere antwoorden gegeven worden: 14 Grafiek 7: Antwoorden van Hongaarse prostituees in Nederland op de vraag waar zij misstanden kunnen melden in Nederland (n=41) De meest gegeven antwoorden op de vraag bij wie men in Nederland misstanden kan melden waren bij de politie (51%) en bij de raamexploitant (49%). Daarnaast gaf 15% van de Hongaarse prostituees aan dat zij bij niemand een misstand kunnen melden in Nederland: Je kunt aan niemand iets melden want niemand helpt je hier in Nederland. Als er iets gebeurt, is de politie er nooit. Het is een soort Murphy s Law. De politie in Nederland heeft alleen maar woorden maar geen daden. Daarom zou ik nooit iets aan de politie melden. Van alle geïnterviewde Hongaarse prostituees heeft verreweg het grootste deel (76%) nog nooit een misstand gemeld in Nederland (grafiek 8). Bij de vrouwen die wel eens iets hebben (22%) gingen hun meldingen meestal over een agressieve klant of een (poging tot) beroving. Een vrouw gaf aan gemeld te hebben dat haar ex-pooier weer in Nederland was en meisjes uitbuitte. Grafiek 8: Antwoorden van Hongaarse prostituees in Nederland op de vraag of zij wel eens iets hebben gemeld aan de politie (n=41)

16 Van de vrouwen die eerder een melding hebben gemaakt, deden de meesten dit door de alarmknop in te drukken of het voorval op een andere manier te melden aan de raamexploitant (56%). Een gelijk percentage van de vrouwen heeft de melding gedaan toen de politie langskwam op controle of door collega s te alarmeren dat er iets niet in orde was door hen te roepen (beide 22%). Slechts één vrouw maakte melding op het politiebureau. Op de vraag of de vrouwen die al eens iets gemeld hebben, in de toekomst weer een melding zouden maken, gaf 50% aan weer een melding te maken in de toekomst, 40% zou niet opnieuw een melding maken en 10% gaf aan het niet te weten: 15 Ik zou niet opnieuw een melding maken bij de politie als ik een agressieve klant zou hebben. De politie kwam wel toen ik een keer een lastige klant had, maar de klant stond na twee uur weer voor mijn raam en ik moest van de politie ook nog eens het geld wat de klant me had betaald, teruggeven! Niet alleen aan vrouwen die ervaring hebben met het melden van misstanden maar ook aan de andere Hongaarse prostituees werd gevraagd of zij, wanneer ze iets zouden melden bij de politie, er op vertrouwen dat er ook echt iets met deze melding wordt gedaan (grafiek 9). Grafiek 9: Verdeling van antwoorden van Hongaarse prostituees op de vraag of zij, als zij een misstand zouden melden bij de politie, er van uit gaan dat daar daadwerkelijk iets mee gedaan wordt (n=41). Grafiek 9 laat zien dat 27% van de vrouwen er van uit gaat dat wanneer zij iets zouden melden bij de politie hier ook daadwerkelijk iets mee gedaan wordt. Een iets groter percentage gaf aan hier niet in te geloven: 29% antwoordde met nee: De dealers, die zijn er altijd en kunnen helpen om problemen op te lossen. De politie staat altijd maar wat op de brug te praten, ze doen niets. Iets minder dan de helft (44%) gaf aan te twijfelen ( misschien ) of niet genoeg af te weten van de Nederlandse politie om hierop te kunnen antwoorden ( weet niet ) Lokale resultaten In Alkmaar gaven de meeste vrouwen (71%) aan dat zij bij de politie misstanden kunnen melden, gevolgd door 29% van de vrouwen die aangaf misstanden te kunnen melden bij de raamexploitant. Het percentage wat aangaf bij niemand misstanden te kunnen melden was bijna gelijk met het landelijke percentage (14%).

17 16 Grafiek 10: Antwoorden van Hongaarse prostituees in Alkmaar op de vraag waar zij misstanden kunnen melden in Nederland (n=7) Ook in Amsterdam gaven de geïnterviewden slechts drie verschillende antwoorden (grafiek 11). De percentages van vrouwen die aangaven misstanden te kunnen melden bij de raamexploitant (56%) en bij de politie (50%) liggen niet ver uit elkaar. Daarnaast gaf 19% aan bij niemand misstanden te kunnen melden. Dit percentage ligt hoger dan het nationale percentage. Een vrouw legde haar antwoord als volgt toe: Ik werk al een paar jaar in de prostitutie in Nederland. Mijn huisgenote is pas twintig en heel naïef. Ik doe alles wat ik kan om haar uit handen van de pooiers te houden. Een jongen hoeft maar een beetje lief voor haar te zijn en ze is al verliefd. Niemand kan haar helpen, ik kan haar alleen proberen te beschermen. De volgende grafiek laat de antwoorden van de Hongaarse prostituees in Amsterdam zien: Grafiek 11: Antwoorden van Hongaarse prostituees in Amsterdam op de vraag waar zij misstanden kunnen melden in Nederland (n=16) Net als in Alkmaar geven ook in Den Haag (grafiek 12) de meeste Hongaarse prostituees aan bij de politie misstanden te kunnen melden (61%). Daarnaast geeft 33% van de vrouwen aan misstanden te kunnen melden bij de raamexploitant. Hetzelfde percentage vrouwen (11%) geeft aan bij vrienden of juist bij niemand misstanden te kunnen melden.

18 17 Grafiek 12: Antwoorden van Hongaarse prostituees in Den Haag op de vraag waar zij misstanden kunnen melden in Nederland (n=18) Samenvattende gaven in Alkmaar en Den Haag de meeste vrouwen aan misstanden te kunnen melden bij de politie (respectievelijk 71% en 61%). In Amsterdam antwoorden de vrouwen juist meestal dat zij misstanden kunnen melden bij de raamexploitant (57%). Ook gaven in Amsterdam in verhouding de meeste vrouwen aan dat zij bij niemand misstanden kunnen melden (19%). De percentages van Hongaarse vrouwen die nog nooit iets gemeld hebben aan de politie in Nederland komen overeen in de verschillende steden (Alkmaar 71%, Amsterdam 76% en Den Haag 72%). Het percentage vrouwen wat wel eens iets gemeld heeft, ligt in Alkmaar iets hoger dan in de andere steden: 29% in Alkmaar tegenover 18% in Amsterdam en 22% in Den Haag. In Alkmaar waren er echter geen vrouwen die geen antwoord wilden geven op deze vraag, in Amsterdam en Den Haag was dit wel het geval (in beide steden 6%). Er is grote verdeeldheid onder de Hongaarse vrouwen in de verschillende steden of zij in de toekomst opnieuw een misstand zouden melden, als zij denken aan hun eerdere ervaring. In Alkmaar gaf 100% van de vrouwen die eerder al eens een misstand hebben gemeld aan de politie aan dat zij niet opnieuw een melding zouden maken in de toekomst. In Den Haag gaf juist 100% van de vrouwen aan dat zij wel opnieuw een misstand zouden melden, mocht een dergelijke situatie zich opnieuw voordoen. In Amsterdam gaf 67% van de vrouwen die al eens eerder iets meldden aan dat zij niet opnieuw een misstand zouden melden, 33% gaf aan dit wel opnieuw te zullen doen. De Hongaarse vrouwen in Alkmaar hebben er weinig vertrouwen in dat wanneer zij iets zouden melden aan de politie hier ook daadwerkelijk iets mee gedaan zal worden, 57% van hen denkt dat de politie niets zou doen met hun melding (grafiek 13): Grafiek 13: Verdeling van antwoorden van Hongaarse prostituees in Alkmaar op de vraag of zij, als zij een misstand zouden melden bij de politie, er van uit gaan dat daar daadwerkelijk iets mee gedaan wordt (n=7).

19 18 In Amsterdam denkt slechts 19% van de Hongaarse prostituees dat er echt iets gedaan wordt met hun melding door de Nederlandse politie. Het merendeel van de vrouwen gaf aan hier niet zeker van te zijn of geen idee te hebben (61%). Grafiek 14: Verdeling van antwoorden van Hongaarse prostituees in Amsterdam op de vraag of zij, als zij een misstand zouden melden bij de politie, er van uit gaan dat daar daadwerkelijk iets mee gedaan wordt (n=16). In Den Haag denkt 33% van de vrouwen dat er wel iets gedaan zou worden met hun melding (grafiek 15), 22% denkt juist dat er niets gedaan zou worden met hun melding. In Den Haag voert de zedenpolitie sinds 1 januari met alle nieuwe prostituees een gesprek voordat zij aan het werk mogen (zij controleren op meerderjarigheid, legaal verblijf en slachtofferschap) en geven zij een negatief werkadvies wanneer er signalen van mensenhandel worden waargenomen. Als de exploitant dit advies in de wind slaat, dan volgt een bestuurlijke rapportage naar de gemeente. Tijdens de controle legt de Haagse zedenpolitie uit wat hun werk en het Nederlandse prostitutiebeleid inhouden. Daarnaast worden de nieuwe prostituees voorgelicht over allerlei instanties zoals hulpverlening en Meld Misdaad Anoniem 8. Grafiek 15: Verdeling van antwoorden van Hongaarse prostituees in Den Haag op de vraag of zij, als zij een misstand zouden melden bij de politie, er van uit gaan dat daar daadwerkelijk iets mee gedaan wordt (n=18). Samenvattend geloven in Alkmaar de meeste geïnterviewde Hongaarse vrouwen niet dat de politie iets zou doen met hun melding (57%), in Den Haag denken meeste vrouwen juist dat er wel iets gedaan wordt met hun melding. In Amsterdam zijn de meningen verdeeld, slechts 19% denkt dat de politie iets zou doen met hun melding. In Amsterdam twijfelen de meeste vrouwen of er wel iets gedaan zou worden met hun melding (25%), in Alkmaar was dit percentage het laagst (14%). 7 Dit is een initiatief van de Gemeente Den Haag, voor 1 januari 2012 werden prostituees gecontroleerd op verzoek van de exploitanten (naast reguliere controles). 8 Informatie van Politie Haaglanden afdeling Commerciële Zeden: persoonlijke communicatie

20 4.3 Het melden van misstanden De volgende vragen uit de enquête gingen een fictieve situatie ( Stel je voor dat je ziet dat de vrouw in het raam naast je in elkaar geslagen wordt ) waarbij steeds de vraag was of de vrouwen dit incident op een bepaalde manier zouden melden. Deze manieren waren bijvoorbeeld telefonisch bij de politie, via een speciale website of bij de raamexploitant. Ook werden er voorbeelden gegeven van andere misstanden en werd de vrouwen gevraagd of zij melding zouden maken van een dit soort situaties Landelijke resultaten De eerste vraag ging in op het al dan niet melden van het incident met de buurvrouw als de politie langs zou komen op controle. In het eerste voorbeeld is er tijdens deze controle niemand aanwezig die Hongaars spreekt, bij het tweede voorbeeld wel (grafieken 16 en 17). Veel vrouwen spraken voordat zij deze vraag beantwoorden hun wantrouwen in de Nederlandse politie uit. Veel vrouwen kwamen met voorbeelden van slechte ervaringen met de Nederlandse politie, zoals een Hongaarse prostituee in Amsterdam: 19 Ik meldde een keer aan de office (raamexploitant, MVG) dat er een hele vervelende klant rondliep die me lastigviel. Vervolgens kwam de politie pas na een half uur. De klant namen ze wel mee, maar na een paar uur stond hij gewoon weer voor mijn raam. Ik was echt teleurgesteld in de politie. Ze helpen ons helemaal niet. Sindsdien bel ik de politie niet meer, ik los het zelf op. Ik ken alle dealers die hier rondlopen en zij hebben hun eigen manieren om problemen op te lossen. Dat werkt voor mij makkelijker en sneller en ik weet tenminste zeker dat een vervelende klant echt niet meer terugkomt. In het eerste voorbeeld geeft slechts 39% aan het incident te melden (grafiek 16). Meer dan het dubbele aantal vrouwen geeft aan het incident te melden als er iemand bij de politie aanwezig is die Hongaars spreekt (80%, zie grafiek 17). Grafieken 16 (links) en 17: Antwoorden van Hongaarse prostituees op de vraag of ze een bepaald incident zouden melden aan de politie tijdens controle (n=41). Op de vraag of de Hongaarse prostituees het incident telefonisch zouden melden aan de politie werd minder vaak met ja geantwoord dan in het voorbeeld over de controle (20% telefonisch, 39% tijdens controle). Ook bij het telefonisch melden veranderen de antwoorden wanneer de mogelijkheid geboden wordt in het Hongaars te kunnen praten. Vier keer zoveel vrouwen geven aan de melding wel telefonisch te melden als dit in het Hongaars kan, dan wanneer dit niet mogelijk is (grafiek 19).

21 20 Grafieken 18 (links) en 19: Antwoorden van Hongaarse prostituees op de vraag of ze een bepaald incident telefonisch zouden melden aan de politie (n=41). Op de vraag of de Hongaarse prostituees het incident zouden melden bij Meld Misdaad Anoniem antwoordde 88% met nee. Veel vrouwen gaven aan Meld Misdaad Anoniem niet te kennen. Dit was ook het geval bij vraag of vrouwen het incident zouden melden bij de GGD: 56% antwoordde met nee, meestal omdat zij de GGD niet kennen. Sommige vrouwen gaven aan de GGD alleen in te lichten als de gezondheid van de buurvrouw in gevaar zou zijn door het geweld: Ik heb de GGD wel eens verteld over een ander Hongaars meisje wat steeds door haar pooier in elkaar geslagen werd en getrapt werd terwijl ze zwanger was. Het kindje was al overleden maar ze bleef toch doorwerken en ging niet naar de dokter. Maar uiteindelijk is het toch haar keuze: als zij bij die jongen wil blijven dan doet ze dat toch wel. Drie andere manieren om het incident te melden die werden gegeven tijdens de enquête waren de mogelijkheid om in het Hongaars te bellen of een sms-bericht te sturen in het Hongaars naar een gratis nummer en de mogelijkheid om een bericht achter te laten op een speciale Hongaarstalige website. Een grote meerderheid van de vrouwen (66%) gaf aan geïnteresseerd te zijn in de mogelijkheid een misstand in het Hongaars te melden door te bellen naar een gratis telefoonnummer. Over de mogelijkheid om in het Hongaars te sms en waren de meningen verdeeld: 44% gaf aan iets voor deze mogelijkheid te voelen, 56% zou hier niet graag gebruik van maken. Vooral het risico hun privacy in gevaar te brengen weerhoudt de vrouwen ervan voor deze optie te kiezen. Het achterlaten van een bericht op een website was het minst populair: slechts 24% van de vrouwen gaf aan hierin geïnteresseerd te zijn. Veel vrouwen gaven aan weinig gebruik te maken van internet en een incident melden via een website was volgens velen vooral gedoe. Grafiek 20 laat zien dat een zeer grote meerderheid van de vrouwen (88%) ervoor kiest het incident te melden bij de raamexploitant. Dit kan zijn per telefoon, door langs te gaan of op de alarmknop te drukken. Raamexploitanten spreken wat woorden Hongaars of er zijn collega s in de buurt die wat Engels spreken en die kunnen tolken. Reacties van Hongaarse prostituees op het onderzoek Veel vrouwen reageerden positief op het interview. Ze gaven aan blij te zijn dat er naar hun mening gevraagd werd en dat ze in hun eigen taal konden antwoorden. Hongaarse prostituees zien het als een grote beperking in hun contact met Nederlandse instanties en de politie dat zij zich niet kunnen uitdrukken zoals zij zouden willen. Vaak werd de hoop uitgesproken dat de Nederlandse overheid en politie hun antwoorden op de vragen uit de enquête serieus zouden nemen.

22 Opvallend vaak werd door vrouwen aangegeven dat ze vermoeden of zeker weten dat hun alarmknop niet werkt, omdat er niets gebeurt als zij de knop indrukken. De vrouwen gaven aan dat raamexploitanten waarschijnlijk geen problemen willen. Verschillende raambordelen zijn de afgelopen jaren gesloten 9 en raamexploitanten zijn bang voor de negatieve gevolgen van problemen die zich in hun raambordelen voordoen. In andere gevallen leek de knop wel te werken, maar op een zeer moeilijk bereikbare plek te zitten, zoals achter de kapstok of een paar meter van het bed verwijderd. 21 Grafiek 20: Antwoorden op de vraag of de Hongaarse vrouwen het voorbeeldincident zouden melden aan hun raamexploitant (n=41). Ook gaven veel vrouwen aan collega s op de hoogte te stellen van het incident (73%). Hierbij moet echter vermeld worden dat meestal slechts één of twee collega s in vertrouwen genomen worden. Veel vrouwen geven aan dat er sprake is van veel haat en nijd tussen de Hongaarse prostituees onderling: Ik hoef niets te melden aan mijn collega s, ze roddelen namelijk zoveel dat ze toch wel alles te weten komen. Niets blijft geheim onder de Hongaarse vrouwen, ook al hebben we een hekel aan elkaar. Iedereen weet alles, maar niemand zegt iets tegen de politie. Het is duidelijk dat sommige manieren van het melden van misstanden populairder zijn dan andere. De 5 manieren waarop de meeste vrouwen het voorbeeldincident zouden melden zijn: 1. Het melden van het incident bij de raamexploitant (88%) 2. Telefonisch bij de politie in het Hongaars (83%) 3. Bij politie tijdens controle in het Hongaars (80%) 4. Bij collega s (73%) 5. Via een anoniem telefoonnummer, in het Hongaars (66%) De minst populaire manier van melden van het incident is via Meld Misdaad Anoniem. Slechts 18% gaf aan voor deze mogelijkheid te kiezen. Dit percentage is gelijk aan het percentage van de mogelijkheid om het incident telefonisch bij de politie te melden als dit niet in het Hongaars kan. Slechts 20% van de Hongaarse prostituees gaf aan voor deze mogelijkheid te kiezen. 9 Voor voorbeelden zie: of

23 Naast vragen over verschillende manieren van het melden van misstanden, werd de vrouwen ook gevraagd of zij bepaalde misstanden wel of niet zouden melden. Hierbij was het niet van belang hoe vrouwen deze misstanden dan precies zouden melden. Grafiek 21 laat zien hoeveel vrouwen aangaven bepaalde misstanden te melden. Er konden meerdere antwoorden worden gegeven. 22 Grafiek 21: Gevallen waarin Hongaarse prostituees melding zouden maken (n=41). Geweld tegen een collega zouden bijna alle vrouwen melden (93%) maar geweld tegen zichzelf een stuk minder vaak (66%): Laatst had ik een klant die agressief werd omdat ik alleen voor 50 met condoom doe. Hij wilde zonder. Hij heeft me bijna gewurgd. Zulke dingen gebeuren vaker. De vrouwen geweld tegen een collega of tegen zichzelf niet melden, hadden vaak de instelling dat iedereen dat soort dingen voor zichzelf moet oplossen. Enkele vrouwen gaven aan geweld tegen hen liever op te lossen door zelf gewelddadig terug te doen. Als vrouwen beroofd worden, doet 49% hiervan aangifte en bij bedreiging 51%. Veel vrouwen vermeldden hierbij dat beroving vaak voorkomt en dat ze geen zin hebben hier elke keer iets mee te doen. Dit geldt ook voor bedreiging. Ook zien sommige vrouwen beroving als hun eigen fout. Vrouwen proberen goed op hun persoonlijke bezittingen en geld te letten, maar soms verdwijnen spullen zonder dat ze het door hebben. Problemen met een klant meldt 44% van de vrouwen. Wat betreft problemen met klanten vinden veel vrouwen dat ze dit zelf op moeten lossen. Daarnaast vertelden veel vrouwen dat de meeste klanten wel problemen geven: ze willen seks zonder condoom terwijl de vrouw dit niet wil, ze komen niet klaar en eisen hun geld terug, ze proberen dingen gedaan te krijgen zonder ervoor te betalen en veel klanten zijn überhaupt grof en agressief. Misstanden die vrouwen niet snel melden zijn problemen met de raamexploitant (37%), het vermoeden dat een collega minderjarig is (20%) en signalen van mensenhandel (15%). Veel vrouwen huren woonruimte via de raamexploitant. Daarnaast willen ze graag werken in een vaste kamer. Ze geven dan ook aan problemen met de raamexploitant niet graag te melden. Daarnaast weten ze niet goed bij wie ze deze problemen zouden kunnen melden. De rechercheurs van de zedenpolitie kunnen het immers goed vinden met de raamexploitanten. Veel Hongaarse prostituees geven aan zich niet bezig te willen houden met collega s die minderjarig zijn, omdat ze dit in het geval van een vals paspoort toch niet kunnen bewijzen. De vrouwen die aangeven wél melding te maken van minderjarige collega-prostituees zeggen dit te doen omdat minderjarige meisjes veel meer klanten krijgen dan meerderjarigen en zo veel meer kunnen verdienen. Enkele vrouwen spraken hierbij uit