Ballast Water Management Convention 2004

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ballast Water Management Convention 2004"

Transcriptie

1 Royal Netherlands Institute for Sea Research Ballast Water Management Convention 2004 Etienne J. Brutel de la Rivière Royal Netherlands Institute for Sea Research NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) 1

2 Inhoud! Waarom ballastwater?! Wat is dan het probleem?! Voorbeelden?! Wetgeving?! Oplossingen? 2

3 NIOZ?? " Onafhankelijk wetenschappelijk onderzoeksinstituut (NWO) " Fundamenteel- en toegepast onderzoek " 230 medewerkers, ongeveer 70 onderzoekers " Wereldleidende kennis van de zee " Leadpartner in Interreg project ( " 40 BWT systemen getest " Daarvan 7 goedgekeurs 3

4 1. Ballastwater? 4

5 Stress van een schip 5

6 Trim van een schip Stuurlastig schip Koplastig schip 6

7 Helling van een schip 7

8 Stabiliteit van een schip 8

9 Is het nieuw?? Batavia:- vergaan 4 juni 1629 op weg naar Java Ballast: - bewerkte stenen voor de nieuwe waterpoort van Batavia 9

10 Wat is dan het probleem? Mariene bio-diversiteit, invasieve organismen en ballast water..! 1 van de vier grootste bedreigingen voor onze zeeën en oceanen! Daarnaast:! Vervuiling vanaf het land! Overbevissing! Aanpassing van natuurlijke omgeving 10

11 Gladde tanks? 11

12 Impact?! Ecologisch! Nieuwe invasie iedere 9 weken! Economisch! 100-en miljarden euro s/jaar! Europe (IEEP-Project): 11.4 miljard /year (1.8 control, 9.6 damage)! Volksgezondheid! Voedselvergiftiging! Cholera 12

13 olie vervuiling vs mariene bio-invasies Olie vervuiling is zichtbaar, heeft een grote media impact en initieert politieke reactie. Over het algemeen hersteld het mileu. Bio-invasies ontstaan onopgemerkt en blijven dat enige tijd, de aantallen nemen ernorm toe en dit proces is onomkeerbaar. 13

14 Het loont om actie te nemen!

15 Cijfers?! 80% van alle goederen gaan over zee! > 10 miljard ton balastwater / jaar! Per reis 7000 verschillende organismen! Elke 9 weken een nieuwe succesvolle invasie! Schepen groter, sneller en frequenter Major world shipping routes 15

16 Europa? Timeline of Invasions in Europe! 1,032 non-indigenous species! The region with the highest number of first records of invaders is the Mediterranean Sea 16

17 European Zebra Mussel - Great Lakes Dreissena polymorpha Source: Sergej Olenin Infest >40% US waterways. Fouls water intake pipes of industry. Costs > US$1 B to date 17

18 Chinese mitten crab Eriocheir sinensis! Spreads in UK at rate of 450 km/y! First records Ireland 2006! >500 individuals caught (Spain)! Found in St. Lawrence estuary, Canada and also in the Chesapeake Bay, USA.!"#$%&'()"**+,%-(&.(+*/(01(2$01.( 18

19 Comb jelly / ribkwal Collapse of Black Sea fisheries 19

20 1730 (!)! Paalworm bedreigd Amsterdam! Houten dijkbeschoeiingen ernstig aangetast! Vervangen door zware stenen! Ernstige bedreiging houten schepen! tweede huid van grenenhout Waar of niet waar? 20

21 Royal Netherlands Institute for Sea Research

22 Royal Netherlands Institute for Sea Research

23 Royal Netherlands Institute for Sea Research

24 Lozingsnorm Regulation D-2: BWMC 2004 Ballast water mag bij het lossen maximaal bevatten levensvatbare org. > 50µm < 10 / m3 ibid.! 10µm en " 50µm < 10 / ml Toxicogenic Vibrio cholerae < 1 cfu / 100 ml Escherichia coli < 250 cfu / 100 ml Intestinal Enterococci < 100 cfu / 100 ml Bijna drinkwater!!!!! US Phase 2: 1000 times higher!?! 24

25 Invoering D-1 (exchange) D-2 (treatment) D-1 (exchange) D-2 D-2 (treatment) D-1 (exchange) D-2 D-2 (treatment)!"#$%&'(3+4+(5"16&17"1(8&9#*+7"1(3:;( < <<

26 Standaard-D2, US EPA-ETV Protocol (US), CA-standaard en de NIOZ-standard Welke te kiezen? 26

27 Hoofdgroepen in behandeling! Mechanische behandeling! Nationale autoriteit keurt goed volgens Richtlijn G8 (Type Approval)! Chemische behandeling (of waar chemische producten vrij kunnen komen)! IMO MEPC keurt tevens goed op van advies GESAMP volgens Procedure G9 (Basic- en Final Approval)! Alternatieven? 27

28 ballast water treatment or waste water treatment drinking water Mechanisch! Filtratie! Hydro-cyclone! Warmtebehandeling! UV bestraling Chemisch! Toevoegen van chem. (formaline, PERACLEAN Ocean)! Opwekken door b.v. electrolyse (chloride, bromide)! Ozon behandeling! electro-ionization! gas-supersaturation! combinations of above, based on killing 28

29 Goedkeuring! Laboratorium testen! Praktijktesten! Landbased tests! Shipboard testen 29

30 Current status BWT technologies benchmark: > 50 #m organisms Cl UV delayed effects of UV 30

31 Current status BWT technologies benchmark: #m organisms (phytoplankton) delayed effects of UV 31

32 North Sea Ballast Water Opportunity NSBWO project! Nog zo veel te leren!!! Harmonizatie tussen NSR lidstaten! Testen en goedkeuren van behandelapparatuur! Ontwikkelen van meetapparatuur en testprotocollen! Aanbevelingen voor een lange-termijn strategie! Participeren door ruim 40 partijen (overheden, onderzoeksinstellingen, bedrijven)! 32

33 UV systeem heeft altijd tweede behandeling nodig (als gevolg van hergroei organismen)! Cl systemen hebben zout- of brak water nodig en een neutralisatie stap! Filtratie geeft enorme backflush om het filter te reinigen (30% van de pompcapaciteit is heel gebruikelijk -> energie) 33

34 Uitdaging?! bestaande schepen! Per jaar 1400 nieuwbouw! In de periode >32 systemen per dag (!) inbouwen Europese markt van $ 8 miljard 34

35 Monstername en analyse (theorie) Sample size: E. Meshabi (BWO meeting Malmö 2010) 35

36 On-site & real-time detectie noodzakelijk Waarom zo moeilijk om ze Te vinden? Grootte, omvang & levensvatbaarheid Enorme volumes water (tot m3, over 30 tanks) 1!m!!! Juridisch verdedigbaar!!! 1 cm = 10,000!m 36

37 Current Gaps: exceptional vessels/ballasting! tankers, bulk carriers, dredgers, hopper barges, heavy-lift ships, floating docks! grote volumes ballastwater (> 12,000 m 3 /h)! geen infrastructuur voor BWT systemen (Dockwise, Smit)! In-tank treatment!!! 37

38 NIOZ; ballast water research centre! Noodzaak voor samenwerken biologie, chemie en eco-toxicology! Test site met zeer goede faciliteiten! Getijdewater met varierend zoutgehalte (24 30 PSU) en sediment (10 - > 100 mg/l) challenging test water! Ervaring sinds 2004; 7 land-based certif. tests en > 40 pilot studies! viability of remaining organisms but also vitality of discharged water 38

39 Nog zoveel te ontdekken! Ballast Water Treatment:! Oplossing of potentiele bedreiging?! Vormt of wijzigt de voedselketen! Welke organismen (die-hards)! Overlevings- en groeistrategieen?! Zooplankton! Phytoplankton! Microzooplankton! Bacteria 39

40 Meer informatie / vragen etienne@brutel.nl 40

41

Ballast Water een probleem?

Ballast Water een probleem? Royal Netherlands Institute for Sea Research Ballast Water een probleem? Etienne J. Brutel de la Rivière Marcel J.W. Veldhuis Royal Netherlands e Institute tute for Sea Research NIOZ is part of the Netherlands

Nadere informatie

In werking treden BWMC verdrag. Onderzoeks Rapport

In werking treden BWMC verdrag. Onderzoeks Rapport 2014 In werking treden BWMC verdrag. Onderzoeks Rapport Auteur: Henri Lubbinge Klas: M4N Opleiding: Maritiem Officier, studiejaar 4 Begeleiders: mw. Van der Velde. mr. Van der Meer Datum: 10-01-2015 Inhoudsopgave.

Nadere informatie

Q&A Ballast Water Management Conventie (BWMC) 2004

Q&A Ballast Water Management Conventie (BWMC) 2004 Q&A Ballast Water Management Conventie (BWMC) 2004 Introductie Vragen en antwoorden over diverse onderwerpen van de BWMC 2004. Dit document is geschreven in antwoord op vragen vanuit de doelgroep, voornamelijk

Nadere informatie

Koolstofcyclus in de zee. Stefan Schouten. NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO)

Koolstofcyclus in de zee. Stefan Schouten. NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) Koninklijk Royal Netherlands Nederlands Institute Instituut for voor Sea Research Zeeonderzoek Koolstofcyclus in de zee Stefan Schouten NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research

Nadere informatie

BALLASTWATERBEHANDELING uw ballast is onze zorg. André Hof, Cofely Marine & Offshore

BALLASTWATERBEHANDELING uw ballast is onze zorg. André Hof, Cofely Marine & Offshore BALLASTWATERBEHANDELING uw ballast is onze zorg Ballastwater Ballastwater wordt door schepen gebruikt voor de stabiliteit en evenwicht van het schip Grote schepen kunnen meer dan 10 miljoen liter ballastwater

Nadere informatie

ISGINTT. (International Safety Guide for Inland Navigation Tank-barges and Terminals) Ed Wijbrands. (ISGINTT steering committee)

ISGINTT. (International Safety Guide for Inland Navigation Tank-barges and Terminals) Ed Wijbrands. (ISGINTT steering committee) ISGINTT (International Safety Guide for Inland Navigation Tank-barges and Terminals) Ed Wijbrands (ISGINTT steering committee) Praktijkmiddag Binnentankvaart ISGINTT Projekt Oil Companies International

Nadere informatie

Taken Federale overheid maritieme aangelegeheden en havens Permanente vorming havenbeheer Peter Claeyssens

Taken Federale overheid maritieme aangelegeheden en havens Permanente vorming havenbeheer Peter Claeyssens Taken Federale overheid maritieme aangelegeheden en havens Permanente vorming havenbeheer Peter Claeyssens De missie Mobiliteit Grondstoffen Energie Producten Maritieme mobiliteit 18-02 -15 2 De missie

Nadere informatie

KIMO Nederland en België

KIMO Nederland en België Bert Veerman Secretaris 21 april 2011 KIMO: Kommunenes Internasjonale Miljøorganisasjon Internationale milieu- en veiligheidsorganisatie voor lokale overheden HISTORIE Oprichting KIMO - Esbjerg 1990 4

Nadere informatie

Marine Training Services LLOYD S REGISTER Lloyd s Register

Marine Training Services LLOYD S REGISTER Lloyd s Register Voorkoming verontreiniging van de zee door Ad Bus Statutory Advisor LR Rotterdam Ballast water kan dodelijk zijn!!!! Elke 9 weken ontstaat er ergens op aarde een nieuwe soort Het probleem? Iedere dag worden

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers Ons energiesysteem 2 Energiesysteem Nederland 2015. Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas

Nadere informatie

Nederland: de Maritieme Wereldtop

Nederland: de Maritieme Wereldtop 1 Nederland: de Maritieme Wereldtop Veilig, duurzaam en economisch sterk Maritiem Cluster in de Topsector Water: Innovatiecontract en Topconsortium Kennis en Innovatie V2.0, Samenvatting, 23 december 2011

Nadere informatie

Deze actie kadert binnen het project SOLABIO-'Soorten en landschappen als dragers voor biodiversiteit', mede gefinancierd door het Europees programma

Deze actie kadert binnen het project SOLABIO-'Soorten en landschappen als dragers voor biodiversiteit', mede gefinancierd door het Europees programma !"#" $% #!&'!()!!$% *!$ + ), -!. /!& $ 0 ( 1 & & $ $ 1 ( #!& #!& #!& &% 2/3*""4 $$%/"32"4 5 ) 66 &. ) #!& ) 7 &, 89 8.9,7 !!:%$ " # $ # % $ & $ ;!!! $!:%$ 1!!! 0 0!!! ;, *!$ *!# + ; *! *!* *!-

Nadere informatie

Kennismanagement CARMABI - Caribbean Research & Management of Biodiversity Foundation Vanaf 1955

Kennismanagement CARMABI - Caribbean Research & Management of Biodiversity Foundation Vanaf 1955 Kennismanagement CARMABI - Caribbean Research & Management of Biodiversity Foundation Vanaf 1955 www.carmabi.org 1. Inleiding 2. Financiering 3. Kennismanagement 4. Spin-off kennismanagement INLEIDING

Nadere informatie

Handleiding rekentool loodsgeld Instructions tariff calculator pilotage tariffs. Dutch pilots January 2016

Handleiding rekentool loodsgeld Instructions tariff calculator pilotage tariffs. Dutch pilots January 2016 Handleiding rekentool loodsgeld Instructions tariff calculator pilotage tariffs Dutch pilots January 2016 INLEIDING Deze brochure bevat een beknopte handleiding voor de rekentool waarmee u de loodsgeldtarieven

Nadere informatie

Internationale veiligheidsrichtlijnen Hoofdstuk 6 voor binnentankschepen en terminals. Hoofdstuk 6 BEVEILIGING

Internationale veiligheidsrichtlijnen Hoofdstuk 6 voor binnentankschepen en terminals. Hoofdstuk 6 BEVEILIGING Hoofdstuk 6 BEVEILIGING Binnenvaarttankers laden of lossen vaak op faciliteiten waar zeevaarttankers worden behandeld en waar dus de International Ship en Port Facility Security (ISPS) Code van toepassing

Nadere informatie

Opleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis

Opleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis Opleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis Contact opleiding: Marc Spiller (marc.spiller@wur.nl) Integrale

Nadere informatie

Klimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed?

Klimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed? Klimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed? JOHAN ROBBENS Studiedag Landbouw en Klimaat 17 april 2018, Melle Impact van klimaatsverandering op de zee Verzuring van oceanen Verhoging Temperatuur

Nadere informatie

Peter Alkema beleidsadviseur Divisie Havenmeester

Peter Alkema beleidsadviseur Divisie Havenmeester Peter Alkema beleidsadviseur Divisie Havenmeester Missie Veiligheid Vlotheid Milieu OESO rapport (13/5) R dam en A dam: de havens dienen het milieu en leefklimaat te verbeteren 2 SECA Noordzee en Baltic

Nadere informatie

Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing. Theo Olijve 27 maart 2014

Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing. Theo Olijve 27 maart 2014 Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing Theo Olijve 27 maart 2014 Wake-up call! De Europese chemie staat voor een enorme uitdaging De chemie is een motor van de economie; die positie mogen

Nadere informatie

Clinical Trials in Nederland 25 april 2013

Clinical Trials in Nederland 25 april 2013 Clinical Trials in Nederland 25 april 2013 Leonie Middelink * Bestuurslid NVFG Head Clinical Operations - Roche * Spreekt op persoonlijke titel Imago versus facts and figures Is de ietwat negatieve perceptie

Nadere informatie

Voordelen van CCM3 BWTS

Voordelen van CCM3 BWTS 1 Voordelen van CCM3 BWTS Wereldwijde diensten Hoogwaardig efficiënte behandeling Vrij van chemicaliën Zeer intelligente werking Klein formaat en compact design Eenvoudig en voordelig onderhoud Optioneel

Nadere informatie

planten voor planten en plantengemeenschappen

planten voor planten en plantengemeenschappen Formele beoordeling van risico s s van planten voor planten en plantengemeenschappen Johan van Valkenburg en Ton Rotteveel Plantenziektenkundige Dienst Wageningen g 11 december 2008 Inhoud Internationale

Nadere informatie

Golden mussel Limnoperna fortunei

Golden mussel Limnoperna fortunei Golden mussel Limnoperna fortunei Algemene opmerkingen: Noot 1: De horizonscan van Matthews et al. (2014) is gebaseerd op risicoscores uit het buitenland (is geen specifieke risicobeoordeling voor Nederland

Nadere informatie

Neobiota (exoten) in de Waddenzee. Samenvatting.

Neobiota (exoten) in de Waddenzee. Samenvatting. Neobiota (exoten) in de Waddenzee. Samenvatting. Op de 11e Trilaterale Waddenzee regeringsconferentie (Sylt, Duitsland, maart 2011) hebben de drie Waddenzee landen besloten een gezamenlijke strategie voor

Nadere informatie

GREEN AWARD FOUNDATION

GREEN AWARD FOUNDATION Bijeenkomst milieu-indices voor zeeschepen Rotterdam, 16 september 2010 Karin Struijk, Deputy Managing Director A simple, recognised tool to address air quality issues in ports The link between environment

Nadere informatie

Telecardiologie: Toekomst of heden?

Telecardiologie: Toekomst of heden? Telecardiologie: Toekomst of heden? Cardio 2010 Johan Vijgen Electrofysioloog Virga Jesse Ziekenhuis Hasselt Telegeneeskunde: definitie Voorwaarden om te slagen Toepassingen cardiologie Rol van de huisarts

Nadere informatie

Dictaat Zeerecht - Aanvulling 1. Waar komen al die regels vandaan?

Dictaat Zeerecht - Aanvulling 1. Waar komen al die regels vandaan? Dictaat Zeerecht - Aanvulling 1 Waar komen al die regels vandaan? De belangrijkste organisaties die zich bezig houden met maritieme regelgeving zijn: IMO (International Maritime Organization) - Veiligheid

Nadere informatie

SALV Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij ADVIES

SALV Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij ADVIES SALV Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij ADVIES advies naar aanleiding van de studie betreffende het opstellen van een lijst van potentiële Habitatrichtlijngebieden in het 26 maart 2010 2

Nadere informatie

TenT corridors. Adriaan Roest Crollius 22 januari 2014

TenT corridors. Adriaan Roest Crollius 22 januari 2014 TenT corridors Adriaan Roest Crollius 22 januari 2014 Panteia NEA, EIM, RVB, Stratus Transport onderzoek & advies (spoor/wegtransport, binnenvaart) Beleidsvragen/kosten/CBA,s/research Een van de grootste

Nadere informatie

Impact INTERREG projecten

Impact INTERREG projecten Impact INTERREG projecten INTERREG Impact Event, Madurodam Jasper Tanis, Gé Huismans, Aad van den Engel, Jesper Riske Het gebruik van cijfers en/of tekst uit deze presentatie is toegestaan, mits de bron

Nadere informatie

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice A.D. Rijnsdorp, R. van Hal, M. Hufnagl, R.D.M. Nash, A. Schroeder, L.R. Teal, I. Tulp, R. Witbaard, D. Beare, H.W. van der Veer Wageningen

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2014. Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut

Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2014. Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut Verslag van uitgeoefende activiteiten in 2014 Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut UITNODIGING Bestuursleden, Ambassadeurs, Young Ambassadors, Vrienden en Donateurs: bedankt! 2 Het Hubrecht Instituut

Nadere informatie

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager We@Sea 1973 2012 Energie potentieel van de Noordzee Offshore windturbineparken in NL Ronde 1 2 windturbineparken

Nadere informatie

Biodiversiteit: kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven. Seminar 5 september 2012

Biodiversiteit: kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven. Seminar 5 september 2012 Biodiversiteit: kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven Seminar 5 september 2012 Introductie Doel Inzichtelijk maken (financieel) economische waarde van ecosysteemdiensten en biodiversiteit voor individuele

Nadere informatie

De betrouwbaarheid van kleinschalige methoden voor waterzuivering Kaaij, Rachel van der

De betrouwbaarheid van kleinschalige methoden voor waterzuivering Kaaij, Rachel van der University of Groningen De betrouwbaarheid van kleinschalige methoden voor waterzuivering Kaaij, Rachel van der IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you

Nadere informatie

Erasmus School of Law

Erasmus School of Law Erasmus School of Law Research Mid-Term Review 2012 Mid-Term Review Research 2012 Onderdeel van de six year evaluation cycle Onderzoek 2009-2011 Interne en lichte procedure Volgens landelijk SEP protocol

Nadere informatie

Gloednieuwe Europese verordening invasieve uitheemse soorten. Wat betekent dit op het terrein? Myriam Dumortier Europese Commissie DG Milieu

Gloednieuwe Europese verordening invasieve uitheemse soorten. Wat betekent dit op het terrein? Myriam Dumortier Europese Commissie DG Milieu Gloednieuwe Europese verordening invasieve uitheemse soorten Wat betekent dit op het terrein? Myriam Dumortier Europese Commissie DG Milieu ANKONA-ontmoetingsdag Antwerpen, 14 februari 2015 Invasieve uitheemse

Nadere informatie

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Behandeling OCS bij kinderen Cognitieve gedragstherapie (CGT) Combinatie CGT

Nadere informatie

Wat Chinese studenten willen

Wat Chinese studenten willen Wat Chinese studenten willen Kansen en uitdagingen voor het Nederlandse HO in China Charles Hoedt Robert van Kan Kees Kouwenaar 2 Openingsvraag: Bent u tevreden over de bestaande relatie van uw instelling

Nadere informatie

Energie uit getijstroming

Energie uit getijstroming Royal Netherlands Institute for Sea Research Energie uit getijstroming Janine Nauw a, Marck Smit a, Walther Lenting a, Belen Blanco b, Jurre de Vries c, Herman Ridderinkhof, Hendrik van Aken en Mathijs

Nadere informatie

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven America First! Wat is het potentiële banenverlies voor België en Europa? VIVES discussion paper

Nadere informatie

Aanbeveling 5: Investeer in effectieve gebiedsbescherming

Aanbeveling 5: Investeer in effectieve gebiedsbescherming Aanbeveling 5: Investeer in effectieve gebiedsbescherming De Taskforce Biodiversiteit & Natuurlijke Hulpbronnen adviseert: Het verleden leert dat gebiedsbescherming een succesvolle strategie kan zijn,

Nadere informatie

Exoten in mondiale waterwegen: oorzaken en gevolgen

Exoten in mondiale waterwegen: oorzaken en gevolgen Exoten in mondiale waterwegen: oorzaken en gevolgen Rob Leuven i.s.m. Gerard van de Velde Rob Lenders Lezing Vissennetwerk 3 juni 2010 Instituut voor Water en Wetland Research Radboud Universiteit Nijmegen

Nadere informatie

Van KAS naar KASSA. 15 februari Floricode middag, Merthus Bezemer

Van KAS naar KASSA. 15 februari Floricode middag, Merthus Bezemer Van KAS naar KASSA 15 februari 2018 - Floricode middag, Merthus Bezemer Newgreen.market: Joint-Venture met drie (vier) partijen aan boord: DTC Vanad Floramedia Kuehne & Nagel Mensen kopen graag Bloemen

Nadere informatie

Waterkwaliteit: Microbiologie

Waterkwaliteit: Microbiologie Waterkwaliteit: Microbiologie Prof. ir. Hans van Dijk September 28, 2009 1 Afdeling Vermelding Watermanagement onderdeel organisatie Sectie Gezondheidstechniek College 1b. Microbiologie Hoofdstuk Waterkwaliteit

Nadere informatie

Figure 1 Shares of Students in Basic, Middle, and Academic Track of Secondary School Academic Track Middle Track Basic Track 29 Figure 2 Number of Years Spent in School by Basic Track Students 9.5 Length

Nadere informatie

Met uitzondering van de Griekse delegatie, die zich tegen dit besluit heeft uitgesproken.

Met uitzondering van de Griekse delegatie, die zich tegen dit besluit heeft uitgesproken. RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 17 juni 2005 (21.06) (OR. en) 10199/05 MAR 98 NOTA I-PUNT van: het secretariaat-generaal aan: het Comité van permanente vertegenwoordigers nr. vorig doc.: 8182/05 MAR

Nadere informatie

(Kleinschalige) drinkwaterzuivering in ontwikkelingslanden

(Kleinschalige) drinkwaterzuivering in ontwikkelingslanden (Kleinschalige) drinkwaterzuivering in ontwikkelingslanden Uitdagingen voor de (civiel) ingenieur College Inleiding Watermanagement ir. Doris van Halem D.vanHalem@tudelft.nl 27 september 2007 1 Sectie

Nadere informatie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5 Innovatiethema s MIT 2016 Pagina 1 van 5 Innovatiethema s MIT 2016 Innovatieve MKB-ers kunnen subsidie aanvragen binnen de MKB Innovatiestimuleringsregeling Topsectoren (MIT). Daarin zijn de volgende instrumenten

Nadere informatie

Eranet C-IPM infosessie Eerste transnationale call. 27 april 2015

Eranet C-IPM infosessie Eerste transnationale call. 27 april 2015 Eranet C-IPM infosessie Eerste transnationale call 27 april 2015 Op het menu C-IPM in een notendop Het evaluatie proces Pre-proposal Full proposal Een blik op de topics Timeline C-IPM in een notedop C-IPM

Nadere informatie

Minimum te behalen punten 3,0. Verplicht 13,0 13,0 8,0 8,0. Verplicht 8,0 8,0. Verplicht. Verplicht. Verplichte keuze 5,0 13,0. Verplichte keuze 41,0

Minimum te behalen punten 3,0. Verplicht 13,0 13,0 8,0 8,0. Verplicht 8,0 8,0. Verplicht. Verplicht. Verplichte keuze 5,0 13,0. Verplichte keuze 41,0 E.A.B. Faries Glazenmakerhof 11 2492 RR 'S-GRAENHAGE Betreft Datum Studievoortgangsoverzicht 04 januari 201 12023000 Opleiding Examenprogramma European Studies voltijd Cohort 2012 Examendatum 12-0-2013

Nadere informatie

EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds

EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds 4 juni 2008 Ingrid Hulshoff Portfolio Manager Healthcare ING Real Estate Investment Management 1. AGENDA EN INTRODUCTIE 1. AGENDA

Nadere informatie

AquaScope. snelle en autonome microbiologische detectie

AquaScope. snelle en autonome microbiologische detectie AquaScope snelle en autonome microbiologische detectie Inhoud Introductie AquaScope Voordelen Toepassingen Werking Prestaties Slot opmerkingen Bedrijfsprofiel BioTrack BV Afsplitsing van AquaExplorer,

Nadere informatie

Ballast water risk assessment in the North Sea

Ballast water risk assessment in the North Sea Ballast water risk assessment in the North Sea Evaluating ballast water management exemption in the North Sea region Maart 2012 Ruurd van der Meer Centrum voor Energie en Milieukunde, IVEM Ballast water

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx-

Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx- Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx- Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Izore, Centrum Infectieziekten Friesland, Leeuwarden Huidige rondzendingen

Nadere informatie

6/4/2010. Beleidscyclus. Opzet van de presentatie. En wat doet het Team Invasieve Exoten? Wiebe TIE bestaat uit: José Tom. Team Invasieve Exoten

6/4/2010. Beleidscyclus. Opzet van de presentatie. En wat doet het Team Invasieve Exoten? Wiebe TIE bestaat uit: José Tom. Team Invasieve Exoten Opzet van de presentatie Beleidscontext Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting 2 En wat doet het? Wiebe TIE bestaat uit: Biodiversiteitsverdrag (1992) (Convention

Nadere informatie

Since 1987 Duurzaam, betaalbaar en op tijd!

Since 1987 Duurzaam, betaalbaar en op tijd! Since 1987 Duurzaam, betaalbaar en op tijd! Who we are? BCTN was the first intermodal barge operator in the Netherlands. With more than 25 years of experience BCTN is the leading intermodal barge operator

Nadere informatie

Opzet van de presentatie. Beleidscontext Team Invasieve Exoten Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting

Opzet van de presentatie. Beleidscontext Team Invasieve Exoten Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting Opzet van de presentatie Beleidscontext Team Invasieve Exoten Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting 2 En wat doet het Team Invasieve Exoten? Wiebe TIE bestaat

Nadere informatie

Inhoud. Wat is EUMA? Wat betekent EUMA voor haar leden? EUMA NL

Inhoud. Wat is EUMA? Wat betekent EUMA voor haar leden? EUMA NL Inhoud Wat is EUMA? Wat betekent EUMA voor haar leden? EUMA NL Wat is EUMA? European Management Assistants Opgericht in 1974 Internationaal kwaliteitsnetwerk van ca. 1.500 professionele management ondersteuners

Nadere informatie

ALLES WORDT ANDERS. De impact van Internationale HO trends op de Nederlandse markt

ALLES WORDT ANDERS. De impact van Internationale HO trends op de Nederlandse markt ALLES WORDT ANDERS De impact van Internationale HO trends op de Nederlandse markt 1 MIJN ACHTERGROND 2 ALLES WORDT STEEDS SNELLER ANDERS - Ontwikkelingen volgen zich in een steeds hoger tempo op - Studenten

Nadere informatie

Breakthrough LNG deployment in Inland Waterway Transport. Nationaal LNG Platform Schiedam, 15 maart 2016

Breakthrough LNG deployment in Inland Waterway Transport. Nationaal LNG Platform Schiedam, 15 maart 2016 Breakthrough LNG deployment in Inland Waterway Transport Nationaal LNG Platform Schiedam, 15 maart 2016 Inhoud Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart en LNG Breakthrough LNG deployment in Inland Waterway

Nadere informatie

3 december december oktober November 2009

3 december december oktober November 2009 BIJLAGE : Rapporten en studies nautische visie op veilige afstanden Geaccepteerde rapporten Naam studie Instituut Rapportnu mmer IN BEHEER BIJ RIJKSWATERSTAAT ZD Datum Nr. Status Digitaal beschikbaar Op

Nadere informatie

v a n b r o n t o t m o n d i n g

v a n b r o n t o t m o n d i n g V i s m i g r a t i e... v a n b r o n t o t m o n d i n g vrije vismigratie van bron tot monding De Noordzee werd ooit geroemd vanwege zijn rijke visstand. Steden werden gesticht en de visserij floreerde.

Nadere informatie

Beoordeling van mariene degradatie in de Noordzee en voorstellen voor een duurzaam beheer. DWTC Programma Duurzaam beheer van de Noordzee

Beoordeling van mariene degradatie in de Noordzee en voorstellen voor een duurzaam beheer. DWTC Programma Duurzaam beheer van de Noordzee Beoordeling van mariene degradatie in de Noordzee en voorstellen voor een duurzaam beheer DWTC Programma Duurzaam beheer van de Noordzee Marine Damage Assessment Mare-Dasm 1998-2002 DWTC Programma Duurzaam

Nadere informatie

Onderzoek naar e-gezondheidszorg in Europa: artsen moeten meer gebruik maken van ICT

Onderzoek naar e-gezondheidszorg in Europa: artsen moeten meer gebruik maken van ICT IP/08/641 Brussel, 25 april 2008 Onderzoek naar e-gezondheidszorg in Europa: artsen moeten meer gebruik maken van ICT De Europese Commissie heeft vandaag de resultaten bekendgemaakt van een pan-europees

Nadere informatie

N e d e r l a n d s c e n t r u m v o o r. Naturalis, Zoölogisch Museum Amsterdam en Nationaal Herbarium Nederland bundelen hun krachten

N e d e r l a n d s c e n t r u m v o o r. Naturalis, Zoölogisch Museum Amsterdam en Nationaal Herbarium Nederland bundelen hun krachten N e d e r l a n d s c e n t r u m v o o r biodiversiteitonderzoek NCB Naturalis, Zoölogisch Museum Amsterdam en Nationaal Herbarium Nederland bundelen hun krachten Nederlands Centrum voor Biodiversiteitonderzoek

Nadere informatie

INNOVATIE & VALORISATIE

INNOVATIE & VALORISATIE INNOVATIE & VALORISATIE WETENSCHAP EN SAMENLEVING VERBINDEN Prof. Hugo THIENPONT Vicerector Innovatie en Valorisatiebeleid VUB LIGT IN HET CENTRUM VAN EUROPA Titel van de presentatie 22-1-2018 3 Titel

Nadere informatie

Ballastwater verdrag De IMO afspraken

Ballastwater verdrag De IMO afspraken Ballastwater verdrag De IMO afspraken Dick Brus Ministerie van Infrastructuur en Milieu Platform Scheepsemissies 27 januari 2012 Ballastwaterverdrag Ballastwaterverdrag is in 2004 bij de IMO tot stand

Nadere informatie

Servicedocument Examenplan

Servicedocument Examenplan Servicedocument Examenplan Koopvaardij DOSSIER : Koopvaardij DOSSIERCREBO : 23202 KWALIFICATIE : KWALIFICATIECREBO : 25518 NIVEAU : 4 COHORT : vanaf 2016 KERNTAAK : Alle VERSIE : 1v2 juni 2018 Inhoudsopgave

Nadere informatie

EU fondsen klimaatadaptatie en water inleiding. Mayke Derksen 15 december 2016

EU fondsen klimaatadaptatie en water inleiding. Mayke Derksen 15 december 2016 EU fondsen klimaatadaptatie en water inleiding Mayke Derksen 15 december 2016 Europees klimaatbeleid- Nederlandse uitdagingen vandaag Doel: verbinden uitdagingen klimaatadaptatie met EU fondsen EU fondsen

Nadere informatie

Europese Territoriale Samenwerking: INTERREG-programma s 2014-2020

Europese Territoriale Samenwerking: INTERREG-programma s 2014-2020 Europese Territoriale Samenwerking: INTERREG-programma s 2014-2020 1 INTERREG Wat is INTERREG? INTERREG-programma s zijn subsidieprogramma s die sinds 1990 de samenwerking stimuleren tussen regio s uit

Nadere informatie

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für: Bijlage bij accreditatie-certificaat Annexe au certificat d'accréditation Annex to the accreditation certificate Beilage zur Akkreditatierungszertifikat 179-TEST NBN EN ISO/IEC 17025:2005 Versie/Version/Fassung

Nadere informatie

De PIN code van de wereld verandert... Amerikas Europa Afrika Azië

De PIN code van de wereld verandert... Amerikas Europa Afrika Azië Naar een klimaatbestendige akkerbouw Cees van den Bos 15 november 2018 De PIN code van de wereld verandert... Vandaag 2100 2050 Amerikas Europa Afrika Azië 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Akkerbouwland is niet evenredig

Nadere informatie

Leerpunten en aandachtspunten bij de ontwikkeling van een ECP Luc Pelkmans, VITO

Leerpunten en aandachtspunten bij de ontwikkeling van een ECP Luc Pelkmans, VITO Leerpunten en aandachtspunten bij de ontwikkeling van een ECP Luc Pelkmans, VITO Biobased Business Cases 2013 Breda 14-15 mei 2013 Locatiekeuze» Opportuniteiten:» bestaande faciliteiten uitbreidingsmogelijkheden.»

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 162

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 162 24 (1978) Nr. 12 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1994 Nr. 162 A. TITEL Protocol van 1978 bij het Internationaal Verdrag ter voorkoming van verontreiniging door schepen, 1973,

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

Stedelijke Ontwikkeling India

Stedelijke Ontwikkeling India Stedelijke Ontwikkeling India An Urban Challenge Leon van Velzen 23 april 2015 2 3 Urban Challenge Circular City Water Resilience Public Space Governance and Finance Data City Urban Challenge 4 Royal HaskoningDHV

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel

Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel André de Vries VP, Business Development, Global Financial Solutions, EMEA De Actuarisdag 2017 - Zeist - September 26, 2017 Reinsurance

Nadere informatie

Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren. Symposium DHD 24 september 2015

Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren. Symposium DHD 24 september 2015 Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren Symposium DHD 24 september 2015 Spierziekten ALS Polyneuropathie Myasthenia Myopathie Spierziekten ALS Polyneuropathie

Nadere informatie

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland Annelies van Woudenberg, 14 november 2018 ECTR-project NL CCMO, DCRF en VWS: samenwerking bij implementatie ECTR Doel: als verordening van kracht

Nadere informatie

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water

Nadere informatie

Duurzaam werken op zee EINDOPDRACHT CURSUS. Versie: 14 september 2013 Geert Froma Pagina 1 van 6

Duurzaam werken op zee EINDOPDRACHT CURSUS. Versie: 14 september 2013 Geert Froma Pagina 1 van 6 EINDOPDRACHT CURSUS Versie: 4 september 203 Geert Froma Pagina van 6 Eindopdracht. Beschrijving opdracht 2. Procedure/tijdschema/beoordeling 3. Kies een marien gebied (inclusief vragen) 4. Kies een dier-

Nadere informatie

Over quagga s. exoot met potenties? Bram bij de Vaate. Waterfauna Hydrobiologisch Adviesbureau Lelystad

Over quagga s. exoot met potenties? Bram bij de Vaate. Waterfauna Hydrobiologisch Adviesbureau Lelystad Over quagga s exoot met potenties? Bram bij de Vaate Lelystad 1 Inhoud Inleiding Verspreiding Populatieontwikkeling Ecologische effecten Potenties?? Noodzakelijke kennisontwikkeling P-behoefte quaggamossel

Nadere informatie

VRAAGBAAK MIGRATIE VAN BISPHENOL A VAN VERPAKKING NAAR VOEDSEL. Door. De Bont, R., Van Larebeke, N.

VRAAGBAAK MIGRATIE VAN BISPHENOL A VAN VERPAKKING NAAR VOEDSEL. Door. De Bont, R., Van Larebeke, N. VRAAGBAAK MIGRATIE VAN BISPHENOL A VAN VERPAKKING NAAR VOEDSEL Door De Bont, R., Van Larebeke, N. 2004 Luik 1: Beleidsondersteuning MIGRATIE VAN BISPHENOL A UIT VERPAKKINGSMATERIAAL NAAR VOEDSEL EN DRANK

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1992 Nr. 135

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1992 Nr. 135 10 (1986) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1992 Nr. 135 A. TITEL Briefwisseling tussen de Nederlandse en de Britse bevoegde autoriteiten ter uitvoering van artikel 36, derde

Nadere informatie

Strategy: a perspective

Strategy: a perspective 1 The Belgian National Climate Change Adaptation Strategy: a perspective CLIMAR Workshop, 25 mei 2011 Yannick Ghelen FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Dienst Klimaatverandering

Nadere informatie

Data, tools en infrastructuren Rollen en verantwoordelijkheden

Data, tools en infrastructuren Rollen en verantwoordelijkheden Data, tools en infrastructuren Rollen en verantwoordelijkheden Laurents Sesink Nederlands-Vlaamse samenwerking bij de digitalisering van het erfgoed Antwerpen, 21 juni 2012 Waarom wetenschappelijke data

Nadere informatie

Globalisering 2.0: Europa in woelig vaarwater?

Globalisering 2.0: Europa in woelig vaarwater? Globalisering 2.: Europa in woelig vaarwater? Jan Van Hove Chief Economist, KBC Groep NV Professor Internationale Economie, KU leuven 22 ste Maritiem Symposium 23 mei 218 KBC Economic Research Europa op

Nadere informatie

Big Data innovatie in de Zorg

Big Data innovatie in de Zorg Big Data innovatie in de Zorg Verhogen Big Data leervermogen Point Break 13:00 Opening Eric van Tol, aanjager ICT doorbraakproject Big Data en Jacqueline Baardman, Adjunct directeur Patiëntenfederatie

Nadere informatie

ILIEUHANDHAVING. Wat hebt u eraan? Milieuvervuiling stopt niet bij de grens

ILIEUHANDHAVING. Wat hebt u eraan? Milieuvervuiling stopt niet bij de grens ILIEUHANDHAVING Wat hebt u eraan? Milieuvervuiling stopt niet bij de grens Daarom hebben de EU-landen samen maatregelen goedgekeurd om de gezondheid van de burgers en het milieu te beschermen Dankzij de

Nadere informatie

Haalbaarheidsstudie Walstroom Haven Zeebrugge

Haalbaarheidsstudie Walstroom Haven Zeebrugge Haalbaarheidsstudie Walstroom Haven Zeebrugge POM West-Vlaanderen Havenbestuur Zeebrugge MBZ Studie in opdracht van MBZ en de POM West-Vlaanderen in het kader van het Interreg IVA-project ECO2PROFIT (Grensregio

Nadere informatie

30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director. 3 maart 2014

30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director. 3 maart 2014 30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director 3 maart 2014 1. Een woordje over IFAW 2. Belang van CITES voor de bescherming van soorten 3. Laten CITES en de EU de ijsberen in de kou staan?

Nadere informatie

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap hoop voor de toekomst! Em. Prof. Dr. Haije Wind, verzekeringsarts Amsterdam, 14 maart 2019 Amsterdam UMC locatie AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid,

Nadere informatie

Koelwater conditionering

Koelwater conditionering Aqua NL Vakbeurs, 23 maart 2017 1 Koelwater conditionering Aqua NL Vakbeurs,23 maart 2017 Nienke Koeman, Frank Oesterholt, Hans Huiting Bridging science to practice 2 TKI project Cooling water conditioning

Nadere informatie

Seminar Ballastwater: regelgeving en behandeling. Woensdag 22 juni 2016

Seminar Ballastwater: regelgeving en behandeling. Woensdag 22 juni 2016 Seminar Ballastwater: regelgeving en behandeling Woensdag 22 juni 2016 Programma 13.00 uur Ontvangst 13.30 uur Openingswoord en introductie Edo Donkers Dagvoorzitter 13.40 uur Wat moet een reder weten

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst HiLumi en IPAC

Deelnemersbijeenkomst HiLumi en IPAC Deelnemersbijeenkomst HiLumi en IPAC Toon Verhoeven DIFFER is part of Toon Verhoeven ILO voor ITER en ESS ILO voor ITER voor DIFFER, Eindhoven Dutch Institute for Fundamental Energy Research ILO voor ESS

Nadere informatie

RESPONSIVE TO A CHANGING WORLD. Yolk Henny van Egmond Congres over het nieuwe werken 2014

RESPONSIVE TO A CHANGING WORLD. Yolk Henny van Egmond Congres over het nieuwe werken 2014 RESPONSIVE TO A CHANGING WORLD Yolk Henny van Egmond Congres over het nieuwe werken 2014 Ontwikkeling en groei van binnenuit We leven niet in een tijdperk van veranderingen, maar in een verandering van

Nadere informatie