Bijlage 1a: Inhoud van het artistiek-inhoudelijke beleidsplan

Transcriptie

1 Bijlage 1a: Inhoud van het artistiek-inhoudelijke beleidsplan Vul in het deelformulier dat apart bij dit formulier is gevoegd, de rubrieken in die voor uw organisatie van toepassing zijn. Het artistiek-inhoudelijke beleidsplan telt maximaal 16 pagina's. 1.1 Identiteit van de organisatie Missionstatement van de organisatie Korte schets van de voorbije en huidige werking Verhouding tot het kunstenveld Uniciteit van de organisatie 1.2 Artistieke en inhoudelijke plannen (per rubriek: eerste jaar in detail, volgende jaren meer algemeen) Productieve werking: eigen producties Productieve werking: coproducties en samenwerkingen Receptieve werking (Kunst)educatieve werking Globale beschrijving van het kunsteducatief concept en de methodiek Planning Sociaal-artistieke werking Globale beschrijving van het sociaal-artistiek concept en de methodiek Planning Publicaties Creatieopdrachten Internationale werking Onderzoek en onderzoeksopdrachten 1.3 Residenties, begeleiding, logistieke en financiële ondersteuning van kunstenaars 1.4 Samenwerking en netwerking met andere organisaties Opsomming van de partners Concrete meerwaarde van de samenwerking 1.5 Publiekswerking en publiekswerving Doelgroep of doelgroepen Publiekswerking Publiekswerving 1.6 Verkoop en spreiding

2 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 2 van 16 Bijlage 1a: Artistiek-inhoudelijk beleidsplan 1.1 Identiteit van de organisatie Missionstatement van de organisatie HETPALEIS is een theaterhuis voor kinderen, jongeren en kunstenaars in het hart van Antwerpen. HETPALEIS wil podiumkunsten evident maken door toegankelijke kwaliteit te brengen en kwaliteit toegankelijk te maken voor elk kind in elke familie. HETPALEIS doet dit door kwalitatieve producties te creëren, te presenteren, te omkaderen, te spreiden én derden te sensibiliseren in functie van het verbreden van een gunstig(er) kinderkunstenklimaat. HETPALEIS benut zijn middelen en mogelijkheden ten volle ten dienste van het openbaar nut en overlegt nauw met de verschillende beleidsorganen in functie van een duurzaam kinderkunstenbeleid Korte schets van de voorbije en huidige werking HETPALEIS is strijdvaardiger dan ooit en gelooft nog steeds met volle overtuiging in de koers waarvoor in het vorige subsidiedossier werd gekozen. De werking van HETPALEIS blijft steunen op drie pijlers: Creatiehuis, Duurzaam kinderkunstenbeleid en Instelling. 1. CREATIEHUIS De core business van HETPALEIS is het creëren en presenteren van kwaliteitsvolle producties voor kinderen en jongeren. Kwaliteit houdt in dat het huis elke creatie met evenveel professionele zorg omkadert, dat het grensverleggende en confronterende producties durft te brengen, dat elke creatie met haar voeten in de maatschappij staat en hiermee voeding geeft aan zijn publiek. Om creaties te presenteren beschikt HETPALEIS over drie podia: de Grote zaal, de Kleine zaal en de HETPALEISbus. HETPALEIS geeft prioriteit aan het creëren van grote zaalproducties, maar kiest daarnaast voor kleinschalige voorstellingen en projecten die specifieke doelgroepen uitnodigen tot dialoog. De Kleine zaal wordt ingenomen door intiemere creaties voor een beperkt publiek, kleutervoorstellingen en debutanten die een grote schouwburg nog niet aan kunnen of willen. Het aanbod in de Kleine zaal en de Grote zaal is zo veel mogelijk in balans: als er in de Grote zaal een voorstelling voor +12 staat, zal er in de Kleine zaal - indien mogelijk - een voorstelling voor -12 jarigen geprogrammeerd worden en omgekeerd. Er wordt getracht om binnen elk seizoen zo veel mogelijk verschillende leeftijdsgroepen (van 4 tot 18 jaar) aan bod te laten komen. Na een reeks in eigen huis te hebben gespeeld, presenteert HETPALEIS een voorstelling graag op reis. En dan is er nog het derde speelplatform: wanneer HETPALEIS een aantal jaren geleden via een onderzoek vaststelt dat afstand en mobiliteit twee grote struikelblokken zijn bij kleuterklassen en lagere schoolkinderen om te participeren, koopt het huis een oude lijnbus en bouwt deze om tot een reizend theater, de HETPALEISbus, goed voor 25 leerlingen. Sindsdien heeft de HETPALEISbus op tal van speelplaatsen, schoolpleinen en plekken in samenwerking met de speelpleinwerking, honderden voorstellingen gebracht en kinderen bereikt die anders nauwelijks of nooit professioneel kindertheater zouden ervaren. Om producties te creëren steunt het huis op de samenwerking tussen de personeelsploeg die vast in dienst is en de freelance kunstenaars. HETPALEIS heeft van bij aanvang gekozen om zonder een vast ensemble te werken. Een kunstenaar wordt aangetrokken en uitgenodigd in functie van de creatie en niet omgekeerd. Het huis wil elke kunstenaar de gelegenheid en de tijd geven om zijn creativiteit maximaal te ontplooien en kan dit dankzij de vakkundige ondersteuning en efficiënte omkadering van de vaste personeelsploeg. Elke creatie start vanuit twee mogelijke invalshoeken: of de theatermaker heeft een idee en overlegt en toetst dit met de artistieke leider van HETPALEIS of de artistieke leider nodigt een maker of een gezelschap uit voor een opdracht. Boeiend blijft het om makers te prikkelen om voorstellingen te maken die ze anders nooit zouden maken of om voor een doelgroep te spelen waarvoor ze anders nooit zouden kiezen. Voorstellen krijgen groen licht als ze in het verlengde liggen van de filosofie van HETPALEIS: De HETPALEISfilosofie houdt in dat het huis werkt aan en voor de rijkdom van diversiteit: het wil de diversiteit in de podiumkunsten erkennen en promoten en kiest voor een gezonde wisselwerking tussen debutanten, meer ervaren kunstenaars én kunstenaars vertrouwd met andere kunstdisciplines en cultuurvormen. Verscheidenheid in het aanbod vergroot de interesse van de publieksgroep. HETPALEIS is immers een theaterhuis midden in de stad Antwerpen en gaat in op de rijkdom aan diversiteit tussen de bewoners van de stad. Het brede aanbod is een bewuste keuze, opdat elk kind, van elke cultuur of klasse, zijn gading kan vinden en zich thuis kan voelen in het huis. Diversiteit moet een vanzelfsprekendheid worden in het beleid, geen apart project dat bestempeld wordt als sociaal-artistiek. Zijn de dagworkshops van De Tuin sociaal-artistiek omdat er een grote diversiteit is onder de deelnemers? Moeten die kunstenaars of medewerkers met een Marokkaanse, Spaanse, Georgische of Bulgaarse achternaam speciaal vermeld worden naast de andere? HETPALEIS kiest voor de rijkdom van diversiteit op alle terreinen in de gehele werking. De grote culturele en talige verschillen worden gezien als een uitdaging en niet als een struikelblok. Binnen die diversiteit zoekt het huis naar gemeenschappelijke ervaringen. Vanuit deze beweegreden ontstaat in 2004 Water, lucht, aarde en vuur, een concert voor kleuters van Sam Vloemans over de oerelementen. HETPALEIS zoekt sindsdien in minstens één productie per seizoen naar een universele taal. Zo is er de muziekvoorstelling Waar is het feest? (2010) van Sam

3 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 3 van 16 Vloemans, De Grote Reis (2010), de installatie in de HETPALEISbus van Judith Nab, de dansvoorstellingen Danske (2009) en Nog een Danske (2012) van Birgit Kersbergen en de dansvoorstelling ZOO doen ze de dingen (2012) van Randi De Vlieghe. HETPALEIS toont in zijn beleid merkbaar aandacht voor een breed maatschappelijk engagement. Het wil voelen en laten voelen wat leeft in de maatschappij en onder de jeugd. Kind-zijn in onze hedendaagse samenleving is regelmatig het onderwerp van een HETPALEISproductie. Wonderland (2009, coproductie met SKaGeN) speelt in op de grote druk die er rust op de schouders van prille tieners en op de onzekerheden die hiermee gepaard gaan. HETPALEIS gaat geen gevoelige thema s uit de weg. Voor Kleine Sofie (2010) bundelen HETPALEIS, Laika en Froe Froe hun talenten om samen het jeugdboek Kleine Sofie en Lange Wapper van Els Pelgrom te bewerken tot een grote zaalvoorstelling. Sofie is een meisje dat kanker heeft en in haar laatste uren opgaat in haar fantasiewereld. Maar ook meer specifiek is het kind-zijn binnen een gezinssituatie een regelmatig weerkerend thema in een HETPALEISproductie: in Vader, Moeder, Ik en Wij (2011, coproductie met LOD) naar het boek Picknick op de wenteltrap van Esther Jansma laat een kind dat net haar vader heeft verloren het publiek binnenkijken in haar hoofd. Zulke voorstellingen kunnen gesprekken met kinderen opentrekken en een nieuwe kijk bieden op het thema. Natuurlijk is het een open deur intrappen om te stellen dat een goede kindervoorstelling ook volwassenen moet boeien. Maar soms kan het andersom. Het kind-zijn kan het onderwerp worden van een productie voor volwassen kinderen en hun zonen of dochters. Het is de productie U bent mijn moeder (2005) van Joop Admiraal, in een bewerking en regie van Stefan Perceval, over een demente vrouw en haar dochter, die deze opening creëert. Het leeftijdloze kind verwijst naar het gegeven dat je altijd iemands zoon of dochter bent en misschien ook iemands broer of zus. In 2008 komt HETPALEIS in contact met de 73-jarige beeldend kunstenaar Koenraad Tinel. Aan de hand van zelfgemaakte tekeningen verbeeldt hij het verhaal van zijn jeugd, waarin zijn ouders de Duitse kant in de tweede wereldoorlog kiezen. HETPALEIS voelt een kracht in zijn verhaal die het persoonlijke overstijgt: Koenraad Tinel raakt een generatie die met ouder worden beseft hoe afhankelijk je als kind bent van de keuzes die je ouders maken en wat dat met de rest van je leven doet. In 2009 maakt Koenraad Tinel voor HETPALEIS Scheisseimer, waarin hij voor de eerste keer zijn herinneringen verwoordt voor een publiek. Een getuigenis die geen enkel kind volwassen of niet onberoerd laat. Dit is één van de voorstellingen die HETPALEIS op het repertoire houdt, omdat dit thema het publiek altijd zal blijven aanspreken. Scheisseimer speelt alleen op verzoek van geïnteresseerde programmatoren, op met zorg uitgezochte locaties, zoals het museum Dr. Guislain en BOZAR. Ook De tocht van de olifant (2012), naar het gelijknamige boek van José Saramago, is een voorstelling voor volwassenen en hun kinderen die reflecteert over en kritiek geeft op de vanzelfsprekendheid die machthebbers genieten om bevelen te laten opvolgen. HETPALEIS vraagt Stefan Perceval dit boek te bewerken naar een leeftijdloze voorstelling. Het thema macht komt in meerdere HETPALEISvoorstellingen aan bod. Macht leeft dan ook in alle takken van de maatschappij. HETPALEIS herkent in Simon De Vos, dramadocent bij HETPALEIS en regisseur, een maker die in zijn creaties extremen opzoekt en onderzoekt. In 2011 pakt zijn Caligula (van Albert Camus) het thema macht grondig aan. De voorstelling bevraagt waartoe macht kan leiden en tot waar vrije meningsuiting kan gaan als alles radicaal is. De zorg voor de planeet is een zorg van allen. Ook dit maatschappelijk thema kan en wil HETPALEIS niet links laten liggen. Het huis verbindt ecologie met de inhoud van een dubbelvoorstelling: DODO klein of ei zonder land (2011) en DODO groot of land zonder ei (2011), met een tekst en in een regie van Dimitri Leue, hopen de toeschouwers bewust te maken van hoe de nonchalance van de mens inbreuk maakt op een organisch gegroeide situatie. Beide voorstellingen hebben aandacht voor het unieke moment van het besef: we kunnen er nog iets aan doen. In maart 2011 maken ook De Kakkewieten een voorstelling die inspeelt op het ecologische bewustzijn van het jongerenpubliek: Apocalyps Wauw, the history of the farre future begins now. Oprechte aandacht voor een tienerpubliek maakt dat zelfs bij repertoirestukken andere accenten gelegd worden. Frank Adam schrijft Aleksej oorspronkelijk voor een volwassen publiek. Overtuigd van de kwaliteit van deze tekst, vraagt HETPALEIS hem zijn tekst te bewerken voor een jongerenpubliek. Aleksej (2010), in een regie van Koen De Sutter, vertelt niet alleen het geschiedkundige verhaal van Peter de Grote, maar ook en vooral het persoonlijke verhaal van een tiener die zich afzet tegen zijn vader. Aleksej is geselecteerd voor Het Theaterfestival 2011 en wordt hernomen in het voorjaar van In het najaar van 2012 zet HETPALEIS De Meeuw van Tsjechov in een eigentijdse bewerking en regie van Dirk Tanghe op de planken. HETPALEIS bouwt hiermee verder aan een stevig repertoire voor de huidige jongerengeneratie met zowel bestaande als nieuw geschreven theaterteksten. Het belang dat HETPALEIS hecht aan de opbouw van goede teksten voor het jeugdtheater blijkt ook uit het weerkeren van Stukschrijven, een project waarmee het huis enkele schrijvers de kans geeft om onder begeleiding van een ervaren jeugdtheaterauteur een nieuwe jeugdtheatertekst te creëren. In het seizoen nemen Fikry El Azzouzi, Dahlia Pessemiers, Kerensa Verhoosel, Karel Tuytschaever en Thomas Janssens deel aan de vierde editie van Stukschrijven onder leiding van Suzanne van Lohuizen. In de loop van de volgende jaren zullen de resultaten van dit werkproces ongetwijfeld getoond worden, in huis of daarbuiten. Er zijn creaties die enkel mogelijk zijn dankzij de samenwerking met andere gezelschappen. Door de bomen het bos (2011) was bijvoorbeeld niet de voorstelling geworden die ze nu is zonder de samenwerking met Ultima Thule en hun unieke, subtiele poppenspel dat zij inzetten voor hun steeds krachtige verhalen. WALPURGIS heeft op vraag van en samen met HETPALEIS de kleuteropera Prinses Turandot (2011) gemaakt, terwijl dit gezelschap nauwelijks voor kinderen speelt. Samen met de expertise van WALPURGIS laat het huis de kleuters in aanraking komen met opera.

4 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 4 van 16 En net vóór FC Bergman als ensemble wordt opgenomen in Toneelhuis, maken drie kwart van de leden in het najaar van 2012 een coproductie met HETPALEIS voor +12-jarigen. Streven naar kwaliteit is bij elke creatie van het allerhoogste belang. Maar theater is geen exacte wetenschap. Het is verrassend dat er op een seizoen zo weinig geschrapt wordt. Er is een onderscheid tussen creëren, presenteren, overdragen en spreiden. Een publiek dat een kwaliteitsvolle voorstelling wil meemaken, moet tijd maken voor de voorstelling zelf maar ook tijd én financiële ruimte voor de ticketaankoop, de verplaatsing naar de schouwburg Het zoeken naar kwaliteit is onlosmakelijk verbonden met het recht om te mogen mislukken. Wanneer Hanneke Paauwe en HETPALEIS in 2011 Arena twee weken voor de première schrappen, gebeurt dit met pijn in het hart, maar met eerbied en begrip voor de kunstenaar en de potentiële toeschouwer. 2. DUURZAAM KINDERKUNSTENBELEID Wat in het vorige meerjarenplan onder de noemer campus werd gebundeld, valt vanaf nu onder de meer transparante term duurzaam kinderkunstenbeleid. Meer dan ooit tevoren zet HETPALEIS zich in voor een beter en evident kinderkunstenklimaat. Concreet betekent dit dat HETPALEIS wil investeren in stimulansen die leiden tot meer cultuurcompetentie, cultuurwaardering, cultuurparticipatie en cultuurcomfort. Het huis wil hiervoor partners activeren om kinderkunsten een breder maatschappelijk draagvlak te geven en richt zich zowel tot de kunstenaars, het publiek als het beleid. Cultuurcompetentie kent geen leeftijd, maar hoe jonger je bent, hoe langer je kan genieten. HETPALEIS zet zich in om kunstenaars en gezelschappen die enkel voor volwassenen spelen te overtuigen om ook jeugdtheater te maken. Jeugdtheater blijft in de ogen van sommige kunstenaars nog te veel het kleine broertje van volwassenentheater, al vraagt het dezelfde kwaliteit. Eigenlijk zelfs meer. Goed jeugdtheater moet ook goed zijn voor volwassenen. Een kinderpubliek vraagt niet om een kinderachtig spel. HETPALEIS is dan ook blij te zien dat kunstenaars na hun eerste keer regelmatig terugkeren naar het kinder- en jeugdtheater. Meer aandacht voor het kinderen jeugdtheater tijdens de opleiding is geen luxe maar een gedeelde verantwoordelijkheid. HETPALEIS wil stagiairs en jonge makers begeleiden en kansen bieden om via kleinschalige projecten of kleine zaalproducties verder door te stromen naar de grote zalen. HETPALEIS organiseert verschillende projecten om kinderkunsten evidenter te maken voor het publiek. Een HETPALEIScreatie veroorzaakt een BIGBANG - een creatieve ontploffing - en wordt de kern waarrond deze projecten als een planetenstelsel zweven. De lezingen en debatten, die in samenwerking met Het Vlaams-Nederlands Huis deburen georganiseerd worden naar aanleiding van een voorstelling en in het kader van Kunst en maatschappij, zijn intussen al stevig ingeburgerd en brengen telkens een nieuw publiek in huis. Deze momenten gaan dieper in op een thema uit de voorstelling en bieden ruimte voor reflectie. Wetenschapster Christine Van Broeckhoven geeft naar aanleiding van de wederopvoering van U bent mijn moeder voor de derde keer een lezing rond geheugenziekten zoals Alzheimer. Ruimtevaarder Frank De Winne geeft een boeiende inkijk in de wereld van wetenschap en technologie naar aanleiding van De Grote Reis. Daarnaast realiseert HETPALEIS in 2010 in samenwerking met De Standaard, een tekstuitgave van Aleksej van Frank Adam. De tekst als krantenkatern wordt in exemplaren gratis verspreid, zowel in eigen zaal als in verschillende boekhandels. Naar aanleiding van Het Theaterfestival 2011 wordt de tekst heruitgegeven door uitgeverij Vrijdag ditmaal in boekvorm met de financiële steun van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. De tekstuitgaven liggen in het verlengde van de bezorgdheid van HETPALEIS voor (het behoud van) goede theaterteksten. HETPALEIS wil dergelijke uitgaven ook in de toekomst blijven realiseren en verder uitbouwen. Een onmisbaar onderdeel van de zorg voor een evidenter kinderkunstenklimaat vertrekt vanuit de educatieve werking. De dienst educatie werkt vanuit twee niveaus: de educatieve werking omkadert de eigen producties om het diverse publiek te begeleiden in het participeren. Het onderwijs is hierin een belangrijke partner. Ook wordt de mogelijkheid geboden aan het publiek om deel te nemen aan workshops en projecten waarin zij zelf aan de slag gaan om zo vertrouwd te geraken met de hedendaagse theatertaal. (cf ) HETPALEIS richt zich ten slotte tot het beleid in de hoop hierin een partner te vinden die ijvert voor een gunstiger kinderkunstenbeleid. Het huis roept met ander woorden de hulp in van de overheid om mede een grote trekker te worden. In 2008 al organiseert HETPALEIS een burgemeestercongres waarop 8 burgemeesters (van Hasselt, Brugge, Gent, Mechelen, Kortrijk, Turnhout, Leuven en Antwerpen) een stedencharter ondertekenen. Hiermee engageren ze zich om een kinderkunstenvriendelijk beleid consequent op de politieke agenda te plaatsen. Vanaf 2010 organiseert HETPALEIS op 19 november jaarlijks de Kinderkunstendag. Dit is de dag waarop het Antwerps Jeugdtheater in 1945 erkend wordt als professioneel jeugdtheater en daarmee het eerste professionele jeugdtheater wordt in de Benelux. Nu zal het een dag zijn waarop een bewustmakingscampagne wordt gevoerd om alle volwassenen in een beleidspositie te sensibiliseren om kinderkunsten en de participatie daaraan te vergroten. Op de eerste Kinderkunstendag houden sprekers (Jan Hoet, Geert Sels, Jan Vermassen, Peter Adriaenssens, Majo De Saedeleer, Philip Heylen en anderen) uit diverse terreinen een pleidooi voor de ernst en kwaliteitszorg van kinderkunsten. De speechen werden later gebundeld in een uitgave dankzij een samenwerking tussen HETPALEIS en het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media. Minister Schauvliege aanvaardt het meterschap van de Kinderkunstendag. 3. INSTELLING HETPALEIS is een Stichting van Openbaar Nut en onderscheidt zich van alle andere jeugdtheatergezelschappen door de beheersstructuur, infrastructuur, organisatiestructuur en de schaalgrootte van de werking. (cf ) HETPALEIS heeft als Stichting van Openbaar Nut de verantwoordelijkheid om zijn ruimtes ten volle te gebruiken in dienst van

5 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 5 van 16 de maatschappij. Er is voortdurend leven en beweging in de publieke ruimtes door de verschillende projecten, tentoonstellingen, gerichte activiteiten opdat participeren aan cultuur evidenter wordt. Net omdát HETPALEIS over al deze ruimtes beschikt, heeft het huis de mogelijkheid om de twee eerste pijlers tegelijk en grondig te realiseren, en doet het huis dat ook effectief. Een concreet voorbeeld: op woensdag 22 augustus 2011 heeft de ploeg van DODO groot of land zonder ei drie ruimtes ter beschikking. De acteurs repeteren in de repetitiezaal op het 10de, de dansers in een klas van de balletschool en de muzikanten in een ruimte op 10bis, een tweede repetitieruimte op de 10de verdieping. De ploeg van Aleksej repeteert in de repetitiezaal op het 7de maar heeft ook de vergaderzaal ter beschikking om tekstlezingen te houden. De actrice en twee muzikanten van Vader, Moeder, Ik en Wij repeteren in de klankstudio, terwijl de techniekers in de Kleine zaal aan het decor bouwen van deze voorstelling. In de Grote zaal bouwen andere techniekers aan het gigantische decor voor DODO groot, waar de dag ervoor nog Sam Vloemans repeteerde aan zijn Trilogie. In de voorbouw lopen intussen twee workshops van De Stal in aparte ruimtes, in HETGELUK nemen de deelnemers aan het Antwerp Skate Contest (aeyc2011) een hap van de broodjes die HETPALEIS voor hen voorziet, in de foyer wordt het net geleverde nieuwe HETPALEISkaftpapier weggelegd voor Laat je inpakken en ondertussen stapt een tweede groep kleuters van de speelpleinwerking in Zandvliet op de HETPALEISbus Verhouding tot het kunstenveld Hoe verhoudt HETPALEIS zich tot het kunstenveld? Een antwoord op die vraag zou kunnen liggen in de verhouding van HETPALEIS tot andere huizen, zowel tot die uit het kinder- en jongerentheater als tot die uit het volwassenentheater. Inhoudelijk leunt HETPALEIS immers aan bij huizen als BRONKS en KOPERGIETERY, maar op het gebied van infrastructuur en schaalgrootte past het in dezelfde rij als Toneelhuis, KVS en NTGent. Dit maakt dat HETPALEIS voor de stad de pendant is van het Toneelhuis, terwijl voor de Vlaamse overheid KOPERGIETERY en BRONKS de pendanten zijn. Er zou met andere woorden op gewezen kunnen worden dat HETPALEIS naar kwalitatieve theaterproducties voor kinderen en jongeren streeft die in omvang gelijk staan met creaties in het Toneelhuis, maar die gerealiseerd moeten worden met lagere budgetten. Maar liever dan de verschillen te vergroten, moet de nadruk liggen op samenwerking en solidariteit. HETPALEIS zoekt voortdurend naar partners uit verschillende geledingen van het kunstenveld. In de eerste plaats zijn er de individuele kunstenaars. Daarnaast lopen er per jaar zo n 35 studenten uit verschillende (kunst)opleidingen stage in HETPALEIS. Ze staan zowel op de scène als ernaast (techniek, communicatie, educatie, gebouw, dramaturgie). Verder tekent HETPALEIS jaarlijks voor meerdere coproducties met andere (jeugd)theatergezelschappen en verleent het ook logistieke steun aan tal van gezelschappen. HETPALEIS koestert de stille wens om in navolging van Hetpaletfestival 2008 een festival te realiseren in nauwe samenwerking met de Studio van Villanella, waarbij alle gesubsidieerde jeugdtheatergezelschappen de handen in elkaar slaan om eigen kwaliteit te tonen en een platform te scheppen om te debatteren over de toekomst van het (jeugd)theater. Met de culturele centra voert HETPALEIS een blijvende dialoog vanuit de noodzaak van de spreidingsgedachte. De spreiding van producties helpt de participantengroep te vergroten. De stafmedewerkers van HETPALEIS zetelen in tal van raden van bestuur van andere organisaties in het kunstenveld in de hoop dat overleg inspirerend kan werken voor alle participanten. Ook de samenwerkingen met stedelijke (kunst)instellingen werken verrijkend en vergroten de maatschappelijke betrokkenheid van alle partijen. Stilstaan bij verhoudingen in het kunstenveld betekent voor HETPALEIS ook nadenken over de toekomst van het jeugdtheater. Lang voor de eerste letter van dit nieuwe meerjarenplan op papier stond, werd op Vlaams niveau aangekondigd dat 10% van de beschikbare middelen gereserveerd zullen worden voor projectmatige initiatieven. HETPALEIS ziet daar kansen in voor de ontwikkeling van het Vlaamse theater, maar stelt zich tegelijkertijd de vraag hoeveel de structureel gesubsidieerde jeugdtheatergezelschappen zullen moeten inleveren ten voordele van de projecten en of dat dan ook een stijging van het aantal projectsubsidies voor jeugdtheater zal inhouden? In HETPALEIS heerst de vrees dat er een nog grotere wanverhouding zal ontstaan tussen de subsidiëring voor het jeugdtheater en die voor het volwassenentheater. Het jeugdtheater in Vlaanderen verdient net extra financiële ondersteuning om in vergelijking met het volwassenentheater dezelfde kansen te krijgen. Waarom? Het manifest voor kindertheaterbijslag (cf. bijlage) geeft een gedetailleerd antwoord Uniciteit van de organisatie Er zijn nog theaterhuizen in Vlaanderen die net als HETPALEIS een lange geschiedenis hebben of die werken met een schaalgrootte van dezelfde omvang. Er zijn nog theatergezelschappen die werken vanuit een stedelijke betrokkenheid, met een focus op het jeugdtheater en een zorg voor de evidentie van de kinderkunsten. Maar er is geen enkel huis in Vlaanderen dat al deze verschillende factoren tegelijk combineert. HETPALEIS is een theaterhuis voor kinderen en jongeren dat zich onderscheidt van andere jeugdtheatergezelschappen door zijn lange geschiedenis samen met zijn schaalgrootte (zowel op het vlak van infrastructuur, beheersstructuur, organisatiestructuur, artistieke werking als educatieve werking) en zijn voortrekkersrol in de strijd voor de duurzaamheid van de kinderkunsten vanuit een maatschappelijke betrokkenheid. Die verwevenheid bepaalt de uniciteit van HETPALEIS. De hele werking van HETPALEIS steunt op de fundamenten van het Antwerps Jeugdtheater. Op 19 november 1945, slechts enkele weken na de bevrijding van Antwerpen, erkent en subsidieert toenmalig burgemeester Camille Huysmans het Antwerps Jeugdtheater en belooft het in de toekomst een aparte accommodatie. In de jaren zeventig wordt de term Koninklijk toegevoegd. Onder de naam Koninklijk Jeugdtheater (KJT) staat het huis voor vele generaties nog altijd bekend. De stad Antwerpen ademt het kapitaal van het KJT uit. Grootouders komen nu met hun kleinkinderen zoals hun

6 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 6 van 16 ouders dit met hen deden. Mede dankzij zijn lange geschiedenis, sijpelt HETPALEIS door tot een brede groep van mensen. De stad Antwerpen heeft zich aan de subsidiebelofte van 1945 gehouden. In de jaren 80 krijgt het KJT een vaste plek naast de KNS in het nieuwe theatercomplex van de stadsschouwburg. De KNS verhuist begin jaren 90 naar de Bourla, het jeugdtheater blijft. Vandaag is HETPALEIS nog steeds het enige jeugdtheatergezelschap in Vlaanderen dat niet alleen over een kleine zaal met 96 zetels beschikt, maar ook over een grote schouwburg met 530 zetels, een lijsttoneel én een toneeltoren. Zonder het belang van kleinschalige projecten te ontkennen, legt HETPALEIS in zijn artistiek beleid de nadruk op de grote zaalcreaties. HETPALEIS realiseert met regelmaat grote zaalproducties met een cast van tien à vijftien professionele acteurs en/of muzikanten. De publieke voorbouw van het huis biedt ruimte aan ± 150 bezoekers. De voorbouw wordt voornamelijk ingenomen door de educatieve werking en door de eigen kindvriendelijke bar HETGELUK. De twee aanwezige repetitiezalen worden continu ingenomen voor eigen creaties in wording, maar eveneens door gastgezelschappen uit zowel het volwassenen- als jeugdtheater. HETPALEIS is niet alleen wat betreft zijn infrastructuur, maar ook qua beheers- en organisatiestructuur het grootste huis van alle structureel gesubsidieerde jeugdtheatergezelschappen in de hele Benelux. De beheersstructuur van HETPALEIS is sinds 1997 een Stichting van Openbaar Nut. De stemgerechtigde leden van de raad van bestuur vertegenwoordigen de drie subsidiënten (Vlaamse Gemeenschap, provincie Antwerpen en stad Antwerpen) met aandacht voor de politieke verscheidenheid. Bovendien moet HETPALEIS elk jaar zijn jaarwerking en jaarafrekening mondeling toelichten voor de Antwerpse gemeenteraad. De organisatiestructuur van HETPALEIS kenmerkt zich door een organigram dat geënt is op de werking van een creatiehuis met een hoog ritme waarin verschillende producties gelijktijdig gecreëerd en gespeeld worden en waarin diverse projecten naast elkaar plaatsvinden. De stedelijke situatie is een bepalende factor in die werking. Antwerpen is na Amsterdam (en vóór New York) de stad met de grootste diversiteit van de wereld. Vanuit een stedelijke betrokkenheid kiest het huis voor een rijkdom aan diversiteit zowel op het podium (het soort creaties dat gemaakt wordt, de keuze van kunstenaars) als in de zaal (publiek) als in het huis (personeelsbestand). Met een sterk uitgebouwde educatieve werking wil HETPALEIS een antwoord bieden op de stedelijke situatie waarbinnen het huis werkt. De schaalgrootte waarop de dienst educatie werkt is uniek. In 2011 behoort 21% van de Antwerpse bevolking tot de leeftijdsgroep van 0 tot 17-jarigen. In totaal gaat dit om kinderen. De komende 15 jaar wordt de grootste bevolkingstoename binnen die leeftijdsgroep verwacht. Om op zijn minst een deel van al deze kinderen en jongeren de kans te geven om kennis te maken met professioneel theater biedt HETPALEIS een divers aanbod op vijf speelplekken aan: de Grote zaal, de Kleine zaal en de HETPALEISbus om te kijken, De Stal en De Tuin om zelf aan de slag te gaan. Dit alles vraagt een grondige omkadering. Bovendien is De Tuin, de permanente atelierwerking in de voorbouw van HETPALEIS, uniek in het kunstenveld. Het is een inspiratie voor andere educatieve werkingen op internationaal niveau en de dagworkshops hebben meermaals bewezen dat ze een blijvende impact hebben op en een verrijking zijn voor de bezoekers. (cf ) Een huis als HETPALEIS, dat evenveel kamers als mogelijkheden bezit, dat kiest voor en werkt aan een rijkdom van diversiteit in aanbod, kan en wil niet anders dan een huis zijn dat vecht voor een kindvriendelijke samenleving vanuit een sociaal-maatschappelijke bewogenheid. HETPALEIS strijdt dan ook voor een duurzaam kinderkunstenbeleid met de grootst mogelijke culturele voetafdruk. De programmering van HETPALEIS is een planetenstelsel met meerdere BIGBANG-effecten: rond een creatie zweven andere projectielen als tekstuitgaven, dvd- en cd-opnames, voordrachtavonden, documentaires, cursusreeksen Ook het internet biedt in deze context mogelijkheden. Een stichtend voorbeeld is de creatie Sunjata, de leeuwenkoning van Mali, die in 2006 gecreëerd wordt in het kader van het crossmediale cultuurproject W@=D@. Verschillende partners werken samen om de Malinese cultuur te belichten vanuit verschillende invalshoeken: een theatervoorstelling, een magazine, een tv-reeks en een website. Vijf jaar later staat Sunjata, de leeuwenkoning van Mali voor de derde keer (uitverkocht) op het programma in HETPALEIS, en wordt in navolging ervan een luisterboek met cd uitgegeven en een documentaire Sunjata, voor, achter en op het toneel gemaakt (samen met vrt). Ook de tv-reeks en de documentaire worden nog steeds heruitgezonden op Ketnet. De vorige twee speelreeksen van de theatervoorstelling alleen al weten bijna kinderen te enthousiasmeren. Het Sunjataverhaal is uitgegroeid tot een smaakmaker voor een generatie van kinderen en bewijst dat producties in de toekomst nog meer de kern moeten worden van grotere projecten die op hun beurt een inspiratie vormen voor nieuwe initiatieven. Belangrijk is het om korte termijninitiatieven in te zetten in functie van lange termijndoelstellingen. Enkele voorbeelden om de mogelijkheden te duiden. Als de tekstuitgave van Aleksej vandaag nog een uitzondering is, moeten in de toekomst alle teksten van HETPALEIS uitgegeven worden en moet er minstens één op de lectuurlijst van het secundair onderwijs zijn opgenomen. Is de kinderboekenbeurs van HETPALEIS nu nog een eenmalig jaarlijks terugkerend gebeuren, dan wil HETPALEIS kinderen in de toekomst de mogelijkheid bieden om in dit huis voor of na een voorstelling boeken te ontlenen die inhoudelijk gerelateerd zijn aan HETPALEISvoorstellingen. Is de evidentie van de kinderkunsten er op dit moment nog niet voor iedereen, dan is kindercultuur in de toekomst (mede dankzij de KINDERKUNSTENDAG) in de grondwet als burgerrecht opgenomen. HETPALEIS bezit het potentieel, de overtuiging en het geloof om uit te groeien tot een Centre Pompidou voor de jeugd met nadruk op de theaterkunst. Nu de middelen nog.

7 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 7 van Artistieke en inhoudelijke plannen (eerste jaar gedetailleerd, daarna algemener) Voor het overzicht: zie het Excelbestand Activiteiten, medewerkers, begroting en afrekening Productieve werking: eigen producties 2013: nieuwe eigen creaties in de Grote zaal Het huis plant in 2013 zes nieuwe grote zaalcreaties: HETPALEIStijns Circus (werktitel), Wulong of De Dansende Draak, DAGDAG, A Streetconcert, Romeo en Julia en Heksie. Deze producties passen inhoudelijk binnen de filosofie die zich de laatste jaren steeds duidelijker in de programmering van HETPALEIS aftekent en die in de toekomst de creaties zal blijven kleuren. (cf ) HETPALEIS vindt het boeiend om makers uit te dagen. Dimitri Leue is kind aan huis in HETPALEIS en is gekend om zijn talige voorstellingen. Door een ontmoeting met Shadi Zmorrod en Jessica Devlieghere, die op de Westelijke Jordaanoever een circusschool leiden en hiermee Palestijnse jongeren via kunst een uitweg uit de ellende proberen te bieden, raakt Leue gefascineerd door hun engagement en groeit bij hem het idee om hun initiatief te koppelen aan de uitdaging van HETPALEIS om een voorstelling te maken zonder woorden. Dimitri Leue maakt samen met illustrator Tom Schoonooghe een internationale circusvoorstelling HETPALEIStijns Circus (werktitel) (vanaf 6 jaar) met jongeren van deze Palestijnse Circusschool én acteurs, dansers, muzikanten van eigen bodem. Deze creatie wordt ondersteund door Theater op de Markt / Dommelhof. HETPALEIS kan niet om de grote diversiteit van zijn publieksgroep heen en is (daarom) zeer geïnteresseerd in het cultureel erfgoed van andere culturen. Het kan een inspiratiebron zijn in de zoektocht naar een nieuw gemeenschappelijk erfgoed. Artistiek directeur van de afdeling dans van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen Iris Bouche heeft als choreografe en danseres al aan meerdere HETPALEISproducties meegewerkt. Met Wulong of De Dansende Draak (vanaf 8 jaar) maakt ze samen met percussionist Kobe Proesmans een eigen dansvoorstelling voor de Grote zaal, waarin muziek en dans evenwaardige partners zullen zijn. Bouche laat zich inspireren door de Aziatische cultuur met zijn rituelen, gewaden en kleuren en verwerkt die in haar choreografie om uitdrukking te geven aan onderbewuste gevoelens en dromen. In en rond HETPALEIS zijn al jarenlang de pennenvruchten van Joke van Leeuwen te lezen. Beeldend kunstenaar Bob Takes realiseerde samen met haar zowel het monument aan de voorgevel als in de liften. Nu maken schrijfster Joke van Leeuwen en vormgever Bob Takes samen met regisseur Marieke van Leeuwen de voorstelling DAGDAG (vanaf 7 jaar). Deze voorstelling heeft een visueel uitgangspunt: een liggende wereld wordt door projectie rechtop gezet, tweedimensionaal en zonder zwaartekracht. Er wonen eenvoudige mensen, die als vanzelfsprekend leven en gelukkig menen te zijn, tot er iemand uit een andere dimensie bij hen terechtkomt die hen fascineert en verwart, gemis en verwachting blijkt op te wekken en hun manier van leven onbedoeld niet meer zo vanzelfsprekend doet zijn. Omdat HETPALEIS altijd nieuwsgierig is naar de persoonlijke verhalen van zijn stadsbewoners en op ieder moment de polsslag van de stad wil laten voelen, geeft HETPALEIS Pieter Embrechts de gelegenheid om zijn droomproject te realiseren. In A Streetconcert (vanaf 16 jaar) wil Pieter Embrechts via een muzikale documentaire de inwoners van de Turnhoutsebaan bezingen. Eén straat met veel verschillende culturen, de hele wereld verzameld op enkele kilometers. Simon De Vos kent alle kamers van HETPALEIS. Hij is lange tijd dramadocent bij De Stal en De Tuin en is oprichter van het gezelschap Sermoen. Simon De Vos is een jonge regisseur wiens hart vooral uitgaat naar controversiële theaterteksten. In 2011 maakt hij in de Kleine zaal van HETPALEIS een eigenzinnige versie van Camus Caligula. Nu gaat HETPALEIS een stap verder en vraagt hem om voor de Grote zaal een nieuwe interpretatie te maken van Romeo en Julia (vanaf 15 jaar). Want elke generatie heeft recht op zijn Romeo en Julia. De gesprekken met Hugo Matthyssen zijn al lange tijd bezig. Hij schrijft in opdracht van HETPALEIS het stuk Heksie voor iedereen vanaf 6 jaar. Heksie is een modern sprookje over heksen, tovenaars en andere sprookjesfiguren, maar gaat vooral over ruziemaken en hoe dat soms enorme deugd kan doen Matthyssen heeft zijn waarde als schrijver bewezen met geroemde tv-series als Kulderzipken en Dag Sinterklaas. HETPALEIS hoopt dat Heksie een nieuwe smaakmaker wordt voor een jonge generatie theaterpubliek. 2013: nieuwe eigen creaties Kleine zaal / kleinschalige projecten Dahlia Pessemiers en Yamina Takkatz hebben hun hart verloren aan Maghrebijnse verhalen en legendes. HETPALEIS is geïnteresseerd in het werk van beider actrices en vraagt hen om vanuit hun ervaring met de Maghrebijnse cultuur een voorstelling te maken voor een doelgroep van jonger dan 12 jaar. HETPALEIS wil met Pessemiers een langer traject afleggen en geeft haar in , ter voorbereiding, de gelegenheid om deel te nemen aan een nieuwe editie van Stukschrijven in HETPALEIS. De creatie van Dahlia Pessemiers en Yamina Takkatz in 2013 ligt in het verlengde van deze schrijfcursus. HETPALEIS wil jong talent warm maken om voor een doelgroep te spelen waar ze normaal gezien niet aan zouden denken. An Verstraete is een jonge selfmade kunstenaar die in eerste instantie schrijfster is, maar die zich de laatste tijd ook bezig houdt met het beeldende aspect en experimenteert met collagetechnieken zoals in haar volwassenenvoorstelling The Angry Girl. Omdat de collages die An Verstraete voor deze productie maakt ondanks of misschien juist dankzij de eenvoud een grote suggestiviteit oproepen die perfect kan aansluiten bij de perceptie van

8 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 8 van 16 kleuters, vraagt HETPALEIS haar om een nieuwe voorstelling, Cosimo, te creëren voor iedereen vanaf vijf jaar. HETPALEIS geeft beeldend kunstenaar en scenograaf Michiel Van Cauwelaert de opdracht om een nieuw busproject te creëren voor kinderen vanaf 4 jaar. In 2010 ontwerpt hij in opdracht van DE DAGEN een interactief beeldend parcours rond het werk van illustrator Klaas Verplancke, dat in De Tuin van HETPALEIS wordt tentoongesteld. Ook voor de invulling van de bus wil hij graag samenwerken met een illustrator. Dit busproject blijft de komende jaren op het repertoire staan en zal worden aangeboden aan scholen, speelpleinwerking en festivals, maar de bus zal ook halt houden op het Theaterplein. In de zoektocht om theater meer toegankelijk te maken voor BSO- en TSO-jongeren van 12 tot 14 jaar komt HETPALEIS terecht bij vormgever en fotograaf Stef Stessel. Voor zijn nieuwe project In beeld! (werktitel) leggen jongeren hun wereld vast in foto s. Deze bibliotheek van emoties mondt uit in een productie voor de Kleine zaal. 2013: wederopvoeringen eigen creaties In 2013 zullen de grote zaalproducties Aleksej van Frank Adam, in de regie van Koen De Sutter en De Marcellini s van Dimitri Leue en Bruno Van den Broecke opnieuw worden gespeeld. HETPALEIS houdt de vertelvoorstelling Scheisseimer van Koenraad Tinel, de locatievoorstelling In Memoriam van Hanneke Paauwe en de voorstelling Gelukkige Verjaardag van Wannes Cappelle en Riet Muylaert op het repertoire en speelt deze voorstellingen op plaatsen en tijdstippen die hiervoor gepast blijken. creaties voor 2014, 2015 of 2016 die nu reeds een startsein hebben gekregen De aandacht voor nieuw en bestaand (jeugd)theaterrepertoire binnen HETPALEIS is ontegenzeggelijk. Ieder seizoen worden er nieuwe theaterteksten geschreven, waarvan er wordt gehoopt dat ze de tand des tijds zullen doorstaan en binnen het theaterrepertoire worden opgenomen. Na zijn alom geprezen Aleksej geeft HEPALEIS auteur Frank Adam in 2013 een opdracht om een nieuw stuk, Laurent, prins van België (werktitel) te schrijven. De naam HETPALEIS inspireert om de hele Belgische dynastie met alle spanningen, na-ijver en tegenslagen te overlopen. HETPALEIS speelt al lang met de gedachte om een productie te maken rond de verhoudingen binnen een gezinssituatie en meer bepaald rond welke plek een kind ten opzichte van een ander kind inneemt en hoe die positie bepalend blijft voor de rest van iemands leven. Geert Genbrugge krijgt na Koffers op reis (2002), dat hij in het kader van Stukschrijven schrijft en dat na de HETPALEISenscenering internationaal furore heeft gemaakt, in 2014 de opdracht om Grote broer en kleine zus te schrijven. Het Theaterplein, de voortuin van HETPALEIS, inspireert tot het hoorspel Van alle markten thuis (2014). Met de luifel, een ontwerp van Secchi-Viganò, krijgt het plein in 2008 na jaren van verloedering een nieuwe invulling. De weekendmarkt inspireert Maarten Westra Hoekzema tot het schrijven van een dubbelvoorstelling, een verhaal over het plein tijdens de markt en een verhaal over het lege plein. Koen Roggen zal dit verhaal bewerken zodat het te beluisteren is op de drie verdiepingen in de voorbouw van HETPALEIS mét zicht op Het Theaterplein. Jasper Léonard maakt een animatie van de bewegingen op het plein zodat het verhaal een artistieke vertaling krijgt op You Tube. Daarnaast wil HETPALEIS bestaande teksten die hun kwaliteit al hebben bewezen opnieuw ensceneren zoals AZEN (2014) van Dimitri Leue. Ook De Kakkewieten komen in 2014 weer bij elkaar om een voorstelling te maken voor de Grote zaal. HETPALEIS is er tenslotte alvast zeker van om in de nabije toekomst een voorstelling te maken rond de Red Star Line (2013), het 65-jarige bestaan van vrouwenstemrecht, het 95-jarige bestaan van het enkelvoudig stemrecht voor mannen (2013) en rond de opening van het Museum voor Schone Kunsten in Voor de planning na 2013 zijn er eveneens gesprekken lopende met Jellie Schippers en Myriam Van Gucht, Ahmed Khaled, Inne Goris, Jef Van Gestel, Hanneke Paauwe, Jeroen Van Dyck en Roy Aernouts, BERLIN vzw, Michaël De Cock, de Raconteurs, het KIP, Behoud de Begeerte en Jan Eelen Productieve werking: coproducties en samenwerkingen HETPALEIS blijft in de toekomst samenwerken en coproduceren met verschillende (jeugd)theatergezelschappen. Coproducties komen in eerste instantie tot stand omwille van een wederzijdse inhoudelijke interesse in elkaars werk, maar ook omwille van een wederzijdse meerwaarde. 2013: nieuwe coproducties 4hoog en HETPALEIS bundelen hun artistieke krachten en maken voor de Grote zaal de multidisciplinaire familievoorstelling De eerste keer (vanaf 8 jaar) waarin muziek, beeld, poëzie en theater worden samengebracht. Het thema de eerste keerervaring vormt het uitgangspunt. De voorstelling gaat in première in HETPALEIS en reist daarna langs de culturele centra waarbij er een gastoptreden van een bekende lokale artiest in het programma wordt geïntegreerd. Auteur Bernard Dewulf loopt al een tijd rond met het idee om zelf een voorstelling te maken van zijn boek Kleine Dagen. Hij wordt hierin gesteund door artistiek leider Wim Opbrouck van NTGent, waar Dewulf sinds 2010 werkt als dramaturg. HETPALEIS produceert deze voorstelling mee omdat het onderwerp van het boek, de kind-oudergedachte, inhoudelijk perfect aansluit bij het gedachtegoed van HETPALEIS. Dewulf kiest uitdrukkelijk voor de intimiteit van de Kleine zaal.

9 2013: wederopvoeringen coproducties HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 9 van 16 WALPURGIS en HETPALEIS spelen voor de derde keer Prinses Turandot in HETPALEIS waarna er een (inter)nationale tournee in het verschiet ligt. Er wordt een Franse versie van de voorstelling gemaakt om ook een Franstalige speelreeks aan te bieden in Brussel, Wallonië en Frankrijk. Er zijn al afspraken gemaakt en gesprekken gevoerd met De Munt en de l Opéra Bastille (Parijs). coproducties voor 2014, 2015 of 2016 die nu reeds een startsein hebben gekregen HETPALEIS continueert de samenwerking met Ultima Thule in een nieuwe coproductie. Honderd jaar na het uitbreken van WO I maakt Wim De Wulf in 2014 de kleine zaalcreatie LOOP! (vanaf 12 jaar). De voorstelling focust vooral op het belang van propaganda en de opmars van de aangroei van militanten. LOOP! wordt ondersteund door het Vredescentrum Antwerpen. Ook cc Ieper, cc Poperinge, Vrede vzw en Flanders Fields hebben al interesse getoond in dit project. Regisseur Piet Arfeuille heeft in het verleden al aangetoond dat hij stukken uit het volwassenentheater, zoals Oedipus, Romeo en Julia, Hamlet en De Storm, kan actualiseren voor een doelgroep van jongeren. In 2014 neemt Piet Arfeuille Medea van Euripides onder handen. In deze grote zaalproductie (in coproductie met Theater Malpertuis en WALPURGIS) wil Arfeuille een beroep doen op zowel professionele acteurs als een koor van figuranten. Lucas Vandervost maakt in 2014 een voorstelling rond het thema toekomst en verleden. De nieuwe coproductie van HETPALEIS en De Tijd steunt op twee documenten. Het eerste is een verzameling van 1000 brieven waarop kinderen in 1979 hun dromen en wensen voor de toekomst schreven. Eric Antonis, intendant van het Jaar van het Kind (1979), bezorgde deze brieven in 1997 aan HETPALEIS. Het tweede dossier is een verzameling van een tiental ontroerende getuigenissen van plus 80-jarige sinjoren die terugkijken op hun leven. Na een eerder geslaagde coproductie in met Mijn avonturen door V. SWCHWRM kijkt HETPALEIS uit naar een hernieuwde samenwerking in 2015 met het Toneelhuis. Guy Cassiers zal een productie maken van De samenspraak van de vogels, een tekst die ooit door Peter Brook is geënsceneerd en is gebaseerd op een gedicht van de Perzische dichter Farid ud-din Attar Receptieve werking HETPALEIS richt zich vooral op zijn kerntaak: producties maken, presenteren en omkaderen. De omliggende gesubsidieerde stedelijke culturele instellingen zorgen ervoor dat de Antwerpenaren andere voorstellingen elders in de stad kunnen zien. Ook De Studio is een toekomstige nieuwe plek waar jeugdtheater een podium kan krijgen. Een nieuwe vorm van samenwerking waar HETPALEIS achter staat. En toch voelt HETPALEIS zelf de noodzaak om ook voorstellingen te tonen die buiten de HETPALEISmuren tot stand zijn gekomen. Meestal zijn de receptieve voorstellingen gelinkt aan wat in eigen huis gecreëerd wordt. Als HETPALEIS een coproductie maakt met het Gentse Ultima Thule, wil het zijn publiek ook laten kennismaken met ander werk van dit gezelschap. En er zijn ook de makers zelf op wie HETPALEIS een bijzondere aantrekkingskracht uitoefent als receptieve plek. Net omdat HETPALEIS een creatiehuis is, kent het de specifieke zorg die een voorstelling vraagt. Zeker voor beginnende makers schept HETPALEIS daardoor een ideaal kader om een voorstelling te presenteren. De dagelijkse praktijk leert dat de vraag van makers om in HETPALEIS hun voorstelling te mogen spelen de (financiële) mogelijkheden overstijgt. HETPALEIS neemt op stedelijk niveau met andere woorden een aparte plaats in naast de culturele centra, ook al wordt die opdracht niet als dusdanig financieel erkend. En daar rijst ook een moeilijkheid. Op Vlaams niveau wordt verwacht dat de meerjarig gesubsidieerde huizen vernieuwende en boeiende gastprojecten tonen en ondersteunen. Sinds het seizoen ziet HETPALEIS zich genoodzaakt om geen uitkoopsommen meer te betalen voor receptieve voorstellingen. Spelen gebeurt sindsdien op recette. Aan deze beschamende situatie wil HETPALEIS een einde stellen en door voldoende budget te begroten om een minimale receptieve werking te waarborgen (Kunst)educatieve werking Globale beschrijving kunsteducatief concept en methodiek De educatieve werking van HETPALEIS is essentieel en uniek. Essentieel voor de werking van HETPALEIS omdat het onmisbaar is in de strijd voor een gunstiger kinderkunstenklimaat: de educatieve werking zet ten volle in op het verbreden en verdiepen van cultuurcompetentie om zo de participatie evidenter te maken. Uniek in het theaterlandschap omdat in geen ander huis op deze schaalgrootte wordt gewerkt wat betreft educatie. De educatieve werking richt zich zowel tot kinderen of jongeren en hun begeleiders in schoolverband als tot kinderen of jongeren en hun begeleiders die in hun vrije tijd naar een voorstelling komen. Respect voor het individu, nauwkeurige observatie van leefwereld, theaterervaring en taalniveau, het stimuleren van de verbeeldingskracht, het centraal stellen van het spelen, intensief en liefst langdurig samenwerken, evaluatie en bijsturing zijn de bouwstenen die in elk educatief project aanwezig zijn om voeling te houden met de actualiteit van de kunst en met de maatschappelijke realiteit van kinderen en jongeren. De educatieve werking vindt hiervoor inspiratie bij de methodieken die gehanteerd worden in de Italiaanse stad Reggio Emilia en in het werk van onder andere Enrique Vargas, Gerhard Jäger, Björkveld en José Portillo. Er wordt ook intensief samengewerkt met het Huis van het Nederlands om de educatieve medewerkers te coachen in hun taalgebruik bij de vele diverse groepen waarmee ze werken. Binnen elk project wordt er op verschillende niveaus tegelijk gewerkt: het kind of de jongere staat centraal, maar de begeleider (ouder, leerkracht, jeugdwerker ) wordt waar mogelijk ook betrokken.

10 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 10 van 16 Elk educatief project heeft tot doel het publiek te begeleiden in kijken, want kijken kan je leren. De educatieve werking realiseert dit vanuit twee invalshoeken: het omkaderen van een voorstelling en het geven van workshops. OMKADERING VAN EEN VOORSTELLING De educatieve dienst omkadert de producties van eigen huis. Dit wil zeggen dat het publiek op verschillende manieren geïnformeerd en begeleid wordt bij HETPALEIStheatervoorstellingen. Het onderwijs is hierbij een bevoorrechte partner: er worden lesmappen gemaakt op maat van de doelgroep, webkwesties met online opdrachten komen op de website, een theaterdocent van HETPALEIS geeft een voorbereiding in de klas en volgt ook elke schoolvoorstelling op. Er is permanent overleg met leerkrachten en directies. Een goede omkadering werkt in twee richtingen. De avant-premières zijn voorbehouden voor leraars en begeleiders. Na de voorstelling gaan zij een gesprek aan met de kunstenaars. Op die manier wordt de kijkervaring van het publiek teruggekoppeld naar de maker. HETPALEIS stimuleert die directe dialoog tussen maker en publiek ook via het aanbieden van try-outs, tekstlezingen in de klas, evaluatiemomenten aan het einde van het seizoen, discussiefora op de website Ervaring leert dat een grondige naverwerking even noodzakelijk is in het begeleidingsproces, maar de (financiële) praktijk dwingt het huis om dit tot een minimum te beperken. Onder andere het scholenproject Onbekende buren heeft uitgewezen dat er veel 12+ ers zijn die voor het eerst naar theater gaan. Twee derde van deze 12+ ers in Antwerpen maakt deel uit van BSO- en TSO-richtingen. De educatieve werking zet zich extra in voor een grotere cultuurparticipatie van BSO- en TSO-studenten. Sociale media bieden mogelijkheden om theater aanwezig te stellen binnen de leefwereld van deze jongeren, workshops op school bieden meer inzicht in theater en intensief overleg met leerkrachten en directies overbruggen de (vooral door de begeleiders benoemde) kloof tussen deze doelgroep en het theater. Naast klassieke rondleidingen worden er ook technische rondleidingen aangeboden. WORKSHOPS Tenslotte biedt de educatieve werking het publiek de gelegenheid om zelf aan de slag te gaan en zo vertrouwd te raken met de hedendaagse theatertaal. Onder deze categorie vallen de workshops van De Tuin en De Stal, beide begeleid door ervaren docenten, de gidsen van HETPALEIS. De Stal biedt theaterworkshops aan voor kinderen en jongeren in hun vrije tijd. Zij krijgen een tiental dramalessen, gespreid over meerdere weken. Er zijn drie Stalmomenten: in het voorjaar wordt er een basiscursus drama gegeven, in de zomer zijn er twee intensieve theaterweken om te volgen en in het najaar werken de jongeren naar een toonmoment toe. De Tuin biedt op elke dinsdag, donderdag en vrijdag kortere workshops gedurende het hele seizoen aan, meestal van één dag, voor kinderen, jongeren en hun begeleiders in vrije tijdsverband maar ook (en vooral) in schoolverband én aan studenten van de lerarenopleiding. Een groep wordt bij aankomst in De Tuin verdeeld over verschillende atelierruimtes en elke groep doorloopt een creatief proces onder begeleiding van een ervaren docent. Tijdens een Tuindag werken alle groepen rond hetzelfde thema, dat een onderdeel van een theatervoorstelling belicht (licht, tekst, beweging, kostuums ). Elke docent is een professioneel erkend specialist uit een bepaalde kunstdiscipline: er is een beeldend docent, een muziekdocent, een bewegingsdocent en een dramadocent. Zo krijgt elke groep een workshop rond hetzelfde thema, maar benaderd vanuit een andere discipline. Na een Tuindag kijken de deelnemers met een ruimer referentiekader naar een voorstelling en wordt theater meer vanzelfsprekend. Wegens de grote vraag van de scholen, kunnen niet alle geïnteresseerde klassen een Tuindag volgen. Daarom voorziet De Tuin twee Open Ateliers voor leerkrachten en begeleiders waarin zij de knowhow aangeleerd krijgen om die op hun beurt door te geven. Via samenwerkingen met hogescholen en universiteiten, onderzoeken, bijscholingen blijven de gidsen op de hoogte van de (nieuwe) methodieken voor het werken met kinderen én de actualiteit van de kunst(disciplines). De expertise, opgebouwd in De Tuin, wordt gretig overgenomen door het brede werkveld, onder andere door studenten hoger onderwijs en leerkrachten die structureel deelnemen aan de dagworkshops van De Tuin, door educatieve medewerkers van musea, opvangcentra en begeleidingsdiensten die deelnemen aan de Open Ateliers. Het Tuinboek De Tuin van HETPALEIS. Vijf jaar creatief werken met kinderen en jongeren is ondertussen, op enkele exemplaren na, uitgeput Planning De educatieve werking wil aan de bestaande noden tegemoet komen en moet daarom bovenstaande structuur consolideren, verdiepen en uitbreiden. Hiervoor zijn extra middelen en mensen nodig. OMKADERING VAN EEN VOORSTELLING Een extra freelance dramadocent geeft de vele BSO- en TSO-leerlingen de intensieve begeleiding die zij nodig hebben. Bovendien biedt deze extra werkkracht ondersteuning voor een betere opvolging van de educatieve omkadering bij reisvoorstellingen. In 2013 heeft HETPALEIS de verspreiding en het gebruik van het educatief materiaal in culturele centra geoptimaliseerd en worden de reisvoorstellingen intensief opgevolgd. Ondersteunend materiaal rond de theatercodes dat in samenwerking met de culturele centra wordt ontwikkeld, vindt een ruime verspreiding onder de Vlaamse scholen. WORKSHOPS In 2013 focust De Tuin inhoudelijk op de muzikale ontwikkeling bij kinderen en jongeren naar aanleiding van Prinses Turandot, op de toegankelijkheid en de begeestering die uitgaat van circus naar aanleiding van HETPALEIStijns Circus (werktitel) en De Marcellini s, en op bewegingstaal naar aanleiding van Wulong of De Dansende Draak. Op dit moment wordt onderzocht of een nieuwe samenwerking met Cacao Bleu hierin een meerwaarde kan betekenen.

11 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 11 van 16 De Stal laat zich in het voorjaar van 2013 inhoudelijk inspireren door beweging naar aanleiding van Wulong of De Dansende Draak. In de zomer van 2013 onderzoeken de deelnemers aan de intensieve theaterweken de theatrale kracht van liefde naar aanleiding van Romeo en Julia en in de basiscursus van het najaar 2013 vormen heksen en andere sprookjesfiguren het uitgelezen materiaal om personages mee op te bouwen. Dit naar aanleiding van Heksie. Om aan de grote vraag van potentiële deelnemers te kunnen voldoen, worden De Tuin en De Stal structureel uitgebouwd in 2013: Het aantal hogeschoolstudenten en leerkrachten dat structureel deelneemt aan De Tuin groeit voortdurend en dit dreigt ten koste te gaan van de deelname van kinderen en jongeren. Vanaf 2013 biedt een uitbreiding van de werking naar maandagen en woensdagen hierop een antwoord: door twee dagen per week extra te werken kan De Tuin structureel knowhow doorgeven aan hogeschoolstudenten, leerkrachten en educatieve medewerkers zonder kinderen en jongeren te benadelen. Ook voor workshops van De Stal en De Tuin die HETPALEIS in de vrije tijd en tijdens schoolvakanties aanbiedt, is de vraag (te) groot. Deelnemers komen ondertussen van over heel Vlaanderen. Heel wat workshops starten met een lange wachtlijst geïnteresseerden die niet aan bod kunnen komen. Omwille van de bezuinigingen in het afgelopen jaar kunnen er nog slechts twee in plaats van vier groepen werken in De Stal. Hierdoor is de druk nog groter geworden. 16+ ers die willen deelnemen, haken af omdat ze hierdoor met kinderen van 12 jaar moeten samenwerken. Ze krijgen geen antwoord op hun vraag voor verdieping. Het potentieel aan geëngageerde jongeren die met graagte ambassadeur willen zijn voor de jeugdtheatersector wordt hierdoor niet beantwoord. Vanaf 2013 worden er opnieuw meer workshops aangeboden: het Stalaanbod op woensdag wordt uitgebreid en het vrijetijdsaanbod van De Tuin tijdens de schoolvakanties wordt verdubbeld. De rijkdom van diversiteit waarvoor HETPALEIS kiest, vertaalt zich ook in het publiek van het vrijetijdsaanbod van De Stal en De Tuin. Maar dit kan en moet nog veel beter. Onderzoek wijst uit dat deze kinderen en jongeren wel geïnteresseerd zijn in theater en dat ze eveneens het engagement kunnen waarmaken om gedurende een langere periode deel te nemen. Het gaat er niet zozeer om de inhoud van de workshops aan te passen als wel begeleiders, leerkrachten, straathoekwerkers en sociaal-maatschappelijk werkers zelf vertrouwd te maken met theater en hen ervan te overtuigen dat hun doelgroep baat heeft bij het opbouwen van een culturele competentie. Het uitbreiden van het Tuinaanbod vanaf 2013 naar zaterdagen ten voordele van deze begeleiders kan zo een meer divers publiek toegang verschaffen in het aanbod tijdens de schoolvakanties en de vrije tijd Sociaal-artistieke werking HETPALEIS focust niet op specifieke sociaal-artistieke projecten omdat het huis werkt vanuit een grote sociale en maatschappelijke bezorgdheid in de gehele werking, zoals duidelijk wordt in de rest van dit beleidsplan Publicaties HETPALEIS wil dat de teksten van zijn producties tot buiten de muren van de schouwburg reiken. De theaterteksten worden in eigen beheer of in samenwerking met een uitgeverij of sponsor gepubliceerd. Een vooruitziend beleid heeft niet alleen oog voor de toekomst maar ook voor het bewaren en het archiveren van het verleden en het heden. De wens bestaat al langer in HETPALEIS om een kwaliteitsvolle publicatie over de geschiedenis van het jeugdtheater te schrijven. Ondertussen wordt het hoog tijd hier werk van te maken. Dit naslagwerk kan velen inspireren en overtuigen om definitief de kaart van de kinderkunsten te trekken Creatieopdrachten HETPALEIS geeft in 2013 een beeldende opdracht aan Stef Stessel voor In Beeld! (werktitel), een beeldende opdracht aan An Verstraete voor Cosimo, een compositieopdracht aan Giovanni Barcella voor Cosimo, een compositieopdracht aan Kobe Proesmans voor Wulong of De Dansende Draak, een choreografieopdracht aan Iris Bouche voor Wulong of De Dansende Draak, een schrijfopdracht aan Joke van Leeuwen voor DAGDAG, een schrijf- en compositieopdracht aan Pieter Embrechts voor A streetconcert, een schrijfopdracht aan Hugo Matthyssen voor Heksie, een schrijfopdracht aan Wim De Wulf voor LOOP! en een schrijfopdracht aan Frank Adam voor Laurent, prins van België (werktitel). Ook voor DAGDAG en Heksie zal nog een compositieopdracht gegeven worden Internationale werking HETPALEIS betrekt het internationale in zijn beleid door te spelen voor de Marokkaan in Borgerhout en minder voor de Marokkaan in Casablanca. De diversiteit van de stedelijke samenleving krijgt voorrang op de internationale werking. A Streetconcert is hier een duidelijk voorbeeld van. Maar deze filosofie wil niets uitsluiten. Als HETPALEIS de mogelijkheid en de middelen daartoe krijgt, wil het graag de kunstenaars kunnen ondersteunen in hun wens om ook buiten de landsgrenzen te spelen. Bovendien heeft HETPALEIS enkele producties op het repertoire die zo naar het buitenland kunnen vertrekken. Enkele voorbeelden: Danske, De Grote Reis, Waar is het feest?, Nachtmuziek en Water, lucht, aarde en vuur. Als HETPALEIS een coproductie maakt met een gezelschap dat een uitgebreide internationale werking heeft, doet het huis er natuurlijk alles aan om met die voorstelling ook naar het buitenland te gaan. Een voorbeeld is de coproductie met WALPURGIS, Prinses Turandot.

12 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 12 van 16 In het kader van de Kinderkunstendag 2013 wil HETPALEIS de gesubsidieerde jeugdtheatergezelschappen uit Europa uitnodigen om een diepgaand debat te voeren over het kinderkunstenbeleid. Die gesprekken moeten het uitgangspunt vormen voor een intensere samenwerking. In 2014 hoopt HETPALEIS een internationaal jeugdtheaterfestival te kunnen organiseren in samenwerking met deze gezelschappen. Dit initiatief ligt in het verlengde van de thesis die een universiteitsstudente (Master in Cultuurmanagement) op vraag van HETPALEIS maakte: Vergelijkend onderzoek naar de gesubsidieerde jeugdtheaterhuizen in België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk, Denemarken en Portugal Onderzoek en onderzoeksopdrachten Vanuit de overtuiging dat elk gerealiseerd project een groter potentieel te bieden heeft dan de tot nu toe gerealiseerde output, gaat HETPALEIS op zoek naar dit verloren potentieel. Welke doelgroepen bijvoorbeeld worden bereikt, maar stromen door een missing link niet door naar andere activiteiten binnen de organisatie? Vanaf 2013 gaan studenten Kunst en cultuurbemiddeling in opdracht van HETPALEIS op zoek naar dit verloren potentieel en formuleren zij suggesties over mogelijke dwarsverbindingen in huis die dit potentieel kunnen activeren. De permanente aandacht voor het publiek uit zich ook in de grootschalige publieksonderzoeken die HETPALEIS op regelmatige basis voert. Na onderzoeken in , 2005 en 2009, wordt in 2013 een volgende opdracht gegeven. HETPALEIS levert in de mate van het mogelijke inspanningen op vlak van ecologie en duurzaamheid. In samenwerking met de opleiding Cultuurmanagement van de Universiteit Antwerpen wil het huis een meetbaar onderzoek voeren naar de ecologische inspanningen in het huis tussen 2013 en Het in kaart brengen van wat reeds gerealiseerd is en wat knelpunten zijn, zal helpen bij het zoeken naar strategieën op korte en lange termijn. Vanuit het Antwerps Kunstenoverleg tenslotte bundelt AKO-educatief de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid naar publieksbereik in de stedelijke context. Dit engagement heeft de voorgaande twee seizoenen geresulteerd in expertise-uitwisseling van de deelnemende podiumgezelschappen en deelname aan landelijke fora rond de thema s kunsteducatie, onderwijs en cultuur en nieuwe stedelijkheid. Het concreet gerealiseerde scholenproject Onbekende buren is een verhelderende gezamenlijke studie in progress rond de vraag: hoe komt het dat niet iedere school participeert aan het culturele aanbod? Voor het komende meerjarenplan initieert AKO-educatief een gezamenlijk onderzoeksproject vanuit de podiumsector. 1.3 Residenties, begeleiding, logistieke en financiële ondersteuning van kunstenaars HETPALEIS kiest ervoor te werken met freelance kunstenaars en wil hen professioneel omkaderen en ondersteunen. Het vaste personeel bekommert zich om de dramaturgische ondersteuning, de educatieve omkadering, de promotie en externe communicatie, de technische realisatie, de administratieve en logistieke taken, de ticketverkoop, het voorzien van verse maaltijden en veel meer HETPALEIS creëert en presenteert meerdere producties en projecten gelijktijdig, waardoor verschillende kunstenaars op hetzelfde moment deze ondersteuning nodig hebben. Alleen al met zijn nieuwe eigen creaties en coproducties geeft HETPALEIS per seizoen speelplek aan zeker 100 kunstenaars met name regisseurs, acteurs en ontwerpers. De wederopvoeringen, gastvoorstellingen en andere projecten die HETPALEIS ondersteunt, zijn goed voor minstens nog eens evenveel makers. De lijst met namen is dan ook te lang om ze gedetailleerd op te sommen. Als de kunstenaars graag terugkomen is alvast één beleidsaccent bespeeld: dat van de gastvrijheid. De ploeg van 46 vaste medewerkers, 25 suppoosten en 70 vrijwilligers maken het verschil. Kunstenaars zijn de hoofdrolspelers maar naast elke kunstenaar zijn vlug twee andere dienstdoeners noodzakelijk, al was het maar om de kaartverkoop en de lichtregie te verzekeren. HETPALEIS legt met verschillende kunstenaars een zeer trouw en intensief parcours af. Een kunstenaar als Dimitri Leue is bijna onlosmakelijk verbonden met het huis. Andere kunstenaars die regelmatig terugkeren in HETPALEIS zijn Pieter Embrechts, Benjamin Boutreur, De Kakkewieten, Sam Vloemans, Frank Adam, Iris Bouche, Joke van Leeuwen, Simon De Vos, Birgit Kersbergen, Stef Stessel, Jan Strobbe, Myriam Van Gucht, Barbara De Laere, Sien Eggers, Karel Tuytschaever, Stefaan Degand, Ariane van Vliet, BULKarchitecten, Michiel Van Cauwelaert, Saskia Louwaard Het huis blijft zijn kunstenaars ook volgen buiten HETPALEIS en geeft hun eigen creaties graag een plaats in huis als gastvoorstelling. Sommige kunstenaars met wie het huis een lang traject heeft afgelegd, vinden de komende jaren elders een werkplek of coproducent. Voorbeelden zijn Stefan Perceval, Arne Sierens en An De Donder. HETPALEIS blijft uiteraard belangstelling tonen voor hun werk en laat voor hen de deur steeds open staan, maar kan hierdoor ook andere makers kansen geven. Nieuwe kunstenaars krijgen de ruimte om via kleinschalige projecten of kleine zaalproducties door te stromen naar de Grote zaal. Simon De Vos maakt in 2013 voor het eerst een grote zaalproductie (Romeo en Julia), nadat hij in 2011 Caligula voor de Kleine zaal heeft geregisseerd. Stef Stessel heeft hoofdzakelijk als scenograaf aan HETPALEISproducties meegewerkt. In 2013 krijgt hij de mogelijkheid om zijn talent als fotograaf in te zetten en mag hij een eigen kleine zaalproductie creëren waarbij fotografie als uitgangspunt wordt gebruikt. Het huis zet ook regelmatig jonge kunstenaars op de lijst en wil hen ondersteuning bieden voor hun verdere carrière. De dramaturgen gaan regelmatig kijken naar openbare examens van studenten toneel, woord en regie om hen als stagiair of als net afgestudeerde deelgenoot te maken van het jeugdtheater. Door jonge makers in de werking op te nemen wil HETPALEIS een bijdrage leveren om de druk op de projectsubsidies te verminderen. Zo geeft HETPALEIS de net beginnende kunstenaar An Verstraete de gelegenheid om een creatie te maken. Het huis zoekt steeds naar nieuwe talenten en wil hen stimuleren om zich als kunstenaars te ontplooien. HETPALEIS blijft hen opvolgen en ondersteunen

13 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 13 van 16 waar nodig. Silke De Bruyne bijvoorbeeld heeft als tiener deelgenomen aan De Stal, is dan doorgestroomd naar de suppoostenploeg en heeft vervolgens stage gelopen bij de educatieve werking. Ondertussen richtte zij het gezelschap Tg Elektra op en in 2011 biedt HETPALEIS haar de Kleine zaal aan om een gastvoorstelling te spelen. De kunstenaars die in HETPALEIS een creatie maken kunnen verwanten zijn uit het jeugdtheater waarbij een wederzijdse bewondering leidt tot een artistiek engagement: Dahlia Pessemiers, Yamina Takkatz, Inne Goris. Maar HETPALEIS heeft ook interesse in kunstenaars uit het volwassenentheater of uit andere kunstdisciplines. De makers verwonderen HETPALEIS met hun blik op het jeugdtheater, HETPALEIS daagt hen uit om een nieuwe doelgroep te bespelen. Zo zijn er onder meer Marieke Dilles, Femke Heijens, Alice Reijs, Julienne De Bruyn, Jef Neve De komende jaren gaat HETPALEIS ook samenwerkingen aan met Lucas Vandervost, Hugo Matthyssen, Bernard Dewulf en Kobe Proesmans. HETPALEIS geeft graag een ruimte ter beschikking aan (beginnende) kunstenaars die een band hebben met het huis: in 2012 bijvoorbeeld houdt Steve Aernouts in de Kleine zaal een try-out van zijn nieuwe creatie, Ivan en de honden, die daarna elders wordt gespeeld. Meestal zijn dit ad hoc beslissingen, om kunstenaars de steun te bieden die zij op dat moment nodig hebben. Zo kon Fien Maris in 2011 haar afstudeerproject in een ruimte van HETPALEIS tonen en werd haar voorstelling op verschillende vlakken omkaderd. In het voorjaar van 2012 repeteren Kyoko Scholiers en Louis Van Der Waal aan een nieuwe productie van unm (in samenwerking met Zomer van Antwepen, C-mine Genk en Culturanova Heerlen) in een repetitieruimte van HETPALEIS. Later dat jaar is unm te gast in de Kleine zaal van HETPALEIS. Een belangrijke bemerking is dat een creatie niet op commando ontstaat. HETPALEIS wil zijn kunstenaars de ruimte bieden die nodig is om een creatie optimaal te realiseren. Bovendien moet het vormen van een ploeggeest, en dit samen met het technische team, ook de tijd krijgen. Tijd, verloning en continuïteitszorg kunnen mee een verhoogde kwaliteit bepalen. Goede contracten kunnen en zullen kunstenaars de tijd gunnen om financieel zorgeloos alle aandacht te investeren in de creatie en de presentatie. Uitzonderingen buiten beschouwing gelaten zijn de meest geslaagde creaties in HETPALEIS deze waarvan de teksten een rijpingsproces kregen en waar de schrijfperiodes afgesneden werden van de repetitieperiodes. Niet elke podiumproductie kent eenzelfde ritme van voorbereiding en repetitie. De zakelijke vertaling van elk artistiek proces is een één-op-éénverhaal en vraagt nauwgezette aandacht. Frank Adam krijgt bijvoorbeeld de tijd om zich in te lezen en voor te bereiden op zijn schrijfopdracht over het Belgisch Koningshuis. 1.4 Samenwerking en netwerking met andere organisaties Opsomming van de partners met artistieke partners: 4hoog, NTGent, WALPURGIS, Ultima Thule, De Tijd, Toneelhuis, de Roovers, De Roma, Klara, Antwerpen Open, Stichting Lezen, Vlaams-Nederlands Huis deburen, Prospekta, Zuiderzinnen, Boek.be, Schrijverspodium, Dommelhof, C-mine Genk, Moussem, VTi, één, Ketnet, Canvas, Monty, AMUZ, Lannoo met scholen voor stagiaires: Artesis Hogeschool Antwerpen, Koninklijk Conservatorium Antwerpen, Universiteit Antwerpen, Karel De Grote Hogeschool Antwerpen, Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen, Plantijn Hogeschool Antwerpen, Sabbattini te Antwerpen, Siha te Antwerpen, Rits-Erasmus Hogeschool Brussel, Vrije Universiteit Brussel, De Pianofabriek te Sint-Gillis, Lessius Hogeschool Mechelen, Hogeschool Gent Conservatorium, Universiteit Gent, Katholieke Hogeschool Leuven Departement Sociale School Heverlee, Katholieke Hogeschool Kempen, Hogeschool voor Wetenschap en Kunst (Lemmensinstituut te Leuven, Narafi te Brussel, Sint-Lucas Architectuur te Brussel en Gent, en Sint-Lucas Beeldende kunst te Gent), Toneelacademie Maastricht, Fontys Hogeschool voor drama Tilburg, ArtEZ Hogeschool voor de kunsten Zwolle met (kunst)educatieve organisaties, netwerken en onderwijs: Karel de Grote Hogeschool, stad Antwerpen Departement Onderwijs Lerende stad, CANON Cultuurcel en verschillende lerarenopleidingen, het Huis van het Nederlands Brussel, Brede School Het Keerpunt (en Kopspel), AKO-educatief, BusO Katrinahof Antwerpen, HumuZ, WOCK stad Gent, magda, Brugge Plus, Kunst in Zicht, Lasso, LOPON2 met sociaal-maatschappelijke organisaties: Meters&Peters vzw, OCMW, Centrum Kauwenberg, Kras Jeugdwerk vzw, APGA, opvangcentrum Linkeroever, vzw SignUp, de Vrienden van HETPALEIS, Bednet met sponsors: Theater Hotel, Klara, De Standaard, de Vrienden van HETPALEIS, FAMOUS met organisaties waar stafleden van HETPALEIS in de raad van bestuur of in een ander overlegorgaan zetelen: Vredescentrum, Denktank Limburg, Rataplan, de Veerman, Allegoria vzw, de Collegagroep Jeugd, Stedelijke Jeugdraad Antwerpen, AKO, oko, de vrienden van HETPALEIS,VTi, Bednet, Sociaal fonds voor podiumkunsten van de Vlaamse Gemeenschap, paritair comité podiumkunsten 304, Belgische Associatie van Scenografen en TheaterTechnici, Vereniging voor podiumtechnologie, Stuurgroep Vitamine C, Stuurgroep ICQ

14 1.4.2 Concrete meerwaarde van de samenwerking HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 14 van 16 Vanuit zijn opdracht als creatiehuis en vanuit het streven naar een gunstiger kinderkunstenbeleid verbreedt HETPALEIS zijn werkveld door een samenwerking aan te gaan met verschillende actoren van zowel binnen als buiten de theatersector. Daardoor positioneert HETPALEIS zich niet alleen binnen het (jeugd)theater maar ook binnen een bredere maatschappelijke context. Deze samenwerkingen en partners zijn doorheen dit meerjarenplan verweven zoals ze verweven zijn in de werking van het huis. HETPALEIS werkt met andere gezelschappen door er een coproductie mee aan te gaan, hen als gast te ontvangen in huis of door ondersteuning te bieden (inhoudelijk, logistiek of technisch). Er zijn ook samenwerkingen met andere artistieke partners, voor een festival, voor de lezingen en debatten, voor evenementen Ruimtes in huis worden graag opengesteld voor deze partners en op regelmatige basis wordt er informatie en expertise uitgewisseld. Voor de 35 stageplaatsen (acteurs, ontwerpers, dramadocenten, technici, productieleiders, stagiairs bij dramaturgie, communicatie, educatie ) die het huis per seizoen aanbiedt, werkt HETPALEIS intensief samen met verschillende opleidingen, hogescholen en universiteiten in Vlaanderen en Nederland. Op die manier wil HETPALEIS studenten warm maken voor het jeugdtheater en kindertheater meer onder de aandacht brengen binnen de opleidingen. Samenwerkingen met de diverse partners bieden bovendien de mogelijkheid om expertise en knowhow uit te wisselen, uit te diepen en door te geven. Voor zijn sponsorbeleid gaat HETPALEIS een engagement aan van langere duur met gelijkgestemde zielen. De sponsors helpen HETPALEIS in zijn aandacht voor gastvrijheid, maatschappelijke betrokkenheid en cultuurparticipatie. 1.5 Publiekswerking en publiekswerving Doelgroep of doelgroepen HETPALEIS richt zich tot de specifieke doelgroep van het jeugdtheater: 4- tot 18-jarigen. Maar iedereen weet dat een 4-jarige niet zelf zal beslissen om een theatervoorstelling bij te wonen. Daarom splitst het publiek van HETPALEIS zich op in een doelgroep en een verleidingsgroep, de groep die verleid moet worden tot een bezoek en tot de aankoop van een ticket. HETPALEIS spreekt de verleidingsgroep aan om de doelgroep te bereiken. Tot de verleidingsgroep rekent HETPALEIS iedereen vanaf 14 jaar, omdat dat de basisleeftijd is waarop iemand zelf beslist om naar een voorstelling of een workshop te gaan. In de verleidingsgroep zitten alle tieners, (jong)volwassenen, (groot)ouders, leerkrachten, speelpleinbegeleiders Voor 14+ ers brengt HETPALEIS geen schoolvoorstellingen meer omdat het hen theater wil laten ervaren in een ongedwongen sfeer buiten de schooluren en -muren. En toch verdienen zowel de familieals de schoolvoorstellingen alle aandacht, want uit onderzoek blijkt dat het geen verschil maakt of een kind in klas- of in familieverband cultuur beleeft. Per voorstelling gaat HETPALEIS op zoek naar specifieke doelgroepen afhankelijk van bijvoorbeeld het thema van de voorstelling. Van belang blijft dat de jonge toeschouwer vóór zijn 14 jaar de theaterprikkel ervaart en het avontuur van het theater ontdekken beleeft, zodat in de loop van zijn leven de goesting in theater zijn vrije tijd mag blijven kleuren Publiekswerking HETPALEIS streeft naar een zo groot mogelijk cultuurcomfort voor zijn publiek. De zorg voor kwaliteit is daar onlosmakelijk mee verbonden en is dan ook een fundamenteel accent in de hele werking. Elke voorstelling moet een uitnodiging zijn om nog een keer terug te komen. Niet alleen dient elke kunstenaar die prikkeling tot terugkomen via kwaliteitszorg te bewaken, het is een opdracht voor elke betrokkene, zowel voor personeel in vast dienstverband als voor freelancers. Elke bezoeker, trouwe klant of debutant, wordt in HETPALEIS met dezelfde warme gastvrijheid ontvangen. De 25 suppoosten (studenten die voor het onthaal instaan) en 70 vrijwilligers van HETPALEIS kunnen daarbij het verschil maken. Het vrijwilligersbeleid van HETPALEIS moet, in navolging van de suppoostenwerking, verder uitgebouwd en geprofessionaliseerd worden door vrijwilligers nog beter op te leiden en te ondersteunen. Door een langdurig traject met een vaste ploeg af te leggen, worden ook zij ambassadeurs van dit huis. Streven naar cultuurcomfort betekent ook zoeken naar toegankelijkheid in de breedste zin van het woord. Zorg voor democratische prijzen, ondersteuning vanuit de Vrienden van HETPALEIS, nauw overleg met instanties als het OCMW en een blijvende dialoog met beleidsvoerders van andere beleidsdomeinen (welzijn, economie, onderwijs, stedenbeleid ) verlagen mogelijke financiële drempels. De praktische toegankelijkheid van HETPALEIS werd vergroot door een heldere signalisatie en door zalen, deuren en liften aan te passen aan rolstoelgebruikers. Zowel aan het onthaal als in de Grote en Kleine zaal zijn inspanningen gedaan om de communicatie met doven en slechthorenden te verbeteren (onder meer door een ringleiding, trilstoelen, Tolken Vlaamse Gebarentaal die per seizoen enkele voorstellingen vertalen). Daarnaast wil HETPALEIS een open huis zijn en de spreekwoordelijke drempel verlagen. Vier keer per jaar wordt de foyer tot een fuifzaal omgebouwd en iedere keer brengt dit honderden jongeren over de vloer. In het verlengde van de producties gebruikt het huis zijn foyer regelmatig als tentoonstellingsruimte. Groepen kunnen wekelijks terecht voor een rondleiding doorheen het gebouw. Of ze kunnen een blik achter de schermen krijgen via de in en door HETPALEIS gerealiseerde documentaire Ik hou van theater. Kinderen kunnen voor of na een voorstelling hun verjaardagsfeestje in de foyer houden. De jaarlijks terugkerende laagdrempelige activiteiten als de boekenkaftactie Laat je inpakken, en de recent opgestarte activiteiten als de tweedehands kinderboekenbeurs en de nieuwjaarskaartenactie stellen de foyer open als publieke ruimte. Onder de noemer Kunst en Wetenschap nodigt HETPALEIS, in samenwerking met deburen,

15 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 15 van 16 maandelijks een spreker uit die een maatschappelijk relevant thema toelicht bij een lopende productie. Op die manier biedt het huis inhoudelijke verdieping bij de voorstellingen of prikkelt het de nieuwsgierigheid naar de voorstellingen. En toch is het wegwerken van drempels alleen niet voldoende om de cultuurparticipatie te vergroten. Minstens even belangrijk is het om het publiek de weg naar het aanbod te tonen. (cf ) Publiekswerving HETPALEIS engageert zich om zowel de trouwe bezoeker als de nog niet-participant te overtuigen tot een actieve cultuurparticipatie. Dit gebeurt door een algemene communicatie via de website, de maandfolder en de seizoensbrochure en door een gerichte communicatie rond specifieke producties met onder meer flyers, affiches, promofilmpjes, radiospots maar ook met gerichte (ludieke) acties geënt op de productie zelf. HETPALEIS tekent daarbij voor een herkenbare grafische vormgeving en waarborgt zo de continuïteit. Om een diverse groep van mensen te (blijven) bereiken volstaat deze communicatie echter niet. Onder het motto meten is weten investeert HETPALEIS in doorgedreven publieksonderzoeken. (cf ) Daarnaast voert HETPALEIS ook specifieke campagnes om toeschouwers te prikkelen. Eén keer per seizoen organiseert HETPALEIS een VIP-actie voor alle kinderen die naar het eerste leerjaar gaan. Per voorstelling is er de naamactie die naamgenoten van een bepaalde medewerker aan die productie recht geeft op een ticket. Wie jarig is, krijgt op die dag een ticket voor een voorstelling in HETPALEIS cadeau. Het doel van deze acties is mensen overtuigen en betrekken tot actieve cultuurparticipant. Vanuit diezelfde optiek kiest HETPALEIS voor wederopvoeringen omdat ze laattijdig overtuigde toeschouwers de kans bieden alsnog te komen kijken. U bent mijn moeder is het beste bewijs. Tijdens de eerste speelreeks in 2005 was haast elke bezoeker gekend, bij de laatste in 2011 werden bijna allemaal nieuwe namen en adressen aan de ticketbalie ingevoerd. Het waren toeschouwers die overtuigd werden door familie en kennissen die de voorstelling vorig jaar hadden gezien. Verder zoekt HETPALEIS voortdurend naar gesprekspartners die nieuwe en verschillende doelgroepen tot in de schouwburg brengen. Dagelijks levert het huis inspanningen om een divers publiek te (blijven) bereiken: doven en slechthorenden, (kans)armen, anderstaligen, jeugdbewegingen Naast mensen uit het onderwijs, worden jeugdwerkers, monitoren en jeugdleiders reeds uitgenodigd voor de avant-premières en try-outs, maar een vanzelfsprekendheid inbouwen vraagt meer aandacht, tijd en geduld. Het is nodig dat organisaties uit de vrije tijds-, jeugd- of sociale sector hun aanspreekpunt vinden in HETPALEIS en omgekeerd zodat een vertrouwensband ontstaat. De vraag is niet enkel: hoe een jeugdbeweging in de zalen van HETPALEIS te krijgen, maar wat kan HETPALEIS betekenen voor deze jeugdbeweging? Hoe kan een HETPALEISbezoek passen in een jaar- of kampthema of in de wekelijkse bijeenkomst? Hoe kan een monitor van de speelpleinwerking verder werken op thema s die zijn aangereikt in een productie? De sleutel tot het betrekken van verenigingen uit het vrijetijdscircuit ligt erin om hen als volwaardige partner te benaderen. Een actieve cultuurparticipatie gaat verder dan mensen theater laten ervaren in de schouwburg alleen. Onderzoek heeft uitgewezen dat een grote groep mensen HETPALEIS enkel online volgen zonder dat ze participeren in de zaal. Deze groep is het zogenaamde virtuele publiek van HETPALEIS. De uitgebreide website van HETPALEIS heeft met andere woorden niet alleen een sterk informatieve functie, het is tevens een groeiend digitaal archief van de eigen producties en een middel om in dialoog te treden. Vele virtuele HETPALEISfans leven mee met het repetitieproces via blogs, twitter, foto s, facebook De huidige e-cultuur creëert nieuwe ontwikkelingen. Kunnen online media een aanvulling zijn op wat er op de scène te zien is? Hoeft virtueel theater zich louter online af te spelen? Kan online theater een doorgedreven vorm van toegankelijkheid zijn? Bovendien kunnen publieksgroepen die zich niet kunnen verplaatsen, zoals mensen in ziekenhuizen,dankzij de gemediatiseerde mogelijkheden theater ervaren. Een samenwerking tussen HETPALEIS en Bednet was een eerste aanzet, maar moet verder uitgebouwd worden. Het moet mogelijk worden dat chronisch of langdurig zieke kinderen via de webcam verbonden blijven met de klas, ook tijdens schoolvoorstellingen. Tenslotte dienen de media nog vermeld te worden. Zij hebben een niet te onderschatten impact in de cultuurbeleving. Mediamensen zijn interessante gesprekspartners en dit op vele fronten: als kritische bevrager, verslaggever, historicus en ogenopener. Het komen, het gaan en het meermaals onverwacht verdwijnen van belangrijke cultuurjournalisten maakt het de cultuursector niet gemakkelijk. Het noodzakelijke dialoogbeleid heeft nood aan gesprekspartners die dankzij hun jarenlange ervaring een referentiekader aan hun lezers, luisteraars of kijkers kunnen aanbieden. Zonder twijfel krijgt de trouwe lezer van De Bond een stijgende interesse voor jeugdtheater. Stabiliteit kan ervoor zorgen dat de pers vanuit haar situatie een voortrekkersrol voor het kindertheater op zich neemt. Verder is het boeiend te ervaren dat zorgzame cultuurjournalisten het jeugdtheater niet langer in een achteraf rubriek parkeren maar het een volwaardige plaats geven. Het pleit voor De Standaard en Klara dat zij een ruilovereenkomst met HETPALEIS hebben afgesloten met extra advertenties, een overzichtelijke bijlage bij De Standaard (jaarlijks 2x 16 pagina s) en uitnodigende radiospots tot gevolg. Ook de televisie, meer bepaald de openbare omroep, heeft een enorme impact op de dagelijkse cultuurbeleving van kinderen. Programma s en tv-reeksen zijn smaakmakers voor de huidige en toekomstige generatie. Het is daarom van belang diversiteit te bewaken en kindercultuur niet te monopoliseren tot één strekking. Er is in die zin zeker een gunstige evolutie op te merken. Het wordt uitkijken naar de plannen en de komst van het derde net. HETPALEIS is een fervente gesprekspartner met de betrokkenen van dienst. De samenwerking voor een project als W@=D@ resulteerde reeds in succesvolle televisiereeksen én theatervoorstellingen. Dagelijks communiceren met de pers in de breedst mogelijke zin is een fulltime opdracht.

16 HETPALEIS bijlage 1a artistiek-inhoudelijk beleidsplan - pagina 16 van Verkoop en spreiding Zonder toeschouwers is er geen kunst. Hoewel het prettig spelen is in eigen huis omdat producties naadloos zijn gegroeid, gerijpt en geënt op de voorzieningen en mogelijkheden van de eigen accommodatie, wil HETPALEIS ook reizen. Dankzij de verscheidenheid van creaties (grote en kleine zaalproducties, locatieprojecten zoals In Memoriam op begraafplaatsen, busprojecten) én de verschillende leeftijdsgroepen waarvoor HETPALEIS creëert, kan elk cultureel centrum, kunstencentrum of elke schouwburg in principe een HETPALEIScreatie programmeren. De afgelopen jaren heeft HETPALEIS een goed overzicht van de technische mogelijkheden van de verschillende schouwburgen in Vlaanderen en Nederland verzameld. Natuurlijk is geen enkele theaterzaal identiek, maar een goed overleg lost een technisch probleem dikwijls op. Aan elke inspirerende programmatie is altijd een bezorgde en creatieve programmator gelinkt. Zij stellen alles in het werk om hun publiek kwaliteitsvol hedendaags (kinder)theater te tonen. Moeilijker zijn de financiële gesprekken. Jeugdprogrammatoren staan vaak onder druk om break-even te draaien. Een opdracht die op kwaliteitsvlak onmogelijk is. De directe kost van een professionele kindertheatervoorstelling ligt niet lager dan een volwassenenproductie maar de ticketprijzen verschillen wel duidelijk. Bovendien vragen sommige producties een kleine publieksbezetting omwille van de intimiteit. Ook het tonen van de grote zaalproducties van HETPALEIS wordt vrij uitzonderlijk. De concurrentie van de commerciële producties die als receptieve voorstellingen in culturele centra geprogrammeerd staan, is meer en meer voelbaar. Het aantal grote zalen dat in het verlengde ligt van de accommodatie van HETPALEIS is in Vlaanderen daarenboven schaars en de programmatoren verbonden aan die grote zalen zijn vaak geen jeugdtheaterprogrammatoren. HETPALEIS wil jeugdprogrammatoren ondersteunen in hun moeilijke opdracht: er wordt begeleidend materiaal op de HETPALEISwebsite geplaatst, filmpjes en interviews worden via YouTube verspreid, er zijn affiches en flyers ter beschikking, alle reisvoorstellingen worden in de communicatie van HETPALEIS vermeld en waar nodig is komen dramaturgen toelichting of inleidingen geven. Ook voor de Nederlandse programmatoren wil HETPALEIS een gesprekspartner blijven, hoewel de breuklijn gezien de huidige tendensen alleen maar steviger wordt. En toch durft HETPALEIS rekenen op voldoende avontuurlijke programmatoren die van bij aanvang mee in zee stappen en blind boeken. Ze zijn broodnodig voor de evolutie van een innovatief kindertheaterlandschap. Anderzijds hoopt HETPALEIS op een blijvende belangstelling voor wederopvoeringen om publieksgroepen te betrekken die niet vooraan in de rij stonden van de premièrereeks. In dit klimaat laat de nieuwe wending van het jongste Theaterfestival zich goed voelen: via een terugblik wordt vooruitgekeken. HETPALEIS heeft nog nooit zo dicht bij een boeiende toekomst gestaan.