Verslag bijeenkomst praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten
|
|
- Janne de Lange
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verslag bijeenkomst praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten Het Praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten is van start gegaan met een bijeenkomst voor kennisuitwisseling voor (Drentse) heidenschapenhouders en professionals uit de sfeer van ambachtelijke verwerking. Datum: zaterdag 20 juli 2013 Plaats: Schaapskudde van Balloo (Crabbeweg 2, 9458 Balloo) Aanwezig Gijsbert Six (schapenhouder in Benneveld, dagvoorzitter), Monica Commandeur (procesbegeleider, SWOT-analyse, verslag), Marianne Duinkerken (herder in Balloo, initiatiefnemer), Hilde Groen (herder in Appelscha), Jacoba Drost (herder in Schipborg [Stroomdal]), Marijke in t Veld (schapenhouder in Oldebroek, hobbymatig spinner, verver, breier en vilter), Ellen Six (wolgebruiker, vooral voor weven), Pimmie Schoorl (ambachtelijke productiespinner) Elma Bartels (schapenhouder in Bornebroek, spinner, breier), Elske Post (voorzitter Landelijke Spingroep, deskundige vrijwilliger bij evenementen bij de Herders van Balloo). Doel Het doel van de bijeenkomst was om toelichting te geven aan de aanwezigen over het Praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten en om vervolgens samen met procesbegeleider Monica Commandeur een sterkte-zwakte (SWOT) analyse te maken van de economische potentie van de vachten. Daarmee wilden de initiatiefnemers (m.n.de eindverantwoordelijke, Marianne Duinkerken van de Herders van Balloo) meer inzicht krijgen in de mogelijke strategieën, die in het project ontwikkeld kunnen worden voor kennisvermeerdering over een betere economische verwaarding van de vachten van de heideschapen. De bijeenkomst stond onder leiding van Gijsbert Six, voorzitter van de Nederlandse Fokkersvereniging het Drentse Heideschaap (NFDH). Snel van start De beslissing over de subsidieverlening voor het project werd eind juli 2013 verwacht, maar bleek al op 13 mei genomen. De initiatiefnemers besloten toen om nog voor de zomer van 2013 al zoveel mogelijk oriënterende kennis te verzamelen. Daarmee wilden zij het project, dat tot eind 2014 zal doorlopen, snel een gerichte focus te geven. Tijdens het scheerdersweekend bij de Herders van Balloo (22-23 juni 2013) zijn er diverse activiteiten georganiseerd over de vachten en de verwerking van wol. De aanwezige vakdeskundigen hebben meegewerkt aan de netwerkactiviteiten door hun kennis te tonen en door mee te denken over inspiraties voor het Praktijknetwerk. Het fotoverslag van deze oriëntatie is te vinden op Daarnaast werd besloten tot een startbijeenkomst op 20 juli om de oriëntatie verder te verdiepen. Mede als gevolg van de korte voorbereidingstijd (en enige verwarring over de juiste datum) was de uitnodiging niet breed verspreid en de opkomst beperkt. Desondanks was de discussie breed en levendig, en kwalitatief hoogwaardig, waardoor er waardevolle inzichten naar voren kwamen. Hieronder staan de hoofdpunten. 1
2 Problemen van kleine en grote heideschapenhouders Tussen de kuddegroottes van de aanwezige heideschapenhouders leek een segmentatieverschil: enerzijds waren er schapenhouders met enkele tientallen schapen, die zelf voor een belangrijk deel zelf hun eigen wol verwerken, en anderzijds schapenhouders met vele honderden tot meer dan duizend schapen, die vooral gespecialiseerd zijn als herder en nadrukkelijk een netwerk nodig hebben om (veelal betaald) arbeid toe te leveren en vachtproducten te verwerken. Sommige aanwezigen zagen echter geen wezenlijke verschillen tussen de grote en de kleine heideschapenhouders. Bij alle heideschapenhouders bleek het laag houden van kosten essentieel bij hun bedrijfsbeslissingen. Voor de kleinere schapenhouders is het werk en de klantenkring vrij overzichtelijk. De schaapsvachten worden deels met de hand en deels met de elektrische tondeuse gewonnen en vooral zelf verwerkt. Daarnaast wordt een deel van de vachten verhandeld aan een vaste, kleine kring liefhebbers voor ambachtelijke verwerking tot vilten kleden en gesponnen draad. De afzetprijs is relatief laag, want de afnemers zijn meestal weinig kapitaalkrachtig. Dit hele segment opereert dus in een sfeer van lage kosten en opbrengsten; het wordt vooral gezien als een aantrekkelijke, maar tijdrovende hobby. De heideschapenhouders met grote kudden hebben voor wat betreft de winning en verhandeling van vachten een schaalprobleem, die samenhangt met een fragmentatie in de kosten, afzetmogelijkheden en opbrengstprijzen. Als vachten individueel worden gesorteerd, dan kunnen de vachten van de beste kwaliteit een hoge prijs opleveren. Dat sorteren moet dan wel zorgvuldig gebeuren en direct na het scheren plaatsvinden. Per scheerder heb je daarvoor minstens twee vrijwilligers nodig. Aangezien het aantal vrijwilligers meestal beperkt is, is er dus de keuze tussen het concentreren van het scheren op enkele dagen met meer scheerders en de vachten niet sorteren, of het werk uitsmeren over meerdere dagen met minder scheerders en de vachten laten sorteren door vrijwilligers. De afzetmarkt voor individueel gesorteerde vachten is echter beperkt los van de vraagprijs. Als het jaar bijna om is, dan moeten de overgebleven vachten alsnog in een grote baal worden afgezet naar de (laagwaardige) verwerkingsindustrie, om plaats te maken voor de nieuwe voorraad. Daarmee gaat de inspanning van het individueel sorteren dan deels weer verloren. Bij de meeste grote heideschapenhouderijen gaat uiteindelijk 50-70% van de vachten in grote balen naar de internationale wolhandel (voornamelijk naar China) voor een opbrengstprijs van 0,20 per kg. Dat komt overeen met 20% van de scheerkosten. De Herders van Balloo proberen o.a. te fokken op vachtkwaliteit. Zij laten al hun vachten nauwkeurig beoordelen en sorteren door vrijwilligers. Daardoor kan 40% van de vachten worden uitgeselecteerd voor verkoop per stuk apart, als viltvacht of als materiaal voor handspinnen; 40% van de vachten komt rechtstreeks in een baal om industrieel te laten spinnen in Denemarken (en komt dan weer terug voor verwerking of verhandeling vanaf het bedrijf) en 20% verdwijnt direct als afval. Van de gesorteerde vachten komt echter zo n 10-15% later alsnog in de baal voor het industrieel spinnen in Denemarken. De stand van zaken op de afzetmarkt voor kwaliteitsvachten De afzetmarkt voor kwaliteitsvachten wordt grotendeels bepaald door de afzet van vilten kleden. Designontwerper Claudy Jongstra heeft ervoor gezorgd dat vilt internationaal een gewild product is. In 1997 werden de kostuums voor Star Wars I vervaardigd uit door haar geleverd viltmateriaal van (o.a.) Drentse heideschaapsvachten. Zij exposeert tegenwoordig haar werk over de hele wereld. Haar passie is vooral opgepikt door architecten, vooral vanwege de bijzondere akoestische eigenschappen van vilt. Inmiddels wordt vilt veel toegepast door allerlei designontwerpers, maar vooral door architecten. Sinds 2007 doet TNO onderzoek naar de bijzondere (weerbestendige) kwaliteiten van vilt. De markt voor vachten is opgedeeld in een (hobbymatig) nijverheidscircuit, waarin prijzen tot 15,= redelijk worden geacht voor de mooiste vachten en de (professionele) kunst- en designcircuit, waarin prijzen voor vilten tot kleden kunnen oplopen tot 65,= voor één bijzondere vacht. Vanuit het circuit worden daarnaast ook de vrijwillige, (betaalde en onbetaalde) hand- en spandiensten geleverd, waarvan het productiesysteem mede afhankelijk is. Er is echter geen directe relatie tussen de inzet 2
3 van vrijwilligers en de prijzen die er op het ene of het andere bedrijf worden betaald voor de vachten. De prijshoogte en variatie hangt mede samen met de (mogelijkheden tot) bedrijfsprofilering. Dat maakt de economische analyse van het productiesysteem complex. Uiteindelijk wordt 10-50% van de exclusieve vachten (met sterke variatie tussen bedrijven) niet afgezet voor de gewenste kwaliteitsprijs. Die vachten verdwijnen na verloop van tijd in de baal tegen de laagste prijs. Dat maakt het overzicht over de werkelijke economische waarde van de kwaliteitsvachten extra complex. De Nederlandse Fokkersvereniging het Drentse Heideschaap (NFDH) is op de trend ingesprongen en stimuleert sinds kort de (internationale) verkoop van vachten van de Drentse (en Schoonebeeker) heideschapen via hun website, waarop ook Engelse trefwoorden staan. De (internationale) vraag blijkt erdoor te groeien. Verzending in verhuisdozen is meestal vrij eenvoudig, maar de betaling levert soms problemen op, vooral bij landen buiten de Eurozone (zoals Rusland). Naar verwachting kan de handel in kwaliteitsvachten met behulp van de website zich in de toekomst nog zeker uitbreiden. Ook de afzetmarkt voor de hobbymatige verwerking door liefhebbers van spinnen en breien kan nog groeien, omdat er een brede tendens lijkt te ontstaan van herwaardering van ambachtelijke (huiselijke) activiteiten, waaronder ook koken en knutselen. Deze markt zou nog verder gestimuleerd kunnen worden met nieuwe ideeën voor spannende workshops. Met een groei van deze markt kan ook het aanbod aan deskundige vrijwilligers voor het opvangen van arbeidspieken in de sector groeien. De schapenhouders kunnen hiervan profiteren, bijv. voor het sorteren van vachten tijdens het scheren. Aandachtspunten bij het winnen, bewaren en reinigen van vachten Het economisch verwaarden van vachten begint bij het besluit tot schoon en netjes winnen en direct sorteren. Als je daarmee niet mee begint, dan zul je nooit de kostprijs van het scheren terugverdienen. Vachten winnen en bewaren begint eigenlijk al voor het scheren. Een schone, droge vacht is bij het scheren is belangrijk. Dat betekent uiteraard: zoveel mogelijk gezonde dieren, die vrij zijn van diarree en maden. Daarnaast is het wenselijk dat de dieren de laatste dagen voor het scheren niet teveel stro en takjes in de vacht krijgen, hoewel dat bij deze houderijsystemen deels nauwelijks is te vermijden. Vroeger werden de schapen nog wel een gewassen voor het scheren. Dat is echter arbeidsintensief en met grote kuddes bovendien onmogelijk om uit te voeren. Uiteraard is zorgvuldig scheren en netjes werken op een schone scheerplaats met goed materiaal belangrijk. Er zijn grote verschillen tussen schapenscheerders. Voor sommigen schapenhouders is het moeilijk om een goede schapenscheerder in de buurt te vinden, omdat het een uitstervend ambacht is. Bij de Stichting Schaapskudde Benneveld (Gijsbert Six) worden tegenwoordig aan vrijwilligers in het dorp workshops gegeven ( Knip-in ) in het schapenscheren met de hand. Voor een bestemming tot kwaliteitsviltvacht is het belangrijk dat na het scheren de samenhang in de vacht blijft. Bovendien moet de vacht dan onmiddellijk worden beoordeeld en gesorteerd. Er is vaak een gebrek aan vrijwilligers, die het tempo van de scheerders bij kunnen houden. Bovendien missen de vrijwilligers soms de deskundigheid om de vachten goed te beoordelen en juist te schatten op bestemming en verkoopwaarde. Het is een tijdrovend werkje, dat oproept tot veelvuldig overleg, zowel onderling als met eventueel aanwezige vakdeskundigen. Vachten die individueel moeten worden verkocht, moeten bovendien door de sorteerders worden opgerold of verpakt en voorzien van een kaartje met de prijs en indien mogelijk ook nog voorzien van informatie over het dier van herkomst. De vachten moeten vervolgens zo schoon en fris mogelijk worden bewaard: plat liggend, opgerold of in zakken. Problemen met motten doen zich gemakkelijk voor bij slechte ventilatie. Muizenproblemen komen ook veelvuldig voor. Sinds de eeuwwisseling is er meer bezorgdheid, dat sommige ziekten ook via niet-consumptieproducten zouden kunnen worden verspreid (waaronder bijv. ook Q-koorts). 3
4 Aandacht voor hygiënemaatregelen wordt daarom steeds belangrijker, inclusief het weren van vogels. De opslag van vachten en wol valt tegenwoordig onder de zogenaamde Categorie-1 producten van de Europese verordening (2002) voor niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten. Het is belangrijk om aan die voorschriften te voldoen voor het verkrijgen van een hygiënecertificaat. Vachten die bestemd zijn om te spinnen moeten grondig worden gereinigd van vuil en strootjes, en gewassen. Sommige aanwezigen experimenteren graag met het zelfreinigend vermogen van de vachten. Zij leggen de vachten enige tijd in de regen of laten ze (bijv. verpakt in een aardappelennet) fermenteren in een bak regenwater. Door de fermentatie wordt het zweet in de vacht omgezet in een zeepachtige substantie. Het voordeel van deze behandelmethode is dat de vacht soepel en vettig blijft, omdat alle lanoline in de vacht behouden blijft. Het nadeel van deze methode is, dat het enorm stinkt (!) en dus niet geschikt is om toe te passen in een dicht bewoonde, of druk bezochte omgeving. Sterk en zwak De sterkste uitstralingskracht van het Drentse heideschaap (en de vacht) is de cultuur-historische attractie van het houderijsysteem als duurzaam en waardevol oer-nederlands erfgoed. Specifiek sterk aan de uitstraling van de vachten zijn de mooie kleurschakeringen en de lange lokken van het dekhaar, die de vachten bijzonder aantrekkelijk maken voor de verwerking tot vilten kleden. In technisch opzicht is in veel situaties het gebrek aan reinheid en zorgvuldigheid bij het scheren en het niet sorteren van vachten de belangrijkste zwakte: daarmee wordt de essentiële, eerste stap in de verwaarding van de vachten gemist, waardoor er direct nauwelijks nog economische waarde overblijft. De grote zwakte van de sector is echter de slechte onderlinge samenwerking, zowel tussen de schapenhouders als interdisciplinair met de vakdeskundigen in de verwerking tot vilt, gesponnen wol en breiproducten. Deze slechte samenwerking hangt deels samen met een stukje desinteresse van sommige kuddebeheerders, die niet als ondernemers (willen, kunnen en/of mogen) opereren, bijv. omdat hun werk als schaapsherder volledig is gesponsord of gesubsidieerd, en/of omdat de kuddeeigenaar ondernemersbeperkingen oplegt. Daarnaast speelt bij de gebrekkige samenwerking een rol, dat er in Nederland geen (semi-) industriële verwerking van vachten meer mogelijk is. Discussie: toepassingsmogelijkheden, presentatie en integratie Onder de aanwezigen ontstond heftige discussie over de toepassingsmogelijkheden van de vachten van Drentse heideschapen met betrekking tot gesponnen draad en breiwol. Sommigen roemden juist de draadsterkte en veelzijdigheid van toepassingsmogelijkheden, waaronder de geschiktheid voor gebreide kleding. Anderen meenden dat de toepassingsmogelijkheden juist beperkt waren, vooral de geschiktheid als garen en voor kleding. Zij benadrukten dat er sterkte gezocht moest worden in die beperking: door de vachten van Drentse heideschapen specifiek te profileren als sterk en stoer en daardoor zeer geschikt voor interieurstoffen (tapijten, gordijnen, meubelstoffen, isolatiestoffen, e.d.) Daarnaast ontstond er discussie over de presentatie voor de verkoop. Sommige heideschaaphouders geven weinig aandacht aan opslag van de vachten, verpakking en entourage, andere juist veel. Het verschil is voor een deel terug te voeren op hoeveel aanloop men krijgt op de bedrijfslocatie. Voor een schaapskooi met een bezoekersfunctie waarin verkoop is toegestaan heeft het veel meer nut om te investeren in de uitstraling van de presentatie, dan in een situatie, waarbij alleen de schapen te bewonderen zijn voor het publiek. Ook in dat geval drukt het echter de prijs als je bij de verkoop van een vacht ergens een gammele kast moet opentrekken om het aanbod te laten zien. Een ander discussiepunt betrof het verschil in profileringsmogelijkheden en bekwaamheden tussen de schaapsherders en de regionale, ambachtelijke verwerkers. Door hun nadrukkelijke aanwezigheid in de openlucht bij de kudde kunnen herders zich gemakkelijk profileren tegenover het publiek. Zij krijgen 4
5 de aandacht en de vragen. Zij hebben echter lang niet alle antwoorden, bijv. wanneer het gaat om de vachten en de verwerking van de wol. Integendeel, sommige herders weten heel weinig van vachten en wol, en hebben daarvoor ook weinig belangstelling. De ambachtelijke viltverwerkers, spinners, breiers, etc. hebben die kennis en kunde juist wel. Voor hun profilering naar het publiek zijn ze echter tamelijk afhankelijk van de scheerdersweekenden en andere evenementen, die de schaapsherders organiseren. Zij verrichten daarin daarom vaak vrijwilligerswerk. Toch hebben zij regelmatig het gevoel dat de herders te weinig oog hebben voor het belang van hun rol en functie in het productiesysteem. Het lijken twee verschillende belevingswerelden. Sommige aanwezigen voelen daartussen een grote kloof, anderen zien die kloof niet. Goed luisteren en van elkaar leren lijkt hier het beste devies. Kansen en bedreigingen De belangrijkste kansen liggen op het terrein van onderlinge en multidisciplinaire samenwerking. Op de eerste plaats moet die samenwerking worden ingezet voor de ontwikkeling van een echtheidslabel, die het verband waarborgt tussen de cultuurhistorie van het houderijsysteem, de vacht en de (bij voorkeur) regionaal verwerkte eindproducten. Op de tweede plaats moet die samenwerking gestalte krijgen in het organiseren van de (semi-) machinale verwerking. Daarbij moet tevens een doorkoppeling plaatsvinden naar de interieur design sector. Zodoende kunnen de verwerkte producten bereikbaar worden voor een breed publiek tegen een betaalbare prijs. Op de derde plaats moet die samenwerking gestalte krijgen in gezamenlijke promotiecampagnes via websites en in folders. Er zijn vijf belangrijke bedreigingen: (a) de onbekendheid van het product bij het brede publiek; (b) het gebrek aan kwaliteitscontrole in de sector; (c) het gebrek aan vrijwillige en voldoende deskundige hulpkrachten bij de piekbelasting in de arbeid (zoals bij het sorteren van vachten), vooral bij de grote kuddes; (d) het gebrek aan een (semi-) industriële infrastructuur in Nederland; (e) het venijn van de ondoorzichtige concurrentie tussen de heideschapenhouders op de huidige, te kleine kwaliteitsmarkt. Aanbevelingen aan de initiatiefnemers van het praktijknetwerk Zwoele Drentse vachten Er zijn diverse concrete aanbevelingen gegeven voor de kennisontwikkeling en kennisuitwisseling in dit project. Die staan hieronder puntsgewijs vermeld, zoals ze zijn opgeschreven: Multidisciplinaire samenwerking. Kijken naar wat de verschillende wol verwerkende disciplines voor eisen stellen aan de kwaliteit van de wol. Gebruik maken van kennis/ netwerken van de verschillende disciplines. Het zou mooi zijn als je de wol als je de wol kunt laten bewerken tot economische producten (semi-exclusief?). Onderlinge uitwisseling organiseren d.m.v. kennisdagen. Label + folders ontwikkelen + website met gezamenlijk aanbod. Gezamenlijk label en netwerk van producenten, verwerkers en verkooppunten. Maak dit zo aantrekkelijk voor de sector dat mensen erbij willen horen. Start met de basis: labelontwikkeling met alles wat daar aan ondersteuning omheen hangt (website en andere promotie) d.m.v. multidisciplinaire samenwerking. Mijn hartstocht: vachten die het waard zijn krijgen een goede bestemming en worden niet als rommel gezien, maar op waarde geschat. Moderne uitstraling nodig. Forceer deze wol niet in een vorm die hem geen recht doet. Laat hem doen waar hij goed in is. Leg contacten tussen producenten/ ontwerpers/ verwerkers/ consumenten. Zorg dat de vachten niet verloren gaan, op een goede manier verwerkt en verkocht kunnen worden, zodat er meer bekendheid en waardering komt. Kennis bijeen brengen (en eventueel meer onderzoek laten doen) naar de mogelijkheden om vachten te gebruikend als isolerend materiaal, in relatie tot warmte, weersinvloed, geluid, etc. 5
6 Aansluitende ideeën en tips Idee van Marianne Duinkerken (initiatiefnemer) tijdens het scheerdersweekend in juni De nieuwe schaapskooi in Balloo is bijna klaar. Het is een hele grote kooi, waardoor er ruimte is voor de expositie van vachten en wol. Ik zou het Praktijknetwerk graag willen gebruiken om de brede variatie en verwerkingsmogelijkheden van de vachten van Drentse heideschapen (en andere schapen) ten toon te stellen in een grote demonstratiekast of op een groot demonstratiepaneel. Opmerking procesbegeleider: om dit als activiteit binnen het Praktijknetwerk te realiseren moet er een duidelijke meerwaarde zijn voor de professionele kennisuitwisseling in de sector, zowel tussen de heideschapenhouders als met de vakdeskundigen in de verwerking van vachten en wol. Tip van Ype van de Woude (schapenscheerder) tijdens het scheerdersweekend in juni Het is belangrijk dat er tijdens het scheren van de schapen voldoende vrijwilligers aanwezig zijn die vachten beoordelen en sorteren. Je zou kunnen overwegen om daarvoor jaarlijks aan het begin van het seizoen hiertoe trainingsworkshops te organiseren. Als houvast voor de beoordelaars-sorteerders zou je kunnen denken aan het maken van een informatiepaneel waarmee de verschillende kwaliteiten min of meer objectief kunnen worden gewaardeerd, aan de hand van concrete voorbeelden op een schaal van bijv. 1 tot 5: Samenhang van de vacht en vervilting op de huid, van zeer los naar zeer vast; Lengte en pracht van de lokken van de dekvacht van kort naar lang; Fijnheid van de onderwol van zeer fijn naar zeer grof; Aanwezigheid van kempharen in de vacht van weinig naar veel; Mate van vervuiling van de vacht met plantaardig materiaal (stro, e.d.) van weinig naar veel; Mate van vervuiling van de vacht door gezondheidsproblemen (diarree, maden, etc.); Etc. Zo zou je gaandeweg een min of meer objectief beoordelingssysteem kunnen ontwikkelen, waar iedereen houvast aan heeft. Dat zou de kwaliteitsbewaking en de redelijkheid van de prijszetting bij de afzet ten goede komen. Opmerkingen procesbegeleider: a) Die workshops lijken mij een uitstekende gelegenheid voor de gewenste kennisintegratie tussen de schapenhouders, schapenscheerders en regionale verwerkers van vachten. b) Wellicht kan dit idee voor een informatiepaneel voor beoordelaars-sorteerders gecombineerd worden met het idee van Marianne Duinkerken voor een demonstratiekast of -paneel. c) Dit lijkt mij tevens een geschikt onderwerp om studenten of een wetenschapswinkel erbij te betrekken om de voorbeelden met de scores uit te werken. d) Uitwerking van dit idee kan ook bijdragen aan het meer transparant maken van de economie. Ook hiervoor beveel ik het betrekken van studenten of een kennisinstelling aan. Voor meer informatie over dit Praktijknetwerk en over andere Praktijknetwerken in 2013: Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland 6
Verslag Praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten Integraal Keten Beheer Wol in Werking
Verslag Praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten Integraal Keten Beheer Wol in Werking Regeling LNV subsidies Praktijknetwerken 2013 Aanvraagnummer 4090011662652 Hoofdaanvrager Herders van Balloo Crabbeweg
Nadere informatieDe waardenketen van heideschapenwol
De waardenketen van heideschapenwol Kennisdeling in het Praktijknetwerk Zwoele Drentse vachten Dr.ir. Monica Commandeur, projectleider, 14 maart 2015 Waarover ga ik het hebben? Wat betekent: Praktijknetwerk
Nadere informatieVerslag praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten
Verslag praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten Proefbreisels bij Knit Office Regeling LNV subsidies Praktijknetwerken 2013 Aanvraagnummer 4090011662652 Foto Monica Commandeur (2013) Hoofdaanvrager Herders
Nadere informatieherkennen - gebruik - eigenschappen - informatie over wol en wolbewerking
WOL IN NEDERLAND Samenstelling: Betty Stikkers & Diderica Westerveld m.m.v. Cecile Sarneel - Lyda Rump - Harm Harmsen handboek voor fokkers en gebruikers herkennen - gebruik - eigenschappen - informatie
Nadere informatiePLECTERE AKOESTISCHE OPLOSSINGEN. studio petra vonk
PLECTERE AKOESTISCHE OPLOSSINGEN studio petra vonk WAT is en wat doet het PLECTERE is een object gemaakt van wollen viltstroken waarmee akoestische scheidingswanden en roomdividers gemaakt kunnen worden.
Nadere informatieINHOUD. 1. Inleiding 5
2 INHOUD 1. Inleiding 5 2. SWOT-Analyse De Recyclemanager 6 2.1 Algemene SWOT-Analyse 6 2.2 Kleding & Textiel SWOT-Analyse 9 2.3 Confrontatie 11 2.4 Verbeteringen 12 3. Voorstel Kleding Recycling Website
Nadere informatieRapportage Werksoorten. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:
Rapportage Werksoorten Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 16.06.2015 / Werksoorten (QWSM) 2 Inleiding Wat voor soort werk spreekt jou aan? Ben jij
Nadere informatieIndustriebeleid vertalen naar MKB-metaal
Door Tony van der Meer Jos Kleiboer Directeur Beleid Koninklijke Metaalunie Industriebeleid vertalen naar MKB-metaal STAAL IN BEELD MAART 2015 10 De industrie wordt steeds meer gezien, wordt steeds belangrijker
Nadere informatieBomen voor Buitenkippen. Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Bomen voor Buitenkippen Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland Projectinfo Mogelijkheden voor combinaties van pluimvee met diverse vormen van boomteelt
Nadere informatieBrei ze! Breien voor groot en klein. Marja de Haan
Brei ze! Breien voor groot en klein Marja de Haan Inhoud Voorwoord 5 Wol 6 Van schaap tot trui 8 Jarig 14 Leren breien 24 Opzetten 28 Recht breien 30 Averecht breien 32 Meerderen 34 Minderen 35 Afkanten
Nadere informatieINFORMATIEARCHITECTUUR DESIGN EN MARKTPLAATS
INFORMATIEARCHITECTUUR DESIGN EN MARKTPLAATS HOW TO MAKE IT BETTER FOR THE USER? Priscilla Roos van Raadshooven Marcel Jansen V1CC1 26 oktober 2007 1 Inhoudspagina Inhoudspagina 2 Inleiding 3 Design Marktplaats
Nadere informatieEffectieve marketing door focus
Effectieve marketing door focus Wel of niet investeren in marketing? In de huidige economische situatie laait de discussie weer op: ga je wel of geen marketing toepassen. Voor een groeiend aantal ondernemers
Nadere informatieToelatingsvoorwaarden voor opslagbedrijven voor producten afkomstig van categorie 2- en 3 materiaal
Toelatingsvoorwaarden voor opslagbedrijven voor producten afkomstig van categorie 2- en 3 materiaal Bijlage III.7.1. bij het koninklijk besluit van 16 januari 2006 tot vaststelling van de nadere regels
Nadere informatieDEMO VERSIE. Enquêteresultaat Trainingsevaluatie 21-08-2012. Mirotek QuestionTool
DEMO VERSIE Enquêteresultaat Trainingsevaluatie -08-0 Mirotek QuestionTool Inhoudsopgave Introductie... Sterkte / zwakte analyse... Score top 5... 5 Verschil eerste groep en overige groepen... 6 5 Prioriteiten
Nadere informatieVerslag stage ID-dance
Verslag stage ID-dance 1 Gabriëlle van Tussenbroek, 4D Inhoud Motivatie (pagina 3) Algemene gegevens (pagina 4) Gesprek werkplanning (pagina 5) Verloop stageperiode (pagina 6) Afsluitende beschouwing en
Nadere informatieEen goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl
Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor
Nadere informatieVilla Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS
Villa Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS Of je nu tot rust wilt komen tussen zakelijke beslommeringen door of je wilt met je geliefde
Nadere informatieDe Civil War stoffen die nu in de winkel staan:
NR 10 - APRIL 2011 Dat ik toch nog een nieuwsbrief in elkaar heb kunnen knutselen ondanks de drukte van deze dagen. Soms denk ik gewoon nog een beetje helder na. Wanneer ik een ideetje had om hier te plaatsen
Nadere informatieToekomst van uw biologische boerderijwinkel.
Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Naam: William Ton (1604410) Docent: Rob van den Idsert Specialisatie: Concept Periode: 2015-D Datum: 27-05-2015 Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.
Nadere informatieOngekende keuzemogelijkheden en in één dag gemonteerd
Voor u ligt de Plameco brochure met sfeerbeelden, impressies en mogelijkheden. Kijk, lees en geniet... (zo mooi kan het ook bij u worden!) Ongekende keuzemogelijkheden en in één dag gemonteerd Welkom U
Nadere informatiePersoonlijk opleiding plan
Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums
Nadere informatieTapijt. Friesland College Interieur Design
Tapijt Friesland College Interieur Design Filmpjes http://www.youtube.com/watch?v=8catgfyxu 6k http://www.vtwonen.nl/blog/inspiratieblog/tapijt 2.html http://www.garagetv.be/videogalerij/renobatitv/renobati_bouw_informatie
Nadere informatiePeppelinfo december 2014, nummer 4
Peppelinfo december 2014, nummer 4 Beste ouders, Inmiddels ben ik al weer drie weken op de Peppel en begin ik me al aardig thuis te voelen. Ik heb al veel ouders ontmoet en al een aantal prettige gesprekken
Nadere informatieDEMO VERSIE. Enquêteresultaat Trainingsevaluatie 17-05-2006
DEMO VERSIE Enquêteresultaat Trainingsevaluatie 17-5-26 Mirotek Design - demo 8/25 Inhoudsopgave 1 Introductie... 3 2 Sterkte / zwakte analyse... 4 3 Verschil eerste groep en overige groepen... 5 4 Prioriteiten...
Nadere informatieSTAND VAN ZAKEN ZOEKMACHINEMARKETING
STAND VAN ZAKEN ZOEKMACHINEMARKETING NEDERLAND 2010 SAMENVATTING AUTEUR: EDUARD BLACQUIÈRE DATUM: MAART 2010 Pagina 1 van 6 SAMENVATTING In 2007 heeft Eduard Blacquière voor het eerst de markt van zoekmachinemarketing
Nadere informatieDe familie schaap. Praat eens zoals een schaap Welke dierengeluiden ken je nog? Doe ze eens na?
Het schaap De familie schaap Schapen zijn bange dieren. Daarom leven ze met velen samen en blijven ze dicht bij elkaar. Een groepje schapen noemen we een kudde. Schapen praten met elkaar door te blaten.
Nadere informatieVescom: een kennismaking. wallcovering upholstery curtain
Vescom: een kennismaking wallcovering upholstery curtain daarom Vescom projectgeschikt onderscheidende dessins functioneel kleur, structuur en materialiteit sfeervol en gevarieerd eenvoudig en snel te
Nadere informatieDEMO VERSIE. Enquêteresultaat Werkevaluatie 11-11-2010. Mirotek QuestionTool
DEMO VERSIE Enquêteresultaat Werkevaluatie 11-11-21 Mirotek QuestionTool Inhoudsopgave 1 Introductie... 3 2 Sterkte / zwakte analyse... 4 3 Score top 5... 6 4 Verschil eerste groep en overige groepen...
Nadere informatieProvidentia als nieuw dorp: Burgerschap voor cliënten; woondroom voor betrokken burgers
Providentia als nieuw dorp: Burgerschap voor cliënten; woondroom voor betrokken burgers Providentia als nieuw dorp: Burgerschap voor cliënten woondroom voor betrokke Op Providentia in Sterksel wonen mensen
Nadere informatieDe schaapskudde Een educatief programma voor groep 5 en 6 Handleiding Deel 3 Locatie Hoog-Buurlo
De schaapskudde Een educatief programma voor groep 5 en 6 Handleiding Deel 3 Locatie Hoog-Buurlo Inhoudsopgave Deel 3: De schaapskudde van Hoog-Buurlo 1. Aanmeldgegevens 2. Achtergrondinformatie Hoog-Buurlo
Nadere informatieDEMO VERSIE. Enquêteresultaat Werkevaluatie 17-05-2006
DEMO VERSIE Enquêteresultaat Werkevaluatie 17--26 Mirotek Design - demo 8/2 Inhoudsopgave 1 Introductie... 3 2 Sterkte / zwakte analyse... 4 3 Verschil eerste groep en overige groepen... 6 4 Prioriteiten...
Nadere informatieLook & Inspire. Inhoud
Inhoud 1, Textielen en stoffen blz.1 2.Documentatie blz.2 3. Verwerkingskeuze Analyse en vervolgstappen blz.15 4. Expo uitwerking blz.16 5. Reflectie met Games & Interactie en de kunstwereld blz.17 Textielen/stoffen
Nadere informatieHet optimaliseren van de vachtkwaliteit van het Drentse Heideschaap
Het optimaliseren van de vachtkwaliteit van het Drentse Heideschaap Door: Meghann van der Heiden 910429 318 110 4 de jaar Bachelor Dierwetenschappen Begeleider: Fokje Steenstra DW Dierlijke Productiesystemen
Nadere informatieSWOT-ANALYSE. SWOT en confrontatiematrix aangeboden door www.managementmodellensite.nl 1
SWOT-ANALYSE De SWOT-analyse is een breed toegepaste manier om kansen en bedreigingen voor en sterkten en zwakten van de organisatie in beeld te brengen. Vaak blijft het bij het benoemen van deze vier
Nadere informatieVescom: een kennismaking. wallcovering upholstery curtain
Vescom: een kennismaking wallcovering upholstery curtain daarom Vescom projectgeschikt onderscheidende dessins functioneel kleur, structuur en materialiteit sfeervol en gevarieerd eenvoudig en snel te
Nadere informatiewooninspiratie doe je op bij hr design.
wooninspiratie doe je op bij hr design. 1 De woonkamer is de plek bij uitstek om heerlijk te ontspannen in huis. Het interieur van de leefruimte kunt u volledig aanpassen aan uw eigen smaak en stijl. welke
Nadere informatieLandelijke startbijeenkomst. 25 november 2015. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Landelijke startbijeenkomst LEADER 2014-2020 Workshop 25 november 2015 Communicatie Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland #LEADER3 Europees landbouwfonds
Nadere informatiePraktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten
Praktijknetwerk Zwoele Drentse Vachten Symposiumverslag waardeketengesprek: Bouwen met heidewol 1 Regeling LNV subsidies Praktijknetwerken 2013 Aanvraagnummer 4090011662652 Hoofdaanvrager Herders van Balloo
Nadere informatieSWOT - analyse. november 2007 van Dromen naar Scoren 1
SWOT - analyse Een handige methode om uw organisatie te leren kennen en te kijken waar uw organisatie staat en naartoe moet, is de SWOT-analyse. De vier letters staan voor Strengths, Weaknesses, Opportunities
Nadere informatieAan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt
Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief
Nadere informatieHoe bouw ik een goede website?
Hoe bouw ik een goede website? Inleiding Stel, u heeft een eigen bedrijf en u wilt een website. U hebt gezien dat u zelf een site kunt bouwen met behulp van gratis tools die sommige providers aanbieden.
Nadere informatieMaurice Jongmans is Adviseur Social Media en Zoekmachineoptimalisatie bij Webtechniek in Delft.
Maurice Jongmans is Adviseur Social Media en Zoekmachineoptimalisatie bij Webtechniek in Delft. Webtechniek is gespecialiseerd in technische oplossingen voor internet en applicaties. Sinds 2000 is het
Nadere informatieProjectplan Heidewolfonds. Februari 2015
Projectplan Heidewolfonds Februari 2015 Inhoud 1 Inleiding...3 2 Doelstellingen...5 3 Uitvoering...6 3.1 Fase I...6 3.2 Fase II...7 3.3 Fase III...9 3.4 Fase IV...9 3.5 Fase V...10 4 Organisatie...11 5
Nadere informatieTabel 1 Aanbevelingen om de relatie met FoodValley te versterken. Overige betrokkenen ICT bedrijven, ICT Valley, BKV. situatie
Samenvatting De gemeente maakt sinds 2011 onderdeel uit van de bestuurlijke regio FoodValley. In de regio FoodValley heeft elke gemeente een economisch profiel gekozen dat moet bijdragen aan de doelstelling
Nadere informatieWij maken tijd voor u. Textielzorg bewoners
Wij maken tijd voor u Textielzorg bewoners Van nachthemd tot zondagse broek, van onderrok tot overjas CleanLease houdt elk kledingstuk perfect schoon. Droomt u ook van meer tijd met uw familie? Uw verzorgend
Nadere informatieHOOFDSTUK 9 DE ROL VAN CREATIVITEIT
HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN WAT IS? Creativiteit: het vermogen om perspectieven, paden, oplossingen, mogelijkheden en ideeën te zien die anderen niet kunnen of willen zien. Innovativiteit vereist creativiteit.
Nadere informatieLeiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners.
EC 01. EEN KAMER HUREN IN LEIDEN. Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. Vermoedelijk blijft het aanbod van kamers achter bij de vraag, waardoor er gemakkelijk prijsopdrijving
Nadere informatieVerslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING
Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die
Nadere informatieEen product begint als grondstof en daarna word het verwerkt tot een eindproduct.
Samenvatting door G. 1151 woorden 21 januari 2015 7,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie voor jou Paragraaf 3: 3.1: Produceren: is het maken van goederen of het leveren van diensten. Een product
Nadere informatieHebben uw jeugdleden ook talent buiten de baan? Doe er dan wat mee!
Hebben uw jeugdleden ook talent buiten de baan? Doe er dan wat mee! WhoZnext is een campagne die tennisjongeren tussen 14 en 21 jaar stimuleert activiteiten te organiseren voor hun leeftijdsgenoten. Onder
Nadere informatie1. Belang Hygiënecode
1. Belang Hygiënecode 1. Waarom wordt er in de slagerij met een Hygiënecode gewerkt? Om op een structurele manier hygiënisch en veilig met voedsel te werken. Om mensen te leren om gezonder en gevarieerder
Nadere informatiecheper Tienus met schapen en honden onlosmakelijk verbonden met Exloo
S cheper Tienus met schapen en honden onlosmakelijk verbonden met Exloo Marchinus Elting Op 1 oktober 1960 werd de schaapskudde van de familie Steenbergen officieel overgedragen aan de gemeente en werd
Nadere informatieRapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success
Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success Leercentrum Nijmegen Oberon, november 2012 1 Inleiding Playing for Success heeft, naast het verhogen van de taal- en rekenprestaties van de
Nadere informatieHerder Maina ofwel treurmaina
Herder Maina ofwel treurmaina De aankoop In de zomer van 2005 hadden we de mogelijkheid om achter ons huis een flinke volière te bouwen. In eerste instantie zou deze een groot deel van de achtertuin gaan
Nadere informatieECONOMIE. Begrippenlijst H3 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn
ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H3 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 3 Goede producten? Paragraaf 3.1 Wat
Nadere informatieIntroductie Presentatie aan Bewonersorganisatie. Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen
Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen Wie ben ik? Mijn naam is Graham Degens Ik heb >30 jaar in de olie industrie gewerkt, om olie en gas optimaal
Nadere informatiemooi Tijdloos Libelle Balance
18 Tijdloos mooi Rijke kleuren, natuurlijke materialen, bijzondere prints... Dat de stoffen van Paapje al sinds 1930 worden gemaakt, zie je er niet aan af. Zo n ontwerp koop je niet voor een seizoen. Een
Nadere informatieCommuniceren met ouderen
Communiceren met ouderen 1. Introductie a) Het SEE-GREEN project Het SEE-GREEN project is een Europees initiatief om de gevolgen voor de oudere generatie burgers in onze gemeenschappen te bepalen wanneer
Nadere informatie(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee?
Inhoud Inleiding Voor Wie is ZEEF? Wat kan ik op ZEEF vinden? Hoe werkt ZEEF voor een bezoeker? Hoe werkt ZEEF voor een expert? Voordelen ZEEF Nadelen ZEEF Conclusie ZEEF Eigen ervaringen met ZEEF Bronnen
Nadere informatieLook! Inspire : De schaduw kant van verslavende middelen Daan Hermans G&I 1B
Look! Inspire : De schaduw kant van verslavende middelen Daan Hermans G&I 1B 1 Inhoudsopgave Inleiding.. 3 Tijdlijn verzameling..4 week 1 & 2..4 week 3 & 4..5 week 5 & 6..6 week 7...7 De verwerkingskeuze....7
Nadere informatieSchaapskudde 't Schaap van Staete
Schaapskudde 't Schaap van Staete Bezoekadres: Vossemeerdijk 6 8251 PN Dronten Telefoon: 06 14543464 of 06 41423664 E-mail: schaapvans@gmail.com Website: www.schaapvanstaete.nl Facebook: www.facebook.com/schaapvanstaete
Nadere informatieRapportage Competenties. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:
Rapportage Competenties Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 16.06.2015 / Competenties (QPN) 2 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op de competenties
Nadere informatieLEERACTIVITEIT Tomatensaus B.V. Ent-teach Module 3 Marktonderzoek
LEERACTIVITEIT Tomatensaus B.V. Ent-teach Module 3 Marktonderzoek Beschrijving van de leeractiviteit Je bent de eigenaar van een startend bedrijf in de voedingssector. Je wilt een nieuwe tomatensaus produceren.
Nadere informatieParticipatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband?
Participatief leiderschap Hoe leid je een samenwerkingsverband? Mr. Drs. Lucien Stöpler Justice in Practice December 2014 Participatief leiderschap: Hoe leid je een samenwerkingsverband? 2014 Justice in
Nadere informatieSUNDISC BADEN IN DE LUXE VAN NATUURLIJKE WARMTE
SUNDISC BADEN IN DE LUXE VAN NATUURLIJKE WARMTE NATUURLIJKE LUXE Een frisse duik na een lange werkdag. Samen baantjes trekken. De kinderen zien opgaan in spetterend plezier. En dat allemaal onder de blote
Nadere informatieLinkedin; nut en gebruik. 19 april 2011. Frits Gubbels
Linkedin; nut en gebruik 19 april 2011 Frits Gubbels Programma De ontvangen vragen Social media Linkedin; wat heb ik eraan? Linkedin als Public Relations en reclame Wat zet je erop? Hoe kom ik erop? Bekijken
Nadere informatieAfvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek Analyse van de gegevens
Afvalenquête gemeente Elburg en gemeente Oldebroek Analyse van de gegevens April 2016 Gemeente Elburg Gemeente Oldebroek Inhoudsopgave Deel 1. Inleiding 3 Deel 2. Motivatie afval scheiden 4 Deel 3. Afval
Nadere informatieTuintrip: +!717973!911562! kktkt. Kleurenparadijs: Tuinfestival aan de Loire. Nazomeren Pompoenseizoen Dahlia. Tuintrend Wilgentenen Buitenhaard
WWW.GARDENZINE.NL SEPTEMBER 2009 3,95 H E T T I J D S C H R I F T V O O R D E T U I N, S E R R E E N H E T T E R R A S +!717973!911562! kktkt Tuintrip: Kleurenparadijs: Tuinfestival aan de Loire Nazomeren
Nadere informatieKen je markt. graficus jr. Themamodules met voorbereiding op de ecommerce Webshop KEN JE MARKT
graficus jr. Themamodules met voorbereiding op de ecommerce Webshop KEN JE MARKT Inhoudsopgave Inleiding 1. Marktkansen inschatten 2. Onderzoek verrichten 3. Toegevoegde waarde 4. Goederen inkopen 5. De
Nadere informatielesbrief bij het bezoek aan de schaapskudde De Drifters te Sneek
lesbrief bij het bezoek aan de schaapskudde De Drifters te Sneek Eva Brouwer, Sneek, Mei 2011 www.dedrifters.nl Het schaap, van top tot teen Afhankelijk van het ras is het schaap zo n 50 tot 70 cm hoog
Nadere informatieHarley-Davidson Club Nederland
Harley-Davidson Club Nederland Harley rijden... én meer! Harley-Davidson Club Nederland De Harley-Davidson Club Nederland (H-DCN), opgericht 31 maart 1962, is een van de oudste en grootste H-D clubs van
Nadere informatieMarktsituatie en biggenstromen vanuit Nederland
Marktsituatie en biggenstromen vanuit Nederland Benny ten Thije Select Porc B.V. -> Va-handel Dijk Biggenbemiddeling in binnen- en buitenland Varkensproductie Varkensproductie wereldwijd - 1,3 miljard
Nadere informatieLambertus Mous. siersmid
Lambertus Mous siersmid Ik ben als het ware in de smederij op de wereld gekomen. Als klein jongetje was ik er altijd al te vinden. Een siersmid moet vanuit het ambachtelijke ook oog hebben voor kunst en
Nadere informatieInleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5
Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding
Nadere informatieOp wat voor manier bent u de afgelopen maand in contact gekomen met HorSense? (meerdere opties mogelijk) Anders, namelijk.
Op wat voor manier bent u de afgelopen maand in contact gekomen met HorSense? (meerdere opties mogelijk) 9 8 7 6 5 4 1 Anders, namelijk. o op bezoek geweest bij de boerderij o leden vergadering o tijdens
Nadere informatieTRENDTOUR MAASTRICHT
TRENDTOUR MAASTRICHT Mijn eerste indruk van Maastricht is waanzinnig. Middeleeuwse architectuur gecombineerd met de hedendaagse maatschappij. Voor ieder wat wils in deze diverse stad! Dag 1: dinsdag 10
Nadere informatieBeleidsregel selectiecriteria gemeentelijke monumenten Gemeente Etten-Leur
Beleidsregel selectiecriteria gemeentelijke monumenten Gemeente Etten-Leur Het college van burgemeester en wethouders van de Gemeente Etten-Leur; gelet op de Erfgoedverordening Etten-Leur; gelet op de
Nadere informatieSchool en computers. Paulusse BedrijfsOpleidingen
School en computers School en computers Computers zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Kinderen van nu spelen vaak al computerspelletjes voor ze naar groep 1 gaan. Op school nemen computers een
Nadere informatieMedia¢er&Rotterdam&
Media¢er&Rotterdam& MPM20 Kim,Robbin,Ricardo,Anisa,Arseli Bezochtop:15>10>2015 Inhoudsopgave Bedrijfomschrijving...3 Deproductie...4 Onzebeleving(Individueel)...5 Fotoverslag...7 2 Bedrijfomschrijving
Nadere informatieLesbrief groep 1 en 2 Winter
Lesbrief groep 1 en 2 Winter De vakantie ligt al weer een week achter ons en langzaam beginnen de kleuters alweer te wennen. Vorige week maandag zijn we begonnen in de kring en ze zaten vol verhalen over
Nadere informatieDe gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden.
Limburg heeft een uniek en veelzijdig cultuuraanbod. Dit komt tot uitdrukking in een enorme verscheidenheid met talloze monumenten, cultureel erfgoed, musea, culturele organisaties, evenementen en een
Nadere informatieNu 2 e matras halve prijs *
Nachtrust is de meest onderschatte training Ontdek hier waarom >> Daarom slaapt team Belkin op M Line M Line en Topsport Goed slapen is de beste training! Over M Line Om overdag maximaal te kunnen presteren
Nadere informatie7 gratis tips : ABSToRACT ntdek SCHILDER je eigen stijl EN
7 gratis tips : ABSTRACT ontdek je SCHILDEREN eigen stijl 7 tips om je eigen stijl te ontdekken Ook voor kunstenaars met tablet of zonder tablet Je eigen schilderstijl heeft onder andere met je karakter
Nadere informatieGeld verdienen is niet mijn drijfveer
Geld verdienen is niet mijn drijfveer PUUR, STOER EN LEEFBAAR Piet-Jan van den Kommer geniet van zijn werk Als Days magazine Piet-Jan van den Kommer bezoekt heeft hij net 45 bomen geplant op zijn terrein
Nadere informatieLeergebied: Zuid Nederland. Constructies. De mens draagt al meer dan 5000 jaar iets om zijn lichaam. Zo blijft het lichaam warm!
Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Reflectie Geschiedenis De mens draagt al meer dan 5000 jaar iets om zijn lichaam. Zo blijft het lichaam warm! 1. Maar droegen de
Nadere informatieIN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL
I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen
Nadere informatieAANBOD 2016-2017 NATUURLIJK ONDERWIJS
AANBOD 2016-2017 NATUURLIJK ONDERWIJS KANT & KLAAR MAATWERK MOGELIJK 21ST CENTURY SKILLS Kinderen die spelen, beleven en ontdekken in de natuur worden creatiever en gezonder. Liesbeth Bronkhorst, directeur
Nadere informatieHAPARKO COSMETICS Ons concept voor uw succes!
HAPARKO COSMETICS Ons concept voor uw succes! Haparko Cosmetics HAPARKO COSMETICS is opgericht door Hester en Pieter van Hattem. Inmiddels zijn wij uitgegroeid tot een betrouwbare leverancier van cosmetica,
Nadere informatie15 jaar. 19&21 april 24&25 mei. Open dagen. Get inspired! www.rmr.nl
15 jaar Handmade HANDMADE luxury LUXURY interiors INTERIORS EEN een HUIS Huis WORDT wordt GEBOUWD, gebouwd, MAAR maar EEN een THUIS thuis MOET moet GEVORMD gevormd WORDEN worden 19&21 april 24&25 mei Open
Nadere informatieResultaten peiling 18: warenmarken in Hof van Twente
Hofpanel Resultaten peiling 18: warenmarken in Hof van Twente Maart 2014 1. Inleiding De achttiende peiling onder het Hofpanel gaat over de warenmarkten in de gemeente Hof van Twente. Dit zijn er in totaal
Nadere informatieIK HEB N IN MIJN OOR
IK HEB N IN MIJN OOR Het hele leven horen Dankzij ons gehoor zijn we in staat om de natuur met al haar geluiden waar te nemen, kunnen we genieten van kunst en cultuur en wat het allerbelangrijkste is:
Nadere informatieWat voor type ondernemer bent u dan zelf?
Goed werkgeverschap in uitvoering Opening. Wie ben ik en wat is KPV Kwalitatief Personeel Varkenshouderij 3 pijlers Goed werkgeverschap Werven en binden maatschappelijke stages VPO AB Brabant Opleiding
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 3. Mijn artfiact 3. Proces 4. Mijn beoordelingsblad en presentatie 5. Autotic Selfie eindproduct (ware grootte) 6
1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Mijn artfiact 3 Proces 4 Mijn beoordelingsblad en presentatie 5 Autotic Selfie eindproduct (ware grootte) 6 2 Autobiotic Selfie Inleiding De autobiotic selfie heeft mij heel
Nadere informatieDesignwal. Essay leerjaar 4 kwartaal 1. Michel Janse
Designwal Essay leerjaar 4 kwartaal 1 Michel Janse Designwal Een geluidswal als icoon. Dat is de geluidswal langs de A2, in 2005 omgetoverd tot gestroomleinde luxe autodealer. De automobilisten konden
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieVitamientje op zoek naar het Witte Goud
Vitamientje op zoek naar het Witte Goud Het begin van de maand april is elk jaar weer een bijzonder moment We kunnen dan namelijk steeds meer van het mooie en zonnige weer genieten En met het stijgen van
Nadere informatieACTIVITEITEN APRIL/MEI 2016
ACTIVITEITEN APRIL/MEI 2016 KINDERATELIER oude knikkers Eens kijken wat je allemaal met oude knikkers kan maken! Zaterdag 9 april van 13.30-15.30 uur (groep 5 VO) Zaterdag 16 april van 13.30-15.00 uur
Nadere informatieDames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015.
Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, opening bijeenkomst Klantengroep Samenwerking Noord (Holland Web Week), Groningen, 16 september 2015 Dames en heren, Goed nieuws is geen nieuws, zeggen
Nadere informatieVergelijking met buitenland
Vergelijking met buitenland Michel de Haan Wageningen UR - LR USA NL Our Mission: Create a better understanding of milk production world-wide India China Ethiopia Argentinië Brazil Waarom vergelijking
Nadere informatieINTRO LOES THIERRY MARK
INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn
Nadere informatie