NIEUWSBRIEF MENSENRECHTEN IN ISRAEL/PALESTINA

Transcriptie

1 januari februari 2015 NIEUWSBRIEF MENSENRECHTEN IN ISRAEL/PALESTINA Olivier Weiken / EPA Beste activist, Lijkt het je utopisch dat er ooit een einde komt aan het lijden zoals dat van de Palestijnen op de foto die rouwen om de dood van een familielid in Gaza afgelopen zomer? Het lijkt inderdaad utopisch te denken dat alles spoedig rozengeur en maneschijn zal zijn, maar er is een lichtpuntje. De Palestijnse president Abbas tekende op 31 december 2014 immers het Statuut van Rome en zocht zo aansluiting bij het Internationaal Strafhof in Den Haag. Slachtoffers van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid - aan eender welke zijde van het conflict - kunnen zo toegang krijgen tot internationale gerechtigheid. En dat is goed nieuws. Zo kunnen we het nieuwe jaar alvast met een sprankeltje hoop inzetten! Je leest er meer over in deze nieuwsbrief. Verder ontmoeten we Gideon Fainstein, activist bij Amnesty-Israël met een lange staat van dienst. We lichten ook het nieuwste rapport van Amnesty International toe over de Israëlische aanvallen op drie residentiële gebouwen en een commercieel centrum in Gaza afgelopen zomer. Tot slot is er ruimte voor wat goed nieuws: Israël kan immers niet langer vluchtelingen opsluiten zonder aanklacht of proces. En last but not least: onze beste wensen voor het nieuwe jaar. Laten we ons met hernieuwde moed samen inzetten voor mensenrechten wereldwijd. Je kunt de nieuwsbrief ook hier downloaden als pdf-file. Het Landenteam Israël/Bezette Gebieden/Palestijnse Autoriteit 1

2 INHOUD FOCUS: TIJD VOOR HET INTERNATIONAAL STRAFHOF IN HET ISRAËLISCH-PALESTIJNSE CONFLICT INTERVIEW: ONTMOETING MET GIDEON FAINSTEIN, ACTIVIST IN ISRAËL NIEUWS: COLLECTIEVE STRAFFEN SCHERING EN INSLAG IN GAZA NIEUWS: EEN VLEUGJE HOOP? FOCUS: TIJD VOOR HET INTERNATIONAAL STRAFHOF IN HET ISRAËLISCH-PALESTIJNSE CONFLICT Het Israëlisch-Palestijnse conflict kende de afgelopen maanden een zoveelste bloedige escalatie. Voor de derde keer in zes jaar tijd woedde een oorlog in Gaza, de situatie in Oost-Jeruzalem bereikte een nieuw kookpunt en de Israëlische autoriteiten kondigden de bouw van nog meer illegale nederzettingen in de Bezette Gebieden aan. De huidige situatie toont meer dan ooit de noodzaak van internationale gerechtigheid in het Israëlisch- Palestijnse conflict aan. Straffeloosheid voor misdaden is het beste recept voor toekomstig bloedvergieten en ondermijnt het geloof in een duurzame vrede. Amnesty International verwelkomt dan ook de beslissing van de Palestijnse President Abbas op 31 december 2014 om het Statuut van Rome te ondertekenen en zo aansluiting bij het Internationaal Strafhof (ISH) in Den Haag te zoeken. Slachtoffers van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid - aan eender welke zijde van het conflict - kunnen zo toegang krijgen tot gerechtigheid. Amnesty International voert al jaren actie opdat de Palestijnse President aansluiting zou zoeken bij het ISH. Het vooruitzicht van verantwoording en vervolging voor ernstige misdaden - inclusief de bouw van illegale nederzettingen, de vernietiging van Palestijnse eigendommen en het onoordeelkundig afvuren van raketten op burgers - kan als afschrikking dienen voor toekomstige gruwel. Israël: Internationaal Strafhof schaadt het vredesproces Het ISH besliste op 8 december 2014 al de status van Palestina bij het Strafhof te upgraden tot non state party observer status. De hoofdaanklager van het ISH bevestigde in augustus 2014 ook dat Palestina een verdragspartij bij het Strafhof kan worden als het hiertoe een verzoek indient. Israël verzet zich echter hevig tegen de toetreding van Palestina tot het ISH en stelt dat dergelijke unilaterale stappen het vredesproces schaden. Het wordt daarin gesteund door de Verenigde Staten en verschillende Europese lidstaten, die de Palestijnse Autoriteit onder druk zetten af te zien van toetreding tot het ISH. Willem Staes De Palestijnse Autoriteit heeft gekozen voor het pad van de confrontatie met Israël en we zullen niet zomaar stilletjes toekijken. We zullen niet toestaan dat Israëlische soldaten en officieren naar het Internationaal Strafhof in Den Haag gesleept worden, stelde de Israëlische eerste minister Netanyahu na de aankondiging van Abbas. De Israëlische regering besliste ook de transfer van 106 miljoen euro aan belastingen - die het zelf int in de Bezette Gebieden - naar de Palestijnse Autoriteit te bevriezen. Amnesty International 2

3 Amnesty International verzet zich tegen deze zienswijze. Straffeloosheid kan niet getolereerd worden als een prijs voor onderhandelingen. Toegeven aan de eis tot straffeloosheid, enkel en alleen om vredesgesprekken gaande te houden, zal enkel leiden tot meer misbruiken. Alle betrokken partijen bewezen in het verleden bovendien niet over de capaciteit of de wil te beschikken om zelf een onafhankelijk en geloofwaardig onderzoek naar mogelijke misdaden te voeren. Ook het bestraffen van pogingen van de Palestijnse Autoriteit om zich aan te sluiten bij het ISH is onaanvaardbaar. Het Internationaal Strafhof, wat is dat? Het Internationaal Strafhof (zie foto) in Den Haag werd in 2002 opgericht na de inwerkingtreding van het Statuut van Rome uit Het is een permanent hof dat bevoegd is voor het onderzoeken en vervolgen van oorlogsmisdaden, genocide, misdaden tegen de menselijkheid en misdaden van agressie. Het ISH werkt volgens het principe van complementariteit: enkel als een staat niet de capaciteit of de wil heeft om mogelijke schendingen zelf te onderzoeken, opent het ISH een onderzoek. Het ISH kan enkel misdaden onderzoeken en vervolgen als die gepleegd werden op het grondgebied (of door onderdanen) van een staat die het Statuut van Rome heeft geratificeerd, als de staat de jurisdictie van het ISH aanvaardde via een ad hoc verklaring of als de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) een situatie doorverwijst naar het ISH. 122 staten zijn tot nog toe lid van het ISH. En de EU? De Europese buitenlandministers waarschuwden het Palestijnse leiderschap in juli 2014 zijn VN-status constructief te gebruiken en geen stappen te ondernemen die verder wegleiden van een onderhandelde oplossing. Frankrijk en Groot-Brittannië zetten de Palestijnse Autoriteit expliciet onder druk af te zien van toetreding tot het ISH. Een dergelijke houding is onaanvaardbaar. Het verhinderen van Palestijns lidmaatschap van het ISH voedt straffeloosheid en ondermijnt internationale gerechtigheid. Internationale rechtvaardigheid en verantwoording kunnen niet selectief toegepast worden. Europese landen die Palestina onder druk zetten niet naar Den Haag te trekken om het vredesproces niet te schaden, schenden bovendien hun belofte om als lid van het ISH te streven naar universeel lidmaatschap van het Strafhof. De EU is in andere gevallen, zoals Syrië, Libië en Soedan, een uitgesproken voorstander van het Strafhof, zoals vervat in een beslissing van de Europese Raad in De Europese Richtlijnen voor de Promotie van de Naleving van het Internationaal Humanitair Recht roepen EU-lidstaten eveneens op andere staten aan te moedigen zich aan te sluiten bij het ISH. De mening van de experts Verschillende vooraanstaande internationale experts steunen een Palestijnse toetreding tot het Strafhof. De beste bijdrage die Europeanen kunnen leveren aan vrede ( ) zou zijn om hun hypocrisie te laten varen en Palestina aan te moedigen zich aan te sluiten bij het Internationaal Strafhof, stelde de voormalig Hoge VN-Commissaris voor de Mensenrechten Navi Pillay begin november Twee voormalige aanklagers bij de speciale internationale strafrechtbanken voor Sierra Leone en Joegoslavië, Sir Desmond Lorenz de Silva en Sir Geoffrey Nice, beamen: Een verantwoordingsmechanisme sluit betekenisvolle onderhandelingen niet uit. In tegenstelling, het maakt vrede waarschijnlijker. (Toetreding tot het Strafhof) zou een stap betekenen in de richting van het beëindigen van de straffeloosheid die aan de basis ligt van de hartverscheurende cyclus van geweld en haat in het Midden-Oosten. ACHTERGRONDINFORMATIE Abbas asks ICC to probe 'Israeli war crimes' since June '14, Palestinian source says (Haaretz, 1 januari 2015) 3

4 Understanding the ICC (International Criminal Court) Amnesty International public statement, following Palestine s approval as non state party to the Rome Statute: Amnesty International urges it to take the next crucial step and ratify (10 december 2014) Fatou Bensouda: the truth about the ICC and Gaza (The Guardian, 29 augustus 2014) Israel eyes more punitive measures (Al Jazeera, 4 januari 2015) Council of the European Union, PRESS RELEASE 3330th Foreign Affairs Council meeting Council of the European Union: COUNCIL DECISION 2011/168/CFSP of 21 March 2011 on the International Criminal Court and repealing Common Position 2003/444/CFSP European Union Guidelines on Promoting Compliance with International Humanitarian Law (IHL) The hypocrisy at the heart of Europe s engagement with Palestine (The Independent, 12 oktober 2014) Amnesty International, Israel and Occupied Palestinian Territories: The International Criminal Court must investigate war crimes (1 augustus 2014) INTERVIEW: ONTMOETING MET GIDEON FAINSTEIN, ACTIVIST IN ISRAËL Als landenteam Israël/Bezette Gebieden/Palestijnse Autoriteit steken we alles in het werk om mensen in België bewust te maken van schendingen van mensenrechten in Israël en Palestina. Niet altijd een makkelijke job, maar voor activisten in Israël en Palestina is die job nog moeilijker. En net daarom interviewen we hen graag. Onlangs spraken we met Gideon Fainstein, jarenlang activist voor Amnesty International in Israël. Nico De Winter & Caro Van der Schueren We treffen de Israëlische mensenrechtenactivist aan in de buurt van het Centraal Station in Antwerpen aan de vooravond van de herdenkingsplechtigheden van de Eerste Wereldoorlog. Het zijn gebeurtenissen die hij met veel interesse volgt. Gideon is 54 en actief lid van Amnesty International sinds eind de jaren tachtig. Gedurende enkele jaren was hij lid van de Raad van Bestuur van Amnesty Israël. Nu is hij een activist op rust die van op afstand Amnesty International blijft volgen. Het is voor het landenteam de tweede ontmoeting met een Israëlische activist in korte tijd. In de zomer van 2014 hadden we een gesprek met de 28- jarige Helal Halosh, een activist van Palestijnse afkomst die in Israël woont en werkt. Een teken dat activisme mogelijk is en heropleeft in Israël? We vroegen het aan Gideon. HOE ZIET U DE EVOLUTIE VAN AMNESTY INTERNATIONAL IN ISRAËL? Gideon: De Israëlische sectie van Amnesty International zag al vroeg het daglicht, namelijk in de jaren Het is een van de oudste secties ter wereld. Dat er al zo lang een sterke basis is, helpt om goed te kunnen werken. Zelf ben ik actief sinds eind jaren tachtig. Ik heb enorm veel zien veranderen. De Oslo-akkoorden begin de jaren 1990 waren een enorme opsteker voor Amnesty International. Door die akkoorden meldden meer leden zich aan en ontstond er een echte dynamiek. Toen die eerste vlaag van optimisme de kop werd ingedrukt, werd het veel moeilijker. Vooral de relatie met de overheid wordt de laatste jaren steeds moeilijker. Maar toch blijven we bestaan en zijn we een goed verlengde van de internationale beweging van Amnesty. Ik heb er nu minder zicht op, maar ik heb het gevoel dat het weer de goede kant op gaat wat de werking betreft. 4

5 HOEVEEL LEDEN HEEFT AMNESTY-ISRAËL? LUKT HET OM MENSEN AAN TE SPREKEN OVER MENSENRECHTEN? Gideon: Ondertussen heeft Amnesty-Israël toch al meer dan duizend betalende leden, dus dat lukt wel. Sinds twee jaar slagen we er ook in om mensen aan te spreken op straat. Niet iedereen wil praten, maar toch zijn er velen die luisteren. Ondanks de moeilijke situatie in het gebied spreken de activisten nog steeds mensen op straat aan om lid te worden. WELKE THEMA S VINDT U ZELF BELANGRIJK? Gideon: De Afrikaanse vluchtelingen in Israël liggen me nauw aan het hart. Er is niet alleen een muur gebouwd op de Westelijke Jordaanoever, maar ook aan de grens met Egypte. Vluchtelingen, voornamelijk uit Eritrea, die Israël binnen willen, worden nu in de Sinaïwoestijn aan hun lot overgelaten of illegaal het land binnengesmokkeld. In Israël worden de rechten van migranten veelal geschonden. Er leeft onder de bevolking veel onbegrip en racisme. Het Israëlische Hooggerechtshof tikte de overheid al op de vingers voor haar beleid. Maar er komt niet echt verbetering. Het is nodig om dit punt hoger op de agenda te zetten en dat doen we met Amnesty International dan ook. Amnesty International klaagt hevig aan dat de overheid de asielwetten niet respecteert en veel te vlug tot gedwongen uitzettingen overgaat. EN HET TWEEDE THEMA? Gideon: Het is mij duidelijk dat Israël de Palestijnen niet langer kan behandelen zoals ze dat nu doet. De bezetting duurt al zo lang, het klopt gewoon niet. Bovendien zijn de oorlogen in Gaza zeer disproportioneel. Het is wel waar dat enorm veel joden slachtoffer waren in de Tweede Wereldoorlog en dat er over heel de wereld Jodenhaat is. Daar ben ik ook gevoelig voor. Net door die gevoeligheid besef ik dat zulke schendingen van mensenrechten niet kunnen en dat Israël geen recht heeft om anderen onrecht aan te doen. Ik begrijp de frustratie die er in de wereld leeft en probeer het ook in Israël aan mensen duidelijk te maken, met wisselend succes weliswaar. HOE WERKT AMNESTY-ISRAËL SAMEN MET ANDERE ORGANISATIES? Gideon: We werken nauw samen met de internationale beweging van Amnesty International. Als onderzoekers van Amnesty International naar Israël komen, staan we hen bijvoorbeeld bij. We schrijven ook tegen schendingen van mensenrechten in Rusland of China. Er zijn ook schendingen van mensenrechten waarmee we niet meteen iets doen. Rond die thema s werkt dan wel een andere Israëlische ngo waarmee Amnesty International samenwerkt. Zo is er B tselem, een ngo die specifiek over mensenrechten in de Bezette Gebieden schrijft. Of Amnesty International dan nog moet schrijven over schendingen van mensenrechten op de Westelijke Jordaanoever, is een delicate vraag. Het internationaal secretariaat van Amnesty International in Londen heeft recent beslist dat alle secties ook in eigen land thema s moeten aansnijden. Zoals Amnesty in België Belgische thema s aankaart, doet Amnesty-Israël dat met Israëlische thema s. Of de Bezette Gebieden daar bij horen is nog wel een onderwerp van discussie zoals het dat altijd al was. Soms is het spijtig. De energie die je verspeelt door te discussiëren, kun je beter investeren in het overtuigen van het beleid en de mensen. VAN DE SOMME TOT IN TEL AVIV Nu Gideon als toerist in België is, heeft hij een speciale interesse voor de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Daarnaast heeft hij ook oog voor de stadsopbouw. Gideon: Aan stedenbouw en ruimtelijke ordening wordt in Israël nog veel te weinig aandacht besteed. Ik kan nog veel goede voorbeelden meenemen wat dat betreft. Maar hoe meer ik er over weet, hoe meer ik merk dat de gruwel van de Eerste Wereldoorlog zo erg was. Daar hoor ik in Israël weinig over aangezien de focus daar (spijtig genoeg terecht) ligt bij de gruwel die tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsvond. Gideon heeft net het Museum aan de Stroom en het Red Star Line Museum in Antwerpen bezocht en is erg te spreken over hoe men daar omgaat met het verleden. Eerder bezocht hij al herdenkingsmonumenten van de Eerste Wereldoorlog in Frankrijk. Gideon: Laat voor iedereen duidelijk zijn dat de zestig Israëlische soldaten die in de recente Gazaoorlog sneuvelden in geen enkele verhouding staan tot de soldaten die op één namiddag aan de 5

6 Somme de dood vonden. Dat was waanzin. Als Europa zich na de twee wereldoorlogen kon herpakken en een goede samenleving kon opbouwen, dan moet ik blijven geloven dat ook wij dat kunnen. Amnesty International in Israël De Israëlische sectie van Amnesty International werd opgericht in 1964, wat het een van de oudste secties ter wereld maakt. Men kan in Israël teruggaan op een lange en turbulente geschiedenis waarbij de Amnesty-sectie toch steeds is uitgebreid. Hoewel de activiteiten zeer divers zijn, ligt de focus ontegensprekelijk op de bescherming van mensenrechten, het actievoeren voor de slachtoffers van mensenrechtenschendingen en het promoten van de bewustwording van mensenrechten in de Israëlische samenleving. Momenteel concentreert Amnesty-Israël haar werk op twee belangrijke campagnes: de rechten van Afrikaanse vluchtelingen in Israël en het recht op waardig wonen van de Palestijnse/Arabische gemeenschap in Israël. Daarnaast voert ze campagne tegen schendingen van mensenrechten in onder andere Rusland, China, India, de Verenigde Staten, Nigeria en de Democratische Republiek Congo. Leden en activisten van Amnesty International Israël maken gebruik van verschillende methodes en acties: brieven schrijven, petities tekenen, het organiseren van vredevolle bijeenkomsten, lobbyen bij beleidsmakers en een hele rits van creatieve campagneactiviteiten. ACHTERGRONDINFORMATIE Interview: Helal Alosh, activist bij Amnesty Israël (10 juli 2014) NIEUWS: COLLECTIEVE STRAFFEN SCHERING EN INSLAG IN GAZA De conclusie van Amnesty International s rapport Nothing is immune: Israel s destruction of landmark buildings in Gaza is duidelijk: de aanvallen op vier hoge gebouwen in de Gazastrook tijdens de laatste dagen van het conflict in juli 2014 druisen in tegen het internationaal oorlogsrecht. Bij die aanvallen werden drie residentiële gebouwen en één commercieel centrum (zie foto) compleet van de kaart geveegd. Bewijsmateriaal toont aan dat deze grootschalige vernietiging opzettelijk en zonder militaire rechtvaardiging werd uitgevoerd. De situatie ter plekke en de verklaringen van Israëlische militaire woordvoerders ten tijde van de aanvallen doen vermoeden dat de aanvallen dienden als collectieve straf voor de inwoners van Gaza. Zo verklaarde het Israëlische leger in augustus 2014 dat het krachtdadig zou optreden en de aanvallen tegen militaire én civiele gebouwen zou intensifiëren als deze gebruikt werden voor militaire Palestijnse acties: Elk huis in de omgeving van waar terroristische daden Ibraheem Abu Mustafa / Reuter worden uitgevoerd zal worden aangevallen en vernietigd. Iemand van de veiligheidsdiensten verklaarde: Niets is immuun. Zelfs wanneer in een gebouw van veertien verdiepingen terroristische activiteiten worden uitgevoerd, zal het gebouw worden aangevallen en zal het instorten. 6

7 De Israëlische militairen waarschuwden de bewoners van de gebouwen om weg te gaan voordat ze werden vernietigd. Maar veel mensen van nabij gelegen gebouwen raakten gewond. De levens van honderden mensen werden op hun kop gezet doordat zij hun huizen, bedrijven en bezittingen kwijtraakten. In de vier onderzochte gevallen haastten in paniek geraakte bewoners zich om de gebouwen te evacueren. De meesten konden hun bezittingen, zoals belangrijke documenten, sieraden en spaargeld, niet meer redden. Het Municipal Commercial Centre in Rafah, een gebouw met een winkelcentrum, een garage, verschillende kantoren en een kliniek, veranderde in een skelet van ijzeren balken en beton. Honderden gezinnen waren voor hun levensonderhoud afhankelijk van de bedrijven in dit gebouw. Ze hebben nu moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Aanvallen niet gerechtvaardigd Behalve de suggestie dat één van de vernietigde gebouwen een controlecentrum van Hamas was en dat er faciliteiten gelinkt aan Palestijnse militanten in een andere gebouw waren, hebben de Israëlische autoriteiten geen informatie gegeven over de reden waarom ze deze vier gebouwen met de grond gelijk hebben gemaakt. Zelfs als de Israëlische autoriteiten goede redenen hadden om aan te nemen dat een deel van een gebouw voor militaire doeleinden werd gebruikt, dan waren ze nog steeds verplicht om aanvalsmethoden te kiezen die de schade aan burgers en hun bezittingen minimaliseren. Het Israëlische leger voerde eerder luchtaanvallen uit op specifieke appartementen in hoge gebouwen zonder deze gebouwen compleet te vernietigen. Vragen onbeantwoord Amnesty International stuurde haar bevindingen over de luchtaanvallen naar de Israëlische autoriteiten en vroeg informatie over de redenen achter de aanvallen, de doelwitten, de voorzorgsmaatregelen die ze genomen hadden om burgerslachtoffers te voorkomen en een eventueel onderzoek naar de aanvallen. Een constructief antwoord bleef uit. Bij de publicatie van het rapport op 9 december 2014 kregen we meteen reactie van de Israëlische ambassade in Londen. Volgens de ambassade deed Amnesty International beroep op getuigenissen verzameld door niet nader genoemde lokale 'veldwerkers', die niet geïdentificeerd worden en waarvan de geloofwaardigheid nooit in twijfel werd getrokken. Op zijn minst een vreemde opmerking aangezien Israël Amnesty International de toegang tot het gebied tijdens en na het conflict weigerde. Toch slaagde Amnesty International erin de aanvallen op de gebouwen te onderzoeken met de hulp van twee vertrouwde veldwerkers en ooggetuigenissen met audiovisueel materiaal zoals foto's en video's. De bevindingen van andere non-profitorgansiaties en de organisaties van de Verenigde Naties en de analyses van militaire specialisten werden ernaast gelegd. Ook onderzoek naar schendingen door Hamas Daarnaast zou, volgens de ambassade, het rapport focussen op Palestijnse monetaire verliezen die in het kielzog liggen van de massieve en willekeurige raketaanvallen op Israël. Toch gaat het rapport over veel meer dan monetaire verliezen. Het gaat over tientallen gewonden en het verlies van het levensonderhoud van bewoners. De focus van het rapport ligt op de vermeende oorlogsmisdaden en collectieve bestraffing. Dit moet onderzocht worden en wanneer schuldig bevonden, moeten die daden worden bestraft. Amnesty International heeft in al haar berichtgeving over het conflict herhaaldelijk en consequent het afvuren van willekeurige raketten op de burgerbevolking van Israël veroordeeld en ze als oorlogsmisdaden bestempeld. Ook zou Amnesty International, volgens de ambassade, negeren dat Hamas systematisch en doelbewust civiele infrastructuur gebruikt voor militaire doeleinden. Wanneer Amnesty International echter weet heeft van zulke acties, veroordeelt ze dit sterk. Maar ondanks uitgebreid onderzoek beschikt Amnesty International niet over bewijs dat Hamas en Palestijnse gewapende groeperingen de gebouwen, zoals beschreven in het rapport, gebruikten voor militaire doeleinden op het moment van de aanvallen. Zelfs als in één van de appartementen van de gebouwen militaire acties plaatsvonden, dan 7

8 rechtvaardigt dat nog niet de vernieling van het gebouw als één militair doelwit. Zeker niet wanneer, zoals in het geval van het Israëlisch leger, men beschikt over middelen om het effect op de rest van het gebouw te beperken. Bovendien heeft Amnesty International bekend gemaakt dat ze binnenkort een onderzoek zal publiceren waarin de schendingen van Hamas centraal staan. Onafhankelijk onderzoek is noodzakelijk Tot nu toe waren onderzoeken naar de veronderstelde schendingen van het internationaal recht door Israëlische of Palestijnse troepen in het conflict in de Gazastrook niet onafhankelijk, diepgaand of onpartijdig. Amnesty International roept dan ook op om de Onderzoekscommissie van de Verenigde Naties ongehinderd haar werk te laten doen. Oorlogsmisdaden moeten onafhankelijk en onpartijdig worden onderzocht en de verantwoordelijken moeten in eerlijke rechtszaken worden berecht. De mensen van wie de huizen en levens onwettig zijn verwoest, verdienen gerechtigheid en schadevergoedingen. Daarnaast moeten de Israëlische autoriteiten Amnesty International en andere mensenrechtenorganisaties toegang verlenen tot Gaza. ACHTERGRONDINFORMATIE Amnesty International: Nothing is immune: Israel s destruction of landmark buildings in Gaza (9 december 2014) NIEUWS: EEN VLEUGJE HOOP? In het licht van de vele wreedheden en schendingen lijkt Amnesty International s missie al te vaak een mission impossible. Maar de blijvende inzet van activisten, rechthebbenden en personeel maakt wel degelijk het verschil. In september 2013 kon Amnesty al meedelen dat het Israëlisch Hooggerechtshof de zogenaamde infiltratiewet vernietigde omdat deze in strijd was met de grondwettelijke rechten op vrijheid en menselijke waardigheid. Door die infiltratiewet kon Israël elke vluchteling via een administratieve procedure opsluiten voor een periode van drie jaar of meer, en dit zonder aanklacht of proces. Zo probeerde de Israëlische staat vluchtelingen te dwingen om terug te keren naar hun land van herkomst. Haim Schwarczenberg Na de vernietiging van de infiltratiewet voerde de Israëlische overheid een aanpassing van de wet door die een open centrum creëerde in de woestijn waar vluchtelingen zich drie keer per dag moesten aanmelden. Een de-factor gevangenis dus Maar ook nu mobiliseerde de vluchtelingengemeenschap zich en gingen ze samen met activisten van Amnesty en andere organisaties de straat op om vreedzaam te protesteren tegen deze nieuwe wetgeving. En dit met succes want op maandag 22 september 2014 vernietigde het Israëlisch Hooggerechtshof ook de aangepaste versie van de wet. De tijd zal uitwijzen of dit een precedent wordt voor andere mensenrechtenkwesties. Vanaf het begin der tijden hebben mensen gevochten voor vrijheid. Het recht op vrijheid schenden is één van de zwaarste schendingen denkbaar (Uitspraak Israëlisch Hooggerechtshof in september 2013) 8

9 Een opmerkelijk citaat met een duidelijke boodschap aan de overheid als wetgevende macht. Maatregelen die de mensenrechten op zo'n grove wijze schenden, zullen nooit getolereerd worden. Na operatie Protective Edge in de zomer van 2014 is er meer dan ooit internationale politieke en publieke wil om gerechtigheid toe te kennen aan de slachtoffers van het conflict. Bovendien beperkt die vraag naar gerechtigheid zich niet tot het conflict in Gaza. De vraag naar gerechtigheid heeft ook betrekking op de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Die groeiende bewustwording creëert bewegingsruimte voor Amnesty International en andere mensenrechtenorganisaties om eindelijk verandering te bekomen. Zolang niet elke persoon in Israël, de Bezette Gebieden en Gaza ten volle over zijn of haar mensenrechten kan beschikken, zal Amnesty International haar strijd niet stoppen. 9

10 FOCUS COLOFON Redactie Landencoördinatieteam Israël/Bezette Gebieden/Palestijnse Autoriteit 1 vzw 2 Kerkstraat Antwerpen Tel Fax amnesty@aivl.be Hoofdredactie Daniëlle Hennaert Caroline Medats Redactie Nico De Winter Willem Staes Caro Van der Schueren Eindredactie Maarten Huvenne Caroline Medats Willem Staes Verantwoordelijke Uitgever vzw Karen Moeskops Kerkstraat Antwerpen Steun! Deze nieuwsbrief verschijnt tweemaandelijks. Inschrijven per . 1 Het Landencoördinatieteam (LCT) Israël/OT/PA (Israel/Occupied Territories/Palestinian Authority) verzamelt informatie en bouwt expertise op rond Israël en de Bezette Gebieden binnen. We gebruiken deze expertise ter ondersteuning van Amnesty-groepen die werken rond Israël en de Bezette Gebieden, voor inhoudelijke ondersteuning van campagnes van het nationaal secretariaat, voor lobbywerk bij politici en voor sensibilisering van het grote publiek. 2 Amnesty International is een onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft. Zij doet onderzoek en voert actie tegen ernstige mensenrechtenschendingen. 10