De strijd tegen nosocomiale infecties, een multidisciplinaire aanpak

Transcriptie

1

2 De strijd tegen nosocomiale infecties, een multidisciplinaire aanpak Els Van Mechelen 19 december 2013

3 Micro organismen

4 Overzicht Inleiding Biomoleculen Virussen : Bouw en vermenigvuldiging Bacteriën : Bouw en vermenigvuldiging Gisten en schimmels : Bouw en vermenigvuldiging Adherentie kolonisatie -infectie Besluit 4

5 Inleiding

6 Inleiding Nosocomiale infecties Virussen Bacteriën Gisten en schimmels 6

7 Inleiding Bouw en groei Bestrijding nosocomiale kiemen 7

8 Biomoleculen : bouwstenen van µorganismen

9 Biomoleculen DNA of RNA Eiwitten Lipiden Suikers 9

10 Biomoleculen: DNA/RNA 10

11 Biomoleculen: eiwitten Keten van aminozuren 11

12 Biomoleculen: lipiden 12

13 Biomoleculen: suikers 13

14 Virussen Bouw Vermenigvuldiging

15 Bouw Slechts met elektronenmicroscoop te zien Grootte: nm RSV - Nukleïnezuur - Eiwitmantel (capside) - Envelop(lipoproteïnen, glycoproteïnen,celmembraan) 15

16 Bouw Nukleïnezuur Eiwitmantel (capside) Geen envelop De buitenste moleculen op een virus binden op specifieke moleculen van een gastheercel 16

17 Bouw van virussen RSV bindt specifiek op epitheelcellen van de luchtwegen Rotavirus bindt specifiek op enterocyten Virussen gebruiken de gastheer om eigen onderdelen te produceren en zich te vermenigvuldigen RSV y/rachel-fearns-phd/ 17

18 Bacteriën Bouw Vermenigvuldiging

19 Bouw : basis prokaryote cel Celwand Plasmamembraan Cytoplasma Chromosoom Ribosoom KkKcftqm8L0/UBgJV6YU1VI/AAAAAAAAAQI/cq0Ivi 06MDY/s1600/Structure_Bacteria+.png 19

20 Bouw : Bacteriële celwand 20

21 Bouw : Bacteriële celwand 21

22 Bouw : plasmamembraan 22

23 Bouw : celwand + plasmamembraan Staphylococcus aureus Enterococcus, Pneumococcus Pseudomonas, E. coli, Enterobacter, Klebsiella 23

24 Bouw: cytoplasma chromosoom - ribosoom 24

25 Bouw Facultatief : Sporen Kapsel Zweepdraden Pili, fimbriae Plasmiden 25

26 Sporen 26

27 Sporen Weerstandig aan slechte groeiomstandigheden Verspreiding bacterie Clostridium difficile en Clostridium tetani 27

28 Kapsel Vette slijmlaag rond de celwand d9211be0de997f0_m.png flashcards/389070/png/capsule png 28

29 Kapsel Bevordert de adherentie van de bacterie Beschermt de bacterie tegen de afweer reacties van de gastheer Voorbeelden: Klebsiella, Pseudomonas 29

30 Zweepdraden A : monotriech B : lofotriech C : amfitriech D : peritriech 30

31 Zweepdraden Mobiliteit Voorbeeld : Proteus 31

32 Fimbriae Uitsteeksels Adherentie van de bacterie Kolonisatie - biofilmvorming 32

33 Plasmiden Resistentie tegen antibiotica MRSA : meticilline resistente S. aureus ESBL : expanded spectrum β -lacatamase CPE : carbapenemase producerende Enterobacteriaceae Toxines Panton Valentine Leukocidine (PVL) in S. aureus Enzymes S. aureus S. pyogenes 33

34 Plasmiden Kunnen zich integreren in het bacterieel chromosoom 34

35 Plasmiden Worden doorgegeven bij de celdeling 35

36 Plasmiden F-plasmide: sexpili Conjugatie:overdracht van plasmide via F-pili 36

37 Plasmiden Transformatie : overdracht van DNA doorheen de celwand van de bacterie sformation.gif 37

38 Groei en vermenigvuldiging Zuurtegraad (ph) Temperatuur 37 C bij humane pathogenen Vochtigheidsgraad Voedingsstoffen (glucose, ) Omgevingsgassen (O 2, CO 2 ) Inhibitoren 38

39 Groei en vermenigvuldiging Celdeling door kopiëren van DNA en verdelen van het DNA over 2 dochtercellen min per celcyclus of generatie Staphylococcus aureus, Salmonella, Escherichia coli Andere bacteriën hebben een langere celcyclus vb. Mycobacterium tuberculosis d Logaritmische groei 39

40 Tortora et al minuten uur aantal

41 Groeicurve 41

42 Groei van bacteriën In het labo op een aangepast voedingsmedium bij 37 C : 42

43 Gisten en schimmels Bouw Vermenigvuldiging

44 Bouw Eukaryote cel Bevat echter een typische celwand met chitine : 44

45 Bouw Aspergillus fumigatus - meercellig - Hyfen - Vruchtlichaam - Sporen (voortplanting) 45

46 Bouw Candida - Eéncellig - Kiembuis 46

47 Vermenigvuldiging Zuurtegraad (ph) Temperatuur Vochtigheidsgraad Voedingsstoffen Aspergillus /images/anntropmedpublichealth _2010_3_2_72_77192_u3.jpg 47

48 Samenvattend

49 Verschil tussen een bacterie en een virus Bacteriecel Virus 1 µm 300 nm Groei zonder gastheer gastheer nodig moeilijker selectief te bestrijden cterie%20en%20virus.html 49

50 Verschil tussen een bacteriecel en een humane cel 50

51 Verschil tussen een bacteriecel en een humane cel Eukaryoot Prokaryoot Grootte 6-10 µm 0,6-2 µm Nucleus / organellen + - Ribosomen 80S (40S + 60S) 70S (30S + 50 S) Celwand geen NAG-NAM peptidoglycaan 51

52 Verschil tussen een gist/schimmel cel en een humane cel Gist/schimmel bevat een chitine celwand Voor de rest : zelfde bouw van de twee celtypes Moeilijker selectief te bestrijden 52

53 Adherentie kolonisatie - infectie

54 Adherentie kolonisatie - infectie Adherentie : µorg weet zich vast te hechten aan een gastheercel Kolonisatie van de gastheer : aanwezigheid en deling van µ org, zonder dat er sprake is van ziekte Infectie : invasie en groei van pathogene µ organismen in het lichaam van de gastheer Portes d entrée (inademen, inslikken, huid, sex) en portes de sortie (speeksel, faeces, uro-genitale secreties, urine, wondvocht, bloed) 54

55 Het aantal binnendringende microörganismen Infectieuze dosis 50 / lethale dosis 50 ID 50 / LD 50 Aantal kiemen

56 ID50 ID 50 van 1: Rickettsia (vlektyfus e.a., ) ID 50 van 10: tuberculose, giardiasis, ID 50 van 1000: Gonorrhea ID 50 van 10 9 : Cholera 56

57 Besluit

58 Besluit Nosocomiale pathogenen zijn µorganismen Pakketjes biomoleculen Virus bacterie gist schimmel Aparte structuur per type organisme Basis / extra virulentiefactoren Selectief bestrijden mogelijk bij bacteriën Hoe lager het aantal kiemen, hoe lager de kans op kolonisatie en infectie Portes d entrée en de sortie bewaken! 58

59 Referenties ssets/pdf/tortorafunkecase_10e_ch04.pdf Medische biochemie, Frans C. Schuit, Bohn Stafleu van Loghum, 2000 Microbiologie en infectieziekten, Hoepelman et al., Bohn Stafleu van Loghum,

60 60