Toezichthouder: handhaver of stoomwals?

Transcriptie

1 Toezichthouder: handhaver of stoomwals? Mr. Marieke Coumans 14 Mei 2019

2 Stelling: Het eerste en belangrijkste doel van toezichthouders is dat iedereen kan leren van incidenten.

3 Hoe hou je je staande in het spervuur van vragen van een toezichthouder? Hoe ver mag een toezichthouder gaan en wat zijn de bevoegdheden van een toezichthouder? Hoe zorg je dat je technisch dossier de kritische blik van een toezichthouder kan doorstaan? Hoe voorkom je datgene waar je niet aan hebt gedacht?

4 Maar eerst, Wat is een Toezichthouder? Artikel 5:11 Algemene wet bestuursrecht Onder toezichthouder wordt verstaan: een persoon, bij of krachtens wettelijk voorschrift belast met het houden van toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk voorschrift Ofwel: De wet bepaalt wie toezichthouder is en (tot) waar(op) toezicht gehouden wordt

5 Maar eerst, Wat is een Toezichthouder? Etcetera, Etcetera

6 De toezichthouder meldt zich bij de receptie. En nu? Scenario 1: Bij gebruik van een machine is een werknemer gewond geraakt. U meldt het incident bij de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. SZW meldt zich aan de receptie voor onderzoek. SZW wil toegang tot de bedrijfsruimte en inzage in een grote hoeveelheid gevoelige informatie. Wat doet u?

7 De toezichthouder meldt zich bij de receptie. En nu? Scenario 2: U bent fabrikant van de machine uit scenario 1 De toezichthouder meldt zich en wil: Het technisch dossier Een aantal machines als steekproef Gedetailleerde gegevens over aan wie u de machine heeft verkocht Wat doet u?

8 Free take away: Laat de toezichthouder elke vraag of verzoek beargumenteerd en nauw gekaderd op schrift zetten. Wees je bewust welke informatie je verstrekt.

9 De bevoegdheden van de toezichthouder De Algemene wet bestuursrecht: Artikel 5:15: 1 Een toezichthouder is bevoegd, met medeneming van de benodigde apparatuur, elke plaats te betreden met uitzondering van een woning zonder toestemming van de bewoner. 2 Zo nodig verschaft hij zich toegang met behulp van de sterke arm. Artikel 5:16: Een toezichthouder is bevoegd inlichtingen te vorderen.

10 De bevoegdheden van de toezichthouder. De Algemene wet bestuursrecht: Artikel 5:17: 1 Een toezichthouder is bevoegd inzage te vorderen van zakelijke gegevens en bescheiden. 2 Hij is bevoegd van de gegevens en bescheiden kopieën te maken. 3 Indien het maken van kopieën niet ter plaatse kan geschieden, is hij bevoegd de gegevens en bescheiden voor dat doel voor korte tijd mee te nemen tegen een door hem af te geven schriftelijk bewijs.

11 De bevoegdheden van de toezichthouder. De Algemene wet bestuursrecht: Artikel 5:18: 1 Een toezichthouder is bevoegd zaken te onderzoeken, aan opneming te onderwerpen en daarvan monsters te nemen. 2 Hij is bevoegd daartoe verpakkingen te openen. 3 De toezichthouder neemt op verzoek van de belanghebbende indien mogelijk een tweede monster, tenzij bij of krachtens wettelijk voorschrift anders is bepaald. 4 Indien het onderzoek, de opneming of de monsterneming niet ter plaatse kan geschieden, is hij bevoegd de zaken voor dat doel voor korte tijd mee te nemen tegen een door hem af te geven schriftelijk bewijs. 5 De genomen monsters worden voor zover mogelijk teruggegeven. 6 De belanghebbende wordt op zijn verzoek zo spoedig mogelijk in kennis gesteld van de resultaten van het onderzoek, de opneming of de monsterneming.

12 De bevoegdheden van de toezichthouder. De Algemene wet bestuursrecht: Artikel 5:19: 1 Een toezichthouder is bevoegd vervoermiddelen te onderzoeken met betrekking waartoe hij een toezichthoudende taak heeft. 2 Hij is bevoegd vervoermiddelen waarmee naar zijn redelijk oordeel zaken worden vervoerd met betrekking waartoe hij een toezichthoudende taak heeft, op hun lading te onderzoeken. 3 Hij is bevoegd van de bestuurder van een vervoermiddel inzage te vorderen van de wettelijk voorgeschreven bescheiden met betrekking waartoe hij een toezichthoudende taak heeft. 4 Hij is bevoegd met het oog op de uitoefening van deze bevoegdheden van de bestuurder van een voertuig of van de schipper van een vaartuig te vorderen dat deze zijn vervoermiddel stilhoudt en naar een door hem aangewezen plaats overbrengt

13 Meewerken aan de bevoegdheden van de toezichthouder. Artikel 5:20: Een ieder is verplicht aan een toezichthouder binnen de door hem gestelde redelijke termijn alle medewerking te verlenen die deze redelijkerwijs kan vorderen bij de uitoefening van zijn bevoegdheden.

14 Toezicht versus strafrecht In een later stadium blijkt dat er sprake is van het opzettelijk in de markt zetten van een schadelijk product. Informatie uit de bestuurlijke fase (verplichte meewerking) bruikbaar in vervolging? Wilsafhankelijk materiaal: Bestuursrecht Strafrecht Wilsonafhankelijk materiaal: Bestuursrecht Strafrecht Indien de toezichthouder verwacht dat een strafvervolging zal plaatsvinden moet hij verklaren dat wilsafhankelijk materiaal in die vervolging niet gebruikt gaat worden

15 Wat nu te doen bij onverwachts bezoek van een toezichthouder? 1. Begeleid de ambtenaar naar een lege wachtkamer 2. Wijs de ambtenaar op legitimatieplicht 3. Vraag naar de aanleiding en het doel van het onderzoek 4. Vraag of er sprake is van een vraag of een vordering 5. Neem contact op met uw jurist en vraagde ambtenaar daarop te wachten 6. Documenteer alles wat jij en de ambtenaren doen. Maak duidelijk dat je niet vrijwillig meewerkt. 7. Geef niet meer informatie dan nodig. Vraag bij elke bevoegdheid informatie hoe het doel gediend wordt. 8. Wees zorgvuldig in wat je meegeeft. Vraag of je later mag aanleveren. Noteer wat meegenomen wordt. 9. Elk verzoek om informatie dient beargumenteerd en schriftelijk te worden aangeleverd. Laat je niet van de wijs brengen

16 Terug naar de casus Scenario 1: Bij gebruik van een machine is een werknemer gewond geraakt. U meldt het incident bij de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. SZW meldt zich aan de receptie voor onderzoek. SZW wil toegang tot de bedrijfsruimte en inzage in een grote hoeveelheid gevoelige informatie. Wat doet u?

17 Terug naar de casus Scenario 2: U bent fabrikant van de machine uit scenario 1 De toezichthouder meldt zich en wil: Het technisch dossier Een aantal machines als steekproef Gedetailleerde gegevens over aan wie u de machine heeft verkocht Wat doet u?

18 Het technisch dossier: Wat gebeurt er met uw technisch dossier NADAT het product in de markt gezet is? Wat doet u met klachten over uw product, neemt u deze mee in uw technisch dossier? Wie voert een nieuwe risicoanalyse uit nadat nieuwe risico s bekend zijn geworden?

19

20 Stelling: Het eerste en belangrijkste doel van toezichthouders Onjuist is dat iedereen kan leren van incidenten. Toezicht in haar huidige vorm is gericht op het handhaven van de regels en het straffen van overtreders.