Bijlagen bij de toelichting bestemmingsplan Kern Oud Gastel, Rijpersweg 90, Oud Gastel

Transcriptie

1 Bijlagen bij de toelichting bestemmingsplan Kern Oud Gastel, Rijpersweg 90, Oud Gastel Planstatus: vastgesteld Datum: Plan identificatie: NL.IMRO.1655.BP3002 CO01

2 Afzonderlijke bijlagen bij het bestemmingsplan Kern Oud Gastel, Rijpersweg 90, Oud Gastel

3 Vooronderzoek NEN 5725 en Verkennend en 1e fase nader bodemonderzoek NEN 5740, Milec BV, 9 april 2010

4 Betreft: Rijpersweg AV OUD GASTEL Opdrachtgever: Architecten Buro Schoenmakers B.V. Minnelingsebrugstraat 4 a 4885 KP ACHTMAAL V O O R O N D E R Z O E K NEN 5725 EN V E R K E N N E N D E N Rapportnummer: B10014/VO Status: Definitief 1 E F A S E N A D E R B O D E M O N D E R Z O E K NEN 5740 Datum: 9 april 2010 Uitgevoerd door: ing. John D.J. Kaijen ing. Gemma L.B. Verschueren Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau Willem Dreessingel GX ETTEN-LEUR Tel: EN-333/2 VB-039/1 ISO 9001:

5 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 SAMENVATTING Opdrachtgever Architecten Buro Schoenmakers B.V. Minnelingsebrugstraat 4 a 4885 KP ACHTMAAL Contactpersoon: mevrouw L. Schrauwen Eigenaar C.P.J.M. van der Vorst Aspirant koper A.C.P. Aarssen Laan van Klarenbeek 35 Watermolen JL Arnhem 4751 AV Oud Gastel Onderzoekslocatie Perceel G 485 Rijpersweg AV OUD GASTEL Oppervlakte: ca m 2 Type onderzoek Aanleiding onderzoek Hypotheses Vooronderzoek volgens NEN 5725 (jan. 2009) en verkennend bodemonderzoek volgens NEN 5740:2009 (jan. 2009) 1 e fase nader onderzoek naar zink in de bovengrond Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van een onroerendgoedtransactie en in het kader van de bouwverordening, ten behoeve van de bouw van een vervangende woning. Op basis van de verkregen informatie tijdens het vooronderzoek is met name de bovengrond en het grondwater nabij de bovengrondse huisbrandolietank als verdacht aangemerkt voor minerale olie. De bovengrond ter plaatse van de leiding tussen de tank en de woning is tevens als verdacht aangemerkt voor minerale olie. Het grondwater nabij de bovengrondse olietank is als verdacht aangemerkt voor minerale olie en vluchtige aromaten (BTEXN). Vanwege het jarenlange gebruik van het perceel voor woondoeleinden met nertsenfokkerij en (moes)tuin en de op de locatie aanwezige metalen (bouw)materialen is met name de bovengrond als verdacht aangemerkt voor metalen en PAK's. Op de locatie is een grote hoeveelheid aan asbesthoudende golfplaten en buizen aanwezig, die deels ingegraven of op de bodem liggen. Met name de grond welke direct in contact staat met het asbesthoudend materiaal en op de plaatsen waar het regenwater van de asbesthoudende materialen afstroomt, is de grond verdacht voor asbest. Volgens onze opdracht heeft het onderzoek zich beperkt tot de standaard NEN 5740-parameters, waar asbest geen deel vanuit maakt. In dit rapport blijft de rapportage van asbest beperkt tot de vermelding van de aanwezigheid van asbest op de locatie. Om meer inzicht te kunnen krijgen in de mate van verontreiniging met asbest in de bodem is een asbestspecifiek onderzoek volgens NEN 5707 nodig. Dit asbestspecifiek onderzoek gevolgd door de asbestsanering wordt volgens de aspirant koper, de heer A. Aarssen, uitgevoerd door een erkend asbestsaneringsbedrijf. In het grondwater dient rekening te worden gehouden met van nature verhoogde achtergrondwaarden. De metalen: barium, kobalt, cadmium, nikkel en zink uit het standaard NEN 5740-analysepakket kunnen in dit gebied van nature verhoogd voorkomen. Op de onderzoekslocatie worden geen overige verontreinigingen verwacht. De onderzoekslocatie is voor overige verontreinigingen als een niet verdachte locatie aangemerkt. Onderzoeksstrategie Verkennend bodemonderzoek (NEN 5740) (jan. 2009), geldend voor een "niet-verdachte" locatie met een oppervlakte tot m 2 met daarbij speciale aandacht voor de locatie van de bovengrondse huisbrandolietank met leiding naar de woning. In verband met een geconstateerde matige zinkverontreiniging in het bovengrondmengmonster is een 1 e fase nader bodemonderzoek uitgevoerd, waarbij de deelmonsters van de bovengrond van de bouwlocatie zijn gemengd tot 1 mengmonster en de deelmonsters van het overige terreindeel zijn gemengd tot 1 mengmonster. Beide mengmonsters zijn geanalyseerd op zink. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. i van iv

6 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Veldonderzoek cm -mv: 5 boringen cm -mv: 2 boringen cm -mv: 2 boringen 1 peilbuis Veldwaarnemingen Grond: Bovengrond ( cm mv) van de boringen 03 en 05 is zwak vermengd met puindeeltjes. In een smalle loods is aan de oppervlakte een plek met kolengruis aangetroffen. In de onderliggende grond is zintuiglijk geen vermenging met kolengruis waargenomen. Geen overig bodemvreemd materiaal en geen bodemvreemde geur en/of kleur waargenomen. Grondwater bij monstername: Grondwaterstand: 70 cm -mv ph: 5,78 EC: 300 μs/cm Geen overige bijzonderheden Laboratoriumonderzoek analyse (meng)monsters: Verkennend bodemonderzoek bovengrond: 1x NEN e fase nader bodemonderzoek bovengrond: 2x Zink ondergrond: 1x NEN 5740 Grondwater: 1x NEN 5740 Toetsing analyseresultaten Bovengrond (00 50 cm mv) Ondergrond ( cm mv) Grondwater ( cm -mv) Verkennend bodemonderzoek MM1: Licht verontreinigd met barium, cadmium, koper, kwik, lood en PAK s (VROM10), PCB s en matig verontreinigd met zink. 1 e fase nader bodemonderzoek Zinkconcentraties mengmonsters uit MM1 Mate verontreiniging: +: licht ; ++ matig; +++ sterk MM3: bouwlocatie MM4: overig terreindeel + ++ Geen verontreinigingen boven de achtergrondwaarden of boven de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden aangetoond. Licht verontreinigd met zink Toetsingen hypotheses Op basis van de toetsingen van de analyseresultaten kan het volgende worden gesteld met betrekking tot de vooraf gestelde hypotheses: Bovengrond (00-50 cm -mv): De hypothese "verdacht" voor minerale olie in de bovengrond nabij de bovengrondse huisbrandolietank en de olieleiding is niet bevestigd. De hypothese "verdacht" voor metalen en PAK's in de bovengrond is bevestigd. In bovengrondmengmonster MM1 zijn lichte verontreinigingen aan een aantal metalen en PAK s- (VROM10) gemeten. Daarnaast is een matige verontreiniging aan zink gemeten. De lichte verontreinigingen geven geen aanleiding tot een nader onderzoek, de matige zink verontreiniging echter wel. Om meer inzicht in de mate, de omvang en de ernst van de zinkverontreiniging te kunnen krijgen is een nader onderzoek nodig. Uit het naderonderzoek naar zink is gebleken dat mengmonster MM3, samengesteld uit monsters van de bouwlocatie, licht verontreinigd is met zink. Het mengmonster MM4, samengesteld uit de monsters van het overige deel van de onderzoekslocatie, is matig verontreinigd met zink en geeft aanleiding tot een nader onderzoek. De hypothese "niet-verdacht" voor overige verontreinigingen kan in verband met de lichte verontreiniging aan PCB s in bovengrondmengmonster MM1 niet worden aanvaard. De gemeten concentratie geeft echter geen aanleiding tot een nader onderzoek. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. ii van iv

7 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Toetsingen hypotheses (vervolg) Ondergrond ( cm -mv): De hypothese "niet-verdacht" voor de standaard NEN 5740-grondparameters in de ondergrond kan worden aanvaard. Alle concentraties blijven beneden de achtergrondwaarden of beneden de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden. Freatisch grondwater: De hypothese verdacht voor een verontreiniging met minerale olie en vluchtige aromaten (BTEXN) in het grondwater nabij de bovengrondse huisbrandolietank is niet bevestigd. De hypothese verdacht voor van nature verhoogde achtergrondwaarden aan enkele metalen in het freatisch grondwater is bevestigd. In het freatisch grondwatermonster is van de betreffende metalen een licht verhoogde concentratie aan zink gemeten. Zink kan in dit geval ook door menselijk handelen in het grondwater terecht gekomen zijn. De gemeten concentratie geeft geen aanleiding tot een nader onderzoek De hypothese "niet-verdacht" voor de overige standaard NEN 5740-grondwaterparameters kan worden aanvaard. Van de overige standaard NEN 5740-grondwaterparameters blijven de gemeten concentraties beneden de streefwaarden of beneden de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden. Conclusie Uit de onderzoeksresultaten is het volgende geconcludeerd voor de bouwlocatie en het overige terreindeel: Bouwlocatie Op basis van de gehanteerde onderzoeks- en toetsingsprotocollen en de huidige inzichten van de bodemkwaliteit kan geconcludeerd worden dat dit verkennend bodemonderzoek op de bouwlocatie voor de standaard NEN 5740-parameters op de bemonsterde locaties in de bodem voor de geplande bouwactiviteiten en het toekomstige gebruik "wonen met (moes)tuin" vanuit milieuhygiënisch oogpunt, geen belemmeringen of risico's heeft aangetoond. Overig terreindeel Op het overige terreindeel, welke in de toekomst deel zal gaan uitmaken van de tuin, is in het bovengrondmengmonster een matige zinkverontreiniging gemeten. Om meer inzicht te kunnen krijgen in de mate, de verspreiding en de ernst van de zinkverontreiniging is een nader onderzoek nodig. Op het overige terreindeel is een grote hoeveelheid aan asbesthoudende golfplaten en buizen aanwezig, die deels ingegraven of op de bodem liggen. Om meer inzicht te kunnen krijgen in de mate van verontreiniging met asbest in de bodem is een asbestspecifiek onderzoek volgens NEN 5707 nodig. Dit asbestspecifiek onderzoek gevolgd door een asbestsanering wordt volgens de aspirant koper, de heer A. Aarssen, uitgevoerd door een erkend asbestsaneringsbedrijf. Tijdens het veldonderzoek is in de smalle loods aan de oppervlakte een plek met kolengruis aangetroffen. In de ter plaatse uitgevoerde boring is in de onderliggende grond geen vermenging met kolengruis meer waargenomen. Het kolengruis kan sterk PAK-houdend zijn en dient tijdens de sloop van de panden te worden verwijderd en afgevoerd naar een erkende verwerker. Indien in de toekomst van de locatie grond vrij komt, dient rekening te worden gehouden met beperkte hergebruiksmogelijkheden. Om de hergebruiksmogelijkheden vast te kunnen stellen, dient de vrijkomende partij grond te worden gekeurd volgens de voorschriften uit het Besluit bodemkwaliteit. Voor de toepassingsmogelijkheden en voorwaarden dient contact te worden opgenomen met de gemeente. Voorafgaand aan de bouwactiviteiten dient door het bevoegd gezag een definitieve uitspraak te worden gedaan omtrent de geschiktheid van de bodem voor de geplande bouwactiviteiten en het toekomstige gebruik en de eventueel te treffen maatregelen om de zinkverontreiniging verder in te kaderen. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. iii van iv

8 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING... i INHOUDSOPGAVE... iv 1 INLEIDING Opbouw van het rapport VOORONDERZOEK Geraadpleegde informatiebronnen Terreinbeschrijving Regionale bodemopbouw en geohydrologische gegevens Hypotheses ONDERZOEKSSTRATEGIE VELDONDERZOEK Veldwaarnemingen grondonderzoek Samenstelling analysemonsters Veldwaarnemingen grondwateronderzoek LABORATORIUMONDERZOEK Parameters Indicatieve richtwaarden Bepaling van de achtergrond- en de interventiewaarden Toetsing analyseresultaten Bespreking analyseresultaten TOETSINGEN HYPOTHESES CONCLUSIE BETROUWBAARHEID BIJLAGEN 1. Kadastrale kaarten en situatietekening Omgevingskaart Uittreksel kadastrale kaart Situatietekening onderzoekslocatie met boorpunten 2. Bodemprofielen en meetpuntgegevens 3. Laboratoriumcertificaten 4. Toetsingen analyseresultaten 5. Vragenlijsten makelaar/eigenaar 6. Historische-/bodeminformatie Gemeente Halderberge Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. iv van iv

9 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april INLEIDING Namens aspirant koper, de heer A.C.P. Aarssen, is in opdracht van Architecten Buro Schoenmakers B.V. door Ingenieursbureau Milec een verkennend bodemonderzoek verricht op het adres Rijpersweg 90 te Oud Gastel. Het bodemonderzoek is verricht volgens onze offerte van 8 maart 2010 met kenmerk 10043/10015/BOGV en is uitgebreid met een 1 e fase nader onderzoek naar zink in de bovengrond. Het verkennend bodemonderzoek is uitgevoerd in het kader van een onroerendgoedtransactie en in het kader van de bouwverordening. De heer Aarssen is voornemens het perceel G 485 met de bestaande bebouwing, woning met bijgebouwen, te kopen en is voornemens de gebouwen te slopen en te vervangen door een nieuwe woning. Voor de onderzoekslocatie is uitgegaan van het totale perceel met een oppervlakte van m 2. Het bodemonderzoek bestaat uit een vooronderzoek en uit een verkennend bodemonderzoek. Het vooronderzoek is uitgevoerd met als uitgangspunt de richtlijnen voor een vooronderzoek zoals omschreven in de Nederlandse Norm NEN 5725 (jan. 2009). Het verkennend bodemonderzoek is uitgevoerd met als uitgangspunt de richtlijnen voor een verkennend bodemonderzoek zoals omschreven in de Nederlandse Norm NEN 5740:2009 (jan. 2009). Het doel van het vooronderzoek is het verzamelen van informatie over het vroegere, het huidige en het toekomstige gebruik, onder meer gericht op het vinden van mogelijke bronnen van bodembelasting. Evenals het verzamelen van informatie over de bodemopbouw en de geohydrologie van de onderzoekslocatie. Op basis van de verzamelde gegevens wordt een totaalbeeld gevormd en worden conclusies getrokken over de afbakening van het geografisch besluitvormingsgebied, de afbakening van de onderzoekslocatie voor het bodemonderzoek, de onderverdeling van de onderzoekslocatie voor het bodemonderzoek in deellocaties en de te hanteren onderzoekshypothese(s) per deellocatie. Het doel van het verkennend bodemonderzoek is, middels een relatief beperkt veld- en laboratoriumonderzoek, nagaan of ter plaatse van de onderzoekslocatie de grond en/of het grondwater verontreinigd zijn met de onderzochte stoffen. Het verkennend bodemonderzoek is gericht op het aantonen van een verontreiniging met een redelijke omvang. De mogelijkheid blijft daardoor bestaan dat puntbronverontreinigingen niet met dit onderzoek worden aangetoond. Tevens dient te worden opgemerkt dat dit verkennend bodemonderzoek er niet op gericht is om de exacte omvang en ernst van een eventuele verontreiniging vast te stellen. Tot de standaard NEN 5740-grondparameters behoort geen asbest. In het onderzoek wordt dan ook geen uitspraak gedaan over asbest in de bodem. Indien tijdens de globale inspectie, aan de oppervlakte of in de uitkomende grond van de uitgevoerde boringen asbestverdachte bouwmaterialen of stukjes hiervan worden waargenomen, wordt hiervan alleen melding gemaakt in het rapport. Om een uitspraak te kunnen doen over asbest in de bodem is een meer intensief veldonderzoek volgens de specifieke norm NEN 5707 noodzakelijk. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 1 van

10 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Om een gestructureerde uitvoering van de werkzaamheden te kunnen waarborgen en de kwaliteit van het eindproduct op een onafhankelijke wijze te kunnen toetsen heeft Milec de te volgen werkwijze vastgelegd in een gecertificeerd NEN-EN-ISO 9001:2008 kwaliteitszorgsysteem en voert de werkzaamheden uit conform de beoordelingsrichtlijn voor het SIKB procescertificaat Veldwerk bij Milieuhygiënisch Bodemonderzoek BRL SIKB Milec is gecertificeerd door Intron Certificatie voor het kwaliteitsmanagementsysteem NEN-EN- ISO 9001:2008 onder nummer EN-333/2 en voor het procescertificaat veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek onder nummer VB-039/1. Milec is erkend door de ministeries van V.R.O.M. en V.& W. voor de werkzaamheid veldwerk in het kader van het Besluit uitvoeringskwaliteit bodembeheer als bedoeld in artikel 2, eerste lid onder k van de Regeling uitvoeringskwaliteit bodembeheer. De erkenning is bij Bodem+ geregistreerd onder nummer mem Voorafgaand aan het veldonderzoek is door Milec middels de toets partijdigheid vastgesteld dat er geen enkele binding bestaat tussen Milec en de eigenaar van de onderzoekslocatie. Het veldonderzoek is uitgevoerd conform de eisen van de BRL SIKB 2000 en de daarbij behorende VKB-protocollen 2001 en Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd door een AS3000- en RvA-geaccrediteerd milieulaboratorium. De laboratoriumcertificaten zijn voorzien van een opdrachtverificatiecode, waarmee de opdrachtgever via de website van het laboratorium de in dit rapport opgenomen certificaten op juistheid en volledigheid kan controleren. In dit rapport wordt verslag gedaan van de resultaten van het uitgevoerde vooronderzoek en van het uitgevoerde verkennend bodemonderzoek. 1.1 Opbouw van het rapport Voor de inhoudsopgave is een samenvatting van het totale onderzoek opgenomen. Dit rapport is vervolgens opgebouwd uit 8 hoofdstukken, beginnend met een inleiding in hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2 geeft een beschrijving van het uitgevoerde vooronderzoek uitgaande van de richtlijnen van de NEN Aan de hand van de verkregen gegevens tijdens het vooronderzoek zijn hypotheses gesteld. Op grond van de hypotheses is in hoofdstuk 3 een onderzoeksstrategie opgezet, uitgaande van de richtlijnen van de NEN 5740:2009. Hoofdstuk 4 geeft een beschrijving van het uitgevoerde veldwerk, de plaatselijke bodemopbouw en de samenstelling van de analysemonsters. De analyseresultaten worden in hoofdstuk 5 getoetst aan de toetsingswaarden uit de "Circulaire bodemsanering 2009", geldig sinds 1 april In hoofdstuk 6 worden de hypotheses getoetst. De conclusie volgt in hoofdstuk 7. Voor het verkrijgen van enige duidelijkheid in de betrouwbaarheid van het onderzoek is hoofdstuk 8 toegevoegd, waarmee het rapport tevens wordt afgesloten. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 2 van

11 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april VOORONDERZOEK 2.1 Geraadpleegde informatiebronnen Het vooronderzoek is uitgevoerd volgens de richtlijnen uit de leidraad NEN 5725 (jan. 2009). De benodigde gegevens zijn verkregen van: [1] De opdrachtgever, Architecten Buro Schoenmakers B.V., mevrouw L. Schrauwen: * Gesprek; * Tekening onderzoekslocatie. [2] De makelaar: Wijk-Regio Makelaardij, de heer D. Sonneveld: * Gesprek; * Verkopers vragenlijst, zie bijlage 5 [3] De eigenaar: de heer C.P.J.M. van der Vorst * Vragenlijst, zie bijlage 5. [4] Bodeminformatie Gemeente Halderberge: * De heer J. Keij, zie bijlage 6. [5] Locatie-inspectie. [6] Geohydrologische bodemkaarten, kaartblad 43 oost/44 west van de Dienst Grondwater Verkenning (DGV-TNO) van [7] Provinciale Milieuverordening van Noord-Brabant, overzichtskaart en detailkaarten van de grondwaterbeschermingsgebieden, [8] Omgevingskaart en uittreksel kadastrale kaart, Topografische Dienst Kadaster, zie bijlage 1. [9] Bodemloket, landelijk bodeminformatiesysteem op internet, bevat potentieel verdachte locaties, bodemonderzoeken, voormalige saneringslocaties en stortplaatsen die bij de provincie Noord-Brabant geregistreerd zijn. [10] Website provincie Noord-Brabant, historische topografische kaarten. [11] Google Earth, luchtfoto. 2.2 Terreinbeschrijving De onderzoekslocatie ligt aan de rand van de bebouwde kom van Oud Gastel. De onderzoekslocatie is kadastraal bekend als gemeente Oud en Nieuw Gastel, sectie G nr. 485 en is plaatselijk bekend als Rijpersweg 90 te Oud Gastel. Zie voor de ligging van de onderzoekslocatie, de omgevingskaart en het uittreksel uit de kadastrale kaart in bijlage 1 [8] en onderstaande luchtfoto [11]. De RD-coördinaten ter plaatse van de geplaatste peilbuis zijn: X= en Y= De afbakening van de onderzoekslocatie voor het vooronderzoek is gelijk aan het geografisch besluitvormingsgebied en de direct belendende percelen. De afbakening van de onderzoekslocatie voor het verkennend bodemonderzoek is gelijk aan het geografisch besluitvormingsgebied. Het geografisch besluitvormingsgebied, verder in het verslag genoemd Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 3 van

12 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 als onderzoekslocatie, betreft het totale perceel G 485 met een oppervlakte van m 2, waarop de vervangende woning met tuin zijn gepland. De geplande woning is ten noorden van de te vervangen woning gepland. In de huidige situatie is het perceel bebouwd met een woning en diverse opstallen. Het overige gedeelte betreft sier- en moestuin. De panden zijn op dit moment buiten gebruik. Voor het verkrijgen van een beeld van de onderzoekslocatie en de directe omgeving zijn onderstaande foto s opgenomen. Straataanzicht Straataanzicht Oprit Doorvoer van de olieleiding bevindt zich achter de containers Doorvoer olieleiding Bovengrondse olietank Leiding olietank Schutting van asbestverdachte golfplaten Schutting van asbestverdachte golfplaten Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 4 van

13 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Bouwlocatie (voorterrein) Bouwlocatie (voorterrein) Achterterrein met smalle loods Asbestverdachte buizen voor de smalle loods Locatie met kolengruis in de smalle loods Kolengruis Binnenzijde smalle loods Asbestverdachte buizen in de smalle loods Schuur met abestverdacht dak en wand Achterterrein Asbestverdachte goot op de bodem voor de schuur Opslag van asbestverdachte golfplaten Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 5 van

14 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Schutting van asbestverdachte golfplaten Schutting van asbestverdachte golfplaten Schutting van asbestverdachte golfplaten Lage schutting van asbestverdachte golfplaten Lage schutting van asbestverdachte golfplaten In onderstaande situatietekening en in de situatietekening in bijlage 1 is de onderzoekslocatie met groen en de geplande woning met blauw aangegeven. Situatietekening van de onderzoekslocatie Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 6 van

15 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 De onderzoekslocatie grenst aan: de noordzijde aan een woning met tuin; de oostzijde aan een tuinderij; de zuidzijde aan een woning; de westzijde aan de Rijpersweg met achtergelegen nieuwbouw woning en landbouwgrond. Luchtfoto van de onderzoekslocatie (-) en de omgeving. [bron: Google Earth] Informatiebron: makelaar, de heer D. Sonneveld [2] De heer Sonneveld heeft gemeld dat op de onderzoekslocatie een bovengrondse HBO-tank aanwezig is. Uit de verkopers vragenlijst is gebleken dat de dakbedekking van de woning uit asbest leitjes bestaat. De dakbedekking van de overige opstallen bestaat uit asbest golfplaten. Op of in de bodem zijn geen puin- of verhardingsresten aanwezig. De woning is in 1934 gebouwd en de garage is in 1960 gebouwd. Er zijn geen bodemverontreinigingen en/of bodembedreigende activiteiten bekend. Zie voor de verkregen informatie, de vragenlijst in bijlage 5. Informatiebron: eigenaar, de heer C.J.P.M. van der Vorst [3] Uit de vragenlijst, ingevuld door de eigenaar in verband met de verkoop van de woning, is gebleken dat de woning in 1934 is gebouwd en dat de dakbedekking uit asbest leitjes bestaat. De dakbedekking op de overige bijgebouwtjes bestaat uit asbest golfplaten. In de periode van 1960 tot 1990 is op de onderzoekslocatie een nertsenfokkerij gevestigd geweest. De nertsen werden gehouden in gazen kooien onder golfplaten daken. Op de locatie is een bovengrondse hbo-tank aanwezig welke tot voor kort nog in gebruik was. Er zijn geen bodemverontreinigingen en/of bodembedreigende activiteiten bekend. Zie voor de verkregen informatie, de vragenlijst in bijlage 5. Informatiebron: Gemeente Halderberge, de heer J. Keij [4] Van het adres Rijpersweg 90 en van de directe omgeving zijn geen historische bodemgegevens geregistreerd. De ontvangen informatie is opgenomen in bijlage 6. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 7 van

16 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Informatiebron: bodeminformatiesysteem Bodemloket [9] In het landelijk bodeminformatiesysteem Bodemloket, waarin alle bij de provincie Noord-Brabant geregistreerde bodemonderzoeken, saneringslocaties en (voormalige) stortplaatsen zijn geregistreerd, zijn van de onderzoekslocatie en de directe omgeving, binnen een straal van 50 meter geen gegevens geregistreerd. Zie onderstaand uittreksel. Uittreksel uit bodeminformatiesysteem Bodemloket ( onderzoekslocatie) Informatiebron: historische topografische kaarten [10] Uit de historische topografische kaarten van de provincie Noord-Brabant is gebleken dat de onderzoekslocatie in de periode van onbebouwd was. Van latere datum zijn van de onderzoekslocatie in het bestand geen kaarten beschikbaar Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 8 van

17 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Informatiebron: locatie-inspectie [5] Tijdens de globale locatie-inspectie, uitgevoerd voorafgaand aan het veldonderzoek, is op de geplande bouwlocatie een bovengrondse olietank aangetroffen en een circa 2 m lange schutting van asbesthoudende golfplaten. Op het overige terreindeel zijn diverse opstallen (schuttingen/schuurtjes) aanwezig die (gedeeltelijk) zijn opgetrokken uit asbesthoudende golfplaten en voorzien zijn van asbesthoudende golfplaten dakbedekking. Op het overige terreindeel liggen op de bodem een asbestverdachte goot, twee buizen en enkele gestapelde asbesthoudende golfplaten. In de loods staan ook twee beschadigde asbestverdachte buizen. De lage asbesthoudende golfplaten schutting, op het achterterrein naast de schuur en een van de uit drie wanden bestaande schutting zijn eveneens beschadigd. Aan de overige voornoemde asbest (verdachte) materialen zijn geen beschadigingen waargenomen. Op het overige terreindeel is in een smalle loods op de bodem een plek met kolengruis waargenomen. Er zijn geen overige bodembedreigende activiteiten en/of bodemverontreinigingen aan de oppervlakte van de onderzoekslocatie of direct aangrenzend waargenomen. Zie voor de locatie van de bovengrondse olietank, het asbesthoudend materiaal en de plek met kolengruis, de foto's op de pagina's 4 t/m Regionale bodemopbouw en geohydrologische gegevens Voor het verkrijgen van inzicht in de regionale bodemopbouw en de geohydrologische gegevens van de omgeving is gebruik gemaakt van de geohydrologische bodemkaarten, kaartblad 43 oost/44 west van de Dienst Grondwater Verkenning (DGV-TNO) van 1976 [6]. Het geohydrologisch profiel is afgeleid uit boring 62 welke onderdeel uitmaakt van de geohydrologische profiellijn C-C'. Boring 62 is ca. 1 km ten zuidoosten van de onderzoekslocatie door DGV-TNO uitgevoerd. De geologische bodemopbouw is als volgt globaal te omschrijven: De deklaag is ter hoogte van de onderzoekslocatie afwezig. Het eerste watervoerende pakket grenst aan de oppervlakte. Het pakket behoort tot de formatie van Twente en bestaat uit matig fijn tot matig grof zand (150 μm μm). De top van het eerste watervoerende pakket bevindt zich op circa 2,80 meter +NAP en is tot 1 meter -NAP terug te vinden. De scheidende laag onder het eerste watervoerende pakket bestaat uit zandige klei met inschakelingen van kleilagen en wordt gerekend tot de Formaties van Kedichem en Tegelen. De top van de scheidende laag bevindt zich op circa 1 meter -NAP en is tot 39 meter -NAP terug te vinden. Het tweede watervoerende pakket behoort tot de formatie van Oosterhout en bestaat uit matig fijn tot matig grof, schelphoudend zand (150 μm μm). De basis van het pakket is niet in kaart gebracht. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 9 van

18 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Grondwaterstromingsrichting: Uit de weergave van de isohypsen van het ondiepe freatische grondwater blijkt dat de regionale freatische grondwaterstroming globaal zuidwestelijk gericht is [6]. Grondwaterbeschermingsgebied: Uit de kaarten van de Grondwaterbeschermingsgebieden, behorende bij de Provinciale milieuverordening Noord-Brabant van 2004, blijkt dat de onderzoekslocatie niet binnen een grondwaterbeschermingsgebied ligt [7]. 2.4 Hypotheses Op basis van de verkregen informatie tijdens het vooronderzoek is met name de bovengrond en het grondwater nabij de bovengrondse huisbrandolietank als verdacht aangemerkt voor minerale olie. De bovengrond ter plaatse van de leiding tussen de tank en de woning is tevens als verdacht aangemerkt voor minerale olie. Het grondwater nabij de bovengrondse olietank is als verdacht aangemerkt voor minerale olie en vluchtige aromaten (BTEXN). Vanwege het jarenlange gebruik van het perceel voor woondoeleinden met nertsenfokkerij en (moes)tuin en de op de locatie aanwezige metalen (bouw)materialen is met name de bovengrond als verdacht aangemerkt voor metalen en PAK's. Op de locatie is een grote hoeveelheid aan asbesthoudende golfplaten en buizen aanwezig, die deels ingegraven of op de bodem liggen. Met name de grond welke direct in contact staat met het asbesthoudend materiaal en op de plaatsen waar het regenwater van de asbesthoudende materialen afstroomt, is de grond verdacht voor asbest. Volgens onze opdracht heeft het onderzoek zich beperkt tot de standaard NEN 5740-parameters, waar asbest geen deel vanuit maakt. In dit rapport blijft de rapportage van asbest beperkt tot de vermelding van de aanwezigheid van asbest op de locatie. Om meer inzicht te kunnen krijgen in de mate van verontreiniging met asbest in de bodem is een asbestspecifiek onderzoek volgens NEN 5707 nodig. Dit asbestspecifiek onderzoek gevolgd door de asbestsanering wordt volgens de aspirant koper, de heer A. Aarssen, uitgevoerd door een erkend asbestsaneringsbedrijf. In het grondwater dient rekening te worden gehouden met van nature verhoogde achtergrondwaarden. De metalen: barium, kobalt, cadmium, nikkel en zink uit het standaard NEN 5740-analysepakket kunnen in dit gebied van nature verhoogd voorkomen. Op de onderzoekslocatie worden geen overige verontreinigingen verwacht. De onderzoekslocatie is voor overige verontreinigingen als een niet verdachte locatie aangemerkt. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 10 van

19 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april ONDERZOEKSSTRATEGIE Verkennend bodemonderzoek Bij de opzet van de onderzoeksstrategie is uitgegaan van de standaard onderzoeksstrategie uit de NEN 5740: 2009 geldend voor een "niet-verdachte" locatie met een oppervlakte tot m 2. met daarbij speciale aandacht voor de locatie van de bovengrondse huisbrandolietank met leiding naar de woning. 1 e fase nader onderzoek In verband met een geconstateerde matige zinkverontreiniging in het bovengrondmengmonster is een 1 e fase nader bodemonderzoek uitgevoerd, waarbij de deelmonsters van de bovengrond van de bouwlocatie zijn gemengd tot 1 mengmonster en de bovengrond deelmonsters van het overige terreindeel zijn gemengd tot 1 mengmonster. Beide mengmonsters zijn geanalyseerd op zink. De uitgevoerde activiteiten zijn opgenomen in onderstaande tabel 3.1. Tabel 3.1 Onderzoeksstrategie Type onderzoek Boring tot minimaal 50 cm -mv Aantal boringen én boring tot 200 cm -mv of GWS én boring met peilbuis Bovengrondmengmonsters (00-50 cm -mv) Ondergrondmengmonsters ( cm -mv) Grondwatermonsters Aantal Analyse Aantal Analyse Aantal Analyse VO NEN 5740-g 1 NEN 5740-g 1 NEN 5740-gw NO1 2 Zink VO: Verkennend bodemonderzoek NO1: 1 e fase nader onderzoek Parameters: NEN 5740-g incl. AS3000: barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, PAK's (VROM10), minerale olie (C10-C40), PCB's (som 7), (humus en lutum)). NEN 5740-gw incl. AS3000: barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, vluchtige aromaten (BTEXNS), minerale olie (C10-C40) en vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen (17 stuks). Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 11 van

20 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april VELDONDERZOEK 4.1 Veldwaarnemingen grondonderzoek De boringen ten behoeve van het verkennend bodemonderzoek zijn op 9 maart 2010 handmatig verricht met behulp van een edelmanboor. Het veldonderzoek is uitgevoerd door de BRL-SIKB erkende veldmedewerker, de heer ing. J. Kaijen. De boringen, de boorbeschrijvingen, de monstername van de grond en het conditioneren en transport van de grondmonsters is verricht volgens het SIKB-VKB-protocol De boorpunten zijn weergegeven op de situatietekening in bijlage 1. De bodemprofielen met de afwijkende veldwaarnemingen en de bijbehorende monstertrajecten en een overzichtslijst met meetpuntgegevens incl. x,y- coördinaten zijn opgenomen in bijlage 2. Uit het veldonderzoek is gebleken dat de bodem van het onbebouwde terreindeel plaatselijk is verhard met tegels. Het overige gedeelte is onverhard en is begroeid met onkruid. De bovenste 80 cm van de bodem bestaat uit teelaarde, welke zwak siltig en zwak humeus is. Daaronder is in beide diepe boringen, tot op het einde van de boringen, op 200 cm mv, matig fijn zand aanwezig. De bovengrond ( cm mv) van de boringen 03 en 05 is zwak vermengd met puindeeltjes. In een smalle loods is aan de oppervlakte een plek met kolengruis aangetroffen. Zie onderstaande foto. In de onderliggende grond is zintuiglijk geen vermenging met kolengruis waargenomen. Asbestverdacht of overig bodemvreemd materiaal is in de opgeboorde grond niet waargenomen. Aan de opgeboorde grond is geen bodemvreemde geur en/of kleur waargenomen. De geurwaarnemingen hebben zich beperkt tot de toegestane, passieve geurwaarnemingen. Aangetroffen plek met kolengruis aan de oppervlakte in de smalle loods. De locatie is aangegeven in bijlage 1 op situatietekening 1. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 12 van

21 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april Samenstelling analysemonsters Ten behoeve van het laboratoriumonderzoek zijn onderstaande grondmengmonsters samengesteld. Tabel 4.1 Overzicht van de samengestelde analysemonsters Analyse- monsters Type onderzoek Samenstelling grondmengmonsters MM1 VO 03(0-50)+04(0-50)+05(0-50)+06(0-50)+ 02(0-50)+01(0-50) MM2 VO 02( )+02( )+01( )+ 01( ) Bodemsamenstelling Teelaarde, zwak siltig, zwak humeus Afwijkende veldwaarnemingen 03 en 05: zwak puinhoudend Matig fijn zand - MM3 NO1 03(0-50)+04(0-50)+05(2-50)+01(0-50) Teelaarde, zwak siltig, zwak humeus 03 en 05: zwak puinhoudend MM4 NO1 06(0-50)+07(0-50)+08(0-50)+02(0-50)+ 09(20-50) Teelaarde, zwak siltig, zwak humeus - VO: Verkennend bodemonderzoek NO1: 1 e fase nader onderzoek 4.3 Veldwaarnemingen grondwateronderzoek Ten behoeve van de bemonstering van het grondwater is op 9 maart 2010 handmatig 1 peilbuis geplaatst ter plaatse van boring 1. De boring is afgewerkt met een HDPE-peilbuis, conform het VKB-protocol Het filter van de peilbuis is snijdend geplaatst om een eventuele olieverontreiniging maximaal aan te kunnen tonen. Het grondwater in de peilbuis is vanwege het spoedeisende karakter van het onderzoek, afwijkend van de norm, direct bemonsterd volgens het VKB-protocol De locatie van de peilbuis is weergegeven in bijlage 1 op de situatietekening. De x,y-coördinaten van de peilbuis zijn opgenomen op de lijst met meetpuntgegevens in bijlage 2. Het filtertraject en de gemeten stijghoogte van het grondwater in de peilbuis tijdens de monstername zijn weergegeven in onderstaande tabel 4.2. Voorafgaand aan de monstername is minimaal 3 keer de natte buisinhoud afgepompt. Ten behoeve van de bepaling van metalen is het grondwater in het veld gefiltreerd over een 0,45 μm filter. De monsters zijn verpakt in door het laboratorium aangeleverde voorgeconserveerde monsterflessen en zijn gekoeld getransporteerd en opgeslagen volgens het VKB-protocol In het veld is voorafgaand aan de monstername van het grondwater de zuurgraad (ph) en het electrisch geleidingsvermogen (EC) gemeten. De gemeten ph- en EC-waarden betreffen normale waarden. Zie voor de gemeten ph- en EC-waarden, tabel 4.2. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 13 van

22 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Bovengenoemde veldwerkzaamheden zijn uitgevoerd door de BRL-SIKB-2000 erkende veldmedewerker, de heer ing. J.D.J. Kaijen. Tabel 4.2 Veldwaarnemingen grondwateronderzoek Monstercode Datum Stijghoogte grondwater (cm -mv) Filtertraject (cm -mv) ph EC (μs/cm) Afwijkende veldwaarnemingen , Normaalwaarden : ph 4,0-8,0 ; EC <1500 μs/cm Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 14 van

23 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april LABORATORIUMONDERZOEK 5.1 Parameters De grondmonsters zijn door het laboratorium gemengd tot grondmengmonsters. De grond- en de grondwatermonsters zijn onder AS3000-condities voorbehandeld en geanalyseerd door het AS3000- en RvA-geaccrediteerd milieulaboratorium Omegam te Amsterdam. Het standaard analysepakket conform de NEN 5740 (2009) omvat onderstaande parameters: NEN 5740-Grondparameters: Metalen: barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink; Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK10 VROM) ; Minerale olie (C 10 -C 40 ) (GC); PCB's (som 7) Humusgehalte; Lutumgehalte. NEN 5740-Grondwaterparameters: Metalen: barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink; Vluchtige aromaten (benzeen, tolueen, ethylbenzeen, xylenen, naftaleen, styreen); Vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen, 17 stuks; Minerale olie (C 10 -C 40 ) (GC); Zuurgraad (ph), veldmeting; Electrisch geleidingsvermogen (EC), veldmeting; Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 15 van

24 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april Indicatieve richtwaarden De analyseresultaten van de grond zijn getoetst aan de achtergrondwaarden (AW2000) (A) en de interventiewaarden (I). De analyseresultaten van het grondwater zijn getoetst aan de streefwaarden (S) voor ondiep grondwater (<10 meter) en aan de interventiewaarden (I) zoals beschreven in de "Circulaire bodemsanering 2009", geldig sinds 1 april Onderstaand wordt een korte omschrijving gegeven van de toetsingswaarden: Achtergrondwaarde/Streefwaarde (=A/S-waarde): dit is het niveau waarbij sprake is van een duurzame bodemkwaliteit. Interventiewaarde (=I-waarde): dit is het concentratieniveau voor verontreinigingen in grond en grondwater waarboven ernstige vermindering of dreigende vermindering optreedt van de functionele eigenschappen die de bodem heeft voor mens, plant of dier. Indien in 25 m 3 grond of in 100 m 3 grondwater deze waarde wordt overschreden, is er sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging en is sanering op enig moment noodzakelijk. Tussenwaarde (=(A / S-waarde + I-waarde)/2): dit is een toetsingswaarde waarbij afhankelijk van de omstandigheden sprake kan zijn van een risico van blootstelling voor de mens en/of aantasting van het milieu. Voor concentraties van verontreinigde stoffen die deze waarden overschrijden kan een nader onderzoek nodig zijn. Om de mate van verontreiniging weer te geven, wordt de volgende terminologie gehanteerd: niet aangetoond: concentratie lager dan de onderste rapportagegrens (dl) van de analysemethode. niet verontreinigd: concentratie lager dan, of gelijk aan de A- / S-waarde. licht verontreinigd: concentratie hoger dan de A-/S-waarde, maar lager dan de (A/S+I)/2- waarde. matig verontreinigd: concentratie hoger dan, of gelijk aan de (A/S+I)/2-waarde, maar lager dan de I-waarde. sterk verontreinigd: concentratie hoger dan, of gelijk aan de I-waarde. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 16 van

25 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april Bepaling van de achtergrond- en interventiewaarden Vanwege de adsorptie van de metalen aan lutum (= fractie < 2 μm) en humus (= organische stofgehalte) en de adsorptie van de organische parameters aan humus zijn de achtergrondwaarden en de interventiewaarden voor grond afhankelijk gesteld van het lutum- en het humusgehalte. Bij het laboratorium zijn van de bovengrondmengmonsters MM1, MM3 en MM4 de humus- en het lutumgehalten analytisch vastgesteld. Op basis van de veldwaarnemingen zijn de analyseresultaten van het ondergrondmengmonster MM2 getoetst aan de strengste criteria, waarbij de humus- en lutumgehalten op 2% van het droge stofgehalte zijn gesteld. Voor de toetsing van de PAK's (VROM10)-concentratie aan de achtergrond- en de interventiewaarden is conform de "Circulaire bodemsanering 2009", het humusgehalte op 10% gesteld. 5.4 Toetsing analyseresultaten De laboratoriumcertificaten zijn in bijlage 3 opgenomen. De toetsingen van de analyseresultaten aan de berekende achtergrondwaarden en interventiewaarden voor grond en aan de streef- en interventiewaarden voor grondwater zijn in bijlage 4 opgenomen. Een samenvatting van de toetsingen van de analyseresultaten is weergegeven in onderstaande tabellen 5.1. en 5.2. Op de analysecertificaten in bijlage 3 en bij de toetsingen van de analyseresultaten in bijlage 4 worden volgens de AS3000-correctiemethode de parameters die deel uitmaken van een somparameter en waarvan de meetwaarden beneden de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden blijven vermenigvuldigd met een factor 0,7. Hierdoor wordt een fictieve concentratie gecreëerd. Dit geldt voor de grond voor de somparameters: PAK's (VROM10) en PCB's. Voor het grondwater geldt dit voor de somparameters: xylenen, dichloorethenen en dichloorpropanen. Als gevolg van deze 0,7-correctiemethode overschrijdt de fictieve concentratie van de som PCB's in grond de achtergrondwaarde en overschrijdt de fictieve concentraties van de som 1,2-dichloorethenen de streefwaarde, waardoor geconcludeerd zou moeten worden dat er sprake is van een lichte verontreiniging, terwijl dat in de meeste gevallen niet het geval zal zijn. In onderstaande tabellen 5.1 en 5.2 zijn zowel de absolute somwaarden (< dl) als de fictief gecreëerde somwaarden (0,7 x dl) volgens AS3000 opgenomen, zodat zichtbaar wordt of de betreffende parameters ook daadwerkelijk zijn aangetoond. Voor een aantal parameters in grond en grondwater geldt dat de onderste rapportagegrens hoger is dan de achtergrondwaarde of de streefwaarde. Dit is het geval voor PCB's in grond en voor minerale olie en een aantal vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen en naftaleen in grondwater. Voor grondwater zijn de onderste rapportagegrenzen door het SIKB vastgelegd in het AS3000-protocol. Voor grond zijn deze onderste rapportagegrenzen volgens het AS3000- protocol per laboratorium vastgesteld. Op het analysecertificaat en in de toetsingstabellen geven Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 17 van

26 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 de meetwaarden (< getalswaarde) de onderste rapportagegrenzen aan. In de gevallen waarbij de onderste rapportagegrens hoger is dan de achtergrondwaarde voor grond of de streefwaarde voor grondwater, wordt pas bij gehalten boven de onderste rapportagegrens gesproken van een verontreiniging. Tabel 5.1 Samenvatting toetsingen analyseresultaten grondmengmonsters Meng- monsters (type onderzoek) MM1 (VO) Deelmonsters (Monstertraject) (cm -mv) 03(0-50)+04(0-50)+06(0-50)+ 7(0-50)+ 08(0-50)+02(0-50)+ 05(2-50)+09(20-50)+01(0-50) Barium Cadmium Koper Kwik Lood Zink Overige: Metalen (78) (0,47) (25) (0,13) (79) (340) < dl / < A Minerale olie (C 10 -C 40 ) PCB s (Som 7) < dl /< A Absolute som: (0,007) Som volgens AS3000: (0,014) + PAK's (VROM10) (3,1) + MM2 (VO) MM3 (NO1) 02( )+02( )+ 09(50-100)+ 01( )+ 01( ) 03(0-50)+04(0-50)+05(2-50)+ 01(0-50) < dl / < A < dl / < A Individuele: < dl Som volgens AS3000: (0,01) + Individuele: < dl Som volgens AS3000: < A Zink: n.b. n.b. n.b. MM4 (NO1) 06(0-50)+07(0-50)+08(0-50)+ 02(0-50)+09(20-50) Zink: n.b. n.b. n.b. Verklaring: n.b. : Niet bepaald < dl : De concentratie is lager dan de onderste rapportagegrens, niet aangetoond. < A : De gemeten concentratie is kleiner of gelijk aan de achtergrondwaarde (A-waarde),niet verontreinigd. + : De gemeten concentratie ligt tussen de achtergrondwaarde (A-waarde) en de tussenwaarde ((A+I)/2-waarde), licht verontreinigd. ++ : De gemeten concentratie ligt tussen de tussenwaarde ((A+I)/2-waarde) en de interventiewaarde (I-waarde), matig verontreinigd. +++ : De gemeten concentratie ligt boven de interventiewaarde (I-waarde), sterk verontreinigd. ( ) : Gemeten concentratie in mg/kgds. Tabel 5.2 Samenvatting toetsingen analyseresultaten grondwatermonster Grondwater- monster Metalen W Zink: (340) + Overige: < dl / < S Vluchtige aromaten (BTEXNS) Vluchtige halogeenkoolwaterstoffen < dl c- en t-dichlooretheen: < dl Som c+t-dichloorethenen volgens AS3000: (0,1) + Overige: < dl Verklaring: < dl : De concentratie is lager dan de onderste rapportagegrens, niet aangetoond. < S : De gemeten concentratie is kleiner of gelijk aan de streefwaarde (S-waarde), niet verontreinigd. + : De gemeten concentratie ligt tussen de streefwaarde (S-waarde) en de tussenwaarde ((S+I)/2-waarde), licht verontreinigd. ++ : De gemeten concentratie ligt tussen de tussenwaarde ((S+I)/2-waarde) en de interventiewaarde (I-waarde), matig verontreinigd. +++ : De gemeten concentratie ligt boven de interventiewaarde (I-waarde), sterk verontreinigd. ( ) : Gemeten concentratie in μg/l. Minerale olie < dl Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 18 van

27 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april Bespreking analyseresultaten Uit voorgaande toetsingstabellen van de analyseresultaten kan het volgende worden gesteld: Bovengrond, verkennend bodemonderzoek (00-50 cm -mv): In bovengrondmengmonster MM1 ( ) zijn lichte verontreinigingen van de metalen: barium, cadmium, koper, kwik en lood en is een matige verontreiniging aan zink gemeten. De zinkconcentratie overschrijdt ruim de tussenwaarde ofwel de toetsingswaarde voor nader onderzoek. Om meer inzicht te kunnen krijgen in de mate, de verspreiding en de saneringsnoodzaak van de zinkverontreiniging op de onderzoekslocatie is een nader onderzoek nodig. Voor de overige bovengenoemde lichte verontreinigingen wordt geen nader onderzoek nodig geacht. In bovengrondmengmonster MM1 is ook een lichte verontreiniging aan PAK's (VROM10) gemeten. Naast bovengenoemde zware metalen en PAK's zijn in het bovengrondmengmonster twee PCB-verbindingen aangetoond. De absoluut gemeten concentratie van de toetsbare som PCB's blijft beneden de achtergrondwaarde. De fictieve waarde voor de som PCB's volgens AS3000 overschrijdt de achtergrondwaarde. Van de overige standaard NEN 5740-grondparameters, enkele metalen en minerale olie, blijven de gemeten concentraties beneden de betreffende achtergrondwaarden of beneden de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden. Bovengrond, 1 e fase nader onderzoek zink (00-50 cm -mv): Bovengrondmengmonster MM3 ( ), welke is samengesteld uit de monsters van de bouwlocatie, is licht verontreinigd met zink. In bovengrondmengmonster MM4, welke is samengesteld uit de monsters van het overige terreindeel, overschrijdt de zinkconcentratie de tussenwaarde ofwel de toetsingswaarde voor nader onderzoek. Ondergrond ( cm -mv): In ondergrondmengmonster MM2 ( cm mv) zijn van de standaard NEN grondparameters geen verontreinigingen boven de achtergrondwaarden of boven de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden gemeten. De fictieve waarde voor de som PCB's volgens AS3000 overschrijdt de achtergrondwaarde. Van de individuele PCB's zijn echter geen verontreinigingen aangetoond. Hieruit mag worden aangenomen dat het ondergrondmengmonster niet verontreinigd is met PCB's. Freatisch grondwater: In het freatisch grondwatermonster W is een lichte verontreiniging aan zink gemeten. De fictieve waarde volgens AS3000 voor de som cis- en trans-dichloorethenen overschrijdt de streefwaarde voor grondwater. De individuele dichloorethenen zijn niet aangetoond. Hieruit mag worden aangenomen dat het grondwatermonster niet verontreinigd is met dichloorethenen. Van de overige standaard NEN 5740-grondwaterparameters zijn geen verontreinigingen boven de betreffende streefwaarden of boven de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden aangetoond. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 19 van

28 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april TOETSINGEN HYPOTHESES Op basis van de toetsingen van de analyseresultaten kan het volgende worden gesteld met betrekking tot de vooraf gestelde hypotheses: Bovengrond (00-50 cm -mv): De hypothese "verdacht" voor minerale olie in de bovengrond nabij de bovengrondse huisbrandolietank en de olieleiding is niet bevestigd. De hypothese "verdacht" voor metalen en PAK's in de bovengrond is bevestigd. In bovengrondmengmonster MM1 zijn lichte verontreinigingen van een aantal metalen en PAK s- (VROM10) gemeten. Daarnaast is een matige verontreiniging aan zink gemeten. De lichte verontreinigingen geven geen aanleiding tot een nader onderzoek, de matige zinkverontreiniging echter wel. Om meer inzicht in de mate, de omvang en de ernst van de zinkverontreiniging te kunnen krijgen is een nader onderzoek nodig. Tijdens dit onderzoek is een 1 e fase nader onderzoek uitgevoerd naar zink. Hierbij zijn de deelmonsters van de bouwlocatie gemengd tot 1 mengmonster en zijn de deelmonsters van het overige terreindeel gemengd tot 1 mengmonster. Beide mengmonsters zijn geanalyseerd op zink. In het bovengrondmengmonster van de bouwlocatie blijft de verontreiniging met zink beperkt tot een lichte verontreiniging. In het bovengrondmengmonster van het overige terreindeel is een matige verontreiniging aan zink gemeten. De gemeten zinkconcentratie op het overige terreindeel overschrijdt de tussenwaarde ofwel de toetsingswaarde voor nader onderzoek en geeft formeel aanleiding tot een 2 e fase nader onderzoek. Op de bouwlocatie wordt geen nader onderzoek meer nodig geacht. De hypothese "niet-verdacht" voor overige verontreinigingen kan als gevolg van de gemeten lichte verontreiniging aan PCB s in bovengrondmengmonster MM1 niet worden aanvaard. De gemeten concentratie is marginaal en geeft geen aanleiding tot een nader onderzoek. Ondergrond ( cm -mv): De hypothese "niet-verdacht" voor de standaard NEN 5740-grondparameters in de ondergrond kan worden aanvaard. Alle concentraties blijven beneden de achtergrondwaarden of beneden de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden. Freatisch grondwater: De hypothese verdacht voor een verontreiniging met minerale olie en vluchtige aromaten (BTEXN) in het grondwater nabij de bovengrondse huisbrandolietank is niet bevestigd. De hypothese verdacht voor van nature verhoogde achtergrondwaarden aan enkele metalen in het freatisch grondwater is bevestigd. In het freatisch grondwatermonster is van de betreffende metalen een licht verhoogde concentratie aan zink gemeten. Zink kan in dit geval ook door menselijk handelen in het grondwater terecht gekomen zijn. De gemeten zinkconcentratie geeft geen aanleiding tot een nader onderzoek. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 20 van

29 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 De hypothese "niet-verdacht" voor de overige standaard NEN 5740-grondwaterparameters kan worden aanvaard. Van de overige standaard NEN 5740-grondwaterparameters blijven de gemeten concentraties beneden de streefwaarden of beneden de onderste rapportagegrenzen van de analysemethoden. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 21 van

30 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april CONCLUSIE Uit de onderzoeksresultaten is het volgende geconcludeerd voor de bouwlocatie en het overige terreindeel: Bouwlocatie Op basis van de gehanteerde onderzoeks- en toetsingsprotocollen en de huidige inzichten van de bodemkwaliteit kan geconcludeerd worden dat dit verkennend bodemonderzoek op de bouwlocatie voor de standaard NEN 5740-parameters op de bemonsterde locaties in de bodem voor de geplande bouwactiviteiten en het toekomstige gebruik "wonen met (moes)tuin" vanuit milieuhygiënisch oogpunt, geen belemmeringen of risico's heeft aangetoond. Overig terreindeel Op het overige terreindeel, welke in de toekomst deel zal gaan uitmaken van de tuin, is in het bovengrondmengmonster een matige zinkverontreiniging gemeten. Om meer inzicht te kunnen krijgen in de mate, de verspreiding en de ernst van de zinkverontreiniging is een nader onderzoek nodig. Op het overige terreindeel is een grote hoeveelheid aan asbesthoudende golfplaten en buizen aanwezig, die deels ingegraven of op de bodem liggen. Om meer inzicht te kunnen krijgen in de mate van verontreiniging met asbest in de bodem is een asbestspecifiek onderzoek volgens NEN 5707 nodig. Dit asbestspecifiek onderzoek gevolgd door een asbestsanering wordt volgens de aspirant koper, de heer A. Aarssen, uitgevoerd door een erkend asbestsaneringsbedrijf. Tijdens het veldonderzoek is in de smalle loods aan de oppervlakte een plek met kolengruis aangetroffen. In de ter plaatse uitgevoerde boring is in de onderliggende grond geen vermenging met kolengruis meer waargenomen. Het kolengruis kan sterk PAK-houdend zijn en dient tijdens de sloop van de panden te worden verwijderd en afgevoerd naar een erkende verwerker. Indien in de toekomst van de locatie grond vrij komt, dient rekening te worden gehouden met beperkte hergebruiksmogelijkheden. Om de hergebruiksmogelijkheden vast te kunnen stellen, dient de vrijkomende partij grond te worden gekeurd volgens de voorschriften uit het Besluit bodemkwaliteit. Voor de toepassingsmogelijkheden en voorwaarden dient contact te worden opgenomen met de gemeente. Voorafgaand aan de bouwactiviteiten dient door het bevoegd gezag een definitieve uitspraak te worden gedaan omtrent de geschiktheid van de bodem voor de geplande bouwactiviteiten en het toekomstige gebruik en de eventueel te treffen maatregelen om de zinkverontreiniging verder in te kaderen. Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 22 van

31 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april BETROUWBAARHEID Het onderhavige bodemonderzoek is op zorgvuldige wijze verricht volgens de geldende normen en inzichten. De opdrachtgever is verantwoordelijk voor de door hem verstrekte gegevens, zowel met betrekking tot de historie van de bodem, de te onderzoeken objecten, de gebouwen en het gebruik van de terreinen in het verleden tot het moment van onderzoek. Schade als gevolg van het ontbreken van gegevens zijn voor rekening van de opdrachtgever. Bij de uitvoering van het vooronderzoek is Milec afhankelijk van de aangeleverde informatie van externen (gemeenten e.a.). Milec is niet aansprakelijk voor de schade voortkomend uit onjuistheid of onvolledigheid van de aangeleverde informatie. Een bodemonderzoek conform de norm NEN 5740 is gebaseerd op het nemen van een beperkt aantal monsters, die gemengd worden tot enkele mengmonsters. De mengmonsters worden geanalyseerd op een beperkt analysepakket. Vanwege het beperkt aantal (meng)monsters en analyseparameters blijft er altijd een kans aanwezig dat een op de locatie aanwezige verontreiniging niet wordt vastgesteld. Wij streven naar een zo groot mogelijke representativiteit van het onderzoek. Toch blijft het mogelijk dat er lokale afwijkingen in het bodemmateriaal voorkomen. Indien tijdens graafwerkzaamheden blijkt dat bodemvreemd materiaal of een puntbronverontreiniging in de bodem aanwezig is, kan afhankelijk van de aard, de mate, de omvang, het gebruik van de bodem en de risico's het zinvol of noodzakelijk zijn om het op een milieuverantwoorde wijze te verwijderen. Milec is niet aansprakelijk voor de schade die hieruit voortvloeit. Er dient tevens op te worden gewezen dat het uitgevoerde onderzoek een momentopname is. Na uitvoering van het onderzoek kan de grond- en de grondwaterkwaliteit beïnvloed worden. Naarmate de periode tussen de uitvoering van het onderzoek en het gebruik van de resultaten langer wordt, zal meer voorzichtigheid betracht moeten worden bij het gebruik van dit rapport. Mocht dit rapport aanleiding geven tot vragen, dan zijn wij graag bereid een mondelinge of schriftelijke toelichting te geven. Etten-Leur, 9 april 2010 Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau ing. John D.J. Kaijen ing. Gemma L.B. Verschueren Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau pag. 23 van

32 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Bijlage 1 Kadastrale kaarten en situatietekening Omgevingskaart Uittreksel kadastrale kaart Situatietekening onderzoekslocatie met boorpunten Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

33 73 71A A Uittreksel Kadastrale Kaart B m 5 m 25 m Deze kaart is noordgericht Perceelnummer Huisnummer Kadastrale grens Voorlopige grens Bebouwing Overige topografie Voor een eensluidend uittreksel, BREDA, 17 maart 2010 De bewaarder van het kadaster en de openbare registers Schaal 1:500 Kadastrale gemeente Sectie Perceel OUD EN NIEUW GASTEL G 485 Aan dit uittreksel kunnen geen betrouwbare maten worden ontleend. De Dienst voor het kadaster en de openbare registers behoudt zich de intellectuele eigendomsrechten voor, waaronder het auteursrecht en het databankenrecht.

34 Omgevingskaart 0 m 125 m 625 m Deze kaart is noordgericht. Schaal 1: Hier bevindt zich Kadastraal object OUD EN NIEUW GASTEL G 485 Rijpersweg 90, 4751 AV OUD GASTEL De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan de Topografische Dienst Kadaster.

35

36 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Bijlage 2 Bodemprofielen Meetpuntgegevens Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

37 Pagina 1 / 1 Boring: 01 Boring: 02 X: 90752,92 Y: ,91 Datum: X: 90766,8 Y: ,57 Datum: Opmerking: A AA B AA 0-80 Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, geen olie-water reactie, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, lichtbruin, Edelmanboor Opmerking: A AA B AA 0-80 Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, lichtbruin, Edelmanboor C AA C AA D AA D AA Boring: 03 Boring: 04 X: 90755,27 Y: ,25 Datum: X: 90750,01 Y: ,95 Datum: Opmerking: A AA 0-50 Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, zwak puinhoudend, geen olie-water reactie, donkerbruin, Edelmanboor 0 50 Opmerking: A AA 0-50 Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, donkerbruin, Edelmanboor Boring: 05 Boring: 06 X: 90749,23 Y: ,25 Datum: X: 90758,88 Y: ,34 Datum: Opmerking: A AA Zand, matig fijn, lichtgeel, Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, zwak puinhoudend, donkerbruin, Edelmanboor Opmerking: A AA B AA Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, neutraalbruin, Edelmanboor Boring: 07 Boring: 08 X: 90773,85 Y: ,25 Datum: X: 90776,89 Y: ,26 Datum: Opmerking: A AA 0 Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, donkerbruin, Edelmanboor 0 Opmerking: A AA 0 Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, donkerbruin, Edelmanboor Boring: 09 X: 90753,23 Y: ,12 Datum: Opmerking: A AA B AA Zand, matig fijn, lichtgeel, Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak humeus, zwak siltig, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, lichtbruin, Edelmanboor Projectcode: Projectnaam: Rijpersweg 90 Milec getekend volgens NEN 5104

38 Legenda (conform NEN 5104) grind klei geur Grind, siltig Klei, zwak siltig geen geur zwakke geur Grind, zwak zandig Klei, matig siltig matige geur sterke geur Grind, matig zandig Klei, sterk siltig uiterste geur Grind, sterk zandig Klei, uiterst siltig olie geen olie-water reactie zwakke olie-water reactie Grind, uiterst zandig Klei, zwak zandig matige olie-water reactie sterke olie-water reactie Klei, matig zandig uiterste olie-water reactie zand Klei, sterk zandig p.i.d.-waarde Zand, kleiïg >0 >1 Zand, zwak siltig Zand, matig siltig leem Leem, zwak zandig >10 >100 >1000 >10000 Zand, sterk siltig Leem, sterk zandig monsters Zand, uiterst siltig geroerd monster overige toevoegingen ongeroerd monster zwak humeus veen Veen, mineraalarm matig humeus overig bijzonder bestanddeel Veen, zwak kleiïg sterk humeus Gemiddeld hoogste grondwaterstand grondwaterstand Veen, sterk kleiïg zwak grindig Gemiddeld laagste grondwaterstand slib Veen, zwak zandig matig grindig water Veen, sterk zandig sterk grindig peilbuis blinde buis casing hoogste grondwaterstand gemiddelde grondwaterstand laagste grondwaterstand bentoniet afdichting filter

39 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Meetpuntgegevens Meetpunt Datum Diepte (cm -mv) X Y Precisie coördinaten Maaiveldtype Referentie vlak Type boring Inmeten Onverhard Maaiveld peilbuis Inmeten Onverhard Maaiveld boring Inmeten Onverhard Maaiveld boring Inmeten Onverhard Maaiveld boring Inmeten Tegel Maaiveld boring Inmeten Onverhard Maaiveld boring Inmeten Onverhard Maaiveld boring Inmeten Onverhard Maaiveld boring Inmeten Tegel Maaiveld boring Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

40 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Bijlage 3 Laboratoriumcertificaten Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

41 Milec Milieu-Economisch Ingenieursbureau T.a.v. de heer J. Kaijen Willem Dreessingel GX ETTEN-LEUR Uw kenmerk : Rijpersweg 90 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Bijlage(n) : 3 tabel(len) + 3 oliechromatogram(men) + 2 bijlage(n) Amsterdam, 12 maart 2010 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 HJE Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AR Amsterdam

42 Tabel 1 van 3 ANALYSECERTIFICAAT Project code : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Opdrachtgever : Milec Monsterreferenties = MM1:03(0-50)+04(0-50)+06(0-50)+07(0-50)+08(0-50)+02(0-50)+05(2-50)+09(20-50)+01(0-50) = MM2:02( )+02( )+09(50-100)+01( )+01( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/03/ /03/2010 Ontvangstdatum opdracht : 09/03/ /03/2010 Startdatum : 09/03/ /03/2010 Monstercode : Matrix : Grond Grond Monstervoorbewerking S NEN5709 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd S voorbewerking NEN5709 uitgevoerd uitgevoerd S soort artefact n.v.t. n.v.t. S gewicht artefact g <1 <1 Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 81,4 79,8 S organische stof (gec. voor lutum) % 4,9 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) 4,2 Anorganische parameters - metalen S barium (Ba) mg/kg ds S cadmium (Cd) mg/kg ds 0,47 < 0,09 S kobalt (Co) mg/kg ds 2,8 1,2 S koper (Cu) mg/kg ds 25 < 2,3 S kwik (Hg) FIAS/Fims mg/kg ds 0,13 < 0,03 S lood (Pb) mg/kg ds 79 < 3 S molybdeen (Mo) mg/kg ds <0,9 <0,9 S nikkel (Ni) mg/kg ds 7 5 S zink (Zn) mg/kg ds Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) mg/kg ds <38 <38 Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen mg/kg ds < 0,15 < 0,15 S fenanthreen mg/kg ds 0,37 < 0,15 S anthraceen mg/kg ds < 0,15 < 0,15 S fluorantheen mg/kg ds 0,74 < 0,15 S benz(a)anthraceen mg/kg ds 0,32 < 0,15 S chryseen mg/kg ds 0,44 < 0,15 S benzo(k)fluorantheen mg/kg ds 0,30 < 0,15 S benzo(a)pyreen mg/kg ds 0,28 < 0,15 S benzo(ghi)peryleen mg/kg ds 0,22 < 0,15 S indeno(1,2,3cd)pyreen mg/kg ds 0,21 < 0,15 S som PAK (10) mg/kg ds 3,1 1,0 Organische parameters - gehalogeneerd Polychloorbifenylen: S PCB -28 mg/kg ds < 0,002 < 0,002 S PCB -52 mg/kg ds < 0,002 < 0,002 S PCB -101 mg/kg ds < 0,002 < 0,002 S PCB -118 mg/kg ds < 0,002 < 0,002 S PCB -138 mg/kg ds 0,003 < 0,002 S PCB -153 mg/kg ds 0,004 < 0,002 S PCB -180 mg/kg ds < 0,002 < 0,002 S som PCBs (7) mg/kg ds 0,014 0,010 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Ref.: _certificaat_v1

43 Tabel 2 van 3 ANALYSECERTIFICAAT Project code : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Opdrachtgever : Milec Monsterreferenties = Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/03/2010 Ontvangstdatum opdracht : 09/03/2010 Startdatum : 09/03/2010 Monstercode : Matrix : Grondwater Anorganische parameters - metalen Metalen ICP-MS (opgelost): S barium (Ba) μg/l 43 S cadmium (Cd) μg/l <0,1 S kobalt (Co) μg/l 3,0 S koper (Cu) μg/l 3 S kwik (Hg) FIAS/Fims μg/l <0,05 S lood (Pb) μg/l <1 S molybdeen (Mo) μg/l <1 S nikkel (Ni) μg/l 5 S zink (Zn) μg/l 340 Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) μg/l < 100 Organische parameters - aromatisch Vluchtige aromaten: S styreen μg/l <0,2 S benzeen μg/l <0,2 S tolueen μg/l <0,2 S ethylbenzeen μg/l <0,2 S xyleen (ortho) μg/l <0,1 S xyleen (som m+p) μg/l <0,2 S naftaleen μg/l <0,05 S som xylenen μg/l 0,2 Organische parameters - gehalogeneerd Vluchtige chlooralifaten: S dichloormethaan μg/l <0,2 S 1,1-dichloorethaan μg/l <0,5 S 1,2-dichloorethaan μg/l <0,5 S 1,1-dichlooretheen μg/l <0,1 S 1,2-dichlooretheen (trans) μg/l <0,1 S 1,2-dichlooretheen (cis) μg/l <0,1 S 1,1-dichloorpropaan μg/l <0,25 S 1,2-dichloorpropaan μg/l <0,25 S 1,3-dichloorpropaan μg/l <0,25 S trichloormethaan μg/l <0,1 S tetrachloormethaan μg/l <0,1 S 1,1,1-trichloorethaan μg/l <0,1 S 1,1,2-trichloorethaan μg/l <0,1 S trichlooretheen μg/l <0,1 S tetrachlooretheen μg/l <0,1 S vinylchloride μg/l <0,2 S som C+T dichlooretheen μg/l 0,1 S som dichloorpropanen μg/l 0,52 Vluchtige gehalogeneerde alifaten - divers: S tribroommethaan μg/l <0,5 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Ref.: _certificaat_v1

44 Tabel 3 van 3 ANALYSECERTIFICAAT Project code : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Opdrachtgever : Milec Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Organische stof gehalte (gecorrigeerd voor lutum) Het organische stof gehalte is gecorrigeerd voor het in het analyse certificaat gerapporteerde gehalte lutum. Indien het lutum gehalte niet is gerapporteerd is de correctie uitgevoerd met een lutum gehalte van 5,4% (gemiddeld lutum gehalte Nederlandse bodem, AS 3010, prestatieblad organische stof gehalte in grond). Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf en bijlage 3. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Ref.: _certificaat_v1

45 Oliechromatogram 1 van 3 OLIE-ONDERZOEK Monstercode : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Uw referentie : MM1:03(0-50)+04(0-50)+06(0-50)+07(0-50)+08(0-50)+02(0-50)+05(2-50)+09(20-50)+01(0-50) Methode : minerale olie (florisil clean-up) OLIECHROMATOGRAM OLIEFRACTIEVERDELING 1) fractie C10 t/m C19 2 % 2) fractie C20 t/m C29 61 % 3) fractie C30 t/m C35 37 % 4) fractie C36 t/m C40 <1 % totale minerale olie gehalte: < 38 mg/kg ds oliefractieverdeling ANALYSEMETHODE Voorbewerking grond : Hexaanextractie gebaseerd op NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking AP04 : Petroleum-etherextractie conform NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking water : Hexaanextractie gebaseerd op ISO , incl. florisil clean-up. Analyse : Gaschromatograaf met capillaire kolom en vlamionisatie detectie. Interpretatie : Raadpleeg voor de typering van de oliesoort de OMEGAM oliebibliotheek. De volgende aanvullende clean-up mogelijkheden kunnen worden aangevraagd: Veen clean-up : Verwijdert eventuele restanten natuurlijke verbindingen uit extract. PAK clean-up : Verwijdert nagenoeg alle PAK-verbindingen uit extract. De hoogte van de signalen is geen maat voor de concentratie van de olie in het monster. (Het chromatogram heeft een variabele schaalindeling) Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Ref.: _certificaat_v1

46 Oliechromatogram 2 van 3 OLIE-ONDERZOEK Monstercode : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Uw referentie : MM2:02( )+02( )+09(50-100)+01( )+01( ) Methode : minerale olie (florisil clean-up) OLIECHROMATOGRAM OLIEFRACTIEVERDELING 1) fractie C10 t/m C % 2) fractie C20 t/m C29 <1 % 3) fractie C30 t/m C35 <1 % 4) fractie C36 t/m C40 <1 % totale minerale olie gehalte: < 38 mg/kg ds oliefractieverdeling ANALYSEMETHODE Voorbewerking grond : Hexaanextractie gebaseerd op NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking AP04 : Petroleum-etherextractie conform NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking water : Hexaanextractie gebaseerd op ISO , incl. florisil clean-up. Analyse : Gaschromatograaf met capillaire kolom en vlamionisatie detectie. Interpretatie : Raadpleeg voor de typering van de oliesoort de OMEGAM oliebibliotheek. De volgende aanvullende clean-up mogelijkheden kunnen worden aangevraagd: Veen clean-up : Verwijdert eventuele restanten natuurlijke verbindingen uit extract. PAK clean-up : Verwijdert nagenoeg alle PAK-verbindingen uit extract. De hoogte van de signalen is geen maat voor de concentratie van de olie in het monster. (Het chromatogram heeft een variabele schaalindeling) Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Ref.: _certificaat_v1

47 Oliechromatogram 3 van 3 OLIE-ONDERZOEK Monstercode : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Uw referentie : Methode : minerale olie (florisil clean-up) OLIECHROMATOGRAM oliefractieverdeling OLIEFRACTIEVERDELING 1) fractie C10 t/m C19 <1 % 2) fractie C20 t/m C29 <1 % 3) fractie C30 t/m C35 <1 % 4) fractie C36 t/m C40 <1 % totale minerale olie gehalte: <100 μg/l ANALYSEMETHODE Voorbewerking grond : Hexaanextractie gebaseerd op NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking AP04 : Petroleum-etherextractie conform NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking water : Hexaanextractie gebaseerd op ISO , incl. florisil clean-up. Analyse : Gaschromatograaf met capillaire kolom en vlamionisatie detectie. Interpretatie : Raadpleeg voor de typering van de oliesoort de OMEGAM oliebibliotheek. De volgende aanvullende clean-up mogelijkheden kunnen worden aangevraagd: Veen clean-up : Verwijdert eventuele restanten natuurlijke verbindingen uit extract. PAK clean-up : Verwijdert nagenoeg alle PAK-verbindingen uit extract. De hoogte van de signalen is geen maat voor de concentratie van de olie in het monster. (Het chromatogram heeft een variabele schaalindeling) Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Ref.: _certificaat_v1

48 Bijlage 1 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Opdrachtgever : Milec Aanvullende informatie Indicatieve resultaten onder de reguliere rapportagegrens Uw referentie : MM1:03(0-50)+04(0-50)+06(0-50)+07(0-50)+08(0-50)+02(0-50)+05(2-50)+09(20-50)+01(0-50) Monstercode : minerale olie (florisil clean-up) : 29 mg/kg ds Uw referentie : MM2:02( )+02( )+09(50-100)+01( )+01( ) Monstercode : minerale olie (florisil clean-up) : <20 mg/kg ds Opmerking Deze indicatieve resultaten vallen buiten de geaccrediteerde methode(n) en dienen derhalve te worden gezien als aanvullende informatie op de op het analysecertificaat vermelde resultaten. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Ref.: _certificaat_v1

49 Bijlage 2 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Opdrachtgever : Milec Analysemethoden in Grond (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Samplemate : Conform AS3100 en NEN 5709 Droogrest : Conform AS3010 prestatieblad 2 Organische stof (gec. voor lutum) : Conform AS3010 prestatieblad 3 Lutumgehalte (pipetmethode) : Conform AS3010 prestatieblad 4; gelijkwaardig aan NEN 5753 Barium (Ba) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Cadmium (Cd) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Kobalt (Co) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Koper (Cu) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Kwik (Hg) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN-ISO Lood (Pb) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Molybdeen (Mo) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Nikkel (Ni) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Zink (Zn) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Minerale olie (florisil clean-up) : Conform AS3010 prestatieblad 7 PAKs : Conform AS3010 prestatieblad 6 PCBs : Conform AS3010 prestatieblad 8 Analysemethoden in Grondwater (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Barium (Ba) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Cadmium (Cd) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Kobalt (Co) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Koper (Cu) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Kwik (Hg) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Lood (Pb) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Molybdeen (Mo) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Nikkel (Ni) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Zink (Zn) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Minerale olie (florisil clean-up) : Conform AS3110 prestatieblad 5 Aromaten (BTEXXN) : Conform AS3130 prestatieblad 1 Chlooralifaten : Conform AS3130 prestatieblad 1 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: OHPA-WVMQ-EREO-AYXY Ref.: _certificaat_v1

50 Milec Milieu-Economisch Ingenieursbureau T.a.v. de heer J. Kaijen Willem Dreessingel GX ETTEN-LEUR Uw kenmerk : Rijpersweg 90 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : XGBM-NRQZ-SVJX-CEQN Bijlage(n) : 2 tabel(len) + 1 bijlage(n) Amsterdam, 16 maart 2010 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 HJE Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AR Amsterdam

51 Tabel 1 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Opdrachtgever : Milec Monsterreferenties = MM3:03(0-50)+04(0-50)+05(2-50)+01(0-50) = MM4:06(0-50)+07(0-50)+08(0-50)+02(0-50)+09(20-50) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/03/ /03/2010 Ontvangstdatum opdracht : 15/03/ /03/2010 Startdatum : 15/03/ /03/2010 Monstercode : Matrix : Grond Grond Monstervoorbewerking S NEN5709 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd S voorbewerking NEN5709 uitgevoerd uitgevoerd S soort artefact n.v.t. n.v.t. S gewicht artefact g <1 <1 Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 84,1 82,0 S organische stof (gec. voor lutum) % 5,4 4,8 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) 4,4 5,4 Anorganische parameters - metalen S zink (Zn) mg/kg ds Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: XGBM-NRQZ-SVJX-CEQN Ref.: _certificaat_v1

52 Tabel 2 van 2 ANALYSECERTIFICAAT Project code : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Opdrachtgever : Milec Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Organische stof gehalte (gecorrigeerd voor lutum) Het organische stof gehalte is gecorrigeerd voor het in het analyse certificaat gerapporteerde gehalte lutum. Indien het lutum gehalte niet is gerapporteerd is de correctie uitgevoerd met een lutum gehalte van 5,4% (gemiddeld lutum gehalte Nederlandse bodem, AS 3010, prestatieblad organische stof gehalte in grond). Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: XGBM-NRQZ-SVJX-CEQN Ref.: _certificaat_v1

53 Bijlage 1 van 1 ANALYSECERTIFICAAT Project code : Project omschrijving : Rijpersweg 90 Opdrachtgever : Milec Analysemethoden in Grond (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Samplemate : Conform AS3100 en NEN 5709 Droogrest : Conform AS3010 prestatieblad 2 Organische stof (gec. voor lutum) : Conform AS3010 prestatieblad 3 Lutumgehalte (pipetmethode) : Conform AS3010 prestatieblad 4; gelijkwaardig aan NEN 5753 Zink (Zn) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966/C1 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: XGBM-NRQZ-SVJX-CEQN Ref.: _certificaat_v1

54 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Bijlage 4 Toetsingen analyseresultaten Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

55 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Grond Toetsing A- & I-waarden volgens Circulaire bodemsanering 2009, geldig sinds 1 april 2009 Certificaatnummer : Projectnummer : Projectomschrijving : Rijpersweg 90 Certificaatnummer : Projectnummer : Projectomschrijving : Rijpersweg 90 Monsteromschrijving : MM1:03(0-50)+04(0-50)+06(0-50)+07(0-50)+08(0-50)+02(0-50)+05(2-50)+09(20-50)+ 01(0-50) Monsterreferentie : Analyse Eenheid Resultaat Toetsing A ½ [A+I] I Organische stof % 4,9 Lutum % (m/m ds) 4,2 Barium (Ba) mg/kg ds A Cadmium (Cd) mg/kg ds 0,47 1.2A 0,41 4,61 8,82 kobalt (Co) mg/kg ds 2,8-5, Koper (Cu) mg/kg ds A Kwik (Hg) mg/kg ds 0,13 1.2A 0, Lood (Pb) mg/kg ds A Molybdeen (Mo) mg/kg ds < 0,9-1, Nikkel (Ni) mg/kg ds Zink (Zn) mg/kg ds T Minerale olie (GC) totaal mg/kg ds < PAK Totaal VROM (10 ) mg/kg ds 3,1 2.1A 1, Som PCBs (7) mg/kg ds 0, A 0,0098 0,2499 0,49 Monsteromschrijving : MM2:02( )+02( )+09(50-100)+01( )+01( ) Monsterreferentie : Analyse Eenheid Resultaat Toetsing A ½ [A+I] I Organisch stof klant % 2 Lutum klant % (m/m ds) 2 Barium (Ba) mg/kg ds Cadmium (Cd) mg/kg ds < 0,09-0,35 3,95 7,55 kobalt (Co) mg/kg ds 1,2-4, Koper (Cu) mg/kg ds < 2, Kwik (Hg) mg/kg ds < 0,03-0, Lood (Pb) mg/kg ds < Molybdeen (Mo) mg/kg ds < 0,9-1, Nikkel (Ni) mg/kg ds Zink (Zn) mg/kg ds Minerale olie (GC) totaal mg/kg ds < PAK Totaal VROM (10 ) mg/kg ds 1,0-1, Som PCBs (7) mg/kg ds 0, A 0,004 0,102 0,2 Legenda Geen toetsingswaarde - Kleiner of gelijk aan de achtergrondwaarde (A) of kleiner dan de onderste rapportagegrens (<) A Het aantal keren dat de achtergrondwaarde (A) overschreden wordt, licht verontreinigd T Het aantal keren dat de tussenwaarde (½ [A+I]) overschreden wordt, matig verontreinigd I Het aantal keren dat de interventiewaarde (I) overschreden wordt, sterk verontreinigd Opmerkingen: Per 1 april 2009 geld de norm voor Barium enkel in die situatie waarbij duidelijk sprake is van antropogene bodemverontreiniging Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

56 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Grond Toetsing A- & I-waarden volgens Circulaire bodemsanering 2009, geldig sinds 1 april 2009 Certificaatnummer : Projectnummer : Projectomschrijving : Rijpersweg 90 Monsteromschrijving : MM3:03(0-50)+04(0-50)+05(2-50)+01(0-50) Monsterreferentie : Analyse Eenheid Resultaat Toetsing A ½ [A+I] I Organische stof % 5,4 Lutum % (m/m ds) 4,4 Zink (Zn) mg/kg ds A Monsteromschrijving : MM4:06(0-50)+07(0-50)+08(0-50)+02(0-50)+09(20-50) Monsterreferentie : Analyse Eenheid Resultaat Toetsing A ½ [A+I] I Organische stof % 4,8 Lutum % (m/m ds) 5,4 Zink (Zn) mg/kg ds T Legenda Geen toetsingswaarde - Kleiner of gelijk aan de achtergrondwaarde (A) of kleiner dan de onderste rapportagegrens (<) A Het aantal keren dat de achtergrondwaarde (A) overschreden wordt, licht verontreinigd T Het aantal keren dat de tussenwaarde (½ [A+I]) overschreden wordt, matig verontreinigd I Het aantal keren dat de interventiewaarde (I) overschreden wordt, sterk verontreinigd Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

57 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Grondwater Toetsing S- & I-waarden volgens Circulaire bodemsanering 2009, geldig sinds 1 april 2009 Certificaatnummer : Opdrachtnummer : 569 Projectnummer : Projectomschrijving : Rijpersweg 90 Monsteromschrijving : Monsterreferentie : Analyse Eenheid Resultaat Toetsing S ½ [S+I] I Metalen Barium (Ba) μg/l Cadmium (Cd) μg/l < 0,1-0,4 3,2 6 Kobalt (Co) μg/l 3, Koper (Cu) μg/l Kwik (Hg) μg/l < 0,05-0,05 0,18 0,3 Lood (Pb) μg/l < Molybdeen (Mo) μg/l < Nikkel (Ni) μg/l Zink (Zn) μg/l 340 * Vluchtige aromatische koolwaterstoffen Benzeen μg/l < 0,2-0, Tolueen μg/l < 0, Ethylbenzeen μg/l < 0, Xylenen (som) μg/l 0,2-0, Naftaleen μg/l < 0,05-0, Styreen μg/l < 0, Vluchtige organische halogeenkoolwaterstoffen Dichloormethaan μg/l < 0,2-0, Trichloormethaan μg/l < 0, Tetrachloormethaan μg/l < 0,1-0,01 5, Trichlooretheen μg/l < 0, Tetrachlooretheen μg/l < 0,1-0, ,1-Dichloorethaan μg/l < 0, ,1-dichlooretheen μg/l < 0,1-0,01 5, ,2-Dichloorethaan μg/l < 0, ,1-dichloorpropaan μg/l < 0,25 1,2-Dichloorpropaan μg/l < 0,25 1,3-dichloorpropaan μg/l < 0,25 1,1,1-Trichloorethaan μg/l < 0,1-0, ,1,2-Trichloorethaan μg/l < 0,1-0, Som C+T dichlooretheen μg/l 0,1 * 0, Som dichloorpropanen μg/l 0,52-0, Tribroommethaan μg/l < 0,5-630 Vinylchloride μg/l < 0,2-0,01 2,505 5 Minerale olie Minerale olie (GC) (C10 C40) μg/l < Legenda Geen toetsingswaarde - Kleiner of gelijk aan de streefwaarde (S) of kleiner dan de onderste rapportagegrens (<) * Hoger dan de streefwaarde (S), licht verontreinigd ** Hoger of gelijk aan de tussenwaarde (½ [S+I]), matig verontreinigd *** Hoger of gelijk aan de interventiewaarde (I), sterk verontreinigd Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

58 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Bijlage 5 Vragenlijsten makelaar/eigenaar Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72 Verkennend bodemonderzoek Rapportnr. B10014/VO Rijpersweg 90 te Oud Gastel Datum: 9 april 2010 Bijlage 6 Historische-/bodeminformatie Gemeente Halderberge Etten-Leur Milec, Milieu-Economisch Ingenieursbureau

73

74 2e fase nader bodemonderzoek zinkverontreiniging, Milec BV, 4 mei 2010

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90 Archeologisch Bureauonderzoek, Econsultancy.nl, 28 juli 2010

91

92 COLOFON Archeologisch bureauonderzoek Rijpersweg 90 te Oud Gastel in de gemeente Halderberge Auteur: drs. G.W.J. Spanjaard In opdracht van: Architecten Buro Schoenmakers Econsultancy bv, Doetinchem, 28 juli 2010 Foto s en tekeningen: Econsultancy bv, tenzij anders vermeld Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgevers. Econsultancy bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit de toepassing van de adviezen of het gebruik van de resultaten van dit onderzoek. Administratieve gegevens onderzoeksgebied Projectcode en nummer HAL.SCH.ARC Toponiem Rijpersweg 90 Opdrachtgever Gemeente Plaats Architecten Buro Schoenmakers Halderberge Oud Gastel Kadastrale gegevens Gemeente Oud en Nieuw Gastel, sectie G, nummer 485 Kaartblad 43 H (1:25.000) Coördinaten / / / / Bevoegde overheid Gemeente Halderberge, mevrouw drs. J.M. Visser ARCHIS onderzoeksmeldingsnummer (CIS-code) Beheer en plaats documentatie Uitvoerders Econsultancy, Doetinchem Econsultancy, drs. G.W.J. Spanjaard en ir. E.M. ten Broeke Datum 28 juli HAL.SCH.ARC

93 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING DOELSTELLING EN METHODIEK Onderzoeksvragen Methoden RESULTATEN Afbakening van het plangebied Beschrijving van het huidige gebruik Beschrijving van het historische gebruik Aardwetenschappelijke gegevens Archeologische waarden Gespecificeerde archeologische verwachting CONCLUSIES ADVIES LITERATUUR BIJLAGE 1: BIJLAGE 2: Overzicht geologische en archeologische tijdvakken Planontwerp LIJST VAN AFBEELDINGEN Afbeelding 1 - Situering van het onderzoeksgebied binnen Nederland Afbeelding 2 - Detailkaart van het plangebied Afbeelding 3 - Situering van het plangebied binnen de Kadastrale kaart uit 1826 (Minuutplan) Afbeelding 4 - Situering van het plangebied binnen de Militaire topografische kaart uit 1897 Afbeelding 5 - Situering van het plangebied binnen de Topografische kaart uit 1940 Afbeelding 6 - Situering van het plangebied binnen de Topografische kaart uit 1968 Afbeelding 7 - Situering van het plangebied binnen de Topografische kaart uit 1980 Afbeelding 8 - Situering van het plangebied binnen de Geomorfologische kaart van Nederland (1:50.000) Afbeelding 9 - Kaart van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) Afbeelding 10 - Situering van het plangebied binnen de Bodemkaart van Nederland (1:50.000) Afbeelding 11 - Indicatieve Kaart Archeologische Waarden, AMK-terreinen en ARCHIS-meldingen Afbeelding 12 - Archeologische beleidskaart gemeente Halderberge voor het stedelijk gebied van Oud Gastel Afbeelding 13 - Archeologische verwachtingskaart gemeente Halderberge voor jagers-verzamelaars Afbeelding 14 - Archeologische verwachtingskaart gemeente Halderberge voor vroege landbouwers Afbeelding 15 - Archeologische verwachtingskaart gemeente Halderberge voor landbouwers LIJST VAN TABELLEN Tabel I. Tabel II. Tabel III. Tabel IV. - Geraadpleegd historisch kaartmateriaal - Aardwetenschappelijke gegevens plangebied - Archeologische (indicatieve) waarden - Gespecificeerde archeologische verwachting HAL.SCH.ARC

94 1. INLEIDING Econsultancy heeft in opdracht van Architecten Buro Schoenmakers een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied gelegen aan de Rijpersweg 90 te Oud Gastel in de gemeente Halderberge. Het karterend veldonderzoek is uitgevoerd in samenwerking met ARC bv, waarvan de resultaten als een aparte rapportage zijn bijgevoegd. In het plangebied zal de bestaande woning worden gesloopt, waarna de nieuwbouw van een woning gerealiseerd zal worden. Het archeologisch onderzoek was noodzakelijk om te bepalen of bij de voorgenomen activiteiten de kans bestaat dat archeologische resten in de ondergrond worden aangetast. 2. DOELSTELLING EN METHODIEK 2.1 Onderzoeksvragen Het doel van het bureauonderzoek is om inzicht te verkrijgen in de specifieke archeologische waarden van het plangebied. Hierbij wordt de beschikbare informatie op het vlak van historische geografie, cultuurhistorie, geologie en archeologie bestudeerd. Op basis van deze informatie wordt een gespecificeerde archeologische verwachting van het plangebied opgesteld. Op basis van deze gespecificeerde verwachting wordt een advies gegeven, welke is afgestemd op de verwachte bodemverstoring. Voor het bureauonderzoek zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld: Wat is er bekend over bodemverstorende ingrepen binnen het plangebied uit het verleden? Is er bijvoorbeeld informatie bekend over vroegere ontgrondingen, bodemsaneringen, egalisaties, diepploegen of landinrichting? Ligt het plangebied binnen een landschappelijke eenheid, welke vanuit archeologisch oogpunt een specifieke aandachtslocatie kan betreffen (zoals een relatief hoge dekzandkop of - rug, nabij een veengebied, een beekdal)? Wat is de gespecificeerde archeologische verwachting van het plangebied? Het bureauonderzoek is uitgevoerd op 27 en 28 juli Meegewerkt hebben: drs. G.W.J. Spanjaard (fysisch geograaf) en ir. E.M. ten Broeke (fysisch geograaf). 2.2 Methoden Het archeologisch onderzoek is uitgevoerd conform de eisen en normen zoals aangegeven in de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA, versie 3.1, augustus 2006), vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen (CCvD) Archeologie, ondergebracht bij de SIKB te Gouda. Voor de uitvoering van het bureauonderzoek gelden de specificaties LS01, LS02, LS03, LS04 en LS05. De resultaten van dit onderzoek worden in dit rapport weergegeven conform specificatie LS Beschikbaar via HAL.SCH.ARC Pagina 1 van 30

95 Binnen dit onderzoek zijn de volgende werkzaamheden verricht: afbakening plangebied en vaststellen van de consequenties van het mogelijk toekomstige gebruik (LS01); beschrijving van de huidige situatie (LS02); beschrijving van de historische situatie en mogelijke verstoringen (LS03); beschrijving van bekende archeologische waarden en aardwetenschappelijke gegevens (LS04); opstellen van een gespecificeerde verwachting (LS05). 3. RESULTATEN 3.1 Afbakening van het plangebied Het plangebied is gelegen aan de Rijpersweg 90, circa 1 km ten noorden van de kern van Oud Gastel in de gemeente Halderberge en heeft een oppervlakte van circa m 2 (zie afbeeldingen 1 en 2). Het wordt aan de westzijde begrensd door de Rijpersweg. Ten noorden en ten zuiden van het plangebied liggen woonpercelen en aan de oostzijde grenst het aan kleinschalige agrarische percelen. Het onderzochte gebied bevindt zich binnen een straal van circa 1,5 km rondom het plangebied. In het plangebied zal de bestaande woning worden gesloopt, waarna de nieuwbouw van een woning gerealiseerd zal worden (zie bijlage 2). Ter plaatse van de toekomstige bebouwing zal, bij de aanleg van een standaard fundering, de bodem tot een diepte van circa 1 m -mv worden afgegraven (bouwput). Indien kelders worden aangelegd onder de bebouwing, zal de bodem tot grotere diepte worden verstoord. Bepaald dient te worden of door de voorgenomen ingreep eventueel aanwezige waardevolle archeologische resten in de ondergrond worden aangetast. Volgens de topografische kaart van Nederland, kaartblad 43 H, 2004 (schaal 1:25.000), bevindt het maaiveld zich op een hoogte van circa 1,7 m +NAP. Volgens de isohypsenkaart van de Dienst Grondwaterverkenning van TNO, kaartblad 43 Oost, 1995 (schaal 1:50.000) bedraagt het freatisch grondwater ± 1,0 m +NAP, waardoor het grondwater zich naar verwachting bevindt op ± 1,0 m -mv. Omdat het plangebied op zand ligt en de toekomstige bebouwing maar op een beperkt deel van het plangebied zal gaan plaatsvinden, wordt niet verwacht dat het toekomstig grondwaterpeil zal worden beïnvloed. Mocht de toekomstige bebouwing toch invloed gaan hebben op het grondwaterpeil, dan zal dit niet anders zijn dan dat de huidige bebouwing heeft op het grondwaterpeil. 3.2 Beschrijving van het huidige gebruik Het plangebied is momenteel in gebruik als woonperceel, waarbij het zuidelijke deel bebouwd is met een woonhuis. Direct aangrenzend aan de bebouwing is een deel van het terrein voorzien van een verharding. De overige delen zijn onverhard en in gebruik als tuin HAL.SCH.ARC Pagina 2 van 30

96 3.3 Beschrijving van het historische gebruik De historische situatie is op verschillende historische kaarten als volgt: Tabel I. Geraadpleegd historisch kaartmateriaal Bron 2 Periode Kaartblad Schaal Omschrijving plangebied Kadastrale kaart (minuutplan) 1826 Oud en Nieuw Gastel, sectie D, blad 01 1:2.500 Plangebied onbebouwd en vermoedelijk in agrarisch gebruik. Gelegen binnen gebied genaamd De Veertiende Hoek. Oostgrens komt overeen met perceelsgrens. Militaire topografische kaart : Plangebied onbebouwd en in agrarisch gebruik. Bomenrijen/houtwallen op perceelsgrens. Rijpersweg ten westen aangelegd. Topografische kaart H 1: Eerste bebouwing binnen zuidwestelijk deel plangebied, overige delen in agrarisch gebruik. Topografische kaart H 1: Plangebied in gebruik als woonperceel. Bomenrijen/houtwallen op perceelsgrenzen. Grootschalige herverkaveling rondom plangebied. Topografische kaart H 1: Bomenrijen/houtwallen op perceelsgrenzen gerooid. Provinciale weg N268 aangelegd ten oosten van plangebied. Op basis van het beschikbare historische kaartmateriaal was het plangebied in het begin van de 19 de onbebouwd en vermoedelijk in agrarisch gebruik (zie afbeelding 3). Het maakte deel uit van een gebied genaamd De Veertiende Hoek. De oostgrens van het plangebied kwam overeen met een perceelsgrens. Aan het einde van de 19 de eeuw was het plangebied nog altijd onbebouwd en in agrarisch gebruik (zie afbeelding 5). Ter plaatse van de perceelsgrenzen waren houtwallen/bomenrijen aanwezig. Langs de westelijke begrenzing van het plangebied was de Rijpersweg aangelegd. In 1940 was de eerste bebouwing aanwezig binnen het zuidwestelijke deel van het plangebied (zie afbeelding 5). De overige delen van het plangebied bleven in agrarisch gebruik. Direct ten zuiden van het plangebied, aan de Rijpersweg, waren verschillende woonpercelen ingericht. In de jaren 60 van de 20 ste eeuw was het plangebied in gebruik als woonperceel, waarbij de ligging van de perceelsgrenzen overeen kwam met de begrenzing van het huidige plangebied (zie afbeelding 6). Langs de perceelsgrenzen waren nog altijd houtwallen/bomenrijen aanwezig. Rondom het plangebied had een grootschalige herverkaveling plaatsgevonden. In 1980 waren de bomenrijen/houtwallen op de perceelsgrenzen gerooid en was de provinciale weg N268 ten oosten van het plangebied gerealiseerd (zie afbeelding 7) HAL.SCH.ARC Pagina 3 van 30

97 3.4 Aardwetenschappelijke gegevens De volgende aardwetenschappelijke gegevens zijn bekend van het plangebied: Tabel II. Aardwetenschappelijke gegevens plangebied Type gegevens Gegevensomschrijving Geologie 3 Geomorfologie 4 Bodemkunde 5 (Nat-)eolische zanden van de Formatie van Boxtel op eolische en fluviatiele (kleine rivieren) zanden en kleien van de Formatie van Stramproy. Terrasafzettingswelvingen (3L12) Binnen bebouwde kom ( h BEBOUW). Dichtstbijzijnde gekarteerde eenheid: laarpodzolgronden, bestaande uit lemig fijn zand (chn23). Geologie 6,7,8 Het plangebied is gelegen nabij de noordwestelijke begrenzing van het Zuid-Nederlandse (dek-) zandgebied. Ten westen en ten noorden bevindt zicht het zuidwestelijk zeekleigebied. Deze beide gebieden, evenals het merendeel van Nederland, maken deel uit van het Noordzeebekken. Dit bekken vormde vanaf het Tertiair een dalingsgebied, waardoor tot het Pleistoceen een dik pakket mariene kleien en zanden is afgezet. Aan het begin van het Kwartair vond een sterke uitbreiding van de ijskappen op het noordelijk halfrond plaats, waardoor een wereldwijde regressie werd ingezet. Het landijs, dat tijdens de glacialen vanuit Scandinavië oprukte tot Midden-Nederland, bereikte het plangebied niet. Hier werden met name fluviatiele sedimenten afgezet door voorlopers van de Rijn en de Maas (Formaties van Waalre en Beegden) en door kleinere, lokale riviersystemen (Formatie van Stramproy). De afzettingen van de Formatie van Stramproy zijn deels ook van eolische oorsprong. Tijdens het laatste interglaciaal, het Eemien, steeg de zeespiegel tot ongeveer 7m +NAP, waarbij de terrasrand nabij Bergen op Zoom werd gevormd. Deze erosierand is, in minder sterke mate, ook ten westen en ten noorden van het plangebied aanwezig. Gedurende de laatste ijstijd, het Weichselien (ca jaar geleden), heerste er in Nederland een continentaal periglaciaal klimaat. Dit houdt in dat de omstandigheden erg koud en droog waren. Het landschap in Nederland bestond uit een poolwoestijn, waarin vrijwel geen vegetatie aanwezig was. Over een groot deel van Nederland werden niveo-eolische, fluvio-eolische en droog-eolische zanden afgezet. Grootschalige afzetting van niveo-eolische en fluvio-eolische zanden (voorheen aangeduid als de Oude Dekzanden) vond met name plaats tijdens het Laat-Pleniglaciaal. Deze zanden worden gerekend tot de Formatie van Boxtel en betreffen vaak matig gesorteerde zanden, welke onder zeer koude omstandigheden door water en wind als een vlakke deken over het landschap zijn afgezet. Kenmerkend is dan ook dat deze zanden veelal horizontaal gelaagd zijn en dat er lemige banden in voorkomen. Deze afzettingen worden vaak aangezien voor verspoelde dekzanden. De term verspoeld dekzand is enigszins misleidend. Het gaat namelijk niet om eolische zanden die later zijn verspoeld, maar eerder om fluviatiele zanden die later deels zijn opgestoven. 3 De Mulder et al., Alterra, Stichting voor Bodemkartering, Berendsen, Berendsen, De Mulder et al., HAL.SCH.ARC Pagina 4 van 30

98 De droog-eolische zanden, de dekzanden (voorheen Jonge Dekzanden), zijn afgezet tijdens het Laat- Glaciaal en behoren tot de Formatie van Boxtel, Laagpakket van Wierden. De zanden zij veelal afgezet in de vorm van langgerekte, vaak ZW-NO georiënteerde ruggen. Gelaagdheid is hierin meestal niet aanwezig, er komen geen leemlagen in voor en het betreft vaak goed gesorteerde zanden. Het Holoceen begon ongeveer jaar geleden en duurt nog steeds voort. Door de temperatuurstijging aan het eind van de Weichselien smolten de ijskappen op het noordelijk halfrond waardoor de zeespiegel sterk steeg. De gebieden ten noorden en ten westen van het plangebied kwamen binnen het West-Nederlandse getijdengebied te liggen. Op de hoger gelegen delen zijn er in (lokale) beekdalen afzettingen gevormd bestaande uit leem, veen en zand. Deze afzettingen worden gerekend tot het Laagpakket van Singraven, welke tevens behoort tot de Formatie van Boxtel. Geomorfologie Volgens de Geomorfologische kaart van Nederland (1:50.000) ligt het plangebied binnen een gebied van terrasafzettingswelvingen (code 3L12, zie afbeelding 8). Op een afstand van circa 500 m ten noorden en ten oosten van het plangebied bevinden zich dekzandruggen. Op een afstand van respectievelijk 500 en 600 m ten westen en ten noorden van het plangebied bevindt zich de overgang van de terrasrestwelvingen, via een vlakte van ten dele verspoelde dekzanden, naar de lager gelegen vlakte van getij-afzettingen. Uit het Algemeen Hoogtebestand Nederland (AHN) blijkt dat het plangebied op een relatief laag gelegen deel van de terrasafzettingswelving ligt. Ten noorden, oosten, westen en zuiden zijn hoger gelegen ruggen te herkennen, vermoedelijk dekzandruggen. Ten westen en ten noorden hiervan is de overgang naar de lager gelegen vlaktes zichtbaar. Op de overgang ligt de Oudendijk, welke van oudsher het land beschermde tegen het buitendijkse water. Bodemkunde Volgens de Bodemkaart van Nederland (1:50.000) is het plangebied niet gekarteerd vanwege de ligging binnen de bebouwde kom (zie afbeelding 10). De dichtstbijzijnde kaarteenheid betreft echter zowel in noordelijke als in oostelijke en westelijke richting laarpodzolgronden, bestaande uit lemig fijn zand (code chn23). Het is dan ook aannemelijk dat dit bodemprofiel (oorspronkelijk) ook binnen het plangebied voor komt. Bewoningsgeschiedenis Al vanaf de Oude Steentijd (Laat-Paleolithicum, zie bijlage 1) werd het zuidelijke dekzandlandschap bewoond door rondtrekkende jagers en verzamelaars. Vooral de hoger gelegen terreindelen zoals dekzandruggen en -koppen en de hoogste delen van de dekzandwelvingen, werden vanaf het Laat- Paleolithicum gekozen als woonplaats en begraafplaats. Deze vormden de meest reliëfrijke, hoogstgelegen en goed ontwaterde delen van het landschap, vaak met markante gradiënten naar lagere terreindelen. Tevens hadden beekdalen en (kleine) rivieren een grote aantrekkingskracht. De beek/rivier bood mogelijkheden tot visvangst en het bejagen van dieren die naar de beek/rivier trokken. Daarnaast was er in het beek-/rivierdal een rijke vegetatie voorhanden als voedselbron. De hogere dekzandruggen en -koppen nabij een beekdal waren dus de meest favoriete bewoningslocaties. Vanaf de Nieuwe Steentijd (Neolithicum) deden landbouwactiviteiten hun intrede. Nederzettingen ontstonden juist vaker op de overgang van de hoge zandgronden naar de lage beek-/rivierdalen (gebieden van dekzandwelvingen), gunstig gelegen tussen de weiden in de beek-/rivierdalen en vooral daar waar een aanzienlijk areaal aan hoge (zand)gronden aanwezig waren om in gebruik genomen te worden als landbouwgrond HAL.SCH.ARC Pagina 5 van 30

99 In de Middeleeuwen vond een geleidelijke omslag plaats in het agrarisch bedrijfssysteem, die ook landschappelijk gevolgen had. Door een intensiever bodemgebruik en het gelijktijdig in stand houden van de vruchtbaarheid van het steeds uitbreidende akkerareaal namen de heidevelden in omvang sterk toe. Door eeuwenlange bemesting werden vooral de hogere dekzandruggen geleidelijk opgehoogd. Deze staan voor de oostelijke zandgronden bekend als engen, enken, eenmans-essen of kampen. In het algemeen wordt de term "es" gebruikt. Doordat de hydrologische omstandigheden op korte afstand sterk wisselen, zijn nooit grote akkercomplexen tot ontwikkeling gekomen. Hier overheerste de individuele occupatie, waardoor kleine percelen ontstonden, met een afwisseling van grasland en akkerland. Vaak zijn de percelen omgeven door heggen of hakhout. De bewoning binnen het oostelijk dekzandlandschap was daardoor altijd sterk verspreid. Vanaf de Middeleeuwen verplaatste de bewoning zich ook naar de lager gelegen gebieden aan de randen van de essen, om zo maximaal gebruik te maken van het beschikbare landbouwareaal. 3.5 Archeologische waarden In Tabel III zijn de archeologische (indicatieve) waarden die bekend zijn voor het plangebied en de directe omgeving weergegeven. Tabel III. Archeologische (indicatieve) waarden Type gegevens Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) Archeologische advieskaart gemeente Halderberge Archeologische Monumenten Kaart (AMK) waarnemingen ARCHISII (Archeologisch Informatie Systeem) vondstmeldingen ARCHISII Gegevensomschrijving Zuidelijke deel niet gekarteerd. Noordelijke deel lage indicatieve archeologische waarde Lage archeologische verwachting. Geen AMK-terreinen binnen het onderzoeksgebied , , , en Geen vondstmeldingen binnen het onderzoeksgebied. onderzoeksmeldingen ARCHISII 8.876, , , , , , , , , , , , , , en De ligging van de waarden is weergegeven in de afbeeldingen 11 t/m 14. Indicatieve archeologische waarde Volgens de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) van Nederland (1:50.000) is het zuidelijk deel van het plangebied niet gekarteerd vanwege de ligging binnen de bebouwde kom van Oud Gastel (zie afbeelding 11). Het noordelijk deel bevindt zich in een gebied met een lage indicatieve archeologische waarde. De archeologische verwachtingskaart van de gemeente Halderberge is opgesplitst in een kaart voor het stedelijk gebied en 3 kaarten voor het landelijk gebied, betreffende de verwachting voor nederzettingsresten van jagers/verzamelaars (Laat-Paleolithicum/Neolithicum), vroege landbouwers (Neoithicum/Vroege Middeleeuwen) en landbouwers (Late Middeleeuwen/Nieuwe Tijd). Het plangebied ligt binnen stedelijk gebied, en heeft een lage archeologische verwachting (zie afbeelding 12). Binnen dergelijke gebieden wordt archeologisch onderzoek volgens het beleid van de gemeente Halderberge niet noodzakelijk geacht, met uitzondering van plangebieden die binnen archeologische monumenten en bekende vindplaatsen liggen. Volgens de 3 archeologische verwachtingskaarten voor het landelijk gebied hebben de terreinen rondom het plangebied eveneens een lage verwachting voor alle archeologische perioden (zie afbeeldingen 13 t/m 15) HAL.SCH.ARC Pagina 6 van 30

100 Archeologische monumenten rondom het plangebied Er bevinden zich geen archeologische monumenten binnen het onderzoeksgebied. In het verleden uitgevoerde archeologische onderzoeken rondom het plangebied In het verleden zijn rondom het plangebied reeds verschillende archeologische onderzoeken uitgevoerd, welke hieronder worden beschreven op volgorde van toenemende afstand tot het plangebied. Op een afstand van gemiddeld 450 m ten zuidwesten van het plangebied, ter plaatse van de Oudendijk 58, is in 2008 door Bureau Interdisciplinaire Landschapsanalyse een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd. 9 Uit het bureauonderzoek is gebleken dat op de locatie vermoedelijk een Laat- Middeleeuwse tot Nieuwetijdse huisplaats met gracht aanwezig is geweest. Op basis hiervan is aanbevolen een proefsleuvenonderzoek uit te voeren, ter kartering en waardering van mogelijk aanwezige funderingsresten en sporen van de omgrachting. Tevens is geadviseerd de geplande sloopwerkzaamheden van de bestaande bebouwing voorlopig te beperken tot het maaiveld. Op een afstand van gemiddeld 700 m ten zuidwesten van het plangebied, ter plaatse van de Rolleweg, is in 2003 door RAAP een archeologische begeleiding van graafwerkzaamheden uitgevoerd. 10 Tijdens deze begeleiding zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Geadviseerd is dan ook de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. Op een afstand van gemiddeld 1,0 km ten zuidoosten van het plangebied, ter plaatse van de Vierschaarstraat 34, is in 2007 door Sagro Milieu Advies Zeeland bv een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd. 11 Vanwege de aanwezigheid van een eerddek en de mogelijkheid op de aanwezigheid van archeologische resten uit alle perioden, is geadviseerd een Inventariserend VeldOnderzoek (IVO) uit te voeren in de vorm van proefsleuven. Dit proefsleuvenonderzoek is in 2007 uitgevoerd door SOB Research, waarbij 3 sleuven zijn gegraven met een totale oppervlakte van 158 m In de sleuven zijn een zilveren munt, een lakenlood en een koperen knoop aangetroffen die alle drie dateren uit de Nieuwe Tijd. 13 Verder is een aantal aardewerkfragmenten daterend uit de periode Late Middeleeuwen-Nieuwe Tijd aangetroffen, welke vermoedelijk zijn opgebracht met bemestingsmateriaal. Tevens bleken sporen aanwezig van enkele ondiepe kuilen, paalkuilen en ploegsporen, welke echter niet behoudenswaardig waren. Vanwege de aard van de grondsporen, het ontbreken van diagnostisch vondstmateriaal in de sporen en het weinig zeldzame karakter van dergelijke sporen is geadviseerd om de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. Dit advies is overgenomen door het bevoegd gezag. Op een afstand van gemiddeld 1,15 km ten zuiden van het plangebied, ter plaatse van de kruising Korte Dreef/Kerkstraat, is in 2004 door RAAP een archeologisch booronderzoek uitgevoerd, welke deellocatie 207 vormt van het project Bouwen binnen strakke contouren. 14 Tijdens het booronderzoek zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen, op basis waarvan geadviseerd is de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. 9 ARCHIS-onderzoeksmelding: / Van der Loo-Goevaerts, ARCHIS-onderzoeksmelding: / Keijers, ARCHIS-onderzoeksmelding: ARCHIS-onderzoeksmelding: ARCHIS-waarneming: / Wattenberghe, ARCHIS-onderzoeksmelding: / Demey, HAL.SCH.ARC Pagina 7 van 30

101 Op een afstand van gemiddeld 1,15 km ten zuiden van het plangebied, ter plaatse van het centrum van Oud Gastel, is in 2008 door RAAP een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd. 15 Geadviseerd is om toekomstige graafwerkzaamheden in het centrum archeologisch te laten begeleiden. Eerder al, in 1995, werd in het noordwestelijke deel van het centrum, ter plaatse van het park achter het voormalige gemeentehuis, een waterput/waterreservoir aangetroffen welke vermoedelijk een rioolopvangplaats of bakoven betrof uit de Nieuwe Tijd C ( ). 16 Tevens ligt binnen het zuidoostelijke deel, ter plaatse van de Monseigneur van Meeuwissenweg, een terrein waar vermoedelijk resten van havezate t Hof aanwezig zijn, daterend uit de Nieuwe Tijd. 17 Op een afstand van gemiddeld 1,15 km ten zuiden van het plangebied, ter plaatse van de Kerkstraat 10, is in 2008 door Bureau Interdisciplinaire Landschapsanalyse een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd. 18 Uit dit onderzoek is gebleken dat voor de locatie een lage archeologische verwachting geldt. Geadviseerd is dan ook om de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. Dit advies is overgenomen door het bevoegd gezag. Op een afstand van gemiddeld 1,2 km ten oosten van het plangebied, ter plaatse van de Stoofstraat, is in 2006 door Bureau Interdisciplinaire Landschapsanalyse een archeologisch booronderzoek uitgevoerd. 19 Geadviseerd is om de voorgenomen bouwwerkzaamheden archeologische te laten begeleiden door amateur-archeologen. Op een afstand van gemiddeld 1,2 km ten zuidoosten van het plangebied, ter plaatse van de Provinciale Weg S8, is in 2008 door BAAC bv een archeologisch booronderzoek uitgevoerd. 20 Geadviseerd is om de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. Op een afstand van gemiddeld 1,2 km ten zuiden van het plangebied, ter plaatse van de Hil, is in 2004 door RAAP een archeologisch booronderzoek uitgevoerd, welke deellocatie 206 vormt van het project Bouwen binnen strakke contouren. 21 Tijdens het booronderzoek zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Het veldonderzoek heeft echter onvoldoende informatie opgeleverd om tot een waardestelling te komen, op basis waarvan geadviseerd is eventuele graafwerkzaamheden archeologisch te laten begeleiden. Op een afstand van gemiddeld 1,2 km ten zuidwesten van het plangebied, ter plaatse van de Rozemarijnlaan, is in 2004 door RAAP een archeologisch booronderzoek uitgevoerd, welke deellocatie 209 vormt van het project Bouwen binnen strakke contouren. 22 Tijdens het booronderzoek zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Geadviseerd is dan ook om de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. Op een afstand van gemiddeld 1,25 km ten zuidoosten van het plangebied, ter plaatse van de Kerkstraat 34, is in 2008 door RAAP een archeologisch onderzoek uitgevoerd. 23 Gezien het beperkte oppervlak van de locatie (< 100 m 2 ) en de omvang van de hierbinnen reeds aanwezige bodemverstoringen, is geadviseerd de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. 15 ARCHIS-onderzoeksmelding: ARCHIS-waarneming: ARCHIS-waarneming: / Mastboom, 1945 / Juten, 1894 / Ter Schegget, ARCHIS-onderzoeksmelding: ARCHIS-onderzoeksmelding: ARCHIS-onderzoeksmelding: / De Vos et al., ARCHIS-onderzoeksmelding: / Demey, ARCHIS-onderzoeksmelding: / Demey, ARCHIS-onderzoeksmelding: HAL.SCH.ARC Pagina 8 van 30

102 Op een afstand van gemiddeld 1,25 km ten zuidwesten van het plangebied, ter plaatse van de Marienhof, is in 2004 door RAAP een archeologisch booronderzoek uitgevoerd, welke deel uit maakt van het project Bouwen binnen strakke contouren. 24 Tijdens het booronderzoek zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Geadviseerd is dan ook om de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. Op een afstand van gemiddeld 1,5 km ten oosten van het plangebied, ter plaatse van het Bremswegje, is in 2007 door Bureau Interdisciplinaire Landschapsanalyse een archeologisch booronderzoek uitgevoerd. 25 Geadviseerd is om de locatie vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. Op een afstand van gemiddeld 1,5 km ten zuidoosten van het plangebied, ter plaatse van de Vierschaarstraat, is in 2008 door SOB Research een archeologisch booronderzoek uitgevoerd. 26 Tijdens dit onderzoek zijn geen sporen van historische bebouwing aangetroffen. Vanwege de geologische opbouw en het bodemtype binnen de onderzoekslocatie, bleek de aanwezigheid van archeologische resten uit de prehistorie echter wel mogelijk. Op basis hiervan is geadviseerd een proefsleuvenonderzoek uit te laten voeren. Overige waarnemingen rondom het plangebied In het verleden is rondom het plangebied een tweetal losse waarnemingen gedaan, welke hieronder worden beschreven op volgorde van toenemende afstand tot het plangebied. Op een afstand van circa 800 m ten oosten van het plangebied, ter plaatse van de Stoof, is tijdens een archeologische (veld-)kartering in 2004 door RAAP een aantal aardewerkfragmenten aangetroffen. Enkele hiervan dateren uit de Late-Middeleeuwen, enkele uit de periode Late-Middeleeuwen of Nieuwe Tijd en een aantal was niet nauwkeuriger te dateren dan uit de perioden Neollithicum t/m Nieuwe Tijd. 27 Op een afstand van circa 1,3 km ten zuidwesten van het plangebied, ter plaatse van de Boschjes, is tijdens een archeologische (veld-)kartering in 2004 door RAAP een fragment roodbakkend geglazuurd aardewerk aangetroffen. 28 Het fragment dateert uit de periode Late Middeleeuwen of Nieuwe Tijd. 3.6 Gespecificeerde archeologische verwachting Op grond van de verzamelde archeologische en aardwetenschappelijke informatie is de volgende gespecificeerde verwachting opgesteld: Het plangebied is vermoedelijk relatief laag gelegen op een terrasafzettingswelving, waarop een laarpodzolprofiel tot ontwikkeling is gekomen. Ten noorden en ten westen van het plangebied bevindt zich de Holocene getijdenvlakte, waar plaatselijk dekzandruggen bovenuit komen. Ook op de terrasafzettingswelving zijn dekzandruggen aanwezig. Het zullen vooral de dekzandruggen en de hogere delen van de terrasafzettingswelving zijn, die de meeste voorkeur zullen hebben gehad als bewoningslocatie. Voor het plangebied zelf wordt de kans op het voorkomen van archeologische resten dan ook laag geacht voor alle archeologische perioden. 24 ARCHIS-onderzoeksmelding: / Demey, ARCHIS-onderzoeksmelding: / De Boer, ARCHIS-onderzoeksmelding: ARCHIS-waarneming: ARCHIS-waarneming: HAL.SCH.ARC Pagina 9 van 30

103 Daarnaast bevindt het plangebied zich binnen de bebouwde kom van Oud Gastel, waardoor de bodem binnen (een deel van) het plangebied vermoedelijk reeds verstoord zal zijn. Het zuidelijke deel is bebouwd met een woning en de aangrenzende terreindelen zijn voorzien van een verharding. Tijdens de aanleg van de bebouwing, en in mindere mate bij de aanleg van de terreinverharding, is het zeer waarschijnlijk dat (een deel van) het oorspronkelijke bodemprofiel verstoord is geraakt. Binnen deze delen mag dan ook worden aangenomen dat eventueel aanwezige archeologische resten in een verstoorde context voorkomen. De overige delen van het plangebied zijn in gebruik als tuin. Hier mag worden verwacht dat de bodem, op de bouwvoor (bovenste 30 cm) na, minimaal verstoord is. Tabel IV. Gespecificeerde archeologische verwachting Archeologische periode Gespecificeerde verwachting Te verwachten resten en/of sporen Relatieve diepte t.o.v. het maaiveld (Laat-)Paleolithicum laag vuursteenstrooiïngen en vuurstenen gebruiksvoorwerpen onder het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-) eolische zanden Mesolithicum laag vuursteenstrooiïngen en vuurstenen gebruiksvoorwerpen onder het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-) eolische zanden Neolithicum laag akkerlaag en/of nederzettingssporen: kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, vuursteenstrooiïngen en vuurstenen gebruiksvoorwerpen, houtskool en gebruiksvoorwerpen Bronstijd laag akkerlaag en/of nederzettingssporen: kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, vuursteenstrooiïngen en vuurstenen gebruiksvoorwerpen, metaalresten, houtskool, botresten en gebruiksvoorwerpen IJzertijd laag akkerlaag en/of nederzettingssporen: kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, metaalresten, glasresten, houtskool, botresten en gebruiksvoorwerpen Romeinse Tijd laag akkerlaag en/of nederzettingssporen: kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, metaalresten, glasresten, houtskool, botresten en gebruiksvoorwerpen onder het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-) eolische zanden onder het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-) eolische zanden onder het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-) eolische zanden onder het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-) eolische zanden Middeleeuwen laag bewoningssporen van een boerenerf: kleine fragmenten aardewerk, metaalresten, glasresten, houtskool, botresten, organische resten en gebruiksvoorwerpen Nieuwe Tijd laag bewoningssporen van een boerenerf: kleine fragmenten aardewerk, metaalresten, glasresten, houtskool, botresten, organische resten en gebruiksvoorwerpen onder/in het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-) eolische zanden in het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-) eolische zanden HAL.SCH.ARC Pagina 10 van 30

104 4. CONCLUSIES Voor het bureauonderzoek zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld: Wat is er bekend over bodemverstorende ingrepen binnen het plangebied uit het verleden? Is er bijvoorbeeld informatie bekend over vroegere ontgrondingen, bodemsaneringen, egalisaties, diepploegen of landinrichting? Het zuidelijk deel van het plangebied is bebouwd met een woning, waaromheen terreinverhardingen aanwezig zijn. Ter plaatse van de bebouwde terreindelen, en in mindere mate ook de verharde terreindelen, mag worden aangenomen dat het oorspronkelijke bodemprofiel verstoord dan wel afgegraven is. De overige delen van het plangebied zijn in gebruik als tuin. Hier mag worden aangenomen dat de bodem, op de bouwvoor (bovenste 30 cm) na, minimaal verstoord is. Ligt het plangebied binnen een landschappelijke eenheid, welke vanuit archeologisch oogpunt een specifieke aandachtslocatie kan betreffen (zoals een relatief hoge dekzandkop of rug, nabij een veengebied, een beekdal)? Het plangebied ligt relatief laag op een terrasafzettingswelving, in de directe nabijheid van hoegere terreindelen (o.a. dekzandruggen). De hogere, en daarmee drogere terreindelen rondom het plangebied zullen van oudsher eerder de voorkeur hebben genoten als nederzettingslocatie. Wat is de gespecificeerde archeologische verwachting van het plangebied? Het plangebied heeft een lage archeologische verwachting voor alle perioden vanaf het Laat- Paleolithicum. Eventueel aanwezige resten worden onder/in het matig dikke eerddek en in de top van de onderliggende (nat-)eolische zanden verwacht. 5. ADVIES Gezien de lage archeologische verwachting adviseert Econsultancy om het plangebied, conform het archeologisch beleid binnen de gemeente Halderberge, vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen. De archeologische meldingsplicht blijft echter bestaan. Mochten tijdens de werkzaamheden toch archeologische resten worden aangetroffen, dan dient dit onverwijld aan het bevoegd gezag, de gemeente Halderberge, te worden gemeld. Het bevoegd gezag beslist of de locatie definitief kan worden vrijgegeven. Econsultancy Doetinchem, 28 juli HAL.SCH.ARC Pagina 11 van 30

105 LITERATUUR Alterra, 2003: Digitale Geomorfologische kaart van Nederland, schaal 1: Berendsen, H.J.A., 2008: Fysische Geografie van Nederland, deel 1: De vorming van het land. Inleiding in de geologie en de geomorfologie. Van Gorcum, Assen. Berendsen, H.J.A., 2005: Fysische Geografie van Nederland, deel 4: Landschappelijk Nederland. De fysisch-geografische regio's. Van Gorcum, Assen. Boer, E. de, 2008: Halderberge (NB) - Oud Gastel, Bremswegje 7c. Archeologisch bureau- en inventariserend veldonderzoek. BILAN-rapport Demey, D., 2004: Bouwen binnen strakke contouren, fase 2, gemeente Halderberge: Een inventariserend archeologisch onderzoek. Raap-rapport Juten, W.J.F., 1894: T kasteeltje Grimhuysen. In: Taxandria 1 (p ). Keijers, D.M.G., 2003: Plangebied Rolleweg te Oud Gastel, gemeente Halderberge, een IAO. RAAPnotitie 473. Loo-Goevaerts, S. van der, 2010: Halderberge (NB) Oud Gastel, Oudendijk 58. BAAC-BILANrapport B1510. Mastboom, H., 1945: Het Hof van Oud Gastel. In: Jaarboek De Ghulden Roos 5 (p ). Mulder, E.F.J. de, Geluk, M.C., Ritsema, I.L., Westerhoff, W.E., Wong, T.E. 2003: De ondergrond van Nederland. Wolters-Noordhoff, Groningen. Schegget, M.E. ter, 1997; in: Een aanvullende inventarisatie ten behoeve van de indicatieve kaart van archeologische waarden (IKAW) (p ). Stichting voor Bodemkartering, 1967: Bodemkaart van Nederland, schaal 1:50.000, blad 43 Oost/- Willemstad. Vos, S. de, Boer, E. de, Krekelbergh, N., 2006: Halderberge-Oud Gastel (NB), Stoofstraat. Archeologisch bureauonderzoek. BILAN-rapport 2006/111. Wattenberghe, J.E.M., 2008: Inventariserend veldonderzoek door middel van proefsleuven Plangebied Vierschaarstraat 32-34, Oud Gastel, gemeente Halderberge. In: SOB Research-rapport HAL.SCH.ARC Pagina 12 van 30

106 Afbeelding 1 HEIJNINGEN Klundert OUDEMOLEN NB Zev enberge rgen Dinteloord N MOERSTRATEN KRUISLAND Fijnaart STAMPERSGAT Oud Gastel STANDDAARBUITEN Oudenbosch Hoeven en BOSSCHENHOOFD ZEGGE Sint Willebro SS m Rucphen ROOSENDAAL Wouw Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Locatie van het plangebied binnen Nederland bron: Geodan HAL.SCH.ARC Pagina 13 van 30

107 Afbeelding N 0 Rijpersweg 25m Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Detailkaart van het plangebied Legenda Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 14 van 30

108 N Afbeelding 3 Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Kadastrale kaart uit 1826 (Minuutplan) Legenda Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 15 van 30

109 Afbeelding 4 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Militaire topografische kaart uit 1897 Legenda Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 16 van 30

110 Afbeelding 5 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Topografische kaart uit 1940 Legenda Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 17 van 30

111 Afbeelding 6 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Topografische kaart uit 1968 Legenda Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 18 van 30

112 Afbeelding 7 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Topografische kaart uit 1980 Legenda Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 19 van 30

113 Afbeelding HAL.SCH.ARC Pagina 20 van 30

114 Afbeelding 9 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) Legenda in meter +NAP Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 21 van 30

115 Afbeelding HAL.SCH.ARC Pagina 22 van 30

116 Afbeelding HAL.SCH.ARC Pagina 23 van 30

117 Afbeelding 12 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Archeologische beleidskaart van de gemeente Halderberge voor het stedelijk gebied van Oud Gastel Legenda: zie hieronder Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 24 van 30

118 Afbeelding 13 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Archeologische verwachtingskaart voor jagers-verzamelaars van de gemeente Halderberge Legenda: zie hieronder Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 25 van 30

119 Afbeelding 14 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Archeologische verwachtingskaart voor vroege landbouwers van de gemeente Halderberge Legenda: zie hieronder Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 26 van 30

120 Afbeelding 15 N Oud Gastel (gemeente Halderberge) - Rijpersweg 90 Archeologische verwachtingskaart voor landbouwers van de gemeente Halderberge Legenda: zie hieronder Plangebied HAL.SCH.ARC Pagina 27 van 30

121 Bijlage 1 Overzicht geologische en archeologische tijdvakken HAL.SCH.ARC Pagina 28 van 30

122 HAL.SCH.ARC Pagina 29 van 30

123 Bijlage 2 Planontwerp HAL.SCH.ARC Pagina 30 van 30

124

125

126 Geluidbelasting wegverkeer, Adviesburo Vanderboom BV, 16 september 2010

127 Geluidbelasting wegverkeer op woning Rijpersweg 90 te Oud Gastel versie 16 september 2010 opdrachtnummer datum 16 september 2010 opdrachtgever Econsultancy bv Fabriekstraat 19c 7005 AP Doetinchem auteur A.D. Postma

128 INHOUDSOPGAVE bladzijde INHOUDSOPGAVE... I SAMENVATTING INLEIDING GELUIDBELASTING WEGVERKEER Verkeerscijfers Rekenmodel Resultaten 5 3 CONCLUSIES Toetsing en hogere waarde Maatregelen Hogere waarde Eis geluidwering 7 BIJLAGEN onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer bestand r1.doc bladzijde pagina i

129 SAMENVATTING In opdracht van Econsultancy bv is een onderzoek ingesteld naar de geluidbelasting door wegverkeer op een woningbouwlocatie aan de Rijpersweg 90 te Oud Gastel. De te bouwen woning vervangt de bestaande bebouwing. De woningbouwlocatie is gelegen binnen de bebouwde kom van Oud Gastel binnen de geluidzone van de N258 op een afstand van ca. 68 meter uit de as van de weg. De geplande woning ligt tevens op ca. 9 meter uit de as van de Rijpersweg. Deze weg kent een maximum snelheid van 30 km/uur en heeft daarom geen geluidzone in de zin van de Wet Geluidhinder. Een situatieoverzicht is weergegeven in tekening 1 in bijlage I. De geluidbelasting is berekend met behulp van een rekenmodel op basis van de weg- en verkeersgegevens zoals aangeleverd door de gemeente Halderberge en de provincie Noord Brabant. Tabel i geeft voor de N268 een overzicht van de berekende invallende geluidbelasting Lden in 2020, incl. 2 db aftrek ex. art. 110-g Wgh. opdrachtnummer datum 16 september 2010 opdrachtgever Econsultancy bv Fabriekstraat 19c 7005 AP Doetinchem auteur A.D. Postma TABEL i overzicht berekende invallende geluidbelasting Lden (db) tgv de N268 incl. aftrek van 2 db Punt gevel 1,5 m 4,5 m 7,5 m Voorgevel Linker zijgevel Rechter zijgevel Achtergevel De geluidbelasting bedraagt 55 db na aftrek van 2 db ex art 110-g Wgh ten gevolge van wegverkeer op de N268. De voorkeursgrenswaarde van 48 db wordt daarmee op de woning overschreden. De maximale hogere waarde van 63 db wordt niet overschreden. Het terugbrengen van de geluidbelasting tot onder de voorkeursgrenswaarde is op deze locatie niet kosteneffectief dan wel landschappelijk ongewenst. Voor de woning dient een hogere waarde te worden aangevraagd van 55 db voor wegverkeer op de N

130 Bovendien dient de genodigde geluidwering te worden bepaald voor de geluidbelasting van alle wegen samen, dus inclusief de Rijpersweg. Tabel ii geeft voor de een overzicht van de gesommeerde invallende geluidbelasting Lden in 2020, zonder aftrek TABEL ii: overzicht gesommeerde invallende geluidbelasting Lden (db) tgv alle wegen samen zonder aftrek Punt gevel 1,5 m 4,5 m 7,5 m 1 Voorgevel Linker zijgevel Rechter zijgevel Achtergevel Voor de gevels van de woning is een G A;k vereist van db. Voor alle gevels, met een geluidbelasting van 54 db of meer, zijn aanvullende geluidwerende voorzieningen nodig. T.b.v. de bouwaanvraag, nadat de tekeningen definitief zijn, dient een rapport te worden toegevoegd met de noodzakelijke geluidwerende voorzieningen. onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer bestand r1.doc bladzijde pagina 2

131 1 INLEIDING In opdracht van Econsultancy bv is een onderzoek ingesteld naar de geluidbelasting door wegverkeer op een woningbouwlocatie aan de Rijpersweg 90 te Oud Gastel. De te bouwen woning vervangt de bestaande bebouwing. De woningbouwlocatie is gelegen binnen de bebouwde kom van Oud Gastel binnen de geluidzone van de N258 op een afstand van ca. 68 meter uit de as van de weg. De geplande woning ligt tevens op ca. 9 meter uit de as van de Rijpersweg. Deze weg kent een maximum snelheid van 30 km/uur en heeft daarom geen geluidzone in de zin van de Wet Geluidhinder. Een situatieoverzicht is weergegeven in tekening 1 in bijlage I. De voorkeursgrenswaarde voor de etmaalwaarde van de geluidbelasting op de gevels van de woning t.g.v. een weg bedraagt 48 db. De gemeente kan volgens art. 83, lid 1 en 2 van de Wet geluidhinder (Wgh) voor woningen een hogere waarde vaststellen, in principe tot: - 53 db in buitenstedelijk gebied - 63 db in stedelijk gebied. Een hogere waarde mag alleen worden vastgesteld als maatregelen om de geluidbelasting tot 48 db te beperken onvoldoende doeltreffend zijn of als deze maatregelen ernstige bezwaren hebben van stedenbouwkundige, verkeerskundige, landschappelijke of financiële aard (Wgh art 110-a). De gemeente of provincie moet zelf motiveren waarom ze een hogere waarde wil vaststellen en waarom niet aan de voorkeursgrenswaarde kan worden voldaan. onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer bestand r1.doc De op de geplande woninggevels invallende geluidbelasting B i kan worden bepaald met een rekenmodel, volgens het Reken- en Meetvoorschrift Geluidhinder Deze methoden zijn gebaseerd op het berekenen van de geluidemissie (afhankelijk van het aantal en type voertuigen, het soort wegdek, de rijsnelheid en enkele correctiefactoren) en de geluidoverdracht tussen de weg en het immissiepunt (woninggevel). Daarbij is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: - situatieoverzicht en voorlopige uitgangspunten van de opdrachtgever, - verkeerscijfers van de provincie Noord Brabant en de gemeente Halderberge. De geluidbelasting wordt berekend in hoofdstuk 2. bladzijde pagina 3

132 2 GELUIDBELASTING WEGVERKEER 2.1 Verkeerscijfers Bij het berekenen van de geluidbelasting wordt uitgegaan van de verkeersintensiteit in de toekomstige situatie. De weg- en verkeersgegevens zijn in tabel II.1 weergegeven. Bij de berekeningen is uitgegaan van tellingen van de verkeersintensiteit in 2009 voor de N268 en de Rijpersweg. Gerekend is met een jaarlijkse autonome groei van 1,5 % tussen 2009 en TABEL II.1: overzicht weg- en verkeersgegevens Wegvak Omschrijving N268 Rijpersweg - etmaalintensiteit jaar 2009 (telgegevens) - etmaalintensiteit jaar daguurintensiteit [%] - avonduurintensiteit [%] - nachtuurintensiteit [%] - perc. lichte motorvoertuigen dag/avond/nacht [%] - perc. middelzware vrachtw dag/avond/nacht [%] - perc. zware vrachtwagens dag/avond/nacht [%] - rijsnelheid [km/uur] - type wegdek - verkeerregelinstallatie binnen 150 m - obstakel binnen 100 meter ,4 3,3 1,2 87,7/90,0/77,1 5,7/2,3/4,2 6,6/7/7/18,7 80 DAB nee nee ,7 2,4 0,67 92,3 3,9 3,8 30 DAB nee nee De Rijpersweg kent geen zone in de zin van de Wet Geluidhinder. De weg is in het kader van een goede ruimtelijke ordening meegenomen bij het bepalen van de totale geluidbelasting van alle wegen samen. onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer Rekenmodel De op de geplande woning invallende geluidbelasting B i kan worden bepaald met een rekenmodel, volgens het Reken- en Meetvoorschrift Geluidhinder In deze situatie is binnen de randvoorwaarden gebruik gemaakt van rekenmethode II. bestand r1.doc bladzijde pagina 4

133 2.3 Resultaten Tabel II.2 geeft voor de N268 een overzicht van de berekende invallende geluidbelasting Lden in 2020, incl. 2 db aftrek ex. art. 110-g Wgh. TABEL II.2: overzicht berekende invallende geluidbelasting Lden (db) tgv de N268 incl. aftrek van 2 db Punt gevel 1,5 m 4,5 m 7,5 m 1 Voorgevel Linker zijgevel Rechter zijgevel Achtergevel Voor de invoergegevens in het model en de rekenresultaten wordt verwezen naar de berekeningen in bijlage II. onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer bestand r1.doc bladzijde pagina 5

134 3 CONCLUSIES 3.1 Toetsing en hogere waarde De geluidbelasting bedraagt 55 db na aftrek van 2 db ex art 110-g Wgh ten gevolge van wegverkeer op de N268. De voorkeursgrenswaarde van 48 db wordt daarmee op de woning overschreden. De maximale hogere waarde van 63 db wordt niet overschreden. Hieronder zijn maatregelen beschreven om de geluidbelasting ten gevolge van de N268 zo mogelijk tot onder de maximale grenswaarde te doen afnemen. 3.2 Maatregelen Maatregelen aan de bron Door het toepassen van een stil wegdek zou de geluidbelasting met ca. 4 db afnemen. Het vervangen van een wegdek is een taak van de wegbeheerder. Het vervangen van een wegdek door een stille variant is voor één woning niet kosteneffectief en daarom niet verder uitgewerkt. Afscherming van de woning Het afschermen van een woning met 2 woonlagen met een geluidscherm van ten minste 4,5 meter hoogte kan ca db bijdragen aan de reductie van de geluidbelasting. Deze maatregel zou bovendien moeten worden getroffen op zo kort mogelijke afstand van de weg. Het plaatsen van een scherm tussen de weg en de woning is uit landschappelijk oogpunt ongewenst en daarom niet verder uitgewerkt. Bovendien is het treffen van de maatregel voor één woning niet kosteneffectief. onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer Hogere waarde Het terugbrengen van de geluidbelasting tot onder de voorkeursgrenswaarde is op deze locatie niet kosteneffectief dan wel landschappelijk ongewenst. Voor de woning dient een hogere waarde te worden aangevraagd van 55 db voor wegverkeer op de N268. bestand r1.doc bladzijde pagina 6

135 3.4 Eis geluidwering Volgens het Bouwbesluit moet de zgn. karakteristieke geluidwering G A;k van de uitwendige scheidingsconstructie van een verblijfsgebied in een woning ten minste gelijk zijn aan de invallende geluidbelasting verminderd met 33 db; voor verblijfsruimten gelden 2 db lagere waarden voor de geluidwering G A;k. De voorschriften hebben tot doel de geluidbelasting binnenshuis in de verblijfsgebieden van een woning te beperken tot 33 db. Bij een geluidbelasting van 53 db of minder is de minimum G A;k vereist van 20 db. Bij het bepalen van de benodigde geluidwering mag geen aftrek plaatsvinden ex. artikel 110-g Wgh. Bovendien dient de genodigde geluidwering te worden bepaald voor de geluidbelasting van alle wegen samen, dus inclusief de Rijpersweg. Tabel III.1 geeft voor de een overzicht van de gesommeerde invallende geluidbelasting Lden in 2020, zonder aftrek TABEL III.1: overzicht gesommeerde invallende geluidbelasting Lden (db) tgv alle wegen samen zonder aftrek Punt gevel 1,5 m 4,5 m 7,5 m 1 Voorgevel Linker zijgevel Rechter zijgevel Achtergevel Voor de gevels van de woning is een G A;k vereist van db. Voor alle gevels, met een geluidbelasting van 54 db of meer, zijn aanvullende geluidwerende voorzieningen nodig. T.b.v. de bouwaanvraag, nadat de tekeningen definitief zijn, dient een rapport te worden toegevoegd met de noodzakelijke geluidwerende voorzieningen. A.D. Postma. onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer bestand r1.doc bladzijde pagina 7

136 Bijlage I Tekeningen onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer bestand r1.doc bladzijde pagina 8

137 tekening 1 schaal 1:1000 ontvangerpunt project-nummer : versie : 15 september 2010 Situatie-overzicht N

138 Bijlage II Berekeningen geluidbelasting en toelichting opdrachtnummer datum 16 september 2010 opdrachtgever Econsultancy bv Fabriekstraat 19c 7005 AP Doetinchem auteur A.D. Postma

139

140

141

142

143

144

145

146 Grenswaarden nieuwe woningen langs bestaande wegen Wanneer de geluidbelasting op een nieuw te bouwen woning(en), door wegverkeer, in het zgn. maatgevende jaar (10 jaar na aanvraag vergunning) en na toepassing van de zgn. "tijdelijke aftrek" ex. art. 110-g Wgh, hoger is dan de voorkeursgrenswaarde van 48 db, kan alleen een bouwvergunning worden verleend als het bevoegd gezag een hogere grenswaarde heeft vastgesteld. In de meeste gevallen zijn B&W bevoegd om een hogere waarde vast te stellen (Wgh art 110 a). Uitzonderingen zijn: - de aanleg van een rijks- of provinciale weg of een hoofdspoorweg - bij vaststellen of wijzigen van een zone rond een industrieterrein van regionale betekenis Volgens art. 83 lid 1, 2 en 4 kan een hogere toelaatbare geluidbelasting worden vastgesteld voor nieuwe woningen langs een bestaande weg, van ten hoogste: - 53 db in buitenstedelijk gebied - 58 db voor een agrarische bedrijfswoning - 63 db in stedelijk gebied - 68 db voor een spoorweg Een hogere waarde mag alleen worden vastgesteld als maatregelen om de geluidbelasting tot 50 db(a) te beperken onvoldoende doeltreffend zijn of als deze maatregelen ernstige bezwaren hebben van stedenbouwkundige, verkeerskundige, vervoerskundige, landschappelijke of financiële aard (Wgh art 110a) Met de wijziging van de Wet geluidhinder op 1 januari 2007 is het merendeel van de overige randvoorwaarden en criteria, waaronder een hogere waarde kan worden verleend, komen te vervallen. De gemeente of GS moet zelf motiveren waarom ze een hogere waarde wil vaststellen en waarom niet aan de voorkeursgrenswaarde kan worden voldaan.

147 Het bevoegd gezag kan geen hogere waarde vaststellen dan de maximale hogere waarden voor de betreffende situatie. Op grond van de Interimwet Stad en Milieu kan hier onder strikte voorwaarden van worden afgeweken. B&W laten de vastgestelde hogere waarde zo snel mogelijk vastleggen in het kadaster. Adviesburo Van der Boom onderwerp Geluidbelasting woning opdrachtnummer bestand r1.doc 2