Adviezen voor voeding tijdens de zwangerschap

Transcriptie

1 Adviezen voor voeding tijdens de zwangerschap wat u moet weten over gezonde voeding listeriose toxoplasmose salmonella Nederrij Herentals t f

2 2

3 In deze brochure vindt u informatie over gezonde voeding, algemene voeding- en hygiëneregels en een overzicht van risicoproducten. Algemene richtlijnen voor gezonde voeding Zorg voor een evenwichtige gezonde voeding met voldoende variatie. Basisrichtlijnen gezonde voeding: minstens 1,5 liter water per dag kies bij voorkeur volkoren graanproducten 2 à 3 porties fruit per dag (portie = circa 150g) minstens 300g groenten per dag 2 à 3 porties melk of melkproducten per dag (portie = 125 à 150g) 1x/week vis max 2x/week (doorbakken) rood vlees 2 à 3x/week kip of kalkoen Bent u vegetariër? Dan raden we u aan een consultatie te plannen bij een van onze diëtisten. Bent u veganist? Dan plannen we een consultatie voor u in bij een van onze diëtisten. Op deze manier krijgt uw baby alles wat hij/zij nodig heeft. 3

4 Algemene voeding- en hygiëneregels Tijdens de zwangerschap heeft u een verminderde weerstand, waardoor u meer vatbaar bent voor een voedselinfectie. De meeste voedselinfecties, zoals salmonella, zijn alleen vervelend voor uzelf. U kunt hierdoor diarree krijgen en moeten braken, maar onthoud dat het doormaken van een infectie met salmonella geen gevolgen heeft voor uw kindje. Een besmetting met listeria of toxoplasma daarentegen kan een miskraam of vroeggeboorte veroorzaken. Toxoplasma kan bovendien ook leiden tot ernstige schade aan de ogen, het gehoor en de hersenen van de baby. Bent u immuun voor toxoplasma, moet u nog wel oppassen voor een besmetting met listeria! Listeriose Koken en voldoende verhitten van voedingsmiddelen vernietigt de bacterie. De bacterie kan zich niet vermenigvuldigen bij een temperatuur onder het vriespunt. Ingevroren voedingsmiddelen zijn dus veilig op voorwaarde dat u ze na het ontdooien meteen opeet of bereidt. In de koelkast kan de bacterie overleven, maar ontwikkelt hier trager. Bewaar producten die gekoeld bewaard moeten worden ook werkelijk in de koelkast. Eet deze producten zo snel mogelijk na aankoop op. Eet vers bereid voedsel of voorverpakte producten voor het verstrijken van de houdbaarheidsdatum op. Toxoplasmose Voldoende verhitten van vlees en groenten. Invriezen tot -20 C is afdoende. Het grondig wassen van groenten vermindert het risico aanzienlijk. Laat kattenbakken door iemand anders schoonmaken of draag handschoenen. Draag altijd handschoenen om in de tuin te werken. 4

5 Risicoproducten Onderstaande tabel geeft een overzicht van de mogelijk besmette voedingsmiddelen en geeft de mogelijke alternatieven weer. OPGEPAST MET RISICO OP BESMETTING MET KIES VOOR MELKPRODUCTEN Rauwe melk Listeria (en salmonella) Gepasteuriseerde of UHT-behandelde melk, industrieel bereide yoghurt Zachte en halfzachte kazen & kaasproducten gemaakt van rauwe melk (zie verpakking!) (bijv. ongepasteuriseerde brie, mozzarella, feta, geitenkaas, Gorgonzola, schimmelkaas) Listeria Alle harde kazen (ook niet-gepasteuriseerde soorten) (bijv. Gouda, Parmenzaanse kaas, Emmentaler, Gruyère, Cheddar) Gepasteuriseerde zachte kazen (bijv. gepasteuriseerde mozzarella, ricotta, smeer- en kruidenkaas, kwark, cottage cheese, roomkaas) Niet-gepasteuriseerde zachte kazen die verhit worden (bijv. ongepasteuriseerde mozzarella op pizza) 5

6 OPGEPAST MET RISICO OP BESMETTING MET KIES VOOR VLEES, GEVOGELTE, EIEREN en VEGETARISCHE VERVANGPRODUCTEN Rauw of onvoldoende gegaard vlees (bijv. steak tartaar, préparé, carpaccio) Rauw of onvoldoende gegaarde fijne vleeswaren (bijv. filet américain/préparé, rosbief, verse paté) Listeria, toxoplasmose (en salmonella) Listeria, toxoplasmose (en salmonella) Goed doorbakken vlees Goed doorbakken of gekookte vleeswaren (bijv. gekookte ham, kippenwit, kalkoenham, goed gegaard varkensgebraad) Rauwe ham, gerookte vleeswaren, salami (wegens het droogproces en hoog zoutgehalte kunnen parasieten en bacteriën niet overleven) Paté: niet te frequent (anders teveel vit. A) Goed gekookt of doorbakken orgaanvlees (GEEN lever) Niet-verse rauwe of onvoldoende gegaarde vis (bv. sushi, sashimi, viscarpaccio, vistartaar) Listeria (en salmonella) Goed doorbakken, gekookte of gestoomde vis, vis uit blik Verse, de dag zelf bereide sushi 6

7 OPGEPAST MET Gerookte, gemarineerde of gezouten vis voorbij de houdbaarheidsdatum (bijv. gerookte zalm, gepekelde haring) (Roof)vissoorten (bijv. zwaardvis, tonijn) Rauwe schaal-en schelpdieren (bv. oesters) Rauwe eieren (bijv. zelfgemaakte mayonaise, dressing, tiramisu, chocolademousse, roomijs, spiegelei, zachtgekookt ei) (Bereidingen met) eieren uit de tuin. RISICO OP BESMETTING MET Listeria Risico op te veel zware metalen zoals kwik. Listeria (en salmonella) Salmonella Toxoplasmose KIES VOOR Goed doorbakken, gekookte of gestoomde vis, vis uit blik Verse, niet vervallen gerookte, gemarineerde, gezouten vis Tonijn uit blik (bevat minder kwik) Consumeer deze max 1x/week. Gekookte schaal-en schelpdieren (bijv. gekookte mosselen) Industrieel bereide mayonaise, dressing, tiramisu, chocolademousse, roomijs Gekookte en gebakken eieren Onthoud dat salmonella enkel voor uzelf vervelend is, maar niet schadelijk is voor uw kindje. Was de eieren alvorens ze te gebruiken in een bereiding. (Bereidingen met) eieren uit de supermarkt 7

8 OPGEPAST MET Ongewassen rauwe groenten, kruiden en fruit RISICO OP BESMETTING MET Toxoplasmose (en salmonella) KIES VOOR Opmerking: bewaar eieren in de koelkast. Gekookte, gestoomde groenten, kruiden en fruit Geschilde of gewassen rauwe groenten, kruiden en fruit Koffie, thee Dranken met kinine (bijv. tonic, bitter lemon, Gini, Schweppes) Frisdrank, light/zero frisdrank DRANK Te veel cafeïne kan leiden tot vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en groeivertragingen bij het kind. Te veel kinine wordt afgeraden. Koffie: max 2 tassen per dag Zwarte of groene thee: max 3 tassen per dag Theïnevrije thee (rooibos, gember, kamille, linde, e.d.): onbeperkt 1 glas per dag mag Light-of zero frisdranken zijn toegelaten. Richtlijn = max 0.5l/dag Gesuikerde frisdrank: beperkt i.k.v. gezonde voeding 8

9 OPGEPAST MET Alcohol RISICO OP BESMETTING MET Afgeraden tijdens de zwangerschap. KIES VOOR Alcohol mag u NIET drinken tijdens de zwangerschap. Kies voor alcoholvrije dranken (mocktail, alcoholvrije wijn, ). Sommige alcoholvrije dranken bevatten wel veel suiker. Geniet van deze dranken met mate i.k.v. een gezonde voeding. Help, ik heb iets gegeten wat ik beter niet had kunnen eten! U hoeft zich niet meteen ongerust te maken als u één keer een product gegeten of gedronken hebt dat u beter had gemeden. De kans op ernstige gevolgen voor u of uw kindje is immers zeer klein. Maar kies de volgende keer best voor een veilig product. Veel succes! 9

10 Bronnen

11 11

12 Nuttige telefoonnummers Algemeen nummer Spoedgevallen Afspraken Ombudsdienst Raadpleging gynaecologie Verloskwartier AZ St.-Elisabeth Herentals vzw Nederrij Herentals t f versie juni 2019 verantw. arts: dr. Sofie Torfs 12