Voedsel bewaren. Lesinfo Doelstelling Benodigdheden Inleiding

Transcriptie

1 Lesinfo Voedsel bewaren 1.1. Doelstelling De kinderen aantonen dat het belangrijk is om voedsel op de juiste manier te bewaren en een verband kunnen leggen tussen voedingsmiddelen en de geschikte bewaarmethode Benodigdheden Verschillende verpakkingen die je zelf meeneemt + die de leerlingen meenemen Een lege ijsdoos, een blik conserven, een blok kaas (of afbeeldingen ervan) Werkblad Bewaarmethodes 1.3. Inleiding De leerkracht heeft de kinderen een aantal verpakkingen laten meenemen. Ze verzamelt de verpakkingen vooraan op tafel.

2 2. Lesinhoud 2.1. Verpakking Alle kinderen krijgen de opdracht om één verpakking van de tafel te nemen en op hun bank te leggen. Samen met de leerkracht wordt deze verpakking bekeken. Aan de kinderen wordt gevraagd om de houdbaarheidsdatum te zoeken. De leerkracht legt het verschil uit tussen ten minste houdbaar tot en te gebruiken tot. Ten minste houdbaar tot: Deze aanduiding vind je vooral op producten die op kamertemperatuur bewaard worden. De datum geeft aan dat producten die later geconsumeerd worden mogelijk aan kwaliteit kunnen verliezen. Te gebruiken tot: Deze aanduiding vind je vooral op voedsel dat vatbaar is voor bederf. Na deze datum mag je het product niet meer consumeren. Je kan er ziek van worden. De leerkracht licht toe wat de andere functies zijn van verpakking: Om producten langer goed te houden en te beschermen tegen vocht, zon Te beschermen tegen stoten (bvb tijdens transport) Hygiëne (men kan de voedingswaren niet aanraken) Herkenning, mooi voorstellen van het product Informatie geven (ingrediënten,...)

3 Er worden verschillende manieren van verpakken opgesomd: Blik Brik Folie Glas Karton Plastic 2.2. Bewaarplaatsen De leerkracht stelt de volgende vraag: Kunnen wij dan alle verpakte producten veilig bewaren in de zon? Neen, het is belangrijk om alle voedingswaren op de juiste manier en op de juiste plek te bewaren. De leerkracht heeft een aantal producten meegenomen en vraagt de kinderen waar je deze producten moet bewaren. Een ijsdoos: diepvries Diepvriesproducten kunnen nog maanden bewaard worden. De diepvriezer moet een temperatuur hebben van -18 graden Celsius of lager. Kaas: ijskast Producten die kunnen bederven, worden in de koelkast bewaard. Op deze manier wordt voorkomen dat aanwezige bacteriën zich snel kunnen vermenigvuldigen. Bacteriën, dat zijn schadelijke beestjes o.a. op groenten en fruit, die zich best vermenigvuldigen in een warme en vochtige omgeving. Bacteriën vermenigvuldigen zich wel in de koelkast maar dit gaat veel trager dan op kamertemperatuur. De ijskast moet steeds een temperatuur hebben van zo n 4 graden Celsius. Tip: vraag om dit eventueel thuis eens te testen. Een blik conserven: keukenkast Ongeopende conservenblikken kan je heel lang bewaren. Soms zelfs enkele jaren. Deze blikken mogen de keukenkast in. Het is een plaats met een vrij constante temperatuur Werkblad Bewaringsmethoden Voedsel kan bederven omdat bacteriën het product aantasten. Om dit proces wat langer uit te stellen is het belangrijk om voeding op de juiste manier te bewaren. Bacteriën overleven bijvoorbeeld zeer goed in een omgeving waar zuurstof is, het warm (maar niet te warm) is en/of waar het vochtig is. Door een product te verhitten, drogen, bevriezen of door zuurstof weg te halen, kan je het bederven (tijdelijk) voorkomen. De leerkracht licht verschillende bewaringsmethoden toe. De leerkracht neemt voor elke bewaringsmethode een voorbeeld (afbeelding) mee naar de klas.

4 De verschillende bewaringsmethodes: 1. Vriesdrogen: Vriesdrogen is manier waarop men het water uit de eetwaren haalt door het eerst te bevriezen en dan het water te laten verdampen. Voorbeeld: oploskoffie 2. Pekelen (zouten): Pekelen is een bewaarmethode waarbij etenswaren in zout gelegd worden. Het zout onttrekt het vocht wat bacteriën net nodig hebben. Deze methode wordt ook toegepast om deze etenswaren net een zoute smaak te geven. Voorbeeld: haring 3. Konfijten (in suiker leggen): Konfijten is een bewaarmethode waarbij een bepaald product in suiker wordt gelegd. Voorbeeld: jam. Nu wordt het ook gebruikt om een specifieke smaak te geven aan bepaald vlees, bijvoorbeeld gekonfijt ganzenvlees. 4. In zuur leggen: Door producten in zuur te bewaren, krijgen bacteriën geen kans meer om zich te ontwikkelen waardoor de eetwaren langer goed blijven. Voorbeeld: zure uitjes 5. Drogen: Drogen is een oud proces om voedingsproducten te bewaren. Door te drogen, haalt men al het vocht uit het product. Bacteriën (de beestjes die ziektes kunnen veroorzaken), zitten immers net graag in een vochtige omgeving. Hierdoor kunnen we de etenswaren dus langer bewaren. Verschillende manieren om voedsel te drogen zijn: in de zon leggen, in de wind leggen, elektrisch drogen of drogen boven een vuur. Voorbeeld: vijgen 6. Invriezen: Bij invriezen worden producten bij een heel lage temperatuur bevroren (-30 C tot 50 C, dat is zowat de temperatuur op de zuidpool in de winter). Dit is te koud voor bacterieën om te overleven. Voorbeeld: Diepvriesspinazie 7. Koelen (koelkast): Koelen is een methode waarbij voeding in de koelkast wordt bewaard. Door de koude temperatuur kunnen de bacterieën minder goed overleven en bederft het eten minder snel. Voorbeeld: Charcuterie 8. Inblikken/steriliseren: Steriliseren gebeurt door bijvoorbeeld een conservenblik korte tijd te verwarmen. Op deze manier worden bacteriën gedood. Doordat er hierna geen lucht meer aan de eetwaren kan, blijft de inhoud heel lang houdbaar. Voorbeeld: erwten en worteltjes in blik 9. Roken: Roken is een eeuwenoude methode om voedsel te bewaren waarbij een product in de rook van smeulend hout wordt gehangen. Hierdoor krijgt het voedsel een diepe, sterke rooksmaak. Het proces wordt gebruikt om vooral vis en vlees te bewaren en smaak te geven. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen twee technieken, namelijk koud roken en warm roken. Bij koudroken ligt de temperatuur onder de dertig graden. Het product dat gerookt moet worden ligt niet in de ruimte waar verwarmd wordt. Enkel de rook wordt naar de producten geleid. Dit proces kan uren duren. Koud gerookt vlees heeft een fijnere en kruidigere smaak dan bij warm gerookt vlees. Bij warm roken wordt de temperatuur opgedreven. Dit proces zorgt er tevens voor dat het product gegaard wordt. Voorbeeld: gerookte zalm

5 De kinderen krijgen een werkblad waarop de verschillende technieken opgesomd staan, toegelicht met een korte beschrijving en het voorbeeld dat in de klas getoond is. Het blad wordt klassikaal overlopen. Hierna geeft de leerkracht een opsomming van een heel aantal producten. De kinderen krijgen de opdracht om aan te geven hoe deze bewaard worden. De leerlingen noteren het voorbeeld bij de juiste bewaarmethode. 1. Minute soup (vriesdrogen) 2. Rookworst (roken) 3. Spek (pekelen/zouten) 4. Fishsticks (invriezen) 5. Bonen (inblikken) 6. Geopende melk (koelen) 7. Rozijnen (drogen) 8. Confituur (konfijten) 9. Augurken (in zuur leggen)