ONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL 2011/2313(INI)

Transcriptie

1 EUROPEES PARLEMENT Commissie cultuur en onderwijs 2011/2313(INI) ONTWERPVERSLAG inzake de online verspreiding van audiovisuele werken binnen de EU (2011/2313(INI)) Commissie cultuur en onderwijs Rapporteur: Jean-Marie Cavada PR\ doc PE v01-00 In verscheidenheid verenigd

2 PR_INI INHOUD Bladzijde ONTWERPRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT...3 TOELICHTING...8 PE v /10 PR\ doc

3 ONTWERPRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT inzake de online verspreiding van audiovisuele werken binnen de EU (2011/2313(INI)) Het Europees Parlement, gezien artikel 167 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, gezien het Verdrag betreffende de bescherming en de bevordering van de diversiteit van cultuuruitingen dat op 20 oktober 2005 is aangenomen door de UNESCO, gelet op Richtlijn 2010/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2010 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (richtlijn audiovisuele mediadiensten) 1, gezien Besluit nr. 1718/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 november 2006 betreffende de uitvoering van een programma ter ondersteuning van de Europese audiovisuele sector (MEDIA 2007) 2, gezien de aanbevelingen van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2005 over cinematografisch erfgoed en het concurrentievermogen van verwante industriële activiteiten 3, gezien de aanbevelingen van de Commissie van 24 augustus 2006 betreffende de digitalisering en onelinertoegankelijkheid van cultureel materiaal en digitale bewaring 4, gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 getiteld "Europa 2020: Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei" (COM(2010)2020), gezien de mededeling van de Commissie van 26 augustus 2010 getiteld "Een digitale agenda voor Europa" (COM(2010)0245), gezien zijn resolutie van 12 mei 2011 getiteld "Het potentieel van de cultuurindustrie en de creatieve bedrijfstakken vrijmaken" 5, gezien artikel 48 van het Reglement, gezien het verslag van de Commissie cultuur en onderwijs en de adviezen van de Commissie industrie, onderzoek en energie en de Commissie juridische zaken (A7-0000/2012), A. overwegende dat het digitale tijdperk weliswaar ruime mogelijkheden biedt voor de 1 PB L 95 van , blz PB L 327 van , blz PB L 323 van , blz PB L 236 van , blz Aangenomen teksten, P7_TA-PROV(2011)0240. PR\ doc 3/10 PE v01-00

4 creatie en de verspreiding van audiovisuele werken, maar ook immense uitdagingen inhoudt; B. overwegende dat de Europese audiovisuele sector concurrerender moet worden gemaakt door onlinediensten te ondersteunen en tegelijkertijd de culturele verscheidenheid en het pluralisme van de media te bevorderen; C. overwegende dat een aanpassing van het rechtskader die het verwerven van rechten vergemakkelijkt, het vrije verkeer van werken in de Unie zou bevorderen en de Europese audiovisuele sector ten goede zou komen; D. overwegende dat de Europese omroepen ruim 80 % van de Europese productie van oorspronkelijke audiovisuele programma's financieren en een essentiële rol vervullen in de bevordering en de bescherming van de culturele verscheidenheid; E. overwegende dat de ontwikkeling van een legaal, aantrekkelijk en gevarieerd onlineaanbod van essentieel belang is en dat het gebruik daarvan voor de consument moet worden vergemakkelijkt, met name wat betalingen betreft; F. overwegende dat de consument toegang eist tot een alsmaar breder onlineaanbod van films zonder rekening te houden met de vestigingsplaats van de platformen; G. overwegende dat de ontwikkeling van pan-europese licenties op vrijwillige basis als oplossingsrichting het verkennen waard is, met in aanmerkingneming van het feit dat de werken worden geëxploiteerd en door de consument worden gebruikt in een welbepaald nationaal kader en in welbepaalde taalgebieden; H. overwegende dat het van het grootste belang is dat de rechtszekerheid inzake auteursrechten in de Europese digitale ruimte wordt gewaarborgd; I. overwegende dat specifieke maatregelen moeten worden genomen om het Europese cinematografische erfgoed te beschermen, met name door de digitalisering van inhoud aan te moedigen; J. overwegende dat een regeling voor het identificeren en merken van werken de rechthebbenden zou beschermen en het ongeoorloofde gebruik van deze werken zou verminderen; K. overwegende dat het van essentieel belang is dat het beginsel van netneutraliteit behouden blijft om de beschikbaarheid van de audiovisuele diensten te garanderen; L. overwegende dat duurzame creatie en culturele verscheidenheid niet mogelijk zijn zonder een auteursrecht dat makers van audiovisuele werken beschermt en vergoedt; M. overwegende dat aanpassingen aan de realiteit van het digitale tijdperk moeten worden aangemoedigd, met name die welke ten doel hebben te voorkomen dat ondernemingen worden verplaatst naar landen waar de wetgeving de laagst mogelijke bescherming biedt; N. overwegende dat het billijk is dat productieovereenkomsten in een eerlijke vergoeding voor de auteurs voorzien, die onder meer is gebaseerd op de toekomstige exploitatie van PE v /10 PR\ doc

5 hun werken op het internet; O. overwegende dat de efficiëntie van de organisaties voor collectief rechtenbeheer moet worden verbeterd met maatregelen die hun transparantie vergroten en goed bestuur bevorderen; P. overwegende dat de belastingheffing op culturele goederen en diensten aan het digitale tijdperk dient te worden aangepast; Q. overwegende dat de chronologische opeenvolging in de exploitatie van audiovisuele werken overeenstemt met een algemeen evenwicht in de audiovisuele sector dat voor een efficiënt prefinancieringssysteem voor de filmindustrie zorgt; R. overwegende dat de Unie werk moet maken van een samenhangende aanpak ten aanzien van technologie door de interoperabiliteit van de in het digitale tijdperk gebruikte systemen te bevorderen; S. overwegende dat toegang tot de media voor gehandicapten bijzonder belangrijk is; Legaal aanbod en toegankelijkheid 1. benadrukt het belang van een aantrekkelijker legaal aanbod en een betere beschikbaarheid van de oorspronkelijke versie van audiovisuele werken met ondertiteling; 2. benadrukt dat het wenselijk is na te denken over het opzetten van vernieuwende alternatieve microbetalingssystemen, zoals betalen per sms, voor legale platformen die onlinediensten aanbieden teneinde het gebruik ervan door de consument te vergemakkelijken; 3. benadrukt dat erover moet worden gewaakt dat het huidige systeem van mediavensters niet wordt gebruikt om online-exploitatie ontoegankelijk te maken voor kleine producenten en distributeurs; 4. benadrukt dat de mediavensters flexibeler zouden moeten kunnen worden gemaakt voor werken die uitsluitend op internet worden geëxploiteerd; 5. benadrukt dat de wetgeving moet worden aangepast aan de realiteit van het digitale tijdperk en stelt voor het recht toe te passen van het land waar ondernemingen hun voornaamste werkzaamheid verrichten en het grootste deel van hun inkomsten genereren; Ongeoorloofd gebruik 6. roept de lidstaten op de naleving van de auteursrechten te bevorderen en het illegale aanbod van audiovisuele werken te bestrijden, ook in het kader van streaming; 7. roept op om de rechtszekerheid van internetgebruikers te vergroten met betrekking tot het gebruik van diensten die via streaming worden aangeboden, maar stelt voor na te denken over middelen die ongeoorloofde toegang voorkomen tot platformen waarop inhoud tegen betaling wordt aangeboden; PR\ doc 5/10 PE v01-00

6 Identificatie 8. benadrukt dat de toewijzing van een unieke en permanente identificatie aan audiovisuele werken volgens de ISAN-norm het vrije verkeer van de werken zal vergemakkelijken en roept op deze identificatie systematisch toe te passen; Vergoeding 9. benadrukt dat het essentieel is dat auteurs een billijke vergoeding krijgen die in verhouding staat tot de inkomsten die uit de online-exploitatie van hun werken worden gehaald; Coördinatie 10. merkt op dat de audiovisuele rechten voor de commerciële exploitatie van werken in het digitale tijdperk gemakkelijker zouden kunnen worden beheerd indien de lidstaten doelmatige, transparante en rechtszekere beheersprocedures voor deze rechten zouden vaststellen, voor zover deze er nog niet zijn; 11. benadrukt dat het sluiten van interprofessionele overeenkomsten tussen producenten, auteurs en uitvoerend kunstenaars de beste manier is om een gepaste vergoeding voor de rechthebbenden te garanderen; Interoperabiliteit 12. verzoekt de lidstaten erop toe te zien dat de organisaties voor collectief rechtenbeheer onderling verenigbare instrumenten gebruiken; Btw 13. benadrukt dat dringend een discussie moet worden aangegaan over de uiteenlopende btwtarieven in de lidstaten; 14. benadrukt dat voor de digitale verspreiding van culturele goederen en diensten een verlaagd btw-tarief moet worden overwogen om de verschillen tussen online- en offlinediensten weg te werken; Bescherming en bevordering van audiovisuele werken 15. vestigt de aandacht op de voorwaarden waaronder de bewaring, restauratie en verstrekking van culturele en educatieve toegang tot audiovisuele werken in het digitale tijdperk gebeuren en benadrukt dat hierover goed moet worden nagedacht; Onderwijs 16. herinnert eraan dat het belangrijk is om alle Europese burgers vanaf de vroegste schooljaren te leren omgaan met media en de digitale wereld, zodat zij hun vaardigheden op deze gebieden kunnen ontwikkelen; MEDIA PE v /10 PR\ doc

7 17. herinnert eraan dat het van essentieel belang is dat ook in de periode een ambitieus MEDIA-programma wordt uitgevoerd, in dezelfde geest van het huidige programma; 18. benadrukt dat het beslist noodzakelijk is dat dit programma blijft bestaan als een specifiek programma dat geheel aan de audiovisuele sector is gewijd; 0 0 o o o 19. verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, en aan de regeringen en parlementen van de lidstaten. PR\ doc 7/10 PE v01-00

8 TOELICHTING Kunstuitingen van auteurs en artiesten in de audiovisuele en de filmsector zijn geen eenvoudige aangelegenheid. Zij zijn immers niet alleen kunst, maar vertegenwoordigen ook een industrie. Het is dan ook belangrijk kansen en middelen te creëren voor de verspreiding van Europese films, aangezien de Europese Unie zich in de eerste plaats moet richten op onderwijs en cultuur. Het is onze taak jongeren dienovereenkomstig op te voeden. De ontwikkeling van de informatiemaatschappij moet voortaan worden toegespitst op de productie van audiovisuele werken die noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van deze markt. De culturele en creatieve sectoren zijn een belangrijke bron van werkgelegenheid in de Unie en de economische meerwaarde die zij genereren beloopt 2,5 % van het BBP. Dat is evenveel als de auto-industrie. Het dient tevens te worden opgemerkt dat het economische model waarop de markt van audiovisuele werken berust in verschillende afzetgebieden is opgesplitst, die op hun beurt zijn onderverdeeld in specifieke mediavensters die overeenstemmen met de verschillende media. Dit systeem hoeft niet in vraag te worden gesteld, aangezien het voor een goed commercieel evenwicht tussen de partners van de sector zorgt. De audiovisuele productie in de Unie alsmede de financiering en de distributie daarvan vertegenwoordigen een complex netwerk van grote, middelgrote en kleine gespecialiseerde ondernemingen met elk hun eigen specificiteit. De interne markt is een feit en biedt nieuwe perspectieven, mogelijkheden en kansen, zowel voor de consument als voor auteurs, artiesten en aanbieders van diensten. Het beleid van de Unie moet een klimaat scheppen dat de ontwikkeling van het legale, voor iedereen toegankelijke aanbod, alsook innovatie en de productie van werken bevordert. Alvorens ik verder ga, wil ik de aandacht vestigen op het verschil tussen het begrip "auteursrechten", dat betrekking heeft op de auteur als persoon, en het begrip "copyright", dat een exploitatierecht op een bepaald werk is. De bescherming van de auteursrechten wordt intussen ondubbelzinnig door onze instelling erkend en ik denk dat wij nu het nodige moeten doen om de rechtszekerheid online in de Europese digitale ruimte te garanderen en ervoor te zorgen dat online- en offlinediensten op dezelfde manier worden behandeld. Om de verwerving van rechten te vergemakkelijken, lijkt de instelling van een internationaal identificatiesysteem voor cinematografische, audiovisuele en multimediawerken ten zeerste wenselijk. Met de goedkeuring van de richtlijn Televisie zonder grenzen van 1989 leek het realistisch te denken dat heel Europa via satelliet en kabel kon worden overspoeld met rijke en gevarieerde audiovisuele inhoud van Europese bodem. 25 jaar later en ondanks de digitale PE v /10 PR\ doc

9 revolutie moeten we vaststellen dat de zaken anders zijn gelopen. Zoals de Commissie heeft benadrukt, zijn de meeste audiovisuele mediadiensten hoofdzakelijk gericht op een nationaal publiek of een bepaald taalgebied. Daarom is het niet aangewezen juridische beperkingen vast te stellen voor onderhandelingen over licenties die verschillende grondgebieden, talen of platformen bestrijken, aangezien de commerciële vraag naar dergelijke licenties bijzonder klein is in het huidige ontwikkelingsstadium van de markt. Het verplichten van een pan-europese licentie zou dan ook alleen maar de monopolisering van de markt door spelers met een grote koopkracht in de hand werken, wat nadelig zou zijn voor vele KMO s, die de ruggengraat van de audiovisuele en filmproductie in Europa vormen. De neutraliteit van het internet is een fundamenteel beginsel van deze nieuwe onlineomgeving. Het dient te worden opgemerkt dat audiovisuele diensten steeds meer een beroep doen op het internet om hun inhoud en diensten te verspreiden. Het beginsel van netneutraliteit is een belangrijk instrument dat hen helpt een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Er moet dan ook voor worden gezorgd dat de legitieme doelstellingen van algemeen belang, zoals het pluralisme van de media en de culturele verscheidenheid, verwezenlijkt worden. Al even belangrijk is de aanpassing van het Europese recht aan de realiteit van het internet en het digitale tijdperk. Het is duidelijk dat de vestigingsplaats van een aanbieder van diensten in de digitale omgeving niet als uitgangspunt kan worden gebruikt, aangezien dit de verplaatsing van ondernemingen in de hand zou werken. We zouden ons dan ook moeten afvragen of we niet beter uitgaan van het land waar de onderneming haar voornaamste werkzaamheid verricht. Het dient te worden benadrukt dat een verplicht collectief beheer in de audiovisuele sector, teneinde dubbele betalingen te voorkomen, niet aangewezen lijkt, aangezien de producent deze rol vervult. Voorts moeten wij het sluiten van collectieve overeenkomsten op Europees niveau tussen de vertegenwoordigers van de auteurs en de platformen die de werken op het internet exploiteren sterk aanmoedigen, zodat de auteurs hun rechten ten volle kunnen doen gelden. Het dient evenwel te worden opgemerkt dat uitvoerend kunstenaars in dit tijdperk van smart tv's (televisietoestellen met een internetverbinding) vaak een verwaarloosbare vergoeding krijgen, die is vastgelegd in overeenkomsten die hen ook wat de secundaire exploitatie van hun vertolking betreft aan de audiovisuele producenten binden. Aangezien het streamingthema momenteel veel besproken wordt, dient eveneens te worden benadrukt dat een rechtskader voor streaming moet worden vastgesteld en dat oplossingen moeten worden gezocht om de ongeoorloofde toegang te voorkomen tot platformen waarop inhoud tegen betaling wordt aangeboden. De markt van smart tv's zal zich binnen afzienbare tijd ontwikkelen, waardoor de consument via zoekmotoren nog gemakkelijker directe toegang tot audiovisuele inhoud zal hebben. Gezien de forse groei van het aanbod kan echter worden gevreesd dat de eerste hyperlinks die zullen worden weergegeven op de doorverwijssites, die onvermijdelijkerwijs worden beheerd door grote Amerikaanse ondernemingen, de consument naar niet-nationale en niet-europese PR\ doc 9/10 PE v01-00

10 sites of diensten zullen leiden. PE v /10 PR\ doc