verlaagt de calciumconcentratie in het bloed doordat bevordering van de calciumopname door de botten en de uitscheiding van calcium door de nieren.

Transcriptie

1 Antwoorden ISBN Hoofdstuk 1: Medische achtergrondkennis 1.1 Bouw en werking van het spijsverteringsstelsel Onderdelen 1. slokdarm 2. maag 3. lever 4. galblaas 5. alvleesklier 6. dunne darm 7. dikke darm 8. endeldarm 9. maagportier 1.2 Bouw en werking van de alvleesklier Onderdelen 1. pancreasstaart 2. pancreasbuis 3. galbuis 4. twaalfvingerige darm 1.3 Bouw en werking van de schildklier Onderdelen 1. strottenklepje 2. strottenhoofd 3. schildklier 4. luchtpijp Hormonen Thyroïd hormoon: Calcitonine: Parathormoon: regelt de stofwisseling en de groei. verlaagt de calciumconcentratie in het bloed doordat bevordering van de calciumopname door de botten en de uitscheiding van calcium door de nieren. tegenpool van calcitonine: verhoogt de calciumconcentratie in het bloed. Jodium Dit zit vooral in zeevis en eieren. Omdat in Nederland jodium wordt toegevoegd aan keukenzout en bakkerszout bevat brood ook relatief veel jodium.

2 1.4 Samenstelling van het bloed Hematocriet 1. serum 2. witte bloedcellen en bloedplaatjes 3. rode bloedcellen IJzer in voedingsmiddelen Rundvlees, appelstroop, volkorenbrood, bruine bonen, spinazie, broccoli en noten bevatten veel ijzer. 1.5 Vragen Vragen 1. De speekselklieren in de mond; de alvleesklier en de dunne darm. 2. Maagsapklieren in de maagwand, de alvleesklier en de dunne darm. 3. De alvleesklier, de galblaas. 4. Ontgifting van het bloed, opslag van glycogeen en vitaminen, galproductie. 5. Uit onverteerde delen van het voedsel, water, afgestoten darmwandcellen, bacteriën, zouten en galkleurstoffen. 6. Endocriene klieren geven stoffen af aan het binnenmilieu van het lichaam, via het bloed. Bijvoorbeeld insuline, glucagon). Exocriene klieren geven producten af aan de buitenwereld. Ook het spijsverteringskanaal wordt beschouwd als het externe milieu. Bijvoorbeeld enzymen als amylase, lipase en protease. 7. Negatieve terugkoppeling betekent dat geproduceerde enzymen of hormonen hun eigen aanmaak beïnvloeden. Een hoge concentratie in het bloed remt de verdere afgifte van het hormoon of enzym. Een lage concentratie prikkelt de klier om meer af te scheiden. 8. Rode bloedcellen en witte bloedcellen (granulocyten en lymfocyten). Bloedplaatjes zijn geen cellen maar celfragmenten. 9. IJzer is een bestanddeel van hemoglobine, een belangrijk onderdeel van rode bloedcellen. Het speelt een rol bij de opname van zuurstof doordat het zuurstofmoleculen kan binden. Rode bloedcellen worden voortdurend afgebroken en weer aangemaakt. Hierbij wordt het ijzer uit het hemoglobine echter niet voor 100% hergebruikt en dus moet een mens ijzer via het voedsel binnenkrijgen. 1.6 Aandoeningen Schema De volledige letterlijke omschrijving van de genoemde aandoeningen is te omvangrijk voor dit antwoordenboek. We verwijzen hiervoor naar de bronnen die bij deze opdracht vermeld staan.

3 Vragen 1. Nederland telt 1 miljoen diabetespatiënten. 2. Onder Turken, Marrokkanen en Hindoestaanse Surinamers boven de Te veel eten, ongezond eten, overmatig snoepen, een zittend bestaan. 4. Hyperglykemie: te hoge bloedsuikerspiegel Hypoglykemie: te lage bloedsuikerspiegel Bij een hyper moet insuline ingenomen of ingespoten worden. Bij een hypo moet de patiënt extra glucose nuttigen via voedsel of drank. In ernstige gevallen wordt glucagon geïnjecteerd. 5. Klachten bij Diabetes type 1: - vaak dorst en veel plassen - afvallen zonder dat daar een reden voor is - zich ziek en beroerd voelen - constant hongergevoel - wazig zien Klachten bij Diabetes type 2: - vaak dorst en veel plassen - vermoeid - oogklachten (rode en branderige ogen, wazig, dubbel of slecht zien) - slecht genezende wondjes - kortademigheid - pijn in de benen bij het lopen - terugkerende infecties Diabetes beschadigt de haarvaten van de ogen. Hierdoor ontstaan kleine bloedingen en littekenweefsel. Vooral nieuw aangelegde bloedvaatjes zijn teer en gaan snel stuk. Dit leidt op den duur tot slechtziendheid en kan zonder behandeling zelfs resulteren in blindheid. Deze complicatie wordt retinopathie genoemd. Hoofdstuk 2: Zorgvraag verhelderen 2.1 Afkortingen ontcijferen Latijnse naam betekenis a.c. ante coenam voor de maaltijd v. vesper s avonds p.c. post coenam na de maaltijd m.et v. mane et vespere s morgens en s avonds inj. injectionem injecties d.c. durante coenam tijdens de maaltijd c. cum met a.n. ante noctem voor de nacht s.c. subcutaneus onder de huid u.c. usu cognitus gebruik bekend

4 2.3 Alarmfactoren Spoed - continu wegzakken - verward en suf - niet of verminderd aanspreekbaar Dringend -braken -koorts -in geval van diabetes: glucose hoger dan 20 mmol/l -in geval van glucose: lager dan 3,5 mmol/l Routine -klachten over moeheid -onbekende glucosewaarde Hoofdstuk 3: Geneesmiddelen 3.1 Veelgebruikte geneesmiddelen Schema De volledige letterlijke omschrijving van de genoemde geneesmiddelen is te omvangrijk voor dit antwoordenboek. We verwijzen hiervoor naar de bronnen die bij deze opdracht vermeld staan. 3.2 Vitamines Functie vitamine B Vitamine B11 stimuleert de vorming van maagzuur en is belangrijk voor het goed functioneren van de lever. Vitamine B12 is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen, voor het zenuwstelsel en voor de synthese van DNA. Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid B11 B12 baby (0-1 jaar) ,4-0,5 peuter (1-4 jaar) 85 0,7 kind (5-12 jaar) ,3-2,0 tiener (13-18 jaar) 300 2,8 volwassen man 300 2,8 volwassen vrouw 300 2,8 zwangere vrouw 400 3,2

5 Vitaminegehalte voedingsmiddelen B11 Spruitjes, broccoli, bruin brood, ei, spinazie, bonen, broccoli, aardbeien, mandarijn, aardappels, kaas, zonnebloempitten, papaja en sinasappel(sap). B12 Vlees, kabeljauw, kwark, ei en kaas. Hoofdstuk 4: Bereiden 4.1 Omrekenen met moleculemassa Opgave 1 12,4 gram natriumcarbonaat. Opgave mg. Opgave ,2 mg codeïnefosfaat 4.2 Werken met eenheden 4g mg 1 mg µg 786 mg 0,786 g 0,316 kg 316 g 375 µg 0,375 mg 786 cg 7,86 g 16 mg microg µg 25,5 mg kg 42 Mg 30 mg 3 cg 4 mg microg 500 g 0,5 kg

6 Hoofdstuk 5: Voorlichting en advies 5.3 Zelfzorg bij diabetes bloedsuikerspiegel bepalen insuline toedienen teststrip lancet prikpen bloedglucosemeter insulinepomp pennaaldjes insulinepen testvloeistof wegwerp insulinepen batterijen penfill patronen naaldcontainer 5.4 Wat is oud? Jeugdervaringen bejaard gepensioneerd senior sterke rol van het geloof strenge gedragsregels macht van autoriteiten economische crisis Tweede Wereldoorlog economische voorspoed televisie rol van vrijheid en democratie computers internet verre reizen maken goede opleidingsmogelijkheden Hoofdstuk 7: De maatschappij en jij 7.1 Doping Stimulantia: Narcotische analgetica: Anabole steroïden: stimulerende middelen die de werking van het centrale zenuwstelsel bevorderen en het lichaam in staat van paraatheid brengen. Bijvoorbeeld: adrenaline, amfetamine, cocaïne. stoffen die inwerken op het centrale zenuwstelsel en daardoor pijngevoel wegnemen. Bijvoorbeeld morfine, heroïne en methadon. stoffen die de spieropbouw bevorderen. Bijvoorbeeld testosteron, clenbuterol en epitestosteron.

7 Diuretica: Peptide hormonen: stoffen die de nieren prikkelen om meer urine te produceren. Worden onder meer gebruikt om het gebruik van doping te verdoezelen. Bijvoorbeeld: furosemide, bumetanide en chloortiazide. regulerende stoffen die ook door het eigen lichaam worden aangemaakt. Bijvoorbeeld EPO en insuline. Bloeddoping Bloed toedienen Maanden voor de wedstrijd wordt er op grote hoogte getraind. Omdat de lucht daar veel ijler is maakt het lichaam extra rode bloedcellen aan. Dit verrijkte bloed wordt beetje bij beetje afgenomen en bewaard. Vlak voor de wedstrijd wordt dit verrijkte bloed geïnjecteerd. EPO Dezelfde aanpak als hierboven, alleen wordt de aanmaak van extra rode bloedcellen bereikt door toediening van de stof EPO.