Klimaat & Ruimte Een kwestie van verbinden. Landbouw en Klimaat.. mitigatie & geo-engineering. adaptatie: zeespiegel

Transcriptie

1 Klimaat Tafel Landbouw & Landgebruik (2018) RA (2004) Advies aan ministers (2007) Atlas Footprints (2009) Afstudeer studio s ( ) Klimaat & Ruimte Een kwestie van verbinden Dirk Sijmons (H+N+S Landschapsarchitecten) Volkshotel, Amsterdam, 16 april 2019 Congres Gemeentelijke Energietransitie Samen aan de slag 1 2 Interdepartementale Studie (2018) Nationaal perspectief (2017) Noordzee animatie (2016) Boek (2014) mitigatie & geo-engineering adaptatie: zeespiegel stedelijk hitte eiland landbouw beleid adaptatie: storm/regen/rivieren 3 4 Landbouw en Klimaat.. Argentinië: ontbossing voor soja plantages Indonesië: ontbossing voor palmolie plantages leidt tot ongekende erosie: het van de ene dag leidt tot enorme verarming van de biodiversiteit: op de andere verschijnen van een rivier van 27 km. verlies van habitat is verlies van soorten. (2015) (2018) 15% veevoer = sojaschroot palmolie in 60% foodproducten + biobrandstoffen 5 6 1

2 CO2 uitstoot door ontginning + slopen airconditioning van de planeet DISSIPATIEVE STRUCTUUR zonnestraling 100% reflexie 15% wolken: evapotranspiratie 66% restwarmte 15%-19% CO2 reductie:1%-5% opname liter waterdamp/boom/dag Airco: cal onttrokken warmte 7 8 economische ontwikkeling = fossiele energie = CO geen CO2 = hernieuwbaar = economische ontwikkeling kwh/kg 1.4 kw/m 2 4-5Wh/dag 2

3 OVERAL dunne energie betekent oogsten over grote oppervlakten wat resulteert in zichtbaarheid in werk- en leefomgeving Tweeledige crisis van de verbeelding Zet die dingen maar op de Noordzee! Hernieuwbare bronnen zullen nooit in staat zijn onze industriële samenleving te bedienen

4 windturbines 90% Elektriciteitsvraag Noordzee-landen 500 PJ op NL Continentaal plat Landelijk Hernieuwbaar op land PJ PJ electriciteit: wind PJ 6-10 PJ 5-15 PJ 7-15 PJ PJ PJ ca 25 PJ 4

5 Dilemma 1: NIMBY Dilemma 2: met bestaande restricties gaat het niet lukken elektriciteit: zon PJ 120 PJ particulier/bedrijven 80 PJ overheden 30 PJ Dilemma 1: Gebruik E-transitie voor Landbouw-transitie? Dilemma 2: stad en platteland 80 PJ Overheids gestuurd (b.v. combinaties met infrastructuur) 120 PJ Private partners (b.v. daken & landbouw) Omslagpunten komen er aan Zonneakkers & zonneweiden 0,44%-3,7% Bron: Joanneke Spruijt: Wat levert een Zonneweide per hectare op (WUR 2017)

6 Voorbeelden van koppelingen warmte Dilemma 1: Collectief vs Individueel Dilemma 2: Groen gas lock-in? Dilemma 3: Sociale ongelijkheid? Dilemma 1: gaan CCS/CCU werken? Dilemma 2: Landbouw transitie voorwaardelijk 6

7 De situatie in 2015 Opgave klimaattafel L&L : 3,5 Mton CO2 reductie in Mton Energie, 2,5 Mton reductie en 1,7 Mton doorkijk. Regeerakkoord: Technische maatregelen verdienen de voorkeur boven volume-maatregelen Ammonia wasser 9,27 Mton 10 Mton

8 Huidig voortzetting verandering Gebiedsmaatregelen landen in het landschap Gebiedsmaatregelen Concrete landschappen bieden dilemma s en kansen (klei, veen, zand, stad) Het landschap werkt als regisseur van de gebiedsmaatregelen PJ wind op zee 100 PJ wind 200 PJ zon waterstofproductie 800 PJ warmte CCS op zee ca 10 Mton LB red. 30% besp. tov ,5 x NL biomassa RE(K)S Water en Energie 8

9 Schooldakrevolutie Fijnstof/gezondheid en Energie Circulaire conomie en Energie Thematisch: Scholen Opslag in valmeer en waterstofproductie Amstelveen college, Amstelveen De Ark, Espel Margarethaschool, Deltascholen Revius Lyceum in Wijk bij Duurstede 't Hunninghouwersgat, Terschelling IJburg College 1&2, Amsterdam

10 ca De Klaslokalen van 1960 zijn ondenkbaar met de huidige nieuwbouw budgetten Klaslokaal 1960 Klaslokaal Ecokosten-methodiek van de TU Delft, alle milieueffecten: Bouw, slopen, energie, onderhoud, preventiekosten, embedded CO2, emissies

11 Klimaatklapper 2.0 Renovatie is in de meeste gevallen goedkoper dan nieuwbouw; De brede milieu-impact van renovatie is lager dan nieuwbouw; Verkijk je niet op Energie en CO2 reductie alleen; Gebruik de transitie om ook andere opgaven op te pakken; Modern erfgoed krijgt een kans; Renovatie levert meestal een beter schoolklimaat dan nieuwbouw; Alle onderwijskundige vernieuwingen blijken in renovatie realiseerbaar; Liefdevolle renovatie levert veelal architectonisch betere schoolgebouwen; Thuis

12 N E E Klimaatverandering is een verzinsel! We gaan misschien miljard uitgeven aan 0,0007% verbetering Voorlopers, tegenstribbelars en meestribbelaars Washington London Den Haag Brussel