J A A R STUKKEN VERSLAGJAAR 2018 WONINGSTICHTING "STICHTING DE DELTHE"

Transcriptie

1 J A A R STUKKEN VERSLAGJAAR 2018 WONINGSTICHTING "STICHTING DE DELTHE" Usquert 18 juni 2019

2

3 INHOUD JAARVERSLAG - Algemene gegevens - Volkshuisvestelijk verslag 1. Verslag van de Raad van Toezicht 1 2. Bestuursverslag 8 3. Bestuursverklaring 34 - Kengetallen 35 JAARREKENING - Balans per 31 december Winst - en verliesrekening over het verslagjaar Kasstroomoverzicht (volgens directe methode) 41 - Toelichting waarderingsgrondslagen 43 - Toelichting op de balans 53 - Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen 72 - Toelichting op de winst - en verliesrekening 73 OVERIGE GEGEVENS: - statutaire regeling betreffende bestemming van het resultaat 91 - controleverklaring van de onafhankelijke accountant 93 BIJLAGEN - Specificatie apparaatskosten 97

4

5 Algemene gegevens Naam van de toegelaten instelling: Woningstichting "De Delthe" te Usquert. Gemeente waar de instelling is gevestigd: Eemsmond. Adres: Raadhuisstraat 5, 9988 RE Usquert Postadres: Postbus 2, 9988 ZG Usquert Telefoon: Faxnummer: Internet: Datum van oprichting: 27 maart Datum en nummer van het Koninklijk Besluit Laatstelijk toegelaten bij Koninklijk Besluit. waarbij de instelling is toegelaten: 29 augustus 1963, nummer 55 Nummer van de inschrijving in het Stichtingen Register bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Groningen: Nummer S10438 Nummer van de inschrijving in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Groningen: Nummer Datum waarop de statuten zijn goedgekeurd: 19 september 2016 Instellingsnummer: L0686 Statutaire doelstelling: De stichting heeft als doel uitsluitend werkzaam te zijn op het gebied van de volkshuisvesting.

6

7 Verslag van de Raad van Toezicht 2018 Algemeen De Raad van Toezicht houdt toezicht op het functioneren van het bestuur en op de algemene gang van zaken bij Woningstichting De Delthe. De Raad staat het bestuur met raad terzijde en fungeert als klankbord. Daarnaast adviseert de Raad van Toezicht het bestuur gevraagd en ongevraagd, is verantwoordelijk voor de benoeming (en eventuele schorsing of ontslag) van de bestuurders, voert de beoordeling uit en stelt de arbeidsvoorwaarden vast. De Raad houdt onder andere toezicht op de realisatie van de doelstellingen en de volkshuisvestelijke opgaven van de woningstichting, de strategie en risico s verbonden aan de activiteiten van de woningstichting en op het financieel verslaggevingsproces. De Raad van Toezicht geeft de accountant opdracht voor de controle van de jaarstukken. De Raad van Toezicht is hierbij aanspreekbaar op zijn functioneren. In dit jaarverslag legt de Raad van Toezicht publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop hij het afgelopen jaar invulling heeft gegeven aan de uitvoering van zijn taken en bevoegdheden. Samenstelling van de Raad van Toezicht Bij aanvang van het verslagjaar bestond de Raad van Toezicht uit: - de heer M.A. (Max) Becherer, voorzitter; - mevrouw A. (Annita) Imminga, lid en tevens vicevoorzitter; - de heer H.E. (Heribert) Delicaat. De heer Becherer is op 12 januari 2016 formeel benoemd tot voorzitter van de Raad van Toezicht. Mevrouw Imminga is in de vergadering van de Raad van Toezicht van 26 mei 2015 benoemd tot vice-voorzitter en op 30 mei 2016 herbenoemd (tot en met 29 mei 2020) als lid van de Raad van Toezicht. De heer Delicaat is op 10 januari 2017 benoemd tot lid van de Raad van Toezicht, tevens huurdercommissaris. In de vergadering op 27 februari van het verslagjaar heeft mevrouw Imminga aangeven dat ze door het aanvaarden van een opdracht bij de gemeente Eemsmond (de gemeente waarbinnen het werkgebied van De Delthe valt) genoodzaakt is ontslag te nemen als lid van de RvT met ingang van 1 maart Het aannemen van betreffende opdracht is onverenigbaar met het lidmaatschap van de RvT op grond van zowel artikel 22, lid 1 van de statuten van De Delthe als de Woningwet en de Governancecode. In verband met het vertrek van mevrouw Imminga is de heer Delicaat per 1 maart van het verslagjaar benoemd tot vicevoorzitter. Rekening houdend met de samenstelling van de Raad en met de wettelijke voorschriften is besloten om voor invulling van genoemde vacature zo snel mogelijk op zoek te gaan naar een nieuw lid van de Raad van Toezicht. Daarbij is gebruik gemaakt van de bestaande profielschets voor leden van de Raad van Toezicht bij woningstichting De Delthe. Gezien de taakverdeling binnen de Raad is bepaald dat het nieuwe lid bij voorkeur deskundigheid op de gebieden kennis en inzicht van wonen en volkshuisvesting en regio en openbaar bestuur dient te hebben. Er is een vacature geplaatst in het Dagblad van het Noorden van 31 maart van het verslagjaar en er is melding gedaan van de vacature op en op de eigen website. Op deze oproep hebben 18 sollicitanten gereageerd, waaronder meerdere potentieel geschikte kandidaten. De heren Becherer en Delicaat hebben alle sollicitaties beoordeeld, daarbij ondersteund door de heer S.J. Krajenbrink (directeur-bestuurder met een adviserende rol). Naar aanleiding daarvan zijn 4 kandidaten geselecteerd en uitgenodigd voor een gesprek. Op 29 en 31 mei 2018 zijn de sollicitatiegesprekken geweest en op basis daarvan zijn twee kandidaten doorgegaan voor een 2 e gesprek. Uitgaande van deze gesprekken en rekening houdend met de huidige samenstelling van de Raad is unaniem besloten om mevrouw A. van Velde-Oudijk (Annette) voor te dragen als nieuw lid. Als inwoner van en melkveehouder in Kantens is mevrouw Van Velde van huis uit zeer betrokken bij het werkgebied van De Delthe. Als deelnemer aan de Dialoogtafel en het Gasberaad is ze op de hoogte van de aardbevingproblematiek. Daarnaast heeft ze veel bestuurlijke ervaring bij uiteenlopende organisaties. In de RvTvergadering van 28 juni van het verslagjaar is deze voordracht geformaliseerd. In aansluiting daarop is een melding voor een voorgenomen benoeming ingediend bij de Autoriteit Woningcorporaties. Op 17 augustus van het verslagjaar is bericht ontvangen van de Aw dat mevrouw Van Velde de fit- en propertest met goed gevolg heeft doorlopen. 1

8 Tijdens een brainstormsessie van de RvT op 30 augustus van het verslagjaar is besloten om mevrouw Van Velde per 1 september 2018 te benoemen, welk besluit in de RvT-vergadering op 18 september van het verslagjaar is bekrachtigd. Geen van de leden van de Raad bekleedt een nevenfunctie die conflicterend is met de belangen van de Delthe. Hieronder een overzicht van de Raad van Toezicht in 2018: Naam Functie m/v Lid per Aftredend Hoofdfunctie Nevenfuncties Lid RvT Zorgcoöperatie Dichtbij, Groningen M.A. Becherer (1958) Voorzitter m (herbenoembaar) zelfstandig (interim) manager en adviseur Vz Onderlinge Paardenverzek Borger e.o. U.A. Vz Beleggingsclub Gasbel, tevens mede-oprichter A.Imminga (1967) Lid, tevens vicevoorzitter (tot 1-3) v 30 mei 2012 Herbenoemd op 30 juni maart 2018 zelfstandig (interim) manager en adviseur Bestuurder Stichting Erven A. de Jager nvt Bestuurder St. Dinckgreve H.E. Delicaat (1954) Lid namens de huurders tevens vicevoorzitter (vanaf 1-3) m (herbenoembaar) voormalig notaris gemeente Aa & Hunze, eenmanszaak H. Delicaat juridisch advies Penningmeester Juridisch Gezelschap voor Drenthe Bestuurder St. Oude Remise Bad Nieuweschans Bestuurder Coöperatie De Graanrepubliek 2.0 U.A. (per ) A. van Velde - Oudijk (1963) Lid V (herbenoembaar) agrarisch ondernemer, melkveehouder Bestuurder Stichting Theater Producties Station Noord (per ) Ledenraadslid Achmea en Lid Sectorraad Veehouderij Achmea Vz. RvC Coöperatie Abiant Vz. European Dairy Farmers NL Lid bestuur Agriterra De leden van de Raad van Toezicht zijn na een termijn van 4 jaar eenmaal herbenoembaar voor een tweede termijn. De totale zittingsduur komt daarmee uit op maximaal 8 jaar. Gedurende het verslagjaar was mevrouw F.L. (Lina) Sintenie-De Haan ambtelijk secretaris. 2

9 Wijziging organisatiestructuur 2018 was wederom een enerverend en belangrijk jaar voor De Delthe. Het jaar stond in het teken van de wijziging van de organisatiestructuur. Tijdens een strategiedag op 15 juni 2017 was een weloverwogen keuze gemaakt voor blijvende zelfstandigheid. Tegen die achtergrond is uitgebreid gesproken over de wenselijke bestuursstructuur die daarbij past. Besloten is om per 1 april van het verslagjaar de drielagenstructuur (Raad van Toezicht + (vrijwilligers)bestuur + manager) te vervangen door een tweelagenstructuur (Raad van Toezicht + directeurbestuurder). De verwachting is dat De Delthe met deze wijziging beter in staat zal zijn om aan alle eisen die de (nieuwe) Woningwet aan woningcorporaties stelt te (kunnen blijven) voldoen. Eind september 2017 is de procedure opgestart voor de benoeming van een directeur-bestuurder per 1 april Deze procedure is extern begeleid en beschreven in het jaarverslag van Uiteindelijk is unaniem gekozen voor de heer drs. S.J. Krajenbrink als meest geschikte kandidaat voor de functie van directeur-bestuurder. Bij de selectieprocedure hebben het (vrijwilligers)bestuur en de medewerkers een adviserende rol gehad. In de vergadering van de Raad van Toezicht op 29 november 2017 heeft de Raad een voorgenomen besluit genomen tot benoeming van de heer S.J. (Bas) Krajenbrink. Vervolgens is een traject voor het aanvragen van de fit- en propertest gestart. Per brief van 29 januari 2018 heeft de Autoriteit woningcorporaties een positieve zienswijze van geschiktheid en betrouwbaarheid ten aanzien van de voorgenomen benoeming gestuurd. Het voorgenomen besluit van de Raad is bekrachtigd in de vergadering van de Raad op 27 februari van het verslagjaar en daarmee is de heer Krajenbrink formeel benoemd tot directeur-bestuurder per 1 april. Tot 1 april van het verslagjaar was de drielagenstructuur (Raad van Toezicht + (vrijwilligers)bestuur + manager) nog van toepassing. Tot 1 april van het verslagjaar bestond het (vrijwilligers)bestuur uit een penningmeester en een secretaris. De manager is per 1 januari van het verslagjaar met pensioen gegaan. In de periode 1 januari 2018 tot en met 31 maart 2018 zijn de mandaten in het kader van de AO/ic van de manager gedurende die periode overgegaan naar het bestuur en die van het bestuur naar de voorzitter van de RvT. Met de komst van de directeur-bestuurder is het (vrijwilligers)bestuur per 1 april van het verslagjaar teruggetreden en is de nieuwe organisatiestructuur van toepassing. De Raad van Toezicht is het vrijwilligersbestuur veel dank verschuldigd voor de inzet in de voorgaande jaren. De leden van het (vrijwilligers)bestuur hebben aangegeven af te zien van een afscheidsreceptie en te kiezen voor een afscheidsdiner, dat op 12 april van het verslagjaar heeft plaatsgevonden. In verband met de wijziging van de organisatiestructuur moesten de statuten van woningstichting De Delthe zijn aangepast per 1 april van het verslagjaar. Een conceptversie van de aangepaste statuten is op 27 februari van het verslagjaar goedgekeurd door de RvT. Vervolgens zijn de conceptstatuten ter beoordeling bij de Autoriteit woningcorporatie ingediend en per brief van 15 maart 2018 heeft de Aw laten weten dat de statutenwijziging is goedgekeurd. Op 28 maart van het verslagjaar heeft de aktepassering plaatsgevonden bij Notariaat t Suydevelt. In verband met de wijziging van de organisatiestructuur zijn verder de volgende reglementen ingaande 1 april van het verslagjaar aangepast: Reglement Bestuur, Mandaat- en procuratieregeling, Reglement RvC en het Reglement Financieel Beleid en Beheer. Taak en werkwijze Wettelijk kader Woningstichting de Delthe is lid van Aedes Vereniging van Woningcorporaties. Het lidmaatschap van Aedes vereist onderschrijving van de Aedes Governancecode. In deze code is de maatschappelijke functie van woningcorporaties vastgelegd en uitgewerkt. Met onderschrijving en navolging van de code laat de corporatie zien waar ze voor staat en waarop ze aanspreekbaar is. Op basis van deze uitgangspunten is de bestuurlijke organisatie van Woningstichting de Delthe ingericht en wordt er verantwoording afgelegd. De Raad van Toezicht vindt het van groot belang dat ook een kleine corporatie als De Delthe voldoet aan alle aspecten van de formele kaders. Deze worden bepaald in de nieuwe Woningwet De Woningwet 2015 biedt spelregels voor sociale huisvesting en beperkt de financiële risico's. Volgens deze wet dienen woningcorporaties zich te concentreren op hun kerntaak: zorgen dat mensen met een inkomen tot op een wettelijk vastgesteld niveau, goed en betaalbaar kunnen wonen. Samen met gemeenten en huurdersvertegenwoordigers dienen prestatieafspraken over de lokale woonopgaven te worden gemaakt. De Autoriteit Woningcorporaties houdt volkshuisvestelijk en financieel toezicht op de woningsector. Daarnaast wordt het toezichtkader gevormd door het vastgestelde beleid. Gedoeld wordt daarbij op de Begroting 2018 en het Beleidsplan , met daarin de missie, visie en doelstellingen en verdere uitgangspunten. 3

10 In het kader van de taken van de Raad van Toezicht (toezichthouder, klankbord en werkgever) kwamen in 2018 onderwerpen aan de orde die te maken hadden met de strategie, governance, het financieel beleid, risicomanagement en de mate van realisatie van de volkshuisvestelijke taken. Vergaderingen De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar tot 1 april 1 keer vergaderd met het toenmalige bestuur. Na 1 april hebben Raad van Toezicht en directeur-bestuurder samen 5 x vergaderd. Bij alle vergaderingen was de ambtelijk secretaris aanwezig voor de voorbereiding en verslaglegging. Verder heeft de RvT gedurende het verslagjaar met alle medewerkers informele gesprekken gevoerd. Op 30 januari van het verslagjaar heeft onder begeleiding van een extern bureau de zelfevaluatie 2017 van de RvT plaatsgevonden In zijn rol als klankbord voor de directeur-bestuurder hebben RvT en directeur-bestuurder op 31 augustus van het verslagjaar een brainstormsessie gehad over het Strategisch Voorraad Beleid (SVB). Risicomanagement Tijdens een workshop over risicomanagement hebben Raad van Toezicht en bestuur in 2017 diverse risico s benoemd en besproken. Eén van de grootst benoemde risico s is het aardbevingdossier, dat ook in 2018 veel tijd en energie heeft gevraagd van de organisatie, de directeur-bestuurder en de Raad. Een deel van het woningbezit van De Delthe valt binnen de huidige contouren van het bevingsgebied. De marktwaardering full-versie is verplicht gesteld voor woningcorporaties in krimp- en aardbevingsgebieden. Met name de onduidelijkheid in het aardbevingsdossier en het voortdurend verschuiven van de contouren baren de RvT grote zorgen. In 2015 was een contract afgesloten tussen NAM en corporaties (waaronder De Delthe) over het versterken, verduurzamen en verbeteren van 1650 woningen. Vervolgens werd in 2017 de Nationaal Coördinator Groningen benoemd en werd een indeling in batches gemaakt, aan de hand waarvan de woningen in de gemeente Eemsmond zouden worden aangepakt. In het verslagjaar kwam het Mijnraadadvies met nieuwe inzichten op basis van de HRA-methodiek met P-niveaus, waarbij de risicovolle woningen als eerste zullen worden opgepakt. De RvT is weliswaar tevreden met het gegeven dat er aan het einde van het verslagjaar bekend is geworden welke woningen van De Delthe daadwerkelijk zullen worden aangepakt in dit dossier, maar het blijft moeilijk te begrijpen waarom woningen die eerst onderdeel uitmaakten van een batch te versterken woningen, nu als veilig worden bestempeld. De volkshuisvestelijke koers wordt nog door meer externe factoren beïnvloed. Ook demografische en sociaaleconomische ontwikkelingen als krimp en vergrijzing treffen het werkgebied van De Delthe. Dit heeft gevolgen voor de leefbaarheid in de kernen/dorpen waar De Delthe woningen heeft. De ontwikkeling van de marktvraag en de vraag of het aanbod van woningen hierbij aansluit wordt nauwlettend in de gaten gehouden. Na de gemeentelijke herindeling per 1 januari 2019 wordt De Delthe een kleine volkshuisvestelijke partner in een grote gemeente. Onduidelijk zijn de gevolgen daarvan voor nieuw af te spreken prestatieafspraken. Interne risicobeheersing In het kader van interne risicobeheersing heeft de Raad van Toezicht ook in 2018 kritisch gekeken naar een aantal integriteitsvraagstukken en naar de invulling van rollen en verantwoordelijkheden in de organisatie. Een kleine organisatie is kwetsbaar, maar flexibel. Door de wijziging van de organisatiestructuur en de komst van een directeur-bestuurder zijn de onderlinge relaties van zowel de Raad als van de organisatie veranderd. Door verbinding te zoeken met andere partijen zijn afspraken gemaakt over samenwerking op bepaalde onderdelen wanneer de eigen organisatie dit zelf onvoldoende kan realiseren (bijvoorbeeld controlfunctie). Werkgeversrol In zijn rol van werkgever heeft de Raad van Toezicht het vrijwilligersbestuur dat tot 1 april actief was beoordeeld. Het besluit wat met betrekking tot de bezoldiging over 2017 was genomen, was ook tot 1 april van het verslagjaar van toepassing. Aan het begin van 2019 heeft de Raad de directeur-bestuurder beoordeeld op zijn handelen vanaf 1 april van het verslagjaar. Daarbij zijn als uitgangspunten genomen de kaders die bij de indiensttreding waren meegegeven. De conclusie is dat de directeur-bestuurder de aan hem gestelde verwachtingen volledig waarmaakt. 4

11 Visie op toezicht De Raad van Toezicht heeft aan het eind van 2017 tijdens een workshop een concept visie op toezicht voorbereid. De Raad heeft deze workshop samen met de Raad van Toezicht van de Stichting Uithuizer Woningbouw gevolgd. De visie is in 2018 verder uitgewerkt en tijdens de RvT-vergadering op 28 juni van het verslagjaar vastgesteld. Accountant Een andere belangrijke taak van de Raad van Toezicht is de benoeming van de accountant. Volgens de Governancecode Woningcorporaties 2015 dient deze benoeming plaats te vinden voor een periode van maximaal 8 jaar. Rekening houdend met onder meer deze voorwaarden heeft de Raad besloten om zich ten aanzien van de externe accountant met ingang van het boekjaar 2018 nader te oriënteren. Hiervoor is gekozen omdat: 1. Deloitte Accountants al sinds jaar en dag bij De Delthe actief is; 2. Bij de selectieprocedure in 2014 niet heel bewust door de toenmalige RvT een keuze is gemaakt; 3. De (nieuw benoemde) directeur bestuurder hier eveneens een stem in dient te hebben. Vervolgens zijn 4 accountantskantoren geselecteerd en benaderd met het verzoek een offerte uit te brengen. Bij de offerteaanvraag zijn de selectiecriteria aangegeven op basis waarvan getoetst zou gaan worden. Alle partijen hebben een offerte uitgebracht en toegelicht in een gesprek met de selectiecommissie, bestaande uit de voorzitter van de RvT, de directeur-bestuurder en de financieel medewerker. De selectiecommissie heeft de verschillende offertes vergeleken en gewogen. Via een onafhankelijke weging op basis van kwaliteit, kennis en prijs én rekening houdend met de grootte van de organisatie heeft de selectiecommissie beoordeeld welke partij het beste zou passen en heeft de commissie de Raad geadviseerd om met Accon AVM een nieuwe samenwerking aan te gaan ingaande de Jaarstukken In de vergadering van 28 juni van het verslagjaar heeft de RvT dit advies overgenomen. Netwerkrol De netwerkrol betreft de relaties van de RvT met de omgeving. Hierbij gaat het om het tijdig signaleren door de RvT van ontwikkelingen in de (lokale/regionale) omgeving, de volkshuisvestingssector, politiek e.d., alsmede om de relatie met stakeholders en de maatschappelijke aanspreekbaarheid van de RvT. Doordat de focus in het verslagjaar met name heeft gelegen op interne aangelegenheden, vraagt deze rol in 2019 extra aandacht. Besluiten van de Raad: Benoeming van de heer S.J. Krajenbrink tot directeur-bestuurder per 1 april (start dienstverband 1 maart); Goedkeuring statuten per 1 april; Benoeming van de heer H.E. Delicaat tot vice voorzitter van de RvT; Goedkeuring Reglement Bestuur per 1 april; Goedkeuring Mandaat- en procuratieregeling per 1 april; Vaststelling beloning Raad van Toezicht per 1 april; Goedkeuring Jaarstukken 2017; Goedkeuring bestuursmodel/bestuursvisie + PDCA-cyclus; Goedkeuring Reglement Financieel Beleid en Beheer per 1 april 2018; Goedkeuring Treasurystatuut en procesbeschrijving treasurystatuut; Goedkeuring nieuwbouw van 8 woningen en sloop van 13 woningen in Usquert; Goedkeuring Bod Prestatieafspraken 2019; Voordragen van mevrouw A. van Velde-Oudijk als nieuw lid van de RvT bij de Autoriteit woningcorporaties; Besluit om met ingang van de beoordeling van de Jaarstukken 2018 met Accon AVM te gaan samenwerken; Aanwijzing van commissarissen als tijdelijk vervangend lid van de Raad van Toezicht bij ontstentenis of belet van de voltallige Raad van Toezicht van De Delthe; Vaststelling Visie op bestuur en toezicht van De Delthe ; Vaststelling Reglement RvC per 1 april 2018; Goedkeuring verkoop van de woningen Bredeweg 15 en 17 te Kantens; Benoeming van mevrouw A. van Velde-Oudijk tot lid van de RvT; Goedkeuring Investeringsstatuut; Goedkeuring anterieure exploitatieovereenkomst (Biewemastraat, Usquert); Goedkeuring aangepaste Bod Prestatieafspraken 2019; 5

12 Goedkeuring Strategisch Voorraad Beleid (SVB) en daarmee goedkeuring van de verkooplijst in dit SVB; Goedkeuring Begroting Honorering Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft in bruto vergoedingen ontvangen ( ). In de vergadering van de RvT op 19 april van het verslagjaar is de beloning aan de orde geweest. Tot 1 april van het verslagjaar was de vergoeding van toepassing die ook in 2017 gold. Tijdens de zelfevaluatie 2017 van de RvT op 30 januari 2018 is afgesproken dat een actualisatie van deze beloning geagendeerd dient te worden in verband met de wijziging van het bestuursmodel van De Delthe per 1 april van het verslagjaar. Voor alle leden van de VTW is de Beroepsregel bezoldiging commissarissen van toepassing. De beroepsregel is per 2017 op een aantal punten gewijzigd. Onder meer is bepaald dat de maximum bezoldigingsbedragen ieder jaar automatisch worden aangepast op basis van de jaarlijkse indexering van de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting. De Delthe behoort tot categorie A, inhoudende een maximale bezoldiging voor een RvC-voorzitter ad Er is een inventarisatie gemaakt van het tijdsbeslag voor de voorzitter van de RvT en de afzonderlijke leden. De aanloop naar de wijziging van de organisatiestructuur heeft veel gevraagd van de RvT en de vergoeding van dat moment stond niet in verhouding tot de tijdsbesteding. Met de komst van de directeur bestuurder is de RvT meer vanuit de eigen verantwoordelijkheid gaan opereren. De Delthe is een kleine corporatie, maar de hoeveelheid woningen maakt voor de tijdsbesteding voor de RvT niet uit. Rekening houdend met het gegeven dat er ingaande 1 april van het verslagjaar een bestuurslaag is vervallen, blijft een verhoging van de vergoeding voor de RvT binnen de begroting. Genoemde argumenten pleiten voor een verhoging van de vergoeding voor het lidmaatschap van de RvT. Uitgaande van de maximale bezoldiging voor een RvC-voorzitter ad heeft de RvT besloten voor een vergoeding ad voor de voorzitter en voor een lid 66 % van = per 1 april van het verslagjaar. Verder is in BTW aan de leden betaald ( ) Deskundigheidsbevordering De leden van de Raad van Toezicht zijn lid van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW). De VTW behartigt de belangen van haar leden en zij ondersteunt toezichthouders, om daarmee een bijdrage te leveren aan hun professionaliteit. Een onderdeel van die verdere professionalisering is het Permanente Educatie (PE-)systeem. Uitgangspunt is dat de individuele leden van de Raad zelf de verantwoordelijkheid nemen om op een goede manier invulling te geven aan de eigen permanente educatie en die van de Raad als geheel. Toezichthouders oefenen hun taak uit in een snel veranderende, complexe wereld en moeten zich blijven ontwikkelen en bij de tijd blijven. Permanente educatie is dan ook niet vrijblijvend. Een commissaris dient per kalenderjaar minimaal 5 uren aan PEactiviteiten te besteden. Hierbij staat één (vol contact) uur PE gelijk aan één PE punt. Als een commissaris in een kalenderjaar minder dan 12 maanden commissaris is, dan wordt het minimum aantal PE-punten naar rato vastgesteld. Overzicht PE-punten Naam PE-punten 2018 M.A. Becherer 15 A.Imminga (tot ) 14 H.E. Delicaat 14 A.van Velde-Oudijk (vanaf ) 12 Visitatie en zelfevaluatie Visitatie In 2015 heeft Raeflex een visitatie uitgevoerd en in dat kader zijn in 2016 verbeteracties in gang gezet. In 2017 zijn belangrijke vervolgstappen gezet die ook in 2018 zijn voortgezet. De volgende visitatie moet in 2019 plaatsvinden over de periode 2015 tot en met Vóór 13 januari 2020 dient het visitatierapport gereed te zijn. Aan het einde van het verslagjaar is voor de visitatie in 2019 een planning vastgesteld. 6

13 Zelfevaluatie De zelfevaluatie 2017 heeft onder externe begeleiding plaatsgevonden. De zelfevaluatie over 2018 is derhalve in eigen beheer gedaan op 22 januari Conform afspraak is bij de zelfevaluatie over 2018 voortgeborduurd op hetgeen bij de zelfevaluatie over 2017 is vastgesteld. Bij de voorbereiding is gebruikt gemaakt van een aantal documenten (onder andere het overzicht van gemeenschappelijke aandachtspunten Raad van Toezicht en directeur-bestuurder naar aanleiding van de zelfevaluatie van 2017 en ingevulde vragenlijsten van de directeurbestuurder en ambtelijk secretaris). De Raad van Toezicht heeft voor 2018 een aantal aandachtspunten voor zichzelf geformuleerd op het gebied van het positioneren van de (wensen van de) huurders en stakeholders. Verder heeft de Raad afgesproken jaarlijks een benen-op-de-tafel -sessie te houden (informele sessie om over actuele onderwerpen te brainstormen) en informele gesprekken met de medewerkers te (blijven) organiseren. Jaarverslag 2018 De externe accountant, i.c. Accon AVM, heeft zijn bevindingen over het onderzoek van de jaarrekening 2018 tegelijkertijd aan het bestuur en de Raad van Toezicht gerapporteerd. De Raad van Toezicht heeft het door het bestuur in concept opgestelde jaarverslag over 2018 in zijn vergadering van 18 april 2019 op hoofdlijnen besproken. Vervolgens is, ingevolge artikel 25 van de statuten het door de directeur-bestuurder vastgestelde verslag in zijn vergadering van 18 juni 2019 behandeld. Na kennisname van de door Accon AVM en de directeur-bestuurder gegeven toelichtingen is de Raad van Toezicht tot de conclusie gekomen dat hij zich kan verenigen met het jaarverslag van het bestuur en daarmee de jaarrekening 2018 kan goedkeuren. Het besluit van de Raad is conform. De middelen van Woningstichting de Delthe zijn uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting besteed. Activiteiten hebben uitsluitend ten behoeve van de volkshuisvesting en de leefbaarheid plaatsgevonden, in overeenstemming met de statuten van de corporatie. De Raad van Toezicht wil nog wel opmerken dat zij de voorgeschreven toepassing van de full versie ten behoeve van de marktwaardering van het woningbezit niet in verhouding vindt staan tot de volkshuisvestelijke verplichting die De Delthe heeft. Deze waardering brengt namelijk aanzienlijke kosten met zich mee van zowel de externe taxateur als de accountant. Deze waardering is voorgeschreven omdat De Delthe in het aardbevingsgebied ligt. De woongelegenheden liggen binnen het statutaire werkgebied. Op het gebied van beleggen en verbintenissen zijn geen posities ingenomen. De Raad van Toezicht en zijn individuele leden verklaren integer en onafhankelijk te hebben gehandeld. Tot slot wil de Raad van Toezicht de directeur-bestuurder en alle medewerkers bedanken voor hun betrokkenheid bij en inzet voor Woningstichting de Delthe in het verslagjaar. Daarbij spreekt hij zijn bijzondere waardering uit voor de wijze waarop de organisatie en de directeur-bestuurder hebben gehandeld. Usquert, 18 juni 2019 Raad van Toezicht, Dhr. M.A. Becherer, voorzitter Dhr. H.E. Delicaat, vice-voorzitter en lid namens de huurders 7

14 2. Verslag van het Bestuur 2018 I. ALGEMENE BESCHOUWING 1. Algemeen Stichting de Delthe is volgens Koninklijk Besluit een toegelaten instelling volkshuisvesting conform artikel 59 van de Woningwet. De stichting is gevestigd in de gemeente Eemsmond (die per 1 januari 2019 door fusie zal opgaan in de gemeente Het Hogeland) en heeft de gemeenten Appingedam, Delfzijl, De Marne, Eemsmond, Loppersum, Ten Boer en Winsum als werkgebied. De Delthe zet zich vooral in om betaalbare huisvesting te bieden in de kleinere dorpen in de nieuwe gemeente Het Hogeland, namelijk Eppenhuizen, Kantens, Rottum, Stitswerd, Usquert, Warffum en Zandeweer. De Stichting heeft als doel uitsluitend werkzaam te zijn op het gebied van de volkshuisvesting. Als woningcorporatie is De Delthe een private onderneming zonder winstdoelstelling, die binnen wettelijke kaders werkt aan een maatschappelijke opdracht, namelijk het zorgen voor goed en betaalbaar wonen voor mensen die dat nodig hebben. De Delthe exploiteert 535 sociale huurwoningen en 2 eenheden ten behoeve van een fysioruimte en huisartsenpost. Verder zijn er 11 garages in exploitatie. Voor het huurprijsbeleid worden de jaarlijks door de overheid gegeven richtlijnen gevolgd. In het verslagjaar zijn er geen verbindingen door De Delthe aangegaan. 2. Missie, Visie en doelstellingen Missie De missie van waaruit De Delthe werkt, luidt: Woningstichting De Delthe wil zich inzetten om in haar werkgebied betaalbare huisvesting te bieden voor de doelgroep, door middel van zowel bouw en exploitatie van woonproducten die aan de hedendaagse en toekomstige eisen van sociale woningbouw voldoen. Visie Om de missie te realiseren, werkt De Delthe vanuit de visie: Woningstichting De Delthe staat als kleinere professionele woningcorporatie dicht bij de woonconsumenten in haar werkgebied. Door de relatie en band met de bewoners, een open houding en communicatie, denken wij goed te weten wat er speelt en kunnen wij als sociale verhuurder hierdoor van optimale toegevoegde waarde zijn voor onze lokale woonconsumenten. Wij hebben veel aandacht voor de demografische ontwikkelingen, o.a. krimp en willen hierdoor een bijdrage leveren om goed te kunnen anticiperen op de vraag van de toekomstige woonconsumenten door ons woningbezit waar nodig te transformeren en te herstructureren, daaronder valt ook sloop. Doelstellingen Om invulling te geven aan de bovenstaande missie en visie zijn de volgende doelstellingen samengevat: Sociaal: woningstichting De Delthe biedt betaalbare sociale huurwoningen aan, die passen bij de huidige en de toekomstige woonwens van de sociale woonconsument in het werkgebied. Maatschappelijk: woningstichting De Delthe levert een actieve bijdrage aan het op pijl houden van de leefbaarheid in het werkgebied. Bedrijfseconomisch: woningstichting De Delthe geeft als financieel gezonde organisatie bedrijfseconomisch verantwoord uitvoering aan de invulling van haar sociaal economische en maatschappelijke taak. 3. Vergaderingen Raad van Toezicht, bestuur (en manager) c.q. directeur-bestuurder Medio 2017 is een besluit genomen om het bestuursmodel te wijzigen. Met deze wijziging is De Delthe beter in staat om aan alle eisen die de nieuwe Woningwet aan woningcorporaties stelt te (kunnen blijven) voldoen. 8

15 De wijziging (die per 1 april 2018 is geëffectueerd) houdt in dat er van een drielagenstructuur (manager/bestuur/raad van Toezicht) is overgegaan naar een tweelagenstructuur (directeur-bestuurder/raad van Toezicht). Tot 1 april van het verslagjaar was het oude model van toepassing, ingaande 1 april geldt de tweelagenstructuur. De manager is per 1 januari van het verslagjaar met pensioen gegaan. Per 1 april is de directeur-bestuurder in functie. In de periode 1 januari 2018 tot en met 31 maart 2018 zijn de mandaten in het kader van de AO/ic van de manager gedurende die periode overgegaan naar het bestuur en die van het bestuur naar de voorzitter van de RvT. Tot 1 april heeft het bestuur eenmaal per twee weken vergaderd (in totaal 6 keer). Daarbij was naast het bestuur ook de voorzitter van de RvT aanwezig, alsmede de ambtelijk secretaris voor de voorbereiding en verslaglegging van de vergaderingen. Ingaande 1 maart van het verslagjaar is ook de per 1 april benoemde directeur-bestuurder aangeschoven bij de bestuursvergaderingen op 6 en 20 maart. Per 1 april van het verslagjaar is het organisatieoverleg geïntroduceerd. Bij dit organisatieoverleg zijn naast de directeur-bestuurder alle medewerkers van De Delthe aanwezig. De dagelijkse gang van zaken wordt besproken en de door de directeur-bestuurder te nemen besluiten worden voorbereid en bediscussieerd. In het verslagjaar heeft dit overleg 12 x plaatsgevonden. De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar tot 1 april 1 keer vergaderd met het toenmalige bestuur. Na 1 april. hebben Raad van Toezicht en directeur-bestuurder samen 5 x vergaderd. Bij alle vergaderingen was de ambtelijk secretaris aanwezig voor de voorbereiding en verslaglegging. Daarnaast hebben RvT en directeur-bestuurder op 31 augustus van het verslagjaar een brainstormsessie gehad over het Strategisch Voorraad Beleid (SVB). Op 30 januari van het verslagjaar heeft onder begeleiding van een extern bureau de zelfevaluatie 2017 van de RvT plaatsgevonden. De directeur-bestuurder heeft daarnaast diverse vergaderingen in het kader van externe overlegverbanden bezocht (onder andere C14, stuurgroep NCG, projectgroep NCG, overleg Kr8-corporaties, bestuurlijk overleg met de gemeente Eemsmond). Behandelde onderwerpen De stichting heeft zich in 2018 met de volgende onderwerpen beziggehouden: 1. Voorbereiding van de wijziging van de organisatiestructuur per 1 april 2018; 2. Afscheid bestuursleden en lid RvT; 3. Wijziging statuten, Reglement Bestuur, Reglement RvC, Reglement Financieel Beleid en Beheer, Mandaaten procuratieregeling; 4. Afronding sollicitatieprocedure directeur-bestuurder; 5. Governance-inspectie door de Autoriteit woningcorporaties; 6. Actualisatie beoordeling door WSW; 7. Aanbesteding wijziging accountant; 8. Invoering AVG (Algemene verordening gegevensbescherming); 9. Opstellen Strategische Voorraad Beleid (SVB); 10. Verkoop huurwoningen; 11. Voorbereiding sloop en nieuwbouw 13/8 woningen Biewemastraat; 12. Actualisatie energielabels/updaten EI-index woningbezit; 13. Asbestinventarisatie woningbezit; 14. Voorbereiding sloop en vervangende nieuwbouwwoningen Biewemastraat Usquert; 15. Verdere afwikkeling versterkingsopgave 2016 (5 huurwoningen Kooistraat, Kantens); 16. Afwikkeling versterkingsopgave 2017 (9 huurwoningen Van der Zielstraat, Zandeweer); 17. Afronding Inhuur extern bureau voor begeleiding van en dienstverlening aan bewoners Extensie 1a (versterking 9 woningen Zandeweer); 18. Voorbereiding en vaststellen Jaarstukken 2017; 19. Voorbereiding en vaststellen Begroting 2019; 20. Voorbereiding en uitvoering van waardering op marktwaarde 21. Transitie: van bedrijfswaarde naar beleidswaarde; 22. Het samenstellen van dvi, dpi en management rapportages; 9

16 23. Opstellen Treasurystatuut, Procesbeschrijving treasury, treasuryoverleg, treasuryrapportage; 24. Het aanleveren van data, informatie en gegevens voor de Aedes Benchmark; 25. Het aanleveren van gegevens voor en de begeleiding van de klantmeting huurders door KWH (ten behoeve van de Aedes Benchmark); 26. Organisatie huurdersbijeenkomsten, voorbereiding opstarten huurdersvereniging; 27. Besteding van de uitgaven en bewaken van de post en het budget voor Leefbaarheid; 28. Huurverhoging per 1 juli 2018 (integraal 1,4 %); 29. Aanbieden woonproducten via website; 30. Mutaties en toewijzing van vrijgekomen woningen; 31. Verkoop woningen uit de verkoopvijver ; 32. Voorbereiding, onderhoud, uitvoering en toezicht op preventief en planmatig onderhoud van het woningbezit; 33. Opstellen Strategisch Voorraad Beleid (SVB); 34. Voorbereiding, uitvoering en actualisering van het meerjarenonderhoudsplan IBIS MAIN; 35. Opname, inventarisatie en herstel van aardbevingsschade in overleg met de NAM/NCG/CVW; 36. Verdere implementatie werken in de cloud ; 37. Verdere professionalisering van de website; 38. Deelname aan bestuurlijk overleg met de gemeente Eemsmond; 39. Deelname aan bestuurlijk overleg Prestatieafspraken gemeente Eemsmond, actualisatie bod Prestatieafspraken 2019; 40. Deelname aan bestuurlijk overleg DEAL(S) (in het verslagjaar gewijzigd in KR-8 corporaties) en C14 corporaties; 41. Overleg met NCG over meerjarenprogramma aardbevingsdossier; 42. Overleg met het Centrum voor Veilig Wonen/Tijdeljke Commissie Mijnbouwschade Groningen over de schadevergoedingen van de aardbevingen in 2018; 43. Meewerken aan een gezamenlijke gerechtelijke procedure tegen de NAM over het gasbesluit en de waardedaling; 44. Waardeclaim immateriële schade (gezamenlijk initiatief Woonbond en huurdersorganisaties); 45. Verkoop en levering perceel te Warffum (kadastrale grenscorrectie); 46. Verzoek van de landelijke corporatie Mooiland inzake overname bezit in Warffum (samen met SUW); 47. Overdracht van het VvE-beheer en het bestuur van de seniorenwoongroep Blieder Wieder naar MVGM per 1 januari Lidmaatschappen -De stichting is aangesloten bij Aedes. Aedes is de vereniging voor woningcorporaties in Nederland. Aedes behartigt de belangen van woningcorporaties, ondersteunt haar leden bij het uitvoeren van hun taken en biedt hen een platform voor kennisuitwisseling en ontmoeting. -Daarnaast is De Delthe lid van het MKW Platform. Het MKW Platform is binnen Aedes de belangenbehartiger van middelgrote en kleine woningcorporaties. MKW-woningcorporaties richten zich op de lokale samenleving en focussen zich op het zo goed mogelijk huisvesten van huurders en woningzoekenden. Door korte lijnen staan ze dicht bij de klant en weten ze wat de wensen van de klant zijn. - De Delthe is lid van het KWH (Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector), dat zich richt op huurdersonderzoeken en de dienstverlening toetst. II. DE ORGANISATIE 1. De bestuurlijke organisatie De bestuurlijke organisatie conformeert zich aan de richtlijnen van het B.B.S.H, de Aedes- en Governancecode. De twee bestuurlijke organen (de Raad van Toezicht en het bestuur) oriënteren zich voortdurend op de continuïteit, de kwaliteit en de omvang van haar organisatie ten aanzien van huidig gewenste verantwoordelijkheidsvelden en bestuursstructuren voor corporaties. De continuïteit en kwaliteit van de bestuurlijke organisatie moet goed, deskundig en consistent gewaarborgd zijn om de voortgang en de doelstellingen van het beleid voor de stichting goed en verantwoord te kunnen blijven garanderen. Het besturen van een woningcorporatie in een snel veranderende maatschappij vraagt om actuele kennis en vaardigheden. 10

17 In verband hiermee vereist de nieuwe Woningwet 2015 voor alle benoemingen vanaf 1 juli 2015 een positieve zienswijze van de minister en daar moet een fit- en propertoets aan voorafgaan. Daarnaast zijn bestuurders van woningcorporaties vanaf 1 januari 2015 verplicht tot Permanente Educatie (PE). Zij dienen in periodes van drie jaar ( , ) 108 punten te behalen in de aandachtsgebieden strategie, beleid en communicatie; veranderkunde en innovatie; leiderschap en cultuur; governance en risk; vastgoed en financiën; maatschappelijke verankering. Kleine corporaties die aan de door Aedes gestelde voorwaarden voldoen dienen met het gehele bestuur in drie jaar tijd gezamenlijk 108 punten te behalen). Omdat De Delthe valt onder dit verlicht regime is in 2016 door Aedes dispensatie verleend voor het aantal PE-punten van het bestuur dat tot 1 april van het verslagjaar actief is geweest. In 2015 waren reeds gezamenlijk 111 PE-punten behaald. Situatie van 1 januari tot en met 31 maart Tot 1 april van het verslagjaar was de drielagenstructuur (RvT-vrijwilligersbestuur-werkapparaat) van toepassing. De bestuurlijke organisatie zag er van 1 januari tot 1 april van het verslagjaar als volgt uit: Naam Functie Termijn PE-punten Hoofdfunctie Vacature Voorzitter nvt nvt nvt Dhr. W.H. Huizenga Wnd.Voorzitter/ Penningmeester t/m 31 maart PE-punten gepensioneerd Mw. K.E. Hansems Secretaris t/m 31 maart PE-punten ZZP (kinderpraktijk/ Fysiotherapeute) Vergoeding bestuur Door de (bewust) langdurige vacature van bestuursvoorzitter, zijn de penningmeester en de secretaris vanaf oktober 2016 extra belast. De RvT achtte het daarom passend om naast de normale persoonlijke vergoeding ook een vervangingstoelage toe te kennen. De vergoeding voor de bestuursvoorzitter is gelijkelijk verdeeld over de penningmeester en de secretaris. Daarbij zijn de voorwaarden in het kader van Governancecode en WNT nauwkeurig in acht genomen. In een besloten vergadering heeft de RvT in 2017 een besluit genomen over de beloning voor de werkzaamheden van het bestuur in Van 1 januari 2018 tot en met 31 maart 2018 was dezelfde beloning als in 2017 van toepassing (namelijk voor elk lid van het bestuur een brutobedrag ad ,00). Het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum bedraagt voor elk Situatie vanaf 1 april Eind september 2017 is de procedure opgestart voor de benoeming van een directeur-bestuurder per 1 april Deze procedure is extern begeleid. Omdat er bij De Delthe op dat moment (nog) geen huurdersorganisatie actief was, zijn de huurders in een huurdersbijeenkomst op 12 oktober 2017 geïnformeerd over de aanstaande wijziging van de organisatiestructuur en over de vacature van directeur-bestuurder per 1 april Na een uitgebreide sollicitatieprocedure is unaniem gekozen voor de heer drs. S.J. Krajenbrink als meest geschikte kandidaat voor de functie van directeur-bestuurder. In de vergadering van de RvT op 29 november 2017 heeft de Raad een voorgenomen besluit genomen tot benoeming van de heer S.J. (Bas) Krajenbrink. Vervolgens is een traject voor het aanvragen van de fit en propertoets gestart. Per brief van 29 januari 2018 heeft de Autoriteit woningcorporaties een positieve zienswijze van geschiktheid en betrouwbaarheid ten aanzien van de voorgenomen benoeming gestuurd. Het voorgenomen besluit van de Raad is bekrachtigd in de vergadering van de Raad op 27 februari 2018 en daarmee is de heer Krajenbrink formeel benoemd tot directeur-bestuurder per 1 april Hij is per 1 maart van het verslagjaar in dienst getreden van De Delthe. 11

18 Naam Functie Termijn PE-punten 2018 Minimaal aantal te behalen PEpunten Dhr. drs. S.J. Krajenbrink Directeurbestuurder 1 april 2018 tot 1 april ,5 108 Nevenfuncties 1.Bestuur Museum de Oude Wolden (toezichthouder: bestuur-model) 2.Voorzitter Voetbalvereniging Godlinze Vergoeding directeur-bestuurder In een arbeidsovereenkomst zijn afspraken gemaakt tussen RvT en directeur-bestuurder over de beloning en overige arbeidsvoorwaarden. Daarbij zijn de voorwaarden in het kader van Governancecode en WNT nauwkeurig in acht genomen. In het verslagjaar zag de beloning van de directeur-bestuurder er als volgt uit: Totaal vast inkomen: ,00 Vergoedingen: 868,00 Pensioenkosten: 9.618,00 TOTAAL ,00 ========== Het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum bedraagt Vertrekregeling voormalige bestuurders In november 2011 is voor het gewezen bestuur met goedkeuring van de RvT een vertrekregeling vastgesteld. Deze regeling houdt in dat 2 van de aftredende bestuursleden na hun zittingsperiode een vergoeding ontvangen. De voormalig voorzitter heeft in 2018 een bruto vergoeding ontvangen van en de voormalig secretaris heeft in 2018 een bruto vergoeding ontvangen van De vergoeding voor de voormalig voorzitter loopt per nog over een periode van 2,4 maanden en voor de voormalig secretaris over 9,6 maanden. Er resteert per nog een bruto te betalen bedrag van Besturingsmodel Op 28 juni van het verslagjaar is het besturingsmodel voor De Delthe vastgesteld. Daarin staat omschreven wat De Delthe ziet als de belangrijkste bouwstenen van haar organisatie: 1 Onze strategie Bij strategie gaat het over de doelstellingen van De Delthe (missie en visie) en over de manier waarop wij deze willen bereiken (strategie, beleid). Daarbij maken we een afweging tussen de gewenste externe resultaten (opgaven) en de bestaande interne mogelijkheden. Bij ons is de strategie verwerkt in: ondernemingsplan, meerjarenbegroting en strategisch voorraadbeleid. 2 Onze structuur Hoe hebben we onze activiteiten georganiseerd en welke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden hebben onze medewerkers meegekregen. Hier gaat het dus om de inrichting van onze organisatie- en processtructuur. De Delthe is een kleine organisatie waarbij de verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie worden gelegd. 3 Onze cultuur De bedrijfscultuur van De Delthe kenmerkt zich in een aantal kernwoorden: Verantwoordelijkheid; Betrouwbaar; Nuchter; Vriendelijk; Slagvaardig; Dichtbij de klant. Dit zijn de basiswaarden van onze organisatie, de wijze waarop bestuur en medewerkers met elkaar omgaan. Maar ook zoals we ons naar de klant opstellen. 4 Onze mensen Hoe kunnen we zorgen voor de ontwikkeling en borging van kennis- en vaardigheden binnen De Delthe en daarnaast ook zorgen voor de persoonlijke (loopbaan)ontwikkeling van de medewerker zelf. Dit alles beschrijven we in het HRM-beleid. 12

19 5 Onze middelen Bij middelen gaat het over een breed scala van middelen te weten: financieel management (geld), informatiemanagement (ICT), faciliteiten management (huisvesting, materiaal, secretariaat, beveiliging, catering). 6 Onze resultaten Wat leveren onze werkzaamheden op. Hierbij kijken we van buiten naar binnen. Zeker voor De Delthe is dat zeer belangrijk. De waardering wordt vastgesteld van de belangrijkste groepen belanghebbenden. Dit beschrijven we ook in ons belanghoudersbeleid. De verankering is verwerkt in de PDCA-cyclus, dat het principe weergeeft van continue verbetering en wordt gevormd door de onderdelen Plan-Do-Check-Act. Met dit principe wordt aangegeven dat voor het bereiken van een hogere kwaliteit er een continue cyclus op gang moet worden gebracht van het plannen van acties, het ten uitvoer brengen van geplande acties, het checken of de resultaten van de acties werkelijk zijn zoals was beoogd, en het bijsturen of bijstellen van de uitvoering of plannen naar aanleiding van de checkresultaten. 2. De werkorganisatie De Delthe heeft haar werkorganisatie ingericht op de omvang en samenstelling van het vastgoed en op de wettelijke eisen waaraan als toegelaten instelling moet worden voldaan. De werkzaamheden voor het uitvoeren van onderhoud worden op basis van contracten uitbesteed aan derden. Op deze werkzaamheden wordt door het technisch personeel van de stichting toezicht gehouden. De toewijzing van woningen, de incasso van de huren, de financiële- en verhuuradministratie worden in eigen beheer uitgevoerd. In verband met de extra werkzaamheden die het aardbevingsdossier met zich meebrengt is het aantal uren van de werkorganisatie tijdelijk uitgebreid (tot 1 september 2018). Als primair systeem werkt de Delthe met het BIS NOA NCCW-pakket. De back-up van de algehele administratie en overige wordt verder geborgd bij BIS NOA NCCW en in de cloud. De jaarlijkse controle van de voornoemde administraties wordt onafhankelijk (extern) uitgevoerd door de accountant (Accon AVM). Aanpassing netwerk Om alle administratieve systemen goed te kunnen laten werken is in 2017 besloten tot aanpassing van het netwerk. De server was verouderd en de gevolgen zouden niet te overzien zijn als er iets met de server zou gebeuren. Er is gekozen voor een systeem waarmee in de cloud wordt gewerkt, dat in december 2017 operationeel werd. Aan het begin van het verslagjaar is gebleken dat het nieuwe systeem op bepaalde fronten aanpassingen behoefde, die gedurende het verslagjaar zijn geïmplementeerd. Personele invulling De manager is per 1 januari 2018 vervroegd met pensioen gegaan. Ingaande 1 maart van het verslagjaar is de directeur-bestuurder in dienst getreden en per 1 april is hij als zodanig verantwoordelijk. Rekening houdend met het vertrek van de manager per 1 januari 2018 en de komst van de directeur-bestuurder per 1 april 2018 hebben het bestuur en de voorzitter van de RvT de taken van de manager in het 1 e kwartaal van het verslagjaar waargenomen, daarbij ondersteund door de medewerkers van de werkorganisatie. Eind 2018 heeft de stichting in totaal 5 medewerkers in vaste dienst (structureel totaal 4,3 fte). De werkorganisatie staat onder de dagelijkse leiding van de directeur-bestuurder. In verband met de extra werkzaamheden die het aardbevingsdossier met zich meebrengt is ook in 2018 het aantal uren van de werkorganisatie tijdelijk uitgebreid met 4 uur per week voor 3 medewerkers (tijdelijk totaal 4,7 fte). 13

20 De bezetting bestaat per 31 december 2018 uit: Directeur-bestuurder (1,0 fte); Bouwkundige bewonerszaken (1,0 fte); Medewerker verhuur en bewonerszaken (0,67 fte); Financieel medewerker (1,0 fte); Ambtelijk secretaris (0,67 fte). Overleg Per 1 april van het verslagjaar is het organisatieoverleg geïntroduceerd. Bij dit organisatieoverleg zijn naast de directeur-bestuurder alle medewerkers van De Delthe aanwezig. De dagelijkse gang van zaken wordt besproken en de door de directeur-bestuurder te nemen besluiten worden voorbereid en bediscussieerd. In het verslagjaar heeft dit overleg 12 x plaatsgevonden. Beoordelingssystematiek Met betrekking tot de vaststelling van de salarissen per 1 januari van het verslagjaar is artikel 4.7 van de CAOwoondiensten van toepassing. Gedurende het verslagjaar is een ontwikkel- en gesprekscyclus geïntroduceerd. Volgens deze cyclus voeren leidinggevende en medewerker een doelstellingen- en evaluatiegesprek en voortgangsgesprekken. Het gaat er om dat vooruit wordt gekeken en terug wordt gekeken met als doel het delen van ambities en verwachtingen en het stellen van concrete haalbare doelen. Tijdens de voortgangsgesprekken worden de lopende zaken besproken; deze vinden 1 x per 3 weken plaats. Arbeidsvoorzieningen Voor de medewerkers van De Delthe is de CAO Woondiensten van toepassing. De pensioenvoorzieningen zijn ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds voor Woningcorporaties. De medewerkers zijn conform de CAO verzekerd voor eventuele ongevallen. De Delthe is aangesloten bij een gecertificeerde Arbodienst (MK Basics), die de ziekteverzuimbegeleiding verzorgt. Inschakeling van de bedrijfsarts verloopt ook via deze dienst. Voor de medewerkers bestaat verder de mogelijkheid om vakgerichte cursussen te volgen. Interne controle Rekening houdend met de voorwaarden uit de Governancecode Woningcorporaties 2015 is besloten om met ingang van het boekjaar 2018 een ander accountantskantoor aan te wijzen, namelijk Accon AVM. In de rapportage naar aanleiding van de interim-controle wordt door de accountant opgemerkt dat de primaire financiële processen (zoals inkopen en betalingen) ten behoeve van de jaarrekeningcontrole in voldoende mate in opzet op orde zijn De volgende aandachtspunten zijn geformuleerd: 1. Afhandeling facturen tijdens vakantie; 2. Wachtwoordbeleid; 3. Cyclus managementrapportage. Controlfunctie Gedurende het verslagjaar is de interne controleaanpak bij De Delthe vastgesteld. Daarin staat omschreven dat de controlfunctie in twee onderdelen wordt opgesplitst. 1. De Delthe en de SUW zijn op dit punt een samenwerking aangegaan. De controlfunctie bij De Delthe zal deels worden uitgevoerd door de Coördinator Financiën en Beleid van de SUW en onze medewerker Financiën zal dezelfde werkzaamheden uitvoeren bij de SUW. 2. De ambtelijk secretaris draagt zorgt voor de bewaking van de processen. Governance Als gevolg van de wijziging van de organisatiestructuur was het in het verslagjaar noodzakelijk om de Statuten aan te passen. Daarnaast zijn het Reglement Bestuur, het Reglement RvC, de Mandaat- en procuratieregeling, het Reglement financieel beleid en beheer aangepast aan de nieuwe structuur. Tevens zijn het Treasurystatuut (en procesbeschrijving van de Treasuryfunctie) en het Investeringsstatuut vastgesteld. 14

21 Op 8 oktober van het verslagjaar heeft de directeur-bestuurder een gesprek gehad met de accountmanager van het WSW. Naast een kennismaking was dit gesprek bedoeld als input voor de jaarlijkse risicobeoordeling en is gesproken over de nieuwe structuur en organisatie, ontwikkelingen rondom aardbevingen en de stand van zaken met betrekking tot onderhoud en geplande investeringen. Op 16 november van het verslagjaar heeft de directeur-bestuurder overleg gehad met de accountmanager van de Aw IL&T over de wijze waarop de bestuurswisseling heeft uitgepakt, risicomanagement, governancestructuur en SVB. Hij was zeer tevreden en positief verrast over de stappen die De Delthe in het verslagjaar heeft gezet. Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) Op 25 mei van het verslajaar is nieuwe wetgeving op het gebied van privacy van toepassing: Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Er is een privacyverordening ontwikkeld die binnen alle Europese lidstaten geldt en dus ook voor De Delthe van toepassing is. Voor de implementatie van deze regelgeving is gebruik gemaakt van de standaard documenten die Aedes beschikbaar heeft gesteld. Er is eerst een nulmeting uitgevoerd en daarna zijn de benodigde beleidsstukken voorbereid. Met diverse leveranciers zijn verwerkingsovereenkomsten afgesloten. Daarnaast zijn de aannemers waarmee De Delthe werkt aangeschreven en hebben onze Algemene Inkoopvoorwaarden voor Leveringen, Diensten en Werken ontvangen. Volgens de AVG is het bewaren van BSNnummers van medewerkers en (toekomstige) huurders niet meer toegestaan. In verband hiermee is het noodzakelijk om de woningdossiers op te schonen; tegelijkertijd worden deze ook gedigitaliseerd. Beheer Blieder Wieder Woningcorporaties zijn wettelijk verplicht hun diensten van algemeen economisch belang (DAEB) te scheiden van hun niet-daeb-activiteiten. In dit kader is het niet meer toegestaan dat het beheer en de administratie van de VvE Blieder Wieder verweven is in de administratie van woningstichting De Delthe. In verband hiermee is het VvE-beheer van VvE Blieder Wieder per 1 januari 2018 overgegaan naar de MVGM. Voor alle betrokkenen heeft dit de nodige aanpassingen gevraagd. KWH-huurlabel KWH staat voor Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector; het is een landelijk kwaliteitscentrum voor en door woningcorporaties. KWH meet jaarlijks of de kwaliteit van de dienstverlening nog steeds aan de daarvoor gestelde normen voldoet. Daarbij wordt op 5 onderdelen gemeten met behulp van diverse meetmethoden (enquête onder huurders, beoordelen van website en informatiemateriaal, mystery guests en beoordeling van de telefonische dienstverlening). De Commissie Kwaliteitsverklaringen heeft de dienstverlening van onze organisatie aan de huurders positief beoordeeld en daarmee is De Delthe labelhouder van het keurmerk KWH-Huurlabel. Ook in 2018 is de dienstverlening positief beoordeeld: de resultaten van het onderzoek laten een gemiddeld rapportcijfer zien van een 8. Maatschappelijke Visitatie De Governancecode verplicht woningcorporaties om zich elke vier jaar te laten visiteren. Woningcorporaties verantwoorden zich hiermee over de keuzes die ze maken en over hun maatschappelijk presteren. Stichting De Delthe is in dit kader in 2015 beoordeeld door Raeflex. Op de website van De Delthe en op is het Visitatierapport Woningstichting De Delthe te lezen. De volgende visitatie moet in 2019 plaatsvinden over de periode 2015 tot en met Vóór 13 januari 2020 dient het visitatierapport gereed te zijn. De voorbereidingen hiervoor zijn in november van het verslagjaar inmiddels gestart. Overleg met de gemeente In het verslagjaar heeft er overleg plaatsgevonden tussen directeur-bestuurder en de portefeuillehouder Wonen bij de gemeente Eemsmond. Daarnaast is invulling gegeven aan de cyclus uit de woningwet van Bod naar Prestatieafspraken. De Prestatieafspraken Volkshuisvesting voor de gemeente Eemsmond zijn op 19 oktober 2017 ondertekend. Deze afspraken gaan over 2018 en 2019 met een doorkijk tot aan Bij de samenstelling daarvan waren - naast de gemeente Eemsmond en De Delthe - ook Woningstichting Wierden en Borgen, Huurdersvereniging De Huurder, Woongroep Marenland, Huurdersvereniging De Maren, Stichting Uithuizer Woningbouw, Huurdervereniging Oet en Thoes betrokken. 15

22 Ondanks dat de gemeenten Bedum, Winsum, De Marne en Eemsmond per 1 januari 2019 samengaan in de nieuwe gemeente Het Hogeland, is het kader van deze afspraken nog steeds geldig in het overgangsjaar Er wordt in dat jaar toegewerkt naar een nieuwe set Prestatieafspraken, ingaande 1 januari De totstandkoming van het SVB heeft geleid tot aanpassingen in het bod op de woonvisie voor Gedurende het verslagjaar bleek het door een aantal nieuwe ontwikkelingen nodig te zijn om de gemaakte prestatie-afspraken op onderdelen te actualiseren. Deze zijn vastgelegd in een addendum, dat in november van het verslagjaar is vastgesteld. III. VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG 1. De woningvoorraad Algemeen In het verslagjaar is in een nieuw Strategisch Voorraad Beleid (SVB) beschreven hoe De Delthe de voorraadontwikkeling voor de komende jaren wil invullen. Dit beleid is aan het eind van het verslagjaar vastgesteld en goedgekeurd. Het gaat daarbij om het vaststellen van de bestemming en de wenselijke maatregelen per woning voor de periode met een doorkijk naar Er is een integrale afweging gemaakt tussen de belangen van de huidige huurder, de toekomstige verhuurbaarheid en de technische en energetische staat van de woning. Per complex is een afweging van keuzes gemaakt die het beste kunnen worden genomen bij het betreffende complex. Er is veel ruimte ingenomen voor de realisatie van het duurzaamheidsbeleid, de krimpopgave en de versterkingsopgave waar de corporatie voor staat. De Delthe wil het maximale doen, dat binnen de financiële kaders haalbaar is, om de transitie in gang te zetten die noodzakelijk is om haar bezit klaar te maken voor de toekomst. Keuzes die daaruit voorvloeien hebben effect op het verhuur-, onderhouds- en financieel beleid. Voor het opstellen van het SVB is gebruik gemaakt van het woningmarktonderzoek zoals dat door KAW is opgesteld voor Noord-Groningen ( Woningmarkt- en bewonersonderzoek Noord- en Midden Groningen d.d. 15 maart 2018). Er wordt in het SVB gewerkt met diverse scenario s. Per scenario is beschreven welke maatregelen zijn voorzien in de komende jaren voor wat betreft nieuwbouw, sloop, verkoop, versterking en verduurzaming. Vanuit het SVB zijn in het verslagjaar 2 onderdelen direct in gang gezet: 1 Asbest Onderdeel van het SVB is een asbestbeleidsplan, waarbij de uitgangspunten als volgt zijn geformuleerd voor de woningen die vóór 1994 zijn gebouwd (477): 1) bewoners zijn op de hoogte van waar asbest in hun woningen zit; 2) er is geen losgebonden asbest in de woningen aanwezig; 3) er wordt een verwijderingsplanning opgesteld voor de asbest in de woningen; 4) voor 2025 af van asbestdaken Aan het eind van het verslagjaar is een asbestinventarisatie voorbereid, die begin 2019 is uitgevoerd. 2 Open verbrandingstoestellen Een ander onderdeel dat in het SVB is benoemd zijn de open verbrandingstoestellen. In het SVB is bepaald dat De Delthe in de komende 4 jaar af wil van de open verbrandingstoestellen. Aan het eind van het verslagjaar zijn de bewoners van woningen met open verbandingstoestellen benaderd om over de verwijdering ervan afspraken te maken. Nieuwbouw In 2018 heeft geen nieuwbouw plaatsgevonden. Wel zijn de voorbereidingen gestart met betrekking tot de nieuwbouw van 8 woningen aan de Biewemastraat te Usquert. Tijdens het verslagjaar is gebleken dat het vigerende bestemmingsplan Usquert aangepast moest worden om de nieuwbouw mogelijk te maken. De gemeente heeft zich bereid verklaard om planologische medewerking te verlenen aan de realisatie van de nieuwbouw en heeft een ontwerpbestemmingsplan in procedure gebracht voor deze ontwikkeling. Verwerven In 2018 is gestart met de onderhandeling over de aankoop van 32 woningen van collega corporatie Mooiland aan de Helmer Molemastraat 1 t/m 25 en 31 t/m 67 (oneven) in Warffum. In dit traject wordt gezamenlijk opgetreden met collega corporatie SUW die voornemens is om circa 37 woningen in Uithuizen over te nemen van Mooiland. 16

23 Beide blokken woningen maken onderdeel uit van een kavel waar op ingeschreven kon worden. Op 17 december 2018 is een Intentieovereenkomst getekend tussen Mooiland, SUW en De Delthe. Daarin komen partijen de intentie overeen om uiterlijk op 29 maart 2019 (of zoveel eerder of later als partijen nader overeenkomen) een koopakte te ondertekenen en de levering op 31 mei 2019 te laten plaatsvinden. Slopen In het verslagjaar is gestart met de voorbereidingen van de sloop van 13 woningen aan de Biewemastraat te Usquert (Biewemastraat 4-18 en 1-9). De aanbesteding heeft inmiddels plaatsgevonden. Aan het begin van het verslagjaar is een inloopbijeenkomst georganiseerd voor bewoners en omwonenden. Voor de betreffende bewoners is andere huisvesting gezocht, er heeft een 0-meting van omliggende panden uitgevoerd, er zijn afspraken gemaakt met de nutsbedrijven en met de aannemer over asbestsanering en sloop van de woningen. Volgens de planning zullen alle woningen medio 2019 worden gesloopt. Verkopen Landelijk is de koopwoningmarkt weer in beweging. Ons werkgebied volgt deze trend voorzichtig. In het kader van de Prestatieafspraken zijn met de gemeente afspraken gemaakt over verkoop van gemiddeld 2 woningen per jaar. In het verslagjaar zijn voorbereidingen getroffen voor de verkoop van 2 huurwoningen, die door de betreffende koper tot 1 woning zullen worden samengevoegd. Aan het einde van het verslagjaar waren deze voorbereidingen nog in volle gang. In het verslagjaar zijn geen woningen verkocht. Meerjarenonderhoudsplanning Tijdens de voorbereidingen van het SVB is duidelijk geworden dat de bedragen voor onderhoud en beheer zoals opgenomen in de begroting 2018 geen goed beeld geven van de daadwerkelijke kosten. In verband hiermee zijn de kosten van onderhoud en beheer onder de loep genomen en geactualiseerd. Deze zijn tevens extern getoetst door SWECO. Dat heeft geleid tot een aangepaste meerjarenonderhoudsplanning die aansluit bij de acties die voortvloeien uit het SVB. Deze bedragen zijn vervolgens meegenomen in de begroting Verduurzamen en verbeteren De Delthe zet de komende jaren fors in op het verduurzamen van haar bestaande vastgoed. Daarvoor zijn in 2017 al de eerste stappen gezet. Fase 1 is uitgevoerd in 2017 en in het voorjaar van 2018 is fase 2 afgerond (15 woningen aan de Burgemeester J. Arkemastraat en de A. Luingestraat te Warffum). De aanpak is in sommige situaties ingrijpend voor de bewoners. Daarom is veel aandacht besteed aan voorlichting, communicatie en eventuele handen spandiensten voor de bewoners. De werkzaamheden hebben betrekking op het vervangen van oude kunststof kozijnen door nieuwe met HR++ glas, dak-,vloer- en wandisolatie, zonnepanelen en mechanische ventilatie. Alle 31 aangepakte woningen zijn naar label A gebracht. Aan het einde van het verslagjaar is het updaten van de energielabels van circa 300 woningen van De Delthe in gang gezet. Aan het begin van 2019 zijn de betreffende inspecties afgerond. Versterking in verband met aardbevingen In onderdeel IV wordt nader ingegaan op de aardbeving problematiek op zich. Hieronder een overzicht van de stand van zaken met betrekking tot de versterkingsprojecten aan het einde van het verslagjaar: 2015: H3V Pilotproject: afspraak tussen NAM en corporaties over versterking en verduurzaming. 52 woningen van De Delthe waarvan er 14 zijn uitgevoerd. Het project is in feite gestopt. De Delthe is in gezamenlijkheid met de andere corporaties nog in overleg met de NAM over de afwikkeling van het project. 2016: NCG is gaan werken met batches: 1650, 1581, 1588 etc. 124 woningen van De Delthe vielen onder de batch Veel van deze woningen zijn inmiddels geïnspecteerd door de NCG. Versterkingsadviezen zijn echter niet binnengekomen. Door veranderende aardgaswinning en verwachte verminderde risico is ook het traject met batch 1581 waar de woningen van De Delthe onder vallen gewijzigd. De Delthe heeft ervoor gekozen om de adviezen, wanneer ze gereed zijn, te laten spiegelen aan de meest recente NPR. 2018: NCG gaat werken met een HRA methodiek op basis waarvan men de woningen in het gebied kan inschalen op risico. Uit deze methodiek is naar voren gekomen dat 28 woningen van De Delthe een licht verhoogd risico hebben. Deze bewoners zijn aan het begin van 2019 hierover door de NCG geïnformeerd. 17

24 2. Onderverdeling Woonproducten Het bezit van De Delthe is globaal verdeeld over 4 dorpen: Warffum, Usquert, Kantens (inclusief Rottum en Stitswerd) en Zandeweer (inclusief Eppenhuizen). Onderstaand een overzicht van de woningtypes per dorp. Voor alle woningen geldt dat de huur beneden de huurtoeslaggrens ligt. Type woning Warffum Usquert Kantens e.o. Zandeweer e.o. totaal seniorenwoning 1 slaapkamer Seniorenwoning 2 slaapkamers Gezinswoning 2 slaapkamers Gezinswoning 3 slaapkamers Gezinswoning 4 slaapkamers HATwoning 1 slaapkamer Zorgpost bedrijfsruimte Huisartsenpost bedrijfsruimte TOTAAL De woningtoewijzing Algemeen De Delthe heeft als primaire taak het huisvesten van personen die niet zelf in hun huisvesting kunnen voorzien om wat voor reden dan ook. Tot deze categorie behoren vooral mensen die een te laag inkomen hebben om op andere wijze in hun huisvesting te kunnen voorzien. Bij de toewijzing van woningen aan bovengenoemde doelgroep moeten regels in acht worden genomen. Er dient rekening te worden gehouden met de hiervoor vastgestelde wettelijke kaders: - Kerntaak van een woningcorporatie is het huisvesten van mensen met lage inkomens. Tot en met 2020 geldt de inkomensgrens van voor minimaal 80 % van de verhuureenheden dat op basis van de inkomensgrens moet worden verhuurd. Voor het overige deel dat op basis van de inkomensgrens moeten worden verhuurd, geldt de inkomensgrens van Passend toewijzen: de woningcorporatie dient bij de verhuur van woningen een norm in acht te nemen. Deze norm zorgt ervoor dat huishoudens die hieraan voldoen worden gehuisvest in de voor hen betaalbare woningvoorraad. Of een huur betaalbaar is en of recht bestaat op huurtoeslag, is vooral afhankelijk van het inkomen, maar ook van het huishoudtype. Als betaalbaar wordt gezien een huurprijs tot en met de voor een huishouden toepasselijke aftoppingsgrens. De twee aftoppingsgrenzen in 2018 zijn: voor eenpersoons-huishoudens, voor meerpersoonshuishoudens beneden de AOW-leeftijd; en voor meerpersoonshuishoudens boven de AOW-leeftijd. De aftoppingsgrens is in 2018 voor een- en tweepersoonshuishoudens 597,30, voor drie- en meerpersoonshuishoudens 640,14; Daarnaast hanteert De Delthe een aantal uitgangspunten die maken dat elke woningtoewijzing maatwerk is. Daarbij speelt de leefbaarheid in de kleine dorpen een belangrijke rol. Verdeling huurprijzen sociale huurwoningen per : Aantal vhe s Verdeling naar streefhuur (bij mutatie) Verdeling naar netto huur tot 417, Tussen 417,34 en 597, Tussen 597,30 en 640, Totaal De vraag naar huurwoningen bij De Delthe was in het verslagjaar voldoende. Er was geen reguliere leegstand langer dan 3 maanden. Het aantal inschrijvingen in 2018 bedroeg in totaal 122. In 2018 zijn in totaal 68 huurwoningen toegewezen, waarvan 0 boven de inkomensgrens. 18

25 Deze toewijzingen zijn als volgt op leeftijd, inkomensklasse en huurklasse te specificeren: Periode tot en met Leeftijd Inkomen Huurklasse I <= 417,34 Eenpersoonhuishoudens < 66 jaar >66 jaar <= > Huurklasse II > 417,30 en <= 597,30 Huurklasse III > 597,30 >= 66 jaar >= 66 jaar <= > Leeftijd Inkomen Huurklasse I <= 417,34 Tweepersoonshuishoudens < 66 jaar >66 jaar <= > Huurklasse II > 417,34 en <= 597,30 Huurklasse III > 597, >= 66 jaar >= 66 jaar <= > Leeftijd Inkomen Huurklasse I <= 417,34 Drie- of meerpersoonshuishoudens < 66 jaar >66 jaar >= 66 jaar >= 66 jaar <= > <= > Huurklasse II > 417,34 en <= 640,14 Huurklasse III > 640,14 Huurverhoging Elk jaar worden de huren per 1 juli aangepast. De regering besluit elk jaar hoeveel huren mogen stijgen. In het verslagjaar mocht de huursom niet hoger zijn dan gemiddeld 2,4 % over de totale huur. Hierbinnen gold op individueel niveau een huurverhoging van maximaal 3,9 %. Voor hogere inkomens binnen de sociale huur gold een huurverhoging van maximaal 5,4 %. Het huurbeleid per 1 juli van het verslagjaar is als volgt vastgesteld: - De huurverhoging met de inflatie aanpassen en geen gebruik maken van de inkomensafhankelijke huurverhoging. Jaarlijkse huurverhoging per 1 juli ,4 Harmonisatie/huurverhoging bij mutatie (schatting) 0,46 Totaal ingerekende verhoging 1,86 - Bij streefhuur uitgaan van maatwerk. Dit betekent een percentage per woning afhankelijk van de verhuurbaarheid, grootte, doelgroepkeuze en passend toewijzen met een bandbreedte van 74 % - 79 % (gemiddelde streefhuur 74 % - 79 %); % van het woningbezit is beschikbaar voor de doelgroep. 19

26 Woningportaal Gemeenten en corporaties in het Eemsdeltagebied (gemeenten Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum) hebben in het Regionaal Prestatiekader afgesproken te streven naar een goede vindbaarheid van het gezamenlijke aanbod aan sociale huurwoningen, waarbij het belang en perspectief van de woningzoekende in de regio het uitgangspunt is. Op 21 november van het verslagjaar is GroningenHuurt.nl gelanceerd. Hiermee bieden zes woningcorporaties (De Delthe, SUW, Acantus, Groninger Huis, Wierden en Borgen en Woongroep Marenland) uit Groningen een nieuwe website voor woningzoekenden in de regio. De deelnemende corporaties bezitten woningen door de gehele provincie Groningen en op deze nieuwe site kunnen woningzoekenden snel en eenvoudig zien wat het beschikbare aanbod is van de deelnemende corporaties. De woningzoekende wordt bij belangstelling voor een specifieke woning doorgeleid naar de website van de betreffende corporatie. Het is ook mogelijk het complete bezit van de corporaties te bekijken op GroningenHuurt.nl. 4. Het betrekken van huurders bij het beheer en beleid Communicatie met de huurders Met invoering van de Woningwet 2015 is de rol van huurders veranderd. Volgens de Wet op het overleg huurdersverhuurder hebben huurdersorganisaties een aantal rechten: 1. Informatierecht: het recht op informatie van de verhuurder over plannen voor het slopen van woningen, het onderhoud van woningen, de huurprijzen; 2. Overlegrecht: de verhuurder moet minimaal 1 keer per jaar overleggen met de huurdersorganisaties. Daarnaast kunnen huurdersorganisaties in bepaalde situaties de verhuurder vragen men hen te overleggen, bijvoorbeeld bij beleidswijzigingen; 3. Adviesrecht: huurdersorganisaties mogen de verhuurder schriftelijk advies geven over voorgenomen beleid; 4. Agenderingsrecht: dit is het recht om onderwerpen op de overlegagenda te zetten. 5. Een huurdersorganisatie heeft recht op een kostenvergoeding van de verhuurder voor overleg en advies, scholing en kosten voor de interne organisatie van de huurdersorganisatie. 6. Sinds 1 juli 2015 mogen huurdersorganisaties meepraten bij het overleg tussen gemeenten en woningcorporaties over de prestatieafspraken. Bij woningstichting De Delthe is heel lang geen huurdersvereniging actief geweest. In het verslagjaar heeft De Delthe erg haar best gedaan om de opstart van een huurdersvereniging te activeren. Het komt de hele volkshuisvesting ten goede als huurders meepraten. Omdat er aan het begin van het verslagjaar nog geen huurdersvereniging was, heeft De Delthe regelmatig op andere wijze gecommuniceerd met de huurders: via informatiebrieven, mededelingen op de website en in persoonlijke gesprekken. Op 22 maart van het verslagjaar is een huurdersbijeenkomst georganiseerd, waarvoor alle huurders persoonlijk zijn uitgenodigd. Het verslag van deze geslaagde avond is naar alle huurders toegezonden. Tijdens deze bijeenkomst is afscheid genomen van het vrijwilligersbestuur en kennis gemaakt met de nieuwe directeur-bestuurder. Tijdens deze bijeenkomst hebben 5 huurders zich aangemeld als kwartiermaker voor het opzetten van een huurdersorganisatie. Samen met deze kwartiermakers, de Woonbond en De Delthe zijn de verdere voorbereidingen getroffen voor de opstart van een huurdersvereniging. Er is een enquête onder de huurders van De Delthe rondgegaan om na te gaan wat huurders vinden van het opzetten van een huurdersorganisatie. Naar aanleiding van de enquête heeft een aantal huurders zich aangemeld voor deelname aan (het bestuur van) de huurdersvereniging, dan wel een werkgroep met een bepaald thema. Vervolgens heeft in een huurdersbijeenkomst op 29 november van het verslagjaar de formele oprichting van de huurdersvereniging van De Delthe plaatsgevonden. Informatievoorziening De Delthe vindt het van belang huurders te informeren over diverse zaken rondom de corporatie. Via de website en via nieuwsbrieven vindt deze informatievoorziening plaats. In december van het verslagjaar is de eerste nieuwsbrief voor huurders verschenen. Daarin stelt de directeur-bestuurder zich voor en is informatie verstrekt over de (nieuwe) samenstelling van de Raad van Toezicht. Daarnaast zijn items opgenomen over de oprichting van de huurdersvereniging, de stand van zaken met betrekking tot de aardbevingsproblematiek, het Strategisch Voorraad Beleid en de verduurzaming die voor de komende jaren gepland staat. 20

27 KWH KWH staat voor Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (zie voor meer informatie elders in dit verslag). Via het KWH wordt namens de De Delthe contact gezocht met huurders om na te gaan hoe de huurder denkt over de serviceverlening door De Delthe. KWH meet onze dienstverlening op een aantal onderdelen en onze huurders geven ons daarvoor aan het einde van het verslagjaar de volgende waardering: Nieuwe woning: Reparatieverzoek Vertrekkende huurder: Algemene dienstverlening De Delthe: 8,3 De Delthe: 7,8 De Delthe: 8,3 De Delthe: 8,0 Landelijk: 7,7 Landelijk: 7,8 Landelijk: 7,8 Landelijk: 7,5 Regionale Klachtencommissie De Delthe is aangesloten bij de Regionale Klachtencommissie. De klachtencommissie heeft tot doel te bemiddelen en zich zo nodig uit te spreken over klachten die huurders van aangesloten corporaties indienen. Bij de commissie zijn 4 corporaties aangesloten, met in totaal woningen. Naast De Delthe zijn dit Woongroep Marenland, Stichting Uithuizer Woningbouw en Wierden en Borgen. In het verslagjaar werden er bij de Klachtencommissie geen klachten met betrekking tot De Delthe ingediend. Huurcommissie Als een huurder het niet eens is met de verhuurder en beide partijen komen er samen niet uit, dan kan de huurder ervoor kiezen om de Huurcommissie in te schakelen met het verzoek een uitspraak te doen over het betreffende onderwerp. In het verslagjaar heeft een huurder van De Delthe zich gewend tot de Huurcommissie, omdat hij van mening is dat er in zijn woning sprake was van achterstallig onderhoud dat ten koste ging van het woongenot. In verband hiermee heeft een vertegenwoordiging van de Huurcommissie op 30 november van het verslagjaar een onderzoek ter plekke gedaan. De uitspraak van de Huurcommissie was aan het einde van het verslagjaar nog niet ontvangen. 5. Leefbaarheid In de Woningweg 2015 is bepaald dat op grond van de prestatieafspraken met gemeenten woningcorporaties onder voorwaarden mogen bijdragen aan de leefbaarheid. Deze activiteiten moeten onderdeel zijn van de prestatieafspraken tussen gemeenten, huurders en woningcorporaties. Deze bepaling kan worden vertaald in de volgende onderdelen: - Een verhuurder heeft de plicht om te voorzien in het ongestoord woongenot van een huurder. In dat licht kan de woningcorporatie betrokken zijn bij de bestrijding van overlast en het bevorderen van de veiligheid. - Woningcorporaties mogen een bijdrage leveren aan woonmaatschappelijk werk. Het gaat dan bijvoorbeeld om betrokkenheid bij de aanpak van Multi probleemsituaties achter de voordeur. - Verder mogen woningcorporaties investeren in de woonomgeving, onder voorwaarde dat deze woonomgeving zich bevindt in directe nabijheid van de woningen die ze bezitten en de investeringen ten goede komen aan de huurders daarvan. Zo mogen ze het eigen groen rondom hun complexen onderhouden. - Ook mogen corporaties initiatieven van bewoners ondersteunen, gerelateerd aan hun bezit. Bijdragen aan een schone en veilige woonomgeving, in en om het eigen bezit behoort ook tot toegestane activiteit van de woningcorporatie. In de Prestatieafspraken Volkshuisvesting zijn partijen uitgegaan van de volgende omschrijving: Leefbaarheid gaat over de vraag of de woon- en leefomgeving geschikt is om er in te wonen, te werken en elkaar te ontmoeten. Het gaat hierbij om collectieve activiteiten ter verbetering van de leefbaarheid en niet de activiteiten die gericht zijn op een individueel persoon of een individuele woning. De Delthe heeft het voorgaande in het verslagjaar als volgt vertaald: Er is regelmatig contact en overleg met de gemeente, sociale dienst, maatschappelijk werk, de politie, kredietbanken, deurwaarder en hulpverleningsinstanties over individuele situaties met als doel gezamenlijk te komen tot verbetering; Bij de woningtoewijzing wordt grote zorgvuldigheid betracht om bestaande huurders en nieuwe huurders op een harmonieuze wijze woongenot te kunnen verschaffen. Voor leefbaarheid is in het verslagjaar uitgegeven voor onder andere groenvoorzieningen, bestratingen, paden, woonomgeving en overig onderhoud. 21

28 Verder is bij de Prestatieafspraken afgesproken dat De Delthe zal uitwerken hoe inwonersinitiatieven worden gefaciliteerd en geïmplementeerd. In dit kader wordt op de website van De Delthe informatie gepubliceerd waarmee aangegeven wordt hoe De Delthe hiermee omgaat. Noord-Groningen Leeft! Woon- en Leefbaarheidplan In 2011 vonden in de Eemsdelta 4 gemeenten en 31 maatschappelijke organisaties elkaar rond de leefbaarheid in Noord-Groningen. De Delthe maakt onderdeel uit van deze regionale alliantie. Dit heeft geresulteerd in een eerste Woon- en Leefbaarheidplan. Inmiddels is er veel gebeurd en veel veranderd. Daarnaast hebben de aardbevingen grote invloed gekregen op de leefbaarheid in dit gebied. Reden genoeg om opnieuw de koers uit te zetten en een geactualiseerde versie van dit plan te maken genaamd Woon- en Leefbaarheidsplan Noord-Groningen Leeft!. Vanuit dit plan is de opdracht verstrekt voor het woningmarkt- en bewonersonderzoek Noord- en Midden- Groningen van 15 maart 2018 dat door KAW is uitgevoerd en dat is gebruikt bij de totstandkoming van het SVB. 6.Wonen en zorg Gezien de sterke vergrijzing met een verwachte toename van het aantal oudere ouderen dient er nog meer dan anders oog te zijn voor de geschiktheid van het woonbezit voor ouderen en zorgbehoevenden. Zeker in het licht van de ontwikkeling dat ouderen steeds langer zelfstandig blijven wonen. In de Prestatieafspraken Volkshuisvesting is afgesproken dat het aanpassen van bestaande woningen wordt gestimuleerd. Daarnaast zullen alle betrokken partijen samenwerken met zorgaanbieders om voldoende en kwalitatief goede voorzieningen voor wonen met zorg voor zowel senioren als voor mensen met een beperking te realiseren. De Delthe heeft 143 seniorenwoningen in beheer. Het gaat hier vooral om kleinere woningen met 1 of 2 slaapkamers die met name geschikt zijn voor ouderen. De seniorenwoningen aan de Biewemastraat te Usquert zullen worden gesloopt. Bij de nieuwbouw die daarvoor in de plaats wordt met genoemde uitgangspunten rekening gehouden. De Seniorenwoongroep Usquert, zoals de woongemeenschap Blieder Wieder eerst heette, heeft als doel het realiseren van een huisvestingsvorm in het bijzonder voor senioren. Het betreft hier een woongemeenschap met 7 huur- en 10 koopappartementen. Verder wordt er door De Delthe een fysioruimte en een huisartsenpost verhuurd en is er in het gebouw een gemeenschappelijke ruimte. In het kader van onze sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft De Delthe een inspanningsplicht om kwetsbare personen te (her)huisvesten bij voorkeur in de gemeente van herkomst. Woningcorporaties, gemeenten en zorgaanbieders in de regio Groningen hebben met elkaar afgesproken dat zij met elkaar verantwoordelijk zijn en zich nadrukkelijk inzetten om de huisvesting van deze kwetsbare personen op een goede, adequate en snelle wijze te organiseren. Deze afspraken zijn vastgelegd in het convenant Huisvesting (ex)cliënten Beschermd Wonen en Opvang, dat op 29 juni van het verslagjaar mede-ondertekend is door De Delthe. Verder is De Delthe betrokken bij het OGGz-overleg in de gemeente Het Hogeland en is er over de huisvesting van kwetsbare personen regelmatig contact met Mensenwerk Hogeland. De Delthe neemt verder deel aan het overleg met de gemeente en collega s over huisvesting Statushouders. In 2018 was er nog een beperkte wachtlijst van Vergunninghouders die aan de gemeente Eemsmond gelinkt waren. Met de collega corporaties hebben we inzet getoond om invulling te geven aan deze taakstelling. Er stonden 11 woningverzoeken op de lijst. Door De Delthe is er 3 maal een woning aangeboden. 2 woningen zijn niet geaccepteerd. 1 woning is wel geaccepteerd. 22

29 IV. RISICOPARAGRAAF 1. Algemeen Bestuur en RvT vinden het van groot belang goed inzicht te hebben in de risico s die De Delthe bij het uitvoeren van haar doelstellingen loopt. Tijdens een workshop Risicoanalyse van NARIS op 18 september 2017 hebben RvT, het toenmalige bestuur en de werkorganisatie de risico s geïnventariseerd. Naast de 3 thema s die toen zijn benoemd (frauderisico s, aardbevingsrisico s en WSW business risks) zijn ook andere externe factoren van invloed op De Delthe. Naast de aardbevingsproblematiek zijn dit demografische en sociaaleconomische ontwikkelingen als krimp en vergrijzing en de gevolgen daarvan op de leefbaarheid in de kernen/dorpen waar De Delthe bezit heeft. Onduidelijk zijn verder de mogelijke gevolgen van de gemeentelijke herindeling per 1 januari 2019 voor een kleine corporatie in een grote gemeente. Verdere uitwerking van de reeds benoemde risico s alsmede inventarisatie van andere interne en externe risico s is opgestart aan het einde van het verslagjaar. Dit heeft begin 2019 geleid tot het vaststellen en goedkeuren van beleid met betrekking tot het risicomanagement. Onderdeel daarvan is de visie op risicomanagement: De Delthe richt haar risicomanagement in om de ondernemingsdoelstellingen op een beheerste wijze te realiseren. Daarbij wordt een organisatiebrede methodiek toegepast die op diverse niveaus in de organisatie er toe leidt dat er op een evenwichtige en transparante wijze keuzes gemaakt worden, passend bij ons integriteitsbeleid. Met deze inrichting wil De Delthe bereiken dat met vertrouwen aan onze belanghouders een In Control verklaring afgegeven kan worden. Door het identificeren en benoemen van risico s worden ze bespreekbaar gemaakt, waardoor een sterk risicobewustzijn ontstaat. Risico s zullen regelmatig worden geïnventariseerd en besproken. Door het continu levend houden van risico s is er ook voortdurend aandacht voor de beheersing ervan. 2. Aardbevingen De Delthe heeft woningen in een gebied waar aardbevingen optreden. Dit heeft nu en in de toekomst effect op onder meer bedrijfsvoering en risico s en daarmee de jaarrekening. In dit onderdeel gaan wij in op de effecten van aardbevingen voor De Delthe. Allereerst wordt ingegaan op de risico s en de beheersing daarvan waarna wordt aangegeven om welk vastgoed het gaat. Vervolgens wordt ingegaan op de reeds ontstane schade en de afhandeling hiervan, de waarde en waarderingseffecten, en de activiteiten op het gebied van versterken en verduurzamen. Tot slot wordt ingegaan op de gevolgen voor de jaarrekening. 1.Risico s en risicobeheersing Door de ligging van het vastgoed wordt De Delthe geconfronteerd met diverse belangrijke risico s ten aanzien van de waardering van het vastgoed en de toekomstige bedrijfsvoering als gevolg van de aardbevingen. De risico s kunnen als volgt worden geduid: Vastgoed Risico op afnemende leegwaarde en/of vertraagde verkopen door verandering van het sentiment in de markt ten aanzien van de bewoonbaarheid van de omgeving. Dit in aanvulling op de demografische ontwikkelingen in de regio (waardeschade); Risico op de lagere kasstroom door leegstand vanwege onverhuurbaarheid en/of afnemende vraag en/of (bijvoorbeeld door onzekerheid over versterking) vertraagde oplevering van nieuwbouwprojecten en daardoor latere start van huurinkomsten (exploitatieschade); 23