Afterconcert Na de voorstelling is er het afterconcert in de foyer met het NBE en hun gasten.

Transcriptie

1

2 Het wonderlijke verhaal van K De jonge componist en slagwerker Bart de Vrees werkte al een aantal keren met het ensemble samen. De Vrees omschrijft zichzelf als iemand die zich graag verschuilt achter zijn noten. Vanuit deze comfortabele positie hoopt hij de luisteraar te ontroeren, te confronteren, op het andere been te zetten, wakker te houden, te verontwaardigen en te verbazen. In het programma vormt de nieuw geschreven monoloog Het wonderlijke verhaal van K van Ilja Leonard Pfeijffer de leidraad voor De Vrees. Acteur Ids van der Krieke kruipt in de huid van de doorgedraaide quizmaster en kunstenaar Pé Okx prikkelt met zijn poëtische en contemplatieve installaties op onverwachte wijze de zintuigen. Programma Act I I. Proloog ( = 40) II. = 60 III. Ritornello I ( = 132) IV. = 40, static, monochrome V. Ritornello II ( = 126) Act II I. = 42, nocturne. II. Ritornello III ( = 120) III. = 56 IV. = 60 V. Ritornello IV ( = 132) VI. Epiloog ( = 42) De compositie Het wonderlijke verhaal van K is tot stand gekomen met steun van het Nederlands Fonds voor de Podiumkunsten. Voorstellingen Inleiding Ma 16 mei uur Amsterdam, Podium Mozaïek voorpremière Di 17 mei uur Helmond, t Speelhuis uur Wo 18 mei uur Den Haag, De Regentes uur Do 19 mei uur Amsterdam, Muziekgebouw aan t IJ uur Afterconcert Na de voorstelling is er het afterconcert in de foyer met het NBE en hun gasten. Opname De voorstelling in Amsterdam op 19 mei zal live te horen zijn op Radio 4. De projecten van het Nederlands Blazers Ensemble worden onder meer mogelijk gemaakt door:

3 In de kijkdoos van K Toen Gregor Samsa op een morgen uit onrustige dromen wakker werd, merkte hij als een reusachtig ongedierte in bed te liggen. (...) Zijn talrijke, in vergelijking met zijn overige omvang zielige dunne pootjes wriemelden hem hulpeloos voor de ogen. (...) Zo luiden een paar van de eerste zinnen uit De gedaanteverwisseling (1915), wellicht het meest gelezen verhaal van Franz Kafka ( ). De tekst doet nauwgezet verslag van de wederwaardigheden van de jonge handelsreiziger Gregor Samsa, die door zijn plotselinge metamorfose noodgedwongen gevangen blijft in zijn eigen kamer. Vanzelfsprekend kan hij niet aan het werk waardoor hij zijn ouders en zusje niet meer kan onderhouden. Vol walging, angst en schaamte keren zijn huisgenoten zich van hem af. Maandenlang kruipt Samsa over de vloer, de wanden en het plafond van zijn kamer, zich afvragend wat hij toch in hemelsnaam heeft misdaan. Voor slagwerker en componist Bart de Vrees (1974) is Kafka s beklemmende tekst Gefundenes Fressen. In De Vrees hyper-expressieve composities spelen gevoelens van eenzaamheid, isolement en claustrofobie vaak een essentiële rol. De atmosfeer van het Midden-Europees expressionisme een compositie als Erwartung van Arnold Schönberg indachtig sluit goed aan bij zijn zinderende en geladen klankwereld. Geen wonder dat de verhalen van Kafka een gevoelige snaar bij hem raken. Na het lezen van De gedaanteverwisseling bleef De Vrees het beeld bij van een man die om de één of andere reden zijn kamer niet meer uit kan, mag of durft. Hebben anderen hem opgesloten? Is er buiten een ramp gebeurd? Is hij plotseling gek geworden? Niemand die het precies weet, zegt De Vrees desgevraagd. En daar gaat het eigenlijk ook niet om. Ik wilde muziek maken bij een gesproken tekst van een geïsoleerde man, een monologue intérieur, die een kijkje kon geven in zijn hersenpan. De meest geschikte tekstschrijver die ik hiervoor kon vinden was Ilja Leonard Pfeijffer, iemand met wie ik eerder samenwerkte en wiens werk ik heel erg waardeer. Toen ik hem vroeg om een dergelijke monoloog was hij direct enthousiast; die Kafkaiaanse wereld ligt ook hem erg goed. Maar wat houdt dat Kafkaiaanse precies in? Alles wat beklemmend, absurd, doolhofachtig en bureaucratisch is, stelt Kafka-biograaf Herman Verhaar. Al deze kenmerken tieren welig in Kafka s Het proces, waarin hoofdpersoon Josef K. verstrikt raakt in een ondoorgrondelijk rechtssysteem terwijl hij niet eens weet waarvan hij beschuldigd wordt. In de tekst van Pfeijffer zijn de werelden van De gedaanteverwisseling en die van Het proces losjes met elkaar verweven tot een uniek en eigentijds geheel. Eigentijds, omdat de ikpersoon hier een gewezen televisiester is, een Willem Ruis-achtige figuur, die door zijn naar helden hongerende publiek op een sokkel is gezet en er vervolgens hardhandig vanaf is geduwd. Of, in de woorden van Pfeijffer:

4 Zoals je een eitje laat schrikken: Ze koken je gaar in five minutes of fame Om je te verstikken En zetten de ijskoude kraan erop Om je te pellen en uit te pikken Nogmaals: wat is er in hemelsnaam gebeurd? Waarom verschuilt de onzalige meneer K van Pfeijffer zich in zijn kamer, waarom mijdt hij de buitenwereld als de pest, waarvan wordt hij beschuldigd? Pfeijffer licht hierover een tipje van de sluier op, maar doet er verder wijselijk het zwijgen toe. Wat wel overduidelijk wordt, is de angst van K voor de macht van de media. K, voormalig held van de treurbuis, kan immers als geen ander weten hoe de media je kunnen maken en breken. De rol van de media ís ook heel beangstigend, stelt De Vrees: Hoe vaak wordt er in de media karaktermoord op mensen gepleegd, nog voordat dat er sprake is geweest van een eerlijke rechtspraak? Hoeveel mensen laten zich verleiden om hun persoonlijke ziel en zaligheid te grabbel te gooien in Big Brother-achtige reality-soaps? De media zijn er als de kippen bij om je publiekelijk in je hemd te zetten of je op je kwetsbaarst te tonen. Het publiek heeft zijn helden nodig, maar ook zijn prooien. K. vreest dat hij in een kijkdoos leeft. De camera s die hij om zich heen vermoedt leggen genadeloos zijn angsten bloot. Kafkaiaanser kan het haast niet. De Vrees heeft de angst en de eenzaamheid van K. gevangen in traag verglijdende, insectachtige muziek; zo hebben de wriemelende pootjes van Gregor Samsa toch nog hun weg gevonden naar de partituur. Hoorspelachtige geluiden, van een pruttelend koffiezetapparaat tot dat van cassettebandjes met quizfragmenten, geven het geheel een schijn van alledaagsheid. Maar dan wel een alledaagsheid die zo beklemmend is dat ontsnappen geen optie is. Wie zich een voyeuristische blik gunt in de kijkdoos van K, loopt het risico er een spiegel te worden voorgehouden. Een nooduitgang is er niet. Saskia Törnqvist

5 Nederlands Blazers Ensemble fluit hobo klarinet klarinet fagot hoorn trombone trompet contrabas harp accordeon percussie percussie sopraan sopraan alt stagemanager klankregisseur geluid licht transport Felicia van den End Bart Schneemann Els Vreugdenhil Gerrit Boonstra Marieke Stordiau Ron Schaaper Brandt Attema Bas Duister Wilmar de Visser Astrid Haring Bart Lelivelt Niels Meliefste Christiaan Saris Camille Hesketh Annemieke Nuijten Antje Lohse Luc Kossen Niek Wijns Donné Roos Floriaan Ganzevoort Olympuk, Puck Bucker

6 Bart de Vrees Bart de Vrees is slagwerker en componist. Hij studeerde van klassiek slagwerk aan het Conservatorium van Amsterdam, daarna werkt hij als freelance slagwerker bij orkesten, ensembles en in theaterproducties. In 2003 besluit hij om aan de hand van drie eigen composities auditie te doen voor de compositie afdeling aan ditzelfde instituut, in 2007 doet hij examen. Sindsdien zijn de werkzaamheden van De Vrees steeds meer verschoven richting componeren, improvisatie, elektronica en spelen in theater/dans voorstellingen. Hij schreef composities voor o.a. Het Nederlands Blazers Ensemble, Asko/Schönberg ensemble, Nieuw Ensemble, Collegium Novum Zürich, Ensemble Caméléon en de IJsalon. Het wonderlijke verhaal van K is verreweg zijn langste compositie tot nu toe. Volgende week speelt De Vrees in de voorstelling 'ook ik' van theatergroep Wildvreemd waar hij ook de live-elektronica voor componeert. Ilja Leonard Pfeijffer Ilja Leonard Pfeijffer is dichter, romancier, essayist, criticus en polemist. Hij debuteerde in 1998 met de bundel Van de vierkante man, die werd bekroond met de C. Buddingh -prijs 1999 en genomineerd voor de VSB Poëzieprijs 1999 en de vijfjaarlijkse Paul Snoekprijs Daarna volgden nog vele nominaties zoals voor de J.C. Bloemprijs 2003, de Hugues C. Pernathprijs 2003, de DebutantenPrijs 2003, de AKO Literatuurprijs 2004 en de Gouden Uil Hij werd bekroond met de Anton Wachterprijs 2002 en de Literatuurprijs Gerard Walschap 2003 voor zijn romandebuut Rupert, de Literaturpreis Nordrhein- Westfalen in Düsseldorf voor zijn gehele poëtische oeuvre en hij kreeg de Tzumprijs 2005 als auteur van de beste zin in het verhalend proza van het voorafgaande jaar. Al zijn werk wordt uitgegeven door De Arbeiderspers. Hij is poëziecriticus van NRC Handelsblad, columnist van nrc.next, redacteur van het literaire tijdschrift De Revisor en mede-oprichter en redacteur van het poëzietijdschrift Awater. Ids van der Krieke Ids van der Krieke studeerde aan de Toneelacademie van Maastricht. Hij begon vervolgens zijn carrière in de internationale televisieproductie Langs De Kant Van De Weg, waarin hij de hoofdrol van Vincent ven Gogh vertolkte. Van der Krieke speelde in series zoals Grijpstra & De Gier, Spoorloos Verdwenen, Evelien, Schiet Mij Maar Lek, Ernstige Delicten, De Negen Dagen Van De Gier, Wet en Waan, Russen, Unit 13, Baantjes, 12 Steden 13 Ongelukken, Baes Boppe Baes, Bureau Kruislaan, Vrienden Voor Het Leven en Coverstory. Hij was te zien in films als Anna, Floris, Medea, Liever Verliefd, De Zwarte Meteoor, De Bunker, Ik Ga Naar Tahiti en De Schippers Van De Kameleon. Hij was te horen in het hoorspel De Zwarte Met Het Witte Hart en deed stemmenwerk voor multimedia, Kindernet en Telekids. Speelde bij diverse toneelgroepen als De Appel, de Oostpool, De Trust, Hollandia, Maccus en Delta. Bij het Nationale Toneel was hij

7 te zien in onder andere: Hamlet, Het Leven Van Galilei, De Kersentuin, De Komedie Van De Liefde, De Mooie Onbekende, Chin Chin en Drenkelingen. Ook speelde hij in de musicals: De drie musketiers, Passion en Ciske de rat. David Jentgens David Jentgens begon zijn theatercarrière als acteur in Bochum, zijn werkelijke interesse ontwikkelde zich echter steeds meer naar het regievak. Een vaste aanstelling bij het Theater der Stadt Heidelberg, eerst als assistent en later als regisseur, volgde. Na enkele producties in het Duitse theaterlandschap ontmoete hij de Zuid-Afrikaan Brian Astbury (oprichter van het eerste antiapartheid theater the Space in Kaapstad). David kreeg de kans geboden om bij Brian Astbury aan de E15 acting school London theater regie te studeren. Deze samenwerking ging door na zijn studie en resulteerde in vele spannende producties en het ontwikkelen van een zeer onconventionele benadering van het acteervak. Tegenwoordig werkt David als freelance regisseur in Engeland, Italië, Nederland en Duitsland. Pé Okx Het werk van visueel kunstenaar en componist Pé Okx is goed op zijn plaats in het rijke landschap van hedendaagse muziek. Het omvat contemplatieve videoinstallaties, klanklandschappen en theatrale reizen. Zijn projecten hebben een poëtische spanning die op intrigerende wijze speelt met het perspectief van de kijker. Door verband te leggen tussen voorwerp en actie, beweging en rust, geluid en stilte, bouwt Okx een alternatieve werkelijkheid. Hij combineert de abstracte taal van muziek met provocatieve beelden om een nieuw soort ervaring tot stand te brengen, die hij zelf the place in between noemt.

8 Nederlands Blazers Ensemble Gezamenlijke bezieling en honger naar avontuur drijft de muzikanten van het Nederlands Blazers Ensemble tot het maken van theatrale muziekprogramma's die zelden onder één muzikale noemer te vangen zijn. Al 50 jaar koerst het ensemble op een herkenbare en eigenzinnige wijze door een constant veranderend cultureel landschap. Het NBE weerspiegelt de tijdgeest en slaat altijd onverwachte en nieuwe richtingen in. Het NBE speelt muziek van alle soorten, maten en tijden die de zinnen en verbeelding prikkelt en presenteert zich op een manier waar de energie en het speelplezier vanaf spat. Talloze musici, componisten, dichters en schrijvers, acteurs, dansers, regisseurs, kostuumontwerpers, lichtontwerpers en andere kunstenaars uit verschillende windstreken vonden elkaar in baanbrekende en cultuurverbindende NBE producties.veel van het eigentijdse repertoire wordt in opdracht van het NBE geschreven. De meer dan twintig topmusici treden circa zeventig keer per jaar op. Samen met gasten uit vele windstreken en culturen reizen de blazers vanuit Amsterdam naar kleine en grote podia in binnen- en buitenland. Tijdens internationale tournees staan steden als Praag, Berlijn,Londen en Parijs op het programma. In Amsterdam heeft het NBE eigen concertseries in het Concertgebouw en het Muziekgebouw aan t IJ. Het ensemble wordt regelmatig uitgenodigd voor bijzondere gelegenheden. Zo trad het NBE op tijdens staatsbezoeken In India, Thailand en Turkije en was te gast in de fameuze PROMS serie in de Royal Albert Hall in Londen. De verbinding met jongeren, scholieren, amateurs en jonge componisten is het NBE op het lijf geschreven. Met de compositiewedstrijd Op weg naar het Nieuwjaarsconcert, de Familieconcerten, het educatieve project Het Half Uur en samenwerking met locale amateurverenigingen biedt het NBE een open podium voor talenten van de jonge generatie. Het jongnbe, door NBE-ers gecoachte topstudenten van Nederlandse Conservatoria, is de kweekijver van het NBE. Voor de jongste muzikale talenten tot en met 15 jaar is er het jongjongnbe, een nieuw initiatief van de blazers in samenwerking met het Koninklijk Conservatorium Den Haag. Dat muziek een belangrijke verbindende rol kan spelen voor minder bedeelden in onze samenleving is voor het NBE vanzelfsprekend: vaste partners met wie het NBE geregeld projecten organiseert zijn Stichting Vrolijkheid, dat zich inzet voor meer vrolijkheid in asielzoekerscentra, Stichting Philadelphia Zorg, dat workshops en concerten geeft voor geestelijk gehandicapten en Musicians Without Borders, dat de kracht van muziek inzet voor verzoening, herstel en hoop in gebieden in de wereld waar dat nodig is.

9 Op het eigen cd label NBELIVE brengt het ensemble per jaar 2 à 3 bijzondere live opnamen uit onder het motto Voor wie erbij was of erbij had willen zijn. Dat blijft niet onopgemerkt. Zo werd bijvoorbeeld de cd Gran Partita bekroond met een Edison Publieksprijs. Inmiddels zijn op NBELIVE 30 cd s en dvd s verschenen. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan (2011) van het NBE schreef musicologe en publiciste Saskia Törnqvist Luchtfietsers en wegbereiders, een gedenkwaardige kroniek van een eigenzinnig muziekgezelschap. artistiek leider algemeen directeur producer NBELIVE productie pr & marketing muziekvoorbereiding educatie financiële administratie Bart Schneemann Albert Adams Niek Wijns Elena van Slogteren, Anne Pagnier, Loes Bazen Ciska Hoozemans, Roos Hogervorst-Krimp Geert Rubingh Claartje Gieben Gerard Boltje Steun het NBE, word Lotgenoot! Om de niet te stuiten reeks van kleurrijke programma s van het NBE op de bühne te krijgen, is financiële steun van betrokken particulieren in toenemende mate noodzakelijk. Een aantal bewonderaars van het ensemble heeft in 2005 dan ook het initiatief genomen zich als Lotgenoot aan het NBE te verbinden. Inmiddels schenken zo n 100 muziekliefhebbers via de Stichting NBE s Lotgenoten jaarlijks aan het ensemble. De bijdragen zijn fiscaal aftrekbaar. Tweemaal per jaar geeft het NBE een exclusief concert voor de Lotgenoten. Vanwege de kleinschaligheid is er na afloop alle gelegenheid om gezellig te borrelen met de musici. Gevolg daarvan is dat de Lotgenoten inmiddels niet alleen een hechte vriendenclub van het NBE vormen, maar dat ook de onderlinge banden binnen de groep van donateurs steeds verder worden aangehaald. Nieuwsgierig? Stuur een mailtje naar lotgenoten@nbe.nl

10 Nieuws Op 13 november zal de prijs in het Muziekgebouw aan t IJ worden uitgereikt. Tournee Midden-Oosten Van 1 t/m 8 mei 2011 maakte het NBE op uitnodiging van de Nederlandse ambassade in Amman en in samenwerking met Musicians Without Borders een tournee naar de Westelijke Jordaanoever en Jordanië. Via onze tourneepagina zijn alle verslagen, foto s en video s te bekijken. Volgende programma De voorstellingen van Het wonderlijke verhaal van K zijn de laatste optredens die het NBE dit seizoen in Nederland geeft. Op 24 juni is het NBE nog te zien en horen in het Musikfestspiele Sanssouci und Nikolaisaal Potsdam. Het seizoen zal worden geopend met het Prinsengrachtconcert in Amsterdam op zaterdag 20 augustus. Abonnementen voor de voorstellingen van het NBE in Amsterdam kunt u bestellen via onze website en het bestelformulier in onze nieuwe brochure.

11 NBE 50 jaar Jubileumboek Luchtfietsers en wegbereiders Deze speciale uitgave, uitgebracht bij Uitgeverij Hoogland & Van Klaveren en vormgegeven door Bockting Ontwerpers, is in opdracht van het NBE geschreven door Saskia Törnqvist, vaste inleidster bij het NBE. Het boek laat zich niet alleen lezen, maar ook bekijken en beluisteren middels een bijgevoegde cd met historische' en gloednieuwe opnamen. Bij onze cd-stand kunt u het boek bekijken en kopen. Ook op onze website zijn er bestelmogelijkheden. 10 jaar NBELIVE Voor wie erbij was of erbij had willen zijn NBELIVE bestaat alweer tien jaar en dat laten wij niet onopgemerkt voorbij gaan! DVD The best of 10 years NBELIVE Niet alleen tijdens de onvolprezen Nieuwjaarsmatinee, ook tijdens de normale concerten koppelt het Nederlands Blazers Ensemble een ongekend hoog uitvoerings-niveau aan verrassend repertoire en aanstekelijk enthousiasme. Al tien jaar lang zorgt het eigen label NBELIVE voor de registratie van al dit moois. Tijd voor een bescheiden overzicht van de inventiviteit en de ondernemingszin van de blazers. Maar bovenal is dit een beelddocument waar het plezier vanaf spat. Paul Janssen (redacteur VKZ) De Jubileumbox De box (7 cd s + dvd) die het NBE ter gelegenheid van 10 jaar NBELIVE uitbracht in samenwerking met de Volkskrant. Nu verkrijgbaar! De CD/DVD van het Nieuwjaarsconcert 2011 OUD?

12 Wilt u voortaan het programmaboekje lezen voordat u naar de voorstelling gaat? Kijk dan op onze website NBEONGEHOORD Nederlands Blazers Ensemble Korte Leidsedwarsstraat RC Amsterdam info@nbe.nl