Charter BESTAANSREDEN

Transcriptie

1 Charter BESTAANSREDEN Voldoen aan de huidige en toekomstige verwachtingen van de consument in zijn streven naar gezonde producten door, met eerbied voor het milieu, nietalcoholische dranken te ontwikkelen vooral op basis van mineraalwater en bronwater. STRATEGIE Onze basisprincipes om een hogere rendabiliteit te bereiken en om ons bestaan veilig te stellen zijn : groei, innovering en voortdurende kwaliteitsverbetering. Onze prioriteiten zijn : onze positie als marktleider in de BENELUX verstevigen. onze ontwikkeling in de aangrenzende markten bevorderen, alleen of via partnerships en / of acquisities. streven naar een grotere winwin verhouding met de distributiesector. elke commerciële activiteit of productieactiviteit, die niet voldoende rendeert, heroriënteren. aan onze huidige en toekomstige medewerkers een motiverend professioneel kader bieden waarin zij zich kunnen ontplooien. Dankzij onze merken zullen wij met inachtname van bovenstaande principes een zelfstandige regionale groep worden met een Europese dimensie. 1

2 Mededeling van de Voorzitter Naast de opmerkelijke resultaten voor het jaar 2002 is het gezien de huidige omstandigheden en de zorgwekkende omgeving van het moment, misschien gepast de waarden te benadrukken die de firma Spadel sinds haar ontstaan altijd bescheiden, maar met trots heeft verdedigd. Het is nooit haar betrachting geweest de grootste, de machtigste of de rijkste te zijn. Haar ambitie was en is meer dan ooit om tot de beste in haar vak te behoren. Ze heeft daartoe steeds het nodige gedaan en zal dat ook blijven doen door de gewenste groei te realiseren om dat doel te bereiken, zowel op personeelsvlak waar een inspirerende en veelbelovende vernieuwing wordt doorgevoerd als op industrieel vlak onze fabrieken staan aan de spits van de vooruitgang. Hetzelfde geldt voor het onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe producten, evenals marketing in de ruime zin van het woord. Nog vóór er sprake van was, zelfs nog vóór iemand zich daar zorgen over maakte, hield Spadel rekening met het milieu en duurzame ontwikkeling. De onderneming heeft nooit kwalitatieve toegevingen gedaan, in de wetenschap dat prijzen worden vergeten, maar kwaliteit nooit. JeanPhilippe DESPONTIN DirecteurGeneraal Pierre GODFROID Voorzitter Marc du BOIS AdjunctDirecteurGeneraal Spadel is overigens altijd volledig transparant te werk gegaan voor al haar medewerkers en aandeelhouders, en hun vertrouwen is in de loop der jaren ruimschoots beloond. 2 De vennootschap heeft haar activa en rekeningen nauwkeurig en voorzichtig beheerd, waarbij ze in de loop van haar geschiedenis bij wijlen liever zei waar het echt op stond, ook al was dat niet altijd in haar voordeel, dan een vals beeld te scheppen. Op het moment dat de wortels van de wereld verdorren en de bakens verdwijnen, is het goed even stil te blijven staan en opnieuw de echte waarden te zoeken. Die welke op lange termijn niet teleurstellen. Pierre GODFROID Voorzitter

3 Mededeling van de Algemene Directie Het jaar 2002 zal in de geschiedenisboeken van de Groep Spadel bijgeschreven worden als een atypisch jaar, zowel wat het niveau betreft van de financiële prestatie als de manier waarop die prestatie werd verwezenlijkt. Vooral op het vlak van het weer was 2002 een teleurstellend jaar dat werd gekenmerkt door een natte maand juli en weinig zon. Volgens de statistieken was 2002 het tweede natste jaar sinds het KMI met zijn metingen begon. Niettegenstaande dat die omstandigheden toch wel ongunstig waren voor onze activiteit, slaagde de Groep erin om haar mooiste financiële resultaat neer te zetten en daarbij slechts een lichte daling van haar volumes te registreren in vergelijking met het jaar ervoor. Die prestatie is het resultaat van de strategie die de Groep nu reeds sinds drie jaar toepast en waarvan drie hoofdlijnen het uitgangspunt vormen: een versterkte ondersteuning van onze Amerken door innovatie, kostenverlaging door de permanente verbetering van onze werkwijzen en schrapping van verliesgevende activiteiten. Door de voortzetting van die strategie zijn we erin geslaagd om qua volume het tweede beste jaar op te tekenen, ondanks onder meer de sluiting van ons commercieel kantoor in de Verenigde Staten en de stopzetting van de verkoop van onze producten op afgelegen markten die onvoldoende rendabel bleken te zijn. Tijdens het voorbije jaar zagen we een bevestiging van het succes van onze koolzuurvrije Spa & Fruitlimonades in de Benelux, en een hernieuwde belangstelling voor Spa Reine, waardoor we ons marktaandeel in België konden bevestigen. Met het oog op het verstevigen van onze positie in onze historische markt, met name de markt van koolzuurvrije mineraalwaters in België, gingen we in 2002 een handelsalliantie aan met de Groep SaintAmand. Dankzij deze zullen wij in staat zijn aan de Belgische consument een tweede koolzuurvrij mineraalwater van hoge kwaliteit en met een verschillende marktpositionering aan te bieden. Naast de consolidatie van onze marktpositie kon dankzij die associatie een tweede groeipool worden geopend voor Bru, steunend op de voorkeur van de Franse consument naar natuurlijk en lichtbruisend mineraalwater. Een tweede element dat heeft bijgedragen tot de goede prestatie van 2002 is de kostenbeheersing. Tijdens het voorbije jaar trokken we voordeel uit de centralisatie en professionalisering van onze koopstructuur. De nieuwe werkwijze, gekoppeld aan de verlaging van de kostprijs voor bepaalde grondstoffen, maakte het mogelijk om er aanzienlijk op vooruit te gaan. De koopsynergieën die tot stand kwamen door onze alliantie met SaintAmand zullen in 2003 wellicht rendabiliteitsverbeteringen voortbrengen. Onze industriële sites, en in het bijzonder Spa en Bru, hebben aardig bijgedragen tot de prestatie dankzij de productiviteitsstijging die verwezenlijkt kon worden in de twee fabrieken. In de site van Brecon in Wales werd een belangrijke investering uitgevoerd, die in 2003 aanleiding zou moeten geven tot een duidelijke verbetering van de productiviteit. De site van Spontin maakte een niet onbeduidende evolutie door naar aanleiding van de beslissingen die werden goedgekeurd in Naast wijzigingen in het management besliste de Groep Spadel om in de site in de Condroz nog slechts twee kernactiviteiten te behouden: het bottelen van water in cubitainers en de productie van waters en limonades voor rekening van derden. De overige contributieve activiteiten worden evenwel nog niet meteen geschrapt. De nieuwe strategie voor de site leidde tot de stopzetting van de productie van waters en limonades van het merk Spontin Duchesse en stelde ons in staat om een samenwerking aan te gaan met Aqua Pyrénées, Europees leider in het bottelen van bidons van 5 gallon, die klant zal worden van Spontin. Die nieuwe activiteit zal wellicht bijdragen tot de versterking van Spontin in een segment dat gekenmerkt wordt door een sterke groei, een markt waarin de Groep reeds vertegenwoordigd is met de Bag in Box van 12 liter. De invoering van de diverse elementen van onze strategie maakten het mogelijk om het jaar af te sluiten met een bedrijfsresultaat dat steeg met 34,3 %, op één lijn met onze meerjarendoelstellingen. Een resultaat dat enkel mogelijk is dankzij de inzet van alle teams, die elk hun steentje hebben bijgedragen tot het succes van onze onderneming en die wij hierbij dan ook bedanken en feliciteren. Tijdens het voorbije jaar konden zij bovendien op versterking rekenen en ook in de toekomst zal die inspanning worden voortgezet dankzij onze nieuwe aanpak inzake het beheer van onze human resources. Meer dan ooit komt het individu, de mens, op de eerste plaats. Immers, ons welslagen is aan hem te danken. 3

4 De vooruitzichten voor het lopende jaar zijn glashelder op het gebied van onze doelstellingen en doortrokken van vraagtekens wat de omstandigheden betreft waarin die doelstellingen zullen worden verwezenlijkt. We blijven verder werken aan onze winstgevende groei, die berust op de hierboven genoemde hoofdlijnen. Steunend op de algemene situatie en op het concurrentieniveau van de markten waarin wij actief zijn, zullen we onze merken blijven steunen dankzij bezuinigingen verwezenlijkt door onze operationele activiteiten. Die inspanningen zullen ons de gelegenheid bieden om een volumestijging waar te maken zodat we op termijn een bedrijfsresultaat kunnen verwezenlijken ten belope van 10 % van onze omzet buiten accijnzen en zo een onafhankelijke groep van Europese omvang kunnen worden. Marc du BOIS AdjunctDirecteurGeneraal JeanPhilippe DESPONTIN DirecteurGeneraal ECOTAKSEN De federale regering heeft een beslissing genomen over de toekomst van het dossier inzake ecotaksen en ecobonussen. Volgens de laatste informatie zou de verlaging van accijnzen en BTW waarom we reeds talloze jaren verzoeken, er uiteindelijk dan toch komen. Toch zijn we niet tevreden met de creatie van een nieuwe ecotaks, die voortaan beter bekend zal zijn onder de benaming verpakkingsbijdrage. Wij hebben altijd onze mening verdedigd dat er qua impact op het milieu geen noemenswaardig verschil is tussen verpakkingen voor eenmalig gebruik en navulbare verpakkingen. Na talrijke politieke onderhandelingen werd geopteerd voor een vrijstellingsmechanisme. Dat mechanisme voldoet evenwel niet aan onze verwachting, aangezien het niet de inspanningen en het succes van Fost Plus erkent. Desondanks zal de Groep Spadel alles in het werk stellen om voorbereid te zijn voor een eventuele vrijstelling van de nieuwe verpakkingsbijdrage. Sedert een aantal jaren worden heel wat van onze PETflessen gefabriceerd uit gerecycleerd materiaal dat van een zodanige goede kwaliteit is dat het niet kan worden onderscheiden van ongebruikt PETmateriaal. FISCALE EN PARAFISCALE BIJDRAGEN AAN OVERHEIDSINSTANTIES EN MILIEUBIJDRAGEN AAN ERKENDE ORGANISMEN 4 (in duizenden EUR) België Buiten België TOTAAL Accijnzen Sociale zekerheid werkgeversbijdragen bronheffingen Bedrijfsvoorheffing Vennootschapsbelasting Andere indirecte belastingen Gemeentebelastingen Milieubijdragen Totaal

5 STRUCTUUR VAN DE GROEP SPADEL PER 31 DECEMBER 2002

6 Presentatie der activiteiten SPADEL is een internationale groep waarvan de kernactiviteit het bottelen en commercialiseren van natuurlijke mineraalwaters, limonades, vruchtensiropen en fruitige tussendoortjes is. Een befaamde kuurinstelling en een onderzoeks en hydrologielaboratorium vullen deze activiteiten aan. De Groep heeft een geconsolideerde omzet gerealiseerd van EUR 235,4 miljoen in Op 31 december 2002, stelde de Groep 919 personen tewerk waarvan 841 in België. Spadel is marktleider van de mineraalwaters in de Benelux. PRODUCTIE & DIENSTEN De Groep heeft 4 productieeenheden en beheert een kuuroord : Fabriek Spa Monopole 6 SPA MONOPOLE SPA MONOPOLE, de belangrijkste entiteit van de Groep SPADEL, welke 85 % van het verkoopvolume vertegenwoordigt, beschikt over 13 productielijnen waarmee een grote verscheidenheid aan verpakkingen, zowel herbruikbare (glas of plastic) als recycleerbare voor eenmalig gebruik, kunnen worden afgevuld. Per 31 december 2002 had het bedrijf 660 werknemers in dienst. De bronnen van SPA MONOPOLE, die gelegen zijn in een toezichtsgebied van hectare en reeds jaren door diverse maatregelen worden beschermd, zijn een van de best beschermde gebieden in Europa. Dankzij het lage mineraalgehalte is het mineraalwater van Spa erg kostbaar. Zowel het koolzuurvrije als het bruisende water zijn arm aan natrium, calcium en andere minerale zouten. Het water van Spa kan dus volop zijn rol vervullen van draineren en zuiveren terwijl de hydratatiefuncties gewaarborgd blijven. Drie mineraalwaters zijn op de markt verkrijgbaar : Spa Reine, Spa Barisart en Spa MarieHenriette. Daarnaast werden ook andere producten op basis van het water van Spa op de markt gebracht. Voorbeelden zijn Spa Citroen met vitamine C en een gamma limonades met of zonder gas, Spa & Fruit. Kinji, het fruitige tussendoortje op basis van Spawater, vruchtensap en melkingrediënten, vervolledigt het gamma. Maquette van de nieuwe Thermen THERMEN VAN SPA SPA MONOPOLE beheert de kuurinstelling THERMES DE SPA. De vele kuurprogramma s trekken meer dan gasten per jaar aan. In de THERMEN VAN SPA vindt men duizend en één manieren om zich goed te voelen en om nieuwe inspiratiebronnen aan te boren. Bovendien kan men er genieten van de uitzonderlijke omgeving. Vanaf 2004 zullen de THERMEN VAN SPA gehuisvest zijn in een nieuw thermaal centrum, boven de stad gelegen en met haar verbonden via een kabellift. Gedurende 2002 en een groot deel van 2003, zullen de vakmensen elkaar opvolgen om een nieuw befaamd thermaal centrum te verwezenlijken, een europese referentie inzake herbronning en welzijn. De inplanting, welke een zeer mooi uitzicht geeft over de regio, draagt ertoe bij dat het een oord van rust zal worden.

7 Fabriek BruChevron BRUCHEVRON Het water van Bru ontspringt diep in een ingebedde vallei, in het hart van een beschermde zone van hectare, een echte groene wieg in de Belgische Ardennen. Licht en natuurlijk parelend is Bru ook een topproduct. Het mineraalwater Chevron wordt eveneens ter plaatse gebotteld. De mineraalwaters Bru en Chevron worden gebotteld in een nieuwe fabriek welke operationeel werd in Februari 2001 en geniet van een industriële uitrusting van de laatste generatie. SPONTIN De fabriek van SPONTIN, gelegen in een vallei met beboste rotshellingen tussen Dinant en Yvoir, bevindt zich in een gebied dat rijk is aan natuurlijke waterbronnen, waaronder die van Duchesse, Presby en Clairchant. De fabriek is uitgerust met vier productielijnen voor het bottelen van de volgende producten : bronwater in bag in box, een grote cubitainer van 12 l. waters en limonades in retourflessen of flessen voor eenmalig gebruik waters en limonades in PETflessen van 0,5 l. vruchtsiropen in metalen bussen of glazen flessen voor eenmalig gebruik. BRECON BEACONS NATURAL WATERS De zuiverheid van het water van Brecon is te danken aan de uitzonderlijke geografische ligging van Brecon en de waterbronnen. Het National Park van Brecon Beacons is een van de tien Britse nationale parken COMMERCIALISERING De producten van de Groep worden op de markt gebracht door de volgende entiteiten : SPADEL N.V. voor België, Luxemburg en de verre export SPADEL NEDERLAND B.V. in Nederland, SPADEL U.K., succursale van Spa Monopole N.V. in GrootBrittannië SPADEL DEUTSCHLAND GmbH in Duitsland. Fabriek Brecon gecreërd tijdens de jaren 50. Het National Park van hectare vormt een uitgebreide perimeter voor de bescherming van de bronnen. Het water dat hier voorkomt, is licht gemineraliseerd doordat het werd gefilterd door kalksteen, na een lange reis door een zandsteenlaag. 7

8 Corporate Governance SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BESTUUR De Raad van Bestuur van SPADEL bestaat momenteel uit zes leden. Twee bestuurders vertegenwoordigen in feite de meerderheidsaandeelhouder. Het gaat hier om de heer Marc du BOIS en de N.V. FINSPA, vertegenwoordigd door de heer Fred CHAFFART. De Heer Marc du BOIS oefent een uitvoerende functie uit bij SPADEL. Mevrouw Carole PIWNICA is Voorzitster van het Strategisch Comité voor Externe Groei. Baron GODFROID, Baron COLLINET en Baron JACOBS, zijn onafhankelijk ten overstaan van de aandeelhouders en van de directie van de onderneming, in de zin van artikel 524 2, alinea 1 van het Wetboek Vennootschappen. Zij beantwoorden aan de criteria van onafhankelijkheid bepaald in artikel 524 4, 2 tot en met 4 Wetboek Vennootschappen. Mevrouw Carole PIWNICA en Baron COLLINET zijn bestuurder van de N.V. SPA MONOPOLE. De Bestuurders worden in principe verkozen voor een termijn van zes jaar. Hun mandaat kan worden hernieuwd. De aanstelling van een bestuurder en de hernieuwing van zijn mandaat worden voorgesteld door de Raad van Bestuur. De Raad ziet erop toe dat er ten minste drie onafhankelijke bestuurders zijn die worden geselecteerd omwille van hun 8 vakbekwaamheid en hun kennis van de economische en de politieke structuren van de landen waar de groep actief is. Volgens de algemeen aanvaarde regels binnen de SPADELgroep ligt de leeftijdsgrens voor leden van de Raad van Bestuur op 70 jaar. Het mandaat verstrijkt op de dag van de gewone Algemene Vergadering die volgt op de 70ste verjaardag. BEZOLDIGING VAN DE BESTUURDERS De bezoldiging van de Bestuurders bestaat uit vaste vergoedingen en zitpenningen toegekend door de Algemene Vergadering alsmede uit tantièmes zoals bepaald bij artikel 31 der statuten. De bestuurders worden eveneens vergoed voor de normale en gerechtvaarigde kosten die ze maken voor de uitoefening van hun mandaat. In 2002 werd er aan de Bestuurders een globaal bruto bedrag van EUR uit hoofde van vaste vergoedingen en zitpenningen uitbetaald. De bestuurders stellen de Algemene Vergadering overigens doorgaans voor om deze distributietantièmes vast te leggen op nul. WERKING VAN DE RAAD VAN BESTUUR De werking van de Raad van Bestuur wordt geregeld door de statuten. De Raad van Bestuur komt elk kwartaal samen. Indien nodig worden buitengewone vergaderingen van de Raad belegd. De Raad kan maar een rechtsgeldige beslissing nemen als minstens de helft van de leden van de Raad aanwezig of vertegenwoordigd is. Elke beslissing van de Raad wordt getroffen bij eenvoudige meerderheid van de aanwezige of vertegenwoordigde bestuurders. Bij onthouding van één of meerdere van deze bestuurders wordt gestemd bij meerderheid van de overige bestuurders. Bij gelijke stemming is de stem van degene die de vergadering voorzit doorslaggevend. De belangrijkste verantwoordelijkheden van de Raad van Bestuur zijn de volgende: de doelstellingen van de groep vastleggen, de groepsstrategie bepalen en toezicht houden op de verwezenlijking ervan. Naast de dossiers die van groot belang zijn voor de groep zoals acquisitieprojecten of akkoorden van structurele samenwerking met andere ondernemingen, concessieovereenkomsten voor de exploitatie van bronnen van natuurlijk mineraalwater of bronwater en nieuwe activiteiten heeft de Raad van Bestuur de volgende bevoegdheden : hij stelt de jaarrekening van de N.V. SPADEL, alsmede de geconsolideerde rekeningen vast en stelt de jaarverslagen van de N.V. SPADEL en van de Groep SPADEL op; hij onderzoekt de financiële situatie van het vorige kwartaal, zowel van de N.V. SPADEL als van de geconsolideerde ondernemingen; hij onderzoekt de evolutie van de commerciële situatie op de verschillende markten waar de groep aanwezig is; hij keurt de budgetten en de investeringsplannen goed, zowel van de N.V. SPADEL als van de geconsolideerde ondernemingen; hij controleert het patrimoniumbeheer van de Groep. De Raad van Bestuur stelt eveneens de kapitaaluitkering voor aan de Algemene Vergadering.

9 DOOR DE RAAD OPGERICHTE COMITÉS De Raad heeft drie Comités opgericht. Het Auditcomité analyseert de controlesystemen, adviseert de Raad bij de invoering van nieuwe systemen en kijkt toe op de naleving van de bestaande. Het Auditcomité gaat na of de jaarlijkse boekhouding de economische realiteit van de onderneming weerspiegelt en werkt samen met de auditeurs van de onderneming. Het Auditcomité vergadert minstens één keer per jaar. Het Bezoldigingscomité heeft als taak de bezoldigingen van uitvoerende bestuurders goed te keuren en te controleren. Hij draagt tevens verantwoordelijkheid voor het bepalen van het statuut en de bezoldiging van de leden van het Directiecomité. Het Comité komt minstens één keer per jaar bijeen. Het Strategisch Comité voor Externe Groei werd opgericht met als doel de actie van de Groep op gebied van externe ontwikkeling te versterken. Dit Comité moet de stratégie voor externe groei bepalen, deze strategie in werking stellen en opvolgen. Het vergadert vier keer per jaar. De Raad heeft, tijdens zijn zitting van 19 december 2002, beslist geen Directie Comité in de zin van artikel 524bis Wetboek Vennootschappen in te stellen. DAGELIJKS BESTUUR De Heer JeanPhilippe DESPONTIN is belast met de Algemene Directie van de Groep. De Raad heeft hem, op 11 juni 2001 het dagelijks bestuur opgedragen. De Heer Marc du BOIS, Adjunct DirecteurGeneraal, is verantwoordelijk voor de politiek van interne en externe groei van de Groep, voor de afdelingen Verkoop en Marketing en voor de communicatiestrategie van de Groep voor de merken. De Algemene Directie wordt ondersteund door de verantwoordelijken van de verschillende operationale en ondersteunde functies. Zij vormen samen het Uitvoerend Comité dat één keer per maand samenkomt, onder Voorzitterschap van de heer JeanPhilippe DESPONTIN. In 2002 werd er aan de leden van het Uitvoerend Comité een globale brutobezoldiging betaald van EUR , daarin begrepen de bonus. Er is geen stock option systeem. De leden van het Directiecomité genieten van het groepsverzekeringsplan. BELEID VAN RESULTAATBESTEMMING De Raad van Bestuur wenst dat, in de mate waarin de resultaten dit toelaten, de N.V. SPADEL zou doorgaan met het uitkeren van een regelmatig stijgend dividend, waarbij evenwel een belangrijk deel van de resultaten binnen de onderneming zou blijven ten behoeve van de financiering van de groei van de groep. In de lijn van het voorstel van 1999, stijgt het dividend per aandeel voor 2002 met 9,1 %, zonder rekening te houden met het buitengewone dividend. De Raad wil op lange termijn streven naar een uitkering van een derde van de winst. COMITÉS VAN AANDEELHOUDERS OF VAN BESTUURDERS DIE AL DAN NIET WORDEN OPGERICHT TER UITVOERING VAN OVEREENKOMSTEN TUSSEN AANDEELHOUDERS Er zijn geen Aandeelhouders of Bestuurderscomités die al dan niet werden opgericht ter uitvoering van overeenkomsten tussen aandeelhouders. AGENDA VAN DE AANDEELHOUDERS Algemene Statutaire Aandeelhoudersvergadering (om 15 uur) over de jaarrekening van juni 2003 Betaalbaarstelling van het dividend 27 juni 2003 Publicatie van het halfjaarresultaat 2003 halfseptember 2003 Publicatie van het jaarresultaat 2003 eind maart 2004 Algemene Statutaire Aandeelhoudersvergadering (om 15 uur) over de jaarrekening van juni

10 Verslag van de Raad van Bestuur ALGEMENE EVOLUTIE VAN DE SECTOR Ondanks de sombere economische context, gekenmerkt door de nasleep van de dramatische internationale gebeurtenissen van 2001 en de ineenstorting van de financiële markten, hield de Europese frisdrankensector goed stand. De klimatologische omstandigheden, die een belangrijke invloed hebben op onze voornaamste markten, waren vol contrasten. Hoewel de gemiddelde jaartemperatuur hoog lag, was de temperatuur van de topmaanden ontgoochelend, en dan vooral voor de maanden mei en juli (zie tabel 1). In die omstandigheden bevestigde de sector van gebottelde waters zijn historische evolutie en werd voor de Europese Unie een stijging genoteerd van om en bij de 4,3 %. CONSUMPTIE VAN GEBOTTELDE WATERS (WATERCOOLERS NIET MEEGEREKEND) Markt 2001/ /2002 Europese Unie + 4,3 % + 23,1 % België + 2,8 % + 13,7 % Nederland 0,1 % + 14,4 % GrootBrittannië + 9,8 % + 68,2 % Duitsland + 5,1 % + 13,1 % Bron : Canadean Mineraalwater vertegenwoordigt 58,4 % (73,9 % Duitsland niet meegerekend) van de totale markt van gebottelde waters, gesteund door de introductie van de grotere flesformaten. EVOLUTIE 2001/2002 (WATERCOOLERS NIET MEEGEREKEND) Markt Koolzuurvrije waters Bruisende waters Europese Unie + 4,9 % + 3,4 % België + 3,1 % + 1,9 % Nederland + 5,2 % 5,9 % GrootBrittannië + 11,4 % + 4,2 % Duitsland + 14,0 % + 4,2 % Bron : Federaties, Canadean De consumptie van limonades steeg in België met 2 %. Cola niet meegerekend, bleef die consumptie stabiel. In Nederland daalde ze in totaal met 1,8 %, maar klom ze met 1,3 % exclusief Cola. Kenmerkend voor de limonademarkt was de toename van vernieuwingen en de intrede van nieuwe spelers afkomstig uit aanverwante sectoren (zuivel, alcoholhoudende dranken verwant met limonades, enz.). TABEL 1 : GEMIDDELDE MAANDTEMPERATUREN TIJDENS HET HOOGSEIZOEN IN BELGIË 10

11 INNOVATIES In 2002 nam het innovatiebeleid van SPADEL vaste vormen aan door de lancering van de volgende nieuwe producten: de nieuwe blauwe Spa Reineflessen van 0,50 en 0,33 l, ter vervanging van de bestaande oude formaten, meteen de kroon op het werk op het gebied van de harmonisatie van het PETgamma. Dankzij de nieuwe blauwe flessen konden we bezuinigen op grondstoffen en werd onze zichtbaarheid in de winkelrekken verhoogd. het nieuwe PETformaat van 2,0 l voor Spa Reine, ter uitbreiding van het bestaande gamma de nieuwe smaakvariant AppelKers in het gamma koolzuurvrije Spa & Fruitlimonades in brikverpakking de nieuwe smaakvariant SinaasappelYuzu ter vervanging van de smaakvariant Sinaasappel in het gamma bruisende Spa & Fruitlimonades Spa & Fruit Multivruchten in PETformaat van 0,50 l een PETformaat van 5,0 l bij BRECON In 2002 werd 7,5 % van het volume verwezenlijkt met nieuwe producten die tijdens de laatste drie boekjaren op de markt werden gebracht. 11

12 OVERZICHT PER MARKT BELGIË EN HET GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG Met een consumptie van 130 liter gebotteld water per inwoner behoort België tot de top van Europa. Deze belangrijke markt is in 2002 toegenomen met 2,8 %. Koolzuurvrij water neemt de volledige groei van de watermarkt voor zijn rekening: dit weerspiegelt zich ook in een breed aanbod voor de consument met een keuze uit vele formaten en merken. De voorkeur van de consument voor éénmalige verpakkingen (PET versus glas) werd ook in 2002 bevestigd. We hebben de leiderspositie van Spa Reine bevestigd in 2002 dit mede dankzij het succes van nieuwe PETflessen zoals 0,5 L en 0,33 L. Einde 2002 zijn we gestart met de verkoop van het formaat 2 liter. Spa Reine heeft nu een breed aanbod in blauwe PETflessen. De Spa Reine mediacampagne heeft in het najaar de pers gehaald. Gezien de sterk 12 competitieve omgeving is een krachtige promotionele ondersteuning van Spa Reine een noodzaak. In het segment van de koolzuurhoudende mineraalwaters hebben we zowel met Bru als met Barisart onze positie versterkt. De aanpak van Bru, het ideale water voor aan tafel, wordt gecontinueerd. Barisart heeft als meest gezonde softdrink heel wat potentieel. De markt van de traditionele limonades loopt terug. Binnen de markt van de limonades gaat onze aandacht naar de koolzuurvrije limonades Spa & Fruit. Onze distributie van koolzuurvrije limonades is in het najaar verder uitgebreid. De rotatie van deze nieuwe producten is bemoedigend. Wegens een gebrek aan rendement hebben wij eind 2002 de beslissing genomen Spontin Duchesse glas af te bouwen. Spontin zal zich in de toekomst meer toeleggen op de grote formaten en op distributiemerken, dit aanbod is dan ook verder uitgebouwd binnen de groep Spadel. De evolutie van Spadel binnen retail is in lijn met de markt. Out Of Home krijgt vanaf heden een sterkere ondersteuning dankzij de channelaanpak. De verkoopploeg heeft belangrijke wijzigingen gekend in Sinds de zomer kennen we één buitendienst voor alle kanalen: dit geeft ons meer slagkracht op het terrein van zowel Retail als Out of Home. De Customer Focus aanpak krijgt, mede dankzij een nieuwe harden software voor de verkoopploeg, concrete vorm. Het Customer Care Department staat dagelijks onze klanten bij voor een optimaal beheer van voorraden en goederenstromen. Meerdere klanten werken op basis van CRP of EDI (electronische uitwisseling van gegevens). Via Extranet heeft de klant de mogelijkheid goederen te bestellen. Spadel zal in 2003 zijn diensten verder aanpassen aan de wijzigende marktomstandigheden. Het merk Spa trad op als sponsor voor talrijke sportieve en culturele evenementen waaronder: de 20 kilometer door Brussel Een niet te missen gebeuren dat plaatsvindt in de maand mei, waar gedurende één dag atleten een 20 kilometer lang parcours afleggen doorheen de straten van Brussel. Al 23 jaar lang wordt Spa Reine als officieel water verdeeld op elk bevoorradingspunt, tot grote tevredenheid van de joggers.

13 Francofolies van Spa «HET» feest van het Franse chanson dat wordt georganiseerd in onze waterstad, en waar zich opnieuw mensen hebben verzameld om de nu al 9de editie, die vijf dagen duurt, mee te maken. Special Olympics mindervalide atleten treffen elkaar ieder jaar weer op de Belgische Nationale Spelen, om zich zowel fysiek als mentaal te overtreffen. Spa Reine is het officiële water van deze Nationale Spelen, een sportieve gebeurtenis die fairplay en respect hoog in het vaandel draagt. En ten slotte nam de Groep ook deel aan het salon Babyboom: 3 dagen lang werden jongeren en toekomstige ouders geïnformeerd en gerustgesteld. Ook op dit nationale salon op de Heizel in Brussel is Spa Reine vanaf de eerste editie aanwezig, in het gezelschap van verschillende andere exposanten die in de eerste plaats kwaliteit aanbieden. 20 km door Brussel Spadel heeft zijn positie gehandhaafd binnen de Luxemburgse markt. Spa was sterk actief in het bijzonder door de sponsoring van twee belangrijke sportevenementen: de marathon van Echternach en het internationale vrouwentenniskampioenschap, de Seatopen. De internationalisering van het distributielandschap is ook voor het groothertogdom een realiteit. De aanpak in Luxemburg zal zich vanaf heden nog meer aansluiten aan deze van de Belgische markt. 13

14 NEDERLAND In Nederland daalde de totale frisdranken en mineraalwaterconsumptie met 1,5 %. Het verlies van Spadel in volume bleef beperkt tot 0,8 % zodat er beter gepresteerd is dan de markt. In de afzet in geldwaarde zien we een lichte stijging door verandering van de mixaanbieding. De goede prestatie van Spadel is vooral uit de koolzuurvrije Spa&Fruit producten gekomen waarmee is gestart in 2001 en waarmee we in 2002 een continuering van de groei hebben gezien. Ook de nieuwe variant Spa&Fruit AppelKers heeft gedeeltelijk bijgedragen aan de totale groei van het volume in dit segment. Spadel heeft in 2002 twee prijzen gewonnen voor Spa&Fruit koolzuurvrij: Wheel of Retail, in de categorie Frisdranken Food Marketing Award, in de nietalcoholische dranken. De marktgroei stagneert door de traditionele smaken zoals Cola, Sinas, Lemon Lime en Cassis ; de compensatie van het verlies in volume moet komen uit productinnovaties. In lijn met de markt stagneert de omzet van de koolzuurhoudende Spa&Fruit limonades ondanks de vele innovaties in smaken gedurende de laatste jaren. Gelukkig dat Spa&Fruit koolzuurvrij dit verlies compenseert. In de mineraalwatermarkt zet de daling van het koolzuurhoudende segment zich steeds door. Ook hier zien we een stijging van het koolzuurvrije segment. De groei van het volume van 0,50 l PET OW zet zich nog steeds door en gaat nu voor een deel ten koste van de omzet van de herbruikbare 1,5 l REFPET fles. Dit succes is te danken 14

15 aan Spa Reine die begin 2002 in een licht blauw gekleurd PET flesje, van 25 % gerecycled materiaal, op de markt is gekomen. Doordat 0,50 L PET een oneway segment is, zien we steeds meer buitenlandse concurrenten op de Nederlandse markt. Het volume is tot nu toe nog beperkt maar de producten zijn wel aanwezig. De uitbreiding in het plaatsen van frisdrankenautomaten gaat in een rustig tempo ; de automaten worden op locaties geplaatst waar er rendement is voor Spadel. Spadel was dit jaar weer als sportsponsor vertegenwoordigd op de Spa Regatta in Medemblik, het ATP Tennistoernooi in Amersfoort en het ITS Challenge Tennistoernooi in Scheveningen. Op deze manier hebben wij opnieuw ons sportieve imago duidelijk naar buiten kunnen brengen. Tijdens de Huishoudbeurs in de RAI te Amsterdam hebben wij aan ongeveer consumenten onze Spa&Fruit koolzuurvrije producten laten proeven. Via deze smaaktesten was het gros van de consumenten heel enthousiast over de smaak van het product. In het kader van de bestrijding van het zwerfafval is er in samenwerking met de Stichting Nederlands Schoon een grote campagne opgestart Met hetzelfde gemak gooi je t in de afvalbak. Met deze slogan hebben wij al onze vrachtwagens afgebeeld. Het logistieke traject kent een continue verbetering ; bij een van onze grootste klanten ligt het bevoorradingspercentage inmiddels al op 99,8 %. 15

16 GROOTBRITTANNIË GrootBrittannië blijft een van de Europese markten van gebottelde waters met de sterkste groei. Ondanks een middelmatige zomer steeg het volume er niettemin met 10 %. Die gunstige tendens is vooral toe te schrijven aan de toename van het aantal Britse consumenten die dagelijks gebotteld water drinken. Toch vertegenwoordigt die trouwe groep van consumenten nog slechts 10 % van de volwassen bevolking, terwijl 60 % nooit gebotteld water drinkt. In de rijpe markten zoals België, Duitsland, Frankrijk en Italië bedraagt het aantal consumenten dat nooit gebotteld water drinkt slechts 10 %. Experts zijn het erover eens dat dit fenomeen wellicht tot een inhaaleffect zal leiden, wat op zijn beurt dan weer een dynamische groei met zich zal meebrengen. Hoewel de groei in volume gunstig is, wordt de rentabiliteit van de Britse markt belemmerd door een voortdurende prijserosie, wat tegelijk resulteert in een algemene vertraging van de economie, een daling van het plaatselijke toerisme vooral in Londen en een heftige prijzenslag tussen de voedingsmiddelendistributeurs ten gevolge van het concentratieeffect. Daarbij komt nog de komst van nieuwe marktspelers, meer bepaald in het marktsegment van de distributiemerken en de laaggeprijsde merken. In die omstandigheden heeft Spa zijn distributie uitgebreid met de geslaagde lancering van zijn twee kleine Spa Reineformaten van 0,50 l en 0,33 l met of zonder sportdop waardoor het merk een groei kon verwezenlijken. De marketing van het merk Spa concentreerde zich het voorbije jaar op de nieuwe introducties en op de start van de communicatiecampagne Moeder & Baby voor Spa Reine. Zo was er onder meer de sponsoring van het heel vernieuwende Harden s London Baby Book, dat op heel wat mediabelangstelling kon rekenen en dat momenteel zelfs een referentieboek is geworden. Voeg daarbij een zichtbare aanwezigheid in gespecialiseerde winkels en tijdens de London Mother & Baby Show. Daarnaast heeft het merk Spa ook dit jaar opnieuw belangrijke sportevenementen. SPADEL UK brengt tevens natuurlijk mineraalwater in de handel dat wordt gebotteld in Wales, met name Brecon Carreg, alsook producten onder een gezamenlijk merk of onder een distributiemerk in formaten gaande van 0,50 l tot 5 l. Het merk Brecon noteerde een uitstekende groei van 13 %, een stijging die aanzienlijk hoger lag dan die van de markt. Brecon is momenteel leider in Wales en het meest verkochte Welshe mineraalwatermerk in Groot Brittannië. Het water dankt zijn succes in het bijzonder aan zijn smaak: Brecon Carreg werd door tal van smaakpanels verkozen tot het lekkerste water. De resultaten van die smaaktesten zijn overigens in de nationale en lokale pers verschenen. Er werden ook verbeteringen aangebracht aan de etiketten, waardoor het imago en de slogan van het merk (Wild Welsh Water) nog meer verscherpt werden. Die acties ondersteunden op hun beurt acties op het vlak van sponsoring en public relations, zoals de sponsoring van het Welshe football en atletiekteam, bepaalde football en rugbyclubs, alsook culturele activiteiten. Daarbij kwam in 2002 de steun aan evenementen met een grote zichtbaarheid, zoals de marathon van Cardiff. 16

17 OVERIGE MARKTEN De Duitse markt van gebottelde waters noteerde een volumestijging van 5 %. De waardestijging was iets minder gelet op de groei van de laaggeprijsde merken en distributiemerken. De evolutie van Spa op de Duitse markt was niet bevredigend en zal bijgevolg een van de prioriteiten zijn van de Groep voor de komende jaren. Sinds enkele jaren investeert de Groep in de versterking van de aanwezigheid van zijn merken Spa en Bru op de franse markt. Het jaar 2002 was op dat vlak positief, aangezien het verwezenlijkte volume fors toenam en dat dankzij een versterkte aanwezigheid van Spa Reine in de distributie en een toegenomen promotionele ondersteuning. Bru werd geïntroduceerd in de haute gastronomie. In 2003 zal wellicht nog meer de klemtoon worden gelegd op de groei van onze verkoop, en dat dankzij de handelsalliantie met SAINTAMAND voor de verkoop van Bru in de GMS (Grandes et Moyennes Surfaces of Grote en Middelgrote Supermarkten) in het Noorden van Frankrijk. Spa zal eveneens ondersteund worden in die grensregio. Wat de export naar niet aangrenzende markten betreft, zal de strategie van de Groep zich richten op het koninginnemerk Spa Reine en op de markten met een groeien winstpotentieel. De Groep heeft beslist om zich terug te trekken uit de markten die niet voldoen aan bovengenoemde voorwaarden, alsook om de activiteiten van haar Amerikaanse dochter, SPA MONOPOLE CORPORATION, stop te zetten. Niettemin zal de Groep via een onafhankelijke distributeur in de V.S. een doelgerichte activiteit voortzetten met het oog op het behoud van het rendabele gedeelte van het volume. In Europa kon een stijging van de verkoop worden opgemerkt, in het bijzonder op de Deense en Griekse markt. Die groei werd ondersteund door promotionele activiteiten in de verkooppunten en door de sponsoring van sportevenementen. De verkoop naar andere bestemmingen nam lichtjes toe, ondanks de stopzetting van onze export naar Japan wegens gebrek aan winstgevendheid. Het Afrikaanse continent werd gekenmerkt door een onregelmatige evolutie. 17

18 MILIEU De bescherming van waterhoudende bronnen is een belangrijk element in het Kwaliteits en Milieubeleid van de Groep SPADEL ADEL. In 2002 werden met de steun van de afdeling Hydrogeologie diverse acties ondernomen, zoals: het indienen bij het Waalse Gewest van het administratieve dossier voor de uitbreiding van de beschermde gebieden van BRU CHEVRON. Dit project zal in 2003 het voorwerp uitmaken van een openbaar onderzoek. het opvolgen van de uitvoeringswerken van de algemene afwateringsplannen voor Spa en omgeving de wetenschappelijke en technische ondersteuning voor de bescherming van de koolzuurhoudende waters van SPA met het oog op de werken rond het nieuwe kuuroord de deelname aan de Riviercontracten voor de Vesder en de Amblève, via de Union Wallonne des Entreprises het verhogen van de bescherming van de bron CARREG in BRECON 18 Spa Monopole : mini compacter van afval Inzake het preventief beleid voor verpakkingsmaterialen worden door de afdeling R&D van de Groep permanent inspanningen geleverd. In 2002 ging het in het bijzonder om: de optimalisering van het volledige verpakkingssysteem voor de 1,25 l PETfles van BRU: lichter maken van de fles (5%) en de verpakkingsfilm (8%), en een verhoging van het aantal stuks per pallet (+9%) de 0,5 l PETfles voor de nietkoolzuurhoudende producten van SPONTIN werd 17% lichter gemaakt het gebruik van karton voor het samenvoegen van PETflessen werd teruggeschroefd of afgeschaft, daarnaast werd de plastic film dunner (SPA 1,5 en BRECON).

19 De drie Belgische vestigingen van de Groep voeren momenteel met de hulp van een gespecialiseerd kantoor een uitgebreide energieaudit uit. Het betreft een diepgaande studie die onder meer het specifieke verbruik per activiteitstype bepaalt en die moet uitmonden in een jaarlijkse monitoring en een verbeteringsplan tot De doelstelling is om deel te nemen aan het sectorieel akkoord energieco2 waarover FEVIA Wallonië in 2003 zal onderhandelen met het Waalse Gewest. SPA MONOPOLE heeft t geopteerd voor het ISO 14001systeem voor milieubeheer en wil daarmee de inspanningen die het sinds geruime tijd levert extra kracht bijzetten en nog beter coördineren. Het doel is om de certificering tegen eind 2003 te behalen. Een twintigtal werkgroepen zal het systeem concreet uitwerken en het personeel voor het initiatief mobiliseren en sensibiliseren. Tezelfdertijd werden er ook diverse verbeteringsacties ondernomen, zoals: een betere sortering van herbruikbaar afval en de aankoop van vijf minipersen, wat resulteert in een vermindering met 20% van het totale volume een conformiteitsaudit een inventaris van de opslag en verbruikspunten van gevaarlijke producten om tot een betere controle te komen samen met FEVIA wordt aan een Best Practice Code gewerkt voor de verwerking van waterzuiveringsslib om gebruik voor landbouwdoeleinden op termijn te garanderen. In dit kader werden met succes alternatieve stollingsmiddelen en polyelektrolyten getest. de recuperatie van vluchtige stoffen afkomstig van het brandstoffenstation Het ISO 14001certificaat voor de nieuwe exploitatiesite van BRU in Lorcé is in juli 2002 voor drie jaar verlengd. De Raad van Bestuur heeft na een gedetailleerde studie het project goedgekeurd dat aan de vroegere site een nieuwe natuurbestemming wil geven. 19

20 In BRECON werden een aantal inspanningen geleverd om enerzijds het verbruik terug te schroeven van smeermiddelen voor de flessentransportbanden en de daaruit voortvloeiende reststoffen, en anderzijds om het sorteren van herbruikbaar kartonafval te verbeteren. In 2002 bedroegen de milieukosten voor de Groep SPADEL in haar totaliteit EUR 4,05 miljoen. In de grafiek hieronder ziet u de verdeling van dat bedrag per rubriek. Er werden milieugerelateerde investeringen gedaan ten belope van EUR 0,16 miljoen. Op Belgisch niveau lokte het ontwerp van wet ter hervorming van de wet op de ecotaksen zware politieke discussie uit, vooral in verband met de vrijstellingsvoorwaarden voor oneway verpakkingen die gerecycleerd materiaal bevatten. Het dossier heeft opnieuw in belangrijke mate de aandacht opgeëist van de afdeling Milieu van SPADEL ADEL. De verschillende betrokken sectoren werden in oktober 2002 gehoord in de commissie Financiën van de Kamer maar dit heeft niet kunnen beletten dat het voorstel in december door het Parlement werd goedgekeurd. In navolging van de klachten van een aantal lidstaten heeft de Europese Commissie echter aan België wel twee uitvoerige richtlijnen opgelegd die onder meer de verplichting opheffen om producten die vrijgesteld zijn van ecotaks te markeren en die de inwerkingtreding uitstellen tot na 20 juni Ook de fiscale procedures en de procedure voor vrijstelling zijn nog niet concreet ingevuld (in het bijzonder de aanstelling van een erkend organisme dat de nodige certificaten zal afleveren). Hierdoor was de regering genoodzaakt om de wet nog maar eens te wijzigen via een programmawet waarover binnekort wordt gestemd. De sector vreest hoe dan ook dat de vrijstellingen onmogelijk tijdig en zonder discriminatie zullen kunnen worden toegekend aan alle producenten die aan de opgelegde voorwaarden voldoen. SPADEL stelt van haar kant alles in het werk om wel vrijstelling te bekomen. 20

21 Op Europees niveau bereikte de Ministerraad in oktober 2002 een akkoord over een voorstel tot herziening van Richtlijn 94/62/EG betreffende verpakking en verpakkingsafval. Het voorstel stelt gevoelig strengere recyclagedoelstellingen voorop tegen 2008 maar stuit op hevige kritiek in het Europese Parlement, dat nóg ambitieuzere doelstellingen wil vanaf 2006, inclusief een preventiedoelstelling en de invoering van een milieuindicator voor nieuwe verpakkingen. De slotstemming in het Parlement is gepland voor juli Het is in elk geval nu al duidelijk dat de eisen inzake verpakkingen nog strenger zullen worden. Foto : F. Renard In Nederland werd door de overheid en de privésector op 4 december 2002 uiteindelijk toch het Convenant 3 inzake verpakkingen ondertekend. Dat akkoord formuleert een aantal ambitieuze doelstellingen om op korte termijn de hoeveelheid zwerfvuil terug te dringen. Als dat niet lukt, dan volgen een decreet dat verplicht statiegeld invoert op kleine drankverpakkingen, evenals een systeem Groen Punt en een minimumquota van 90% herbruikbaar materiaal voor verpakkingen van meer dan een halve liter. Het Convenant 3 legt eveneens striktere doelstellingen vast inzake recyclage en valorisatie en voorziet ook in een evaluatie van de belangrijkste invloedfactoren op het milieu, niet alleen uitsluitend van de verpakking, maar wel van de combinatie verpakkingproduct doorheen de volledige productie en consumptiecyclus. Zowel het Convenant als het sanctiedecreet stuiten op gemotiveerde bezwaren van de Europese Commissie omdat ze het vrij verkeer van goederen ondergraven. Indien een bevredigend antwoord van de overheid uitblijft, riskeert Nederland door de Commissie voor het Hof van Justitie te worden gedaagd. Op termijn zouden deze twee elementen kunnen leiden tot een grotere keuzevrijheid wat betreft het gebruik van oneway verpakkingen op de Nederlandse markt. 21

22 HUMAN RESOURCES EEN WERKGEVER NIET HELEMAAL ZOALS ALLE ANDEREN Onze Groep, niet zoals alle anderen? Een onderneming van menselijke omvang, leider in haar markt tegenover multinationals. Een van de grote uitdagingen van ons HRmanagement is het waarborgen van het gevoel van vrijheid en de ruimte voor expressie waardoor elk van ons de liefde voor het werk, de wil om kwaliteitsproducten te ontwikkelen en onze klanten tevreden te stellen, alsook het gevoel van erbij te horen, kan delen. Het nieuwe HRbeleid dat dit jaar werd ingevoerd, is gebaseerd op het verlangen om werkomstandigheden te ontwikkelen die elk van ons de kans bieden om zijn doeltreffendheid en persoonlijke tevredenheid te verhogen. Spa : feest voor de gedecoreerden 22

23 MEER DAN EEN ONDERNEMING: EEN GEMEENSCHAP VAN TALENTEN Complementariteit is een troef! En dat heeft Spadel al sinds lang begrepen. Opmerkelijk is dat de onderneming complementariteit tot kunst heeft verheven. In 2002 heeft Spadel bijzonder veel aandacht besteed aan haar recruteringsactiviteiten. Naast de anciens, die het geheugen en de stabiliteit van onze ondernemingbelichamen, hebben ook de nieuwkomers onder ons een rol te spelen. Dat mozaïek van culturen, generaties en intellect is een troef, een bron van efficiënte en creativiteit. VAKMENSEN KLAAR VOOR DE UITDAGINGEN VAN DE TOEKOMST Met het oog op het verdere uitbreiden van ons leiderschap in een heel concurrerende omgeving werd een nieuwe verkooporganisatie opgericht. De bedoeling van die nieuwe verkooporganisatie is het versterken van onze activiteiten zowel in de sector van de thuisconsumptie als in die van de horeca en andere distributiekanalen. Een van de prioriteiten van onze Groep is het voorzien in de middelen die nodig zijn om haar ambitie te verwezenlijken. Die vastberadenheid nam concrete vormen aan door de invoering van het opleidings en ontplooiingsproces voor bedienden en kaderleden. In samenwerking met het Instituut voor Beroepsopleiding heeft onze fabriek van Spa Monopole een opleidingsprogramma uitgewerkt voor de jonge werknemers. De opleiding beoogt het ontwikkelen van de mobiliteit van de bedieners aan een productielijn. Het programma bestaat uit een analyse van de opleidingsbehoeften, een opleidingsmodule van twee weken, een aanpassingsstage waarbij de opgedane kennis wordt getoetst aan het werken in de site en meer bepaald aan de ISOnormen en de veiligheidsregels, en, ten slotte, een bekrachtiging van de specifieke bekwaamheden door een mentoraatsproces. De jongeren die de opleiding volgen, krijgen de gelegenheid om een eerste beroepservaring op te doen met de mogelijkheid om hogerop te klimmen. TQM (TOTAL QUALITY MANAGEMENT), EEN ANDERE PRIORITEIT Net zoals de voorgaande jaren stond 2002 in het teken van een dwingende prioriteit: het steeds beter doen! Het concept van permanente verbetering Beersel : Management meeting maakt inderdaad meer dan ooit deel uit van de waarden die zo dierbaar zijn voor het management van de Groep en haar dochters. Onze voortdurende invraagstelling nam concrete vormen aan met de afronding van het werk dat werd geleverd door projectgroepen, CAP/CPV genaamd (Cellule d Amélioration de Processus/Cel voor Procesverbetering) of Archimedes. Het Cost Improvement Program stelde ons overigens in staat om onze werkingskosten te verlagen dankzij nieuwe synergieën tussen de operationele functies en de ondersteunende functies. In antwoord op de vereisten van de distributie hebben we tot slot de nodige stappen ondernomen met het oog op het verwerven van de certificering van onze ondernemingen overeenkomstig het BRCmodel (British Retail Consortium). Die certificering zal een judicieuze aanvulling zijn op het ISO 9001certificaat dat, sinds meerdere jaren, aan onze klantendistributeurs de kwaliteit van onze processen en producten waarborgt. 23

24 INVESTERINGEN EN INDUSTRIËLE ACTIVITEITEN In 2002 bedroegen de investeringen in materiële en immateriële vaste activa 13 miljoen euro. Hierna een overzicht van de spreiding per site (in miljoen euro): Spa Monopole 8,2 Spadel U.K. 1,9 BruChevron 1,7 Spontin 0,3 Overige 0,9 13,0 De belangrijkste uitgaven hadden betrekking op: de uitrustingen nodig voor de productie bij SPA MONOPOLE van de nieuwe blauwe Spa Reineflessen van 2,0 l, 0,50 l en 0,33 l, met het oog op de uitbreiding en de harmonisatie van het gamma, alsook de verbetering van de kostprijs, de aankoop van herbruikbare kratten en flessen voor SPA MONOPOLE en BRUCHEVRON ten belope van 3,6 miljoen euro (vervangingsinvesteringen), de oprichting bij Spa van een nieuwe productielijn voor brikverpakkingen van 0,20 l voor de koolzuurvrije limonades nieuw in het gamma, de versterking van de capaciteiten voor het blazen en afvullen van PETflessen bij BRECON in Wales, de verhoging van de flexibiliteit van de blaas en afvullijn voor PETflessen bij BRUCHEVRON, boringen en diverse productiemiddelen bij Spontin. Ook in 2002 gingen onze industriële sites door met het in 2000 ingevoerde beleid ter verbetering van hun kostenstructuur. Het beleid beoogt een betere dienstverlening tegenover de klant en een verbetering van de competitiviteit in een omgeving van toenemende concurrentie. De belangrijkste inspanningen die werden geleverd zijn: versterking en betere coördinatie van het aankoopbeleid, besparing op grondstoffen door het lichter maken van de verpakkingen, verhoging van de hoeveelheid voorvormen die ter plaatse worden geproduceerd, bezuinigingen op het vlak van energie en logistiek en verhoging van de productiviteit. Vooral bij Spa en Bru waren de resultaten van het beleid doorslaggevend; bij Spontin en Brecon begint het intussen vruchten af te werpen. Spontin besliste om begin 2003 te stoppen met de verkoop van het Duchessegamma in glazen fles. 24

25 GECONSOLIDEERDE RESULTATEN De geconsolideerde omzet van de Groep SPADEL, accijnzen niet meegerekend, beliep in ,2 miljoen euro, een statusquo in vergelijking met 2001 ondanks de teleurstellende weersomstandigheden in juli en de stopzetting van de activiteiten van de Amerikaanse dochteronderneming. De innovatiestrategie van de Groep blijft gunstige effecten genereren. De daling van de omzet accijnzen meegerekend met 2,5 % naar 235,4 miljoen euro kan verklaard worden door de accijnsverlaging in Nederland van om en bij de 40 % die sinds 1 april 2002 van toepassing is. De overige bedrijfsopbrengsten dalen van 2,9 miljoen euro in 2001 tot 2,0 miljoen euro in In 2001 werden die bedrijfsopbrengsten nog gunstig beïnvloed door meerwaarden die konden worden verwezenlijkt op de verkoop van grondstoffen en nietrecurrente ontvangen vergoedingen. De grond en hulpstoffen dalen met 12,6 % tot 52,8 miljoen euro. Deze evolutie kan verklaard worden door de volgende factoren: verbetering van de koopprestaties, gekoppeld aan de daling van de kostprijs voor bepaalde grondstoffen, programma s ter verbetering van de kostprijs die resulteerden in het lichter maken van bepaalde verpakkingen voor eenmalig gebruik, fabricage van een grotere hoeveelheid voorvormen voor PETflessen bij SPA MONOPOLE i.p.v. aangekochte hoeveelheden, waardoor de toegevoegde waarde kon worden vermeerderd. De diensten en diverse goederen bleven gehandhaafd op hetzelfde niveau als het jaar ervoor. De stijgingen van bepaalde uitgaven zoals commerciële kosten en verzekeringen werden gecompenseerd door dalingen in andere posten zoals logistieke kosten en milieubijdragen (lichter maken van de verpakkingen). De stijging van de lonen en sociale lasten bleef beperkt tot 0,4 % dankzij de productiviteitsstijging en de stopzetting van de activiteiten van de Amerikaanse dochtermaatschappij. De afschrijvingen daalden met 1,15 miljoen euro ofwel 6,5 %. Ze weerspiegelen een investeringsprogramma dat daalt van 18,3 miljoen euro in 2001 tot 13 miljoen euro in De daling met 5,8 miljoen euro van de overige bedrijfskosten is hoofdzakelijk te verklaren door de voornoemde accijnsverlaging in Nederland. De bedrijfswinst stijgt van 14,37 miljoen euro in 2001 tot 19,30 miljoen euro in 2002, wat gelijk is aan een stijging met 34,3 %. De verbetering kon vooral worden vastgesteld in de activiteiten Spa en Bru. De financiële resultaten blijven stabiel. De courante winst vóór belasting beloopt 20,27 miljoen euro in 2002 tegenover 15,40 miljoen euro in Gelet op de daling van de uitzonderlijke kosten en de belastingen evenredig met de resultaten bedraagt de nettowinst van het boekjaar 11,58 miljoen euro, een stijging met 38,1 % tegenover Acht jaar na het bezwaarschrift van SPADEL NV begin 1994 als reactie op de verwerping van de fiscale aftrek van een waardevermindering in 1990, heeft de fiscale administratie dienaangaande nog geen beslissing genomen. Het belastingrisico bedraagt 1,38 miljoen euro. De Raad van SPADEL NV is van mening dat de gevraagde aftrekbaarheid gegrond is. SPADEL heeft beslist beroep aan te tekenen bij de rechtbank. 25

26 RESULTATEN VAN SPADEL NV De omzet van SPADEL NV, die hoofdzakelijk bestaat uit dienstverleningen ten voordele van de dochterondernemingen, bedraagt in ,08 miljoen euro, een stijging met 1,4 % vergeleken bij Het bedrijfsresultaat daalt met 11,5 % tot 1,95 miljoen euro, hoofdzakelijk als gevolg van de toename van de reclamekosten en honoraria. Het financiële resultaat bedraagt 8 miljoen euro, evenveel als in Als gevolg van de toename van de uitzonderlijke kosten, gekoppeld aan een provisie om te bemiddelen in een geschil, beloopt de nettowinst euro. De vennootschappen met wie de commissaris vanuit beroepsstandpunt samenwerkt, hebben prestaties geleverd op het vlak van opleiding inzake de IFRSnormen en fiscale bijstand, waarvoor honoraria werden betaald ten belope van euro. 26 WINSTUITKERING VAN SPADEL NV De totale te verdelen winst wordt als volgt samengesteld: Winst van het boekjaar 2002 Plus: Overgedragen winst van het vorige boekjaar Winst beschikbaar voor verdeling e e e De Raad beslist unaniem het winstaandeel voor het boekjaar 2002, voorzien in artikel 31, paragraaf 3b van de statuten, vast te leggen op nul euro. We stellen de volgende uitkering voor: 1. Uitkering van een brutodividend van e 1,66 (e 1,245 netto per aandeel) aan de rechthebbende aandelen e 2. Over te dragen winst e e Het brutodividend omvat een gewoon dividend van 0,36 euro bruto, wat overeenstemt met een verhoging van 9,1 % in vergelijking met het dividend van 2001, en een uitzonderlijk en nietterugkerend dividend van 1,30 euro bruto. De Groep heeft altijd een gering gedeelte van haar winsten uitgekeerd. De uitkering van een uitzonderlijk en nietterugkerend brutodividend wordt gerechtvaardigd door de zeer goede resultaten van het boekjaar, het belang van de nettokasstroom, de solide financiële structuur en het huidige lage rendement van de geldbeleggingen. Het dividend bezwaart niet de capaciteit van de Groep om haar interne en/of externe groei te financieren. Voor zover de Algemene Vergadering van Spa Monopole van 20 mei 2003 een beslissing neemt inzake de uitkering vóór 12 juni 2003 van een optioneel dividend, hetzij in geld, hetzij in Spadelaandelen die momenteel in het bezit zijn van Spa Monopole, zal het aantal Spadelaandelen die recht hebben op het dividend verlaagd worden van tot op grond van de uitkering van aandelen in de vorm van een dividend te betalen door Spa Monopole NV aan Spadel NV. De Raad van Bestuur van Spadel is van plan om die eigen aandelen te houden tot na de datum van uitkering van het dividend van Spadel NV, meer bepaald 27 juni 2003, en hun recht op het dividend bijgevolg op te schorten. De hierboven beschreven winstverdeling houdt rekening met die beslissingen. De vervallen coupons van de eigen aandelen zullen worden vernietigd. Het dividend zal worden uitbetaald vanaf vrijdag 27 juni 2003 tegen afgifte van coupon nr. 3. GECONSOLIDEERDE FINANCIËLE STRUCTUUR De beslissing om de eigen aandelen niet op korte termijn te verkopen, is gebaseerd op: de ongunstige situatie van de financiële markten; een belegging van die aandelen zou niet tegemoetkomen aan het aandeelhoudersbelang het niveau van de nettokasstroom, die, vóór uitkering, hoger is dan 39 miljoen euro (32 miljoen na uitkering) De keuze om de eigen aandelen niet terug op de markt te brengen leidt tot een gewijzigde boeking van de waarde van de aandelen. In de balans per 31 december 2002 worden ze ten belope van 8,06 miljoen euro in mindering gebracht van de geconsolideerde reserves, terwijl ze eind 2001 onder de geldbeleggingen voorkwamen. Het eigen vermogen na verdeling bedraagt 38,9 miljoen euro en dekt ongeveer 87 % van de vaste activa.

27 VOORUITZICHTEN Het markante feit van het voorbije boekjaar was het aangaan van een handelsalliantie tussen de Groep SPADEL en de Société des Eaux Minérales de SAINTAMAND, met het oog op het optimaliseren van de groei van de verkoop van het natuurlijke en lichtbruisende water Bru in Frankrijk en het natuurlijke mineraalwater Saint Amand in België. Dat akkoord past perfect in het kader van de dynamische strategie van de twee onafhankelijke familiebedrijven. Door de alliantie zullen beide partijen hun strategische doelstellingen kunnen voortzetten met de bedoeling om onafhankelijke Europese regionale spelers te worden op de markt van waters en nietalcoholhoudende frisdranken. De samenwerking ging effectief van start op 1 januari Sinds januari 2003 worden de klanten die gevestigd zijn in andere landen dan de landen waar de Groep over een commerciële entiteit beschikt (Nederland, GrootBrittannië en Duitsland) gefactureerd door SPADEL NV, en niet meer rechtstreeks door de Belgische dochters. Een procedurewijziging die velerlei verbeteringen inhoudt: op het niveau van de klanten, is er voortaan nog slechts één enkele gesprekspartner: SPADEL N.V., verantwoordelijk voor de commerciële aanpak, het opnemen van bestellingen en het factureren op het vlak van de interne organisatie zijn de procedures vereenvoudigd en geharmoniseerd. In december 2002 stemde het Belgische Parlement over een wet inzake ecotaksen (verpakkingsbijdragen) van toepassing op bepaalde verpakkingen en waarbij voorzien wordt in een verlaging van de BTW en accijnzen op waters en limonades. Die wet is tot op vandaag nog niet in werking getreden. Het is nog te vroeg om nu al na te gaan wat de impact van die wetgeving zal zijn op onze activiteit. De Raad heeft geen kennis van andere gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan na de afsluiting van het boekjaar en die een significante invloed hebben gehad op de jaarrekeningen. 27

28

29 Groep SPADEL GECONSOLIDEERDE JAARREKENING GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 1. Balans Resultatenrekening Evolutie van de liquiditeitspositie Toelichting 34 VERSLAG VAN DE COMMISSARIS 44 29

30 1. GECONSOLIDEERDE BALANS OP 31 DECEMBER, NA WINSTVERDELING ACTIVA (in duizenden EUR) VASTE ACTIVA I. Oprichtingskosten (toel. VII) II. Immateriële vaste activa (toel. VIII) III. Consolidatieverschillen IV. Materiële vaste activa (toel. IX) A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen V. Financiële vaste activa (toel. X) B. Andere ondernemingen 1. Aandelen Vorderingen en borgtochten in constanten VLOTTENDE ACTIVA VII. Voorraden A. Voorraden 1. Grond en hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed product VIII. Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen IX. Geldbeleggingen A. Eigen aandelen B. Overige beleggingen X. Liquide middelen XI. Overlopende rekeningen TOTAAL DER ACTIVA

31 PASSIVA (in duizenden EUR) EIGEN VERMOGEN I. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal IV. Geconsolideerde reserves (doel. XI) VI. Omrekeningsverschillen 0 (202) VII. Kapitaalsubsidies BELANGEN VAN DERDEN VIII. Belangen van derden VOORZIENINGEN, UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES IX. A. Voorzieningen voor risico s en kosten Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Grote herstellings en onderhoudswerken Overige risico s en kosten B. Uitgestelde belastingen en belastinglatenties SCHULDEN X. Schulden op meer dan één jaar (toel. XIII) A. Financiële schulden 4. Kredietinstellingen D. Overige schulden XI. Schulden op ten hoogste één jaar (toel. XIII) A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden 1. Kredietinstellingen C. Handelsschulden 1. Leveranciers Te betalen wissels E. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden XII. Overlopende rekeningen TOTAAL DER PASSIVA

32 2. GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING (in duizenden EUR) I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet (toel. XIV, A) B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, grond en hulpstoffen B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensionen (toel. XIV, B) D. Afschrijvingen en waardevermindering op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden en handelsvorderingen F. Voorzieningen voor risico s en kosten G. Andere bedrijfskosten III. Bedrijfswinst IV. Financiële opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten V. Financiële kosten A. Kosten van schulden B. Afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen D. Andere financiële kosten VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting VII. Uitzonderlijke opbrengsten D. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico s en kosten F. Andere uitzonderlijke opbrengsten (toel. XIV, C) VIII. Uitzonderlijke kosten A. Uitzonderlijke afschrijvingen op materiële vaste activa D. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico s en kosten E. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke kosten (toel. XIV, C) IX. Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting X. A. Onttrekking aan de uitgestelde belastingen en belastinglatenties B. Overboeking naar de uitgestelde belastingen en belastinglatenties XI. Belastingen op het resultaat A. Belastingen (toel. XIV, D) B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen XII. Geconsolideerde winst Aandeel van derden in de geconsolideerde winst Aandeel van de Groep in de geconsolideerde winst (827) ( ) (835) (731) (129) (8.351) (8.366) ( ) (420) (618) (1.242) (192) (6.057) (6.071)

33 3. GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT (in duizenden EUR) KASSTROOM VOORTKOMEND UIT DE BEDRIJFSUITOEFENING Nettogeconsolideerd resultaat aandeel van de groep Aanpassingen op het groepsresultaat : Belangen van derden Afschrijvingen Voorzieningen voor risico s en kosten (97) 256 Uitgestelde belastingen (167) (9) Niet geinkasseerde financiële opbrengsten (354) (67) (Meer) Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa (360) (497) Omrekeningsverschillen 202 (4) Stijging (Daling) van de borgtochten op herbruikverpakking op meer dan één jaar (534) (2.498) Wijziging in de behoefte aan werkkapitaal Stijging (Daling) van de kasstroom uit de bedrijfsuitoefening KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN Oprichtingskosten (1) Investeringen in immateriële vaste activa (173) (288) Investeringen in materieële vaste activa (12.849) (18.005) Investeringen in deelnemingen (Stijging) Daling van vorderingen en borgtochten 39 (8) Ontvangsten uit verkoop van materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten (12.237) (17.671) KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN Uitgekeerd dividend (6.890) (1.370) Stijging (Daling) van de financiële schulden op ten hoogste één jaar (786) Terugbetaling van de financiële schulden op meer dan één jaar (1.487) (330) Eigen aandelen afgetrokken van de geconsolideerde reserves (8.060) Verkregen subsidies (14) Kasstroom uit financieringsactiviteiten (14.045) (2.500) NETTOKASSTROOM LIQUIDE MIDDELEN EN GELDBELEGGINGEN PER 1 JANUARI LIQUIDE MIDDELEN EN GELDBELEGGINGEN PER 31 DECEMBER

34 4. TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING I. LIJST VAN DE GECONSOLIDEERDE ONDERNEMINGEN Naam, zetel, BTW Gehouden deel van of nationaal nummer het kapitaal (in %) S.A. SPADEL N.V. Kolonel Bourgstraat, BRUSSEL B.T.W. nr n.a. S.A. SPA MONOPOLE N.V. Rue Auguste Laporte, SPA B.T.W. nr ,00 S.A. BRUCHEVRON N.V. Les Bruyères, STOUMONT (LORCE) B.T.W. nr ,99 S.A. EXIRUS N.V. Rue Servais, SPA B.T.W. nr ,00 SPADEL NEDERLAND B.V. Bisonspoor, 346 NL3605 JW MAARSSEN NEDERLAND 100,00 SPADEL DEUTSCHLAND GmbH HubertUnderbergAllee RHEINBERG DEUTSCHLAND 50,00 V. CONSOLIDATIECRITERIA 1. De geconsolideerde jaarrekening omvat alle dochtermaatschappijen waarop Spadel N.V. de controle in rechte of in feite uitoefent. 2. Met uitzondering van SPADEL DEUTSCHLAND GmbH, werd de integrale consolidatiemethode toegepast; elke rubriek werd in zijn geheel opgenomen. Op de jaarrekening van SPADEL DEUTSCHLAND GmbH werd de evenredige consolidatiemethode toegepast. 3. De deelnemingen in de geconsolideerde ondernemingen werden geëlimineerd met de rekeningen kapitaal, uitgiftepremies, reserves en overgedragen resultaat van de betrokken maatschappijen. De wederzijdse participatie van aandelen in het bezit van SPA MONOPOLE N.V., in het kapitaal van de moederonderneming is in de geconsolideerde jaarrekening geboekt in mindering van de geconsolideerde reserves. 4. De wederzijdse rekeningen tussen de geconsolideerde ondernemingen werden geëlimineerd zowel in de balans (vorderingen en schulden) als in de resultatenrekening (omzet, andere bedrijfsopbrengsten, aankopen, erelonen, dividenden, enz.). 5. De winst begrepen in de materiële vaste activa, in de deelnemingen en in de voorraden aangekocht van verbonden ondernemingen werd geëlimineerd. 6. De minderheidsbelangen worden afzonderlijk op de balans geboekt. Het geconsolideerd resultaat is een resultaat dat rekening houdt met de minderheidsbelangen. 34

35 VI. A. WAARDERINGSREGELS 1. Oprichtingskosten De oprichtingskosten worden ten laste genomen van de bedrijfsresultaten in het jaar dat deze worden gedaan. 2. Immateriële Vaste Activa De concessierechten, brevetten en licenties met een waarde van meer dan EUR worden op het actief geboekt voor hun aanschaffingswaarde zonder de bijkomende kosten. Hun afschrijving wordt lineair berekend op basis van de volgende levensduur : kleine toepassingsprogramma s 3 jaar grote toepassingsprogramma s 5 jaar andere immateriële vaste activa in functie van hun economische levensduur van 5 tot 20 jaar 3. Consolidatieverschillen De consolidatieverschillen bevatten het verschil tussen de aankoopprijs van de aandelen der geconsolideerde filialen en het gedeelte dat deze aandelen vertegenwoordigen in het eigen vermogen van deze maatschappijen. Deze consolidatieverschillen worden afgeschreven volgens een voorafbepaald schema. De kleine verschillen worden onmiddellijk in de lasten opgenomen. 4. Materiële Vaste Activa Al naargelang het geval worden deze op het actief geboekt : voor hun aankoopprijs, inclusief de bijkomende kosten, voor de activa gekocht van derden voor hun kostprijs, volgens het direct costingprincipe, als het gaat om door de maatschappij zelf uitgevoerde werken voor hun inbrengprijs. Hun afschrijving gebeurt op basis van een opgesteld plan, in functie van hun economische levensduur. Gebouwen : 15 tot 25 jaar, volgens de degressieve methode. Machines en uitrusting : 5 tot 8 jaar degressief volgens het type van uitrusting. Gietvormen : 3 jaar volgens de lineaire methode. Bureaumateriaal : 8 jaar volgens de degressieve methode. Informaticamateriaal : 3 jaar volgens de lineaire methode. Bureauticamateriaal (uitgezonderd computers) : 5 jaar volgens de degressieve methode. Kratten : 8 jaar volgens de degressieve methode. Herbruikbare flessen in glas : 5 jaar volgens de degressieve methode. Herbruikbare PETflessen : 3 jaar volgens de lineaire methode. Vooruitbetalingen en activa in aanbouw worden ook afgeschreven. De bijkomende kosten worden 100 % afgeschreven in het jaar dat ze worden gedaan. 5. Financiële Vaste Activa De deelnemingen worden gewaardeerd voor hun aankoopwaarde, hun inschrijvings of inbrengprijs, zonder de bijkomende kosten. Op het einde van elk jaar, voert de Raad Van Bestuur een individuele evaluatie uit van elke participatie en beslist of er een waardevermindering of een terugneming van een waardevermindering moet geboekt worden in functie van de intrinsieke waarde, de rentabiliteit en de toekomstperspectieven van de betrokken maatschappij. De schuldvorderingen en de in speciën gestorte borgtochten worden tijdens het boekjaar geboekt tegen hun nominale waarde. Waardeverminderingen worden geboekt op de dubieuze vorderingen. 6. Voorraden (1) De grond en hulpstoffen worden gewaardeerd voor hun aankoopwaarde of tegen de marktwaarde op 31 december als deze lager is. Een volledige waardevermindering wordt toegepast op de artikelen die in de laatste twee jaar niet meer gebruikt werden. (2) De goederen in bewerking en de afgewerkte producten worden gewaardeerd tegen hun directe kostprijs, zonder omslag van vaste kosten en afschrijvingen. Zij zijn het onderwerp van waardeverminderingen als hun kostprijs hoger is dan hun netto verkoopprijs verminderd met de te verwachten uit te geven commerciële kosten. (3) De handelsgoederen worden gewaardeerd voor hun aanschaffingswaarde of voor de marktprijs op het einde van het jaar als deze laatste prijs lager is. De aanschaffingsprijs van de voorraden wordt opgesteld op basis van de FIFO methode. 7. Schuldvorderingen op ten hoogste één jaar De vorderingen worden op het actief geboekt tegen hun nominale waarde. Zij ondergaan een waardevermindering indien hun inning op de vervaldatum geheel of gedeeltelijk uitgesloten of onzeker is. Voorts wordt op de klantenrekeningen een algemene waardevermindering doorgevoerd volgens de looptijd van de vorderingen. 0,5 % op de niet vervallen bedragen en bedragen verschuldigd sinds minder dan één maand 5,0 % op de bedragen die sedert 1 maand vervallen zijn 10,0 % op de bedragen die sedert 2 maanden vervallen zijn 20,0 % op de bedragen die sedert 3 maanden vervallen zijn 50,0 % op de bedragen die sedert 4 maanden vervallen zijn. Deze waardeverminderingen worden in de bedrijfskosten opgenomen. 35

36 8. Geldbeleggingen De geldbeleggingen worden geboekt en gewaardeerd : tegen hun nominale waarde als het gaat om tegoeden tegenover financiële instellingen tegen hun aanschaffingswaarde als het om aandelen gaat. Waardeverminderingen worden geboekt als de verkoopwaarde op de laatste dag van het boekjaar lager is dan hun nominale waarde of hun aankoopprijs. 9. Liquide middelen Worden voor hun nominale waarde opgetekend tenzij ze uitgedrukt zijn in vreemde munt. In dit geval worden ze in euro omgezet tegen de wisselkoers in voege op de laatste dag van het boekjaar. 10. Geconsolideerde reserves De geconsolideerde reserves omvatten de wettelijke, de vrijgestelde, de onbeschikbare en beschikbare reserves, alsook het overgebrachte resultaat van de verschillende maatschappijen van de Groep. Ze omvatten eveneens het consolidatieresultaat. De koersverschillen op het eigen vermogen van de dochtermaatschappijen waarvan de boekhouding in vreemde munt gehouden is, worden onmiddellijk in een aparte rubriek van de eigen middelen geboekt. 11. Kapitaalsubsidies De kapitaalsubsidies worden geboekt in de Financiële Resultaten aan hetzelfde ritme als de tenlasteneming van de afschrijvingen op de investeringen waarvoor de subsidies werden verkregen en dit vanaf het ogenblik dat deze subsidies definitief verworven zijn. In januari 2000 werd tussen het Waals Gewest en BRU CHEVRON N.V. een overeenkomst getekend hetwelk voorziet een subsidie toe te kennen van 1,46 miljoen euro voor een te realiseren investering van 18 miljoen 36 euro. Deze subsidie is afhankelijk van een reeks te volbrengen voorwaarden en van de toegevoegde waarden te behalen in de periode 2003 tot Het effectief ontvangen bedrag aan subsidies gedurende het boekjaar van 2002, geacht te voldoen aan bovenvermelde voorwaarden, is geboekt in het eigen vermogen van BRUCHEVRON N.V. Dit bedrag werd gedeeltelijk in resultaat genomen in overeenstemming met de geboekte afschrijvingen op de gesubsidieerde vaste activa. 12. Voorzieningen voor risico s en kosten Mogen niet worden gebruikt voor correcties van actiefrekeningen. Ze dekken dus een waarschijnlijk en duidelijk omschreven verlies of last. (1) De provisie voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen dekt de door de maatschappij aangegane verplichtingen inzake brug en overlevingspensioenen. (2) De grote herstellingen en onderhoudswerken moeten volledig worden geprovisionneerd op 31 december van het jaar dat de reparatie of het onderhoud voorafgaat. De dotatie aan de provisies gebeurt op lineaire basis. (3) Alle risico s die wegen op de onderneming zijn het voorwerp van provisies welke elk jaar herzien worden volgens de beginsels van voorzichtigheid en oprechtheid en dit te goeder trouw. 13. Schulden op meer dan één jaar Worden geboekt voor hun nominale waarde op de laatste dag van het boekjaar. Komen eveneens voor in de rubriek Overige Schulden, de borgtochten die binnen één jaar moeten terugbetaald zijn en die overeenstemmen met het laagste maandsaldo van de ontvangen borgtochten. 14. Schulden op ten hoogste één jaar De andere schulden op ten hoogste één jaar omvatten het deel van de ontvangen borgtochten van de cliënteel dat het laagste maandsaldo van de ontvangen borgtochten overschrijdt. 15. Activa en schulden in vreemde valuta De vorderingen en schulden in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen de koers op het einde van het boekjaar. De op het einde van het boekjaar vastgestelde koersverschillen worden per valuta gecompenseerd en : het overschot van de negatieve verschillen op de positieve verschillen wordt in kosten genomen voor eenzelfde munt het overschot van de positieve verschillen op de negatieve verschillen voor eenzelfde munt wordt geboekt op de overlopende rekeningen van het passief.

37 16. Belastingen op het resultaat De fiscale lasten op het resultaat van het boekjaar zijn opgenomen onder de rubriek XI.A. van de geconsolideerde resultatenrekening. Deze rubriek omvat de verschuldigde belasting van de groep op de belastbare winst van het boekjaar alsook de uitgestelde belastingen geboekt in de geconsolideerde rekeningen. 17. Conversiemethodes en grondslagen 17. van de jaarrekeningen der filialen De activa en schulden van buitenlandse filialen zijn uitgedrukt in euro op basis van de wisselkoers in voege op het einde van het boekjaar. De gebruikte koersen voor 2002 en 2001 voor het Pond Sterling zijn de volgende : Balans (31.12) 1,5372 1,6434 Resultatenrekening 1,5903 1,6080 (gemiddelde koers) VI.B. UITGESTELDE BELASTINGEN VI.B. EN BELASTINGLATENTIES VIII. STAAT VAN DE IMMATERIËLE VIII. VASTE ACTIVA, in duizenden EUR 2. Concessies, Octrooien, Licenties A. AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen 173 Overdrachten en buitengebruikstellingen (82) Overboekingen Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar C. AFSCHRIJVINGEN EN C. WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : Geboekt 211 Teruggenomen (82) Overboekingen Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar D. NETTOBOEKWAARDE PER EINDE D. VAN HET BOEKJAAR 327 Uitsplitsing van de post 168 van het passief 813 Uitgestelde belastingen (in toepassing van artikel 76 van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen) 813 Belastinglatenties (in toepassing van artikel 129 van voormeld koninklijk besluit) 37

38 IX. STAAT VAN DE MATERIELE VASTE ACTIVA (in duizenden EUR) 1. Terreinen en gebouwen 2. Installaties, machines en uitrusting 3. Meubilair en rollend materieel 4. Leasing en soortgelijke rechten 5. Overige materiële vaste activa 6. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen A. AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen (60) (4.001) (477) (4.354) Overboeking van een post naar een andere (1.024) (514) Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar B. MEERWAARDEN Per einde van het vorige boekjaar 220 Mutaties tijdens het boekjaar : Afgeboekt (220) Per einde van het boekjaar 0 C. AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : Geboekt Verworven van derden Afgeboekt (62) (3.753) (473) (4.544) Overgeboekt van een post naar een andere (600) 618 (19) Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar D. NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR

39 X. STAAT VAN DE FINANCIËLE VASTE ACTIVA (in duizenden EUR) Andere ondernemingen 1. Deelnemingen A. AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar 22 Mutaties tijdens het boekjaar : Aanschaffingen Overdrachten (4) Per einde van het boekjaar 18 NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR Vorderingen Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar 166 Mutaties tijdens het boekjaar : Toevoegingen Terugbetalingen (35) Omrekeningsverschillen NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR 131 XI. STAAT VAN DE GECONSOLIDEERDE RESERVES (in duizenden EUR) GECONSOLIDEERDE RESERVES PER EINDE VAN HET VORIGE BOEKJAAR Wijzigingen tijdens het boekjaar : Aandeel van de Groep in het geconsolideerd resultaat SPADELdividenden betaalbaar aan derden (6.889) Aandelen verworven in autocontrole (8.060) Overboeking van uitgestelde belastingen 110 GECONSOLIDEERDE RESERVES PER EINDE BOEKJAAR

40 XIII. STAAT VAN DE SCHULDEN, in duizenden EUR A. UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAAR GELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD Schulden met een resterende looptijd van Financiële schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen Overige schulden (o.a. borgtochten) TOTAAL hoogstens één jaar méér dan één jaar doch hoogstens 5 jaar méér dans 5 jaar B. SCHULDEN (OF GEDEELTE VAN DE SCHULDEN) GEWAARBORGD DOOR ZAKELIJKE ZEKERHEDEN GESTELD OF ONHERROEPELIJK BELOOFD OP DE ACTIVA VAN DE IN DE CONSOLIDATIE OPGENOMEN ONDERNEMINGEN Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden Financiële schulden 4. Kredietinstellingen TOTAAL C. HERBRUIKVERPAKKING De kratten, de glazen flessen en de herbruikbare PETflessen evenals de laadborden worden aan hun aankoopprijs of fabricageprijs onder «Overige materiële vaste activa» (rubriek IVE van de activa) geboekt en afgeschreven. Op 31 december 2002 bereikte hun nettoboekwaarde duizenden EUR. Bij levering aan de klanten wordt voor die herbruikverpakkingen statiegeld gefactureerd. Hoeveel het statiegeld in België mag bedragen wordt vastgesteld door de bevoegde dienst van het Ministerie van Economische Zaken. In Nederland wordt de waarde vastgesteld door de frisdrankensector. In de boekhouding wordt dat statiegeld op het credit van de rekening Borgtochten ontvangen in contanten (Overige Schulden) opgenomen. Op 31 december 2002 stond de geconsolideerde schuld, die bestaat uit statiegeld, op duizenden EUR. Omdat die herbruikverpakkingmetstatiegeld voortdurend wordt vervangen, wordt beschouwd dat een groot deel van de schuld op méér dan één jaar vorderbaar is. De Schulden op méér dan één jaar omvatten het minst hoge bedrag dat in de loop van het boekjaar werd bereikt, wat voor 2002 neerkwam op duizenden EUR. XIV. RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR EN VAN HET VORIGE BOEKJAAR (in duizen EUR) Boekjaar Vorig boekjaar A. NETTOOMZET Geografische verdeling : BENELUX E.U. zonder BENELUX Buiten de Europese Unie Nettoomzet, accijnzen inbegrepen Accijnzen begrepen in de omzet

41 (in duizenden EUR) Boekjaar Vorig boekjaar B. GEMIDDELD PERSONEELBESTAND IN EENHEDEN EN PERSONEELSKOSTEN B1. Gemiddeld personeelsbestand Arbeiders Bedienden Directiepersoneel B2. Personeelskosten Bezoldigingen en sociale lasten Pensioenkosten B3. Gemiddeld aantal personeelsleden tewerkgesteld in België door de ondernemingen van de groep C. UITZONDERLIJKE RESULTATEN C1. Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke opbrengsten Terugbetaalbare BTW op vorige boekjaren 170 C2. Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke kosten Terugbetaling Maribel bis en ter (programmawet van 30 december 2001) 291 Betaalde BTW op vorige boekjaren 612 Geschillen, andere 56 D. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT D1. Verschil tussen de aan de geconsolideerde resultaten (253) (700) rekening van het boekjaar en de vorige boekjaren toegerekende belastingen en de voor die boekjaren reeds betaalde of nog te betalen belastingen, voor zover dit verschil van belang is met het oog op de in de toekomst te betalen belastingen D2. Invloed van de uitzonderlijke resultaten op de (324) belastingen op het resultaat van het boekjaar XV. NIET IN DE BALANS ANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN (in duizenden EUR) Boekjaar A.2. Zakelijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd op de eigen activa, als waarborg voor schulden en verplichtingen : van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen van derden A.4.a. Verplichtingen tot aankoop van vaste activa A.5.b. Verplichtingen uit verrichtingen op wisselkoersen C. De belastingdiensten hebben tot op heden geen beslissing genomen in verband met de klacht ingediend tegen het fiscaal verwerpen van een in 1990 geboekte waardevermindering. Het fiscaal risico is EUR 1,38 miljoen voor Spadel N.V. en EUR 0,16 miljoen voor Exirus N.V. 41

42 XVIII. VERKORTE JAARREKENING VAN SPADEL N.V. 1. VERKORTE BALANS De jaarrekening van SPADEL N.V. wordt hierna voorgesteld onder een verkort schema. In overeenstemming met het Wetboek Vennootschappen worden de jaarrekening van SPADEL N.V., het verslag van de Raad van Bestuur evenals het verslag van de commissaris bij de Nationale Bank van België neergelegd. Deze documenten kunnen eveneens opgevraagd worden bij : SPADEL N.V. Kolonel Bourgstraat Brussel De commissaris verklaarde zonder voorbehoud dat de jaarrekening van SPADEL N.V. in overeenstemming is met de wettelijke bepalingen. ACTIVA (in duizenden EUR) Vaste activa II. Immateriële vaste activa III. Materiële vaste activa IV. Financiële vaste activa Vlottende activa VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar VIII. Geldbeleggingen IX. Liquide middelen X. Overlopende rekeningen TOTAAL DER ACTIVA PASSIVA Eigen vermogen I. Kapitaal IV. Reserves V. Overgedragen winst Voorzieningen en uitgestelde belastingen VII. A. Voorzieningen voor risico s en kosten Schulden VIII. Schulden op meer dan één jaar IX. Schulden op ten hoogstens één jaar X. Overlopende rekeningen TOTAAL DER PASSIVA

43 2. VERKORTE RESULTATENREKENING (in duizenden EUR) I. Bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten (33.187) (32.473) III. Bedrijfswinst IV. Financiële opbrengsten V. Financiële kosten (249) (204) VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting VII. Uitzonderlijke opbrengsten VIII. Uitzonderlijke kosten (512) (8) IX. Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting X. Belasting op het resultat (882) (1.258) XI. Winst (Verlies) van het boekjaar STAAT VAN HET KAPITAAL Bedragen in duizenden EUR Aantal aandelen A. MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL 1. Geplaatst kapitaal Per einde van het vorige boekjaar xxxxxx Kapitaalverhoging door inbreng van reserves 0 Per einde van het boekjaar xxxxxx 2. Samenstellling van het kapitaal 2.1. Soorten aandelen Aandelen zonder aanduiding van nominale waarde Aandelen op naam of aan toonder Op naam xxxxxx Aan toonder xxxxxx C. EIGEN AANDELEN gehouden door haar dochters G. STRUCTUUR VAN HET AANDEELHOUDERSSCHAP Maatschappelijke rechten OP Aantal aandelen % van het kapitaal 1. FINSPA S.A. Brussel (kennisgeving van ) Vennootschap in rechte gecontroleerd door Société de participation financière Guyan (Luxembourg) ,75 2. SPA MONOPOLE N.V. (kennisgeving van ) ,00 4. HANGENDE GESCHILLEN Zoals reeds vermeld vorig jaar heeft de fiscale administratie tot op heden geen beslissing genomen in verband met de klacht die SPADEL N.V. begin 1994 indiende, betreffende het fiscaal verwerpen van een in 1990 geboekte waardevermindering. Het fiscaal risico bedraagt EUR De Raad van Bestuur acht de gevraagde aftrekbaarheid gegrond. 43

44 44