Composities van Pieter Bakker

Transcriptie

1 Composities van Pieter Bakker Marijke Westerhof K U N S T E N W E T E N S C H A P

2 Overname alleen met toestemming van Stichting Kunst en Wetenschap Smidstraat NG Schraard 2010 M. Westerhof Aangevuld tot 2015 ISBN NUR 660

3 In dit boekje is een lijst opgenomen van alle door Pieter Bakker geschreven composities, de datum en de plaats van de premières en een beknopte biografie. Daarnaast is er een overzicht in te vinden van door hem geschreven artikelen op muziektheoretisch en ander gebied, van interviews en artikelen over hem, van radio- en televisieopnames en van tentoonstellingen met zijn fotografisch werk. Schraard, mei

4 6

5 Levensloop Pieter Bakker is in 1952 geboren in Amsterdam, waar hij heeft gewoond tot hij in 1987 naar Friesland verhuisde. Nadat hij inmiddels tien jaar werkzaam was geweest als uitgever begon hij in Hilversum aan zijn muziekstudie. Compositie studeerde hij bij Daan Manneke. Over muziek schreef Bakker in onder meer het Tijdschrift voor Muziektheorie en Het Orgel. Met name probeerde hij in een reeks artikelen de plaats en betekenis van de Duitse muziektheoreticus Andreas Werckmeister te bepalen. Anders dan in hedendaagse muziekhistorische literatuur wordt beschreven, schetste hij op grond van bronnenstudie een beeld van Werckmeister als typische representant van het nawerkend humanisme. Hij zag daarbij de geschriften van Werckmeister als prototypisch voor de zeventiende-eeuwse Duitse muziektheorie aan de vooravond van de moderne tijd. Vanaf 1988 is Bakker organist van de N.H. Kerk in zijn woonplaats Schraard. Sinds 1996 is hij als hoofdredacteur verbonden aan het tijdschrift Kunst en Wetenschap. Composities van Bakker werden onder meer uitgevoerd in De IJsbreker te Amsterdam, in De Oosterpoort te Groningen en op verschillende plaatsen in Friesland. Enkele werken waren op de radio te horen. In 2003 zond Omrop Fryslân op Nederland 1 een documentaire over hem uit onder de titel De muziek van het landschap. Naast zijn compositorische werk ging Bakker zich in de loop van de jaren steeds meer met fotografie bezighouden. In 2003 debuteerde hij als fotograaf met een tentoonstelling in het Friese Piaam. In 2005 is zijn passie-oratorium Egressus est voor koor, strijkorkest en klavecimbel in de Grote Kerk van Workum in première gegaan. Daarna schreef hij onder andere verschillende kamermuziekwerken en in 2007 het pinksteroratorium Omnes erant. 7

6 8

7 Composities werk première Canzone per tromba (1988) Grote Kerk Leeuwarden trp 3 24 juni 1988 Studie (1989) IJsbreker Amsterdam pic ob h tub-b tam 5 19 maart 1989 Instr. Salve Regina Obrecht (1989) IJsbreker Amsterdam str-qnt wnd-qnt trp trb pf perc 8 19 maart 1989 Fjouwer fersen fan Piter Jelles (1989) Grote Kerk Leeuwarden mixed-ch 6 13 november 1993 Drie psalmen voor koperkwintet (1989) Laurentiuskerk Kimswerd 2 trp h trb tb 9 9 november 2003 Op de Schraarder Hemdijk (1989) Nassaukerk Amsterdam cl pf 4 DON 11 mei 1991 Studie nr 2 (1990) Grote Kerk Harlingen rec org 4 DON 16 september 1990 Langs de Schraarder Vaart (1990) N.H. Kerk Schraard hp cl vc 6 DON 9 mei 1999 Muziek over het water (1991) Geref. Kerk Bergum fanf-orch crt-solo 9 DON 29 februari 1992 Sandfirden (1991) Oude Kerk Amsterdam 2 bass-rec 11 DON 12 april

8 Herfststerren (1992) Natuurmuseum Leeuwarden fl ob cl bn h 8 DON 11 november 2006 Zestien Kwadraat (1992) 1 - fanf-orch 10 DON Hommage à Mademoiselle Agar (1993) Oosterpoort Groningen str-qrt sopr-m ad lib 5 19 december 1993 Sandfirden II (1993) Oosterpoort Groningen bass-rec str-qrt ad lib 4 19 december 1993 Studie nr 3 (1993) It Earmhûs Wartena str-qrt bass-cl 2 27 mei 2005 Achter de wolken (1993) 2 N.H. Kerk Foudgum rec-qrt 4 19 januari 1994 Aan de mannen van Friesland (1993) It Earmhûs Wartena sopr-m bass-rec bass-cl 3 27 mei 2005 Foudgum (1994) 2 Thomaskerk Amsterdam rec-qrt 2 22 april 1994 Rispinge (1994) It Earmhûs Wartena str-qrt 4 27 mei 2005 Rispinge (1994) It Earmhûs Wartena str-qrt sopr-m bass-rec bass-cl mei 2005 Ave Maria (1994) - mixed-ch rec-qrt ossia org 4 Ave Maria (1994) 2 Grote Kerk Dokkum rec-qrt sopr-m ad lib 4 26 november 1994 De Oudegaaster Brekken (1994) 2 Doopsgezinde Kerk Workum rec-qrt 3 10 december

9 Het Schraarder dorpsfeest (1994) 2 Doopsgezinde Kerk Workum rec-qrt 1 10 december 1994 Achter de wolken (1994) 2 Doopsgezinde Kerk Workum rec-qrt december 1994 Con sordino (1994) 3 Waddennacht Zwarte Haan fanf-orch 4 14 september 1996 Mezza voce (1994) 4 Muziekkapel Augsbuurt rec-orch rec-a rec-t rec-b vc cb 4 12 februari 1995 Ave Maria (1995) 4 Raadhuis Bolsward car 2 9 juni 1995 Nu iz de Dey ferronne... (1995) 4 Raadhuis Bolsward car 3 9 juni 1995 Studie nr 4 (1995) It Earmhûs Wartena rec-b ampl ad lib 4 27 mei 2005 Sandfirden III (1995) 5 Amstelkerk Amsterdam str-qnt sax-qnt 6 DON 28 april 1996 Toccata (1996) N.H. Kerk Hichtum org 4 22 januari 2006 Una corda (1996) Natuurmuseum Leeuwarden ob cl pf 5 11 november 2006 Missa brevis (1997) Koornbeurs Franeker mixed-ch h 4 trp 4 trb tb perc juni 1998 Moarnliet (1997) Laurentiuskerk Kimswerd fem-ch 2 trb ossia mixed-ch 3 9 november 2003 Sanctus (1997) - fem-ch org 4 11

10 Sandfirden IV (1998) Laurentiuskerk Kimswerd h 2 trp trb tb 4 9 november 2003 Studie nr 5 (1998) N.H. Kerk Sandfirden org 2 16 juli 2005 Respice in me (1999) Laurentiuskerk Kimswerd mixed-ch 2 9 november 2003 In voluntate tua (2000) Laurentiuskerk Kimswerd mixed-ch 2 9 november 2003 Sandfirden V (2001) Koepelkerk Witmarsum org 3 25 februari 2007 Factum est (2001) Jozefkerk Assen mixed-ch str-qrt cemb december 2002 Juwnbede (2002) Laurentiuskerk Kimswerd alt mixed-ch 2 trp trb tb perc 8 9 november 2003 De Mar (2003) It Earmhûs Wartena str-qrt 7 27 mei 2005 Egressus est (2004) 6 Grote Kerk Workum mixed-ch 6 vl 2 vla 2 vc cb cemb maart 2005 In gâns feroare psalm (2004) Natuurmuseum Leeuwarden mixed-ch 3 11 november 2006 O alter Duft (2004) Natuurmuseum Leeuwarden pf 1 11 november 2006 In nije tiid (2005) 7 Natuurmuseum Leeuwarden mixed-ch fl ob cl h bn 8 11 november 2006 Ierde en himel (2005) Natuurmuseum Leeuwarden pf alt 3 11 november

11 Strijktrio (2006) N.H. Kerk Schraard vl vla vc 3 21 mei 2006 En jimmer komme de freugden wer (2006) 8 N.H. Kerk Schraard org vc 10 9 september 2007 Blank lizze de fiere lannen (2006) Tresoar Leeuwarden 2 vl 3 9 januari 2007 Omnes erant (2007) 7 N.H. Kerk Schraard 2 sopr 2 alt 2 ten 2 bas str-qrt cemb 25 2 mei 2008 Op e Suderdyk by Makkum (2008) Sint Pieter Kerk Grouw mixed-ch ossia sopr-m pf 3 30 maart 2008 Mijn zonomraamde venster (2008) N.H. Kerk Paesens vc 4 26 juli 2008 De zevenentwintigste psalm (2008) N.H. Kerk Tjerkwerd org 4 21 september 2008 Juny (2008) N.H. Kerk Schraard mixed-ch ossia sopr-m str-qrt 2 26 juni 2011 Do blide dei (2009) Villa Floor Workum pf alt 4 22 januari 2010 It ljurkje (2009) Villa Floor Workum pf alt 5 22 januari 2010 De wijs is zwaar of licht (2010) Galerie De Horst Paasloo harm 4 1 mei 2010 In principio (2010) - mixed-ch org vc 17 O tijd die komt (2011) N.H. Kerk Schraard sopr-m str-qrt juni

12 De drieëntwintigste psalm (2011) N.H. Kerk Schraard mixed-ch 2 PRO 2 december 2012 Ik vlied tot U (2011) N.H. Kerk Schraard mixed-ch 3 PRO 11 december 2011 Verhoogd zij t dal (2011) N.H. Kerk Schraard mixed-ch 2 PRO 2 december 2012 De harten wijd als sterrenacht (2011) N.H. Kerk Schraard str-qrt 9 2 december 2012 O schone dag (2012) N.H. Kerk Schraard mixed-ch 2 PRO 2 december 2012 De herders (2012) N.H. Kerk Schraard mixed-ch 1 PRO 1 december 2013 In viam pacis (2013) 9 N.H. Kerk Schraard sopr-m mixed-ch str-qrt cemb 30 1 december 2013 Zo zullen eens uw tuinen bloeien (2013) De Utwyk Schraard sopr-m cb str-qrt mei 2014 Recitatief voor strijkkwartet (2014) - str-qrt 14 Canticum Zachariae (2015) - mixed-ch 6 vl 2 vla 2 vc cb 11 Ver en nabij (2015) - org str-qrt cb 5 14

13 1 in opdracht van C.M.V. Oranje Bolsward met steun van het Anjerfonds 2 in opdracht van Ensemble Flauto Nuovo met steun van de Provincie Friesland 3 in opdracht van stichting Frysk Fanfare Festival 4 in opdracht van stichting Flauto Nuovo 5 in opdracht van het Escher Ensemble 6 in opdracht van Stichting Fryske Harlekijn en Noordelijke Stichting voor Koorzang en Koorscholing 7 in opdracht van Stichting Kunst en Wetenschap met steun van o.a. de Provincie Friesland en het VSb-fonds 8 in opdracht van Stichting Kunst en Wetenschap met steun van de Provincie Friesland 9 in opdracht van Stichting Kunst en Wetenschap met steun van o.a. de Provincie Friesland DON betekent dat het werk is uitgegeven bij Donemus te Amsterdam. PRO betekent dat het werk is uitgegeven bij Proza Musica te Veenendaal. 1 15

14 16

15 Artikelen over muziek Componisten in de ban van de tijd, Kunst en Wetenschap 1992 Andreas Werckmeister, Kunst en Wetenschap 1993 Muziek aan de basis, Kunst en Wetenschap 1994 Muziek en taal, Kunst en Wetenschap 1994 De goddelijke oorsprong van de muziek, Mens en Melodie 1994 Buttstett en Mattheson, Kunst en Wetenschap 1996 De bronnen van Andreas Werckmeister, Tijdschrift voor Muziektheorie 1997 De organist Andreas Werckmeister, Kerk en Muziek 1997 Andreas Werckmeister Die historische Einordnung seiner Schriften, Schraard 1998 De gulden snede in de muziek, Kunst en Wetenschap 1998 Andreas Werckmeister in de twintigste eeuw, De Rode Leeuw 1998 Abraham Bartolus, Kunst en Wetenschap 1999 Het hemelse koor, Kunst en Wetenschap 2000 Metabletische muziek, Kunst en Wetenschap 2001 Stemmen volgens Werckmeister, De Rode Leeuw 2002 Musica mathematica, Het Orgel 2002 Muziekwetenschap, Kunst en Wetenschap 2003 Getallen in de muziek, Het Orgel 2003 Het karakter van een toonaard, Het Orgel 2004 Verlichte gezangen, Kunst en Wetenschap 2005 It Nije Ensemble, Kunst en Wetenschap 2007 Het vrome spel, Kunst en Wetenschap 2007 Werckmeisters verdediging van de kerkmuziek, De Rode Leeuw 2008 Omnes erant, Kunst en Wetenschap 2008 Muziektheorie, Schraard 2009 Een verdwenen lied, Tsjerkenijs 2009 Een geestelijk lied van Jodocus van Lodenstein, Kunst en Wetenschap 2009 Harmonische getallen, Schraard 2012 Metabletische muziekgeschiedenis, Kunst en Wetenschap 2012 Harmonische Zahlen Die Musiktheorie des Andreas Werckmeister, Schraard 2013 Enkele gedachten bij het nieuwe liedboek, Tsjerkefinster 2013 Geschiedenis van de kerkzang, Tsjerkefinster 2014 Een nieuw kerkelijk liedboek, Kunst en Wetenschap 2014 Het orgel van Schraard, Tsjerkefinster 2014 Het Schraarder orgel, Terpnijs 2014 Erfgoed, Kunst en Wetenschap

16 Proportionen, Schraard 2014 Verhoudingen, Kunst en Wetenschap 2014 Muziekwetenschap als ideologie, Kunst en Wetenschap 2014 Moderne getallen, Schraard 2015 Formele duiding, Kunst en Wetenschap 2015 Modern Numbers in Ancient Music, Schraard 2015 Overige artikelen Herenakkoord achterhaald, Student 1989 De mechanisering van het wereldbeeld, Kunst en Wetenschap 1995 Met gedruis aan de oren, Kunst en Wetenschap 1995 Groninger conservatorium halveert personeel, Student 1995 Lichaam en ziel, Student 1995 Genezingen van Jomanda blijken schijn, Student 1995 Onderwijs en kunst in knooppunt Leeuwarden, Student 1996 Leeuwarden breekt haar kunst af, Friesch Dagblad 1996 Hilbert Boxem, Kunst en Wetenschap 1996 Mechanisering in de Middeleeuwen, Kunst en Wetenschap 1996 Poëzie die van je houdt, Kunst en Wetenschap 1996 Hidding, Kunst en Wetenschap 1996 Kunst in de Spuistraat, Student 1997 Het geheim der dingen, Kunst en Wetenschap 1997 Filosofie van het kunstmatig leven, Kunst en Wetenschap 1997 Van Manen, Kunst en Wetenschap 1998 Leren lezen in de boeken van de bijbel, Kunst en Wetenschap 1998 Sint Joseph, Kunst en Wetenschap 1998 Linnewiel, Kunst en Wetenschap 1999 Huisman, Kunst en Wetenschap 1999 Streven naar waarachtigheid, Kunst en Wetenschap 1999 Werkelijke aanwezigheid, Kunst en Wetenschap 2000 Janneke, Kunst en Wetenschap 2000 De Vries, Kunst en Wetenschap 2000 Koopmans, Kunst en Wetenschap 2001 De waarheid van het hart, Kunst en Wetenschap 2001 Stad en land, Kunst en Wetenschap 2001 Willemsma, Kunst en Wetenschap

17 Jan Roos, Kunst en Wetenschap 2002 Wijngaarden, Kunst en Wetenschap 2003 Van Akker, Kunst en Wetenschap 2003 Zonder God, Kunst en Wetenschap 2003 De werkelijkheid van Willem den Ouden, Kunst en Wetenschap 2004 Frits Weeda, Kunst en Wetenschap 2004 J.W.F. Weeda, Kunst en Wetenschap 2004 Jan Mankes, Kunst en Wetenschap 2005 Bevrijding, Kunst en Wetenschap 2006 De kunstliefde van Leeuwarden, Kunst en Wetenschap 2006 Abraham Kuyper, Kunst en Wetenschap 2006 De geest der eeuw, Kunst en Wetenschap 2007 Afsluitdijk, Kunst en Wetenschap 2007 Emden, Kunst en Wetenschap 2007 Twintig jaar, Kunst en Wetenschap 2007 Piëtisme, Kunst en Wetenschap 2007 Techum, Kunst en Wetenschap 2007 Lichaam en geest, Kunst en Wetenschap 2007 Zondagsrust, Kunst en Wetenschap 2008 Rypma, Kunst en Wetenschap 2008 Hidding, Kunst en Wetenschap 2008 Een geestelijk lied van Jodocus van Lodenstein, Kunst en Wetenschap 2009 Een verdwenen lied, Tsjerkenijs 2009 Moderner dan gij meent, Kunst en Wetenschap 2009 Van Houten, Kunst en Wetenschap 2009 Burgmuseum, Kunst en Wetenschap 2009 Timmerman, Kunst en Wetenschap 2009 Aan zee, Kunst en Wetenschap 2009 Halfnatuurlijk landschap, Kunst en Wetenschap 2010 Antithese, Kunst en Wetenschap 2010 Camping, Kunst en Wetenschap 2010 Vaderland, Kunst en Wetenschap 2010 Insigne, Kunst en Wetenschap 2010 Geschiedenis van de alfawetenschappen, Kunst en Wetenschap 2011 Karl Polak, Kunst en Wetenschap 2011 Een bedehuis voor alle volken, Tsjerkenijs 2011 Joodse burgers van de kleine stad Leer, Levend Joods Geloof 2011 Onderwijzers aan de joodse school van Leer, Levend Joods Geloof

18 Deutschlandlied, Kunst en Wetenschap 2011 Veehandelaars in het Oost-Friese Leer, Levend Joods Geloof 2011 De laatsten der Leeraner, Levend Joods Geloof 2011 Minjan, Kunst en Wetenschap 2011 De joodse gemeenten van Ostfriesland, Levend Joods Geloof 2011 Minderheid, Kunst en Wetenschap 2011 Jan Kuiper, Kunst en Wetenschap 2011 Wi mutten deeper kieken, Kunst en Wetenschap 2012 Sie legten ihnen die Hände auf, Kunst en Wetenschap 2012 Wor dat Leven sitt, Levend Joods Geloof 2012 Joodse veehandelaars in het Oost-Friese Leer, Terpnijs 2012 Toen legden zij de handen op hen, Tsjerkefinster 2012 Tolerantie, Kunst en Wetenschap 2012 Terug naar de bronnen, Kunst en Wetenschap 2012 Onder vier ogen met Van der Horst, Schraard 2012 Korte beschrijving van mijn familie, Schraard 2012 Dennenoord, Kunst en Wetenschap 2012 Feest in Neustadtgödens, Kunst en Wetenschap 2012 Een onderwijzer aan de school van Schraard, Terpnijs 2012 Genealogisch onderzoek, Kunst en Wetenschap 2012 Extra aandacht voor joods Ostfriesland, Levend Joods Geloof 2013 Drie eeuwen samenleven in de heerlijkheid Gödens, Levend Joods Geloof 2013 Neustadtgödens, Kunst en Wetenschap 2013 Inspiratie, Kunst en Wetenschap 2013 Sporen van het joodse leven in Ostfriesland, Schraard 2013 Spuren des jüdischen Lebens in Ostfriesland, Schraard 2013 Joodse buren in Neustadtgödens, Levend Joods Geloof 2013 Het voelt wel goed, Kunst en Wetenschap 2013 Joodse school van Leer gerestaureerd, Friesch Dagblad 2013 De uitdaging van een historisch schoolgebouw, Levend Joods Geloof 2013 Heruitgaven Otto Gibelius, Proportiones Mathematico-Musicae, Schraard 2007 Andreas Werckmeister, Der Edlen Music-Kunst, met nawoord, Schraard

19 Korte verhalen Een netelige kwestie (ps. Willem Treur), Kunst en Wetenschap 1995 Het wereldorgel (ps. Willem Treur), Kunst en Wetenschap 1996 Het brandende braambos (ps. Willem Treur), Kunst en Wetenschap 1996 De moederkerk (ps. Willem Treur), Kunst en Wetenschap 1997 Naar buiten met Van der Horst, Daan Manneke Columns Onder vier ogen met Van der Horst, 130 afleveringen, Student 1984 tot 2003 Fotografie Zonder titel, Kunst en Wetenschap 1993 Natuurverschijnselen (ps. W. Ruter), Kunst en Wetenschap 1998 Landschapsfotografie (ps. W. Ruter), Kunst en Wetenschap 2001 Groeten uit Parrega, Kunst en Wetenschap 2004 Emden, Kunst en Wetenschap 2007 Van Huisduinen tot Wilhelmshaven, Kunst en Wetenschap 2009 Fotografie, Kunst en Wetenschap 2014 Fototentoonstellingen Nynke Pleats, Piaam 2003 Galerie Goutum, Goutum 2004 Nynke Pleats, Piaam 2004 It Earmhûs, Wartena 2005 De Waag, Makkum 2005 Galerie Tarin Tolve, Hitzum 2005 Galerie Tarin Tolve, Hitzum 2006 Atelier Wijngaarden, Tjerkwerd 2007 Atelier Wijngaarden, Tjerkwerd 2008 Galerie De Horst, Paasloo

20 Radio- en televisieuitzendingen Studie en instrumentatie Salve Regina van Obrecht, KRO radio 23 december 1989 De Koperen Tún, Omrop Fryslân radio 19 maart 1992 Muziek over het water, NCRV radio 18 januari 1994 De muziek van het landschap, documentaire, Omrop Fryslân televisie 20 april 2003 Spegels, Omrop Fryslân televisie 17 maart 2005 NOS Journaal, 22 maart 2005 Om Piter Jelles hinne, Omrop Fryslân radio 17 december 2006 Vraaggesprekken en artikelen Rennie Veenstra, Niet componeren is zoiets als tijdverspilling, Nuovo Nieuws maart 1994 Wim Vervoort, Componeren moet iets van corvee hebben, Leeuwarder Courant 15 maart 2005 Rynk Bosma, Het dubbelleven van Pieter Bakker, Wijd en Zijd, 16 maart 2005 Ellen Stikkelbroeck, Moderne harmonieën rond een passieverhaal, Friesch Dagblad 19 maart 2005 Paul Herruer, Een nieuwe passie in Latijn en Fries, Dagblad van het Noorden 23 maart 2005 Ruud Melissen, Componeren met een camera, Van Wad tot Stad 26 september 2006 Ellen Stikkelbroeck, Schilderen met noten, Friesch Dagblad 4 november 2006 Els van Swol, Grensganger, Mens en Melodie juni 2007 Gerard van der Leeuw, Over Pieter Bakker, De Rode Leeuw februari

21 Legenda ad lib ad libitum naar believen alt alto alt ampl amplified versterkt bas bass bas bass-cl bass clarinet basklarinet bn bassoon fagot car carillon beiaard cb double bass contrabas cemb cembalo klavecimbel cl clarinet klarinet crt cornet kornet fanf-orch wind band fanfare fem-ch female choir vrouwenkoor fl flute fluit h horn hoorn harm harmonium harmonium hp harp harp mixed-ch mixed choir gemengd koor ob oboe hobo org organ orgel ossia alternate version andere versie perc percussion slagwerk pf pianoforte piano pic piccolo piccolo rec recorder blokfluit rec-a alto recorder altblokfluit rec-b bass recorder basblokfluit rec-orch recorder orchestra blokfluitorkest rec-qrt recorder quartet blokfluitkwartet rec-t tenor recorder tenorblokfluit sax-qnt saxophone quintet saxofoonkwintet sopr soprano sopraan sopr-m mezzo soprano mezzosopraan str-qnt string quintet strijkkwintet str-qrt string quartet strijkkwartet str strings strijkers 23

22 tam tam tam tamtam tb tuba tuba ten tenor tenor trb trombone trombone trp trumpet trompet tub-b tubular bells buisklokken vc violoncello cello vl violin viool vla viola altviool 24