Leidschendam-Voorburg meer dan mooi alleen

Transcriptie

1 Leidschendam-Voorburg meer dan mooi alleen Een sterk bedrijfsleven voor een sterke gemeente Groeiagenda van MKB Leidschendam-Voorburg ten behoeve van de gemeenteraadsverkiezingen 2014

2 1 Leidschendam- Voorburg - meer dan mooi alleen Manifest van MKB Leidschendam- Voorburg ten behoeve van de Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Leidschendam- Voorburg is méér dan mooi alleen. Een mooie, aantrekkelijke groene woonwerkstad kan niet zonder een economische motor, het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven is van groot belang voor de inwoners. Bedrijven scheppen werk en inkomen en zorgen voor een levendige stad en centra. Daarnaast sponsoren ze in vele opzichten lokale initiatieven. Optimale en stimulerende randvoorwaarden om te kunnen ondernemen zijn daarvoor van cruciaal belang. Dat er voor de lokale politiek cq. overheid op dat gebied nog vele uitdagingen liggen, wordt in dit verkiezingsmanifest uiteengezet. September 2013

3 2 Een economische groeiagenda voor Leidschendam- Voorburg Zonder bloeiend bedrijfsleven geen aantrekkelijke groene woonwerkstad. Het bedrijfsleven is van groot belang voor de gemeente. Bedrijven scheppen banen, zorgen voor een levendige stad en centra en sponsoren in vele opzichten lokale initiatieven. In de huidige turbulente economische tijd hebben ondernemers het moeilijk, staat de werkgelegenheid onder druk en komen winkels (10 tot 20%) en kantoren (35%) leeg te staan. Herstel van de economie vraagt bovenal (nieuw) ondernemerschap en groei. Alleen ondernemerschap kan oplossingen bedenken, innovaties losmaken en zo bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken en een leefbare samenleving. Het bedrijfsleven staat daarvoor aan de lat en moet daartoe de mogelijkheden worden geboden én uitgedaagd. Ondernemers moeten op de overheid kunnen rekenen in tijden van crisis, ook lokaal. Regulier overleg tussen gemeente en het lokale bedrijfsleven is hiertoe noodzakelijk, maar niet voldoende. Ondernemers hebben een gemeente nodig met een sterke economische agenda om groei te stimuleren en het tij te keren en onnodige belemmeringen weg te nemen of te voorkomen. Bedrijfsleven in Leidschendam- Voorburg in aantallen banen en bedrijven (2011)

4 3 De lokale groeiagenda 1. Behoud investeringsruimte voor bouw en woningmarkt 2. Houd lokale lasten voor het bedrijfsleven in toom 3. Winkelleegstand terugdringen en vermijden 4. Houd stad en land bereikbaar 5. Duurzaam en verantwoord faciliteren 6. Verminder lokale regeldruk en verbeter de dienstverlening 7. Arbeidsmarkt effectief ondersteunen 8. Decentralisaties in de zorg 9. Besteed uit en besteed mkb- vriendelijk aan 10. Veilig ondernemen Lokale economie detailhandel in vier onderscheidende winkelgebieden - handel & industrie op bedrijventerreinen en kantoorlocaties - agricultuur in landelijk gebied w.o. Stompwijk - dienstverlening in centra en woonwijken - horeca, toerisme en recreatie in centra en landelijk gebied MKB Leidschendam- Voorburg behartigt de belangen van het midden- en kleinbedrijf in Leidschendam- Voorburg en telt ca. 600 leden. Het mkb neemt van het totaal aan ingeschreven actieve ondernemingen ca. 90 procent voor haar rekening en biedt aan ca mensen werkgelegenheid. Meer dan 70 procent daarvan werkt in de sectoren zakelijke en zorg & maatschappelijke dienstverlening, detailhandel en horeca.

5 4 1. Behoud investeringsruimte voor bouw- en woningmarkt Zowel het Rijk als de decentrale overheden moeten de komende jaren bijdragen om het begrotingstekort volgens Europese afspraken terug te dringen vanwege de Wet Houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof). Dit wetsvoorstel kan een behoorlijke impact hebben op de bestedingsruimte voor gemeenten. Met het in januari 2013 overeengekomen pakket afspraken over de invulling van de Wet Hof, het schatkistbankieren en het BTW- compensatiefonds, geeft het kabinet de gemeente expliciet de ruimte om te kunnen blijven investeren in de Nederlandse economie. Er blijven mogelijkheden voor de decentrale overheden om bij te dragen aan het stimuleren van de economie. Investeringen in (school)gebouwen, regionale infrastructuur, energiebesparing in gebouwen en dergelijke bieden op de korte termijn verlichting aan de bouwsector en behoud van werkgelegenheid. Energiebesparing in gebouwen is een aantrekkelijke optie die zowel kosten bespaart als een impuls geeft aan de lokale investeringen. De gemeente kan zelf inzetten op energiebesparing door eigen gebouwen versneld te renoveren en energiezuinig te maken. Ook met een energiezuinige buitenruimte en straatverlichting (LED) valt veel te winnen. Daarnaast kan de gemeente voorlichting geven aan burgers en bedrijven over de voordelen van energiebesparing en stimuleringsprogramma s ontwikkelen. Niettemin blijft het ook in Leidschendam- Voorburg noodzakelijk om de uitgaven te beperken. De gemeente doet er verstandig aan voor bezuinigingen te kiezen die de lokale economie het minst schade toebrengen. Dat betekent concreet: Bestaande investeringsplannen niet schrappen. Bouwprojecten die nu stil liggen vlot te trekken in overleg met bedrijfsleven, omringende gemeenten en provincie. Publiek- private samenwerking slim te benutten. Waar mogelijk niet- kerntaken van de gemeente uit te besteden om ze zo efficiënter te laten verrichten door lokale ondernemingen die daarin gespecialiseerd zijn. Lasten niet te verhogen. Voor de toekomstige leefbaarheid en (economische) ontwikkeling van Leidschendam- Voorburg is het van cruciaal belang dat geïnvesteerd blijft worden in bestaande bouw, nieuwbouw en infrastructuur. Het lage niveau van bouwinvesteringen zal op termijn leiden tot problemen, zoals tekorten aan woningen in bepaalde segmenten: ouderenwoningen, middensegment huurwoningen en koopwoningen. Tijdig investeren in stadsvernieuwing of in geval van dreigende verpaupering van woon- of winkelgebieden of bedrijfsterreinen, kan problemen (en hoge kosten) in de toekomst voorkomen. Het is de enig juiste route om de hoogwaardige leefomgeving in onze groene woonwerkstad te behouden en verder te versterken.

6 5 Investeringen in de KWALITEIT van de groene woonwerkstad Focus op economische dragers: Winkelcentrum Leidsenhage Oud- Voorburg (verbetering winkelgebied) Leidschendam Centrum (voltooiing winkel- en woningbouwprogramma) Leidschendam Zuid (herontwikkeling Venestraat, Vlietkades) Kern en buitengebied Stompwijk Bedrijventerreinen/kantorenlocaties (revitalisering, transformatie) Woonzorgresidenties (passend woningaanbod) Toeristische knooppunten en attracties (Vliet als toeristische slagader) en Bewaak: kwaliteit Openbare ruimte (wegen, verlichting, bebording, bewegwijzering)

7 6 2. Houd lokale lasten voor het bedrijfsleven in toom Gemeentelijke belastingen en heffingen zijn een behoorlijke kostenpost voor bedrijven, in het bijzonder voor kleine bedrijven. Het midden- en kleinbedrijf in Leidschendam- Voorburg staat onder grote financiële druk, terwijl economisch herstel lokaal moet beginnen. In de bestuursafspraken tussen Rijk en VNG is de afspraak vastgelegd dat de gemeenten inzetten op een beperking van de kosten(stijging) en niet op verhoging van de opbrengsten uit lokale belastingen. MKB LV is van mening dat in het licht van de huidige economische crisis het noodzakelijk is om de belastingen, heffingen en leges voor de volledige bestuursperiode te maximeren op inflatieniveau. Uitgangspunt moet zijn dat de belastingopbrengst niet hoger is dan de opbrengst van het jaar daarvoor. Er mag alleen gecorrigeerd worden voor inflatie en volume- effecten. Het beste werkgelegenheidsbeleid is minder (financiële) lasten voor ondernemers en stimulering van ondernemersschap. Dat kan o.m. door de volgende maatregelen. Afschaffing of verlaging toeristenbelasting De toeristenbelasting is een belasting die verstorend werkt en de lokale gastvrijheidseconomie benadeelt. De vrijetijdssector is een arbeidsintensieve sector met zowel hoog- als veel laagopgeleide werknemers en vormt een significant onderdeel van de lokale economie. De toeristen en klanten die de gastvrijheidssector aantrekken, doen vervolgens ook hun andere uitgaven in de lokale economie. De gemeente zou de toeristenbelasting moeten afschaffen of verlagen, dan wel de sector direct betrekken bij de besteding ervan. Verlaging precariobelasting Ondernemingen in de gastvrijheidsector en de detailhandel zijn nauw verweven met de gemeente en dragen bij aan de kwaliteit van de leefomgeving. Beschouw ondernemers in deze sectoren daarom eerder als producent van ruimtelijke kwaliteit en niet louter als consument van (openbare) ruimte. Vanuit die optiek vraagt de oplegging van een vergoeding voor het gebruik van openbare ruimte om heroverweging. Deze sectoren vragen om een passend financieel kader, omdat creativiteit en snel inspelen op marktontwikkelingen in de huidige 'belevingsoptiek' nu eenmaal al snel een ruimtelijke component hebben. De gemeente kan met een stimulerend toeristisch- recreatief vrijetijds- en detailhandelsbeleid beter (randvoorwaardelijk) inspelen op de behoeften van bewoners èn bedrijven, met name waar zich krimp voordoet en/of het vestigingsklimaat in het geding is. Startersvrijstelling van OZB Beginnende ondernemers kunnen beter uit de startblokken komen door ze in het eerste jaar van hun bedrijf de onroerendezaakbelasting kwijt te schelden. Dit kan ook als een vestigingsvoordeel worden gezien ten opzichte van andere gemeenten. De gemeente Den Haag past deze regel overigens al toe.

8 7 3. Winkelleegstand terugdringen en vermijden De detailhandel verkeert in zwaar weer en de vooruitzichten voor de komende jaren zijn slecht. Op diverse plaatsen in onze gemeente leidt de crisis in de detailhandel tot winkelleegstand. In sommige gevallen al tot 30%. De urgentie om dit probleem aan te pakken is hoog. Langdurige winkelleegstand tast immers al snel de leefbaarheid van grote (woon)gebieden aan, die in een moeilijk te stuiten negatieve spiraal kunnen vervallen. Aan de andere kant zet de gemeente in op een hoogwaardig woon- en leefmilieu in een aantrekkelijke stad. Dat hoeft niet tot problemen te leiden, mits wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: De basis is een gedegen, bovenlokaal afgestemde Detailhandelsvisie die is vastgelegd in een structuurvisie. De gemeente maakt een integrale afweging tussen vernieuwing, verschuiving, transformatie en herontwikkeling. Er vindt nauwe samenwerking plaats tussen alle betrokken partijen: gemeente/provincie en alle partijen die samen de economie in de diverse centra vormen (winkels, horeca, cultuur). Onder andere om goede afspraken te maken over het saneren van verouderde winkelgebieden, herlocatie van winkels (om economische- of brancheringsredenen) en het transformeren van verouderde gebieden naar nieuwe functies zoals wonen of het vaststellen van andere gebiedsontwikkelingsplannen. Overwogen wordt of vereveningsmechanismen c.q. fondsvorming al dan niet wenselijk is. Integrale plannen leiden immers tot kapitaalvernietiging, maar ook tot waardecreatie. Een realistische afstemming (lokaal en bovenlokaal) van vraag en aanbod is noodzakelijk, zowel kwalitatief als kwantitatief. Bestemmingsplannen zijn actueel en bieden ruimte aan vernieuwing. Plannen moeten leiden tot sterke, geconcentreerde winkellocaties in lijn met de 'ladder voor duurzame verstedelijking' (optimale benutting van ruimte in stedelijke gebieden). Door deze voorwaarden in acht te nemen, wordt gelegenheidsplanologie voorkomen. De gemeente moet goed gebruik maken van het beschikbare instrumentarium: integrale gebiedsvisie, structuurvisie, bestemmingsplannen en de ladder voor duurzame verstedelijking. De huidige ontwikkelingen in de detailhandel, waaronder internetverkopen, afwachtende consumenten en overaanbod, noopt tot belangrijke keuzes. Keuzes en afwegingen die vooral samen met de detailhandel en vastgoedbedrijven gemaakt moeten worden. Alleen dan is lokaal maatwerk te realiseren.

9 8 Kernpunten detailhandel Detailhandelsvisie Aan het langdurig en indringend verzoek van MKB LV richting gemeente een detailhandelsvisie op te stellen is uiteindelijk pas medio 2011 gehoor gegeven. Het proces is redelijk onduidelijk verlopen en op dit moment, bijna 2 jaar na de start, ligt er nog geen nota, in ieder geval niet bij ons bekend. En dat terwijl doelgericht beleid hard nodig is om de bedreigingen van de detailhandel te keren. Leidsenhage MKB LV staat volledig achter het feit dat Unibail- Rodamco investeert in de versterking van een bestaand centrum, namelijk Winkelcentrum Leidsenhage Leidsenhage kan de topregionale functie die het ooit bezat alleen terugverwerven als het meer biedt dan andere grote winkelcentra in ons land. Deze ambitie past volgens ons goed in de lokale verhoudingen als het om de detailhandel gaat. Als unieke Shopping Mall kan Leidsenhage naast de verzorgende functie ook een grote toeristisch/recreatieve functie hebben. Dat zal meer mensen naar onze gemeente trekken. Wanneer we dit publiek ook andere voorzieningen, bezienswaardigheden en attracties goed voorschotelen, kan een dagje uit gewoon niet meer stuk. Daarvan zullen ook andere winkelcentra, zoals de twee cultuur- historisch gezien interessante winkelgebieden Leidschendam Centrum en Voorburg Centrum, profiteren. En is er ook reden om vaker terug te komen. De mix aan voorzieningen zet onze gemeente op de kaart en past uitstekend in het nagestreefde profiel van onze stad. Maar dan zal ook met de oude centra de versnelling moeten worden ingezet. Van groot belang is dat randvoorwaarden zoals openingstijden, bereikbaarheid, parkeren en promotie goed worden verankerd in lokaal beleid, toekomstgericht en integraal. Leidschendam Centrum De afronding van het herstructureringsproces in Leidschendam Centrum verdient de hoogste prioriteit. Temporisering van het nieuwbouwprogramma van woningen betekent achterblijvende koopkracht in het primaire verzorgingsgebied van het winkelcentrum en daarmee een directe bedreiging van het bestaansrecht. Dat geldt ook voor de leegstand van winkels op en rond het nieuwe Damplein. Deze dient samen met de eigenaren ongekend creatief en voortvarend te worden opgelost.

10 9 Oud- Voorburg Het oude centrum van Voorburg zal binnen de verdere ontwikkeling van de lokale detailhandelstructuur zijn regionale functie terug moeten krijgen. Door middel van financiering vanuit het ondernemersfonds zal het Oude Centrum meer regionale bekendheid moeten krijgen. Een onderscheidende imagoverbetering is daarbij noodzakelijk, waarbij gebruik gemaakt kan worden van cultuurhistorische elementen (Huygens Museum) en de Vliet. Sterke centrumpromotie is noodzakelijk om de sterk toegenomen leegstand te bestrijden. Daarvoor is samenwerking tussen ondernemers, eigenaren, bewoners, makelaars en de gemeente een eerste vereiste. Daarbuiten is financiële steun van de gemeente noodzakelijk om het gebied uit de zware negatieve effecten te halen veroorzaakt door de werkzaamheden rondom het centrum. Met nieuwe fysieke ingrepen zal men daarom de komende jaren terughoudend moeten zijn. Centrummanagement Gezien de bewezen meerwaarde van de centrummanagementfunctie verdient het aanbeveling deze te verankeren in de toekomstige businessplannen van winkelcentra, die deze functie nog ontberen. Ondernemersfonds MKB LV is groot voorstander van de invoering van een ondernemersfonds. Een ondernemersfonds is een stimuleringsfonds, opgericht door en voor ondernemers. Vanuit een een ondernemersfonds investeren ALLE ondernemers in een gebied d.m.v. centrum management, evenementen, promotie e.d. in de ontwikkeling van hun winkelcentrum. Momenteel lopen in Oud- Voorburg en Leidschendam Centrum procedures om tot invoering van een ondernemersfonds in de vorm van een reclamefonds over te gaan. Bij een positieve gebiedsontwikkeling heeft ook de gemeente als stakeholder een belang. Het faciliteren van een ondernemersfonds past bij de beleidsuitgangspunten van de gemeente, namelijk het versterken van de kernwinkelgebieden in Leidschendam- Voorburg. Vanuit dat principe zou de gemeente de inningskosten voor haar rekening moeten nemen en zelf ook een substantiële bijdrage aan de beide fondsen moeten overwegen. Overige detailhandelslocaties Ten aanzien van de leegstand en ev. herontwikkeling of transformatie van diverse winkelstrips in onze gemeente (met name aanwezig in Voorburg) heeft de regiefunctie van de gemeente tot op heden tot weinig teweeg gebracht. Net zoals op andere, economie- gerelateerde terreinen, dient het gebrek aan initiërend beleid in combinatie met adequate kennis, menskracht, ervaring en capaciteit bij het gemeentelijk apparaat zich hier nadrukkelijk aan. Een ingrijpende verbetering op dit gebied is dringend noodzakelijk.

11 10 4. Houd stad en land bereikbaar Goede bereikbaarheid is een belangrijke voorwaarde voor een economisch bloeiende gemeente, in het bijzonder voor de detailhandel en de vrijetijdssector (w.o. toerisme). Behalve voor personenauto s behoren bedrijven ook bereikbaar te zijn voor vrachtverkeer en andere bedrijfsvoertuigen. Op de verschillenden behoeften aan transport behoort adequaat ingespeeld te worden. Daarnaast is beschikbaarheid en bereikbaarheid van voldoende gratis parkeergelegenheid buitengewoon belangrijk voor de aantrekkingskracht van Leidschendam- Voorburg op consumenten/bezoekers en daarmee de kracht van de lokale economie. Een aandachtspunt is hierbij is de parkeernorm voor bedrijventerreinen. Deze wordt vaak te krap gesteld. Ook de parkeerbewegwijziging en het parkeervergunningenbeleid in en rond de winkelgebieden verdienen meer aandacht, waardoor de parkeerdruk afneemt. De doorstroming op doorgaande wegen in Leidschendam- Voorburg dient continu bewaakt en gewaarborgd te worden. Dit om vertragingen en sluipverkeer door woonwijken (w.o. Leidschendam Centrum en Voorburg) te voorkomen en dientengevolge onnodige milieubelasting en economische schade. Dynamisch verkeersmanagement over grenzen (van bevoegdheden) heen biedt daarop een passend antwoord. Momenteel zijn verkeersregelingen op de N14 (Norah) en kruisende wegen niet afgestemd op het wisselende verkeersaanbod. Ter voorkoming van verdere congestie op de N14 en daarmee nadelige effecten op de bereikbaarheid van het lokale wegenent zal ondertunneling van kruisingen (volgens MIRT Haaglanden) hoge prioriteit moeten krijgen. De aanleg van de Rotterdamsebaan (nieuwe invalsweg Den Haag) en de Rijnlandroute (verbinding A4 - A44) bieden perspectief op langere termijn. Vooralsnog vraagt het slim managen van de tekortschietende wegcapaciteit op hoofdroutes in en door onze gemeente alle aandacht. Met grote terughoudendheid dient gebruik te worden gemaakt van verkeersregelinstallaties (VRI s). In Leidschendam- Voorburg wordt op een groot aantal punten en tijdstippen verkeer geregeld dat er helemaal niet is. De weggebruiker wordt geconfronteerd met niet- eenduidig verkeersmanagement, waardoor onnodige veiligheidsrisico s worden geschapen (irritatie, door rood rijden). Groene golven in het bijzonder op de Noordsingel en Heuvelweg moeten worden aangepast op de verkeersbehoefte en in samenhang met de regelingen op de Norah worden toegepast. Verkeerslichten moeten worden uitgeschakeld in periodes dat het verkeersaanbod en de verkeersveiligheid geen aanleiding geven iets te regelen. Vlietkruisingen De Vliet (Rijn- Schiekanaal) blijft een grote barriëre voor particulier, zakelijk en toeristisch verkeer. De kwaliteit van onze groene woonwerkstad wordt zeker bepaald door voldoende fiets- en wandelverbindingen en verbindingen voor landbouw- en agrarisch werktuigen over de Vliet. Om het Groene Hart zijn agrarische/recreatieve/toeristische functie daadwerkelijk goed te laten vervullen, zullen extra Vlietkruisingen voor wandelaars/fietsers en landbouwverkeer noodzakelijk zijn. Op termijn zal een extra oeververbinding de beperkte capaciteit van de oude bruggen in Leidschendam Centrum (sluisbrug) en Voorburg (Wijkerbrug) dienen op te vangen. Verder dient actief te worden ingezet op vergroting van het succes van RandstadRail. Zo verdienen de stations van RandstadRail meer capaciteit voor P&R- voorzieningen (fietsenberging, autoparkeerplaatsen). Het is tegenstrijdig met het beoogde hoogwaardige woon- en leefniveau in onze gemeente dat de

12 11 exploitatie en promotie van RandstadRail nog steeds niet vanuit één geïntegreerde (marketing)organisatie plaatsvindt. De klant staat te vaak letterlijk en figuurlijk in de kou. Ontsluiting Stompwijk De aanleg van de ontsluitingsweg Stompwijk om de tuinbouwcluster en de kern van Stompwijk de strikt noodzakelijke economische en leefkwaliteitsimpuls te geven, zal binnen de kortst haalbare tijd gerealiseerd moeten worden (opening eind 2015 is veel te laat). Ook de aanleg van de rotonde Meerlaan/Provincialeweg N206 valt onder deze noemer, evenals de volledige reconstructie van de Stompwijkseweg/Dr. Van Noortstraat. Kernpunten infrastructuur en mobiliteit Ontsluitingsweg Stompwijk Reconstructie Stompwijkseweg Extra Vlietkruising in Leidschendam Centrum Oplossing voor Vlietkruisend recreatief en landbouw/agrarisch verkeer Doorstroming op hoofdwegen NORAH/Noordsingel/Heuvelweg Aanpassing VRI's Openbare parkeervoorzieningen voor auto s en fietsers financieren vanuit algemene middelen (gratis parkeren) Parkeerroutes en eenduidige parkeerborden in en rond de winkelcentra's

13 12 5. Duurzaam en verantwoord faciliteren Ruimte voor bedrijven De gemeente moet in afstemming met buurgemeenten en provincie zorgdragen voor passende en goed bereikbare vestigingslocaties voor ondernemingen. Het optimaal benutten van (schaarse) stedelijke ruimte volgens het principe van de Ladder voor Duurzame Verstedelijking is daarbij een belangrijk hulpmiddel. Dit proces dient plaats te vinden in goede afstemming en nauw overleg met MKB LV en de betrokken ondernemingen. Industriële ondernemingen, watergebonden bedrijvigheid en kleinschalige bedrijfsactiviteiten verdienen, gelet op de aard van hun activiteiten, bijzondere aandacht (bijvoorbeeld vanwege noodzakelijke geluidscontouren, maatwerk in vloeroppervlakte). De maakindustrie levert een belangrijke bijdrage aan de lokale werkgelegenheid. Gemeentelijke ruimtelijke plannen moeten voldoende rekening houden met de activiteiten en uitbreidingsmogelijkheden van deze bedrijven, en de afstanden uit de VNG- handreiking Bedrijven en milieuzonering hanteren. Herstructurering en vitalisering van bestaande bedrijventerreinen verdienen een hoge plaats op de lokale politieke agenda. Verloedering van bestaande bedrijventerreinen kan worden voorkomen door deze goed en planmatig te onderhouden en waar nodig te revitaliseren en herstructureren. Bestaande terreinen moeten veilig, goed bereikbaar en attractief blijven. Parkmanagement kan daaraan een belangrijke bijdrage leveren. Het kan zijn dat herstructurering en functieverandering een aanpassing van het bestemmingsplan noodzakelijk maakt. De gemeente kan dat bevorderen door maximaal en tijdige medewerking te verlenen aan deze aanpassingen. Ruimte voor vrijetijdseconomie Een onderneming in de gastvrijheidsector is nauw verweven met de gemeente en draagt bij aan de kwaliteit van de leefomgeving. Betrek de sector daarom vroegtijdig in de planvormingfase. Beschouw ondernemers in de vrijetijdssector als producent van ruimtelijke kwaliteit en niet louter als consument van ruimte (zie ook precariobelasting). De sector vraagt om een passend ruimtelijk ontwikkelingskader, omdat innovatie en snel inspelen op marktontwikkelingen nu eenmaal in de toeristisch- (water)recreatieve sector al snel een ruimtelijke component heeft. De gemeente kan met een intelligent toeristisch- recreatief vrijetijdsbeleid beter (randvoorwaardelijk) inspelen op de behoeften van bewoners èn bedrijven, met name waar zich krimp voordoet en/of het vestigingsklimaat in het geding is. Werkzaamheden en nadeelcompensatie Opengebroken straten veroorzaken veel overlast bij ondernemers en leiden niet zelden tot substantieel financiële schade, vooral bij het MKB. Het is dus zaak dat de gemeente zich inspant om overlast zo veel mogelijk te voorkomen en te managen met duidelijke, strakke planningen en afspraken op basis van geen tijdsoverschrijdingen. Goed en vooral tijdig overleg tussen de ondernemers, de gemeente en de uitvoerder van de werkzaamheden helpt de overlast en de schade te beperken. Goede communicatie is essentieel, maar de verantwoordelijkheid van de gemeente gaat verder. Ondernemers verwachten van de gemeente dat zij klanten adequaat informeert, tijdelijke voorzieningen treft om de overlast te beperken en toeziet op een goede en tijdige uitvoering van de werkzaamheden. Wanneer ondernemers alsnog schade lijden die redelijkerwijs niet tot het normale ondernemersrisico is te rekenen, moeten zij op nadeelcompensatie van de gemeente kunnen vertrouwen. Om dit administratief belastende proces te stroomlijnen, is het belangrijk dat de gemeente een Verordening nadeelcompensatie vaststelt én een onafhankelijke beoordelingscommissie benoemd.

14 13 Kernpunten ruimte Herstructurering / revitalisering / transformatie bedrijventerreinen / kantoorlocaties - Overgoo (Leidschendam) - De Star (Leidschendam) - Het Loo/Prinses Irenelaan (Voorburg) - Essesteijn (Voorburg) - Klein Plaspoelpolder (Leidschendam) - Huyssitterweg (Stompwijk) - Klaverblad (Stompwijk) Ingezet beleid op dit onderwerp heeft ernstig te lijden van de onderbezetting van het gemeentelijk apparaat en andere prioriteitstelling. Integraal beleid vanuit Structuurvisie in combinatie met nieuwe Provinciale Structuurvisie i.o. verdient nu alle aandacht. Vliet als toerische slagader In het kader van het revitaliseringsprogramma van de Vlietoevers (Provincie/Ver. Regio Water - Aquapunctuur) liggen er kansen om unieke locaties langs de Vliet te herontwikkelen dan wel opnieuw te ontwikkelen, teneinde de vrijetijdseconomie een grote stimulans te geven. Daarbij valt te denken aan: - Uitbreiding passantenhaven Voorburg conform plan Kansen voor Corbulo ( ); - Passantenhaven Leidschendam met water- en stroomvoorziening en drijvende stijgers langs de Leidsekade (mogelijk uit te voeren in project renovatie Venestraat en omgeving); - Aanlegplaatsen bij Molen De Salamander, Rozenrust, Life&Garden, De Knip en Allemansgeest en ter hoogte van de Pitch & Putt golfbaan (met uitbreiding van deze trekpleister richting Vliet). Groen als toeristische trekpleister Locatie en vorm toeristisch knooppunt aan de zuidkant van het landelijk gebied zal opnieuw onderzocht moeten worden. Dit in relatie tot de Drie Molengang, een toeristische topattratie, die qua presentatie en informatie ernstig onderbelicht is. Nadeelcompensatie Stompwijkseweg Het te verwachten ernstig en buitenproportioneel nadeel dat bedrijven gevestigd langs de Stompwijkseweg tegemoet kunnen zien door de beoogde transformatie van deze weg tot recreatieve route (Gebiedsvisie Stompwijk) in combinatie met de volledige reconstructie van de Stompwijkseweg vanwege evenzeer buitenproportioneel achterstallig onderhoud, vraagt om een tijdige, actieve en zorgvuldige benadering door de gemeente richting alle betrokken partijen.

15 14 6. Pak lokale regeldruk aan en verbeter de dienstverlening Niet de ambtelijke procedures, maar de bedrijfsvoering van de ondernemer moet centraal staan in de dienstverlening van de gemeente. Ruim overbodige formulieren, vergunningen en regels op, en verbeter de service en concentreer inspecties op de werkelijke risico s en structurele overtreders. Dat geeft ondernemers de ruimte om te groeien en te innoveren. Bovendien levert het efficiencyvoordelen op voor de gemeente zelf. Het verbeteren van de dienstverlening, deregulering en bezuinigingen gaan hand in hand. Bezuinigingen kunnen voor een belangrijk deel gerealiseerd worden met efficiënter werken en productiviteitsstijging binnen het ambtelijk apparaat. Door onnodige vergunningen en meldingen af te schaffen, alle procedures doelmatig te digitaliseren en toezicht zo veel mogelijk risicogericht uit te voeren, nemen de lasten voor zowel burgers, ondernemers als de gemeente af. Concrete maatregelen waardoor de gemeente een stimulans kan geven aan ondernemerschap zijn: 1. De gemeente beschikt over een apparaat dat over adequate kennis, menskracht, ervaring en slagvaardigheid beschikt op het gebied economische, ruimtelijke en infrastructurele zaken. Alleen zo kan zij een volwaardig gesprekspartner en aanspreekpunt zijn voor het bedrijfsleven. 2. De gemeente werkt aan een betrouwbaar basisinformatiesysteem en sluit zich aan bij het (elektronisch) Ondernemingsdossier waardoor gegevens van bedrijven eenmalig hoeven te worden verstrekt. Gemeenten en bedrijven die hiermee werken zijn zeer positief over de effecten. 3. De APV wordt doorgelicht op overbodige procedures en op gebied van toezicht wordt samenwerking gezocht met inspecties van andere overheden. Vergunningen die kunnen worden vervangen door algemene regels of een vrijstelling zijn: de vergunning voor voorwerpen op de weg (reclameborden, uitstallingen, steigers en containers), de horecaexploitatievergunning, de gevelreinigingsvergunning en de terrasvergunning. 4. De Welstandscommissie wordt vervangen door een op afroep beschikbare Commissie Ruimtelijke Kwaliteit in combinatie met een Stadsbouwmeester (model gemeente Zoetermeer). 5. Elektronisch factureren levert zowel het bedrijfsleven als de gemeente aanzienlijke besparingen op en vergroot de efficiëntie van bedrijfsvoering en dienstverlening. Ondernemers hebben het recht gekregen om elektronische facturen aan te leveren aan de Rijksoverheid sinds 1 januari 2011, dit vraagt navolging van gemeenten. 6. Het bedrijfsleven is een sterk voorstander van het gebruik van het Bewijs van Goede dienst door gemeenten. Met dit instrument meet de gemeente haar prestaties op het gebied van snelheid van dienstverlening, professionaliteit, deskundigheid en betrouwbaarheid, waarna een verbeterplan wordt opgesteld. 7. Eenvoudige, reguliere Omgevingsvergunningen kunnen sneller worden afgegeven door adviseurs van diverse afdelingen bijeen op een afdeling te laten zitten. Hierdoor kan snel en effectief overleg gepleegd worden en mogelijk dezelfde dag nog een flitsvergunning worden verstrekt. De gemeente Haarlem heeft een procesbeschrijving voor deze flitsvergunning.

16 15 Kernpunten regeldruk en dienstverlening Inrichten van een Ondernemers Servicepunt (a la Burgerservicepunt) als aanspreekbalie voor alle ondernemerszaken (digitaal en sociaal) Digitale loket vergunningaanvragen voor geheel mkb uitrusten (service horeca uitbreiden tot alle ondernemingen) Winkelopenstelling op zondag Nu het Rijk heeft besloten gemeentes zelf de bevoegdheid te geven de openstelling van winkels op zondag te bepalen, zal de gemeente gezien de economisch gezien zware tijden in de detailhandel haar verantwoordelijkheid moeten nemen en de openstelling van winkels op zondag onbeperkt mogelijk maken.

17 16 7. Arbeidsmarkt effectief ondersteunen Mensen mogen niet onnodig aan de kant staan. Iedereen die kan werken, moet werken. De gemeente staat voor een grote operatie om de verschillende regelingen, WWB, WSW en Wajong, tot uitvoering te brengen en te zorgen dat meer mensen uit deze groep gaan participeren. De gemeente kan alleen effectief mensen aan het werk krijgen als aan een aantal belangrijke randvoorwaarden wordt voldaan: Zo zal het klantmanagement drastisch moeten worden geprofessionaliseerd en zal het de ondernemer/werkgever ook als klant moeten beschouwen. Verder zullen de bestanden van werkzoekenden beter inzichtelijk moeten maken wat mensen kunnen en welke mogelijkheden zij daadwerkelijk hebben om deel te nemen aan het arbeidsproces. Denk aan opleiding, competenties, ervaring, enzovoort. Datzelfde geldt voor de vraagzijde: welke behoefte bestaat er binnen de bedrijven in Leidschendam- Voorburg (hoofdzakelijk dienstverlening, detailhandel, zorg en ZZP). Zonder inzichtelijke bestanden is het niet mogelijk vraag en aanbod op de arbeidsmarkt effectief bij elkaar te brengen. De dienstverlening van de gemeente met betrekking tot de groep mensen met arbeidsbeperkingen c.q. afstand tot de arbeidsmarkt zal gericht moeten zijn op het 'ontzorgen' van de werkgever. De extra begeleiding die de werkzoekende nodig heeft, mag geen extra ballast voor de werkgever worden, want dan wordt het onuitvoerbaar. Bovendien moet voorkomen worden dat bedrijven die personeel in meerdere gemeenten werven met verschillende regelingen te maken krijgen. Het is belangrijk dat voor de regeling loondispensatie en de loonwaardemeting wordt toegewerkt naar één uniform model. De publieke uitvoering moet ondernemers zoveel mogelijk vanuit één loket faciliteren. Het beoogde Werkgeversservicepunt [WGSP] van Werkplein Corbulo zal hieraan een goede bijdrage kunnen leveren. Voor een sterke focus op het ontzorgen van werkgevers, het optimaliseren van de bestanden en het verbeteren van de dienstverlening, is het belangrijk dat de gemeente re- integratie en bemiddeling van uitkeringsgerechtigden aanbesteedt bij private bedrijven en intermediairs. Deze zullen met zo min mogelijk bureaucratie en beperkende regelgeving plaatsvinden. Geef ondernemers in de vorm van minder regels, lagere financiële lasten en minder beperkende randvoorwaarden (bijv. openingstijden van winkels) de ruimte om te groeien. In tegenstelling tot werkgelegenheidsprogramma s van de overheid levert dat meer banen op en kost het de belastingbetaler niets. Social return bij aanbestedingen werkt averechts Een beleid van het (standaard) opleggen van social return- eisen bij aanbestedingen stuit voor het bedrijfsleven op fundamentele bezwaren en wijzen wij nadrukkelijk af. Het aanbestedingsbeleid is immers niet bedoeld om de arbeidsmarktproblematiek op te vangen waar andere maatregelen om mensen aan de slag te helpen (nog) onvoldoende van de grond komen. Bovendien kan social return leiden tot verdringing van bestaand personeel of andere werkzoekenden en kan het de continuïteit van projecten en bedrijven belemmeren als geen geschikte mensen voor handen zijn. Het in dienst nemen van mensen uit specifieke doelgroepen wordt door ondernemers benaderd als een vraagstuk van wat economisch en sociaal haalbaar is voor de onderneming en de werknemers. Bij een dergelijk zorgvuldige afweging past geen dwang of andere vormen van verplichtingen via de openbare aanbestedingen. Het aan de slag helpen van mensen uit een uitkeringssituatie kan alleen goed werken op

18 17 basis van samenwerking en een wederzijds belang. Wanneer de gemeente wil bezien hoe ze ondernemers in het kader van het inkoopbeleid kunnen stimuleren en verleiden tot het aannemen van deze mensen moet ze daarom goed nadenken over de meerwaarde van een dergelijke eis voor de klus en het bedrijf, maar ook oog hebben voor de mogelijkheden en beperkingen van ieder individueel bedrijf. Goed overleg met branches en bedrijven via bijvoorbeeld marktconsultaties wordt in deze situaties aangeraden. Kernpunten Behoud van werkgelegenheid is van groot belang voor de leefbaarheid van onze gemeente. Daarom moet ondernemerschap, waaronder ZZP- ers, worden gestimuleerd. Jeugdwerkloosheid bestrijden door het aantrekkelijk te maken voor werkgevers om jongeren aan te nemen (met een tijdelijke stimuleringssubsidie). Het werkgeversservicepunt (WGSP) moet verder worden ontwikkeld en op de kaart gezet, zodat werkgevers deze voorziening kunnen vinden. Het WGSP (één loket) kan werkgevers helpen om in het woud aan regels de weg te vinden met als doel gezonde ondernemingen die optimaal gebruik kunnen maken van de faciliteiten van de gemeentelijke overheid. Het WGSP moet zo goed mogelijk tegemoet komen aan de wensen van het bedrijfsleven. Daarom is het belangrijk om bij de opbouw van dit WGSP samen op te trekken: werkgevers en de gemeente. Werkgevers aanspreken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dit wordt onder andere gestimuleerd door het ambassadeursnetwerk dat we in het kader van het Platform EOA aan het opzetten zijn. Via de inzet van ambassadeurs uit het bedrijfsleven zal de samenwerking tussen de gemeente en ondernemers vergemakkelijkt worden. Basis hieronder zijn relaties opbouwen met ondernemers en maatwerk leveren. Lokaal maatwerk, afgestemd op aanbod.

19 18 8. Decentralisaties in de zorg De voornemens van het kabinet ten aanzien van de hervorming van de langdurige zorg betekenen een forse uitbreiding van het taakgebied van de WMO. Deze snelle en omvangrijke operatie zal niet zonder gevolgen zijn voor het ondernemerschap in de sector en voor de verantwoordelijkheden van de gemeente. Deze zal daarom de expertise van de zorgaanbieders zoveel als mogelijk moeten gebruiken; afstemming met het veld is essentieel. Om tot een uitvoerbaar en optimaal stelsel te komen voor zorgorganisaties is het belangrijk dat ondernemerschap de ruimte krijgt. Probeer als gemeente daarom zo beperkt mogelijk regels te stellen bij aanbesteding. Mogelijkheden zijn om zoveel mogelijk samen met andere gemeenten gelijkluidend aan te besteden of samen met verschillende zorgorganisaties de aanbesteding op te stellen (zonder nieuwkomers uit te sluiten). Probeer als gemeente ook zo min mogelijk de administratieve lasten voor zorgaanbieders te verhogen door informatie- uitvraag. Standaardisering van de uitvraag door samen te werken met andere gemeenten en verzekeraars helpt hierbij. Ook voor burgers zullen er nieuwe arrangementen moeten komen om deze verschuiving in de langdurige zorg op te kunnen vangen. Vraagvolgende financiering, te besteden, bij erkende zorgaanbieders, kan een manier zijn om keuzevrijheid van burgers te vergroten. De zorgvrager bepaalt dan immers zelf of hij tevreden is en kan een andere aanbieder kiezen als hij dat niet is. Dat is de beste manier om de kwaliteit bij aanbieders te meten en vernieuwing bij het aanbod mogelijk te maken.

20 19 9. Besteed uit en besteed mkb- vriendelijk aan De gemeente is een belangrijke inkoper- uitbesteder: gemiddeld 1.000,- per inwoner/per jaar. Hiermee speelt de gemeente een economische rol van betekenis. In deze tijd van bezuinigingen is het extra belangrijk dat gemeenten hun geld zo efficiënt mogelijk besteden. Bovendien wil een klantvriendelijke gemeente haar diensten tegen een gunstige prijs aanbieden en tegelijk de belastingen niet verhogen. Wanneer diensten die nu door de gemeente geleverd worden, door bedrijven efficiënter kunnen worden uitgevoerd, is het beter deze uit te besteden. Ook de mogelijkheden tot schaalvergroting door samenwerking met andere gemeenten worden onderzocht. Nieuwe aanbestedingswet Regionale afstemming en de nieuwe Aanbestedingswet moeten ervoor zorgen dat aanbestedingsprocedures uniformer worden, zonder zware geschiktheidseisen en dus mkb- vriendelijker. Goede training van gemeentelijke inkopers in het toepassen van deze nieuwe wet is van groot belang. Het professionaliseren van de aanbestedende dienst levert de gemeente niet alleen geld op, het kan het midden- en kleinbedrijf versterken en stimuleren te innoveren. Landelijk wordt een Commissie van aanbestedingsexperts ingesteld waar ondernemers bezwaren ten aanzien van de aanbestedingsprocedure kunnen indienen, maar met als uiteindelijk doel het verbeteren van de aanbestedingspraktijk. Ook is een Gids Proportionaliteit opgesteld die voorschrijft hoe aanbestedende diensten moeten omgaan met het proportionaliteitsbeginsel. De aanbestedende dienst moet telkens motiveren waarom het van bepaalde regels wil afwijken. Dat draagt eraan bij dat aanbestedende diensten beter nadenken over de opdrachten die zij in de markt zetten. Daarnaast moeten álle aanbestedingen verplicht via TenderNed, het elektronisch systeem voor aanbestedingen, worden gepubliceerd. Dit scheelt een hoop tijd en geld voor alle partijen. Het opleggen van social return eisen bij aanbestedingen stuit voor het bedrijfsleven op fundamentele bezwaren en wijzen wij nadrukkelijk af. Gemeentelijk aanbestedingsbeleid is niet bedoeld om problematiek op diverse beleidsterreinen op te lossen, waar andere, directe maatregelen (nog) onvoldoende effect blijken te sorteren. Betaal rekeningen ten minste op tijd, maar liever te vroeg Gemeenten zijn vanaf 2013 wettelijk verplicht om facturen binnen 30 dagen te betalen. Bij overschrijding wordt een boete van 40 euro plus 8 procent over het factuurbedrag in rekening gebracht. De gemeente zou haar eigen betaalgedrag moeten monitoren, om te zorgen dat deze wet wordt nageleefd en men niet onnodig boetes hoeft te betalen. Op tijd betaald worden is namelijk van groot belang voor ondernemers. Vertragingen in betaling van facturen kunnen leiden tot liquiditeitsproblemen, zeker in een economische recessie. Wanneer de toegang tot financiering voor met name het mkb moeilijker is, zijn de negatieve gevolgen van betalingsachterstanden sterker voelbaar voor deze bedrijven. De gemeente kan een belangrijke partner zijn voor het lokale bedrijfsleven door haar rekening op tijd te betalen.

21 Veilig ondernemen Zonder veiligheid, geen goed ondernemersklimaat. Ondernemers moeten kunnen rekenen op de gemeente en politie om verlies door criminaliteit tot een absoluut minimum te helpen beperken. Immers, geld dat op onrechtmatige wijze wordt onttrokken aan bedrijven gaat ten koste van groei en werkgelegenheid en kan zelfs leiden tot faillissementen. Efficiënte en intensieve samenwerking tussen gemeente, politie en bedrijfsleven blijkt in veel plaatsen al tot een daling van criminaliteit te hebben geleid én een vergroting van gevoelens van veiligheid onder ondernemers. Samenwerking met het bedrijfsleven (zoals in Keurmerk Veilig Ondernemen) verdient daarom blijvend een prominente plaats in het lokale veiligheidsbeleid. Daarnaast is het belangrijk dat de gemeente, samen met politie, een meldpunt inricht waar lokale ondernemers (desgewenst anoniem) onregelmatigheden kunnen melden. Wanneer ondernemers vermoedens van drugshandel, witwassen, illegale verhuur, inbraak- of overvalplannen kunnen melden, worden deze foute praktijken eerder opgerold of voorkomen. Gemeenten die actief participeren in het Regionale Platform Criminaliteitsbeheersing (RPC) blijken sneller te kunnen inspelen op trends en kunnen tijdig maatregelen nemen om bijvoorbeeld overlast door mobiel banditisme kunt voorkomen. Ten slotte is het belangrijk een verbod op geprepareerde tassen, jassen, paraplu s en dergelijke op te nemen in de APV, teneinde diefstal met behulp daarvan te ontmoedigen. Bedreiging keren Vanuit zowel ondernemers- als algemeen belang zullen bedreigende ontwikkelingen, zoals minder budget en ambtelijke ondersteuning, wegvallen van Hoofdbedrijfschap Detailhandel en andere rol KvK, gekeerd moeten worden. Uitbreiding Naast de winkelgebieden Leidsenhage, Julianabaan en Oud- Voorburg zouden ook KVO- trajecten voor de overige winkelcentra als ook bedrijventerreinen in gang moeten worden gezet.

22 21 Bijlage I Speerpunten Behoud investeringsruimte voor bouw en woningmarkt - Energiebesparing in woningen, gebouwen en openbare verlichting - Bouwlasten niet verhogen Gemeentelijk belastingen en heffingen - Toeristenbelasting afschaffen - Precariobelasting herzien voor zowel bedrijven als evenementen - Startersvrijstelling van OZB voor eerste jaar Winkelleegstand - Detailhandelsvisie - Ontwikkeling Leidsenhage - Verruiming winkeltijden Verkeer en Vervoer - Geen betaald parkeren bij winkelcentra - Extra oeververbindingen over de Vliet - Ontsluiting Stompwijk Milieu en ruimte - Modernisering bedrijventerreinen/kantoorlocaties - Groen en Vliet als toeristische trekpleister en gangmaker vrijetijdseconomie Lokale regeldruk - Ruim overbodige formulieren, vergunningen en regels op, en verbeter de service en concentreer inspecties op de werkelijke risico s en structurele overtreders. - Eén betrouwbaar basisinformatiesysteem dat aansluit op een elektronisch ondernemersdossier op de gemeentewebsite - Eenvoudige, reguliere Omgevingsvergunningen sneller afgegeven door adviseurs van diverse afdelingen te laten samenwerken; flitsvergunning - Commissie Ruimtelijke Kwaliteit in plaats van Welstandscommissie - Ondernemersloket zowel fysiek als op de website Arbeidsmarkt en re- integratie - Werkgeversservicepunt - Stimuleringssubsidie indienstnemen jongeren Veilig ondernemen - voortzetting en uitbreiding KVO - ondernemersmeldpunt + vereenvoudigde aangifte voor ondernemers

23 22 Bijlage II NOG VEEL OVERBODIGE REGELS IN GEMEENTEN MKB Leidschendam- Voorburg onderschrijft dit bericht van MKB Nederland Gemeenten maken nog te weinig werk van het vereenvoudigen of afschaffen van overbodige regels voor ondernemers. Teleurstellend, concludeert MKB- Nederland na onderzoek onder 163 gemeenten. De overheid beloofde zes jaar geleden al te stoppen met overbodige regels. Elke dag gaan bedrijven failliet door de crisis. Gemeenten zouden alle zeilen bij moeten zetten om ondernemers te ondersteunen. In plaats daarvan worden ze geconfronteerd met bureaucratie en de bijbehorende kosten. MKB- Nederland gaat dit onderwerp op de agenda zetten voor de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar maart. Een van de grootste ergernissen van ondernemend Nederland is het grote aantal regels waar aan voldaan moet worden. Landelijke regels, regionale regels en lokale regels. Regels zijn in de basis nodig, maar op diverse gebieden zijn er teveel regels en soms zijn regels zelfs met elkaar in tegenspraak. Een van de meest innovatieve best practices Het Rotterdams verlaatje wordt nauwelijks overgenomen door andere gemeenten. Waarom gebeurt dit eigenlijk niet? Het verlaatje biedt horecaondernemers de mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen voor een activiteit per sms en op dezelfde dag. Ook de vrijstelling van de horeca- exploitatievergunning wordt te weinig overgenomen en de helft heeft nog een terrasvergunning. Wat dat betreft komt de detailhandel er beter van af dan de horeca. Het is een schande dat er nog steeds (maar liefst 39%) gemeenten zijn die een uittreksel van de KvK vragen. Dat is echt gemakzucht, want gemeenten kunnen zelf digitaal in het register. Verder wordt duidelijk dat er op gebied van deregulering welstand nog veel terrein te winnen is. Pas dit jaar mogen gemeenten de Welstandscommissie (gedeeltelijk) vervangen door ambtelijke toetsing, maar slechts een derde overweegt dit. Vertragingen als gevolg van arbitraire eisen van de Welstandscommissie zijn prijzig en impactvol. We vermoeden dan veel wethouders en raadsleden niet eens weten dat ze de welstandscommissie kunnen vervangen (zeker voor niet- monumentale / beschermde delen van een gemeente). De Bibob- toets (om te checken of ondernemer (in spe) niet met zwart geld werkt) hoort pas toegepast te worden als er een vermoeden is van crimineel gedrag. Het is een belastende procedure voor zowel ondernemers als gemeenten, en moet daarom getarget worden ingezet. Het feit nog niet de helft van de gemeenten dit doet, valt tegen. Lange, moeizame vergunningprocedures zijn het vervelends en meest kostbaar voor ondernemers. Twee onderdelen die aan snelle vergunningverlening bijdragen zijn vervangen welstandscommissie door ambtelijke toetsing en halen bewijs van goede dienst. Beiden onderdelen scoren niet goed.