Opstel Biologie De Bloedsomloop (verhaal)

Transcriptie

1 Opstel Biologie De Bloedsomloop (verhaal) Opstel door een scholier 3139 woorden 14 januari ,1 78 keer beoordeeld Vak Biologie Het Verhaal De lievelingstante van Lissie is gestorven aan een hartinfarct. Pappa Bert wil het Lissie uitleggen maar ze is er nog te jong voor. Omdat haar tante is gestorven hoefd Lissie 4 weken niet naar school. Om alles te vergeten. Toevallig hebben ze het die weken op school over de bloedsomloop van de mens. Toevallig is Bert een goede uitvinder. Hij vindt een verplaatsmachine uit. Om in het lichaam te komen van iemand. Zo legt hij uit aan Bert hoe het lichaam eruit ziet van een mens. Zodat Lissie toch niks mist op school. Ook legt hij uit hoe het komt dat Lissie s tante is gestorven. Een spannende en leerzame reis door het lichaam van de mens. Eindelijk was die klaar! Hij is klaar!! Eindelijk!! Wat is klaar pappa? Mijn 3 in 1 machine. O pappa. Hoe werkt die? Nou ik maak ons klein en dan verplaats ik ons in het lichaam van een mens. Is dat dan niet gevaarlik pappa? Nee want door de 3 in 1 machine zijn we ook onsterfelijk en kunnen we zo weer terug. Maar waarom heb jij dat dan gedaan, die machine gemaakt. Nou lieve schat, ik wil jouw leren hoe jouw lichaam eruit ziet. Wil je nu gaan of morgen? Nu! Oké wat jij wil lieve schat. Ga daar maar even staan dan druk ik op de knop oké pappa. Kijk dochter we gaan in zijn lichaam. Oké. Ik heb op de knop gedrukt ga snel staan, ik kom er ook aan. Ben je zenuwachtig Lissie? Nee pa Zapp! In het lichaam Pappa nou we in het lichaam zijn wat is alles nou? Ik zal je dat even uit leggen. Een volwassen mens heeft 5 à 6 liter bloed. Bloed bestaat uit bloedplasma, cellen en bloedplaatjes Bloedplasma 55 % en 45 % de rest. Bloedplasma bestaat voor 90 % uit water en daar zitten allerlei stoffen in opgelost; zuurstof, voedingsstoffen koolstofdioxide en afvalstoffen het speelt ook een rol bij bloedstolling. Ik ga je proberen alles uit te leggen. De Bloedsomloop Pappa ik ben een beetje bang! Maak je maar nergens zorgen om hoor mijn prinsesje. Ik zal je het een en het ander vertellen. Het bloedvatenstelsel van de mens bestaat uit het hart en heel veel grote en kleine bloedvaten. Het hart pompt het bloed door de bloedvaten. De weg die het bloed aflegt noemen we de bloedsomloop. Het hart bestaat uit twee helften. De twee helften zijn gescheiden door een tussenwand. Pagina 1 van 6

2 Het hart is dus een soort dubbele pomp. De rechterhelft van het hart pompt het bloed naar de longen. Vanuit de longen stroomt het bloed weer terug naar het hart. Dit deel van de bloedsomloop heet de kleine bloedsomloop. De functie van de kleine bloedsomloop is zuurstof opnemen in het bloed en koolstofdioxide afgeven aam de lucht. Dit gebeurt in de longen. Vanuit de kleine bloedsomloop komt het bloed in de linkerhelft van het hart. Deze harthelft pompt het bloed heel het lichaam door. Het bloed stroomt door alle organen. Vanuit deze organen stroomt het bloed weer terug naar de rechterhelft van het hart. Dit deel van de bloedsomloop heet de grote bloedsomloop. De functie van de grote bloedsomloop is zuurstof en voedingstoffen afgeven aan cellen en koolstofdioxide en andere afvalsstoffen opnemen in het bloed. Per omloop komt het bloed twee keer door het hart. De bloedsomloop bij de mens word daarom ook wel de dubbele bloedsomloop genoemd. Was het duidelijk Lissie? Ja pappa en heel interessant. Die reis gaan wij ook afleggen Witte Bloedcellen Whaaaaaa! Help! Wat is er mijn dochter? Die dingen daar wat zijn dat! Rustig maar mijn prinses dat zijn witte bloedcellen. Die hebben geen vaste vorm, misschien vind je ze daarom zo eng? Maar dat ze geen vaste vorm hebben maakt ze ook handig want zo kunnen ze door een kleine wandopening heen. Hun functie is het onschadelijk maken van ziekteverwekkers zoals bacteriën. Maar hoe doen ze dat dan pappa? Dat is erg makkelijk mijn dochter, wanneer een bacterie je lichaam in is gekomen kunnen de witte bloedcellen de bacterie insluiten. Zo komen de bacteriën in de witte bloedcellen en dan gaan ze dood, maar de witte bloedcel gaat dan ook dood. Rode Bloedcellen Wat zijn die dingen ernaast dan pappa? Dat zijn de rode bloedcellen. Die hebben een vaste vorm van ronde schijfjes zoals je kan zien. Ze lijken een beetje op frisbi s in het midden rond en dun en aan de buitenkant ook rond maar dik. Ze hebben ook geen celkern. Hun taak is het vervoeren van zuurstof. Ze bevatten een rode kleurstof hemoglobine. Daardoor kunnen de rode bloedcellen gemakkelijk zuurstof opnemen en afgeven. In de longen nemen rode bloedcellen zuurstof op. In andere organen geven de rode bloedcellen zuurstof af. Maar bij sommige mensen bevat het lichaam niet genoeg hemoglobine. Deze mensen lijden aan bloedarmoede. Ze hebben vaak hoofdpijn. Ze voelen zich ook vaak moe en duizelig. Hoe kan dit dan komen pa? Dat kan zijn doordat de deze mensen niet genoeg ijzerhouten binnen krijgen met het voedsel. Voor de vorming van hemoglobine is namelijk genoeg ijzer nodig. De dokter kan dan staalpillen voorschrijven. Per mm3 bloed komen ongeveer rode bloedcellen voor. Bloedplasma Pappa ik hoorde een keer het woord bloedplasma wat is dat? Dat is erg gemakkelijk mijn dochter. Bloedplasma bestaat voor 90% uit water. In dit water zitten allerlei stoffen opgelost zoals zouten. Bloedplasma vervoert vele stoffen zoals een klein beetje zuurstof, voedingstoffen, koolstofdioxide en andere afvalstoffen. Bloedplasma speelt ook een rol bij bloedstolling. Bloedplaatje Dus dat zijn Bloedplaatjes Pappa? Nee mijn dochter je bent nogal moe ik vertel je nog even over de bloedplaatjes en dan ga je slapen oké? Ja pappa. Bloedplaatje zijn rare dingen. Als je goed daar kijkt zie je ze. Ja pappa, het lijken net glasscherven. Bloedplaatjes zijn geen cellen, maar delen van uiteengevallen Pagina 2 van 6

3 cellen. Ze hebben ook geen celkern. Bloedplaatjes bevatten stoffen die ervoor zoregen dat het bloed buiten de bloedvaten stolt. Ook het bloedplasma spellet een rol bij de bloedstolling. Soms kan het bloed ook binnen de bloedvaten stollen. Er ontstaat dan een bloedprop in een bloedvat. Dit wordt trombose genoemd. Soms kan zo n bloedprop een b bloedvat afsluiten, waardoor het bloed niet verder kan stromen. Per mm3 bloed komen er ongeveer bloedplaatje voor. Snap je het nou dochter? Zzzz. Oh je slaapt al, welterusten. Hart Goede morgen mijn dochter. Goede morgen pappa. Ik heb vannacht niet zo lekker geslapen dat kwam doordat ik steeds boem boem boem hoorde. Oh dat is het hart. Wat is het hart dan pappa. Het hard is de grootste spier van de mens. Het regelt bijna alles, zoals de bloedsomloop. Het hard ligt in de borstholte. Die spier verbruikt zuurstof en voedingstoffen bij de verbranding. Daarbij komen koolstofdioxide en andere afvalstoffen vrij. Aders Zoals ik je net al vertelde mijn dochter komen er stoffen vrij bij het hard. Over het hart lopen bloedvaten. Dat zijn de kransslagaders en de kransaders. Door de kransslagaders stroomt het bloed dat rijk is aan zuurstof en voedingsstoffen naar de hartspier. Door de kransaders stroomt bloed dat rijk is aan koolstofdioxide en andere afvalstoffen weg van de spier. De Boezems en de kamers Het hart bestaat uit twee helften. En elke helft daarvan bestaat uit twee delen een boezem en de kamers. Al het bloed dat van de organen wegstroomt is zuurstofarm. Dat bloed stroomt weg via de onderste en bovenste holle ader. Deze twee bloedvaten monden uit in de rechterboezem. Van de linkerboezem stroomt het naar de linkerkamer. Dan pompt de linkerkamer het bloed in de aorta. Plaatje 3 Een rode bloedcel vervoerd lucht. In Zijn mandje. Aorta Via de aorta stroomt het bloed naar de organen van het lichaam. De Aorta stroomt door het hele lichaam heel en vertakt heel erg vaak. Daar wordt het zuurstofarm. Door de bovenste en onderste holle ader stroomt het bloed weer terug naar het hart. De boezems en kamers zijn van elkaar gescheiden door hartkleppen. Deze verhinderen dat het bloed terugstroomt van de kamers naar de boezems. Aan het begin van de longslagaders en de aorta bevinden zich halvemaanvormige kleppen. Zij verhinderen dat het bloed terugstroomt in de kamers. Zo pappa dat was een lang verhaal. Ja marlies maar snap je het ook echt? Ja pappa, het hart zet alles op gang zodat het bloed dus stroomt. Ja goed zo, zullen we zo een kijkje nemen bij het hart? Ja maar eerst eens gaan we wat eten. Een Gevaarlijke Witte Bloedcel Pagina 3 van 6

4 Mm dat was erg lekker pappa. Ja dat is mijn specialiteit. Whaaaaa!! Help papa. Wat is er!? Een witte bloedcel. Snel dochter ga weg dat is een bacterie waar je op zit. En de witte bloedcel wil heb opeten. Zorg dat je weg komt! Hij komt te dichtbij! Ga weg! Er komt er nog een. Sla de witte bloedcel van je weg. Oke pappa. Boem. Het is niet genoeg. Probeer tegen de bacterie te slaan oke. Een Twee Drie Boem...Boem Boem. Yes het is gelukt Lissie. Ja pappa het is ons gelukt. Kijk de witte bloedcel eet de bacterie op. Nou zie je hoe dat gebeurt. Pfoe wat was dat eng. Ja zeg dat wel. Ga maar slapen mijn dochter. Ja pappa weltrusten. De Bloedvaten Pappa Wat gaan we vandaag doen? Vandaag ga ik je van alles over bloedvaten leren. Oké pappa ik heb er zin in. Oke zal ik maar beginnen. Ja Pappa!. Oké. We onderscheiden drie typen bloedvaten: slagaders haarvaten en aders. Het hart pompt het bloed in slagaders. Door de slagaders stroomt het bloed weg van het hart naar de organen toe. Het hart pompt het bloed met kracht weg. De bloeddruk is daardoor erg hoog. Stop even papa! Wat is bloeddruk? Bloeddruk is de druk die het bloed op de wanden van slagaders en aders uitoefent. Het pompen van het hart zorgt ervoor dat het bloed onder druk het hart verlaat. De wanden van de slagaders zijn dan ook dik, stevig en elastisch. Als het hart bloedt in de slagaders perst, zetten de slagaders uit. Daarna veren ze terug. Dat kun je bijvoorbeeld voelen aan je pols. Daar ligt een slagader vlak onder je huid. De meeste slagaders lichaam meestal echter diep in het lichaam. Daardoor worden ze niet zo vaak beschadigd. In de organen vertakken de slagaders zich in steeds dunnere bloedvaten. Ook de wand van de bloedvaten wordt steeds dunner. Als de wond van de bloedvaten nog slechts een cellaag dik is spreken we van haarvaten. In de haarvaten neemt de bloeddruk sterk af. Door de dunne wand van de haarvaten kan vocht met zuurstof en voedingstoffen de haarvaten verlaten naar de cellen toe. De cellen verbruiken zuurstof en voedingstoffen bij de verbranding. Daarbij koolstofdioxide en andere afvalstoffen vrij. Vocht met koolstofdioxide en andere afvalstoffen kan door de dunne wand in de haarvaten terechtkomen. De haarvaten komen samen in grotere bloedvaten de aders. Door de aders stroomt het bloed van de organen weg terug naar het hart de bloeddruk is in de aders erg laag. De wanden van de aders zijn dan ook dunner dan de wanden van de slagaders. In de aders is geen hartslag meer merkbaar. De aders liggen meestal diep in het lichaam. Je kunt ze aan de onderkant van je arm zien liggen als blauwe strepen. Het hart zuigt het bloed uit de aders terug. In de meeste aders liggen op de meeste plaatsen kleppen, die het bloed maar in één richting doorlaten. Deze kleppen helpen mee het bloed terug te voeren naar het hart. Ze verkomen dat het bloed terugstroomt naar de organen. In de slagaders komen geen kleppen voor, behalve dan halvemaanvormige kleppen bij het hart. Zo pappa dat was een lang verhaal. Ja zeg dat wel mijn dochter. Maar het is erg gemakkelijk te onthouden vind je ook niet? Ja en ik vond dit ook wel interessant. Een hartinfarct Help pappa wat is dat? Wat bedoel je? Die grote steen die op ons afkomt? Dat is een bloedprop hoezo? Ow rennen dochter. Naar links. Shit hij komt ook. Bukken het is hier wat klein. Oke pappa. En nu. Hard lopen mijn dochter. Help. Hier naar links. Ja Oef dat scheelde niks. Wat was dat pappa? Dat was een bloedprop. Ik zal je er wat over vertellen. De kransslagaders zijn aftakkingen van de aorta. Als een kransslagader of een aftakking ervan verstopt raakt, komt een deel van de hartspier zonder zuurstof en voedingsstoffen te zitten. Dit deel kan dan afsterven. We noemen dat een hartinfarct.hoe gevaarlijk een Pagina 4 van 6

5 hartinfarct is,hangt af van de grootte van bet deel van de hartspier dat geen zuurstof en voedingsstoffen krijgt en afsterft. Als dit deel groot is, is een hartinfarct dodelijk.een hartinfarct merk je aan een scherpe pijn in de borst en een benauwd gevoel. Meestal komt een hartinfarct alleen bij oudere mensen voor. Maar je hoort steeds vaker dat mensen een hartinfarct krijgen terwijl ze nog maar 3 jaar oud zijn. Vaak wordt een hartinfarct veroorzaakt door een ongezonde leefwijze.een hartinfarct wordt veroorzaakt door een verstopping van een kransslagader. De verstopping kan worden veroorzaakt door trombose. Een bloedprop sluit dan een kransslagader af. Daar is niet veel tegen te doen.een hartinfarct kan echter ook worden veroorzaakt door vernauwde bloedvaten. Bij gezonde bloedvaten is de wand aan de binnenkant glad. Het bloed kan er goed langs stromen. Net als de huid kan ook de wand van een bloedvat worden beschadigd. Stoffen die zich normaal in bet bloed bevinden, kunnen zich dan hechten aan de wand van bet bloedvat. Een van die stoffen is cholesterol. Cholesterol komt vooral in vette, dierlijke voedingsmiddelen voor. In bet bloed bevindt zich altijd een beetje cholesterol.soms hecht zich wat cholesterol aan een beschadiging van de bloedvatwand. Dat hoeft niet erg te zijn. Als bet cholesterolgehalte van bet bloed niet hoog is, kan bet cholesterol weer loskomen van de wand. Bij een hoog cholesterolgehalte kan dit echter niet. Bovendien wordt de cholesterollaag aan de bloedvatwand dan steeds dikker. Het bloedvat wordt steeds nauwer. Na verloop van vele jaren kunnen hierdoor bloedvaten verstopt raken Dit wordt wel aderverkalking genoemd. Bij aderverkalking in een kransslagader kan een hartinfarct ontstaan. Dus die man heeft een groot probleem pappa? Ja daarom zijn die wegen bij hem ook zo dun. Hij krijgt vroeg of laat een hartinfarct. De laatste loodjes wegen het zwaarst Pappa mijn voeten doen pijn. Waar gaan we nou heen. Lissie was erg vermoeid. Ze waren bezig met de laatste dingen van de reis. Na de enge achtervolging door de bloedprop hadden ze niet meer goed kunnen rusten en Lissie was het zat aan het worden. Ze moesten naar nog maar een ding de nieren. Lissie had er niet zo veel zin in want ze was moe. Maar haar vader zei dat dit een van de laatste dingen was die ze gingen doen. Lissie geloofde haar vader blind. Sinds de dood van haar moeder waren haar vader en zei dikke maatjes geworden. Haar vader besteed meer tijd aan haar en ging wat minder werken. Lissie dacht nog vaak aan haar moeder maar haar vader zei dat dat alleen maar tranen maakte en ongeluk. Thuis hadden ze ook een stil hoekje met foto s en herinneringen aan haar moeder. Lissie miste ook haar vriendinnetjes en vrienden. Maar wat Lissie niet wist is dat Pappa had gehoord dat ze een belangrijke repetitie over het lichaam van de mens zouden krijgen. Dat zou zeggen of ze naar groep 4 over kon of niet. Het had te maken met leervermogen en Lissie zat op een school waar alleen de slimste kinderen op konden. En door de dood van haar moeder kon ze wat minder leren. En als je dingen ziet kan je het beter onthouden dacht haar vader. Haar vader zag veel toekomst in Lissie waardoor hij deze uitvinding had gemaakt. Lissie s toekomst was een van het belangrijkste in zijn leven. Volgens hem zou Lissie het gaan maken. Eindelijk bij de nieren Kijk mijn dochter na lang zweten zijn we er eindelijk. Ja pappa zeg dat wel. We gaan nu even rusten en Pagina 5 van 6

6 dan ka je de reis door de nieren aan. Oké? Ja pappa. Goede morgen dochter. Goede morgen goed geslapen? Ja ik droomde over de nieren. Wat leuk wil je dan gelijk beginnen? Nee suffie eerst nog wat eten. Oh wat ben ik dom! Ja pappa jij bent een sufferd. Lekker gegeten? Ja zeg dat wel. Zullen we beginnen? Ja! Ik heb er zin in! We beginnen. Bloed wat van de organen weg stroomt, is rijk aan koolstofdioxide en andere afvalstoffen. Deze afvalstoffen worden uit het bloed gehaald en uit het lichaam verwijderd. We noemen dat uitscheiding. Uitscheiding vind plaats in speciale organen. De longen scheiden het uit. De meeste andere afvalstoffen worden door de nieren uitgescheiden. De nieren liggen in de buikholte links en rechts van de wervelkolom, vlak onder het midden rif. Door de nierslagaders stroomt zuurstofrijk bloed naar de nieren. Zoals je hier ziet mijn dochter. Kan je die aaien pappa? Ik denk het wel maar ik zou het niet doen anders maak je er een enorme rotzooi van. Oké pappa. Dit bloed bevat de afvalstoffen van veel organen. De nieren halen deze afvalstoffen uit het bloed. Door de nieraders stroomt het gezuiverde bloed weg van uit de nieren. Een nier bestaat uit nierschors, niermerg en nierbekken. Nierschors en niermerg verwijderen niet alleen afvalstoffen uit het bloed maar ook overtollig water, overtollige zouten en allerlei schadelijke stoffen. De verwijderde stoffen heten urine. Wat is urine pappa? Urine is je plas. Ow grappig. In de nierbekken word urine verzameld. Zoals daar pappa. Uh dat is vies. Ja hé. Via de urineleiders wordt de urine afgevoerd naar de urineblaas. In de urineblaas word urine tijdelijk opgeslagen, zodat je niet voortdurend hoeft te plassen. Van tijd tot tijd word urine uit de urineblaas afgevoerd via de urinebuis. Eindelijk weer naar huis. We zijn klaar dochter wat vond je ervan? Hééééél leuk pappa. Maar ik mis ook mijn vriendjes dus ik wil graag terug. Zullen we gelijk gaan. Ja. Oké ik pak ff de afstandsbediening erbij. Oké pappa. Zoef. We zijn er! Weer naar school Zo pappa ik ben weer klaar voor school. Ik ga weer naar school doei. Eindelijk op school. Ik moet even rennen anders kom ik te laat. O ze zijn al bezig. Hallo Lissie. Ga zitten. Oké. We moeten een repetitie maken over je lichaam. Ben je er klaar voor. Ja ik ben er klaar voor. Zo juffrouw dat was een makkie. Is deze toets belangrijk? Jazeker hij telt een paar keer mee voor hoe je leervermogen is. Had je goed kunnen leren? Ja het was erg eenvoudig. Zal ik heb alvast even nakijken? Ja graag. Oké. Hier ligt die. Dit is hem toch? Uh ja. Zozo ik zie dat je goed heb geleerd. Maar iedereen maakt fouten het is nog nooit voorgekomen dat iemand deze toets foutloos heeft gemaakt. Nog steeds nul fout. Jij bent wel erg goed. Je hebt een 10! Dat meent u niet? Ja echt. Yes!!!! Pagina 6 van 6