havana #31 Hockey Niet alleen voor Floris-Jan en Fleur Social Coupé Doe eens gek: praat met een medereiziger

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "havana #31 Hockey Niet alleen voor Floris-Jan en Fleur Social Coupé Doe eens gek: praat met een medereiziger"

Transcriptie

1 havana Weekblad #31 voor de Hogeschool van Amsterdam 11 mei 2011 Hockey Niet alleen voor Floris-Jan en Fleur Social Coupé Doe eens gek: praat met een medereiziger Hbo-crisis HvA stroomt over door Inholland Studieschuld Betaal jij af tot in je graf?

2 Doorleren -advertentiewerkt Domein Onderwijs en Opvoeding Kom op 1 november naar de HvA conferentie over Leven Lang Leren informatie volgt binnenkort

3 Hockey Niet alleen voor Floris-Jan en Fleur Studieschuld Social Coupé Hbo-crisis Doe eens gek: praat HvA stroomt over met een medereiziger door Inholland inhoud Wekelijks geeft een van de redacteuren van Havana commentaar op een actuele kwestie. Bestuurlijke reflex Lenen zolang het kan 10 Amsterdamse studenten lenen er met een schuld van ruim 1200 euro boven het landelijk gemiddelde lustig op los. En afbetalen? Dat zien we dan wel weer. De stick is al lang niet meer van hout 12 Wie nog denkt dat alleen telgen van welgestelde gezinnen in het weekend op het hockeyveld staan, heeft het mis. Hockey lijkt op weg een heuse volkssport te worden, met bijbehorende borrel na afloop. Goed gesprek tussen de rails 17 Asociaal is het eigenlijk: in het openbaar vervoer wegduiken in je krant of achter je laptop. Waarom niet eens een goeie boom opzetten met een medereiziger? Voorstanders rechts, tegenstanders links 18 Studenten uit het debatklasje van Economie & Management bijten hun tanden stuk op zes door Havana bedachte stellingen. Hoeveel groter kan het nog? 21 Jaar na jaar neemt het aantal studenten toe, vooral op de HvA. Dit jaar door de crisis bij Inholland nog meer. Aannemelijk is dat de onderwijskwaliteit steeds verder onder druk komt te staan. Studenten van Inholland waren nauwelijks bekomen van het zoveelste slechte nieuws, of de HvA maakte al goede sier met het bericht dat tien hogescholen flink onder de maat presteren. Rector Jet Bussemaker haastte zich te zeggen dat de Onderwijsinspectie de HvA niet had onderzocht. Goed nieuws volgens de rector, want het betekent dat de waarde van het HvA-diploma onomstreden is. Een opmerkelijke conclusie. De inspectie selecteerde tien hogescholen en vijftien opleidingen op basis van schriftelijke enquêtes bij 41 onderwijsinstellingen. Ook de HvA werd aangeschreven, maar op basis van die antwoorden niet verder onderzocht. Dat zegt dus niets over de kwaliteit van het onderwijs. Op basis van het rapport is de conclusie van Bussemaker bovendien voorbarig. Vijftien van de vijftien onderzochte opleidingen scoren slecht. Een score van honderd procent, dat kan haast geen toeval zijn. Toch nuanceerde ook bestuurder Guusje ter Horst, voorzitter van de HBO-raad, het nieuws. Volgens haar is er nog steeds geen man overboord. Vijftien opleidingen op een totaal van 1200, wat zegt dat nu helemaal? Maar als je bedenkt dat de onderwijsinspectie ook nog eens elf willekeurig gekozen opleidingen in een controlegroep onderzocht en bij die opleidingen opmerkte dat er in alle gevallen verbeterpunten zijn, zegt het misschien toch iets. Bussemaker en Ter Horst schieten in een verdedigende houding, een reflex die niet bijdraagt aan de oplossing van de problemen. Het hbo heeft zo niet alleen te kampen met een imagoprobleem, maar ook met een inhoudelijk probleem. Kom nu nog maar eens aan bij een werkgever met een diploma van Inholland. Dat beeld poets je niet zomaar weg en vereist een gezamenlijke aanpak van heel het hbo bijvoorbeeld door het invoeren van landelijke exameneisen. Op korte termijn zal de HvA in ieder geval moeten inspelen op de acute problemen die zijn ontstaan bij Inholland. Studenten in spe die aanvankelijk voor Inholland zouden kiezen, doen dat nu voor de HvA. Nog meer studenten op een hogeschool die qua studentenaantallen zijn taks zo n beetje heeft bereikt. Het noopt bestuurders in het hbo maatregelen te nemen om de kwaliteit van het onderwijs echt te kunnen garanderen. Jeff Pinkster # 3 1 h a v a n a ingezonden brieven Make More Music is niet mislukt Betaal jij af tot in je graf? Coverbeeld: Bas Kocken Uw eerdere muzikale initiatief, bandjescompetitie Make More Music is ter ziele. Waarom zou een HvA-koor wel gaan lukken? De toon van deze vraag uit Koor populairder dan voetbal Havana 30 past niet helemaal bij het succes van Make More Music. Make More Music is een zeer succesvol muzikaal initiatief dat in 2002 door het toenmalige Instituut voor Information Engineering van de HvA is opgezet. Bands als Ali B & Sunwoofer (winnaar 2004), The Fudge (winnaar 2010 en dit jaar winnaar Grote Prijs van Nederland), 2Way Radio en huidig Serious Talent 3FM The Handsome Poets stonden op het Make More Music-podium. De veertien projectopdrachten, met in totaal 34 studenten van verschillende studierichtingen, hebben aangetoond dat Make More Music een interessant stagebedrijf is. Afgelopen jaar werd met vijf andere hogescholen uit de Randstad een gezamenlijk festival georganiseerd, afgesloten met een finale in een bomvolle Melkweg. Afgelopen september is besloten het wedstrijdelement uit Make More Music te halen. Het groeiend aantal bandjeswedstrijden, het moeilijk te controleren studentengehalte van de bands en de geringe HvA-successen lagen hieraan ten grondslag. Besloten werd om de activiteiten meer te richten op het faciliteren en coachen van studenten die naast hun studie muziek willen maken. Make More Music heeft een compleet ingerichte eigen oefenruimte voor HvAstudentenbands, er wordt een HvA-Koor opgezet en in september worden masterclasses georganiseerd. De eerste daarvan zal gaan over de muziek van de Beatles. Ik hoop met deze brief Make More Music een positievere klank te geven. Alex van Heeswijk, stichting Make More Music, docent bij Amsterdam Center for Entrepreneurship Havana is het weekblad voor studenten en medewerkers van de Hogeschool van Amsterdam 11 mei 2011 jaargang 16 / #31 Redactieadres Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, havana@hva. nl. Hoofdredactie Jim Jansen Zakelijk leider Paul van de Water Eindredactie Wim de Jong Redactie Carlijn van Donselaar, Lisa Hartog (redactieassistent), Jeff Pinkster, Ron Santing, Robert Simon (Havana International), Annemarie Vissers, Melanie de Vries (stagiair) Medewerkers Kim Bos, Stephanie Gude (projectbegeleider), Harmen van der Meulen (correctie), Catrien Spijkerman, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen, Dirk Wolthekker Fotografen Roger Cremers, Marc Driessen, Fred van Diem, Jan-Maarten Hupkes, Henk Thomas Illustratoren Bas Kocken, Pascal Tieman Vormgeving Hannah Weis Lay-out Death Valley Advertenties Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040AA, Zandvoort, telefoon fax of zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnementen 18,15 per jaar, opgave via de redactieassistent of per Drukkerij Dijkman Offset Diemen. Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen. ISSN De volgende Havana verschijnt woensdag 18 mei havana 3

4 4 havana nieuws

5 nieuws Beeld Cynthia van Elk Studiereisje New York Derde- en vierdejaars studenten bouwkunde staan voor het Cooper Union Building op Cooper Square in New York tijdens hun achtdaagse studiereis. Het negen verdiepingen tellende gebouw wordt geroemd om het groene design. Het gebouw is volledig van glas en heeft wandpanelen aan de buitenzijde waarmee de lichtinval en de temperatuur kunnen worden bijgestuurd. In het gebouw zijn zowel de ingenieursschool als de kunstacademie van The Cooper Union for the Advancement of Science and Art ondergebracht. De studiereis wordt elk jaar georganiseerd door de opleiding bouwkunde aan het einde van april. Studenten volgen een verplicht programma. (JP) havana 5

6 nieuws Jeff Pinkster (coördinatie) / Jim Jansen / Ron Santing / Catrien Spijkerman / Annemarie Vissers / Melanie de Vries / Dirk Wolthekker Beeld Marc Driessen HvA-student wint Ondernemersprijs Rebecca van der Wurff presenteert haar erotische kledinglijn. Midden op de foto winnaar Tom van Bokhoven. n n Tom van Bokhoven (26) heeft vorige week de Amsterdamse Student Ondernemersprijs 2011 gewonnen. Zijn bedrijf Green Claim eist voor klanten schadevergoedingen bij vertraging, annulering of overboeking van hun vlucht. Als ik honderdduizend euro in mijn achterzak had, zou ik ze in Green Claim investeren, zegt Yves Gijrath, oprichter van de Miljonair Fair en juryvoorzitter van de verkiezing die dit jaar voor het eerst werd georganiseerd door het platform Studentondernemers020. Ik geloofde Tom meteen. Hij is scherp, een sterke persoonlijkheid. Dat is minstens zo belangrijk voor een ondernemer als zijn idee. De voormalige student bouwtechnische bedrijfskunde: Jaarlijks blijven tientallen miljoenen liggen, omdat reizigers niet weten dat Aanbesteding catering moet opnieuw n n De aanbesteding van de catering in de kantines van de HvA en UvA moet worden overgedaan. Dat heeft Ineke Veenstra, hoofd facilitair beheer van de HvA en UvA, 28 april bekendgemaakt. Met de beslissing wil de HvA-UvA voorkomen dat rechterlijke procedures nog meer vertraging opleveren. Cateraars Compass Group en Vitam Catering (Sorbon) waren na de aanbesteding in maart naar de rechter gestapt omdat zij meenden dat de aanbestedingsprocedure niet eerlijk was verlopen. Sodexo won de aanbesteding en zou de rol van Sorbon vanaf 3 juni overnemen. Nu dat niet gebeurt, blijft Sorbon zeker tot en met 1 januari 2012 de kantines bemannen. ze volgens EU-wetten bij vertraging recht hebben op een vergoeding. Wij dienen voor hen claims in bij vliegmaatschappijen. 20 procent van de schadevergoeding houden we zelf, 5 procent gaat naar een groen goed doel, de rest is voor de klant. Tom runt zijn bedrijf met twee compagnons die nog aan de HvA studeren. De vijf finalisten kregen tijdens de finaleavond in Odeon honderd seconden om hun onderneming te pitchen. In de acht minuten daarna werden zij onderworpen aan een kritisch vragenvuur van de vierkoppige jury van succesvolle ondernemers. Gewiekste presentatoren praatten de avond aan elkaar. Floris van Bommel, telg uit de schoenenfamilie, vertelde aan de hand van anekdotes over zelfbedachte marketinggrapjes hoe leuk ondernemen is, in de zaal wisselden jonge mensen in colbertjes onophoudelijk visitekaartjes uit. Bijna iedereen in de zaal De rechter heeft een voorlopig oordeel geveld, maar in veel gevallen is dat ook het definitieve oordeel, aldus Kees Koppenol, hoofd Juridische Zaken van de HvA-UvA. Het College van Bestuur heeft daarom zijn knopen geteld. Er moet voortgang worden gemaakt, daarom is dit de meest verstandige keuze. Er komt een nieuwe aanbesteding waarbij wij acht slaan op wat de rechter heeft gezegd. Het is volgens Ineke Veenstra nog niet duidelijk wanneer de nieuwe aanbestedingsprocedure van start zal gaan. We gaan eerst goed bestuderen hoe we de procedure nu zullen aanpakken, zegt Veenstra. Wij waren van mening dat we de aanbesteding goed hadden aangepakt. We zullen dus moeten leren van onze fouten. Naar verwachting zal de nieuwe aanbestedingsprocedure opnieuw was ondernemer, of bezig er één te worden. Misschien wel het meeste opzien baarde kandidaat Rebecca van der Wurff, student commerciële economie aan de HvA. Haar bedrijf Pleasurements verkoopt online erotiek op hoog niveau : een gouden vibrator, een zweep van echt paardenhaar, couture lingeriesetjes die Lady Gaga draagt. Ik ben een liefhebber, ja. Dit miste ik in Nederland. Gijrath had het lef haar te vragen of ze de lingerie zelf niet even kon showen. Dat lijkt me meer iets voor als wij koffie gaan drinken, Yves, antwoordde Rebecca ad rem. Behalve de gewaagde onderneming van Rebecca laat Tom met zijn overwinning ook het fruitabonnement voor bedrijven van HvA-student Boy Lokhoff, de online boekhouddienst voor zzp ers van VU-student Jan-Willem Snoeker en de bonnetjesdeclaratie-app van UvA-student Pieter Verbruggen achter zich. (CS) maanden in beslag nemen en daarmee opnieuw veel geld kosten. Jørgen Vestjens, operationeel directeur van Sorbon, heeft zich verbaasd over de gang van zaken. Het komt wel vaker voor dat er in een proces van aanbesteding fouten worden gemaakt of onjuistheden naar boven komen, waardoor een aanbesteding over moet. Maar als je kijkt naar de grootte van deze aanbesteding dan is dat vrij bijzonder. De catering van de coffeecorners en de koffieen snackautomaten heeft geen vertraging opgelopen. MiCaffè en Maas International nemen dat deel van de catering op beide onderwijsinstellingen vanaf 3 juni voor hun rekening. Vooralsnog is onbekend wat Sodexo gaat doen, nu het cateringcontract wellicht definitief aan hun neus voorbij is gegaan. (JP/JJ) Batavierenrace Het team van de Rijksuniversiteit Groningen heeft op 7 mei de 39ste editie van de Batavierenrace gewonnen. Het Amsterdamse Universiteitsteam, bestaande uit UvA- VUen HvA-studenten, eindigde op de tweede plaats. De winnaars liepen de jaarlijkse studentenhardloopwedstrijd over 177 kilometer in een tijd van 10 uur, 41 minuten en 4 seconden. Het team uit Amsterdam deed dat in een tijd van Dit jaar deed een recordaantal van achtduizend studenten mee. De wedstrijd begint altijd in de nacht van vrijdag op zaterdag om 00:00 uur in Nijmegen. Het parcours loopt via Duitsland en de Achterhoek naar de campus van de Universiteit Twente in Enschede. (DW) Beauty & brains HvA-student Fotis Sahertian (22, commerciële economie) en UvA-beauty Roos Vogel (18, theaterwetenschap) zijn doorgedrongen tot de finale van de Student of the Year-verkiezing. Samen met vier andere studenten strijden de twee voor een finaleplek van de jaarlijkse wedstrijd. Fotis en Roos lieten de afgelopen weken ruim 350 inschrijvers voor de beautyen brainsverkiezing achter zich. Op 19 mei zal tijdens de award-avond Bal11 in Ahoy bekend worden gemaakt of een van de twee Amsterdamse studenten een jaar lang de titel Student of the Year mag dragen. (AV) Campuscontract Huurcontracten die voor 2007 zijn verstrekt door studentenhuisvester Duwo, worden voorlopig niet meer omgezet in zogeheten campuscontracten. Dat heeft de rechter bepaald. De studentenhuisvester verstrekt de contracten sinds 2007 en wil daarmee voorkomen dat studenten na hun studie te lang in hun woning blijven wonen. Met een campuscontract zijn studenten verplicht binnen zes maanden na hun afstuderen te verhuizen. Duwo en andere studentenhuisvesters willen zo het kamertekort aanpakken. De rechter heeft nu bepaald dat de contracten die voor 2007 zijn verstrekt niet meer mogen worden omgezet in een campuscontract. Eerder oordeelde een rechter in Delft nog dat dit geen probleem is. Duwo gaat daarom in beroep tegen de uitspraak. (JP) Informatica verhuist later De opleidingen informatica en technische informatica blijven komend studiejaar gehuisvest op de Duivendrechtsekade. Volgend jaar zullen beide opleidingen naar alle waarschijnlijkheid op de Amstelcampus gehuisvest worden. De opleidingen verhuisden september vorig jaar uit de Leeuwenburg wegens ruimtegebrek. Het aantal studenten van deze opleidingen was ook dit jaar weer gegroeid, daarom moest er gezocht worden naar een grotere locatie. Het was aanvankelijk de bedoeling dat ze komend studiejaar alweer zouden terugkeren naar de Leeuwenburg. (JP) 6 havana

7 nieuws Hogescholen moeten zich opsplitsen n n SP-Kamerlid Jasper van Dijk wil dat grote hogescholen zich opsplitsen in kleinere onderwijsinstellingen om zo de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Komende week zal hij een voorstel indienen tijdens een onderwijsdebat in de Tweede Kamer. De schaalvergroting in het hoger beroepsonderwijs is echt doorgeslagen, zegt Van Dijk, die meent dat de problemen in het hbo zijn ontstaan doordat veel hogescholen bewust op schaalvergroting hebben ingezet. Daardoor verdwijnt er te veel geld in bureaucratie en wordt het onderwijs verwaarloosd. Het Kamerlid wil daarom dat onderwijsinstellingen financieel gestimuleerd worden om zich op te splitsen om zo de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Het voorstel volgt op een onderzoek van de Onderwijsinspectie bij vijftien bacheloropleidingen van tien hogescholen. Daarbij werd specifiek gekeken naar alternatieve afstudeertrajecten en de bewaking van het eindniveau. Alle onderzochte opleidingen scoorden slecht. Evenals de elf opleidingen die in een controlegroep onder de loep zijn genomen. Vier opleidingen van hogeschool Inholland kregen het predicaat zeer zwak. De inspectie hamert wat Van Dijk betreft dan ook terecht op de scherpere eisen die aan opleidingen gesteld moeten worden. We zullen meer moeten gaan doen aan het toezicht op de examens. De vage diplomaeisen vormen een dodelijke combinatie met onderwijsmanagers die zo veel mogelijk budget willen binnenhalen. Het afleveren van studenten is belangrijker geworden dan het geven van goed onderwijs. Tijdens het debat in de Tweede Kamer zal Van Dijk verder voorstellen om landelijke exameneisen in te voeren en om te stoppen met de financiering op basis van diploma s. Sander Breur, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), zegt er geen problemen in te zien dat de instellingen zelf groot zijn. Wat we nu geleerd hebben is dat het niet zozeer de instellingen zijn, maar de opleidingen die falen. Daarom moeten studenten en docenten meer zeggenschap krijgen. Zij hebben belang bij goed onderwijs en een goed diploma. Bestuurders hebben hele andere belangen, daarom moeten we dit er tegenover plaatsen. (JP) Meer over de hbo-crisis op pagina 19 HvA-agenda 18 mei Openbare les Op 18 mei houdt dr. Leonieke Boendermaker, lector Implementatie in de Jeugdzorg (DMR), een openbare les over evidence based werken en de implementatie van interventies in de jeugdzorg in de Leeuwenburg. Goede implementatie van interventies in de jeugdzorg blijkt lastig, maar is noodzakelijk voor het bereiken van positieve resultaten. Het vergt een grondige voorbereiding en een omgeving waarin inhoudelijke feedback op het uitvoeren van interventies gebruikelijk is. Training van medewerkers alleen is onvoldoende. Deze Openbare Les gaat in op manieren om interventies goed te laten wortelen in de dagelijkse hulpverleningspraktijk. Wachten op een nieuwe Oranje-hausse n n De vuvuzela was de WK-hit van afgelopen zomer. Maar na de verloren finale was de lol er toch snel af. Wat doe je dan als je er nog hebt? SoccerID, het sportmarketingbedrijf van Arnoud Lips, instructeur, consultant en docent aan de Johan Cruyff University, dacht in 2009 een gat in de markt te hebben gevonden. In de aanloop naar het WK in Zuid-Afrika, sloot het bedrijf een exclusieve deal met de Zuid-Afrikaanse leverancier van de vuvuzela, het plastic blaasinstrument dat de stadions tijdens de wedstrijden vulde met lawaai. Maar vanwege een onbetrouwbare internationale klant heeft Lips er nu nog zo n liggen. U dacht een grote klapper te maken met de vuvuzela? Ja, wij mochten de toeter exclusief aan heel West-Europa gaan leveren. Wat ging er mis? Het bleek onmogelijk om patent op de vuvuzela aan te vragen. In China zijn ze ontzettend gehaaid in het namaken van producten, en daar liggen de productiekosten veel lager. Het gevolg was dat er in groten getale goedkopere vuvuzela s op de Europese markt kwamen. En toen bleef u met een hele partij zitten? We verkochten de vuvuzela s per order, in totaal zo n Op het laatst kregen we nog een order van een Duits bedrijf, dat er wilde hebben. We hebben wel een aanbetaling gehad, maar vervolgens verdween het contactpersoon van het bedrijf. Niet meer te traceren. U kunt het geluid waarschijnlijk niet meer horen. Haha, nou dat valt wel mee, hoor. Ze liggen nu gewoon in een loods van een vriend van me in de Zaanstreek, dus ik heb niet alle dozen in mijn woonkamer staan. Maar het heeft de winst wel bijna teniet gedaan, ja. We kochten de vuvuzela s voor ongeveer twee euro per stuk in, en verkochten ze weer voor drie euro. Reken maar uit. Maar raakt u ze nog kwijt? Ach, af en toe koopt iemand er eens wat. En we wachten gewoon op de volgende Oranjehausse. De Olympische Spelen in Londen komen er aan, dus wie weet. Misschien wil de HvA er wel wat, om al het hbo-leed van de laatste tijd weg te blazen. (RS) Anna heeft niets verkeerds gedaan n n Anna Caupain, de studente die tijdens de medezeggenschapsverkiezingen mails verstuurde, heeft niets verkeerd gedaan. Dat stelt Wim Hendriksen, voorzitter van het Centraal Stembureau (CSB). Anna heeft geen aanwijsbare regel overtreden. Ze heeft een middel gebruikt waar iedereen bij kan. Daarbij had ze geen geldelijk gewin op het oog en daarom vinden wij als CSB dat ze niets verkeerd heeft gedaan, laat hij weten. Hoewel het CSB vindt dat het winnen van stemmen op deze manier geoorloofd is, moeten er volgens het bureau wel duidelijkere regels voor het voeren van campagne komen. Op dit moment staat niet duidelijk beschreven wat wel en niet geoorloofd is. Het CSB heeft contact opgenomen met de juridische afdeling van de school om voor de volgende verkiezingen duidelijkere regels op te stellen. Verschillende kandidaten trokken de overwinning van Anna (22, eerstejaars hborechten) in twijfel omdat ze onrechtmatig gehandeld zou hebben. Op een slimme manier wist Anna via medestudenten te informeren over haar kandidaatschap. De student behaalde 958 stemmen, ruim 700 stemmen meer dan Faissal Amraoui (international business & management studies) die op de tweede plek eindigde. Sommige kandidaten maakten de vergelijking met het versturen van spam. Anna zelf zei eerder al niets onrechtmatigs gedaan te hebben. Die mailadressen zijn openbaar. In het adressenboek van je HvA account kun je iedereen terugvinden. Ook volgens het reglement voor het gebruik van computer- en netwerkfaciliteiten is het versturen van een grote hoeveelheid s niet verboden, zolang het maar voor studie en vakgebied is. In hetzelfde reglement staat ook dat de gebruiker het recht heeft naar eigen inzicht te versturen en te ontvangen van en naar alle bereikbare netwerken, voor zover deze netwerken voor bereikbaar zijn zonder verdere aanpassing van de programmatuur of infrastructuur. (MdV) 19 mei Studerende Ouders Tijdens de Bijeenkomst Studerende Ouders legt een studentendecaan uit wat de mogelijkheden zijn voor studerende ouders en welke instanties je kunnen steunen, twee ervaringsdeskundigen zullen hun verhaal doen, en tijdens de lunch is er genoeg gelegenheid om ervaringen te delen met anderen, contacten te leggen en vragen te stellen. Leeuwenburg, Weesperzijde 197, lokaal A Voor meer informatie en aanmelden stuur je een naar studerendeouders@hva.nl. 19 t/m 21 mei The Unbound Book Het algemene begrip van wat een boek is, is gebaseerd op een eeuwenlange ervaring met de drukpers. Dit begrip is hard toe aan herziening. De hedendaagse multimediale inhoud en online vormen van auteurschap bieden totaal nieuwe vergezichten voor boekachtige functies en vormen. The Unbound Book is een conferentie over lezen en uitgeven in het digitale tijdperk. Met paneldiscussies, lezingen, workshops en zelfs een boekpresentatie brengt The Unbound Book schrijvers, bibliothecarissen, uitgevers, mediatheoretici en ontwerpers bij elkaar om samen de nieuwe rollen binnen dit veranderende landschap te benoemen. e-boekenstad.nl/unbound havana 7

8 nieuws Op naar een derde Gouden Eeuw n n Wat burgemeester Eberhard van der Laan betreft gaat Amsterdam een nieuwe Gouden Eeuw tegemoet. Dat zei hij onlangs in de Fraijlemaborg als eregast op een bijeenkomst van Hou en Trouw, de alumnivereniging van de HES De naam Hou en Trouw deed Eberhard van der Laan aanvankelijk denken aan een vereniging voor oud-militairen. De burgemeester geeft in de Noordserre van de Fraijlemaborg toe dat hij met die gedachte de vereniging voor oud-studenten van de HES ernstig tekortdoet. Met die associatie zat ik er volledig naast. In de stukken die ik heb gelezen kwam ik niet de minste oud-leden tegen: Anton Philips en Floor Wibaut. Het is mij daarom een waar genoegen voor u te mogen spreken. In de ruim 125 jaar dat de vereniging nu bestaat heeft vrijwel elke Amsterdamse burgemeester op een bijeenkomst van Hou en Trouw gesproken over een economisch thema. In zekere zin zijn ze dat de vereniging ook verplicht: het was een oud-lid van Hou en Trouw dat de gemeente Amsterdam in 1920 een pand aan de Herengracht 502 cadeau deed. Dat gebeurde op een bijzondere voorwaarde: de woning moest voortaan gebruikt worden als ambtswoning van de burgemeester. De huidige bewoner van nummer 502 wijdde zijn toespraak aan de Amsterdamse economie. Amsterdam komt op een hele goede manier de crisis door. Volgens Van der Laan liegen Beeld Marc Driessen de cijfers er niet om. Van elke zeven euro die wordt uitgegeven in Nederland wordt er één in deze regio uitgegeven. Vorig jaar kwamen er zelfs 120 nieuwe internationale hoofdkantoren naar Amsterdam. Dat is zelfs een trend. In 2009 kwamen er 115 naar de stad en het jaar daarvoor 110. Die sterke economische positie moeten we handhaven. Het is de rode lijn in het betoog van de burgemeester. Bij de ongeveer honderd aanwezigen benadrukt hij dat economie, groen en cultuur de komende jaren leidend moeten worden in het beleid. We moeten de gateway tot Europa worden. Dat is een flinke klus, want we liggen niet in het midden van Europa. Volgens Van der Laan moet Amsterdam daarom de komende jaren veel gaan samenwerken in de regio en het buitenland om nog belangrijker in Europa te worden. Hoewel Van der Laan toegeeft chauvinistisch te zijn, sluit hij groots af. Wat mij betreft gaan we een derde Gouden Eeuw tegemoet. (JP) Idee kan hele branche veranderen n n De techniek is toepasbaar in vliegtuigen, zeilschepen en Formule 1-racewagens en dingt volgende week mee naar de Nieuwe Ideeënprijs. Het is het enige HvA-idee dat kans maakt op de hoofdprijs van drieduizend euro. Beeld Hugo van Tienhoven Docenten Hugo van Tienhoven (ED&I) en Marcel Binkhorst (ondernemer, betrokken bij het Innovatielab van de HvA) zijn verantwoordelijk voor de enige inzending van de HvA. Ze ontwierpen een vervormbare vleugel voor onder meer vliegtuigen en boten. Jaren geleden bedacht ik een stabilisatiesysteem om zeilschepen rechter op te laten varen, legt Binkhorst uit. Want als een zeilschip rechter op staat, vangt het zeil meer wind. En dan wordt de wind dus beter benut. Het idee dingt komende dinsdag mee naar de hoofdprijs van de zesde editie van de Nieuwe Ideeënprijs op het Science Park. Samen met vier andere deelnemers van de UvA moeten de docenten zo kort mogelijk een idee presenteren dat zowel origineel, innovatief als uitvoerbaar is. Twee jaar geleden begon Binkhorst het project Amorfin vorm te geven met studenten in het Innovatielab. Hoewel de theorie duidelijk was, moest de praktische haalbaarheid nog worden onderzocht. Binkhorst: Neem bijvoorbeeld het roer van een schip: bij een hoekverdraaiing bouw je druk op aan één kant. Aan de andere kant ontstaat dan een vacuüm. Op deze manier bestuur je een schip of laat je een vliegtuig opstijgen. Maar bij zes à zeven graden verdraaiing ontstaat er werveling. En werveling betekent meer weerstand. Het ontwerp van Binkhorst lost dat probleem op door met een minimale verdraaiing van een roer, een maximaal lifteffect te bereiken. Je moet het zien als een vervormbaar vleugelprofiel, toepasbaar bij vliegtuigen en boten, Het roer van een schip met een vervormbaar vleugelprofiel. dat onder iedere mate van luchtdruk de meest efficiënte vorm aanneemt. Lagere weerstand en dus efficiënter. Het is een foil, een vleugelprofiel, met een hele kleine bewegingsgrens maar het genereert hele grote liftkrachten. Binkhorst ziet de finale met vertrouwen tegemoet. De techniek is breed inzetbaar. Echt een efficiënte vorm van toegepaste wetenschap, iets dat toe te passen is bij vliegtuigen, zeilschepen, maar ook duikboten en zelfs Formule 1. Het kan een hele branche veranderen. (RS) afstuderen Jeroen Lafeber (25) Ergotherapie Als ouders of leerkrachten het idee hebben dat er iets mis is met een kind, kunnen er tests worden gedaan om te checken wat er precies aan de hand is. Dat kan bijvoorbeeld te maken hebben met mobiliteit, kracht, motoriek of communicatie. Om te achterhalen wat er aan de hand is gebruiken de meeste tests een vergelijkend model. Kinderen worden dan vergeleken met leeftijd- of klasgenoten. Maar SCOPE-NL, het model waarop ik afstudeer, richt zich op het individu. Op de uniekheid van het kind zelf, niet de verhouding tot anderen, of een soort gouden norm waaraan het kind moet voldoen. Deze in Amerika ontwikkelde test checkt op alle diagnoses. Dat klinkt algemeen, maar dat is juist de kracht. Je krijgt snel en simpel een beeld van waar de problemen liggen. Vanaf daar kan de therapeut een geschikte therapie uitdenken om een kind met beperkingen toch mee te laten doen. Een vorige afstudeergroep had een conceptvertaling gemaakt. Samen met medestudenten Willianne Brouwer en Daisy Weijts heb ik dit model verfijnd, aangepast en in praktijk gebracht. Zo n twaalf praktijken in Nederland en België hebben het model uitgeprobeerd. Wij hebben de therapeuten trainingen gegeven: hoe moeten ze dit instrument gebruiken, waar moeten ze op letten en hoe moeten de resultaten geïnterpreteerd worden? Die therapeuten hebben kinderen geobserveerd in vele verschillende situaties. En met succes. De test wordt nu al gebruikt door een aantal van hen. Het is mooi dat je iets neerzet, iets betekent voor de praktijk. En het is natuurlijk leuk dat je naam ergens op staat. HvA + De intensieve begeleiding tijdens moeilijke momenten. De docenten waren er echt voor me. HvA Ik heb eens een toets over moeten doen omdat het resultaat was kwijtgeraakt. In de administratie of zo, weet ik het. Het vervelende was dat ik een acht had gehaald, en dat het een praktijktoets was. Onder geen beding kon er iets geregeld worden. Daar was ik toen wel even ziek van. n Ron Santing 8 havana

9 prikbord Hebt u nieuws voor deze pagina? Mail havana@hva.nl. DBSV Golfcursus DBSV Sportstrijd DEM Database Voor de Amsterdamse Olympische Dagen (AOD) is men nog op zoek naar studenten die het onderdeel golf willen begeleiden. Om welbeslagen ten ijs te komen krijg je eerst een introductiecursus golf. Deze cursus zal plaatsvinden op golfbaan Borchland, vlakbij de Amsterdam ArenA, en zal drie vrijdagmiddagen duren (twee uur per keer). Met de opgedane vaardigheden zal je tijdens de Olympische dagen groepen kinderen begeleiden. De Amsterdamse Olympische dagen vinden plaats op 16 en 17 juni, en zijn voor alle eerstejaars verplicht. Mocht je deze verplichting met een potje golf willen voldoen: check het intranet voor meer informatie. In het Universum wordt op 20 mei een megacompetitie georganiseerd tussen verschillende sportteams van de HvA, UvA, VU, Inholland en het ROCvA. Tijdens de eerste Student Games Amsterdam strijden studenten en medewerkers in verschillende sporten tegen elkaar. In de sporthal op het Science Park worden die dag toernooien voetbal, volleybal en squash gehouden. Ook worden er workshops klimmen en freerunnen gegeven. In de workshop boksen kunnen deelnemers zelfs sparren met bokskampioen Innocent. Meedoen is gratis, maar deelnemers moeten zich wel inschrijven en een teamnaam opgeven. www. studentgamesamsterdam.nl DEM Tien jaar DMCI MIC ey DMCI Apps In de mediatheek van Economie & Management is sinds kort de database ABI/Inform te vinden. De database bevat informatie over bedrijfsstrategieën, managementtheorieën, productontwikkeling en het concurrentielandschap. Ook zijn complete jaargangen beschikbaar van belangrijke business- en managementtijdschriften als Academy of Management Journal, Foreign Affairs, Nation s Business en Journal of Marketing. Op deze manier biedt de database een historisch perspectief op management en economische ontwikkelingen. Nieuw zijn ook de vele jaarverslagen, bedrijfsrapporten, marktanalyses en hoofdstukken uit toonaangevende boeken. De database kan geraadpleegd worden via De opleiding sportmarketing bestaat dit jaar tien jaar. Twee dagen lang viert de opleiding het jubileum. Op donderdag 29 september wordt het congres Sportmarketing 10.0! Toekomstscenario s voor 10 sportmarkten georganiseerd. Vrijdag 30 september wordt een sportieve dag met als afsluiting een wereldrecordpoging in het Olympisch Stadion. Daarna volgt een barbecue en tot slot een spetterend feest in het Frans Otten Stadion. Genodigden zijn alumni, studenten, medewerkers, relaties en het werkveld. In juni vindt voor de tweede keer de uitreiking van de Gouden MIC ey plaats. Dit is de prijs voor het mooiste/ beste/origineelste product van mic. Er zijn drie categorieën: individueel product, groepsproduct en afstudeeropdracht. Maak jij iets waar je trots op bent en is de beoordeling voldoende? Geef je dan op voor de profielvoorronde van de Gouden MIC ey. Win je de voorronde dan sta je in de opleidingbrede finale en maak je kans op de prijs. Inschrijven via het intranet: inschrijfformulieren invullen en mailen naar goudenmicey@hva. Apps for Amsterdam is een initiatief om zo veel mogelijk data van de gemeente Amsterdam voor iedereen toegankelijk te maken. Softwareontwikkelaars en studenten kunnen deze statistische informatie of open data vertalen naar applicaties voor bijvoorbeeld smartphones, web of Facebook. Apps for Amsterdam is een samenwerking tussen Waag Society, gemeente Amsterdam en Hack de Overheid. Op 25 mei volgt de prijsuitreiking. www. appsforamsterdam.nl DG Accreditatie DOO NeMaS DOO SIS De opleidingen fysiotherapie en ergotherapie organiseren een bezoekdag ten behoeve van de accreditatie, een onderzoek om de kwaliteit van opleidingen te beoordelen. De komende maanden komen er op beide opleidingen panels langs die met studenten, docenten en het management zullen praten. Vanwege de bezoekdag hebben de opleidingen een open spreekuur opgezet. Tijdens dit spreekuur kunnen studenten en docenten met het team van gedachten wisselen over zaken die van belang zijn voor de uiteindelijke beoordeling van de opleidingen. Tijden worden nog bekendgemaakt. De bezoekdag van fysiotherapie is op 27 mei en die van ergotherapie op 23 juni. Het Nederlands-Marokkaans Studentenplatform (NeMaS) organiseert vrijdag 20 mei een debat over onderwijs, cultuur en integratie. Bij het debat zijn ondermeer PvdA-Kamerlid Tanja Jadnanansing, islamoloog en jongerenimam Yassin El Forkani en hoogleraar politicologie Jean Tillie aanwezig. Het platform, dat is opgericht door docent Zineb Lekbir en studenten van het domein Onderwijs & Opvoeding, wil een bijdrage leveren aan het studiesucces van Nederlands-Marokkaanse studenten. Het debat wordt gehouden tussen en uur op de Wenckebachweg (lokaal A0.17) en is voor alle studenten van DOO toegankelijk. Docenten en slb ers kunnen zich vanaf september inschrijven voor de SIS-trainingen. In het nieuwe studiejaar moet elke docent alle studieresultaten zelf invoeren in het Studenten Informatie Systeem (SIS). Voor docenten betekent dit dat zij na de eerste toetsweken te maken krijgen met het nieuwe systeem. Daarom zullen de trainingen kort voor het bekend worden van die toetsresultaten worden gehouden en wel in de weken 41 en 43. Nadat de training is gevolgd, wordt een docent geautoriseerd om gegevens in SIS in te voeren. De training voor docenten en die voor slb ers nemen allebei een halve dag in beslag. DT Zuid-Afrika HvA E-day HvA Festival Zit je in het tweede of derde jaar van je studie? Wil je in september 2011 of januari 2012 naar het buitenland? Kom dan naar de presentatie van Albert van Oudheusden, voorzitter van Uitwisseling Nederland Suid Afrika (UNSA). Het doel van UNSA is het bevorderen van de onderwijsverhouding tussen Nederland, Vlaanderen en Zuid-Afrika. UNSA heeft al meer dan 36 jaar ervaring met het plaatsen van studenten in Zuid-Afrika. In deze periode zijn er meer dan studenten geplaatst. Dinsdag 17 mei, tot uur, lokaal C1.02, gebouw Leeuwenburg. De UvA en de HvA organiseren 12 mei de Entrepreneurshipday: een dag voor ondernemende studenten. De dag wordt geopend door Paul Doop (vicevoorzitter College van Bestuur) en Hans Brouwer (winnaar Business Award 2011). Daarna zijn er workshops te volgen met thema s als Ondernemen voor een betere wereld en Van idee tot BV. Gedurende de dag is er een ondernemersmarkt en is er uitgebreide informatie beschikbaar over de stappen die nodig zijn om een bedrijf te beginnen. Aan het eind van de dag delen ondernemers hun blunders en is er een ondernemersveiling waarbij studenten zich kunnen laten veilen om bij startende ondernemers aan te sluiten. Het Amsterdams Studenten Festival gaat 13 mei weer van start. Het festival heeft diverse disciplines en spoort studenten aan om hun culturele talent te ontplooien en te ontwikkelen. Bij elke discipline is een jury aanwezig die de talenten beoordeelt en een winnaar aanwijst per discipline, waarbij aantrekkelijke prijzen worden uitgedeeld. Ieder jaar wordt er een nieuwe selectie aan disciplines gemaakt, dit jaar bestaat het festival uit tien disciplines. De keuze is gebaseerd op successen van afgelopen jaren en eigen, nieuwe ideeën. havana 9

10 studieschuld Liever een schuld dan op een houtje bijten Met een schuld die ruim 1200 euro boven het landelijke gemiddelde ligt, lenen UvAen HvA-studenten er lustig op los. Is lenen verantwoord of wordt het een molensteen om je nek? Gijs van der Sanden De studieschuld: veel mensen kijken er tijdens hun studententijd nauwelijks naar om, maar schrikken zich wezenloos als ze het bedrag inclusief rente na het afstuderen onder ogen moeten zien. Niet voor niets is het onderwerp al jaren een heet hangijzer in de politiek. Vorig jaar berichtten de media nog uitgebreid dat studenten steeds onverschilliger lijken te worden over hun schuld en massaal meer zijn gaan lenen. Niet alleen uit bittere noodzaak, maar ook om hun avondjes in de kroeg en reizen naar exotische oorden te financieren. Veel studenten met een schuld bleken zich niet bewust te zijn van de gevolgen van hun leengedrag voor hun latere leven. Ronald Plasterk, toen nog minister van Onderwijs, riep studenten al begin 2009 in een brief op om bewust te lenen. Daarmee wilde hij voorkomen dat studenten een te hoge schuld opbouwen. De cijfers liegen er inderdaad niet om. Bedroeg de landelijke gemiddelde schuld na afstuderen in 2004 nog euro, in 2010 was dat bedrag met euro bijna verdubbeld. Uit resultaten van het Asva onderzoeksbureau dat op verzoek van Folia en Havana een enquête heeft opgesteld over het leengedrag van UvA- en HvA-studenten blijkt dat bedrag bij deze studenten zelfs 1200 euro hoger te liggen, namelijk op euro. En misschien nog wel opvallender: ruim 34 procent van de ondervraagde studenten heeft geen idee hoe hoog zijn of haar schuld is. Tegenstijdig genoeg lijkt het huidige kabinet zich nergens druk om te maken. Sterker nog, wie volgend jaar na zijn bachelor wil doorstuderen, ontkomt er niet meer aan. Als de plannen doorgaan hebben studenten per september 2012 namelijk nog maar drie jaar recht op een prestatiebeurs; daarna wordt een sociaal leenstelsel van kracht voor diegenen die een mastergraad willen behalen. In een tijd van bezuinigingen is het huidige systeem van studiefinanciering niet meer houdbaar, vindt de overheid. Zij rechtvaardigt het leenstelsel door erop te wijzen dat studeren een investering in jezelf is; later gaan studenten genoeg verdienen om hun schuld probleemloos af te kunnen lossen. Maar is dat wel zo? Website Maarten van den Heuvel (29) studeerde bewegingswetenschappen aan de VU en is al een paar jaar afgestudeerd. Tijdens zijn studie bouwde hij een schuld op van rond de euro. Net als de meeste studenten ben ik begonnen met lenen zonder al te veel na te denken over de consequenties daarvan voor mijn latere leven, zegt hij. Maar nu ik aan het afbetalen ben, merk ik pas dat het toch een hap is uit mijn budget. Mijn schuld valt nog mee, maar ik hoor van zo veel mensen: had ik er maar beter over nagedacht. Om zijn studieschuld en de rente die daar maandelijks over wordt berekend inzichtelijk te maken, zette Maarten een tijd terug wat gegevens in een Excelbestand. Daaruit bleek dat een schuld bij DUO ondanks de relatief lage rente toch al snel in de papieren loopt. Omdat veel mensen in zijn omgeving worstelen met het terugbetalen van hun studieschuld, spoorde een vriend hem aan de website watkostmijnstudieschuld.nl op te richten. Hierop kun je zien hoeveel rente je over je schuld betaalt en hoeveel je bespaart door vervroegd af te lossen. Een rekenvoorbeeld. Stel dat je een schuld hebt van euro. Los je daarvan maandelijks 100 euro af tegen het huidige gunstige rentepercentage van anderhalf procent dan ben je 13,5 jaar bezig met terugbetalen, en heb je meer dan euro aan rente betaald. Maarten: De website is niet bedoeld om studenten te betuttelen, maar ik hoop wel dat ze op basis van de informatie een meer weloverwogen keuze kunnen maken. Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) zou ongetwijfeld met Maartens boodschap instemmen. Het instituut deed vorig jaar een grootschalig onderzoek naar studenten en hun leengedrag. Daaruit bleek dat er nogal wat misverstanden onder studenten bestaan over een lening bij DUO. Zo denken veel mensen die lenen dat er een reële kans is dat hun schuld wordt kwijtgescholden, terwijl dat maar in drie procent van de gevallen gebeurt. Een groot gedeelte is zich bovendien niet bewust van het feit dat de studieschuld gevolgen kan hebben voor het afsluiten van een hypotheek. En tweederde van de studenten weet niet dat de rente over hun schuld al berekend wordt op de dag dat ze hun eerste uitkering ontvangen. Lanterfanten Annemarie Koop, woordvoerder bij het Nibud, heeft ambivalente gevoelens over de plannen van de overheid om een sociaal leenstelsel in te voeren. Wij adviseren studenten altijd dat ze moeten proberen rond te komen zonder bij te lenen, zegt zij. Maar als de overheid de huidige plannen doorvoert, dan is het niet anders. Koop verwacht dat studenten met een mastergraad hun studieschuld waarschijnlijk zonder al te grote problemen kunnen terugbetalen, maar ze blijft kritisch over het naar hartenlust lenen. Ook al zijn studenten straks misschien genoodzaakt een lening af te sluiten, dat mag geen vrijbrief zijn om alle remmen los te gooien. Lenen om relaxed te kunnen leven is en blijft bijzonder onverstandig, zegt de budgetdeskundige. Daar denkt Raisa ter Smitte (25) heel anders over. Ze doet de master sociologie aan de UvA en heeft een schuld van rond de euro. Dat geld is niet alleen maar opgegaan aan boeken en collegegeld, maar bijvoorbeeld ook aan reizen, etentjes en andere vrijetijdsbesteding. Veel mensen doen net alsof investeren in jezelf alleen maar draait om studiegerelateerde zaken, maar voor mij gaat die investering ook om de leuke dingen in het leven, zegt Ter Smitte. Studeren is meer dan met je neus tussen de boeken zitten. Lui is de sociologe in spe zeker niet. Ze is met mbo begonnen en schrijft nu haar masterscriptie voor de UvA. Ik studeer veel, en heb ook altijd een bijbaantje gehad. Als ik ga lanterfanten, vind ik niet dat ik recht heb op mijn lening. Ter Smitte is niet bang dat ze later het geld niet kan terugbetalen. Naar eigen zeggen is het geleende geld nu meer waard dan over een paar jaar, als ze een goed inkomen heeft. Ik ben heel erg gemotiveerd om te gaan werken, dus dat terugbetalen gaat echt wel lukken. Ik maak me eerlijk gezegd nergens zorgen om. Daarmee is ze een uitzondering, want uit de enquête van de Asva blijkt dat 70 procent van de UvA en HvA studenten zich wel eens druk maakt om zijn of haar schuld. Toch maakt niet elke UvA-student zonder meer gebruik van de mogelijkheid tot lenen. Bauke (23, muziekwetenschap, achternaam bekend bij de redactie) is er zelfs fel op tegen. Hij ergert zich aan de vanzelfsprekendheid waarmee medestudenten het geld van DUO maandelijks in ontvangst nemen. Studenten vinden altijd maar dat ze aanspraak kunnen maken op publiek geld, maar waarom eigenlijk? vraagt hij zich af. Zo veel mensen gebruiken hun lening alleen maar om sigaretten en drank van te kopen. Het ontgaat ze kennelijk volledig dat er mensen in de echte wereld zijn die daarvoor op moeten draaien. Een veelgehoord punt van kritiek is dat het te makkelijk zou zijn voor studenten om geld te lenen bij DUO. Waar andere financieringen hardnekkig worden ontmoedigd door slogans als Let op! Geld lenen kost geld! zijn op de website van de overheidsinstelling een paar muisklikken voldoende om maandelijks honderden euro s extra op je rekening te krijgen bijgeschreven. Een verleiding die voor veel studenten met een krap budget moeilijk is te weerstaan. Zou DUO zelf hierin niet een sturende rol moeten spelen? Tea Jonkman, woordvoerder van de overheidsinstantie, vindt van niet. Ook de vraag of DUO wellicht belang heeft bij de hoge studieschulden wuift ze direct weg. Wij maken absoluut geen winst op de schulden van de studenten, maar voeren gewoon de onderwijswetten en -regelingen uit, zegt Jonkman. Op de website staat duidelijk vermeld dat het geleende geld met rente moet worden terugbetaald. Hoeveel geld studenten lenen en wat ze vervolgens met dat geld doen, is niet aan ons. n 10 havana

11 studieschuld Heb je een studieschuld? Waarom leen je niet bij DUO? (Meerdere antwoorden mogelijk) Ik geef bijna geen geld uit 10,7% Ik heb een bijbaan 55,3% Ik wil geen schulden opbouwen 69,5% Ja 67% Nee 33% NEE Wat is de reden dat je geld leent? (Meerdere antwoorden mogelijk) JA Omdat ik geen recht (meer) heb op studiefinanciering 25,9% % Hoe hoog is je studieschuld? hoger 12,2% ,3% Geen idee 34,2% ,8% Om minder/niet te hoeven werken 21,1% Omdat mijn ouders me financieel te weinig kunnen ondersteunen 25,3% Ik kom gewoon geld tekort 36,1% Ik krijg voldoende van mijn ouders 53,5% Ik ben bang dat ik mijn schulden niet terug kan betalen 3,5% Stellingen Wat is je mening ten aanzien van je studieschuld? Vervelend 33,3% Studenten leven op te grote voet Weet niet 19,4% Nee 46,3% Ja 34,3% Ik maak me soms zorgen over mijn studieschuld Weet niet 4,5% Nee 24,5% Ja 70,9% Ik praat makkelijk over mijn studieschuld Nee 23,9% Weet niet 8,3% Ja 67,9% Neutraal 3,6% Geen probleem 4,5% Een fijne mogelijkheid 7,2% Onvermijdelijk 19,8% Een beetje vervelend 31,5% Lenen is investeren in je toekomst Weet niet 14,7% Nee 20,2% Ja 65,1% Mijn leengedrag is verantwoord Weet niet 22,9% Nee 10,1% Ja 67% Lenen is normaal Weet niet 20,6% Nee 28% Ja 51,4% Leengedrag van HvA- en UvA-studenten, onderzocht door Asva Onderzoeksbureau. Aantal respondenten: 166. Beeld Pascal Tieman en Bas Kocken Soms voel ik me ongemakkelijk Elze (25, research master social sciences, UvA, naam gefingeerd) Schuld euro Toen ik begon met lenen was ik achttien: jong en onbezonnen. Toch is mijn lening niet alleen maar opgegaan aan de geneugten van het studentenleven. Mijn ouders hadden niet genoeg geld om mij financieel te ondersteunen, dus ik heb ook altijd gewerkt. Mijn vaste lasten alleen al kosten me achthonderd euro per maand en ik doe een intensieve studie waar ik met gemak veertig uur per week mee bezig ben. Ik zou inmiddels niet meer weten hoe ik rond moet komen zonder lening. Soms voel ik me ongemakkelijk over mijn schuld, vooral omdat mensen in mijn omgeving mijn leengedrag onverantwoord vinden. Maar ik heb liever een schuld dan dat ik op een houtje moet bijten. Niet te veel over nadenken Ted (19, management, economie & recht, HvA, achternaam bekend bij de redactie) Schuld euro Een jaar geleden wilde ik op mezelf gaan wonen en daarom heb ik een lening afgesloten. Ik heb toen ook maar meteen bij de bank geregeld dat ik rood kan staan. Mijn ouders ondersteunen me wel financieel, maar niet genoeg om alles te kunnen betalen. Daarom ben ik meteen maximaal gaan lenen. Zonder mijn lening zou ik gewoon niet rond kunnen komen. Ik heb trouwens wel een bijbaantje, en daar betaal ik de leuke dingen van. Ik wil na mijn propedeuse naar de UvA overstappen, dus mijn schuld zal alleen maar groter worden. Ik probeer er niet te veel over na te denken. Later vind ik gewoon een baan en dan kan ik mijn schuld heus wel terugbetalen. Het was pure overmacht Nicky (27, bachelor sociologie en pre-master bedrijfskunde, UvA, naam gefingeerd) Schuld euro Ik hoop dat ik mijn bachelor haal, anders wordt mijn schuld zo n euro. Doordat ik een aantal jaar depressief ben geweest, heb ik een lening bij DUO af moeten sluiten. Ik baal er ontzettend van. Laatst kreeg ik een brief op de deurmat: of ik voortaan elke maand 450 euro wil overmaken. Dat kan ik natuurlijk nooit betalen. Een heleboel studenten lenen om relaxed te kunnen leven, maar in mijn geval was het pure overmacht. Natuurlijk ben ik blij dat die mogelijkheid er was, anders had ik überhaupt niet kunnen studeren. Misschien dat ik juist daarom extra kritisch sta tegenover mensen die er niet bij nadenken. Je kunt andere mensen toch niet op laten draaien voor jouw onbezonnenheid? havana 11

12 hockey Volkssport Je hoeft tegenwoordig geen Floris-Jan of Jan-Floris meer te heten om je aan te sluiten bij een hockeyclub. Steeds meer jongeren die de sport niet van huis uit meekregen, kiezen voor hockey. Carlijn van Donselaar Hockey? Maar dat is toch helemaal niets voor jou? Marijn Faling (26, master international development) hoort het om de haverklap. Met haar gympjes en hippe kleding ziet ze er dan ook niet uit als een echt hockeymeisje. Ook de typerende hockeykuiten ontbreken, al kan dat ook komen doordat ze nog niet zo lang speelt. Een tijdje geleden werd ik benaderd door een vriendin die bezig was een nieuw hockeyteam op te zetten. Het leek me vooral gezellig om met allemaal bekenden samen te spelen. De sport zelf was meer een leuke bijkomstigheid. Allstars Het team dat de vriendin van Marijn voor ogen had, kwam er, bij hockeyclub Fit in Amsterdam Noord. In tegenstelling tot bij de grote clubs in het Amsterdamse Bos konden de dames hier meteen terecht. Marijn: Voor de eerste training en wedstrijd had geen van ons ooit een stick aangeraakt. We verloren in die tijd soms met wel 20-0 en het kwam voor dat de scheidsrechter ons de regels tijdens de wedstrijd nog uit moest leggen. Bij haar club voelde Marijn zich al snel thuis. Ik vergelijk ons team en Fit wel eens met het team uit de voetbalserie Allstars. Wij hebben ook zo n fijn oud, stinkend clubhuis. De sfeer is ontspannen, niet zo pretentieus als bij veel andere clubs. Van die typische hockeygezinnen zie je hier gelukkig niet. Quirijn Kanters (20, eerstejaars fysiotherapie) komt juist wel uit zo n hockeygezin. Echt vrijwillig was zijn keuze voor de stick niet. Eigenlijk wilde ik op voetbal, maar dat zagen mijn ouders helemaal niet zitten. De sfeer en cultuur van een hockeyclub passen beter bij hen, zelf hockeyden ze ook. Inmiddels speel ik al veertien jaar bij Alecto in Leiderdorp. Hoewel een verhaal als dat van Quirijn geen uitzondering is, lijkt het cliché van hockey als sport voor een specifieke noem het elitaire doelgroep achterhaald. Steeds meer jongeren als Marijn, die de sport niet van huis uit meekregen, kiezen voor hockey. De samenstelling van de groeiende groep spelers op de Nederlandse hockeyvelden is nu dan ook diverser dan twintig jaar geleden, al zijn er nog altijd relatief weinig allochtonen te vinden. Goed promotiebeleid De groeiende populariteit van hockey is een gevolg van het succes van de nationale heren- en damesteams én een goed promotiebeleid van de Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB), denkt Bram Langenhuijsen (22, derdejaars sport, management Volkssport Als hockey echt een sport voor alleen rijke stinkerds was, zou het wel erg goed gesteld zijn met ons land: in 2008 verwelkomde de Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB) het tweehonderdduizendste lid, inmiddels zijn dit er al Hieronder vallen niet alleen de junioren en senioren die meedoen met de reguliere competitie, maar ook degenen die meedoen aan een bedrijfscompetitie en spelers met een beperking. Sinds 1998 groeit het aantal hockeyers in ons land jaarlijks met enkele procenten. Hiermee lijkt hockey op weg een heuse volkssport te worden. Niet alle clubs zijn hierop ingericht: de groei is gebonden aan de beschikbaarheid van velden voor wedstrijden en trainingen. Gelukkig komen er nog altijd clubs bij. Op dit moment telt Nederland er 314. Dat hadden de oude Grieken vast niet voorzien toen ze het spelletje rond 500 voor Christus bedachten. De stick: al lang niet meer van hout Bijna net zo gedateerd als het fabeltje dat hockey louter aan rich kids besteed zou zijn, is de houten stick. Deze werd jaren geleden al vervangen door exemplaren van minder breukgevoelige materialen als kunststof, titanium en carbon. Tijdens wedstrijden mogen alleen sticks gebruikt worden die voldoen aan alle officiële regels. Zo mag een stick niet minder dan 340 gram of meer dan 794 gram wegen en moet hij door een ring met een diameter van 5,1 centimeter passen. De kromming aan het eind van de stick is in de loop der jaren drastisch van vorm veranderd: van de ouderwetse L en de daarop volgende cirkel naar de huidige U. De bolle kant van de stick moet altijd rechts zitten. Omdat de bal niet met de bolle kant geraakt mag worden, zijn er geen sticks die speciaal geschikt zijn voor linkshandigen. Die zouden dan namelijk bijna niet te verdedigen zijn met rechthandige sticks. 12 havana

13 hockey nummer 2 Beeld Fred van Diem & ondernemen). De bond profileert zich goed, vooral de campagne met de Rabobank en een bekend gezicht als Fatima Moreira de Melo was een slimme zet. Zelf verruilde Bram voetbal ruim tien jaar geleden voor hockey. De vrienden die ik op de middelbare school kreeg hockeyden allemaal, vandaar. De achterstand op teamgenoten die al langer speelden, haalde hij ruimschoots in. Want hoewel hij het naar eigen zeggen nog altijd meer moet hebben van doorzettingsvermogen dan techniek, speelt Bram alweer een paar jaar in het eerste van MEP, in Boxtel. Zijn team speelt in de overgangsklasse, qua niveau vergelijkbaar met de eerste divisie bij voetbal. Dit betekent: drie keer per week trainen en elke zondag een wedstrijd. Bram: Nu ik weer even bij mijn ouders woon, is het nog wel te doen. Het eindeloze heen en weer reizen tussen Amsterdam en Boxtel brak me echt op. Over de combinatie studie en hockey op niveau kan Quirijn meepraten. Binnen mijn club heb ik altijd in de hoogste teams gespeeld, met een team speelden we zelfs in een landelijke competitie. Daarbij train en coach ik een jeugdteam. Ontzettend leuk, maar het betekent dat ik elke dag op het veld sta. Dat ik mijn eerste jaar nu over aan het doen ben, heeft daar zeker mee te maken. Op begrip voor eventuele studieachterstand als gevolg van alle uren die Bram en Quirijn op het veld staan, hoeven ze binnen de HvA niet te rekenen. Omdat ze niet op landelijk of internationaal niveau presteren, komen ze niet in aanmerking voor een speciale topsportstatus. Dat de HvA ergens een grens moet trekken als het gaat om sportende studenten, begrijp ik nog wel. Maar dat binnen sm&o geen rekening wordt gehouden met studenten die op hoog niveau sporten, is eigenlijk best raar. Sport is juist datgene waar de hele opleiding om draait, vindt Bram. Op toernooi Gelukkig houden ook studerende tophockeyers genoeg tijd over voor een feestje: hockey is een van de weinige sporten waarbij een biertje ook op het hoogste niveau erbij hoort. Zo is er om de paar weken een t-dancing, ook wel thé dansant: een zondagmiddag alle seniorenteams spelen op zondag waarop na de laatste wedstrijd gedanst kan worden in het clubhuis. Bram: Dat hockey een sport is die door net zo veel mannen als vrouwen wordt gedaan, zorgt vaak voor geslaagde feestjes. Het bier dat op zo n middag en avond gedronken wordt heeft daar ook wel mee te maken, ja. Teamgenoten die al werken, zijn op maandagochtenden niet altijd even productief. Op een kleine club als Fit zijn de feestjes minder indrukwekkend dan op grote clubs als Amsterdam en Hurley, zegt Marijn. Wij zien niet zo n toffe club waar iedereen uit de omgeving op afkomt. Maar met mijn teamgenoten drink ik natuurlijk wel eens een borreltje. En dit jaar willen we met z n allen op toernooi. Anders dan je zou denken, heeft op toernooi gaan weinig te maken met sport. Quirijn: Een toernooi is een feestelijke bekroning van het jaar dat je als team met elkaar achter de rug hebt. De nadruk ligt er meer op drank en feest dan op het spelletje. De sfeer lijkt nog het meest op die van een groot festival. Ik heb toernooien meegemaakt waarbij maar twee teamgenoten een stick bij zich hadden. n Kampioenuh Ergens is het zonde dat hockey in ons land zo veel minder leeft dan voetbal: kampioentechnisch is er namelijk veel vaker iets te vieren voor de fans van het Nederlandse hockeyheren en hockeydames. Op club- en nationaal niveau staat ons land steevast in de top drie. Vooral de geschiedenis van de Europese kampioenschappen is met zeven titels voor de dames en drie voor de heren indrukwekkend te noemen. Van de twaalf wereldkampioenschappen wonnen de Nederlandse heren er drie en de dames zes. Op de Olympische Zomerspelen pakten de heren twee keer goud: in 1996 en De dames flikten dit kunstje in 1984 en Over de weg van coach Marc Lammers en zijn hockeydames naar deze laatste titel maakte documentairemaker Niek Koppen de bekende documentaire Goud. In 2014 zal het dertiende wereldkampioenschap voor dames en heren in Den Haag worden gespeeld. Bekende hockeyers op HvA en UvA Op de HvA en UvA lopen veel tophockeyers rond. Het Nederlands dameselftal is binnen de HvA goed vertegenwoordigd met Ellen Hoog (media, creatie & informatie), Sophie Polkamp (Amfi), Eva de Goede (interactieve media), Fieke Holman (Johan Cruyff University) en Kitty van Male (sociaal pedagogische hulpverlening). Oranje-spelers Geert-Jan Derikx en Jaap Stockmann studeren beiden business studies aan de UvA. Omdat studeren en topsport niet altijd een gouden combinatie blijkt, bedacht het NOC*NSF een speciale status voor studerende topsporters. Hiermee hebben studenten recht op financiële vergoedingen en speciale regelingen binnen hun opleiding. Uitstel voor tentamens die samenvallen met een belangrijk toernooi, bijvoorbeeld. Ook veelbelovende jonge sporters kunnen hiervoor in aanmerking komen. havana 13

14 havana international Editor: Robert Simon I Want My Daily Show! And it s over. After just twelve episodes the Dutch edition of the Daily Show is gone again. A pity if you ask me. Even though Jan Jaap van der Wal never got even close to matching his American colleague Jon Stewart, the Dutch Daily Show was fun to watch. For the first time in Dutch television history, a show succeeded in bringing comedy and news together in one format. Where many had tried, Jan Jaap van der Wal managed to do it. For three weeks. I am a big fan of the American version of the Daily Show. Its host Jon Stewart is one of the most gifted television personalities in the world. With almost twelve years of experience he has grown gradually in his role of America s political conscience. Loved for his humour but also feared for his cutting-edge debating skills. He really is America s voice of reason, a role that suits him perfectly. Where do you start when you want to become the Dutch version of Jon Stewart? How do you copy one of the most successful television formats in America? Say what you want about him, but Jan Jaap van der Wal is a brave man for trying. With a limited budget and a small writing staff he gave it a go. Kicking off the series with an interview with Jon Stewart himself, Jan Jaap set the tone. An interview that could have been much better by the way. Clearly nervous, Jan Jaap failed to make an interesting interview with Stewart. However, to make a comparison with the American edition would be unfair here so I tried to watch the program in a neutral way. And when I did, I thought the show was pretty good. Despite the small budget Jan Jaap and his crew managed to make an attractive show with some clever jokes. Unfortunately, the show s ratings were not that good. Only during the first few episodes did the show manage to break the viewer barrier. Although this seems like quite a lot, especially for a Comedy Central show, it s not nearly enough to even reach the top 25 of television programs. When asked if the Dutch edition of the Daily Show will ever return, Jan Jaap replied on his Facebook page: Dear people, of course we d like to continue. We will begin the negotiations with Comedy Central soon. Thank you for the positive feedback! Meanwhile, Jan Jaap has already announced his second Dutch/American production. For BNN he is going to make a Dutch version of Saturday Night Live, the hugely popular American comedy show. The show will air this coming spring on BNN. Luckily for Jan Jaap, Nederland 1 is much easier to find than Comedy Central. But personally, I just want the Daily Show back. We can only hope Comedy Central gives it another chance. Success needs to grow and the Daily Show deserves more time to develop itself as something successful. Otherwise we re stuck with only serious news shows again. n Lennart Brans is managing editor of impressmag.wordpress.com. Photo Fred van Diem news Who will serve? Forgetful students Art defeats fashion Sorbon will remain behind the canteens of the hogeschool and university until at least early next year. The contract with Sorbon is temporary because the UvA-HvA will, in the coming months, restart the search for a new caterer. The so-called tender will take place so as to ensure that judicial proceedings won t cause more delays. Vitam Catering and the Compass Group (Sorbon) went to court in March because they believed that the tendering process was unfair. Sodexo won the tender and from June 3 was to take over the role formerly held by Sorbon. Now that this will not happen, it seems certain that Sorbon will be manning the canteen until January 1, (JP/RSi) Students are more likely than any other sort of train user to forget to check out using their public transport smart cards, a Dutch Rail (NS) spokesman told the newspaper Spits on Friday. Between 0.5% and 0.7% of daily commuters and 2% of less frequent travellers forget, while 4% of student users make the mistake. Students can choose between two sorts of cards one offering free travel during the week and the other on weekends. When students use their cards outside these periods, they do have to pay, which means checking in and out. This is why so many forget. People who forget to check out pay a 10 charge and relatively few students remember to claim it back, the NS said. (JP/RSi) A Danish art student at the Rietveld Academy in Amsterdam has won her case against Louis Vuitton, reports the Volkskrant. The French fashion house had tried to force student Nadia Plesner to stop using an image of its designer bag in a painting protesting celebrity media attention while crises such as in Darfur are ignored. Louis Vuitton argued that the fashion house did not want to be associated with the situation in Darfur. In January a court awarded damages of 5000 euros per day for every day the student s painting was displayed. Ms Plesner in turn took Louis Vuitton to court. The judge ruled Ms Plesner s right to artistic freedom was more important than the fashion house s intellectual property rights. (RSi) 14 havana

15 havana international black & white what s on TIPS for YOU sweet spot Photo Fred van Diem Daphné Dupont-Nivet studies at the University of Utrecht and for this semester at the HvA. Travels Have you ever seen the movie Into the Wild? I want to be that kid. Travelling makes my heart beat twice as fast. Meeting new people, seeing new places. Cultural differences are great as well. The best thing about it however is finding yourself in between, in between space and time and everything. When travelling you know you are going somewhere great, but you are not really anywhere at that moment. The perfect opportunity to sit back and not take everything too seriously. Coffee The coffee girl, that s me. Although I could pretend I was a born addict, I ll tell you the truth. At the age of 15 I made myself drink coffee, because I thought I ought to. Starting with tons of sugar and milk, now I can really enjoy a black espresso. Although an organic soy latte might be even better! At the moment, I work at the Coffee Company and spend my rare free hours there as well. Never too busy to go out of my way to get a cup of steaming liquid. Did you know the pope used to forbid people to drink coffee? It was black poison, created by the devil. Perhaps that s why I am addicted. Absurdity Face it, life is absurd and nothing ever goes according to plan. I decided to just go with it, and laugh at all the craziness. Some people are nuts, some events don t even seem to be real. The shooting in Alphen aan den Rijn, the whole Wikileaks business? Life is like The Truman Show, and we are all Jim Carrey. But then again, this makes life interesting as well. Routine is what I dread most, and time goes by so quickly that I often don t even remember what I did three days ago. A little absurdity brings along surprises, and I sure like those! Dogmatism I like many things. I like books, I like bicycles, I like concerts, I like peanut butter, I like kittens, I like politics and I really like people. But I do not like that many people are very dogmatic. It is great to have an opinion, just don t get stuck defending it. People like to think they are right, so do I. But life is not black and white. I might be a huge relativist, but I think it is important to listen to others. Everyone has something to say, and often the truth is somewhere in the middle. However, saying dogmatism is bad might be a form of dogmatism itself. Uh oh. Friendship Friendship is such a cliché subject. That s what friends are for. A friend in need is a friend indeed. But who would disagree that friends are great? I think it is interesting really; friendship is fleeting and fragile but the thing we often find most important in life. In this individualistic society we connect ourselves to others voluntarily. Everyone is always busy, but not too busy to have fun with likeminded people. This offers hope, I would say. As long as people can forget about worldwide war and play Nintendo together, I think peace is possible. n Upcoming/Registration now open Your Name in Lights Throughout the month of June, Amsterdam s Museumplein will be graced with the striking large-scale outdoor artwork Your Name in Lights, created by the renowned American conceptual artist John Baldessari. Neon-lit, enormous and interactive, Your Name in Lights allows everyone their 15 seconds of fame. Register your name (and, if desired, those of friends and family, too) online, and it will appear in giant neon letters at a designated time. Register online at www. yournameinlights.nl. For more information, see com/whatson. RAI, May Art Amsterdam With 133 galleries from Europe, North America and Asia participating, Art Amsterdam is the largest contemporary and modern art fair in the Netherlands. For more information, see com/whatson. Melkweg, 16 May Rakim Few musicians actually warrant being called a legend especially in the still relatively young genre of hip hop but Rakim is certainly one of them. Together with Eric B, he defined and advanced rap, notably on the duo s first two records Paid in Full (1987) and Follow the Leader (1988), released in the genre s golden age. Rakim s solo career got off to a good start, but a ten-year break followed, until The Seventh Seal came out in Guess who s back! The man is truly one to experience. For more information, see com/whatson. Betty Asfalt Complex You re Not Like the Other Girls Chrissy This one-woman play by actress and writer Caroline Horton is a tender, comic portrayal of one woman s experience of love and war, set in 1945 Paris. While Chrissy, an eccentric, acutely myopic Parisian, waits for a ticket to England that will reunite her with her fiancé, the irrepressible mademoiselle recounts her love story with a tongue-tied English teacher from Staffordshire. For more information, see com/whatson. A plaster for the soul Beautiful things have healing powers, according to Restored. The shop and studio in one sells clothing, accessories, interior design, books and more: all handmade by young designers or produced in limited editions. With a deep passion for beauty, love, originality and genuine attention for the world around us Petra van Roon and Marijke Hukema opened the shop about two and a half years ago. A little help from close friends and talented artists made the concept a success. Today Restored is a platform for aspiring designers. A group of twenty-five graphic and product designers, jewellery makers and so on, is currently linked to the shop. The designers sell their products on its grounds. Heck, they even designed the grounds. Besides displaying and selling art, Restored also helps and teaches art. The shop s workshops such as making your own notebook can help raise enthusiasm for creativity. And just in case you really have no talent whatsoever for the creative side of things there is always the Restored styling advice. There are special packages to help you restyle your room or even your entire house. The fees for such advice start from 400 Euros for a small room and work their way up to 1100 Euros (ex. VAT). It all depends on the detail you put into your plan. Do you want the ladies to come over? Do you want them to discuss even the tiniest of accessories? It s the price you pay for real passion, real enthusiasm. The products sold in Restored are unique and thus come with their own story. The story of life. Melanie de Vries Haarlemmerdijk 39, Amsterdam Opening Times Monday : Tuesday-Friday: Saturday: Photo Melanie de Vries havana 15

16 De Vereniging van Schrijvers De Vereniging en Vertalers van Schrijvers en Vertalers zoekt een bureaumedewerker zoekt een m/v het cultureel studentencentrum van UvA & HvA bureaumedewerker voor 32 uur p.w. m/v van voor 15/ uur 1/12/2011. p.w. De werkzaamheden van 15/08-1/12/2011. betreffen het bijhouden De werkzaamheden van database betreffen en websites, het bijhouden van database correspondentie, notuleren, en websites, beantwoorden correspondentie, van telefoon notuleren, en ondersteuning beantwoordetheater, bij activiteiten. van telefoon muziek Flexibele en ondersteuning DO bij werktijden. Het 12/5 activiteiten. salaris bedraagt uur Flexibele 1.549,67 werktijden. euro CREA Open Podium bruto Een Het afwisselende salaris p. mnd avond bedraagt voor 32 met singer 1.549,67 uur per week. songwriters, bruto stand p. up mnd comedians, voor theatermakers 32 uur en per euro Kijk week. voor cabaretiers. meer Zelf informatie een keer optreden? over Stuur onze een naar openpodium@crea.uva.nl. organisatie Kijk voor toegang meer en gratis informatie over de sollicitatieprocedure over onze organisatie op en onze over site de sollicitatieprocedure op onze site comedy Vr 13/ en uur Easy Laughs - Improv Comedy The Friday Show at 20:30 and an Unplugged at 22:30, with different formats and guest Elegance Online Elegance Online lezing ma 16/ uur Van stad tot megastad (2) - Alternatieve ruimtes De publieke ruimte en haar sociale betekenis staan onder druk. De stad verliest ruimtelijke en maatschappelijke samenhang: veel stedelijke ruimtes zijn niet langer publiek of privé te noemen. De hedendaagse stad loopt over van andere ruimtes, waar de contouren van een nieuwe stedelijke orde zich aftekenen. studenten gratis, e 5,- alle anderen DOcumentaire Di 17/ uur Docurama - Split: a divided America The American documentary Split (2008, Kelly Nyks) is a coast to coast investigation of the Divided States of America. It shows both candid conversations with citizens from all walks of life and analyses of political society by some of the sharpest minds today, including Robert Putnam, Norm Ornstein, Tucker Carlson, Noam Chomsky, Thomas Frank, Bruce Bartlett, Nicholas Kristof, and Jesse Jackson among others. Afterwards, there is an introduction and Haal je master Politicologie in de avonduren players. New: a free quick extra show after the a Q&A with the film maker. second performance. free for students, e 5,- all others e 10,- (20:30), e 5,- (22:30 hr), both e 12,- Haal je master Politicologie in de avonduren Heb jij (bijna) je bachelor politicologie en wil je graag in één jaar je master halen maar daarnaast ook werken? Dat kan bij Universiteit Leiden - Campus Den Haag. Het Debat programma in de avonduren is bij uitstek Heb theater jij (bijna) je bachelor politicologie en wil je graag in één jaar Di je 17/5 master halen maar uur daarnaast ook geschikt voor studenten die hun studie willen combineren met een baan. werken? Vr 13/5 Dat kan - zo bij 15/5 Universiteit 20.30u, Leiden 14.00u - Campus (zo) Den Haag. Het Mensenhandel programma in avonduren is bij uitstek Ook geschikt als i! [aj] je voor geen studenten STA! bachelor die politicologie hun studie hebt, willen maar combineren wel een groot met een In aantal Nederland baan. vakken werden in die in richting 2010 bijna hebt 1000 gevolgd in een Je aanverwante zult worden wat opleiding je is beloofd. is deze Maar master ik vrees wellicht iets voor slachtoffers jou. van mensenhandel bekend. Het Ook dat als je hart geen te bachelor vol is van politicologie de melk der hebt, men-maasenlievendheid aanverwante avond wel een groot echte aantal aantal vakken slachtoffers in die richting ligt vermoedelijk hebt gevolgd veel Open in een om opleiding de kortste is deze weg master nemen. wellicht iets voor groter jou. en stijgt al jaren gestaag. Slachtoffers Je wilt carrière maken, je hebt ambitie, maar Kom voor meer informatie op maandag 16 mei naar de Open hebben Avond meestal bij Campus een verleden Den Haag. in de prostitutie Open zonder avond de slechtheid die daarvoor nodig is: en komen uit de hele wereld, maar de meeste Of download Kom wat voor je meer het de liefste brochure informatie wilt dat op op wil maandag je zonder zonde; 16 mei naar de Open uit Avond West-Afrika bij Campus of Oost-Europa. Den Haag. Wat doet Nederland om mensenhandel te voorkomen? En hoe Of download je wilt niet de vals brochure spelen, op maar wel vals winnen. Campus Den Haag Voorstelling van Studenten Toneel Amsterdam. gaat Nederland om met slachtoffers? Campus Campus toegang Den Haag Den e 8,-, is Haag students een faculteit e 6,-van Universiteit Leiden gevestigd in Den Haag, het politiek en studenten gratis, e 5,- alle anderen bestuurlijk hart van Nederland. Campus Den Haag is een faculteit van Universiteit Leiden gevestigd in Den Haag, het politiek en bestuurlijk hart van Nederland. Meer informatie over de CREA agenda: -advertentie- Gezocht per 1 juni 2011: - Gezonde mannen Gezocht per 1 juni 2011: - Beheersing van de Nederlandse taal Gezonde mannen - Leeftijd jaar Beheersing van de Nederlandse taal - BMI (gewicht delen door uw lengte in het kwadraat, Leeftijd jaar bijv. 80/ ) BMI (gewicht delen door uw lengte in het kwadraat, - U heeft tenminste het afgelopen half jaar niet gerookt bijv. 80/ ) Waarom: - U heeft tenminste het afgelopen half jaar niet gerookt - Om te kijken naar het verschil in stofwisseling bij het geven van sondevoeding Waarom: Waar: - Om te kijken naar het verschil in stofwisseling bij het geven van sondevoeding - Kennemer Gasthuis (ziekenhuis) in Haarlem Waar: Door - wie: Kennemer Gasthuis (ziekenhuis) in Haarlem - Samenwerking tussen Nutricia Research en het Kennemer Gasthuis Door wie: Wat - moet Samenwerking u doen: tussen Nutricia Research en het Kennemer Gasthuis - U wordt 2 keer 3 dagen opgenomen Wat moet u doen: - U krijgt sonde voeding via een slangetje in de neus wordt 2 keer 3 dagen opgenomen - U krijgt een infuus waaruit regelmatig bloed wordt afgenomen krijgt sonde voeding via een slangetje in de neus Vergoeding - U krijgt een infuus waaruit regelmatig bloed wordt afgenomen euro en reiskostenvergoeding Vergoeding Informatie: joanna.luttikhold@danone.com euro en reiskostenvergoeding Informatie: joanna.luttikhold@danone.com Cultureel studentencentrum CREA, Binnengasthuisterrein (achter de Oude Turfmarkt) Havana:Mercator kwart pagina :00 Universiteit Pagina 1Leiden. Universiteit om te ontdekken. Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Hotel Résidence Le Coin Naamloos :45:38 Naamloos :56:48 Naamloos-15 1 Naamloos :45: :56:48 folia indd :12:56 folia indd :12:56 HOTEL RESIDENCE LE COIN, gevestigd in hartje centrum van Amsterdam en al jaren een pleisterplaats voor gasten van de UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM en van de HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM draagt deze gasten een warm hart toe en daarom kunnen zij rekenen op een gereduceerd tarief. Zij die op vertoon van deze advertentie bij ons komen overnachten ontvangen tevens een extra korting op het ontbijt. Het hotel ligt in het oude centrum en is een uitstekend vertrekpunt voor het ontdekken van alles wat de stad te bieden heeft, van het bijwonen van een theatervoorstelling tot een rondvaart in een van de vele monumentale grachten. G a s t v r i j h e i d i n e e n k a r a k t e r i s t i e k e s f e e r Bel voor een brochure of voor nadere informatie

17 sociaal reizen Vrolijk de trein uit Het openbaar vervoer moet weer een plek worden waar mensen met elkaar in gesprek gaan, vinden de studenten achter SocialCoupé. Havana reisde mee van Amsterdam naar Den Bosch om te kijken hoe de tegenhanger van de stiltecoupé in de smaak valt. Melanie de Vries Beeld Melanie de Vries De vrouw tegenover mij staart en ik staar terug. Ze slaakt een diepe zucht, opent haar mond alsof ze op het punt staat iets te zeggen maar kijkt dan weg. Ongemakkelijk: een gesprek aanknopen in de trein. Want, wat zeg je tegen een vreemde? Toen de rookcoupé nog bestond begon een gesprek vaak met de vraag om een vuurtje. Nu moeten mensen uit hun comfort zone stappen om een gesprek met een medereiziger te beginnen, zegt Laurent Lubbers (24, derdejaars interactieve media). Hij bedacht samen met twee klasgenoten van de minor sustainable leadership & entrepreneurship de SocialCoupé: de tegenpool van de stiltecoupé. We kunnen ontzettend veel van elkaar leren, maar we laten vaak kansen schieten doordat we ons verschuilen achter oordopjes en telefoons. Onderweg Ze staan er wat ongemakkelijk bij op spoor 5 op Amsterdam Centraal. De drie bedenkers van het concept en twee van hun klasgenoten reizen naar Den Bosch om de SocialCoupé in de praktijk te brengen. Laurent heeft de achterste coupé aangewezen als de perfecte plek om te beginnen. Met een zenuwachtige lach op het gezicht wachten de studenten op de trein. De groep is bang voor vervelende reacties. Wie spreek je aan? Ik neig eerder naar een ouder iemand of een jongen. Meisjes zijn zo gemeen onder elkaar, zegt Chaya Schuurmans (21, derdejaars voeding & diëtiek). Ik vind vooral het voorstellen moeilijk. Geef ik een hand of zeg ik gedag? Begin ik zomaar te praten? vraagt Anne-Marie Sleurink (24, vierdejaars communicatiemanagement duaal) zich af. Eenmaal in de trein gaan de meiden toch tegenover een leeftijdgenoot met een laptop zitten. Hoi zeggen ze in koor. Het blonde meisje kijkt verbaasd op van achter haar laptop. Hoi klinkt het terug en dan is het stil. De studenten kijken elkaar aan. Wat nu? zie je ze denken. Ze kiezen voor de veilige weg en vertellen het meisje over SocialCoupé. Wat een leuk initiatief, maar ik hoef niet zo nodig mee te doen hoor, reageert ze. Niet iedereen heeft op elk willekeurig moment zin om te praten, dat kan, zegt Laurent. Het leuke is juist dat je er met een aangewezen plaats als de achterste coupé voor kunt kiezen om wel of niet bij andere mensen te gaan zitten die zin hebben in een praatje. Is het niet wat kunstmatig om enthousiastelingen bij elkaar te proppen? Je moet ergens beginnen. Uiteindelijk willen we dat het idee van de SocialCoupé bij mensen ingebakken wordt. Dan kan het in de hele trein. Bossche bol Laurent gaat zelf naast een oudere man uit Katwijk zitten. De man blijkt onderweg te zijn naar de Art & Antiques Fair in Den Bosch. Zin in een praatje heeft hij in eerste instantie niet. Ik heb vroeger al te veel gepraat. Laurent laat het er niet bij zitten en vraagt door. De man bleek projectleider geweest te zijn bij een bedrijf dat huizen bouwt. Als hij merkt dat Laurent interesse heeft in zijn verhaal, komt hij los. Vol enthousiasme vertelt de man over de taken die hij vroeger had. Als de trein in Den Bosch stopt, nemen de studenten afscheid van hun medepassagiers. Zelf stappen ze even uit voor een echte Bossche bol en een kopje koffie. Enthousiast kletsen ze elkaar bij over de gesprekken die ze het afgelopen uur gevoerd hebben. Op een terras net buiten het station ploft de groep neer. Aan het tafeltje naast hen komt een man zitten. Laurent en de man maken oogcontact. Het blijkt de reiziger te zijn waar hij net mee gesproken heeft. Kom gezellig een kopje koffie drinken, roept Laurent. De mondhoeken van de man krullen langzaam op. Hij staat op, laat zijn tafeltje achter en sluit zich aan bij de groep. Het is leuk om te zien dat mensen helemaal opleven. Zo n man gaat vrolijk de trein uit en steekt met zijn vrolijke bui hopelijk weer andere mensen aan. n SocialCoupé Wie Studenten van de minor sustainable leadership & entrepreneurship Wat SocialCoupé, de tegenpool van de stiltecoupé. Waarom Tegenwoordig kan er geen hallo of goedendag meer vanaf. MP3-spelers, smartphones en laptops voeren de boventoon in menig openbaar voertuig en contact met de medereiziger is er niet meer bij. SocialCoupé is van mening dat we van elkaar kunnen leren door het delen van visies, kennis en ervaringen. Waar In de achterste coupé van iedere trein in Nederland. Wanneer Vanaf nu. Hoe Start talking, start your journey now. havana 17

18 debatklas Beeld Melanie de Vries Na weken oefenen is het tijd voor het echte werk voor de studenten uit het debatklasje van Economie & Management: in een Lagerhuisdebat onder leiding van oud-parlementariër Wijnand Duyvendak bijten ze hun tanden stuk op zes door Havana bedachte stellingen. Carlijn van Donselaar Jullie zitten in groepen tegenover elkaar: de voorstanders rechts, de tegenstanders links. Bedenk per stelling waar je wilt zitten. Wie iets wil zeggen, gaat staan. Ik bepaal wie wanneer aan het woord komt. Wijnand Duyvendak vat de regels nog eens kort samen. Een van de studenten kijkt even naar buiten. Een zomerse avond als deze leent zich beter voor een terrasbezoek dan voor een debat op de dertiende verdieping van de Leeuwenburg. Toch zit de sfeer er goed in. Ik lul je helemaal onder tafel, zo. Wacht maar. De stellingen die vanavond aan bod komen, zijn onderverdeeld in thema s: het hogeronderwijs-beleid, de Hogeschool van Amsterdam en de toekomst op de arbeidsmarkt. Selectie aan de poort is een goede manier om ongemotiveerde studenten die het algehele niveau omlaag halen te weren. Voor Frank, Jos Tegen Amber, Mourad, Sarah, Chajah, Mandy Jos: Helemaal voor. Van de twintig mensen met wie ik aan mijn opleiding begon, zijn er nu nog vijf over. De andere vijftien hebben dus een half jaar van hun leven vergooid. Dit had voorkomen kunnen worden met een motivatietest voor aanmelding. Chaja: Maar dan moet eerst een ander probleem worden opgelost: de slechte begeleiding en voorlichting over de studiekeuze op veel middelbare scholen. Pas als die goed zijn, kunnen mensen hun keuze motiveren. Amber: Wat maakt de verkeerde keuze van andere studenten jou uit, Jos? Dan gaan ze toch lekker een half jaartje werken. Jos: Ja, maar als zij niet geïnteresseerd zijn in de opleiding en gaan zitten praten, daalt het niveau van de les. Mandy: Ik vraag me af in hoeverre je iemands motivatie kunt meten in een gesprek van een uurtje. Jos: Maar door daar pas in de praktijk achter te komen, wordt veel geld en tijd verspild. Motivatie- en capaciteitentesten worden daarom op veel plekken gebruikt, kijk bijvoorbeeld naar de politie en het leger. Ik lul je he Amber: Wat denk je van de kosten die aan een selectie gebonden zijn? En hoe meet je of iemand geschikt is voor een opleiding? Mijn cijfers op de havo waren niet briljant, terwijl ik nu in het programma voor excellente studenten zit. Studenten schieten door in hun kritiek op het beleid van dit kabinet. Met een jaartje extra moet het iedereen lukken alles te halen. Voor Amber, Jos, Mandy Tegen Frank, Mourad, Sarah, Chajah Mandy: Een opleiding duur vier jaar. Per jaar krijg je twee kansen om je vakken te halen. Voor wie dit niet genoeg is, is het mogelijk een jaartje langer te studeren. Prima te doen, lijkt me. Chajah: Ik vind het een schande dat een kabinet waarvan sommige ministers zeven of elf jaar over hun opleiding deden de tijd dat wij mogen studeren zo enorm inperkt. Amber: Toch ben ik met Mandy eens dat het best redelijk is. Een docent vertelde me dat veel studenten vakken eindeloos herkansen en erop gokken dat ze uiteindelijk wel een krappe voldoende halen. Dan vraag ik me af waar we met z n allen mee bezig zijn. Sascha: Sommigen hebben moeite met studeren. In zulke mensen moet geïnvesteerd worden. Uiteindelijk zijn wij de generatie die het straks moet gaan doen. Jos: Maar de lesstof is toch niet voor niets uitgewerkt in bepaalde tijdseenheden? Als je dat niet aankunt, kun je het niveau dus eigenlijk niet aan. Frank: Ho ho, er kunnen andere redenen zijn om er langer over te doen. Ziekte of een bestuursjaar. Dat laatste zit er straks gewoon niet meer in. Mandy: We mogen van geluk spreken met een jaar extra. Bovendien: wie is er nou twee jaar ziek? Mourad: Wat dacht je van een verkeerde studiekeuze? Een tijdje ziek worden is daarna een dure grap. Minder mensen zullen straks in Nederland willen studeren en dat is slecht voor onze kenniseconomie. Chajah: Bovendien worden juist ambitieuze studenten als wij getroffen door het beleid. De extra dingen die wij naast onze studie willen doen, kunnen straks niet meer. Het al dan niet schudden van handen van iemand van het andere geslacht heeft niets te maken met iemands professionele kwaliteiten. Voor Chajah, Sarah, Frank Tegen Mourad, Amber, Mandy, Jos Mourad: Een docent wordt aangenomen omdat hij goed is in het overbrengen van Frank Gieling (22), eerstejaars bedrijfskundige informatica Amber Mulder (19), eerstejaars human resource management Mourad Fakirou (19), eerstejaars commerciële economie Sarah Schatz (22), eerstejaars human resource management 18 havana

19 debatklas lemaal onder tafel kennis. Als je rekening gaat houden met hoe mensen hun leven leiden, schiet het niet op. Chajah: Je moet kijken naar iemands professionaliteit. Het niet schudden van handen vind ik getuigen van een gebrek daaraan. Amber: Maar wanneer schud jij de hand van een docent? Chajah: Op een diplomauitreiking. Ik voel me niet gerespecteerd als iemand mijn hand niet wil schudden. Jos: Dan projecteer je jouw idee van het uiten van respect op anderen. Een buiging kan toch respectvol zijn? Sarah: De achtergrond van onze hogeschool is een Nederlandse. Hier hoort handen schudden erbij. Mandy: Ja, maar Nederland is ook een land van tolerantie. Als we geen problemen hebben met een hoofddoekje, waarom dan wel met dit voorbeeld? Mourad: Weet iemand van jullie wel waarom die docent geen vrouwenhanden schudt? Dit doet hij uit respect naar de man van die vrouw. Sarah: Maar waar is het respect voor die vrouw zelf? Amber: Dat jullie stellen dat handen schudden de norm is, vind ik op zich prima. De vraag is waar je de grens in tolerantie trekt. Moeten keppeltjes en hoofddoekjes straks ook af? Jos Ruiter (21), tweedejaars commerciële economie voor toekomstige ondernemers Chaja Merk (21), eerstejaars commercieel management Debatcursussen moeten in elk lesprogramma worden aangeboden en niet alleen in programma s voor excellente studenten. Voor: Chajah, Sarah, Jos, Mourad Tegen: Amber, Frank, Mandy Sarah: Eens. Het is belangrijk dat studenten zich goed kunnen uitdrukken. En dan bedoel ik niet alleen naar potentiële werkgevers, maar ook nu al: naar medestudenten en docenten. Mandy: Oké, maar uit het animo voor een excellentieprogramma als dat van ons blijkt dat er weinig studenten zijn die iets extra s willen doen om zichzelf te ontwikkelen. Waarom zouden studenten wel zitten te wachten op een debatcursus? Mourad: Binnen dit domein worden veel mensen opgeleid tot topmanager. Zo iemand moet een goede debater zijn. Het zou dus goed zijn als hier in het onderwijs meer aandacht aan besteed wordt. Jos: Precies, de manager van het bedrijf waar ik werk is de helft van de tijd bezig anderen te overtuigen van zijn boodschap. Ik begrijp niet waarom debatteren niet in elke opleiding aan bod komt. Amber: Jullie hebben het over topmanagers, maar veel studenten hebben die ambitie helemaal niet. Een debatcursus is meer iets voor mensen die iets extra s willen, zoals wij. Hiermee onderscheiden wij ons van al die anderen. Een opleiding alleen is niet meer genoeg om goed beslagen ten ijs te komen op de arbeidsmarkt. Voor Amber, Mourad, Frank, Sarah, Mandy Tegen Jos, Chajah Amber: Wie in tijden van crisis wil opvallen tussen alle andere sollicitanten, moet inderdaad met meer komen dan die paar jaar studeren. Door je in te zetten binnen je opleiding of een bestuurtje verbeter je je positie enorm. Chajah: Dat is precies de reden dat ik iets extra s doe: beter willen zijn dan de rest. Maar voor degenen die dit niet willen, zou alleen een studie toch voldoende moeten zijn om aan de bak te komen. Jos: Bovendien zijn er binnen de opleiding al genoeg manieren om je te onderscheiden. Hoge cijfers of een prijs voor een project, bijvoorbeeld. Sarah: Toch is het belangrijk om meer te doen. Al is het vijf jaar achter de kassa zitten bij Albert Heijn. Daarmee kun je straks aan werkgevers laten zien dat je betrouwbaar en standvastig bent. Hetzelfde geldt voor fanatiek sporten of een bestuursjaar. Dat wijst op extra motivatie. En laat dat nu precies zijn waar werkgevers naar op zoek zijn. Mandy Tolk (20), tweedejaars bedrijfskundige Chaja: En toch: als iedereen die extra dingen doet, onderscheidt niemand zich meer. Vrouwenquota in het bedrijfsleven zijn niet nodig en een belediging voor goede vrouwen. Voor Chaja, Mandy, Sarah Tegen Amber, Mourad, Frank, Jos Chaja: Quota zijn zeker nodig, vooral op plekken waar het volk vertegenwoordigd wordt, zoals de Tweede Kamer. Amber: Ik zou niet weten waarom vrouwen er niet op eigen kracht kunnen komen. Sarah: In de top van het bedrijfsleven zitten veel mannen. Omdat veel mensen liever een evenbeeld aannemen dan iemand die totaal niet op ze lijkt, worden daar weinig vrouwen aangenomen. Het tijdelijk instellen van quota kan dit oplossen. Mourad: Maar indirect leidt het tot discriminatie. Een werkgever maakt een onderscheid op basis van geslacht, in plaats van kwaliteiten. Chaja: Alsof er nu niet gediscrimineerd wordt. Vrouwen verdienen minder dan mannen in dezelfde functies en worden minder snel aangenomen. Jos: Degene die het meest opbrengt, wordt gekozen. Dat is hoe de markt werkt. Zorg als vrouw dus maar dat je beter bent dan je mannelijke concurrenten. Dan kan niemand om je heen. En om nog even terug te komen op vertegenwoordiging in de Tweede Kamer: als je dat consequent door wilt trekken, moet je daar ook gehandicapten neerzetten. Optimale representatie is een illusie. Chaja: Vergelijk je vrouwen nu met gehandicapten? Bah, ik hoop dat je moeder dit leest. Het gaat erom dat vrouwen met dezelfde kwaliteiten als mannen nu niet dezelfde kansen krijgen. Dát moet veranderen. Mourad: Vrouwen hebben volgens mij gewoon minder behoefte aan een toppositie dan mannen. In de verkiezingstijd zaten de nummers twee van de grote partijen bij Pauw & Witteman aan tafel: allemaal vrouwen die aangaven blij te zijn met hun plek. Ik denk dat veel vrouwen wel de kans hebben, maar die bewust niet benutten. n havana 19

20 (advertorial) Doorleren werkt Inge Oudkerk Pool is projectleider Leven Lang Leren bij DOO. Bij het domein Onderwijs en Opvoeding hebben we al veel ervaring met het verschijnsel Leven Lang Leren. We hebben altijd veel deeltijders gehad; mensen kiezen relatief vaak pas op latere leeftijd voor een lerarenopleiding of een studie Pedagogiek. Zij-instromers kiezen soms voor het leraarsvak omdat het economisch wat minder gaat, maar we maken ook geregeld mee dat iemand met een goede baan in het bedrijfsleven vanuit een gevoel van iets terug willen doen of zingeving voor de klas wil. Ook als mensen via hun eigen kinderen opnieuw kennis maken met het onderwijs zien ze vaak wat een mooi vak het is. In het kader van Leven Lang Leren werken we veel samen met andere instellingen. Zo verzorgen we een oriëntatietraject voor geïnteresseerden die wellicht het onderwijs in willen, samen met het schoolbestuur van Noord-Holland Noord; daarin zijn een achttal vo-scholen in de regio Alkmaar en daarboven vertegenwoordigd. Deze scholen hebben veel te maken met geïnteresseerden die een baan in het onderwijs ambiëren en het is zaak om deze doelgroep op een goede, praktische manier kennis te laten maken met het onderwijs en de opleiding. Het doel is om de verwachtingen en mogelijkheden van school, student en opleiding goed te managen. We werken in dit project met een indicatieve intake, die erop gericht is goed zicht te krijgen op de mogelijkheden van en voor een specifieke kandidaat. Ook werken we samen met de gemeente Rotterdam. Daar is men bezig met de professionalisering van NT2-trainers (Nederlands als tweede taal). Het gaat om een groep mensen die al werkzaam zijn als trainer bij de inburgering van nieuwkomers, die bij ons de opleiding tot leraar Nederlands tweedegraads doen. Een heel interessante doelgroep, die we zoveel mogelijk onderwijs op maat bieden. John Macco is docent Onderwijskunde bij het domein Onderwijs en Opvoeding. De NT2-groep is een van de groepen deeltijders die ik lesgeef. Een heel gemêleerde groep, zowel qua werkervaring en vooropleiding als ook in leeftijd. We streven er dan ook naar om zoveel mogelijk maatwerk te bieden en richten ons op het individuele leerproces. Ook werken we veel met e-learning via BSCW; ideaal, zeker voor studenten die in veel gevallen ver weg wonen. Bij een vak als onderwijskunde voor deze doelgroep draait het om de vraag: wat kan je al, wat weet je al en wat kan je met deze kennis doen in je werk? De studenten gaan daar heel goed mee om. Doordat ze in de meeste gevallen hun opleiding nodig hebben voor hun werk zijn deeltijders vaak erg praktijkgericht. Voor de groep NT2- trainers geldt dat ze in hun werk te maken hebben met een zeer diverse groep cursisten. Er zijn inburgeraars met een academische achtergrond, terwijl anderen analfabeet zijn. In mijn lessen ga ik erop in, hoe je met die verschillen omgaat. In het beste geval snijdt het mes aan alle kanten. Je ontwikkelt je tot een betere docent en daar profiteer je zelf van, maar ook de cursisten én de werkgever. Malika van Mourik is NT2-trainer en doet de tweedegraads lerarenopleiding Nederlands aan de HvA. Ik werk nu zo n vijf jaar als NT2 trainer en inburgeringsdocent in Rotterdam. Daarvoor heb ik een aantal jaren niet buitenshuis gewerkt, omdat ik alleenstaande moeder van vijf kinderen ben. Toen zij wat groter waren wilde ik graag aan de slag en heb ik een mbo-opleiding tot onderwijs-assistent gevolgd. Het werken in het onderwijs vond ik leuk, maar er was weinig werk voor onderwijsassistenten en uiteindelijk ben ik in het inburgeringsonderwijs gerold. Dat bevalt me prima. De professionaliseringsslag van de gemeente vind ik een goede zaak, een mooie kans om mezelf te ontwikkelen en meer diepgang te krijgen in mijn werk. Niet alles wat ik hier leer, is direct bruikbaar in mijn werk. Ik ben bezig cursisten klaar te stomen voor het inburgeringsexamen, dus aan bijvoorbeeld zinnen ontleden kom ik met de cursisten nauwelijks toe. Maar de kennis die ik hier opdoe vind ik ook voor mezelf heel interessant. Toen ik begon aan de opleiding heb ik mijn kennis, vooropleiding en werkervaring in kaart gebracht via een EVC-procedure. Op basis daarvan is mijn opleidingsprogramma vastgesteld: ik zal er zo n drie jaar over doen om het diploma te behalen. Het is af en toe best zwaar om werk, gezin en opleiding te combineren, maar ik vind het ook heel leuk. Ik ben in een stroomversnelling terechtgekomen en daar heb ik helemaal geen spijt van! Kom op 1 november naar de HvA conferentie over Leven Lang Leren. Informatie volgt binnenkort

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Onderzoek Afschaffen stufi

Onderzoek Afschaffen stufi Onderzoek Afschaffen stufi 30 Mei 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 29 tot en met 30 mei, deden 1648 jongeren mee. Hiervan waren er 574 scholier en 951 student. De uitslag

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Wat is uw naam en uw functie? Ik ben Robert Veenstra, voorzitter van SC Heerenveen.

Wat is uw naam en uw functie? Ik ben Robert Veenstra, voorzitter van SC Heerenveen. Mijn naam is Aron van der Wal. Ik zit in de sport/brugklas HAVO/VWO van het Fivelcollege in Delfzijl. Naar aanleiding van de opdracht om iemand te interviewen die zich minimaal 20 uren per week met sport

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Masters hangen aan Eelco's lippen...

Masters hangen aan Eelco's lippen... Masters hangen aan Eelco's lippen... De spanning voor het WK-Masters in Lyon loopt bij de deelnemers aan Project 2015 al danig op. Daarom hebben we Eelco gevraagd of hij een keer met ons wilde praten over

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl Studeren in 2015-2016 Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten www.wijzeringeldzaken.nl Alles over studeren en geldzaken op een rij: Zorgen over geld, daar zit niemand op te wachten. Zeker niet

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 )

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nieuwsbrief Stichting OER Stichting Onderwijs Evaluatie

Nadere informatie

Uitgeest, 18 augustus 2014. Betr.: verbeterde toewijzing van taken binnen LCP. Beste allemaal,

Uitgeest, 18 augustus 2014. Betr.: verbeterde toewijzing van taken binnen LCP. Beste allemaal, Uitgeest, 18 augustus 2014 Betr.: verbeterde toewijzing van taken binnen LCP Beste allemaal, Het nieuwe basketbalseizoen staat weer voor de deur en daar hebben we natuurlijk allemaal erg veel zin in. Zoals

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl Studeren in 2015-2016 Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten www.wijzeringeldzaken.nl Alles over studeren en geldzaken op een rij: Zorgen over geld, daar zit niemand op te wachten. Zeker niet

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2013-2014 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Wat weet jij over het leenstelsel?!

Wat weet jij over het leenstelsel?! Resultaten onderzoek Wat weet jij over het leenstelsel? 13-01-2015 Wat weet jij over het leenstelsel? In 2015 staan er ingrijpende veranderingen voor de deur die de toegankelijkheid van het onderwijs onder

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

DOORSTUDEREN NA HET HBO

DOORSTUDEREN NA HET HBO DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2015-2016 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2014-2015 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum. 20 april 2010 Kamervragen Van Dijk (SP)

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum. 20 april 2010 Kamervragen Van Dijk (SP) a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Handboek Politiek deel 2

Handboek Politiek deel 2 Handboek Politiek deel 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren

Nadere informatie

Ondernemen is een vak... bij Hogeschool INHOLLAND Den Haag!

Ondernemen is een vak... bij Hogeschool INHOLLAND Den Haag! Ondernemen is een vak... bij Hogeschool INHOLLAND Den Haag! Ondernemen zie jij het al helemaal voor je? Droom jij van je eigen bedrijf? Of heeft je moeder een bedrijf en wil je dat graag overnemen? Misschien

Nadere informatie

Voorlichting studiefinanciering

Voorlichting studiefinanciering Voorlichting studiefinanciering Studievereniging Arago 17 september 2014 Contact www.duo.nl 050-5997755 9.00 17.00 uur Servicekantoor Enschede Ripperdastraat 13 7511 JP Enschede Alleen op afspraak 10.00

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag.

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag. Onderzoek Rekentoets 6 oktober 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met LAKS, gehouden van 23 september tot en met 5 oktober 2015, deden 1.411 middelbare scholieren en 701 hbo

Nadere informatie

Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur

Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur Ouders: Mijn kind moet zelf kiezen Studiekiezers: mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Volwassenen rondom studiekiezer Tweederde 1e jaars zegt: De meeste

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

Ambassadors Club Nieuwsbrief #6

Ambassadors Club Nieuwsbrief #6 Ambassadors Club Nieuwsbrief #6 Beste leden, Onder andere in nieuwsbrief nummer zes: - Examenorganisatie World Travel Academy zoekt surveillanten / assessoren - Zomerstop 2013 - Stageproject Drieuit Creatief

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

2012-2013. ervaringsdeskundige. Mensen met een licht verstandelijk beperking. Opleiding tot

2012-2013. ervaringsdeskundige. Mensen met een licht verstandelijk beperking. Opleiding tot 2012-2013 Opleiding tot ervaringsdeskundige Mensen met een licht verstandelijk beperking Uit eigen ervaring... Ik wil mijn stem laten horen, in een groot aantal werkvelden wordt er steeds meer gebruik

Nadere informatie

Onderzoek: Sociaal leenstelsel

Onderzoek: Sociaal leenstelsel Onderzoek: Sociaal leenstelsel Publicatiedatum: 14-11-2014 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit 3000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online onderzoek, gehouden

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

September de maand van weerbaarheid

September de maand van weerbaarheid September de maand van weerbaarheid Het thema van deze maand is weerbaarheid. Het komt steeds vaker voor in het nieuws, kinderen die gepest worden. Vaak sta je als ouder machteloos. Hieronder volgt een

Nadere informatie

Studenten bewustmaken van hun studieschuld vrijdag, 09 oktober 2015 13:55

Studenten bewustmaken van hun studieschuld vrijdag, 09 oktober 2015 13:55 Tekst: Nelly Rosa Foto s: Ken Wong Volgens Juliette Chirino-Mendez, hoofd klantcontact van SSC bestaat er een perceptie dat het financieel nadeliger uitpakt als je met Stichting Studiefinanciering Curaçao

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg

Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Tilburg DIMENSUS beleidsonderzoek December 2012 Projectnummer 507 Inhoudsopgave Samenvatting

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid. Ouders: Studiekiezers: Mijn kind moet zelf kiezen. mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten

Ouderbetrokkenheid. Ouders: Studiekiezers: Mijn kind moet zelf kiezen. mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Ouderbetrokkenheid Ouders: Mijn kind moet zelf kiezen Studiekiezers: mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Volwassenen rondom studiekiezer Tweederde 1e jaars zegt: De meeste info over studeren

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Gemaakt door: Lysanne Wolbers Menno Akkerman Tessa Heijerman

Gemaakt door: Lysanne Wolbers Menno Akkerman Tessa Heijerman Gemaakt door: Lysanne Wolbers Menno Akkerman Tessa Heijerman FSU Oktober 2011 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Verantwoording...4 Conclusies...5 De cijfers op een rij.9 Knelpunten/oplossingen 15 Positieve punten.16

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

ouderavond Atheneum 6

ouderavond Atheneum 6 ouderavond Atheneum 6 het programma van vanavond 19:30 kennismaken met de mentor 20:30 studiekeuze en dan? 21:15 einde deze presentatie is te downloaden op de schoolwebsite 2 traject studiekeuze A3 en

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Factsheet persbericht

Factsheet persbericht Factsheet persbericht Studenten: meer werken noodzaak door hogere studiekosten 13 januari 2011 Inleiding Van november 2010 tot begin januari 2011 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek.

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee

Nadere informatie

Onderzoek werknemers met kanker

Onderzoek werknemers met kanker Onderzoek werknemers met kanker Dinsdag 15 april 2013 Over dit onderzoek Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Aan het onderzoek

Nadere informatie

Dubbelspel. Alan Durant

Dubbelspel. Alan Durant Dubbelspel Dubbelspel maakt deel uit van de Schaduw-reeks van Lezen voor Iedereen/Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. De Schaduw-reeks is een serie spannende verhalen voor jongeren. Lezen voor Iedereen/Uitgeverij

Nadere informatie

Factsheet persbericht. Toekomst van studenten onzeker

Factsheet persbericht. Toekomst van studenten onzeker Factsheet persbericht Toekomst van studenten onzeker Inleiding Studententijd De overheid komt met steeds meer nieuwe wetten en voorstellen om te bezuinigen en de student te motiveren zijn/haar studie in

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN Het is een feest om een echt kunstwerk in huis te hebben! Toch denken veel mensen dat ze zich dat niet kunnen veroorloven. Of dat het ingewikkeld is

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.minocw.nl

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Vragenlijst Depressie

Vragenlijst Depressie Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best

Nadere informatie

Beste lezers van De Geldfabriek,

Beste lezers van De Geldfabriek, Beste lezers van De Geldfabriek, Ik hoop dat jullie veel plezier hebben gehad met het lezen van dit verhaal. Vonden jullie ook dat Pippa wel erg veel aan mooie spullen dacht? En dat sommige mensen onaardig

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn)

Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Laat de ander merken dat je echt luistert door je houding en ogen. Laat merken dat je aandacht op hem/haar gericht is. Stel zoveel mogelijk

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

De financiële reddingsboei

De financiële reddingsboei De financiële reddingsboei Hoe voorkom ik dat ik financieel verzuip? Jeroen Langendam Inhoud Inhoud... 2 Over de auteur... 5 Voorwoord... 6 Inleiding... 9 Hoofdstuk 1: De noodzaak...11 Hoofdstuk 2: Het

Nadere informatie

E-mailmarketing om cliënten aan te trekken als zorgprofessional

E-mailmarketing om cliënten aan te trekken als zorgprofessional E-mailmarketing om cliënten aan te trekken als zorgprofessional Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag voldoende verdienen om van te kunnen leven. Daarom is het belangrijk voor

Nadere informatie

AFM Consumentenmonitor Q3 2009 Kredietwaarschuwingszin

AFM Consumentenmonitor Q3 2009 Kredietwaarschuwingszin AFM Consumentenmonitor Q3 009 Kredietwaarschuwingszin GfK Michel van der List Marcel Cools/ Niek Damen Indeling Rapportage Kredietwaarschuwingszin 1 Onderzoeksverantwoording Kennisvragen Kredietwaarschuwingszin

Nadere informatie

Veelgestelde vragen. Algemeen. 1. Waarom is de IGNITE Award opgezet?

Veelgestelde vragen. Algemeen. 1. Waarom is de IGNITE Award opgezet? Veelgestelde vragen Algemeen 1. Waarom is de IGNITE Award opgezet? Nederland kent naar schatting tussen de 3000 en 4000 social enterprises, een relatief kleine maar groeiende sector, met groot potentieel.

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Aflevering 6: Eigen bedrijf

Aflevering 6: Eigen bedrijf Aflevering 6: Eigen bedrijf Vragen vooraf: Heb je wel eens een eigen bedrijf gehad? Als je een eigen bedrijf zou beginnen, wat voor soort bedrijf zou dat dan zijn? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Khalid

Nadere informatie

STUDEREN EN ONDERNEMEN

STUDEREN EN ONDERNEMEN STUDEREN EN ONDERNEMEN Essay Topondernemen GRACHELLE ELSKAMP Inhoud Stelling: Ondernemen gaat ten koste van je studie.... 2 Argument voor:... 2 Argument tegen:... 3 Conclusie... 4 Bibliografie... 5 Julien

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

Voorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan

Voorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan Voorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan Case Enscenering: sollicitatiegesprek in de kamer van Henk Dunker, directeur van Cosmetrics, een middelgroot bedrijf in huidverzorgingsproducten.

Nadere informatie

Huiselijk geweld tussen zussen

Huiselijk geweld tussen zussen Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding

Nadere informatie

Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken.

Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken. Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken. ü Yes ü No ü Yes ü No Krijg een contstante stroom klanten en verhoog je inkomen ü No Auteurs

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

World leader in international education

World leader in international education World leader in international education BESTE OUDER, Wat een spannend jaar gaat u tegemoet: uw zoon of dochter zit in het eindexamenjaar! Het maken van een goede studiekeuze is niet altijd makkelijk en

Nadere informatie

Onderzoek: Studiekeuze

Onderzoek: Studiekeuze Onderzoek: Studiekeuze Publicatiedatum: 31-01- 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 29 t/m 31 januari 2014, deden 712 scholieren en 1064 studenten mee. De uitslag van de peiling

Nadere informatie

Digitaal Mediaproduct Elmar Hagen MM1A 18 mei 15

Digitaal Mediaproduct Elmar Hagen MM1A 18 mei 15 Digitaal Mediaproduct Elmar Hagen MM1A 18 mei 15 Ilost Een tijdje geleden was ik met een vriend naar België om vakantie vrienden op te zoeken. Eenmaal daar een beetje bijgepraat, gedobberd in de jacuzzi

Nadere informatie

AMSTERDAM 2015-16 MASTER IN COACHING JE KAN ANDEREN PAS COACHEN ALS JE JEZELF KAN COACHEN

AMSTERDAM 2015-16 MASTER IN COACHING JE KAN ANDEREN PAS COACHEN ALS JE JEZELF KAN COACHEN AMSTERDAM 2015-16 MASTER IN COACHING JE KAN ANDEREN PAS COACHEN ALS JE JEZELF KAN COACHEN FEMKE DEKKER Voormalig roeister, driemaal actief op de Olympische Spelen Trainer Mentale Kracht bij de Politie

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Hans van Rooij VERSTAG

Hans van Rooij VERSTAG Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8 Pensioen krant Maart 2014 Ik ga later niet op de bank zitten pagina 6 Meer inzicht in uw pensioen pagina 4 Wat is het UPO? pagina 8 Pensioenheld Dromen doen we allemaal Brayen Verbond (39 jaar) is projecteider

Nadere informatie

Ellen Schild. Tineke Groen

Ellen Schild. Tineke Groen Ellen Schild Tineke Groen Jaar in jaar uit besteden we in Mebest aandacht aan fraaie afbouwprojecten. Achter elk van die projecten zitten vakmensen. Vakmensen die het bedenken, vakmensen die het maken.

Nadere informatie

Jobfabriek Automotive presenteert: Automotive Open Dagen 17 t/m 31 maart 2012

Jobfabriek Automotive presenteert: Automotive Open Dagen 17 t/m 31 maart 2012 Jobfabriek Automotive presenteert: Automotive Open Dagen 17 t/m 31 maart 2012 Automotive Open Dagen 17 t/m 31 maart 2012 Introductie Jobfabriekautomotive.nl is een vacaturesite, specifiek ingericht rond

Nadere informatie