Werkdruk of werkgeluk? Ester Koot Jorn Lingsma Eric-Jan Klöne Thomas Vrakking

Transcriptie

1 Werkdruk of werkgeluk? Ester Koot Jorn Lingsma Eric-Jan Klöne Thomas Vrakking

2 Werkdruk of werkgeluk? De werkdrukmeter: hoe werkt het? Voelen uw medewerkers zich gelukkig, energiek en vitaal? Of dreigen ze juist te bezwijken onder de stress van het werk? En wat kun je als organisatie doen om hier invloed op uit te oefenen? Op basis van bestaande (wetenschappelijke) inzichten en een eigen onderzoek heeft Motivaction samen met ttif.company een instrument ontwikkeld waarmee organisaties inzicht krijgen in een vijftal factoren die in het positieve geval bijdragen aan het werkgeluk en weerbaarheid van uw medewerkers, maar in het slechte geval het risico vergroten op burn outs en stressgerelateerd verzuim. Het werkt als volgt: werknemers beantwoorden online vijftien stellingen. Uit de resultaten volgt een uitgebreide rapportage met een analyse van de mate van werkdruk per factor. Dit wordt teruggekoppeld op organisatie-, vestigings- en/of afdelingsniveau. In een daaropvolgende adviesgesprek bekijkt een adviseur van ttif.company samen met u welke interventies de werkdruk(beleving) binnen uw organisatie kunnen terugdringen en het plezier en energie verhogen. Met de werkdruk-meter krijgt u een antwoord op de volgende vragen: In welke mate iswerkdruk daadwerkelijk een urgent topic binnen uw organisatie? Welke factoren dragen positief en negatief bij aan de werkbeleving onder uw personeel? Welke interventies dragen bij aan meer grip op/een verlaging van de werkdruk? Het onderzoek: model met 5 factoren Overal is te horen en te lezen: hoe beter werknemers in hun vel zitten, hoe succesvoller de organisatie. Vanuit de wetenschap is al veel bekend over de factoren die van invloed zijn op stress en werkgeluk. Maar hoe kun je die kennis bundelen in een korte vragenlijst, zonder dat het voorspellende waarde verliest? In samenwerking met ttif.company is Motivaction met deze vraag aan de slag gegaan. Er is een uitgebreide vragenlijst voorgelegd aan een representatieve steekproef van ruim 1000 werknemers in Nederland. In de analyse kwamen vijf factoren naar voren die op verschillende manieren invloed hebben op het welbevinden van werknemers. Een hoge tevredenheid over de inhoud en het niveau van de werkzaamheden heeft de grootste positieve invloed op werkdruk, waar emotionele belasting (hoe zwaar vind je je werk mentaal/psychisch gezien) de grootste negatieve invloed heeft. Steun van collega s en steun van de werkgever hebben een positieve invloed op het welbevinden van werknemers. Tot slot, teveel perfectionisme heeft een negatieve invloed. Op de volgende pagina s volgen enkele opvallende of interessante uitkomsten van het onderzoek. Tevredenheid met werkzaamheden Welbevinden werknemers Emotionele belasting Steun van collega s Steun van werkgever Perfectionisme 2

3 Werkdruk of werkgeluk? Werkgeluk Kijkend naar leeftijd, zijn duidelijke verschillen te zien in de mate van werkgeluk. De jongste generatie (18 t/m 24 jaar) is het meest gelukkig in het werk, terwijl de generatie daarna (25 t/m 34 jaar) het minst gelukkig is. Daarnaast blijkt dat mensen die boven modaal verdienen gelukkiger zijn dan mensen die onder modaal verdienen. Omdat de ene werknemer de andere niet is, is er ook gekeken naar de verschillen in drijfveren. Daarvoor is het Mentality-model van Motivaction gebruikt (zie ook bijlage). De gemaksgeoriënteerden, een groep mensen die in de eerste plaats streeft naar een onbezorgd en plezierig leven, zijn het minst gelukkig in hun werk. Verrassend is dat mensen die in het onderwijs en in de gezondheids- en welzijnszorg werken het meest gelukkig zijn. Die sectoren staan bekend om het gebrek aan personeel en de hoge werkdruk. Hier is duidelijk de verschillende mate van invloed te zien die de factoren tevredenheid inhoud en niveau werkzaamheden en emotionele belasting spelen (onder de desbetreffende kopjes wordt dit verder uitgelegd). Mensen die in de bouwnijverheid werken zijn het minst gelukkig. Steun van collega s De sfeer, het onderling vertrouwen en de samenwerking in een team of op een afdeling wordt - in relatie tot andere subgroepen - positiever ervaren door 18 t/m 24-jarigen en door mensen die boven modaal verdienen. Werknemers in de leeftijd van 25 t/m 34 jaar en mensen die onder modaal verdienen, zijn relatief negatiever over de onderlinge samenwerking en de steun van collega s. Ervaren steun van collega s Steun van werkgever In deze factor zijn de verschillen bij de kenmerken inkomen en Mentality milieu waarneembaar. Gemaksgeoriënteerden geven aan dat hun leidinggevende relatief weinig aandacht voor hen heeft als mens en dat zij relatief minder gesprekken met hun werkgever hebben over hun persoonlijke ambities. Bij mensen die boven modaal verdienen zie je tegenovergestelde resultaten. Ervaren steun van werkgever 3

4 Tevredenheid inhoud en niveau werkzaamheden Ook als het gaat om tevredenheid over de inhoud en het niveau van de werkzaamheden zijn de 18 t/m 24- jarigen positiever dan andere leeftijdsgroepen. Zij worden blijer van hun werk, krijgen meer energie van hun werk en voelen zich goed bij hetgeen er van hun verwacht wordt. Ook mensen die werken in het onderwijs en de gezondheids- en welzijnszorg zijn hier positiever over dan bijvoorbeeld mensen die werkzaam zijn in de bouwnijverheid. Tevreden inhoud en niveau werkzaamheden Emotionele belasting Wanneer mensen gevraagd wordt hoe mentaal en psychisch zwaar zij hun werk vinden zijn er tegengestelde resultaten waarneembaar. Mensen uit het onderwijs en de gezondheids- en welzijnszorg geven nu aan dat zij hun werk wel zwaarder vinden dan mensen die werken in de bouwnijverheid. De negatieve invloed van de emotionele belasting is echter niet zo sterk als de positieve invloed van de tevredenheid over de inhoud en het niveau van de werkzaamheden, waardoor mensen in het onderwijs en de zorg toch beter in hun vel zitten op het werk. Emotionele belasting Perfectionisme Jongere werknemers zijn gemiddeld meer perfectionistisch en willen graag uitblinken in hun werk. Dat is lastig, omdat ze nog minder ervaring hebben en fouten moeten maken. Werknemers gaan hier meestal makkelijker mee om als ze ouder worden. Perfectionisme 4

5 Bijlage Mentality onderzoek Arbeidsmarktonderzoek van Motivaction vertrekt vanuit de drijfveren van medewerkers. Motivaction maakt hierbij gebruik van de data en kennis die is opgedaan door ons Mentality-onderzoek. Wat kenmerkt werknemers in bijvoorbeeld specifieke branches of functiegroepen als het gaat om drijfveren, waarden en leefstijl? Inzicht in de drijfveren van specifieke doelgroepen geeft haakjes voor communicatie. Het model is bij uitstek geschikt om werknemers te typeren omdat het in werk juist gaat om de drijfveren. Wat typeert hen als persoon, hoe staan ze in hun werk en hoe worden zij gestimuleerd om het beste uit zichzelf te halen? Wat vinden ze belangrijk aan een werkgever? Hoe kunnen zij het beste worden benaderd? Wat is hun beeld van diverse bedrijven? Et cetera. We weten op basis van Mentality-onderzoek waar mensen werkzaam zijn en kunnen daarmee grotendeels verklaren waarom dat zo is. Zo zijn postmaterialisten relatief vaker werkzaam in het onderwijs en overheidorganisaties. En opwaarts mobielen worden vooral getriggerd door kleine innovatieve start ups. Het Mentality-model geeft onder andere inzicht in de voorkeuren ten aanzien van beloningsstructuur, veranderingsbereidheid, houding ten aanzien van zelfontplooiing, maatschappelijke betrokkenheid en andere zachte factoren. Het model laat zien dat de ene werknemer bijvoorbeeld meer belang hecht aan zekerheid en vaste werktijden en de andere juist meer gericht is op ontplooiing en iets willen betekenen voor de maatschappij. Mentality geeft de mogelijkheid te verklaren waarom de ene werknemer meer openstaat voor flexibilisering dan de andere of waarom er sprake is van verschil in motivatie. 5

6 Bijlage Onderzoekstechnische informatie Kwantitatief onderzoek Veldwerkperiode - Het veldwerk is uitgevoerd in de periode 22 mei tot en met 2 juni Methode respondentenselectie - Uit het StemPunt-panel van Motivaction. Incentives Weging - De respondenten hebben als dank voor deelname aan het onderzoek punten voor het StemPunt-spaarprogramma ontvangen. - De onderzoeksdata zijn gewogen (zie ook bijlage gewogen en ongewogen data), daarbij fungeerde het Mentality-ijkbestand als herwegingskader. Dit ijkbestand is wat betreft sociodemografische gegevens gewogen naar de Gouden Standaard van het CBS. Responsverantwoording online onderzoek - In de veldwerkperiode is aan circa personen een uitnodigingsmail verstuurd. Op de slotdatum van het veldwerk (zie bij Veldwerkperiode) hebben respondenten de vragenlijst ingevuld, een respons van circa 25%. 6

7 Motivaction International B.V. Marnixkade ZL Amsterdam Postbus MG Amsterdam T +31 (0) M info@motivaction.nl