Criminografische ontwikkelingen II: van (victim)-survey tot penitentiaire statistiek. 2de proef maklu

Transcriptie

1 Criminografische ontwikkelingen II: van (victim)-survey tot penitentiaire statistiek 2012-Criminografische ontwikkelingen II.indd 1 10/10/12 11:06

2 2012-Criminografische ontwikkelingen II.indd 2 10/10/12 11:06

3 Criminografische ontwikkelingen II: van (victim)-survey tot penitentiaire statistiek Editors: L. Pauwels, S. De Keulenaer, S. Deltenre, E. Devroe, H. Elffers, J. Forceville, R. Kerkab, E. Maes, D. Moons, S. Pleysier, P. Ponsaers, E. Van Dael Maklu Antwerpen/Apeldoorn 2012-Criminografische ontwikkelingen II.indd 3 10/10/12 11:06

4 Panopticon Libri nr. 5 Eerder verschenen: 1. Van pionier naar onmisbaar. Over 30 jaar Panopticon. W. Bruggeman, E. De Wree, J. Goethals, P. Ponsaers, P. Van Calster, T. Vander Beken, G. Vermeulen (eds.) 2. Hoe punitief is België? Ivo Aertsen, Kristel Beyens, Tom Daems, Eric Maes (eds.) 3. Criminografische ontwikkelingen: van (victim)-survey tot penitentiaire statistiek L. Pauwels, S. De Keulenaer, S. Deltenre, e.a. (eds.) 4. Evaluatie van 10 jaar politiehervorming Willy Bruggeman, Elke Devroe, Marleen Easton (eds.) L. Pauwels, S. De Keulenaer, S. Deltenre, E. Devroe, H. Elffers, J. Forceville, R. Kerkab, E. Maes, D. Moons, S. Pleysier, P. Ponsaers, E. Van Dael (Eds.) Criminografische ontwikkelingen II: van (victim)-survey tot penitentiaire statistiek Antwerpen-Apeldoorn Maklu pag. 24 x 16 cm ISBN D/2012/ NUR Maklu-Uitgevers en de auteurs Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de auteur en van de uitgever. Hoewel bij de realisatie van deze uitgave een zo groot mogelijke nauwkeurigheid en correctheid werd nagestreefd, kan voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten, onvolkomen- en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden noch de auteurs, noch de uitgever hiervoor enige aansprakelijkheid. Maklu-Uitgevers Somersstraat 13/15, 2018 Antwerpen (België), info@maklu.be Koninginnelaan 96, 7315 EB Apeldoorn (Nederland), info@maklu.nl 2012-Criminografische ontwikkelingen II.indd 4 10/10/12 11:06

5 Inhoud Voorwoord 7 Politieaangifte onder de loep. Een beschrijvende analyse van het 9 aangiftegedrag van slachtoffers met focus op leeftijd en herhaald slachtofferschap Gerwinde Vynckier & Wim Hardyns Slachtofferenquêtes overschatten het misdaadniveau nogal stevig 27 Henk Elffers & Margit Averdijk De Stadsmonitor 39 Dirk Moons De 3 killers in het verkeer 57 Miran Scheers GAS-bemiddeling: 2de een waardevol proef middel in de strijd maklu tegen overlast 81 in de stad Antwerpen Annelies Van Hecke Recidivemetingen: een beschrijving en evaluatie van kengetallen 93 Kenneth Hemmerechts en Lieven Pauwels Bemiddeling in strafzaken. Een blik op de praktijk vanuit SIPAR, 113 de databank van de justitiehuizen Dieter Burssens De mythe van invrijheidstelling op VI-datum nogmaals doorprikt. 145 Enkele facts en figures over de voorwaardelijke invrijheidstelling in België Eric Maes, m.m.v. Carrol Tange Overzicht lectoren 177 Maklu Criminografische ontwikkelingen II.indd 5 10/10/12 11:06

6 2012-Criminografische ontwikkelingen II.indd 6 10/10/12 11:06

7 Voorwoord Voor u ligt het boek Criminografische ontwikkelingen: van (victim)-survey tot penitentiaire statistiek, deel II, een initiatief van leden van de Panopticon deelredactie Criminografie en methodologie. We brengen de lezer in herinnering dat in 2008 een initiatief groeide vanuit de deelredactie van de rubriek criminografie en methodologie van Panopticon om het hiaat in de Belgische criminografie te vullen en periodiek te rapporteren over de nog steeds zo moeilijk te vinden criminografische basisinformatie in ons land. Misschien drukken we ons ietwat verkeerd uit. Veel criminografisch materiaal is beschikbaar, zeker op niveau van de politiestatistiek, en recentelijk stellen we ook beweging vast op niveau van de parketstatistieken, dankzij de inspanningen van de statistisch-analisten. Het blijft echter een feit dat de data zelf niet zo maar eenvoudig toegankelijk zijn voor iedereen. En sommige databanken zijn inderdaad weinig bekend bij het bredere (criminologische) publiek. De deelredactie bestudeert criminografische data op diverse aggregatieniveaus en rapporteert nieuwigheden in het tijdschrift Panopticon. Echter, rubriekteksten zijn kort en zijn niet het forum om iets meer gedetailleerd te rapporteren over nieuwe bevindingen in het domein van de criminografie. Dat kan wel middels deze periodieke uitgave binnen de Panopticon Libri reeks. Het eerste criminografische boek, getiteld Criminografische ontwikkelingen: van (victim)-survey tot penitentiaire statistiek werd uitgegeven als Panopticon Libri, nummer drie. De deelredactie 2de bestaat uit leden proef die elk op zich bijzonder maklu goed geplaatst zijn om een deel van het versnipperde criminografische landschap te overzien. 1 Net als het vorige verzamelwerk is ook deze reader zo opgebouwd dat het bericht over criminografische issues die zich afspelen op diverse echelons van de strafrechtsbedeling. De volgorde van de bijdragen hebben wij ook op die manier geschikt: statistische informatie kan gerangschikt worden volgens het niveau van de strafrechtsbedeling waarop de informatie slaat. Surveys vangen hiaten uit officiële registraties op en komen dus helemaal onderaan de ladder te staan, terwijl statistische penitentiaire info de top van de strafrechtsketen voorstelt en dus bovenaan de ladder komt te staan. Deze editie bundelt acht bijdragen die elk afzonderlijk slaan op een echelon van de strafrechtsbedeling. Gerwinde Vynckier (Onderzoeksgroep SVA) & Wim Hardyns (Onderzoeksgroep SVA) bijten de spits af in deze nieuwe reader en rapporteren over het aangiftegedrag in relatie tot leeftijd en herhaald slachtofferschap. Hiertoe bundelen ze data uit diverse edities van de Veiligheidsmonitor. Henk Elffers (NSCR) en Margit Averdijk (ETH Zürich & Universiteit Zürich) brengen een methodologische bijdrage over een heikel punt in slachtofferenquêtes, met name 1 Op het ogenblik van het finaliseren van dit voorwoord (04 augustus 2012) bestaat de deelredactie uit L. Pauwels (redactieverantwoordelijke), S. De Keulenaer (redactiesecretaris), T. Decorte, S. Deltenre, E. Devroe, H. Elffers, J. Forceville, J. Goethals, R. Kerkab, E. Maes, D. Moons, S. Pleysier, P. Ponsaers, E. Van Dael, A. Verhage. Maklu Criminografische ontwikkelingen II.indd 7 10/10/12 11:06

8 Voorwoord hun geldigheid. De auteurs beargumenteren namelijk dat slachtofferenquêtes het misdaadniveau nogal stevig overschatten. Dirk Moons (Studiedienst Vlaamse Regering) vat de belangrijkste bevindingen uit De Stadsmonitor samen en voorziet deze van commentaar. Miran Scheers (directeur Kenniscentrum Verkeersveiligheid, BIVV) rapporteert over indicatoren van de drie hoofdoorzaken van de verkeersonveiligheid en hun bronnen in de bijdrage De drie killers in het verkeer. Annelies Van Hecke (Directeur Elegast) heeft het over GAS-bemiddeling: een waardevol middel in de strijd tegen overlast in de stad Antwerpen. Kenneth Hemmerechts (oud-medewerker onderzoeksgroep SVA) en Lieven Pauwels (Ugent en directeur Onderzoekgroep SVA) bespreken kengetallen om criminele recidive cijfermatig in kaart te brengen en plaatsen kanttekeningen bij de mogelijkheden en beperkingen van deze kengetallen. Dieter Burssens (NICC) beschrijft de bemiddeling in strafzaken in de praktijk op basis van SIPAR, de databank van de justitiehuizen. Eric Maes (NICC) en Carrol Tange (NICC) brengen de nieuwste cijfers over de voorwaardelijke invrijheidsstelling in België in hun artikel De mythe van invrijheidstelling op VI-datum 2de nogmaals proef doorprikt. Enkele facts en maklu figures over de voorwaardelijke invrijheidstelling in België. Wij wensen de lezer een aangename reis door het Belgische criminografische landschap. Lieven Pauwels en Saaske De Keulenaer, namens de Panopticondeelredactie Criminografie en Methodologie Augustus Maklu 2012-Criminografische ontwikkelingen II.indd 8 10/10/12 11:06