Achter iedere vluchteling schuilt een verhaal. Over weerbaarheid en kwetsbaarheid van Syrische vluchtelingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Achter iedere vluchteling schuilt een verhaal. Over weerbaarheid en kwetsbaarheid van Syrische vluchtelingen"

Transcriptie

1 Achter iedere vluchteling schuilt een verhaal Over weerbaarheid en kwetsbaarheid van Syrische vluchtelingen

2 Programma Introductie Achtergrond Syrische vluchtelingen Gezondheidszorg daar en hier Veerkracht en kwetsbaarheid Hoopvolle initiatieven Bespreking casus

3

4 Een mozaïek van etnische en religieuze achtergronden Etniciteit: Arabieren (meerderheid), Armeniërs, Turkmenen, Koerden, Palestijnen, Iraakse vluchtelingen. Taal: Arabisch (officieel), Koerdisch, Armeens, Aramees Circassische talen. Hoger opgeleiden: Engels en Frans. Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 4

5 Religie

6 Achtergrond gezondheidszorg Syrië Publiek ziekenhuis, Damascus (2007) Julien Lennert/IRIN Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 6

7 Achtergrond cijfers Indicators of Health Status: Indicator: Life expectancy at birth (years) Infant mortality rate NA 18 (per 1000 live births) Probability of dying before 5th birthday NA 22 (per 1000 live births) Maternal mortality ratio NA 58 (per live births) Normal birth weight for babies (%) UNICEF Syria 2009 Data uit: Country Cooperation Strategy for WHO and the Syrian Arab Republic , WHO (2009). Verkregen online via: ategy/ccs_syr_en.pdf Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 7

8 Achtergrond cijfers Public-Private distribution of hospitals and hospital beds Indicator: MOH hospitals MOH hospital beds Private hospitals NA Private hospital beds NA Data uit: Country Cooperation Strategy for WHO and the Syrian Arab Republic , WHO (2009). Verkregen online via: Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 8

9 Aankomst in de gemeente Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 9

10 Eén van de vele gezichten 'Ik ben dankbaar dat ik nog leef en in Nederland woon. Maar ook hier voer je als vluchteling een dagelijkse strijd: de strijd om een nieuwe identiteit te vinden. Want als vluchteling raak je die kwijt.' Besan (26), journalist

11 In Syrië heb ik verschrikkelijke dingen meegemaakt. Als je daar te lang bij stilstaat, verlies je de moed. Ik realiseer het mij, maar laat het niet mijn toekomst beïnvloeden. We willen bijdragen aan de Nederlandse samenleving. Ik dank Allah dat ik zo positief ben ingesteld. (Rasheed, 29)

12 Levensverhaal Levensverhaal geeft context en kleur familie (waar, in leven, contact)? opleiding, werk voorheen? ziekte en gezondheid vroeger? aanleiding vlucht? wat meegemaakt? medische klachten door ervaringen? huidige sociaal-maatschappelijke situatie Waar de breuken zijn, liggen ook de bronnen

13 Wegwijs in de Nederlandse gezondheidszorg Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 13

14 Wegwijs Voorlichting gezondheidszorg is beperkt We didn t know that we need to call 112 Afhankelijk van contactpersoon NL heeft andere vorm van gezondheidszorg Onduidelijk voor welke zorg ze waar terecht kunnen. Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 14

15 Wegwijs: taalbarrière When I go to the doctor or the verloskundige. They tell me to bring someone to translate. [ ] One time the huisarts sent me back and he don t accept Google Translate. Very bad. I felt sad I don't know what I can do about this problem. (Vrouw, 32, uit klein dorpje nabij Aleppo) I am afraid something is still inside me and it is so painful, every month, I don t know what I should do, to who I should talk. The doctor does not understand me. We can t communicate. (Vrouw, 41, uit stad Aleppo) Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 15

16 Wegwijs: zorgverzekering We don t understand the health insurance system and the other insurance systems in Netherlands. In Syria we don t have it. Really it is a problem. I don't understand anything about this. Who can explain this to us? My Dutch neighbor also don t understand this (Man, 40, uit dorp nabij Aleppo) Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 16

17 Psychische gezondheid en rol van religie Begrippen als: psychologische gemoedstoestand, psychisch welbevinden of geestelijke gezondheid niet begrepen of negatieve connotatie Autisme = geen stoornis, maar karaktereigenschap Lijden = normaal onderdeel van het leven Indirecte communicatie: beeldspraak, metaforen Religie speelt belangrijke rol in opvattingen over: geestelijke en psychosociale gezondheid betekenisgeving aan traumatische gebeurtenissen Rol imam, bv. bij ontsporen van Syrische jongeren (alcohol/drugs) Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 17

18 Verschillen Syrië - Nederland Syrië Direct naar ziekenhuis Arts schrijft antibiotica voor Huisarts is autoriteit en wordt gerespecteerd Behandeling van acute gezondheidsproblemen (+ vaccinaties) Gebruik Arabische geneeskunde (groente + fruit) Nederland Huisarts als poortwachter Arts schrijft paracetamol voor Huisarts is besluiteloos ( Wat denkt u er zelf van? ) Preventieve gezondheidszorg

19 Tips voor Nederlandse zorgverleners Leer een paar woorden Arabisch, zoals salaam aleikum (vrede zij met u) en marhaba (hallo). Zo bouw je vertrouwen op. Ga op huisbezoek. Syriërs vinden het heel leuk als ze bezoek krijgen van Nederlanders. Weiger geen aangeboden eten, ook als je geen honger hebt.

20 Tips voor Nederlandse zorgverleners Houd rekening met de opvattingen over gender. Een Syrische man spreekt graag met een andere man. Maar als een man gezondheidsproblemen heeft, zal hij de hulp van een vrouwelijke arts niet weigeren. Traditionele vrouwen luisteren eerder naar mannen dan naar andere vrouwen. Stel gerust de vraag: wat voor voeding denkt u dat uw kind nodig heeft om deze aandoening te genezen?

21

22

23

24 Belastende factoren lichamelijk Infectie- of genetische ziekten Vitaminegebrek Onbegrepen lichamelijke klachten Geslachtsziekten en/of seksuele problemen Groeistoornissen (bij kinderen)

25 Belastende factoren psychisch Angst en/of nervositeit Lusteloosheid Nachtmerries, concentratieproblemen Prikkelbaarheid en achterdocht Schuld- en/of schaamtegevoelens Bedplassen

26 Belastende factoren sociaal Vermijdingsgedrag en comm. problemen Heimwee en/of rouwverwerking Eenzaamheid en/of geïsoleerd leven De weg niet weten binnen voorzieningen Werkloosheid en/of geen levensdoel Relatie-, gezins- en/of opvoedingsproblemen

27

28 Veerkracht

29 Beschermende factoren algemeen Zekerheid en veiligheid Perspectief, gevoel een toekomst te hebben Goede begeleiding en zorg Tijd

30 Beschermende factoren individueel Karakter (humor, energie, positieve instelling) Intelligentie Goede gezondheid

31 Beschermende factoren sociaal Steun van landgenoten of familie Fysiek actief met anderen (sport, bewegen) Sociaal actief

32 Muzikant bij het Syrisch Nationaal Symfonieorkest. Voor de oorlog in Syrië werkte ik als muzikant.. De dagen in het azc voelen eindeloos. Maar het helpt dat ik, na al die jaren, weer een gitaar heb om op te spelen.

33 Verhalen delen en verwerken

34

35

36

37 Narrative Exposure Therapie

38

39

40 Ontmoetingen organiseren Waarom geen storytelling in plaats van treurige voorlichting in zaaltjes?

41 Zing elk je eigen lied

42

43

44 Bespreking casus Ibrahim (32) uit Syrië

45 Meer informatie Factsheet Syrische vluchtelingen Factsheet Gezondheidsbevordering van vluchtelingen in gemeenten Factsheet Eritrese vluchtelingen Factsheet Asielzoekers en gezondheid Gun ons de tijd

46 Expertisecentrum Gezondheidsverschillen DANK VOOR UW AANDACHT Janet Rodenburg

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Vluchtelingenkinderen; een gezonde start in een nieuwe wereld.

Vluchtelingenkinderen; een gezonde start in een nieuwe wereld. Vluchtelingenkinderen; een gezonde start in een nieuwe wereld. Drs. Janna van der Zand GGD GHOR Nederland Jeugdarts GGD Zuid Limburg Drs. Jean Kuzam Kinderarts (Syrië) Inhoud workshop Voorstellen Asielprocedure

Nadere informatie

Sectie Infectieziekten

Sectie Infectieziekten Sectie Infectieziekten 1 December 2015 U kunt helpen de HIV / AIDS epidemie te beëindigen You can help to end the HIV / AIDS epidemic Sectie Infectieziekten Weet uw HIV status Know your HIV status by 2020

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

Samen rouwen. Hoe u uw kind kunt helpen verlies draaglijk te maken

Samen rouwen. Hoe u uw kind kunt helpen verlies draaglijk te maken Samen rouwen Hoe u uw kind kunt helpen verlies draaglijk te maken Rouw De prijs die we betalen voor hechting Overlijden van een dierbare Gezondheidsproblemen (CVS, MS, afnemen zicht / gehoor etc.) Rouwen

Nadere informatie

Artsen en zorg voor vluchtelingen

Artsen en zorg voor vluchtelingen Artsen en zorg voor vluchtelingen Den Haag, 1 december 2016 Evert Bloemen, arts (e.bloemen@pharos.nl) Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen 1 Aan de orde komen 1. Cijfers en migratie 2. Asielprocedure

Nadere informatie

Gezondheid statushouders: naar een integrale aanpak in gemeenten. Margreet Bekedam Carola Schrijvers

Gezondheid statushouders: naar een integrale aanpak in gemeenten. Margreet Bekedam Carola Schrijvers Gezondheid statushouders: naar een integrale aanpak in gemeenten Margreet Bekedam Carola Schrijvers Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders donderdag 8 juni 2017 Ondersteuningsprogramma Gezondheid

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

Veiligheid en traumaverwerking

Veiligheid en traumaverwerking Veiligheid en traumaverwerking A.L. Struik Ontkenning van kindermishandeling Angst gevolgen van bekennen: Kinderen kwijt aan BJZ Geen omgang Strafvervolging Detentie Baan kwijt en financiele problemen

Nadere informatie

HUMAN RIGHTS. Alternative Approaches?

HUMAN RIGHTS. Alternative Approaches? HUMAN RIGHTS Alternative Approaches? Utrecht, 3 april 2008 Peter van Krieken Toegang tot het loket Artseneed - artsenleed Samenleving v. individu 1ste generatie v. 2e generatie rechten China EVRM General

Nadere informatie

Ontspanning en Sociale Contacten Groeien in de Buurtmoestuin

Ontspanning en Sociale Contacten Groeien in de Buurtmoestuin Ontspanning en Sociale Contacten Groeien in de Buurtmoestuin Een kwalitatief onderzoek naar de gepercipieerde (gezondheids)effecten van gezamenlijk tuinieren Ontspanning en Sociale Contacten Groeien in

Nadere informatie

OP WEG NAAR HERSTEL MET HELI. Leren leven met een psychische aandoening, beperking of kwetsbaarheid

OP WEG NAAR HERSTEL MET HELI. Leren leven met een psychische aandoening, beperking of kwetsbaarheid OP WEG NAAR HERSTEL MET HELI Leren leven met een psychische aandoening, beperking of kwetsbaarheid MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ HELI staat voor Herstel in de Eerste Lijn met Indigo. Met herstel

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Can you help me, please? Om hulp vragen Do you speak English? Vragen of iemand spreekt Do you speak _[language]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt I don't speak_[language]_.

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Kunt u me alstublieft helpen? Om hulp vragen Spreekt u? Vragen of iemand spreekt Spreekt u _[taal]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Ik spreek geen _[taal]_. Duidelijk

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Kunt u me alstublieft helpen? Om hulp vragen Spreekt u? Vragen of iemand spreekt Spreekt u _[taal]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Ik spreek geen _[taal]_. Duidelijk

Nadere informatie

Een veilige en gezonde toekomst?

Een veilige en gezonde toekomst? Een veilige en gezonde toekomst? De gezondheid van asielzoekers en vluchtelingen in Nederland PHNed 19 mei 2016 Simone Goosen Inleiding 1. Inleiding 2. Opvang en zorg 3. Gezondheidsproblemen 4. Waar liggen

Nadere informatie

VRAGENKAARTJES THE ISLAND OF ALL TOGETHER

VRAGENKAARTJES THE ISLAND OF ALL TOGETHER VRAGENKAARTJES THE ISLAND OF ALL TOGETHER Dank je wel voor het downloaden van de vragenkaartjes. Graag delen we vrijblijvend een paar van onze ervaringen: 1. Wij lieten mensen eerst een minuut of tien

Nadere informatie

Vragenlijst Eerstelijns Psychologische Zorg

Vragenlijst Eerstelijns Psychologische Zorg Vragenlijst Eerstelijns Psychologische Zorg UW EIGEN GEGEVENS Uw achternaam Uw voornaam Voorvoegsel Voorletter(s) Bent u: Man Vrouw Roepnaam Adres (straat + huisnummer) Postcode Woonplaats Geboortedatum

Nadere informatie

Gezond Inburgeren. Elize Smal 6 september 2018, Amsterdam

Gezond Inburgeren. Elize Smal 6 september 2018, Amsterdam Gezond Inburgeren Elize Smal 6 september 2018, Amsterdam Programma 1. Kennismaking 2. De gezondheid van vluchtelingen 3. Wat is je rol? 4. Module gezond inburgeren 1. Kennismaking Vraag: Wie ben je, wat

Nadere informatie

Dounia praat en overwint

Dounia praat en overwint Dounia praat en overwint Deze informatiefolder is een uitgave van Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, in samenwerking met: Stichting Hindustani, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders,

Nadere informatie

Reizen Gezondheid. Gezondheid - Noodgeval. Gezondheid - Bij de dokter. I need to go to the hospital. Zeggen dat je naar het ziekenhuis moet

Reizen Gezondheid. Gezondheid - Noodgeval. Gezondheid - Bij de dokter. I need to go to the hospital. Zeggen dat je naar het ziekenhuis moet - Noodgeval I need to go to the hospital. Zeggen dat je naar het ziekenhuis moet I feel sick. I need to see a doctor immediately! Om ogenblikkelijke medische hulp vragen Help! Om onmiddelijke medische

Nadere informatie

Flowdagboek voor de Intuïtie challenge

Flowdagboek voor de Intuïtie challenge Flowdagboek voor de Intuïtie challenge MANIFESTyourlight.nl Dit is je flowdagboek voor de Intuïtie challenge Vul het in op het moment van de dag dat je intuïtie vertelt dat je dat moet doen. Als je schrijft

Nadere informatie

Idiomes spreekt mijn taal

Idiomes spreekt mijn taal Idiomes spreekt mijn taal Iedereen voelt zich wel eens gestrest, angstig, lusteloos of somber. Maar wat als deze gevoelens de overhand krijgen en ze uw dagelijkse leven beheersen? Wat als ze voor (nog

Nadere informatie

Help Mij, Jezus R. Brinkman, Stg. BTO Yarah/EBG Noordhoorn 2015

Help Mij, Jezus R. Brinkman, Stg. BTO Yarah/EBG Noordhoorn 2015 Help Mij, Jezus R. Brinkman, Stg. BTO Yarah/EBG Noordhoorn 2015 Eén van de weinige liedjes met een prachtige, diepe, geestelijke betekenis die ooit in de Top40 heeft gestaan in Nederland is van de componist

Nadere informatie

Van ver gekomen Gezondheid van Eritrese vluchtelingen. Eindhoven, 20 juni 2017 Inge Goorts en Dlama Legiag

Van ver gekomen Gezondheid van Eritrese vluchtelingen. Eindhoven, 20 juni 2017 Inge Goorts en Dlama Legiag Van ver gekomen Gezondheid van Eritrese vluchtelingen Eindhoven, 20 juni 2017 Inge Goorts en Dlama Legiag 1 Wat gaan we vandaag doen? Verkenning Van ver gekomen Uit de praktijk > werken met sleutelpersonen

Nadere informatie

maak mij hier zorgen over. Actie op dit gebied moet De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. Clémence Ross-van Dorp

maak mij hier zorgen over. Actie op dit gebied moet De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. Clémence Ross-van Dorp 18-09-2008 Anticonceptie is maatwerk (ongewenste) (en andere rampen) Rik HW van Lunsen, arts-seksuoloog seksuoloog NVVS De laatste jaren stijgt het aantal ongewenste zwangerschappen, abortus en seksueel

Nadere informatie

Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf. Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente

Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf. Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente Aanleiding Behoefte aan effectieve behandelprogramma s Reguliere

Nadere informatie

Travel General. General - Essentials. General - Conversation. Asking for help. Asking if a person speaks English

Travel General. General - Essentials. General - Conversation. Asking for help. Asking if a person speaks English - Essentials Can you help me, please? Asking for help Do you speak? Asking if a person speaks Do you speak _[language]_? Asking if a person speaks a certain language I don't speak_[language]_. Clarifying

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

Psychische Gezondheid Statushouders

Psychische Gezondheid Statushouders Psychische Gezondheid Statushouders Wat weten we en wat kunnen we doen? Symposium Gezondheid Statushouders 14 juni 2018 Evert Bloemen, arts, Pharos e.bloemen@pharos.nl 14 juni 2018 Wat weten we? Nieuwe

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Levensbeschouwing, religie en zingeving in de zorgverlening. wat wel, wat niet? Workshop Week van de Reflectie René van Leeuwen 27 november 2012

Levensbeschouwing, religie en zingeving in de zorgverlening. wat wel, wat niet? Workshop Week van de Reflectie René van Leeuwen 27 november 2012 Levensbeschouwing, religie en zingeving in de zorgverlening wat wel, wat niet? Workshop Week van de Reflectie René van Leeuwen 27 november 2012 ik werk bij elke patiënt volgens de principes van therapeutic

Nadere informatie

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Geen belangen Disclosure Persbericht 15 oktober 2014 Veranderend zorglandschap vraagt om vernieuwde

Nadere informatie

Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven

Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Wat is een trauma? Trauma kan cultuurafhankelijk zijn Cultuur bepaalt reactie Cultuur aspecten:

Nadere informatie

V O O R L I C H T I N G. Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist

V O O R L I C H T I N G. Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist V O O R L I C H T I N G Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist w w w. c hild -suppor t -euro pe.c om 1 Zorgen voor

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Post Intensive Care Syndroom- Familie (PICS-F)

PATIËNTEN INFORMATIE. Post Intensive Care Syndroom- Familie (PICS-F) PATIËNTEN INFORMATIE Post Intensive Care Syndroom- Familie (PICS-F) Elk jaar worden er in Nederland ongeveer 80.000 mensen opgenomen op een Intensive Care (IC). Een verblijf op de IC kan voor zowel de

Nadere informatie

Eenmalig seksueel geweld

Eenmalig seksueel geweld Eenmalig seksueel geweld Iva Bicanic Coordinator Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht Eenmalig seksueel geweld At risk: 14-24 jaar At risk: eerder misbruik Dader meestal bekende Minderheid onthult

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel Studentenwelzijn

Initiatiefvoorstel Studentenwelzijn Initiatiefvoorstel Studentenwelzijn 13 april 2018 English summary Front would like to see more attention for student well-being at Tilburg University, in the first place by expanding the amount of studentdeans

Nadere informatie

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2 Love & Like I Like You Come a little closer Honey, come a little closer, let me whisper in your ear. Let me tell it to you quietly, So that no one else will hear. 1 File 2 - Love & Like BK2.indd 1 22-7-2014

Nadere informatie

Motiverende Gespreksvoering

Motiverende Gespreksvoering Motiverende Gespreksvoering It s dancing; not wrestling Van behandelaar naar coach Genezen vs gedrag Genezen vraagt om een onderzoekende,beslissende en directieve houding Gedrag vraagt om een uitlokkende,

Nadere informatie

Taco Schallenberg Acorel

Taco Schallenberg Acorel Taco Schallenberg Acorel Inhoudsopgave Introductie Kies een Platform Get to Know the Jargon Strategie Bedrijfsproces Concurrenten User Experience Marketing Over Acorel Introductie THE JARGON THE JARGON

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

Bewegen en gezonde leefstijl voor statushouders

Bewegen en gezonde leefstijl voor statushouders Bewegen en gezonde leefstijl voor statushouders Debora Wattel, GGD GHOR Nederland Kheder Abas Iyad Abdullah YibarkTesfamichael Misgane Sleutelpersonen Gezondheid Statushouders Nizar Ali Badr Kennisdelingsprogramma

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Actief betrekken van statushouders: Een kans!

Actief betrekken van statushouders: Een kans! Actief betrekken van statushouders: Een kans! 20 april 2017 Inge Goorts, Karlijn Hoondert, Dieteke Tamminga Wat gaan we doen? Werken met sleutelpersonen: Landelijk Regionaal Lokaal Met elkaar in gesprek:

Nadere informatie

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties

Nadere informatie

Welkom. Regiobijeenkomst onderwijs: Psychische kwetsbaarheid

Welkom. Regiobijeenkomst onderwijs: Psychische kwetsbaarheid Welkom Regiobijeenkomst onderwijs: Psychische kwetsbaarheid Datum: : Spreker: https://www.youtube.com/watch?v=lym WPSKpRpE Programma Missie & Visie Stichting 113Online Diensten 113Online / 113Preventie

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook

Nadere informatie

Leven met kanker; zorg voor verbinding. Dr.Mecheline van der Linden 26.09.15

Leven met kanker; zorg voor verbinding. Dr.Mecheline van der Linden 26.09.15 Leven met kanker; zorg voor verbinding Dr.Mecheline van der Linden 26.09.15 2 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie: 86.000 nieuwe patiënten per jaar (95.000 in 2015) Leeftijd: 70 % ouder dan 60

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

Overtuigend (om)praten VVJ Jan De Boeck

Overtuigend (om)praten VVJ Jan De Boeck Overtuigend (om)praten Jan De Boeck Jan De Boeck Overtuigend en constructief gesprekken voeren. De carrière van een doorsnee jeugddienstmedewerker is doorspekt met professionele gesprekken. Met je secretaris,

Nadere informatie

GEZOND MEEDOEN. Sanne Kos Regiocoördinator Gezondheid Statushouders. Invulling geven aan de gemeentelijke regierol

GEZOND MEEDOEN. Sanne Kos Regiocoördinator Gezondheid Statushouders. Invulling geven aan de gemeentelijke regierol GEZOND MEEDOEN Invulling geven aan de gemeentelijke regierol Sanne Kos Regiocoördinator Gezondheid Statushouders Introductie 1. Voorstellen en korte toelichting op het ondersteuningsprogramma Gezondheid

Nadere informatie

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende

Nadere informatie

Culturele interview. Introductie

Culturele interview. Introductie Culturele interview De volgende thema s worden besproken tijdens het culturele interview: 1. Biografie (persoonlijke en sociale gegevens) 2. Geschiedenis van de huidige klachten 3. Eerdere trajecten 4.

Nadere informatie

Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik.

Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik. Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik. Ik ben niet makkelijk te verslaan, maar nu is het over. Ik zie geen uitweg

Nadere informatie

Naastenbeleid. Who cares about the carers? Fontys Hogeschool Sociale Studies

Naastenbeleid. Who cares about the carers? Fontys Hogeschool Sociale Studies Naastenbeleid Who cares about the carers? Drs. Hanneke Claassens Fontys Hogeschool Sociale Studies WMO werkplaats/promotie onderzoek Bert Ernest Familieraadslid berternest1@gmail.com Promotor: Prof. Dr.

Nadere informatie

Ik wil dood suïcidaliteit

Ik wil dood suïcidaliteit Ik wil dood suïcidaliteit bij jongeren Mark De Bock Anneleen Franssens Annelies Kog Klinisch psychologen en orthopedagogen, psychotherapeuten UKJA Waar of niet waar? De meeste zelfmoorden gebeuren impulsief

Nadere informatie

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Meet your mentor and coach

Meet your mentor and coach Young Professional Program The importance of having a mentor in business Meet your mentor and coach What do Larry Page, and Steve Jobs have in common? They ve all received guidance from mentors. Yes even

Nadere informatie

en de rol van palliatieve zorg

en de rol van palliatieve zorg en de rol van palliatieve zorg 16 februari 2017 Marleen Hout-Korevaar Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Enkele casus vooraf Ontwikkeling euthanasie debat Euthanasiewet in 2002 In

Nadere informatie

EFFECTIEVE SALES PROMOTIE MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 5 BLOK 4

EFFECTIEVE SALES PROMOTIE MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 5 BLOK 4 EFFECTIEVE SALES PROMOTIE MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 5 BLOK 4 AGENDA Leerdoelen Wat is sales promotie? Stappenplan voor het ontwikkelen van sales promoties Doelstelllingen van sales promotie Tools

Nadere informatie

Palliatieve polikliniek

Palliatieve polikliniek Palliatieve polikliniek Oncologie Beter voor elkaar 2 Inleiding Palliatieve zorg is de zorg die gegeven wordt aan patiënten die te horen hebben gekregen dat ze niet meer te genezen zijn. Vaak denkt men

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

Het leven stopt niet als je ziek bent

Het leven stopt niet als je ziek bent Het leven stopt niet als je ziek bent Vernemen dat je aan kanker lijdt, is verschrikkelijk. Ik heb moeilijke momenten doorgemaakt. Maar ik had het geluk fantastisch omringd te worden door mijn naasten,

Nadere informatie

Vluchtelingenwerk, van Welkom tot (vrijwilligers)werk

Vluchtelingenwerk, van Welkom tot (vrijwilligers)werk Vluchtelingenwerk, van Welkom tot (vrijwilligers)werk Programma 1. Welkom 2. Voorstellen 3. Informatie over vluchtelingenwerk 4. Geen tijd te verliezen 5. Inburgeren 6. (Vrijwilligers)Werk is integreren

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Oncologische revalidatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Oncologische revalidatie PATIËNTEN INFORMATIE Oncologische revalidatie 2 PATIËNTENINFORMATIE Tijdens en na de behandeling van kanker kunt u last hebben van verschillende klachten: misschien voelt u zich vermoeid, is uw beweeglijkheid

Nadere informatie

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE ARTISTIEK ONDERZOEK MASTER KUNSTEDUCATIE Willem de Kooning Academie Piet Zwart Instituut te Rotterdam april 2012 Marieke van der Hoek-Vijfvinkel begeleiding: Annette Krauss - MaikoTanaka ? KUNST ONDERZOEK

Nadere informatie

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Ommen

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Ommen [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente In de gemeente gaven 478 ouders van ½- tot 12 jaar inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER

PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER 536 Inleiding Als u van uw behandelend specialist te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties te verwerken. Door

Nadere informatie

Help! FILE 1 HELP! BK 2

Help! FILE 1 HELP! BK 2 Help! Hello! Can you hear me? Do you know where you are? You had an accident. My name is Reep. I m a paramedic. I will examine you and see if we need to get you to the hospital. Can you move your arms?

Nadere informatie

Group 2a 1. How many children do you have in your class?

Group 2a 1. How many children do you have in your class? Drop Out Center Questions March 12&13 Group 2a 1. How many children do you have in your class? Ik heet Vinayagamoorthy, ik ben 13 jaar oud en ik zit in groep 6 hier. Ik zit op een openbare school met alleen

Nadere informatie

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Zwolle

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Zwolle [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 420 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding

Nadere informatie

Het verschil met de zinnetjes uit les1 is dat deze zinnen ontkennende zinnen zijn.

Het verschil met de zinnetjes uit les1 is dat deze zinnen ontkennende zinnen zijn. ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON TWO Beste leerling! Fijn dat je aan deze tweede les begonnen bent! We hebben het nog even over de planning van het huiswerk. Leerlingen hanteren meestal de volgende regel:

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

NEDERLANDS - ARABISCH Waar kunt u hulp vinden voor uw psychische klachten? Informatie voor vluchtelingen 9 Voorbeeld maatschappelijk werk De problemen van Amar en Fatiha Amar (37 jaar) is met zijn vrouw

Nadere informatie

Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen

Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen prof.dr. Cees Hertogh en dr.ir. Jenny van der Steen EMGO Instituut voor onderzoek naar gezondheid en zorg afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 QUICK GUIDE C Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 Version 0.9 (June 2014) Per May 2014 OB10 has changed its name to Tungsten Network

Nadere informatie

irregular verbs onregelmatige werkwoorden

irregular verbs onregelmatige werkwoorden SirPalsrok @meestergijs Wanneer je een zin maakt, zul je iets moeten doen met een werkwoord. Je kan tenslotte niet het hele werkwoord gebruiken bij elk onderwerp. Bijvoorbeeld: spelen Wij spelen volleybal.

Nadere informatie

Things to do before you re 11 3/4

Things to do before you re 11 3/4 Counting Crows 1 Things to do before you re 11 3/4 Lees de tekst en beantwoord de vragen. - Maak deze zin af: De schrijver van de tekst vindt dat kinderen - Welke dingen heb jij wel eens gedaan? Kruis

Nadere informatie

Vermoeidheid bij een neurologische aandoening

Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid is een algemeen verschijnsel bij verschillende neurologische aandoeningen. Vermoeidheid komt bijvoorbeeld veel voor na een beroerte, bij multiple

Nadere informatie

een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent

een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent een buddy bij de wieg 1. Research 2. Project: het buddy-model 1. Wetenschappelijk

Nadere informatie

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,

Nadere informatie

vrij gedeelte

vrij gedeelte Wanda Project: resultaten www.wanda.community: vrij gedeelte Algemene informatie Methode Doelgroep Getuigenissen als teaser Informatie over Wanda trainingen Vorming op maat Open training Wanda gecertificeerde

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

- werkwoord + ed ( bij regelmatige werkwoorden ) - bij onregelmatige werkwoorden de 2 e rij ( deze moet je dus uit je hoofd leren )

- werkwoord + ed ( bij regelmatige werkwoorden ) - bij onregelmatige werkwoorden de 2 e rij ( deze moet je dus uit je hoofd leren ) PAST SIMPLE TENSE ( onvoltooid verleden tijd ) Hoe? vervoeging - werkwoord + ed ( bij regelmatige werkwoorden ) - bij onregelmatige werkwoorden de 2 e rij ( deze moet je dus uit je hoofd leren ) van bijv,

Nadere informatie