Voorts vermeld het internationaal recht dat oorlogsschepen bevoegd [zijn] tot het verrichten van oorlogshandelingen.
|
|
- Nora Hendrickx
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Marinebewapening
2 Inleiding Wat maakt een schip een marineschip? Volgens het internationaal recht is een oorlogsschip een schip dat behoort tot de marinestrijdkrachten van een staat en dat de uiterlijke onderscheidingstekens draagt van oorlogsschepen van zijn nationaliteit. Het Nederlandse onderscheidingsteken is de oorlogswimpel: een lange smalle scheepsvaan in de kleuren rood-wit-blauw. Deze wordt op volle zee gevoerd aan de hoogste mast van een oorlogsschip. Voorts vermeld het internationaal recht dat oorlogsschepen bevoegd [zijn] tot het verrichten van oorlogshandelingen. Om oorlogshandelingen te verrichten is een oorlogsschip voorzien van bewapening. Het schip zelf is in dat geval een transportmiddel om wapens en de mensen die ze bedienen naar een plek ter wereld te brengen waar ze ingezet kunnen worden. Zonder de bewapening kan een schip geen oorlogshandelingen uitvoeren. Talloze studies zijn er in de loop der tijd verschenen met als onderwerp de geschiedenis van de Koninklijke Marine in het algemeen, schepen en mensen in het bijzonder en de rol van de marine bij speciale operaties en gebeurtenissen. Vreemd genoeg is er in Nederland, op enkele uitzonderingen na, nog geen onderzoek gedaan naar één van de meest essentiële kenmerken van het oorlogsschip: de bewapening. Dit document pretendeert niet een volledig historisch overzicht te bieden van de historie van de bewapening van de Koninklijke Marine. Zij is ook niet bedoeld als wetenschappelijk onderbouwd naslagwerk van waaruit allerlei andere bronnen kunnen worden aangeboord. Maar wat niet is, kan nog komen 2
3 Zwaar geschut en nieuwe wapens Vanaf het einde van de 19e eeuw bezat de Koninklijke Marine een fors aantal pantserschepen, voorzien van zwaar geschut. Maar uitvindingen als de kleine snelle torpedoboot, de onderzeeboot en de vistorpedo vormden een grote bedreiging voor de zware pantserschepen. Aanvankelijk werden de grote schepen met lichter snelvuurgeschut uitgerust. Later verschenen andere scheepstypen, zoals de torpedobootjager, ten tonele. In dit hoofdstuk treft u voor de periode 1900 tot 1930: - klein kaliber wapens; - geschut; - torpedo s; - vuurleiding. Hr.Ms. pantserschip De Ruyter 3
4 Klein Kaliber Wapens 1906: Hr.Ms. Sperwer Instructievaartuig, toegevoegd aan het artillerie-instructieschip. Kanonniers van de marine kregen aan het begin van de 20e eeuw hun opleiding op het artillerieinstructieschip Hr.Ms. Bellona in Den Helder. Bij dit vaartuig was regelmatig een hulpschip toegevoegd. De bemanning van de Sperwer toont haar tanden: een revolver M.??, een geweer M.95 en een 3,7cm revolverkanon. 4
5 Klein Kaliber Wapens 1920: Luchtdoelmitrailleur Licht snelvuurwapen tegen vliegende doelen. De komst van militaire vliegtuigen in de Eerste Wereldoorlog vroeg om nieuwe verdedigingsmethodes. De mitrailleur was het meest doeltreffende wapen. Op het marinevliegkamp De Kooy demonstreert een officier een lichte Browning mitrailleur. 5
6 Klein Kaliber Wapens 1920: Revolverschieten Revolver M. 18?? Aan boord werd hij normaliter niet gedragen, maar bij landingsoperaties vormde de revolver het persoonlijk wapen van de officier en onderofficier. 6
7 Klein Kaliber Wapens 1922: Geweerschieten Geweer M.95, kaliber 6,5mm Het in 1895 ingevoerde Mannlicher geweer bleef tot aan het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog het standaard geweer van de Koninklijke Marine. Het werd gebruikt bij parades, landingsacties en bij het laten springen van zeemijnen. 7
8 Geschut 1910: Jacob van Heemskerck Hoofdbewapening van 2 kanonnen van 24cm. Pantserschepen als de Jacob van Heemskerck vormden in het eerste kwart van de 20e eeuw de artilleristische kern van de Nederlandse zeemacht. Voordek van HM Pantserschip Jacob van Heemskerck 8
9 Geschut 1912: De Zeven Provinciën Hoofdbewapening van 2 kanonnen van 28 cm. De loodzware munitie voor de hoofdbewapening van het pantserschip De Zeven Provinciën werd met mechanische liften opgevoerd. De vuursnelheid lag echter laag. Om aan kleine, snelvarende doelen het hoofd te kunnen bieden was er lichter geschut aan boord, dat een hogere vuursnelheid had. Nachtelijke schietoefening met een 7,5 cm kanon aan boord van Hr.Ms. De Zeven Provinciën. 9
10 Geschut 1916: Koningin Regentes Hoofdbewapening van 2 kanonnen van 24 cm. Het buskruit waarmee de 24 cm granaten van de Koningin Regentes werden verschoten produceerde enorme rookwolken. Rookloos buskruit deed zijn intrede na de Eerste Wereldoorlog. De Koningin Regentes in actie 10
11 Geschut 1928: Admiralen-klasse torpedobootjagers Hoofdbewapening van 4 kanonnen van 12 cm. no. 3 De acht torpedobootjagers van de Admiralen-klasse werden in de 2e helft van de jaren '20 van de vorige eeuw in gebruik genomen. Naast een torpedobewapening voerden zij 4 kanonnen van 12 cm, door Wilton-Fijenoord vervaardigd in licentie van het Zweedse Bofors. Adelborsten oefenen in de bediening van een kanon van een Admiralen-klasse torpedobootjager 11
12 Geschut 1928: Hr.Ms. Java Hoofdbewapening 10 kanonnen van 15 cm. Een deel van de kanonnen van de kruisers Java en Sumatra stond in de "brede zij". Dit soort opstellingen kwam na 1925 niet meer voor, aangezien het de vuurkracht van de gehele hoofdbatterij beperkte. Schietoefening aan boord van de kruiser Hr.Ms. Java. 12
13 Geschut 1929: Hr.Ms. De Ruyter Hoofdbewapening 4 kanonnen van 12 cm. Tussen de beide wereldoorlogen lag het grootste deel van de Nederlandse oorlogsvloot in Nederlands-Indië. De artilleristen aan boord keken altijd uit naar de schietoefeningen. Nachtelijke schietoefening aan boord van de torpedobootjager Hr.Ms. De Ruyter 13
14 Torpedo s 1906: Proeflancering 45cm torpedo Proeflancering van een 45cm Whitehead torpedo vanaf een Draak-klasse torpedoboot op het Marine Etablissement (ME) Willemsoord. De torpedoboten van de Draak-klasse waren bestemd voor de dienst in Nederlands-Indië. Alvorens de reis naar de Oost te maken werd de bewapening getest op het ME Willemsoord. Lancering 45cm torpedo 14
15 Torpedo s 1916: Torpedolancering Hr.Ms. onderzeeboot O 6 lanceert een 45cm torpedo van het type "I 150" De eerste Nederlandse onderzeeboottorpedo was de door luchtdruk aangedreven 45cm "I 150" van Britse makelij. De 150-aanduiding stond voor de atmosferische druk in de luchtkamer. De bellenbaan was karakteristiek voor de meeste torpedo s van voor de Tweede Wereldoorlog 15
16 Vuurleiding 1910: Stereoscopische afstandmeter Een belangrijke sprong voorwaarts op het gebied van marine-vuurleiding was de introductie van stereoscopische afstandmeters rond In de 19e eeuw was de vuurleiding voor geschut (en later torpedo's) vooral gebaseerd op het menselijk oog en training. De geoefende artillerist was tevens een getraind afstandschatter. Hij wist uit ervaring hoe ver een bepaald doel weg was en hoe hoog hij zijn kanon moest eleveren om dat doel te kunnen raken. Aan een deel van dit giswerk kwam een einde met de introductie van de stereoscopische afstandmeter. De matroos die dit vreemdsoortige instrument bediende stelde de kijker scherp op het doel en kon vervolgens aflezen hoe ver het doel verwijderd was. Afstandmeting aan boord van een torpedoboot 16
17 Vuurleiding 1926: Kanonneerboot Soemba De kanonneerboten Soemba en Flores bezaten grote stereoscopische afstandmeters. Schepen die speciaal voor atilleristische taken waren gebouwd, zoals de kanonneerboten Flores en Soemba, hadden goede vuurleiding nodig. De afstandmeters van deze schepen waren dan ook groot, en de bediening van deze apparatuur was voorbestemd voor een matrozen met een speciaal dienstvak: de afstandwaarnemers. Secundaire afstandmeter aan boord Hr.Ms. Soemba 17
18 Kleinere kalibers, snelvuurgeschut en specialistische wapens Vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog koos de Koninklijke Marine voor relatief snelle schepen die met snelvuurkanonnen waren uitgerust. Daarnaast ontstonden nieuwe wapens als de dieptebom, speciaal bedoeld tegen onderzeeboten. In dit hoofdstuk treft u voor de periode 1930 tot 1965: - klein kaliber wapens; - geschut; - torpedo s; - dieptebommen; - vuurleiding. Hr.Ms. torpedobootjager Van Galen 18
19 Klein Kaliber Wapens 1940: Landingsdivisie Een groep adelborsten tijdens een landings-exercitie in De grotere schepen van de Koninklijke Marine hebben lange tijd één of meer landingsdivisies aan boord gehad. Deze eenheden gingen in tijd van nood aan land om patrouilles uit te voeren of daadwerkelijk strijd te leveren. De adelborsten poseren met (v.l.n.r.): een Browning.30 watergekoelde mitrailleur, het geweer M.95 en een Lewis lichte mitrailleur. 19
20 Geschut 1934: 8,8cm onderzeebootkanon Het kanon van Hr.Ms. onderzeeboot K XV Vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog voeren duikboten de meeste tijd op hun dieselmotoren boven water, om in geval van een naderende vijand te duiken en op accustroom verder te varen. Logischerwijs werden deze boten voorzien van bewapening die boven water kon worden afgevuurd. Bijkomend voordeel was dat kleine doelen konden worden uitgeschakeld zonder dat er een kostbare torpedo op moest worden afgeschoten. Aan het eind van de oorlog verschenen de eerste echte onderzeeboten, d.w.z. onderzeeërs die voornamelijk onder water voeren en voor hun luchtvoorziening een snorkel boven water uitstaken. Een kanon was voor deze boten geen optie. 8,8cm onderzeebootkanon 20
21 Geschut 1934: 40mm mitrailleur aan boord van Hr.Ms. onderzeeboot K XV De onderzeeboten voor de dienst in Nederlands-Indië waren relatief zwaar bewapend Naast een uitgebreide torpedobewapening voerden de vier onderzeeboten van de K XV-klasse ieder een 8,8 cm kanon en twee watergekoelde 40mm mitrailleurs. De mitrailleurs konden wegzakken in speciale kokers die vóór en achter de commandotoren geplaatst waren. Watergekoeld 40mm mitrailleur 21
22 Geschut 1935: Kanon van 12cm no. 3 Geschutsexercitie aan boord van Hr.Ms. torpedobootjager Kortenaer De acht torpedobootjagers van de Admiralen-klasse waren bedoeld voor de bescherming van de grotere kruisers in Nederlands-Indië. Zij waren daarvoor bewapend met torpedokanonnen, dieptebomwerpers en vier kanonnen van 12cm. Het geschut werd door de scheepswerf Wilton Feyenoord in licentie van het Zweedse Bofors vervaardigd. Kanon van 12cm 22
23 Geschut 1938: Kanon van 15cm no. 4 De kruisers Java en Sumatra waren uitgerust met een hoofdbatterij van 10 kanonnen van 15cm. Na ieder schot werd de lege huls uitgeworpen en met de hand een nieuwe patroon ingebracht. Bij het uitwerpen van de huls kwamen giftige dampen vrij. Het laden van één van de kanonnen van Hr.Ms. kruiser Java 23
24 Geschut 1938: Mitrailleur van 40mm De antiluchtdoel bewapening van de kruisers Java en Sumatra is meermalen gemoderniseerd. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoolog was die van de Java het meest geavanceerd. Zij bestond uit een achttal 40mm Bofors-mitrailleurs die in dubbelopstellingen vóór het achterschip stonden opgesteld. De wapens waren voorzien van een ultra-moderne 3-assige stabilisatie van het ontwerp van de Hengelose Hazemeyer fabrieken. Hierdoor bleven de mitrailleurs gericht op het doel, ongeacht de bewegingen van het schip. Exercitie met een 40mm luchtdoel mitrailleur aan boord Hr.Ms. kruiser Java 24
25 Geschut 1938: Kanon van 15cm no. 8 De in 1936 in dienst gestelde kruiser Hr.Ms. De Ruyter had een hoofdbewapening van zeven kanonnen van 15cm. Nachtelijke schietoefening aan boord van Hr.Ms. kruiser De Ruyter 25
26 Torpedo s 1930: Torpedolancering Piet Hein De Admiralen-klasse torpedobootjagers uit de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw waren uitgerust met twee drieling torpedokanonnen voor torpedo's van het type II 53. De torpedobootjager Piet Hein lanceert een 53cm torpedo 26
27 Torpedo s 1941: Torpedomotorboot TM 5 De TM's werden in de jaren 1940-'42 op het Marine Etablissement in Soerabaja gebouwd. De meeste torpedomotorboten van het type TM 4 waren uitgerust met de 45cm torpedolanceerbuizen van de oude Roofdier-klasse torpedobootjagers en de Z-klasse torpedoboten. De TM's waren in de jaren 1940-'42 op het Marine Etablissement in Soerabaja gebouwd. Lancering van een 45cm torpedo vanaf de torpedomotorboot TM 5 27
28 Torpedo s 1957: Torpedobootjager Hr.Ms. Evertsen De torpedobootjagers die de Koninklijke Marine tijdens en na de Tweede Wereldoorlog van de Royal Navy overnam waren voorzien van MK.9 torpedolanceerinrichtingen. De MK.9 was het ruim 7 meter lange bovenwaterbroertje van de beroemde MK.8 onderzeeboottorpedo. Het bereik was maximaal 17 kilometer met een snelheid van 35 mijl. Lancering van een MK.9 torpedo vanaf de torpedobootjager Evertsen 28
29 Dieptebommen 1935: Dieptebomwerpers Vóór de ontwikkeling van ASDIC en SONAR in de Tweede Wereldoorlog was het alleen mogelijk om een onderzeeboot te ontdekken als hij boven water voer. Als de onderzeeër vervolgens onder water dook, was het werpen van dieptebommen (vaten met springstof die op een ingestelde diepte ontploften) de enige manier om hem aan te vallen. De Admiralen-klasse torpedobootjagers hadden vier van deze rudimentaire dieptebomwerpers aan boord. Dieptebomwerpers aan boord van een Admiralen-klasse torpedobootjager 29
30 Dieptebommen 1941: Jan van Brakel In 1941 kreeg de naar Engeland uitgeweken mijnenlegger Jan van Brakel de taak om in het Caribische gebied konvooien te beschermen tegen onderzeebootaanvallen. De mijnenlegger kreeg daarvoor dieptebommen aan boord. De Van Brakel is regelmatig in actie geweest tegen Duitse onderzeeboten, maar van een "hard kill" is geen sprake geweest. "Big surprise for the U-boat" 30
31 Vuurleiding 1938: Kruiser Sumatra In de tweede helft van de jaren '30 van de vorige eeuw werden de grotere schepen met een afstandsklok uitgerust. Een afstandsklok bestond uit een wijzerplaat waarop de centrale vuurleiding de afstand en de richting van het doel aangaf. Deze informatie was afleesbaar in de geschuttorens van het eigen schip, maar bovendien ook vanaf andere schepen die met het eerste schip in verband voeren. Afstandklok aan boord van de kruiser Sumatra 31
32 Vuurleiding 1949: Oefenen afstandwaarnemers In de Navigatie- en Gevechtsinformatie School (NAVGIS) in Den Helder oefenden de aankomende afstandwaarnemers in de bediening van de stereoscopische afstandmeters. Deze grote apparaten stonden opgesteld op de Helderse zeedijk. Afstandwaarnemers in opleiding bedienen een afstandmeter 32
33 Geleide wapens en moderne vuurleiding In 1964 neemt de Koninklijke Marine de eerste geleidewapen kruiser in gebruik: Hr.Ms. De Zeven Provinciën. Vuurleidingprocessen worden steeds effectiever: radar, sonar, passieve electronica en computers vergroten de trefkans met reuzensprongen. Raketten en torpedo's kunnen afstanden overbruggen die tot dan toe onbereikbaar waren. Maar ondanks alle moderne ontwikkelingen blijft het 'goeie ouwe' kanon prominent aanwezig. In dit hoofdstuk treft u voor de periode 1965 tot 2005: - geschut; - raketten. De geleidewapen kruiser Hr.Ms. De Zeven Provinciën 33
34 Geschut 1965: 15,2 cm kanonnen De kruisers van de De Ruyter-klasse ( ) waren oorspronkelijk ontworpen als platform voor drie drielingtorens van 15cm kanons. Na de oorlog werden de kruisers afgebouwd en voorzien van vier dubbeltorens van 15,2cm van de Zweedse firma Bofors. De wapens verschoten maximaal 10 granaten (51 kg p/st!) per minuut per loop over een effectieve afstand van 20 kilometer. Bij de verbouwing tot geleidewapenkruiser in de periode 1962-'64 werden de achterste 2 geschutstorens van De Zeven Provinciën verwijderd om plaats te maken voor de Terriër raketlanceerinstallatie. Aan boord van de kruiser De Zeven Provinciën geven toren 1 en 2 een salvo over bakboord 34
35 Geschut 1966: Kanon van 12cm no. 10 De hoofdbewapening van de onderzeebootjagers van de Holland- en Friesland-klasse ( ) bestond uit twee dubbeltorens met 12cm kanons. Het kanon van 12cm no. 10 verschoot per minuut 80 granaten over een effectieve afstand van 15 kilometer. De geschutstorens van de onderzeebootjager Gelderland werden in 1976 geplaatst aan boord van de geleide-wapen fregatten van de Tromp-klasse ( ). Als zodanig heeft dit type kanon bijna een halve eeuw deel uitgemaakt van het Nederlandse marine-arsenaal. Kanon van 12cm no.10 op de bak van een onderzeebootjager 35
36 Geschut 1970: Kanon van 4,5 inch De zes fregatten van de Van Speijk-klasse ( ) waren geënt op het Britse Leander-ontwerp. Samen met dit ontwerp kwam het Engelse kanon van 4,5 inch mark 6 mee. Met een vuursnelheid van 18 schoten per minuut was dit storingsgevoelige wapen niet echt een vooruitgang. Bij de Midlife Modernisation van de schepen eind jaren 70 werd de 4,5 inch vervangen door het Oto Melara 7,6cm snelvuurkanon. De wapentechnische dienst van het fregat Hr.Ms. Isaac Sweers bij het kanon van 4,5 inch. 36
37 Geschut 1998: Oto Melara 7,6cm snelvuurkanon De acht multi-purpose fregatten van de Karel Doorman-klasse (1991-) kregen evenals hun voorgangers (de standaard-fregatten van de Kortenaer-klasse) de beschikking over het Italiaanse 7,6cm Oto Melara snelvuurkanon. De Super Rapid uitvoering van dit wapen verschiet 120 granaten per minuut en is inzetbaar tegen zee- en luchtdoelen. Het Oto Melara snelvuurkanon aan boord van het fregat Hr.Ms. Willem van der Zaan 37
38 Geschut 1992: Mitrailleur van 20mm no.2 Het ontwerp voor de Oerlikon 20mm mitrailleur dateert van vóór Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog werden diverse Nederlandse marineschepen met deze wapens uitgerust. De Oerlikon bezat een vuursnelheid van 480 schoten per minuut en werd ingezet als luchtdoelmitrailleur en voor de nabijheidsbescherming tegen kleine snelle vaartuigen. De effectieve schootsafstand bedroeg 1000 meter en het trommelmagazijn bevatte 60 patronen. Van de jaren 50 tot en met de jaren 90 stonden Oerlikons opgesteld aan boord van de meeste mijnenvegers, patrouillevaartuigen en fregatten. Pas aan het begin van de 21e eeuw werden de laatste Oerlikons uit het marine-arsenaal afgevoerd. Inmiddels is hun taak overgenomen door Browning 12,7mm mitrailleurs. Bemanningslid van de Pieter Florisz tijdens een exercitie in De patroontrommel is niet op het wapen geplaatst. De webbing zak is voor het opvangen van de lege hulzen. 38
39 Raketten 1980: SM-1 Standard Missile Voor de verdediging tegen luchtdoelen op middellange afstand beschikten de GW-fregatten Tromp en De Ruyter over de SM-1 Standard Missile. Het bereik van dit wapen bedroeg ca. 35 kilometer en de schepen hadden er 40 aan boord. De raket maakte gebruik van een semi-actief geleidingssysteem, waarbij het wapen de radargolven uit het Tartar vuurleidingssysteem aan boord van het schip gebruikte voor het bepalen van richting en afstand tot het doel. Raketlancering vanaf het geleidewapen fregat Hr.Ms. Tromp 39
40 Met de toenemende luchtdreiging in de jaren tachtig van de 20e eeuw besloot de Koninklijke Marine een tweetal geplande standaardfregatten te modificeren tot luchtverdedigingsfregatten. De L-fregatten Jacob van Heemskerck en Witte de With beschikten over het Standard Missile SM-1 raketsysteem voor de luchtverdediging op middellange afstand. Op de foto is duidelijk te zien hoe de STIR vuurleidingradar (de halve bol) is gericht op het doel. Raketlancering vanaf het luchtverdedigingsfregat Witte de With 40
41 Raketten 1998: Sea Sparrow Voor de luchtverdediging op korte afstand beschikten de geleidewapen fregatten van de Trompklasse over het Sea Sparrow raketsysteem. Dit systeem bestond uit de kenmerkende Mk.29 lanceerinstallatie (8 raketten in beweegbare lanceerinrichting) en de WM25 radar van Hollandse Signaal Apparaten. Het bereik van de Sea Sparrow raket bedroeg 19 kilometer. Lancering van een Sea Sparrow raket aan boord Hr.Ms. Tromp De acht multi-purpose fregatten van de Karel Doorman-klasse (1991-) vervoeren 16 Sea Sparrow raketten in de Mk.48 vertical launch (VLS) canisters aan de bakboordzijde van de helicopterhangar. De RIM-7 Sea Sparrow is in eerste instantie bedoeld tegen vliegtuigen en raketten, maar kan ook tegen schepen worden ingezet. Aan boord van de Nederlandse fregatten wordt het wapen naar het doel geleid door de STIR vuurleidingradar. De raket heeft een bereik van 19 kilometer. 41
42 Aan boord van de M-fregatten wordt de Sea Sparrow verticaal gelanceerd, waarna de raket de straal van de vuurleidingradar opzoekt die op het doel is gericht. 42
Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog
Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in
Nadere informatieMuus Visser en de tanker Ondina
Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Muus Visser en de tanker Ondina In de Tweede Wereldoorlog was Muus Visser matroos en kanonnier op verschillende
Nadere informatieSLAGKRUISERS VOOR NEDERLANDS-INDIË
SLAGKRUISERS VOOR NEDERLANDS-INDIË De samenwerking tussen Kriegsmarine en Koninklijke Marine Het ontwerp van de slagkruisers voor Nederlands-Indië dat als Project 1047 door Nevesbu in 1939 en 1940 werd
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands De Koninklijke Marine
Spreekbeurt Nederlands De Koninklijke Marine Spreekbeurt door een scholier 2760 woorden 7 februari 2006 6,4 879 keer beoordeeld Vak Nederlands De Koninklijke marine 1. Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt
Nadere informatiePUBLIC. Brussel, 10 november 2008 (OR. fr) RAAD VA DE EUROPESE U IE /08 Interinstitutioneel dossier: 2007/0280 (COD) LIMITE
Conseil UE RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 10 november 2008 (OR. fr) 14538/08 Interinstitutioneel dossier: 2007/0280 (COD) LIMITE PUBLIC MAP 51 MI 380 COMPET 403 I D 141 COSDP 910 POLARM 31 PESC 1317
Nadere informatieHr.Ms. De Ruyter. Lijst van schepen in de (Koninklijke) Marine vernoemd naar de persoon van Michiel A. de Ruyter.
Hr.Ms. De Ruyter Lijst van schepen in de (Koninklijke) Marine vernoemd naar de persoon van Michiel A. de Ruyter. De Ruyter? Adviesjacht: 1665. Admiraal De Ruyter Linieschip van de Admiraliteit van Amsterdam,
Nadere informatieDe Bernisse is van oorsprong een mijnenveger uit de SPA Klasse van de Belgische Zeemacht
m.s. Bernisse De Bernisse is van oorsprong een mijnenveger uit de SPA Klasse van de Belgische Zeemacht BNS SPA M927 gebouwd in België op de Boelwerf in Temse Averij In 1959 liep de M927-Spa zware averij
Nadere informatieSCHAAP MET 5 POTEN Marine Loods Vaartuig m.s. Castor
SCHAAP MET 5 POTEN Marine Loods Vaartuig m.s. Castor De Nederlandse Marine had na de 2e Wereldoorlog erg veel schepen tegelijk nodig. Maar schepen bouwen kost veel tijd, vandaar dat de CASTOR in 1946 door
Nadere informatiecommandant: ktz G.P. Slikker, sedert 15 april ktz W. Kool, sedert 9 december ktz H.W. Ort
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 1977 Hr.Ms. Zuiderkruis commandant: ktz G.P. Slikker, sedert 15 april ktz W. Kool, sedert 9 december ktz H.W. Ort Hr.Ms. Zuiderkruis was gedurende 1977 ingedeeld
Nadere informatieCanonvensters Michiel de Ruyter
ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout
Nadere informatieVan Hr.Ms Zuiderkruis is geen verslag ontvangen. Het schip heeft een aantal reizen samen met Hr.Ms. Pieter Florisz gemaakt.
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 1990 Hr.Ms. Zuiderkruis commandant: ktz G.G. Hooft. Van Hr.Ms Zuiderkruis is geen verslag ontvangen. Het schip heeft een aantal reizen samen met Hr.Ms. Pieter Florisz
Nadere informatieVan Hr.Ms Zuiderkruis is geen verslag ontvangen. Het schip nam deel aan alle drie de eskaderreizen.
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 1989 Hr.Ms. Zuiderkruis commandant: ktz P.J. In t Veld, vanaf 26 november ktz G.G. Hooft. Van Hr.Ms Zuiderkruis is geen verslag ontvangen. Het schip nam deel aan
Nadere informatieUittreksel uit het verslag door de eskaderstaf van eskaderreis 1/04. Eskaderreis 1: European Adventure van 17 februari tot 6 juli.
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 2004 Hr.Ms. Zuiderkruis Commandant: ktz J.A. Wijbrands Omdat Hr.Ms. Zuiderkruis pas op 29 december 2003 was teruggekeerd uit Liberia, waar het een helikopter had
Nadere informatieHet verhaal over LTZ1 der Koninklijke Marine J.M.L.I. Chömpff, Ridder Militaire Willemsorde 4 de Klasse, posthuum
Ik en mijn regering zullen ook thans Onze plicht doen. Doet gij de Uwe.. (Proclamatie van H.M. de Koningin Wilhelmina op 10 mei 1940) Het verhaal over LTZ1 der Koninklijke Marine J.M.L.I. Chömpff, Ridder
Nadere informatieMichiel de Ruyter. Pagina 41 Pagina 55
Les behorend bij de volgende pagina s uit het boek Mail uit Barbarije : Pagina 41 Pagina 55 Link met andere vakken: drama Nederlandse taal Tijdsindicatie: 50 minuten 6.7 Beroepen aan boord van een schip
Nadere informatieDatum Betreft Antwoorden op schriftelijke vragen over Russische oorlogsschepen en bommenwerpers in de buurt van Nederland.
> Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Eerste wereldoorlog
Werkstuk Geschiedenis Eerste wereldoorlog Werkstuk door een scholier 102 woorden 4 december 2002 4,7 19 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord. Hoi meneer van der Meulen, Dit is dan ons verslag. Ik
Nadere informatieNaar de golf van Aden met Duncan Vlaar
Naar de golf van Aden met Duncan Vlaar Begin pagina English page Engelum Geschiedenis Dorpsfoto's Kerkklokken Bewoners Dorpsbelang Verenigingen Jeugdclub De oude doos Woningaanbod Sponsors K.v.Sla Raak
Nadere informatieInleiding. Wat is het Vasa schip? Koningshuis Vasa (1523-1654)
Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Inleiding... 3 Wat is het vasa schip?... 3 Koningshuis Vasa (1523-1654)... 3 De bouw van het schip (waarom, wanneer, door wie en hoe)... 4 Waarom, met welk doel?... 4
Nadere informatiede Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag Datum A-brief project ESSM Block 2: Verwerving en integratie
Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Vliegkampschepen
Praktische opdracht ANW Vliegkampschepen Praktische-opdracht door een scholier 2371 woorden 27 mei 2004 5,2 10 keer beoordeeld Vak ANW 1. Inleiding. Waarom gaat deze praktische opdracht over vliegkampschepen?
Nadere informatieNr. 5. Het Carabinierke. Bogaert Marnik Enkel voor de oudgedienden van lichting 1974 3de Cie en naar ander overgeplaatste Companies Nr.
Nr. 5 Het Carabinierke Bogaert Marnik Enkel voor de oudgedienden van lichting 1974 3de Cie en naar ander overgeplaatste Companies Nr. 5 beste vrienden carpatjes na wat opzoekings werk! zal ik met deze
Nadere informatieIntroductie Seinvlaggen
Introductie Seinvlaggen Zeekadetkorps Rotterdam Dienstvak Seiner 30 januari 2011 Zeekadetkorps Rotterdam Introductie Seinvlaggen, Pagina 1 Geschiedenis Seinvlaggen Op zee is het gebruik van vlaggen al
Nadere informatiecommandant: ktz W.M.W. Vogt, vanaf 2 oktober ktz E. Bakker, vanaf 16 oktober ktz P.J. In t Veld.
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 1988 Hr.Ms. Zuiderkruis commandant: ktz W.M.W. Vogt, vanaf 2 oktober ktz E. Bakker, vanaf 16 oktober ktz P.J. In t Veld. Hr.Ms. Zuiderkruis heeft in 1988 alleen
Nadere informatieCatalogus Ronde figuren
Catalogus Ronde figuren Nederlandse Stichting voor Modelfiguren Juli 2015 Catalogus ronde figuren In deze catalogus zijn de ronde figuren opgenomen die de Nederlandse Stichting voor Modelfiguren over de
Nadere informatieDIE VIJF DAGEN IN MEI
DIE VIJF DAGEN IN MEI 1940 Op initiatief van Martin Lagestee maakte Lagestee Film BV in samenwerking met acht regionale omroepen en in coproductie met NTR en VPRO vijf documentaires met als onderwerp de
Nadere informatieDe cent onder de mast (2 ½ cent 1877)
Zr.Ms. Bonaire In 1877 is het schip bij de Koninklijke Marine in dienst gesteld als schroefstoomschip der vierde klasse. Met de bouw van de Bonaire werd in 1876 begonnen bij de werf Nederlandsche Stoomboot
Nadere informatieDrie massagraven voor de Nederlandse kust
Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen
Nadere informatieontwerp omslag en titelpagina : R. Leenhouwers samenstelling : A. Botter typewerk : P.M.G. Raven
Dit boek is een bundeling van verhalen, welke eerder gepubliceerd zijn in De Uithoek, het orgaan van de sport- en ontspanningsvereniging MEOB. Het eerste exemplaar, in een bijzondere uitgave, is door db
Nadere informatieDe Harderwijker Botterstichting zet HARDERWIJK. op de kaart. Harderwijk - New York Sponsert u ook?
De Harderwijker zet HARDERWIJK op de kaart Ter ere van Henry Hudson 400 jaar Harderwijk - New York Sponsert u ook? Met oud Hollandse schepen naar Amerika Voor deze happening wordt er één vloot samen gesteld
Nadere informatieRegels voor de Baancommandant
Regels voor de Baancommandant Als er geen baancommandant in de accommodatie aanwezig is, mag er niet geschoten worden. Eventueel wordt er een nieuwe baancommandant aangewezen. De baancommandant mag tijdens
Nadere informatieLC-Fregat Hr. Ms. Zeven Provinciën: voorgeschiedenis en besluitvorming Door Harry Prins; juli 2012.
LC-Fregat Hr. Ms. Zeven Provinciën: voorgeschiedenis en besluitvorming Door Harry Prins; juli 2012. Inleiding In de vorige nieuwsbrief (nr. 89) heb ik iets verteld over de bouw in schaal 1:72 van het LC-fregat
Nadere informatieStofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).
Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de
Nadere informatieStichting Signaalmuseum
Stichting Signaalmuseum Huib Visser Dit artikel is tot stand gekomen met de welwillende medewerking van de heer H.J. Stevelink, voorzitter van de Stichting Signaalmuseum, en de heer F.H. ter Horst. Verder
Nadere informatieland van herkomst land van eind bestemming land van bestemming verval datum land van oorsprong waarde ( )
pagina 1 van 5 afgifte nummer SGP CAT goederen omschrijving D/T Verl. V/N U/D T.v.v. eind 01-07-2014 NL0074CDIU0004222 ML6a A10 Deel van een Leopard 2 tank D 2 DUITSLAND NEDERLAND 3764 30-06-2015 01-07-2014
Nadere informatieBezoek Fort Pannerden
Bezoek Fort Pannerden Op 18-11-2018 ten 10:00 was het zover Vanuit Doornenburg, waar ik bij mijn tweelingbroer logeerde, op weg naar het 2 kilometer verder gelegen Fort Pannerden. 4 man sterk kwamen wij
Nadere informatieHr.Ms. Zuiderkruis was van januari tot en met mei ingedeeld in het eskader.
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 1978 Hr.Ms. Zuiderkruis commandant: ktz H.M. Ort, sedert 1 december ktz J.C. Einthoven Hr.Ms. Zuiderkruis was van januari tot en met mei ingedeeld in het eskader.
Nadere informatieB1 Hoofddorp pagina 1
B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.
Nadere informatieOntdek. ons zoute DNA. Zonder de scheepvaart geen Nederland. basisonderwijs 2015/2016
Ontdek ons zoute DNA Zonder de scheepvaart geen Nederland basisonderwijs 2015/2016 Welkom in het scheepvaartmuseum amsterdam Ontdek Het leven aan boord van verschillende schepen, doe mee aan het havenspel
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 27 011 Evaluatie project M-fregatten Nr. 1 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieWapen:.22Lr pistool of revolver en trekkerdruk van min gr. De loop mag niet langer zijn dan 6 inch (152,4 mm).
SERVICE PISTOL Afstand: 25 Meter, 20 Meter, 15 Meter en 10 Meter Proef schoten: 1 schijf/ 2 x 5 schoten. Wedstrijd Schoten: 8 schijven/ 5 schoten per schijf per serie Wapen:.22Lr pistool of revolver en
Nadere informatieKIELLEGGING 4 E PATROUILLESCHIP HOLLAND-KLASSE. DAMEN SCHELDE NAVAL SHIPBUILDINg
KIELLEGGING 4 E PATROUILLESCHIP HOLLAND-KLASSE DAMEN SCHELDE NAVAL SHIPBUILDINg 9 April 2010 Inleiding Naamgeving van schepen kan door verschillende motieven zijn ingegeven. Op een lijst van Nederlandse
Nadere informatieTweede Kamer der Staten Generaal
Tweede Kamer der Staten Generaal Vergaderjaar 1988-1989 Rijksbegroting voor het jaar 1989 20 800 Hoofdstuk X Ministerie van Defensie Nr. 46 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter
Nadere informatieHet gezicht van de Groote oorlog
Het gezicht van de Groote oorlog Wat was de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog? a) machtsuitbreiding b) De moord op de Aartshertog Frans Ferdinand. c) Een wraakactie voor vorige verloren veldslagen.
Nadere informatieDINGEN DIE JE MOET WETEN
50 Maar wat gebeurde er precies? Welke landen en mensen waren belangrijk? Dit boek staat vol met weetjes, landkaarten en foto s over een tragische periode in de wereldgeschiedenis. JIM ELDRIDGE ISBN 978
Nadere informatieMichiel de Ruyter een zeeheld
Michiel de Ruyter een zeeheld Helden zijn van alle tijden. Vroeger hadden we in Nederland ook al helden. Vooral zeehelden. Mannen die grote overwinningen hadden behaald met de Nederlandse scheepsvloot.
Nadere informatie6,5. Keuzeopdracht door een scholier 2731 woorden 20 maart keer beoordeeld
Keuzeopdracht door een scholier 2731 woorden 20 maart 2003 6,5 186 keer beoordeeld Vak LOB Voorwoord. Het onderwerp van mijn werkstuk is een onderdeel van Het Nederlandse Leger. Ik heb voor het onderdeel
Nadere informatieLEOPARD SPECIALE VOERTUIGEN 2:
LEOPARD SPECIALE VOERTUIGEN 2: Welkom in het tweede deel van de Leopard speciale voertuigen. Wat vind u hier? In dit deel van de speciale voertuigen worden de Leopard 1 bruglegger Biber en de luchtafweer
Nadere informatieExtra: Waarom hebben mensen paarden
Extra: Waarom hebben mensen paarden In dit extra hoofdstuk leer je: Dat mensen paarden houden met een bepaald doel. Met welk doel mensen vroeger paarden hielden. Waarom mensen nu paarden hebben. Inleiding
Nadere informatievolgnummer: MIL pagina 1 van 5 Afgifte uitvoervergunningen, doorvoervergunningen en vergunningen financieel verkeer voor militaire goederen
pagina 1 van 5 maart 2011 28579292 ML5b A10 Delen voor elektro-optische vuurleidingssystemen T J N 2 THAILAND DIVERSE 750000 31-03-2012 maart 2011 28579314 ML5b A10 Delen voor elektro-optische vuurleidingssystemen
Nadere informatieAan: de Minister-President de Minister van Defensie de Minister van Buitenlandse Zaken. Van: Coördinator Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
Aan: de Minister-President de Minister van Defensie de Minister van Buitenlandse Zaken Van: Coördinator Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten Betreft: Toestand Midden-Oosten Afgesloten 17.00 uur op 17 oktober
Nadere informatieBron: Jaarboek van de Koninklijke Marine Hr.Ms. Zuiderkruis. commandant: ktz N. van der Lugt, vanaf 4 februari ktz F.O. Laks
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 1993 commandant: ktz N. van der Lugt, vanaf 4 februari ktz F.O. Laks Na de voorbereidingen voor eskaderreis 1/93 naar de Noorse wateren, vertrok op 7 februari naar
Nadere informatieBijlage, lijst met sinds 2004 uitgevoerde goederen naar Saoedi-Arabië, Jemen, VAE, Qatar, Jordanië en Egypte.
Bijlage, lijst met sinds 2004 uitgevoerde goederen naar Saoedi-Arabië, Jemen, VAE, Qatar, Jordanië en Egypte. Datum afgifte : Datum waarop vergunning is afgegeven SGP (strategische goederen post) : Categorie
Nadere informatieWerkbladen voortgezet onderwijs. Naam leerling:
Werkbladen voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film D-Day, Normandy 1944. Een film die je meeneemt naar een beslissend moment in de geschiedenis:
Nadere informatieDrie Oorlogsjaren a/b Hrms Soemba december 1941-augustus 1944. Een terugblik door E.R.Filon. 1924: Kiellegging Hrms Soemba.
Drie Oorlogsjaren a/b Hrms Soemba december 1941-augustus 1944 Een terugblik door E.R.Filon 1924: Kiellegging Hrms Soemba. Daags voor Kerstmis 1924 werd bij Wiltons Scheepswerf en machinefabriek te Rotterdam
Nadere informatieEven herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag
Even herhalen Prehistorie Oudheid De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo konden de eerste mensen roosteren, hadden ze en en bood het hun ook vlees warmte licht bescherming Athene stond bekend
Nadere informatieDe Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers
De Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers Door: SGTMARNALG Ed Oosterom Instructeur tamboers Tamboers en Pijpers Korps Mariniers Ontstaan en oorsprong van de combinatie tamboers en pijpers: De beroemde
Nadere informatievolgnummer: MIL pagina 1 van 5 Afgifte uitvoervergunningen, doorvoervergunningen en vergunningen financieel verkeer voor militaire goederen
pagina 1 van 5 afgifte nummer SGP CAT goederen omschrijving D/T Verl. V/N U/D 01-12-2005 26150027 ML5b B10 Kabelset t.b.v. rondzoekradar D N N 2 15-11-2005 VK NEDERLAND 2.200 30-11-2006 01-12-2005 26150035
Nadere informatieHerdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal
Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Vandaag is het precies 70 jaar geleden dat ons land werd bevrijd. Generaties Nederlanders zijn opgegroeid in een
Nadere informatieHeroïsche strijd van de tanker Ondina en HMIS Bengal
Heroïsche strijd van de tanker Ondina en HMIS Bengal Voorwoord Zelden zal een ongelijke strijd, zoals die tussen de Nederlandse tanker Ondina, geëscorteerd door het Brits Indiase korvet HMIS Bengal, en
Nadere informatieWat zijn wapen s en hoe werken ze
Pantarijn Rhenen Wat zijn wapen s en hoe werken ze Sector werkstuk Joost Cornelisse 4M 2014/2015 Voorwoord Hallo, ik ben Joost Cornelisse en dit is mijn sector werkstuk. Ik doe mijn sector werkstuk over
Nadere informatieweek maart 2014 C
Gekaapt, gezonken of geëxplodeerd? : Bekende feiten op een rijtje Al meer dan een week is vlucht MH370 zoek. Niemand weet wat er met het vliegtuig is gebeurd. Hieronder staat een aantal zaken die wel bekend
Nadere informatieLancaster ED470. Wie, wat, waar en hoe?
Lancaster ED470 Wie, wat, waar en hoe? Hier is het toestel neer gekomen en ontploft. Een groot gat kwam in de grond. Wat gaan we doen? Het verhaal Vliegtuigcrash. 23 september 1944 De vliegbasis Skellingthorpe
Nadere informatievolgnummer: MIL pagina 1 van 5 Afgifte uitvoervergunningen, doorvoervergunningen en vergunningen financieel verkeer voor militaire goederen
pagina 1 van 5 afgifte nummer SGP CAT goederen omschrijving D/T Verl. V/N U/D T.v.v. maart-2008 26795788 ML5b B10 Delen van golfgeleiders voor mobiele radarsystemen D J N 2 ZWEDEN SPANJE NEDERLAND 104.000
Nadere informatieVlagvoering aan boord : -------------------------------- Een aantal vlaggen zijn welkom aan boord en een ander aantal zijn zeker niet toegelaten.
ETIQUETTE aan boord van een pleziervaartuig ********************************************************* Van oudsher werden vlaggen gebruikt om aan te geven onder welke nationaliteit gevaren werd. Verder
Nadere informatieHerdenking Petrus Jozef Sietse (Piet) de Jong ( )
Plenaire vergadering van de Eerste Kamer op 13 september 2016 Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. A. Broekers-Knol Herdenking Petrus Jozef Sietse (Piet) de Jong (1915-2016) Op 27 juli
Nadere informatiePhysisch Laboratorium Den Haag Luisterapparatuur
Hoe de radar naar Hengelo kwam. In het volgende verhaal zullen we zien hoe in 1938 de radar in Nederland werd uitgevonden onafhankelijk en onbewust van de ontwikkeling in andere landen. Na de oorlog werden
Nadere informatieOriginele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'
Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914
Nadere informatieBENODIGDHEDEN o Werkbladen o Antwoordkaarten o Eventueel verdiepingsopdracht
Leerkrachtinformatie Groep 6 Zeehavens in Zeeland Lesduur:90 minuten (klassikaal en in tweetallen) DOEL De leerlingen weten op een kaart van Zeeland de zeehavens te vinden en te benoemen; kunnen de werking
Nadere informatieKIJKROUTE IN VREDESNAAM
ONDERHANDELEN VECHTEN COLOFON Deze kijkroute is gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar en hun ouders, bij de tentoonstelling In Vredesnaam. De Vrede van Utrecht 1713. Deze tentoonstelling staat van 12 april
Nadere informatieTWEE ERMELOERS SNEUVELDEN IN DE JAVAZEE door Peter Yska
TWEE ERMELOERS SNEUVELDEN IN DE JAVAZEE door Peter Yska deze beide jonge mannen. Daarom in dit artikel enige informatie over Klaas Besselsen en Gert Heining die hun leven gaven voor het ( verre ) vaderland.
Nadere informatieHet Staatsbedrijf der Artillerie Inrichtingen
Het Staatsbedrijf der Artillerie Inrichtingen Een uitgebreide beschouwing van het bedrijf dat in de roerige jaren 1935-1945 de spil was van de Nederlandse wapen- en munitieproductie Auteur: A.M.A. Goossens
Nadere informatieInventaris van het archief van de Commandant der Marine te Londen van het Ministerie van Marine, 1945-1947
Nummer archiefinventaris: 2.12.52 Inventaris van het archief van de Commandant der Marine te Londen van het Ministerie van Marine, 1945-1947 Auteur: Centrale Archief Selectiedienst Nationaal Archief, Den
Nadere informatieOntdek. ons zoute DNA. Zonder de scheepvaart geen Nederland. voortgezet onderwijs 2015/2016
Ontdek ons zoute DNA Zonder de scheepvaart geen Nederland voortgezet onderwijs 2015/2016 Welkom in het scheepvaartmuseum amsterdam Het Scheepvaartmuseum is een pakhuis vol verhalen waar leerlingen op een
Nadere informatieHistorische Wapens. S.V. de Treffers Lelystad
Historische Wapens S.V. de Treffers Lelystad Versie februari 2018 Pagina 1 van 5 Inhoud Het Schieten Met Historische Wapens... 2 Historie... 2 Buskruit... 2 Typen historische wapens... 2 Veiligheid...
Nadere informatieOverzichtskaart onderzoeksgebied Overzicht EODD vondsten in de omgeving van het onderzoeksgebied. T&A Survey BV 0211GPR2431 1
Inhoudsopgave pagina 1 Inleiding en onderzoeksdoel... 2 2.1 Algemeen... 3 2.2 Onderzoeksgebied... 3 2.3 Literatuur- en archiefonderzoek... 3 2.4 Historisch overzicht... 3 2.4.1 Historisch overzicht onderzoeksgebied...
Nadere informatieThema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land.
Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. Op 6 juni 1944 is het D Day, dat wordt nog steeds gevierd want het is het begin van de bevrijding van West Europa. Eigenlijk betekent D Day de
Nadere informatieDe betekenis van Mill in de historie van Linies en Stellingen
Stichting SPOREN VAN DE OORLOG MILL De betekenis van Mill in de historie van Linies en Stellingen Vóór de Tweede Wereldoorlog Reeds in 1934 werd besloten een eventuele aanval van de Duitsers in het Zuiden
Nadere informatieVERBODEN KRINGEN. Docentenhandleiding
DE LINIE? ME WA W Docentenhandleiding Lesdoelen - Leerlingen kunnen omschrijven wat Verboden kringen zijn en weten dat een vrij schootsveld belangrijk was om het fort te verdedigen. - Leerlingen weten
Nadere informatieHybride voortstuwing sloep met ballen
Hybride voortstuwing sloep met ballen Sloep met ballen is een overnaads geklonken aluminium reddingssloep van 8,25 m met een gewicht van circa 2500 kilo. Voor deze sloep ben ik op zoek naar een hybride
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Stichting Historische Collectie Korps Nationale Reserve. Nummer 32, april 2017
NIEUWSBRIEF Stichting Historische Collectie Korps Nationale Reserve Nummer 32, april 2017 VAN DE REDACTIETAFEL Voorwoord Bestuurszaken Kanon Bofors 40L70 Openstelling collectie Bestuursleden stellen zich
Nadere informatieMemorandum. inzake. benodigde aanpassingen Nederlandse Wet- en Regelgeving terzake inzet PSC aan boord van Nederlandse koopvaardijschepen
Memorandum inzake benodigde aanpassingen Nederlandse Wet- en Regelgeving terzake inzet PSC aan boord van Nederlandse koopvaardijschepen Knoops & Partners Amsterdam november 2011 Inhoud 1. Inleiding...
Nadere informatieOORLOG ONDER WATER. Unterseeboots Flottille Flandern 1915-1918. Tomas Termote DAVIDSFONDS UITGEVERIJ
OORLOG ONDER WATER Unterseeboots Flottille Flandern 1915-1918 Tomas Termote DAVIDSFONDS UITGEVERIJ 3 INHOUD Voorwoord 7 Historisch overzicht 9 Vooroorlogse politiek inzake de duikboot 9 Een algemene kijk
Nadere informatieKONINKLIJK BESLUIT VAN 26 APRIL 2017 TOT VASTSTELLING VAN DE PROEVEN
KONINKLIJK BESLUIT VAN 26 APRIL 2017 TOT VASTSTELLING VAN DE PROEVEN WAARAAN DE VERSCHILLENDE WAPENS ONDERWORPEN ZIJN EN TOT WIJZIGING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 30 JUNI 1924 TOT GOEDKEURING VAN HET
Nadere informatieN 57. JACQUES NÈVE Horloger d Art ALDRED & SON
N 57 JACQUES NÈVE Horloger d Art + 32 477 27 19 08 - jneve@horloger.net - www.horloger.net ALDRED & SON MARINECHRONOMETER MET EEN LOOPTIJD VAN 8 DAGEN Omstreeks 1880 Hoogte 23cm, Breedte 22cm, Diepte 22cm
Nadere informatieMARINE COMMANDER HANDLEIDING
MARINE COMMANDER HANDLEIDING Beste koper! Zeeslag deze klassieker onder de spellen ken je beslist al. Wij hebben het nu opnieuw bewerkt en aangepast aan het elektronische tijdperk. De opzet van het spel
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b
Bijlage VMBO-KB 2016 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB KB-0125-a-16-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een Nederlandse munt (voor- en achterzijde): Op de munt links staat: Willem
Nadere informatieAhoy! Mijn naam is Moos Matroos. Aan boord steek ik graag mijn handen uit de mouwen én maak ik veel plezier. Wil je ook aan de slag als matroos?
---- Samen varen, samen doen----------- Laatst was mijn kleinzoon voor de eerste keer aan boord van mijn motorboot, een jochie van net anderhalf jaar. Het eerste wat hij deed, was draaien aan het stuurwiel.
Nadere informatieWERKBOEK. Lest we Forget
1 WERKBOEK Lest we Forget 2 Lest we Forget Dit is een uitgave van de stichting Aircraft Recovery Groep 1940-1945 Contact: Secretaris Stichting A.R.G. 1940-1945, Dorpsstraat 204H, 1566 AT Assendelft. Website:
Nadere informatieDORST IN DE OORLOGSJAREN.
DORST IN DE OORLOGSJAREN. De aanwezigheid van vliegveld Gilze-Rijen heeft voor de bewoners van Dorst de hele oorlog door steeds grote ongemakken en vele gevaren opgeleverd. Praktisch de hele oorlog waren
Nadere informatieDaags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot,
23g2.. passeerden vanmiddag veel bommenwerpers en jagers in oostelijke richting. Vanavond naar Simonse geweest. Toen ik terug naar huis ging en nog maar juist de poort uit was, hoorde ik opeens iets, alsof
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik
Nadere informatieHr. Ms. DE ZEVEN PROVINCIËN 1939-1976
Hr. Ms. DE ZEVEN PROVINCIËN 1939-1976 SAMENGESTELD DOOR CHRIS MARK UITGAVE STICHTING PROMOTIE MARITIEME TRADITIES 1 Hr.Ms. DE ZEVEN PROVINCIËN 2 3 INLEIDING. Volgens vele oud-opvarenden waren de laatste
Nadere informatieCatalogus Ronde figuren
Catalogus Ronde figuren Nederlandse Stichting voor Modelfiguren Juli 2016 Catalogus ronde figuren In deze catalogus zijn de ronde figuren opgenomen die de Nederlandse Stichting voor Modelfiguren over de
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis WO2 ter zee
Praktische opdracht Geschiedenis WO2 ter zee Praktische-opdracht door een scholier 2484 woorden 6 mei 2002 5,5 52 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Het onderwerp dat ik heb gekozen is de Tweede
Nadere informatieDe luchtverdediging in de Grebbelinie bij Rhenen en Wageningen tijdens de meidagen van 1940
De luchtverdediging in de Grebbelinie bij Rhenen en Wageningen tijdens de meidagen van 1940 Een persoonlijke studie naar de verrichtingen van de luchtafweereenheden van de luchtverdedigingkring Utrecht
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis De koersk
Werkstuk Geschiedenis De koersk Werkstuk door een scholier 2455 woorden 6 november 2006 6,9 29 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Een paar maanden geleden heb ik een boek gelezen, wat ging over
Nadere informatieTe weinig en te laat LUCHTDOELARTILLERIE 1915-1940
Te weinig en te laat LUCHTDOELARTILLERIE 1915-1940 Wanneer de bezoekers van ons Koninklijk Nederlands Leger- en Wapenmuseum hun rondgang door het Pesthuys - in de wandeling "achtergebouw" genoemd - hebben
Nadere informatieLanding Westkapelle 1 november 1944 Locatie: op de zeedijk bij het museum Het Polderhuis
Landing Westkapelle 1 november 1944 Landing van een zgn. LCT (Landing Craft Tank) van de Royal Marines (GB) op het strand van Westkapelle. Op de dijk is de kapotte dijkmolen Prins Hendrik te zien. Datum
Nadere informatieDEEL VII - HISTORISCHE WAPENS
POSTUS 303, 3830 J LUSN L VII - HISTORISH WPNS KNS Schiet- en Wedstrijdreglement, deel VII, 01-10-2015, pagina 1 INHOU eel VII HISTORISH WPNS Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
Nadere informatie