Inleiding 1 TITEL I. VERENIGINGEN, STICHTINGEN EN ANDERE HIER BEDOELDE LICHAMEN EN HUN ONDERSCHEIDEN BEDRIJVIGHEDEN 33

Transcriptie

1 Voorwoord Ten geleide XXIII XXVII Inleiding 1 TITEL I. VERENIGINGEN, STICHTINGEN EN ANDERE HIER BEDOELDE LICHAMEN EN HUN ONDERSCHEIDEN BEDRIJVIGHEDEN 33 Hoofdstuk I. Verenigingen zonder winstoogmerk 35 Afdeling 1. Geen nijverheids- of handelszaken Wet van 27 juni Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen Wetboek van Economisch Recht 48 Afdeling 2. Welke niet tracht een stoffelijk voordeel aan hare leden te verschaffen 51 Hoofdstuk II. Internationale verenigingen zonder winstoogmerk 57 Hoofdstuk III. Europese politieke partijen 60 Hoofdstuk IV. Beroepsverenigingen 62 Hoofdstuk V. Onderlinge verzekeringsverenigingen 64 Hoofdstuk VI. Verenigingen van mede-eigenaars 66 Hoofdstuk VII. Werkgeversgroeperingen 69 Hoofdstuk VIII. Verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid 70 Hoofdstuk IX. Stichtingen van openbaar nut 77 Hoofdstuk X. Private stichtingen 80 Hoofdstuk XI. Europese politieke stichtingen 87 V

2 Hoofdstuk XII. Buitenlandse verenigingen en stichtingen 88 Hoofdstuk XIII. Vennootschappen met een sociaal oogmerk 95 Hoofdstuk XIV. Intergemeentelijke samenwerkingsvormen met of zonder rechtspersoonlijkheid 100 Hoofdstuk XV. Ziekenfondsen - Landsbonden van ziekenfondsen - Maatschappijen van onderlinge bijstand 101 Hoofdstuk XVI. Hoofdstuk XVII. Hospitaalcongregaties 105 Hoofdstuk XVIII. Kerkelijke instellingen 106 TITEL II. VERENIGINGEN EN STICHTINGEN ALS BELASTINGPLICHTIGEN 107 Hoofdstuk I. Inkomstenbelastingen 110 Afdeling 1. Aan welke inkomstenbelasting is een hier bedoeld lichaam onderworpen? Ideële bedrijvigheid 119 A. Exploitatie van een onderneming? 120 B. Verrichtingen van winstgevende aard? Toepassingsgevallen Speelt de afwezigheid van winstoogmerk hier in het algemeen 2. Bijkomende economische bedrijvigheid 147 A. Vóór de wet van 3 november Wet van 29 oktober Wet van 20 november B. Wet van 3 november Artikel 182, 1 WIB Artikel 182, 2 WIB Artikel 182, 3 WIB Artikel 227, 3 WIB Een in hoofdzaak of algeheel uitgeoefende economische bedrijvigheid 203 A. Artikel 179 WIB Binnenlandse vennootschappen 204 VI

3 2 De 219 B. Artikel 179/1 WIB C. Artikel 227, 2 WIB Buitenlandse Vennootschappen de rechtsvorm van een vennootschap naar Belgisch recht 227 D. Artikel 180 WIB Intercommunales, samenwerkingsverbanden, projectverenigingen, autonome gemeentebedrijven en verenigingen - Ziekenhuizen - Andere verzorgingsinrichtingen - Instellingen die oorlogsslachtoffers, mindervaliden, bejaarden, beschermde minderjarigen of behoeftigen bijstaan De vennootschap van publiek recht met een sociaal oogmerk Belgische Technische Coöperatie De vennootschap van publiek recht met een sociaal oogmerk APETRA Andere lichamen 244 E. Artikel 181 WIB Sociale secretariaten Onderwijs Handelsbeurzen - Tentoonstellingen Gezins- en bejaardenhulp Het begrip in artikel 181, 1, 2, 4 en 5 WIB Afdeling 2. Belastbare grondslagen in de rechtspersonen belasting Onroerende inkomsten 276 A. Belgische inkomsten Geen verhuring Verhuring Erfpacht - Opstal Centra De Groote Ideële aanwending 282 B. Buitenlandse inkomsten 355 C. Netto-inkomsten Roerende inkomsten 357 VII

4 A. Belgische inkomsten Dividenden Interest Verhuring, verpachting, gebruik en concessie van roerende goederen Lijfrenten en tijdelijke renten Cessie of concessie van auteursrechten Ideële aanwending? 366 B. Buitenlandse inkomsten 367 C. Niet-belastbare bestanddelen - Vrijstellingen Niet-belastbare bestanddelen Vrijstellingen in de personenbelasting niet van toepassing in de rechtspersonenbelasting 369 D. Netto-inkomsten Diverse inkomsten 375 A. Belgische inkomsten Onderverhuring - Overdracht van huur Loten van effecten van leningen Opbrengsten uit de verhuring van jacht-, vis- en vogelvangstrechten Vergoedingen voor ontbrekende coupon Meerwaarden - Ongebouwde onroerende goederen Meerwaarden - Belangrijke deelnemingen Meerwaarden - Gebouwde onroerende goederen 382 B. Buitenlandse inkomsten 383 C. Vrijstellingen 383 D. Ideële aanwending? 383 E. Netto-inkomsten Niet-verantwoorde kosten 384 A. Aan de bijzondere aanslag onderworpen bestanddelen 385 B. Niet aan de bijzondere aanslag onderworpen bestanddelen 389 C. Geen aftrekbare kost Werkgeversbijdragen Toegekende voordelen van alle aard Toegekende dividenden Juridische constructies 402 Afdeling 3. Belastbare grondslagen in de vennootschapsbelasting Verenigingen en stichtingen 404 A. Artikel 183 WIB B. Bijzondere regels Vennootschappen met een sociaal oogmerk 416 VIII

5 4. Inschakelingsbedrijven Andere lichamen 418 A. Ideële aanwending? 418 B. Netto-inkomsten Algemene regels Bijzondere regels 420 Afdeling 4. Vergelijking van de belastbare grondslagen in de rechtspersonenbelasting en in de vennootschapsbelasting 426 Afdeling 5. Belastbare grondslag in de belasting van niet-inwoners Nettobedrag 428 Afdeling 6. Gevolgen van een overgang van een inkomstenbelasting naar een andere inkomstenbelasting Overgang van de rechtspersonenbelasting naar de vennootschaps belasting 429 A. Parlementaire vraag van 22 maart B. Omzendbrief van 19 september C. Parlementaire vraag van 19 december D. Wet van 12 augustus Programmawet van 22 december Programmawet van 27 december Wet van 27 december E. Programmawet van 19 december Programmawet van 10 augustus F. Wet van 25 december Wet van 17 december Wet van 29 mei G. Algemene wettelijke regeling : wet van 17 maart Overgang van de vennootschapsbelasting naar de rechtspersonen belasting Overgang van de rechtspersonenbelasting of de vennootschapsbelasting naar de belasting van niet-inwoners/rechtspersonen of vennootschappen Overgang van de belasting van niet-inwoners/rechtspersonen of vennootschappen naar de rechtspersonenbelasting of de vennootschapsbelasting Overgang van de personenbelasting/belasting van niet-inwoners wat betreft de leden van een vereniging zonder rechtspersoonlijkheid naar de rechtspersonenbelasting 445 stelsel voor hier bedoelde lichamen in de inkomstenbelastingen 446 Afdeling 8. Tarieven Rechtspersonenbelasting Vennootschapsbelasting Belasting van niet-inwoners 457 Afdeling 9. Aangiften Aangifteformulier 458 IX

6 A. Rechtspersonenbelasting 463 B. Vennootschapsbelasting 465 C. Belasting van niet-inwoners Toe te voegen documenten Ondertekening Termijn van indiening Vereffening Rechtspersonenbelasting Vennootschapsbelasting Belasting van niet-inwoners Termijnen 490 Afdeling 11. Bezwaar 490 Afdeling 12. Onderzoek en controle Rekenhof Nazicht van de aangifte nr Boeken en bescheiden Derden Toegang tot lokalen 511 Afdeling 13. Invordering 511 Afdeling 14. Samenwerking 514 Afdeling 15. Herstructurering De oorspronkelijke rechtspersoon blijft bestaan 517 A. Herstructurering binnen een geheel van verenigingen en/of stichtingen Pseudo-fusie Fusie door opslorping Splitsing door afscheiding Omzetting van een vereniging in een andere vereniging Omzetting van een private stichting in een stichting van openbaar nut 524 B. Ruimere herstructurering dan enkel binnen een geheel van verenigingen en/of stichtingen Omzetting van een vereniging zonder winstoogmerk in een vennootschap met een sociaal oogmerk Omzetting van een vennootschap met een sociaal oogmerk in een vennootschap 529 X

7 zonder winstoogmerk Filialisering De oorspronkelijke rechtspersoon blijft niet voortbestaan 544 A. Ontbinding en vereffening Verenigings- en stichtingsrecht Inkomstenbelastingen 546 B. Fusie - Splitsing Verenigings- en stichtingsrecht Inkomstenbelastingen 556 Hoofdstuk II. Erfbelasting - Taxe tot vergoeding der successierechten 557 Afdeling 1. Erfbelasting Legaten 558 A. Belgische lichamen Vlaams Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest Waals Gewest 565 B. Niet-Belgische lichamen Vlaams Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest Waals Gewest Duo-legaten Aangifte Betaling Informatieverplichting 577 Afdeling 2. Boek II W.Succ. - Taxe tot vergoeding der successierechten Dode hand Ratio legis nog voorhanden? Is deze belasting mogelijk ongrondwettelijk? Vanaf welk tijdstip is de taxe tot vergoeding der successierechten verschuldigd? Lichamen die aan de taxe zijn onderworpen Lichamen die niet aan de taxe tot vergoeding der successierechten zijn onderworpen 593 A. Zoals voorzien in de wet Kindertoeslagen Lichamen van vóór 11 juli Pensioenkassen voor zelfstandigen Onderwijs Natuurgebieden Instellingen voor bedrijfspensioenvoorzieningen 602 XI

8 7 Lichamen waarvan het geheel van de bezittingen een waarde van EUR niet overschrijdt 603 B. Niet uitdrukkelijk in de wet voorzien Bruto belastbaar vermogen Niet tot het bruto belastbaar vermogen behorende bestanddelen 610 A. Nog verschuldigde niet-gekapitaliseerde gelden 611 B. Natuurlijke vruchten 612 C. Liquiditeiten 612 D. Niet in België gelegen onroerende goederen Alsnog van het bruto belastbaar vermogen aftrekbare bestanddelen 621 A. Nog niet betaalde termijnen van hypothecaire leningen 622 B. Nog uit te voeren legaten van een geldsom Waardering van het bruto belastbaar vermogen 623 A. Onroerende goederen 624 B. Lichamelijke roerende goederen 626 C. Lijfrenten 628 D. Peildatum Tarief Aangifte Controle Betaling Invordering 640 Hoofdstuk III. Registratiebelasting 642 Afdeling 1. Oprichting 642 Afdeling 2. Inbreng van vermogensbestanddelen Om niet 646 A. Geen algemene vrijstelling van schenkbelasting voor hier bedoelde lichamen 651 B. Wel een begunstiging door middel van verlaagde evenredige tarieven Vlaams Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest Waals Gewest 661 C. Op welke grondslag? Anders dan om niet 662 Afdeling 3. Koop - Verkoop 663 Afdeling 4. Lening 671 Afdeling 5. Bruiklening 671 XII

9 Afdeling 6. Huur 672 Afdeling 7. Erfpacht - Opstal 672 Afdeling 8. Verdeling 674 Afdeling 9. Hypotheekvestiging 675 Afdeling 10. Akten te publiceren in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad 675 Afdeling 11. Jaarlijkse neerlegging van de rekeningen 675 Afdeling 12. Proces-verbaal - Algemene vergadering - Raad van bestuur 676 Afdeling 13. Herstructurering Omzetting Overdracht van vermogensbestanddelen tussen hier bedoelde lichamen Ontbinding 682 Hoofdstuk IV. Belasting over de toegevoegde waarde 685 Afdeling 1. Verwerving van goederen en diensten in België 686 Afdeling 2. Intracommunautaire verwerving van goederen 686 Afdeling 3. Intracommunautaire verwerving van diensten 688 Afdeling 4. Invoer van goederen 688 Hoofdstuk V. Andere belastingen 699 Afdeling 1. Verkeersbelasting 699 Afdeling 2. Belasting op spelen en weddenschappen 700 Afdeling 3. Belasting op de automatische ontspanningstoestellen 704 Afdeling 4. Belasting op de inverkeerstelling 704 Afdeling 5. Rechten op geschriften 705 Afdeling 6. Taks op de beursverrichtingen en de reporten 706 Afdeling 7. Jaarlijkse taks op de winstdeelnemingen 706 Afdeling 8. Jaarlijkse taks op de verzekeringsverrichtingen 707 Afdeling 9. Belasting voor aanplakking 707 Afdeling 10. Vergunningsrecht betreffende het verstrekken van sterke drank 712 Afdeling 11. Openingsbelasting op de drankslijterijen 713 XIII

10 Afdeling 13. Kijk- en luistergeld 716 Afdeling 15. Lokale belastingen 718 Afdeling 16. Accijnzen en douanerechten Accijnzen Douanerechten 719 TITEL III. VERENIGINGEN EN STICHTINGEN ALS AGENTEN VAN DE BELASTINGDIENST 721 Hoofdstuk I. Afdeling 1. Belastingplichtigen Ruim begrip 724 verschuldigd? 731 Afdeling 4. Welke zijn de verplichtingen van de belastingplichtigen? 732 Hoofdstuk II. Afdeling 1. Belastingplichtigen Ruim begrip 733 verschuldigd? 746 Afdeling 4. Welke zijn de verplichtingen van de belastingplichtigen? 747 Hoofdstuk III. Belasting over de toegevoegde waarde 748 Afdeling 1. Belastingplicht in de BTW Artikel 4, 1 WBTW 755 A. Eenieder 755 B Een ruim ondernemingsbegrip Wanneer is er geen belastingplicht in de BTW? 765 XIV

11 3 Giften Legaten Een relatie met de buitenwereld Een rechtstreeks verband tussen de betaling en het geleverde goed of de verrichte dienst 772 C. 783 D. 785 E. 787 F Incidentele belastingplicht in de BTW Kleine ondernemingen Bijzondere landbouwregeling Margeregeling Bijzondere regeling voor langs elektronische weg verrichte diensten 797 Afdeling 2. Het uitoefenen van vrijgestelde economische handelingen Welke vrijstellingen? Instellingen zonder winstoogmerk Kostengroeperingen 808 A. Vóór de wet van 26 mei B. Wet van 26 mei Diensten in het collectief belang van leden door instellingen zonder winstoogmerk met doeleinden van politieke, syndicale, religieuze, burgerlijke aard Diensten verstrekt door exploitanten van sportinrichtingen en inrichtingen voor lichamelijke opvoeding aan personen die er aan lichamelijke ontwikkeling of aan sport doen 829 A. Exploitanten van sportinrichtingen en inrichtingen voor lichamelijke opvoeding die geen winstoogmerk hebben 830 B. Diensten 830 C. Aan welke personen? 839 D. Aanwending van de ontvangsten Verhuur - Boeken - Tijdschriften - Muziekpartituren - Grammofoonplaten - Magneetbanden - Diapositieven, enz Musea - Monumenten - Natuurmonumenten - Plantentuinen - Dieren tuinen Ziekenhuisverpleging - Medische verzorging Maatschappelijk werk en sociale zekerheid Onderwijs 857 A. Instellingen 858 B. Onderwijs 862 C. Nauw met het onderwijs samenhangende diensten en goederenleveringen 865 XV

12 11. Onderwijskeuze - Gezinsvoorlichting Schouwspelen - Concerten 868 Conferenties 869 tentoonstellingen, concerten of conferenties 869 B. Instellingen erkend door de bevoegde overheid 870 C. Nauw met de organisatie samenhangende leveringen van goederen Terbeschikkingstelling van personeel door religieuze of levensbeschouwelijke instellingen Leveringen van goederen en de diensten verricht in samenhang met 16. Levering van goederen die uitsluitend ten behoeve van een op grond van artikel 44 WBTW vrijgestelde activiteit werden aangewend Verpachting, verhuur en overdracht van huur van uit hun aard on roerende goederen Andere vrijstellingen in artikel 44, 3, 10, 11 en 13 WBTW 889 Afdeling 3. Uitvoer van goederen 890 Afdeling 4. Tarieven %-tarief %-tarief 895 A. Huisvesting van personen met een psychische stoornis, mentaal gehandicapten en psychiatrische patiënten 895 B. Bejaardenzorg - Sociaal huisvestingsbeleid 896 C. Restaurant - Catering %-tarief 897 A. Instellingen met een sociaal oogmerk 897 B. Scholenbouw en -renovatie 900 C. Toekenning van het recht op toegang tot inrichtingen voor cultuur, sport of vermaak, alsmede de toekenning van het recht gebruik ervan te maken 908 D. Wagens voor personenvervoer door invaliden - Onderdelen, uitrustingsstukken en toebehoren van deze voertuigen - Reiniging 912 E. Instellingen voor gehandicapten - Instellingen voor bejaarden 912 F. Auteursrechten 914 G. Toneelwerken 914 H. Hotels en campings 915 I. Geneesmiddelen en medische hulpmiddelen %-tarief 915 Afdeling 5. Het recht op aftrek van de voorbelasting Het lichaam oefent enkel belastbare economische handelingen uit 916 A. Algemene regel 917 XVI

13 B. Uitzonderingen Het lichaam oefent enkel vrijgestelde economische handelingen uit Het lichaam oefent zowel belastbare economische handelingen als vrijgestelde economische handelingen uit ( gemengde A. Het algemeen verhoudingsgetal 927 B. Het stelsel van het werkelijke gebruik Het lichaam oefent zowel belastbare economische handelingen als niet-belastbare handelingen uit ( 5. Het lichaam oefent zowel belastbare economische handelingen, vrijgestelde economische handelingen als niet-belastbare handelingen uit (tegelijk gemengde en 6. Bijzondere stelsels 946 A. Kleine ondernemingen 947 B. Forfaitair belaste landbouwondernemingen 947 C. Incidentele belastingplichtigen Tijdstip Documenten Effectieve aftrek Termijn 949 Afdeling 6. Formele bepalingen Verplichtingen 949 A. Het lichaam oefent enkel belastbare economische handelingen uit Aangiften Facturen Andere documenten 954 B. Het lichaam oefent enkel vrijgestelde economische handelingen uit 955 C. Het lichaam oefent zowel belastbare economische handelingen als vrijgestelde economische handelingen uit 955 D. Het lichaam oefent zowel belastbare economische handelingen als niet-belastbare handelingen uit 956 E. Het lichaam oefent zowel belastbare economische handelingen, vrijgestelde economische handelingen als niet-belastbare handelingen uit 956 F. Bijzondere stelsels Bewijsmiddelen - Controlemaatregelen - Sancties Invordering 958 Afdeling 7. Ontbinding - Vereffening 959 Afdeling 8. Herstructureringen Overdracht om niet Overdracht anders dan om niet Omzetting 961 Afdeling 9. Varia 961 XVII

14 TITEL IV. DE FISCALE STATUS VAN INSIDERS EN STAKEHOLDERS TEN AANZIEN VAN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN 963 Hoofdstuk I. Oprichters 966 Afdeling 1. Inkomstenbelastingen Verenigingen Stichtingen 969 Afdeling 2. Registratiebelasting 970 Afdeling 3. BTW 971 Hoofdstuk II. Leden van verenigingen 973 Afdeling 1. Verenigingen met rechtspersoonlijkheid Inkomstenbelastingen Erfbelasting 974 Afdeling 2. Verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid Inkomstenbelastingen Erfbelasting Schenkbelasting BTW Taks op de effectenrekeningen 991 Afdeling 3. Mede-eigenaars 993 Hoofdstuk III. Vennoten van en investeerders in een vennootschap met een sociaal oogmerk 996 Hoofdstuk IV. Bestuurders 998 Afdeling 1. Inkomstenbelastingen Prestaties verricht om niet Prestaties verricht anders dan om niet Baten of bezoldigingen? Andere belastbare bestanddelen Kosten eigen aan het lichaam Geen Belgische excise tax penalties ten aanzien van bestuurders 1015 Afdeling 2. BTW Prestaties verricht om niet Prestaties verricht anders dan om niet 1015 XVIII

15 en BTW verschuldigd door bepaalde lichamen Algemeen Vóór de wet van 20 juli Wet van 20 juli Artikelen 442quater WIB 1992 en 93undeciesC WBTW 1025 A. Strekking 1027 B. Dient de Belastingdienst eerst nog de onbetaald gebleven verschul- hoofde van de rechtspersoon, alvorens een beroep te kunnen doen op artikel 442quater WIB 1992? 1029 C. Welke rechtspersonen zijn bedoeld? 1030 D. Welke bestuurders zijn bedoeld? Dagelijkse leiding Bestuur in feite of in rechte Geen gerechtelijke mandatarissen Faillissement Fout begaan bij het besturen van de vennootschap of de rechtspersoon 1039 Hoofdstuk V. Werknemers 1075 Hoofdstuk VI. Vrijwilligers 1082 Afdeling 1. Begrip 1082 Afdeling 2. Bedoelde activiteiten 1087 Afdeling 3. Opdrachtgevers 1088 Afdeling 4. Niet-belastbare vergoedingen 1090 Afdeling 5. Bedrag van de niet-belastbare vergoedingen 1092 Afdeling 6. Overschrijding van de grensbedragen in een belastbaar tijdperk 1093 Afdeling 7. Combinatie van een forfaitaire kostenvergoeding met de terugbetaling van reële kosten 1095 Afdeling 8. Afzonderlijke belastingregelingen 1097 Afdeling 9. Kleine vergoedingsregeling voor kunstenaars 1097 Afdeling 10. Presentiegelden 1097 Afdeling 11. Controlemaatregelen 1098 XIX

16 Afdeling 12. De vrijwilliger ontvangt enkel vrijgevig heden die niet als tegenprestatie van geleverde arbeid kunnen worden beschouwd 1098 Afdeling 13. Kritiek 1099 Afdeling 14. Aftrekbaarheid van kosten 1100 Afdeling 15. Internationale aspecten 1101 Hoofdstuk VII. Verenigingswerkers 1103 Hoofdstuk VIII. Sportbeoefenaars en kunstenaars 1110 Afdeling 1. Sportbeoefenaars 1110 Afdeling 2. Kunstenaars 1110 Hoofdstuk IX. Schenkers 1116 Afdeling 1. Inkomstenbelastingen Artikel 49 WIB Artikelen , 200 en 243/1 WIB C. Vereiste hoedanigheid van de schenkers 1122 D. Beperking van de totale aftrek 1123 E. Een is vereist 1126 F. Aan welke instellingen? Instellingen voor wetenschappelijk onderzoek Culturele instellingen Instellingen voor oorlogsslachtoffers en misdeelden Instellingen voor slachtoffers van rampen Instellingen voor natuurbehoud Instellingen voor monumenten en landschappen Instellingen voor duurzame ontwikkeling Instellingen voor ontwikkelingssamenwerking Instellingen voor slachtoffers van zeer grote industriële ongevallen Verenigingen voor dierenasielen 1144 G. Materiële vereisten Rechtspersoonlijkheid Geen winstoogmerk 1145 H. Formele vereisten Erkenningsaanvragen Termijnen Informatie Verbintenissen 1148 XX

17 5 Bij te voegen schriftelijke bewijsstukken Aan wie te richten? - Beslissing - Weigering Duur van de erkenning Lijst van erkende instellingen Intrekking van de erkenning 1166 I. Giften aan internationaal opererende lichamen 1168 J. Quo vadis? 1171 Afdeling 2. BTW 1175 Hoofdstuk X. Sponsoring 1182 Afdeling 1. Inkomstenbelastingen De sponsor 1183 A. Personenbelasting 1183 B. Vennootschapsbelasting 1188 C. Rechtspersonenbelasting De fondsenwervende instelling 1189 Afdeling 2. BTW De sponsor De fondsenwervende instelling 1190 Hoofdstuk XI. Schuldeisers 1192 Hoofdstuk XII. Schuldenaars 1195 Hoofdstuk XIII. Verhuurders 1197 Hoofdstuk XIV. Uitkeringsgerechtigden 1200 Hoofdstuk XV. Ontvangers van prijzen en subsidies toegekend door openbare instellingen zonder winstoogmerk 1202 Hoofdstuk XVI. Deelnemers aan crowdfunding 1205 CONCLUSIES 1209 Trefwoordenregister 1237 XXI