Rotterdam CCUS Project Porthos: transport en opslag van CO2
|
|
- John van Ladesteijn
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Rotterdam CCUS Project Porthos: transport en opslag van CO2
2 Klimaatdoelstellingen in Nederland Nederland heeft duidelijke klimaatdoelstellingen: in 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen met 49% zijn teruggedrongen en in 2050 met 95% ten opzichte van Het afvangen van CO 2 bij industrieën om het vervolgens te gebruiken of ondergronds op te slaan (Carbon Capture Usage and Storage, kortweg CCUS) is één van de maatregelen om die klimaatdoelstellingen daadwerkelijk te halen. Het regeerakkoord van het kabinet Rutte III en het ontwerp van het Klimaatakkoord onderschrijven het belang van CCUS in de energietransitie. Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en EBN werken daarom samen aan de voorbereiding van een project waarbij in eerste instantie CO 2 van de industrie in de Rotterdamse haven wordt verzameld en opgeslagen in gasvelden diep onder de Noordzeebodem. Een deel van de CO 2 kan gebruikt worden in de kassen in Zuid-Holland, om planten sneller te laten groeien. De drie bedrijven werken samen onder de projectnaam Porthos: Port of Rotterdam CO 2 Transport Hub & Offshore Storage. Hoe gaat CCUS in Rotterdam werken? Het plan bestaat uit een verzamelleiding door het havengebied in Rotterdam. Verschillende bedrijven kunnen hierop aansluiten voor de levering van hun afgevangen CO 2. Deels kan deze CO 2 worden gebruikt door de glastuinbouw in Zuid-Holland. Het overgrote deel van de CO 2 gaat per pijpleiding naar een leeg gasveld circa 25 kilometer uit de kust onder de Noordzee. Daar wordt de CO 2 in de diepe ondergrond van de zeebodem gepompt, in een afgesloten reservoir van zandgesteente waar voorheen aardgas zat. De verwachting is dat hiermee jaarlijks tussen de 3 en 5 miljoen ton CO 2 kan worden opgeslagen. ALGEMENE SCHEMATISCHE WEERGAVE CCUS OPSLAG BRON GEBRUIK platform industrie industrie CO2 CO2 glastuinbouw TRANSPORT CCUS in de energietransitie De drie publieke bedrijven zien CCUS als onderdeel van een breed pakket maatregelen voor CO 2 -reductie, naast fundamentele innovaties in productieprocessen- en ketens. Het afvangen en opslaan van CO 2 is geen doel op zich. Maar kan in de transitiefase naar 2050 wel de mogelijkheid bieden om kostenefficiënt de CO 2 -uitstoot significant terug te brengen. Op korte termijn beschikt de (petro)chemische industrie in Rotterdam over onvoldoende hernieuwbare of circulaire alternatieven om haar CO 2 -uitstoot te reduceren. Dit soort bedrijven kan met CCUS de CO 2 -uitstoot effectief verminderen in de periode dat ze de transitie naar biobased, hernieuwbaar of circulair nog niet gemaakt hebben. Het is dus van belang om naast de ontwikkeling van CCUS tegelijkertijd te investeren in de verdere verduurzaming van de industrie. CO2 pijpleiding CO2 opslag Planning van het project Uit de haalbaarheidsstudie, die begin 2018 is afgerond, blijkt dat het Porthos project technisch haalbaar is en kostenefficiënt in vergelijking met andere maatregelen die bijdragen aan het realiseren van de klimaatdoelen. Er is nog veel aanvullende informatie nodig om de concepten gedetailleerder uit te kunnen werken en volgende stappen in het project te zetten. Denk hierbij aan het doorlopen van het milieueffectenproces, de aanvraag van verschillende type vergunningen en tracékeuzes. Daarnaast hangt de uitvoering ook in belangrijke mate af van de plaats die CCUS krijgt in het nationale Klimaatakkoord dat in de maak is. Een besluit over de uitvoering van het Rotterdam CCUS-project Porthos wordt in 2020 verwacht.
3 Fotograaf: Dick Sellenraad Contact & Informatie
Project Porthos CO₂-reductie door opslag onder de Noordzee
Project Porthos CO₂-reductie door opslag onder de Noordzee Rotterdam CCUS project Porthos CO₂-transport en opslag Havenbedrijf Rotterdam, Energie Beheer Nederland en N.V. Nederlandse Gasunie werken aan
Nadere informatieENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019
ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:
Nadere informatieRe-use & decommissioning rapport
Nederlandse versie Re-use & decommissioning rapport Begrippenlijst met iconen www.nexstep.nl 1 Inhoudsopgave 1 Putten op zee.... 3 1.1 Methoden voor ontmanteling putten op zee.... 4 2 Installaties op zee....
Nadere informatieH-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program
H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program 13-12-2018 Steven Lak voorzitter Om 2030 ambitie van broeikasgas emissiereductie te behalen
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten - Generaal Postbus EA 's-gravenhage
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten - Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieGovernance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.
Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. THE WORLD AGREES reach global peaking of greenhouse
Nadere informatie1 Bent u bekend met het artikel Stem en geweten van de wetenschap van Martijn Katan uit de NRC van 9 maart 2018?
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieReactie Havenbedrijf Rotterdam op kabinetsvoorstel klimaatakkoord: brief van CEO Havenbedrijf aan minister EZK, september 2019
Reactie Havenbedrijf Rotterdam op kabinetsvoorstel klimaatakkoord: brief van CEO Havenbedrijf aan minister EZK, september 2019 Het Havenbedrijf Rotterdam werkt in partnership met bedrijven aan een reeks
Nadere informatie832 ( ) Nr juni 2016 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet
ingediend op 832 (2015-2016) Nr. 1 17 juni 2016 (2015-2016) Ontwerp van decreet houdende instemming met de wijzigingen van de Bijlagen II en III bij het Verdrag van Parijs van 22 september 1992 inzake
Nadere informatieGas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)
Gas op Maat De maatschappij is op weg naar een CO 2 -neutraal energiesysteem. De gassector wil graag bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. In de transitieperiode is de rol van aardgas maatwerk:
Nadere informatieEEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE
EEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE Een nieuwe ambitie in energie Verschuiving focus Noordwest-Europese markt naar regio Zuid-Holland Van elektriciteitsproductie naar energie Regionale binding MPP3 in nauwe
Nadere informatieWat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?
Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de
Nadere informatieHAVEN VAN ROTTERDAM 2 NEUTRAAL. RIGHT HERE RIGHT NOW. MAKE IT HAPPEN.
HAVEN VAN ROTTERDAM 2 NEUTRAAL. RIGHT HERE RIGHT NOW. MAKE IT HAPPEN. DE HAVEN VAN ROTTERDAM. POORT NAAR EUROPA Het Rotterdamse haven- en industriegebied is als global hub en Europees industrieel cluster
Nadere informatieStartnotitie Energietransitie. November 2018
Startnotitie Energietransitie November 2018 Startnotitie Energietransitie Een klimaatneutrale stad. Dat is wat Rotterdam wil zijn. Een groene en gezonde stad met schone lucht voor iedereen. Met een economie
Nadere informatieOpschaling aardwarmte en in de Glastuinbouw. Presentatie, 8 maart 2019
Opschaling aardwarmte en in de Glastuinbouw Presentatie, 8 maart 2019 Over EBN EBN is een staatsdeelneming EBN investeert namens de Nederlandse Staat van oudsher in de opsporing en winning van olie en
Nadere informatieRAPPORT. Concept - Notitie Reikwijdte en Detailniveau - Rotterdam CCUS Project (Porthos) Porthos (Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie, EBN)
RAPPORT Concept - Notitie Reikwijdte en Detailniveau - Rotterdam CCUS Project (Porthos) Klant: Porthos (Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie, EBN) Referentie: I&BBF8260-101-100R001D0.9 Status: E9/Finale versie
Nadere informatieOntmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning
Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers Ons energiesysteem 2 Energiesysteem Nederland 2015. Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas
Nadere informatiePlan van Aanpak Haalbaarheidsfase CO 2 Smart Grid. Onderweg naar grootschalige emissiereductie en schone business.
Plan van Aanpak Haalbaarheidsfase CO 2 Smart Grid Onderweg naar grootschalige emissiereductie en schone business. 30 maart 2017 1. Context & Achtergrond We leven in een wereld in transitie. Het gezond
Nadere informatieWELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018
WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018 Inleiding Wat doet het Havenbedrijf Rotterdam? Hoe bouwen wij aan een duurzame haven? Wat doen wij aan waterstof? 2 Wat doet het
Nadere informatieDe energie-infrastructuur van Zuid-Holland
De energie-infrastructuur van Zuid-Holland Smart Multi Commodity Grid Technische sessie PS 26 september 2018 Marco van Steekelenburg & Isabel Nijveldt Energietransitie Stap 1: in kaart brengen huidige
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieRaadsakkoord energietransitie. Februari 2019
Raadsakkoord energietransitie Februari 2019 De energietransitie in Rotterdam Een klimaatneutraal en duurzaam Rotterdam. Dat is waar we naar toe willen. Een groene en gezonde stad met schone lucht, waarin
Nadere informatieRaadsakkoord energietransitie. April 2019
Raadsakkoord energietransitie April 2019 Inhoudsopgave De energietransitie in Rotterdam 1 De energietransitie als kans 1 Tegengaan energiearmoede 1 Klimaatakkoord van Parijs 2 Rotterdamse klimaatambitie
Nadere informatie833 ( ) Nr juni 2016 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet
ingediend op 833 (2015-2016) Nr. 1 17 juni 2016 (2015-2016) Ontwerp van decreet houdende instemming met de wijziging van artikel 6 van het Protocol van Londen van 1996 bij het Verdrag inzake de voorkoming
Nadere informatieWij hebben méér dan een plan! Naar een klimaatneutraal Chemelot in 2050 Inzet voor het klimaatakkoord
Wij hebben méér dan een plan! Naar een klimaatneutraal Chemelot in 2050 Inzet voor het klimaatakkoord mei 2018 Wij hebben een plan Wij hebben een plan! Een plan waarmee we de CO 2 -uitstoot in 2050 vrijwel
Nadere informatieDIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING BIBLIOTHEEK ASSEN
DIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING 19-4-2016 BIBLIOTHEEK ASSEN Over mezelf Zelfstandig onderzoeker en publicist. Sinds 1976 studeer ik op (kern)energie, radioactief afval, aardgas. Veel artikel
Nadere informatieDuurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt
Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieAfvang, transport en opslag van CO 2 (CCS) 1. Wat is CCS? ECN-facts. -afvang. Methoden van CO 2. Bronnen van CO 2. Afvang van CO 2
Afvang, transport en opslag van (CCS) ECN-facts Methoden van -afvang Afvang van is een bekende technologie in verschillende industriële processen, bijvoorbeeld in de kunstmestindustrie, waterstofproductie
Nadere informatieDe Energietransitie van de Elektriciteitsproductie
De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie door Adriaan Wondergem 6 october 2010 De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie van 2008 tot 2050. De kernvragen zijn: Hoe ziet een (bijna) CO2-loze
Nadere informatieTussenstand Klimaatakkoord. 5 september 2018
Tussenstand Klimaatakkoord 5 september 2018 Landelijke opgave klimaatmitigatie In 2050 maximaal 1,5-2 graden opwarming in 2030 49% co2-reductie t.o.v. 1990, naar 95% in 2050 Nederland: 200 Mton CO2-eq
Nadere informatieAmsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz
RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen
Nadere informatieKlimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE
Klimaatakkoord Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus 20401 2500 EK 'S-GRAVENHAGE BETREFT Procesbrief Klimaatakkoord DEN HAAG ONS KENMERK 5 oktober 2018 18.34838
Nadere informatieSpreektijd per fractie: 7 minuten. vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat. minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D.
Den Haag, 17 januari 2018 2 e Herziene convocatie agendapunten toegevoegd (*) Noot: Spreektijd per fractie: 7 minuten Voortouwcommissie: Volgcommissie(s): Bewindsperso(o)n(en): vaste commissie voor Economische
Nadere informatieTwence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen
Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen BEON Nieuwe Energiedag 2018 Leendert Tamboer Transitie.. niet nieuw maar uitdagingen enorm! Algemeen minder fossiel CO
Nadere informatieCarbon Capture & Storage (CCS): Richtlijn 2009/31/EG en het Implementatietraject
Carbon Capture & Storage (CCS): Richtlijn 2009/31/EG en het Implementatietraject Prof. mr. dr. Martha Roggenkamp Groningen Centre of Energy Law (RUG) en participant Cato2 Brinkhof Advocaten, Amsterdam
Nadere informatieWARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015
WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan
Nadere informatieDe Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage. Datum 15 juni 2012
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513 AA s-gravenhage Datum 15 juni 2012 Betreft Beantwoording vragen mededeling Roadmap energie
Nadere informatieWij hebben méér dan een plan! Naar een klimaatneutraal Chemelot in 2050 Inzet voor het klimaatakkoord
Wij hebben méér dan een plan! Naar een klimaatneutraal Chemelot in 2050 Inzet voor het klimaatakkoord mei 2018 Wij hebben een plan Wij hebben een plan! Een plan waarmee we de CO2-uitstoot in 2050 vrijwel
Nadere informatieGaswinning en de gassector in de energietransitie
Gaswinning en de gassector in de energietransitie Sandor Gaastra, DG Klimaat en Energie Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Gas in de Nederlandse energievoorziening Een unieke situatie; hoog gasverbruik
Nadere informatieAYOP IN DE ENERGIETRANSITIE
AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE OP WEG NAAR MEER WIND OP ZEE & NIEUWE BUSINESS KANSEN AYOP.COM URGENTIE - ENERGIETRANSITIE Monday 8 th of October 2018, the UN Climate Scientists have alarming news for the
Nadere informatiehttp://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03
1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten
Nadere informatieKLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018
KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018 DE OPDRACHT. Meer dan 100 partijen verlagen CO 2 -uitstoot van Nederland met 49% ten opzichte van 1990 via het klimaatakkoord. Maatschappelijke organisaties,
Nadere informatie1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening
1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,
Nadere informatieNationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave. door Gert Jan van den Born
Nationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave door Gert Jan van den Born 1 Klimaatbeleid: Nationale uitwerking Europese klimaatafspraken: kader voor de nationale opgave
Nadere informatiePROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST
NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin
Nadere informatieDuurzaamheid.. the key for future success!
Duurzaamheid.. the key for future success! 2 Visie op duurzaamheid o Noodzakelijk voor onze license to operate en groei mogelijk te maken. o Creëren van toegevoegde waarde voor bedrijvigheid, klanten en
Nadere informatieNOORDZEE- KANAALGEBIED
NOORDZEE- KANAALGEBIED Vliegwiel voor een duurzame toekomst Inhoud: De Groene Eeuw is begonnen We zijn al in beweging Groene infrastructuren en een slagvaardige aanpak zijn nodig om te versnellen Industrie,
Nadere informatieGroeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector
Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken De heer Andre Kuipers p/a Bezuidenhoutseweg AC Den Haag
Ministerie van Economische Zaken De heer Andre Kuipers p/a Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag mijnenergie2050@minez.nl cc Manon Janssen, manon.janssen@ecorys.com Peter Schmeitz, p.m.t.g.schmeitz@minez.nl
Nadere informatie832 ( ) Nr juni 2016 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet
ingediend op 832 (2015-2016) Nr. 1 17 juni 2016 (2015-2016) Ontwerp van decreet houdende instemming met de wijzigingen van de Bijlagen II en III bij het Verdrag van Parijs van 22 september 1992 inzake
Nadere informatieInnovatieagenda. Topsector Energie. Wind op Zee. Gas en groen gas. Energiebesparing in de Gebouwde Omgeving. Energiebesparing in de industrie
op Zee B de Industrie De Nederlandse industrie is relatief energie-intensief en levert een belangrijke bijdrage aan ons Bruto Nationaal Product en de werkgelegenheid. op Zee Reductie van energieverbruik
Nadere informatieINDUSTRIETAFEL KLIMAATAKKOORD. Werkconferentie 14 februari 2019 Ede
INDUSTRIETAFEL KLIMAATAKKOORD Werkconferentie 14 februari 2019 Ede UITGANGSPUNTEN INDUSTRIETAFEL CO2-reductieopgaven in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050 moeten worden gehaald, de voorstellen moeten
Nadere informatieDatum 1 februari 2016 Betreft Beantwoording vragen over bij- en meestook van duurzame biomassa in kolencentrales
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieVisie op buisleidingen voor de industrie in 2030 Juli 2009
Visie op buisleidingen voor de industrie in 2030 Juli 2009 Inleiding In deze notitie geeft VNO-NCW haar visie op de gewenste ruimtelijke reserveringen door de overheid voor buisleidingen. We doen dat op
Nadere informatieMEMORIE VAN TOELICHTING A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wijziging van de departementale sstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (XII) voor het jaar (Incidentele suppletoire inzake enveloppe regeerakkoord) MEMORIE VAN TOELICHTING A. ARTIKELSGEWIJZE
Nadere informatiePresentatie SIM MEA-Industrie & LEA. Ron Bissels 16 april 2018
Presentatie SIM MEA-Industrie & LEA Ron Bissels 16 april 2018 Inhoud 1.MEA-Industrie (Maastrichts Energie Akkoord) 2.LEA (Limburgs Energie Akkoord) 2 3 Uitnodiging Niet alleen besparing Ook opwekking Duurzame
Nadere informatieNIEUWE ONTWIKKELINGEN IN HET NEDERLANDSE BELEID VOOR ENERGIE-EFFICIËNTIE IN DE INDUSTRIE
NIEUWE ONTWIKKELINGEN IN HET NEDERLANDSE BELEID VOOR ENERGIE-EFFICIËNTIE IN DE INDUSTRIE Studiedag Energie-efficiëntie, Brussel, 20 september 2019 Dr. W. Wetzels TNO UNITS INHOUD Nieuwe ontwikkelingen
Nadere informatieInitiatieven CO2 reductie MVOI BV.
Initiatieven CO2 reductie MVOI BV. MVOI BV Versie: 1 Datum: 15-05-2017 Pagina 1 van 6 Inhoud 1 Inleiding...3 2. Initiatieven waarin we zijn toegetreden....4 2.1 Warmtetafel. (Warmtenetwerk)...4 De Warmtetafel
Nadere informatieRijksdienst voor Ondernemend Nederland Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Subsidieregelingen Topsector Energie
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Subsidieregelingen Topsector Energie Martin Otten Energie Innovatie T: 088-042 3185 E: martin.otten@rvo.nl Agri & Food
Nadere informatieStichting Springtij Ophelialaan 69-A 1431 HA, Aalsmeer
Stichting Springtij Ophelialaan 69-A 1431 HA, Aalsmeer T.a.v. Klimaat Jury Wieke de Jong Executive assistant Directie Projectondersteuning Betreft: Pleit Nota Springtij -2017 Groen Gas Nederland Beste
Nadere informatieNa artikel I, onderdeel H, worden in het voorstel van wet de volgende onderdelen ingevoegd: Ha
Wijziging van de Mijnbouwwet (versterking veiligheidsbelang mijnbouw en regie opsporings-, winnings- en opslagvergunningen) NOTA VAN WIJZIGING A Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: Na artikel
Nadere informatiePower to gas onderdeel van de energietransitie
Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte
Nadere informatieConvenant Open Innovatie Centrum Well Technology en Warmte CONCEPT VOOR DISCUSSIEDOELEINDEN 10 november 2018
ONDERGETEKENDEN: 1. de Staat der Nederlanden (Ministerie van Economische Zaken en Klimaat), een publiekrechtelijke rechtspersoon ( EZK ); 2. de Provincie Zuid-Holland, een publiekrechtelijke rechtspersoon
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren) (d.d. 5 maart 2008) Nummer 2151
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren) (d.d. 5 maart 2008) Nummer 2151 Onderwerp CO 2 -opslag gemeente Barendrecht Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 31 239 Stimulering duurzame energieproductie Nr. 300 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieCCS Maasvlakte (ROAD-project)
CCS Maasvlakte (ROAD-project) Toetsingsadvies over het milieueffectrapport 13 maart 2012 / rapportnummer 2479 107 1. Oordeel over het MER Maasvlakte CCS project CV (verder MCP 1 ) wil het Rotterdam Opslag
Nadere informatieVerduurzaming Helmond. Mireille Jongen, Februari 2019
Verduurzaming Helmond Mireille Jongen, Februari 2019 1. Aanleiding 2. Verduurzamingsopties 2.1 Industriële restwarmte 2.2 Energie uit oppervlaktewater (TEO) 2.3 Zonthermie 2.4 Biomassa 2.5 duurzame samenwerking
Nadere informatieVan visie naar doen. De rol van gas en Gasunie in de duurzame energievoorziening
Van visie naar doen De rol van gas en Gasunie in de duurzame energievoorziening Feb. 2017 1 2 Onze visie op energietransitie Het doel is: klimaatbelasting verminderen door CO2-reductie. Dit betekent: per
Nadere informatieWaarom waterstof onmisbaar is Triodos Bank
1 van 8 30-6-2018 13:04 Waarom waterstof onmisbaar is Triodos Bank Ik ben een boerenzoon en letterlijk opgegroeid met de krachten van de natuur, vertelt Ad van Wijk. Als kind was ik altijd buiten, in de
Nadere informatiePort Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen.
Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen. Het Havenbedrijf Rotterdam wil investeren in de vermindering van de plastic soep. Samen met andere partijen gaan we de mogelijkheid onderzoeken
Nadere informatieDUTCH SMART THERMAL GRID. Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload
DUTCH SMART THERMAL GRID Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload NEDERLAND 2016 Strategie voor de verduurzaming van de warmtevoorziening De Nederlandse energievraag
Nadere informatieDe Europese lidstaten in het kader van de Lissabon-afspraken de EU tot de meest innovatieve economie ter wereld willen maken;
INTENTIEVERKLARING CO 2 AFVANG, TRANSPORT en OPSLAG Partijen 1. De Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, vertegenwoordigd door de heer ir. J. van der Vlist, Secretaris-Generaal
Nadere informatieNAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030
NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030 Een advies aan de Provincie Zuid-Holland Maart 2019 Zuid-Holland kent een dubbele urgentie voor ontwikkelen groene waterstofeconomie:
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 009 010 31 09 Schoon en zuinig Nr. 11 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER Aan de Voorzitter
Nadere informatieNeVER/VMR 18 juni Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief
NeVER/VMR 18 juni 2019 Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief Waar energie- en omgevingsrecht elkaar ontmoeten Ollongren ziet ruimte voor gemeenten om stoppen met aardgas
Nadere informatieThemacafé Energietransitie 22 februari 2016
Themacafé Energietransitie 22 februari 2016 19.15 ontvangst 19.30 opening en korte presentatie door Tseard Hoekstra over de Regionale Energietransitie 19.45 Mogelijkheden voor warmte uit oppervlaktewater
Nadere informatieCO 2. onder de Grond. Nut en Noodzaak van CO 2. Afvang en Opslag
onder de Grond Nut en Noodzaak van Afvang en Opslag Inhoud Alles op alles voor het klimaat Klimaatverandering: we kennen de feiten Er dreigen grote klimaatproblemen De oorzaak is duidelijk De oplossing
Nadere informatieHet is deze verduurzaming van de elektriciteitsproductie die afspraken aan de andere tafels van het Klimaatakkoord mogelijk maakt.
Notitie vereniging van energienetbeheerders in Nederland Aan Tafel Elektriciteit - Klimaatakkoord Van Marc van der Linden Datum 27 maart 2018 Onderwerp Inbreng Netbeheer Nederland voor de Tafel Elektriciteit
Nadere informatieAanbevelingen voor een effectief klimaatakkoord. Leren van wind op zee: Naar een programmatische aanpak. Ron Wit, Den Haag, 19 januari
Aanbevelingen voor een effectief klimaatakkoord Leren van wind op zee: Naar een programmatische aanpak Ron Wit, Den Haag, 19 januari 2018 1 Inzet klimaatakkoord volgens minister EZK Een doelstelling van
Nadere informatievan aardgasbuffer naar energiehub
Aardgasbuffer Zuidwending van aardgasbuffer naar energiehub Voor het eerst in Nederland wordt een installatie opgezet waarbij op een schaal van 1 Megawatt (MW) ervaring wordt opgedaan met de omzetting
Nadere informatieJaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag
Jaarplan 2019 - Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Nederlandse glastuinbouwbedrijven dragen in grote mate bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Het komende decennium wordt
Nadere informatieGasvondst Slochteren-1 (1959) De Wereldreis van Nederland 550 miljoen jaar geleden - nu. Bron: SPB Atlas, 2011 Bron: Berendsen 2004 6!
Bevingen in Hoe zit dat nu? Gasvondst Slochteren-1 (1959) NL Gas Productie Slochteren Rien Herber Infoversum, 22 november Source: EBN 2010 Rotliegend Zandsteen Reservoir De Wereldreis van Nederland 550
Nadere informatieBijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018
Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 1 Inhoud De wereld van Rijkswaterstaat De opgave en strategische prioriteiten van Rijkswaterstaat Realisatie via het gedachtegoed
Nadere informatieDe duurzame financiering van een circulaire koploper
De duurzame financiering van een circulaire koploper De transformatie van Nederland naar een circulaire economie heeft voorlopers nodig die investeren in verduurzaming. Zoals AVR, dat kan blijven innoveren
Nadere informatieEnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16
EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI
Nadere informatieDuurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient
Duurzame Industrie De overgang van energie-intensief naar energie-efficient De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieonderwerp kenmerk behandeld door verzonden Ontwerp Klimaatakkoord
k Gedeputeerde Staten De voorzitter van Provinciale Staten van Zeeland p/a Statengriffie onderwerp kenmerk behandeld door verzonden Ontwerp Klimaatakkoord 19001829 M. van Woerkom *19001829* +31 118 631921
Nadere informatieVan klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner
Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner De eerste transitie naar aardgas Klimaattop dec 2018 en rapport IPCC oktober 2018 Zuid Korea Intergovernmental
Nadere informatieAantal pagina's 5. Doorkiesnummer +31(0)88335 7160
Memo Aan Port of Rotterdam, T.a.v. de heer P. Zivojnovic, Postbus 6622, 3002 AP ROTTERDAM Datum Van Johan Valstar, Annemieke Marsman Aantal pagina's 5 Doorkiesnummer +31(0)88335 7160 E-mail johan.valstar
Nadere informatieVereniging Verontruste Burgers Voorne Schiedam, 31 augustus Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject (ROAD) Stand van zaken
Vereniging Verontruste Burgers Voorne Schiedam, 31 augustus 2016 Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject (ROAD) Stand van zaken Agenda Nut en noodzaak van CCS CCS in Europa Stand van zaken Rotterdam
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieConcept Klimaatakkoord: De stand van zaken
Concept Klimaatakkoord: De stand van zaken Jan-Willem Lobeek Directeur-bestuurder Natuur en Milieufederatie Groningen Proces Klimaatakkoord I Klimaatberaad: Onder leiding van Ed Nijpels met vijf voorzitters
Nadere informatieWaterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft
Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische
Nadere informatieGemeente Westvoorne Algemene Raadscommissie, 31 maart Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject (ROAD) Stand van zaken
Gemeente Westvoorne Algemene Raadscommissie, 31 maart 2016 Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject (ROAD) Stand van zaken Agenda Nut en noodzaak van CCS CCS in Europa Stand van zaken Rotterdam Opslag
Nadere informatie2. Bij herziening van bestemmingsplannen beschermde maatregelen tegen proefboringen en winning van schaliegas opnemen. F. Buijserd burgemeester
A U, Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders BUI 1111111111 III mui G' 3.1463 nieuwkoop raadsvoorstel portefeuillehouder G.A.H. Eikhuizen opgesteld door Ruimtelijke Ontwikkeling S Grondbedrijf
Nadere informatieStedelijke transformatie en energietransitie
Stedelijke transformatie en energietransitie Vastgoedlezing 2014 Maarten Hajer www.pbl.nl @leefomgeving @maartenhajer Vastgoed in crisis Grond in crisis Das war einmal Van krappe naar ruime woningmarkt
Nadere informatieEen nieuwe duurzame toekomst voor de zorg. Van ambitie naar realisatie
Een nieuwe duurzame toekomst voor de zorg Van ambitie naar realisatie Inhoud: Introductie 5 Verduurzamingsopgave voor de zorgsector 6 Green Deal Duurzame Zorg 2.0 7 Routekaart en ambitieversneller draaijer+partners
Nadere informatieSTACCATO. Nieuwsbrief voor de elektriciteitsbedrijven in Nederland over CO 2 -verwijdering, -transport en -opslag. Nummer 1, maart 2005.
STACCATO Nieuwsbrief voor de elektriciteitsbedrijven in Nederland over CO 2 -verwijdering, -transport en -opslag Nummer 1, maart 2005 Inhoud Introductie STACCATO CATO programma Peiling informatiebehoefte
Nadere informatieSectortafel Elektriciteit. Berend de Vries
Sectortafel Elektriciteit Berend de Vries Het Tijdspad Klimaatakkoord tot nu toe Voorjaar 18 10 juli 18 Zomer 18 Najaar 18 21 december 18 Ophalen input leden voor startgesprekken sectortafels Start gesprekken
Nadere informatie