Monitor Wind op Land. tweede editie; stand van zaken tot december Datum Februari 2015 Status Definitief

Transcriptie

1 Monitor Wind op Land tweede editie; stand van zaken tot december 2014 Datum Februari 2015 Status Definitief

2 Colofon Contact Team Wind op Land Nationale Programma s Duurzame Energie Decentraal Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) T Croeselaan BJ Utrecht Postbus RE Utrecht Disclaimer: RVO heeft zich ingespannen voor het aanleveren van zo uniform, compleet en objectief mogelijke informatie voor deze monitor maar is daarbij afhankelijk van kwantitatieve en kwalitatieve input van derden, met name provincies. RVO levert met haar werkwijze een uiterste inspanning om de vertrouwelijkheid van gegevens te borgen. Tegelijkertijd hebben alle leden van het kernteam nadrukkelijk een rol in borging van de vertrouwelijkheid. Pagina 2 van 53

3 Inhoud Colofon 2 Inleiding 4 Totaaloverzicht, samenvatting en conclusies 5 Verantwoording 9 Bijlagen Toelichting bij het afwegingskader 15 Provinciale overzichten: Flevoland 18 Groningen 20 Zuid-Holland 23 Noord-Holland 27 Zeeland 31 Friesland 33 Noord-Brabant 35 Drenthe 38 Gelderland 41 Limburg 44 Overijsel 47 Utrecht 50 Toelichting op provinciale overzichten 52 Spoorboekje IPO-Rijk 53 Pagina 3 van 53

4 Inleiding De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) voert in opdracht van het Kernteam Wind op Land de Monitor Wind op Land uit. In dit kernteam zijn de volgende partijen vertegenwoordigd: het ministerie van Economische Zaken, het ministerie van Infrastructuur en Milieu, IPO/provincies, de Nederlandse Windenergie associatie NWEA, De Vereniging van Nederlandse Gemeenten VNG, Netbeheer Nederland, de verenigde Natuur- en Milieuorganisaties (Stichting Natuur&Milieu en provinciale natuur-en milieufederaties) en RVO.nl. Twee maal per jaar rapporteert RVO.nl aan het kernteam. Dit rapport geeft de stand van zaken weer tot december De opzet van deze monitor is vooraf afgestemd met het kernteam. Doel van de monitor Doel van de monitor is om een zo compleet, nauwkeurig en objectief mogelijk inzicht te geven in de voortgang van de afspraken tussen IPO en Rijk om in MW aan opgesteld vermogen aan windenergie gerealiseerd te hebben. De monitor laat zien in hoeverre elke provincie ruimte voor ontwikkeling van windenergie planologisch heeft vastgelegd en geeft inzicht in actuele ontwikkelingen rond de toepassing van het ruimtelijke beleid. Daarnaast geeft het een beeld van de voortgang van projecten, de mogelijke knelpunten die optreden, de consequenties en reeds getroffen maatregelen. Het Kernteam wind op land heeft RVO ook verzocht een inschatting te maken ten aanzien van de (tijdige) haalbaarheid van de provinciale doelstellingen. Op basis van deze inzichten kan het kernteam acties benoemen en in gang zetten om tot oplossingen van grote knelpunten te komen. 1 In februari is de monitor voor de provincie Friesland geactualiseerd naar de uitkomsten van het uitstel dat door de minister van EZ was verleend. Pagina 4 van 53

5 Totaaloverzicht, samenvatting en conclusies Stand van zaken Nederland december 2014 Eind 2014 stond in Nederland MW aan geïnstalleerd vermogen windenergie opgesteld. Dit is ruim 42% van de landelijke doelstelling van MW die in 2020 gehaald moet zijn. Ten opzichte van de vorige editie van de monitor (juni 2014) is er netto 44,7 MW (+1,8%) aan gerealiseerd vermogen bijgekomen 2. Het geïnstalleerd vermogen en alle geplande windparken tellen op tot 6.167,5 MW. Dit 166,5 MW (2,8%) meer dan de afspraak die de provincies met het Rijk hebben gemaakt (6.001 MW). Provincies hebben veelal reserveprojecten achter de hand voor als lopende projecten niet kunnen doorgaan. Van de in totaal bijna MW in ontwikkeling zijnde projecten, bevindt 865 MW (24%) zich in de bouwfase. Dit gaat om projecten waarvoor een SDE-beschikking is aangevraagd (en al kan zijn afgegeven). Verder is 825 MW (23%) in procedure. Het kan hierbij gaan om de ruimtelijke procedure, i.e. (voorbereiding van) bestemmingsplan of inpassingsplan, en/of vergunningenprocedure. De overige 54% van deze projecten bevindt zich in het voortraject, wat dus inhoudt dat er nog geen formele procedures zijn opgestart. Het projectvermogen in het voortraject is tussen juni en december zowel absoluut als relatief afgenomen (-200,4 MW; -4,2%). Het projectvermogen in procedure (ruimtelijke procedure en vergunningen procedure) en in de bouwfase is juist toegenomen. Dit wijst er op dat de projecten in de pijplijn doorstromen op weg naar realisatie. MW per fase en doelstelling Nederland, jun Nederland, dec Gerealiseerd Bouwfase In procedure Voortraject Doel 2020 Figuur 1: Opgesteld en gepland vermogen in Nederland RVO heeft een inschatting gemaakt van de zekerheid dat de windparken uit de monitor in 2020 zijn gerealiseerd. Hiervoor heeft RVO een afwegingskader ontwikkeld (zie: Verantwoording ). Bij de afweging of projecten redelijkerwijs productief zijn in 2020 heeft RVO behalve naar de projectfase, waarin projecten zich bevinden, andere projectkenmerken en (potentiële) knelpunten meegewogen. Hiermee wordt een projectstatus aangegeven, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen projecten die vrijwel zeker in 2020 gerealiseerd zijn en projecten waarbij op dit moment met minder zekerheid gesteld kan worden dat ze tijdig gerealiseerd zullen zijn. Dit kan zijn omdat de procedures, die bij elkaar drie jaar in beslag kunnen nemen, nog moeten starten of omdat bepaalde trajecten nog moeten 2 In 2014 zijn er 52 nieuwe windturbines gebouwd, samen goed voor bijna 162 megawatt (MW). (Persbericht Bosch en Van Rijn, jan. 2015) Pagina 5 van 53

6 worden doorlopen. Hierbij valt te denken aan herstructurering (sanering van oude kleine, deels solitaire, molens en plaatsing van windparken met grotere molens), extra vogelonderzoeken, gesprekken met omwonenden en afspraken met gemeenten. RVO heeft de projecten ingedeeld naar de volgende 3 categorieën: Donkergrijs Naar verwachting gerealiseerd in Windmolens/-parken die gerealiseerd zijn, waarvan de bouw in voorbereiding is of die ver in de vergunningenprocedure zijn (zonder noemenswaardige knelpunten). Grijs Kwetsbaar als gevolg van eventuele knelpunten en/of ten aanzien van benodigde doorlooptijd procedures. Projecten waarvoor de ruimtelijke procedure (en mogelijk ook de vergunningenprocedure) loopt, de aanvraag SDE+ in Q en start bouwfase in Q niet onhaalbaar is. Projecten hebben weinig speelruimte om vertraging in de planning te kunnen opvangen. Lichtgrijs Vraagt veel inspanning ten aanzien van doorlooptijd en/of als gevolg van eventuele knelpunten. Deze projecten bevinden zich nog in het voortraject. Procedures zijn niet gestart. Voor haalbare planning is een gecoördineerde procedure raadzaam. De indeling naar projectstatus laat het volgende beeld zien: ongeveer MW, 60% van de projecten, is of zal met zekerheid gerealiseerd kunnen zijn in Voor 15% zit er weinig speelruimte in de planning en voor de resterende 24% (1.518 MW) zal in 2015 de ruimtelijke procedure moeten starten om nog op tijd te kunnen realiseren. Voor de projecten uit deze laatste categorie is het raadzaam gebruik te maken van een gecoördineerde ruimtelijke en vergunningenprocedure. MW naar projectstatus volgens afwegingskader Nederland Naar verwachting gerealiseerd in 2020 Kwetsbaar a.g.v. eventuele knelpunten en/of t.a.v. benodigde doorlooptijd procedures Vraagt veel inspanning t.a.v. doorlooptijd en/of a.g.v. eventuele knelpunten Doel 2020 Figuur 2: Indeling Nederland naar projectstatus Stand van zaken per provincie Alle provincies, met uitzondering van Friesland, hebben voldaan aan de eerste prestatieafspraak tussen IPO en Rijk om de ruimte voor windprojecten planologisch vast te leggen in provinciale structuurvisies. Daarnaast zijn, op Limburg na, in alle provincies voldoende projecten aanwezig, die passen binnen het provinciale beleid om aan de provinciedoelstelling te voldoen. Figuur 3 laat de situatie per provincie zien. In Zeeland, Flevoland en Noord-Holland is nu al meer dan 50% van de provinciale doelstelling gerealiseerd. In Flevoland nadert ook Windpark Noordoostpolder (413 MW) zijn voltooiing. In de provincie Pagina 6 van 53

7 Groningen is ten opzichte van het landelijk gemiddelde (42%) ook al een bovengemiddeld deel van de provinciale doelstelling gerealiseerd. Een aantal provincies, zoals Zuid-Holland (+15%), Overijssel (+13%) en Groningen (+8%), heeft afgezet tegen hun provinciale doelstelling extra projectvermogen in ontwikkeling. De provincie Limburg kampt nog met een tekort aan projectvermogen ten opzichte van haar doelstelling. Positief is dat, ten opzichte van andere provincies, de provincies Zeeland (15%), Noord-Holland (24%), Flevoland (35%) en Overijssel (30%) wat de hen resterende opgave betreft nog relatief weinig projectvermogen in het voortraject hebben. De provincie Friesland heeft met 95% van de resterende opgave juist nog relatief veel projectvermogen in het voortraject. Dit beeld kan worden genuanceerd als de realisatie van RCR-project Windpark Friesland - met een aanzienlijk projectvermogen - snel ter hand kan worden genomen. Flevoland Groningen Zuid-Holland Noord-Holland Zeeland Friesland Noord-Brabant Drenthe Gelderland Limburg Overijssel Utrecht MW per fase en doelstelling Gerealiseerd Bouwfase In procedure Voortraject Doel 2020 Figuur 3: Opgesteld en gepland vermogen per provincie Voor de provincies Noord-Holland, Zeeland, Flevoland en Overijssel is het vooralsnog de verwachting dat meer dan 80% van het projectvermogen in 2020 zal zijn gerealiseerd (figuur 4). Daarbij wordt opgemerkt dat de opgave in Noord-Holland en Flevoland wordt gecompliceerd door de koppeling met herstructurering, sanering en opschaling. Voor dergelijke projecten vermeldt de monitor alleen het netto toe te voegen projectvermogen; de bruto omvang van deze projecten is groter. Voor de provincies Limburg (82%) en Friesland (65%) geldt dat voor een aanzienlijk deel van de opgave door alle betrokkenen partijen nog veel inspanning (lichtgrijs) moet worden verricht om de projecten tijdig gerealiseerd te kunnen krijgen. De provincie Friesland wil het grootste deel van de resterende opgave realiseren via een groot windproject in het IJsselmeer onder de Rijks Coördinatie Regeling (RCR), waarmee mogelijk versnelling kan worden bereikt. Pagina 7 van 53

8 MW naar projectstatus volgens afwegingskader Flevoland Groningen Zuid-Holland Noord-Holland Zeeland Friesland Noord-Brabant Drenthe Gelderland Limburg Overijssel Utrecht Naar verwachting gerealiseerd in 2020 Kwetsbaar a.g.v. eventuele knelpunten en/of t.a.v. benodigde doorlooptijd procedures Vraagt veel inspanning t.a.v. doorlooptijd en/of a.g.v. eventuele knelpunten Doel 2020 Figuur 4: Indeling provincies naar projectstatus Pagina 8 van 53

9 Verantwoording Herkomst informatie Ruimtelijke reservering en projecten De samenstelling van deze monitor is via onderstaande stappen tot stand gekomen. Als uitgangspunt voor deze Monitor Wind op Land is de voorgaande editie (juni 2014) genomen. Deskresearch Op basis van verkregen informatie van CertiQ en WindStats (Bosch en van Rijn) heeft RVO het geïnstalleerd vermogen per provincie geactualiseerd tot 1/9/ RVO heeft ook geïnventariseerd welke actuele projectinformatie elders bekend is, zoals de database SDE+ van RVO en de Energeia EnergyTracker. Diepte-interviews RVO heeft voor elke provincie de windcoördinator geïnterviewd over de voortgang in het ruimtelijk beleid gericht op het realiseren van de provinciale winddoelstellingen. Daarnaast is in het interview de voortgang per project besproken. In geval binnen de provincie de Rijkscoördinatieregeling (RCR) op windprojecten wordt toegepast, is informatie opgevraagd bij de RCR-projectleiders. De interviews zijn afgenomen in november De informatie in deze monitor presenteert de actualiteit in (uitvoering van) provinciaal beleid tot december Uitgangspunten Waar in de provinciale overzichten staat dat de provincie en de gemeenten een gezamenlijke visie delen dient bij een ja te worden gelezen: ja, daar waar provincie gebieden wil aanwijzen, is er overeenstemming met de betreffende gemeente. Voor eventueel nieuwe plannen/projecten binnen andere gemeenten kan apart bestuurlijk overleg nodig zijn. De in de monitor opgenomen vermogens bij de projecten zijn de Netto voor de doelstelling toegevoegde vermogens in Megawatt, waarin de effecten van sanering al zijn verwerkt. Informatie over projectinitiatieven die buiten provinciale visies vallen, is buiten beschouwing van deze monitor gelaten. Uitvraag via koepels en brancheorganisaties Om te kunnen komen tot een meer geobjectiveerd en vollediger beeld over voortgang en ervaren knelpunten bij de ontwikkeling van windprojecten, heeft RVO bij de meest betrokken stakeholders informatie over projecten opgehaald. In nauwe samenwerking met NWEA is onder projectontwikkelaars een uitvraag georganiseerd. Dit resulteerde in 54 reacties over projecten van 9 verschillende projectontwikkelaars. Voor zover relevant zijn aangedragen (generieke) knelpunten en/of obstakels met betrekking tot de projectontwikkeling verwerkt in de projectoverzichten. 3 RVO heeft consequent de via CertiQ verkregen informatie over geïnstalleerd vermogen gehanteerd. Hierdoor kunnen er verschillen zijn ten opzichte van informatie die door provincies zelf is aangedragen. Pagina 9 van 53

10 VNG heeft in samenwerking RVO een vergelijkbare uitvraag onder gemeenten georganiseerd. Deze uitvraag liep parallel aan de interviews met de provincies, de rapportage van de provincies is dus niet voorgelegd aan de gemeenten. Hierdoor is de informatie die uit de enquête is gekomen niet geschikt om de rapportages van de provincies van perspectief te voorzien. Resultaat van de VNG enquête: reacties van 59 gemeenten die met windenergieprojecten te maken hebben, over 101 projecten. Daarvan passen 75 projecten helemaal of gedeeltelijk binnen het provinciaal beleid. De informatie is opgenomen bij de betreffende provinciale overzichten. Daarbij nog enkele generieke bevindingen van VNG: De manier van samenwerken tussen gemeenten onderling, met de provincie, en het overleg met omwonenden geeft per gemeente een sterk wisselend beeld. Over het algemeen zijn gemeenteraad en college goed aangehaakt, betrokken bij windontwikkelingen in de gemeente. 'Slechts' in 7 van de 59 reagerende gemeenten zijn de raad en het college tegenstanders van windenergie. Op verzoek van het kernteam Wind op Land heeft de Stichting Natuur&Milieu per provincie informatie aangereikt, die vanuit haar achterban is verkregen. Deze informatie is voor zover relevant voor knelpunten in het domein milieu, natuur en ecologie opgenomen in deze monitor. Dataverwerking en analyse RVO heeft alle informatie uit verschillende bronnen in een databestand bijeengebracht. Eventuele tegenstellingen zijn eruit gehaald, door navraag bij de diverse bronnen. Aansluitend is een conceptrapportage opgesteld voor bespreking in het kernteam. Werksessie kernteam In een gezamenlijke werksessie op 2 december 2014, met de Ministeries van EZ en IenM, IPO (inclusief vertegenwoordiging vanuit één provincie), Natuur&Milieu (Stichting Natuur&Milieu en vertegenwoordigers van Provinciale Milieufederaties), NWEA, VNG (inclusief vertegenwoordiging uit één gemeente), Netbeheer Nederland en RVO.nl, is het gevolgde werkproces toegelicht en zijn alle provincies, zowel wat betreft ruimtelijke reservering indeling naar projectstatus op projectniveau doorgesproken. Opmerkingen vanuit de deelnemers zijn waar van toepassing verwerkt in deze definitieve versie. Opbouw van de overzichten per provincie Elk provinciaal overzicht in deze monitor heeft een standaard indeling. Ruimtelijke reservering Elke provincie heeft zélf de informatie over de ruimtelijke reservering en het beleidsproces aangeleverd, inclusief gesignaleerde knelpunten en getroffen maatregelen. Deze informatie is in zijn geheel opgenomen in het provinciale overzicht (met vermelding bron: provincie). Pagina 10 van 53

11 Projectenoverzicht Voor elke provincie is een projectenoverzicht 4 opgenomen. In dit overzicht staan alleen de projecten die in de provinciale visie passen. Per project zijn knelpunten in beeld gebracht en voor zover van toepassing ook de maatregelen die door de betreffende provincies zijn genomen. De informatie is vergeleken met informatie die uit andere bronnen is verkregen en waar nodig nader inhoudelijk afgestemd met betrokken partijen. Vertrouwelijk karakter De projectinformatie van projectontwikkelaars is soms zeer concurrentiegevoelig en heeft daarom een vertrouwelijk karakter meegekregen. Zonder nadrukkelijke toestemming van deze partijen mag RVO deze informatie niet delen met derden. Ook VNG heeft aangegeven dat de response van gemeenten een vertrouwelijk karakter heeft. Deze informatie is daarom maar summier opgenomen. Afwegingskader en indeling van projecten RVO heeft per opgenomen project beoordeeld of tijdige realisatie (uiterlijk eind 2020) redelijkerwijs haalbaar is. Daartoe is een Afwegingskader ontwikkeld (zie ook nadere toelichting in de bijlage). Dit kader biedt een (RVO) standaard benadering om haalbaarheid van tijdige realisatie van projecten te vertalen naar een indeling in 3 categorieën die de projectstatus 5 aangeven: donkergrijs, grijs en lichtgrijs Donkergrijs Naar verwachting gerealiseerd in Windmolens/-parken die gerealiseerd zijn, waarvan de bouw in voorbereiding is of die ver in de vergunningenprocedure zijn (zonder noemenswaardige knelpunten). Grijs Kwetsbaar als gevolg van eventuele knelpunten en/of ten aanzien van benodigde doorlooptijd procedures. Projecten waarvoor de ruimtelijke procedure (en mogelijk ook de vergunningenprocedure) loopt, de aanvraag SDE+ in Q en start bouwfase in Q niet onhaalbaar is. Projecten hebben weinig speelruimte om vertraging in de planning te kunnen opvangen. Lichtgrijs Vraagt veel inspanning ten aanzien van doorlooptijd en/of als gevolg van eventuele knelpunten. Deze projecten bevinden zich nog in het voortraject. Procedures zijn niet gestart. Voor haalbare planning is een gecoördineerde procedure raadzaam. 4 In een aantal gevallen is een aantal projecten gebundeld weergegeven. 5 In de bijlage bij deze monitor is een toelichting op het afwegingskader opgenomen. Pagina 11 van 53

12 Pagina 12 van 53

13 Totaaloverzicht, samenvatting en conclusies Bij Totaaloverzicht, samenvatting en conclusies zijn voor Nederland als geheel de kwantitatieve uitkomsten gevisualiseerd in een aantal staafdiagrammen. Ook is een aantal staafdiagrammen toegevoegd dat een onderverdeling naar alle provincies biedt. Bevindingen RVO bij deze editie Veel bereidwilligheid bij provincies RVO heeft bij de provincies goede medewerking gekregen voor de interviews en benodigde verzameling van data en overige informatie voor deze monitor. Sommige provincies zijn vergevorderd in het stelselmatig monitoren van de eigen voortgang en hebben goed inzicht in de planning naar De gevraagde informatie kan hierdoor sneller op tafel komen. Door in de monitor aandacht te geven aan (voortgang in) het oplossen van ervaren generieke knelpunten wordt de wederkerigheid in dit traject versterkt. Kennisoverdracht Waar de planning en voortgang in het interview het toeliet, zijn vragen van de provincie beantwoord over bijvoorbeeld de regeling SDE+ voor Toenemende betrokkenheid bij andere stakeholders In deze editie van de monitor is voor het eerst ingezet op het verkrijgen van projectinformatie via andere stakeholders, zoals NWEA, VNG en Natuur&Milieu. De gewenste informatie is uitgevraagd met behulp van een gestandaardiseerde vragenlijst. De response hierop in kwantitatief opzicht was redelijk maar kan in de volgende editie hopelijk verder worden uitgebouwd. Knelpunten Belangrijk doel van de monitor is het in beeld krijgen van (generieke) knelpunten die spelen bij de projecten. Terugkijkend constateert RVO dat deze opzet slechts ten dele is geslaagd. Soms biedt de aanpak via een vragenlijst en/of de aard van de gestelde vragen onvoldoende ruimte aan respondenten om alle gewenste informatie te kunnen geven. Ook blijkt dat partijen, met name ten aanzien van gesignaleerde knelpunten voorzichtig zijn met het verstrekken van detail informatie. In provincies waar het ruimtelijk beleid nog wordt uitgewerkt, zijn ontwikkelaars terughoudend in communicatie over knelpunten in hun projecten, om door negatieve beeldvorming niet vroegtijdig uit beeld te raken. Voor de volgende editie van deze monitor moet opnieuw worden bekeken of andere vormen van informatieverzameling tot meer input en diepgang kunnen leiden. Vertrouwen is cruciaal Marktpartijen hebben onder strikte eisen van vertrouwelijkheid hun input gegeven. De concurrentiegevoeligheid van projectinformatie in deze monitor stelt hoge eisen aan de vertrouwelijke behandeling van bedrijfsinformatie in deze monitor. RVO adviseert in dit verband nauwgezette afspraken te maken binnen het kernteam over vorm, inhoud en planning met betrekking tot eventuele verdere verspreiding van (geabstraheerde delen van) informatie uit deze Monitor Wind op Land. Pagina 13 van 53

14 Bijlagen Pagina 14 van 53

15 Bijlage: Toelichting bij het Afwegingskader Het Afwegingskader Wind op Land biedt een RVO standaard benadering om projecten in te delen naar projectstatus. Centraal daarbij staat de vraag of het opgenomen aantal MW's in 2020 redelijkerwijs productief kan zijn in Bij de ontwikkeling van het kader is samengewerkt met experts van RVO uit het team Kwaliteit, Monitoring en Effectmeting. De door de provincies aangedragen projecten zijn ingedeeld binnen de drie categorieën (donkergrijs, grijs en lichtgrijs) in het Afwegingskader. De focus is vooral gelegd op projecten die nog in het voortraject verkeren en projecten in de ruimtelijke procedure. De indeling van projecten in categorieën door RVO heeft het karakter van een expert judgement gebaseerd op de informatie die door RVO voor deze monitor is opgehaald. Deze monitor biedt slechts een momentopname. Daarbij dient in aanmerking te worden genomen dat de ontwikkeling van windprojecten een proces is met een hoge dynamiek in de verschillende betrokken domeinen. Deze zijn: draagvlak/planparticipatie (people); milieu, natuur en ecologie (planet): economische haalbaarheid (profit/prosperity) en nationale, provinciale en lokale politiek (politics). De snelle ontwikkelingen in deze domeinen kunnen elkaar door de tijd al naar gelang versterken of tegenwerken. Hierdoor verloopt de haalbaarheid van een windproject vaak niet lineair. Nieuwe knelpunten kunnen het project terugwerpen in haalbaarheid of planning voor realisatie. Daarmee kan ook de indeling naar projectstatus per editie van de monitor wisselen. De inschatting of een project tijdig wordt gerealiseerd kan positiever worden maar ook naar beneden worden bijgesteld, als bepalende factoren in de omgeving van het project daartoe aanleiding geven. Het afwegingskader en relaties tussen de gehanteerde categorieën bieden ruimte voor deze dynamiek. Hantering van het model: Primair wordt in het afwegingskader gekeken naar de planfase waarin het project zich bevindt. Er worden 5 planfasen 6 onderscheiden: - Voortraject - Ruimtelijke procedure - Vergunningen procedure - Bouw in voorbereiding - Gerealiseerd Projecten worden ingedeeld naar 3 categorieën: Donkergrijs Naar verwachting gerealiseerd in Windmolens/-parken die gerealiseerd zijn, waarvan de bouw in voorbereiding is of die ver in de vergunningenprocedure zijn (zonder noemenswaardige knelpunten). Grijs Kwetsbaar als gevolg van eventuele knelpunten en/of ten aanzien van benodigde doorlooptijd procedures. Projecten waarvoor de ruimtelijke procedure (en mogelijk ook de vergunningenprocedure) loopt, de aanvraag SDE+ in Q en start bouwfase in Q niet onhaalbaar is. Projecten hebben weinig speelruimte om vertraging in de planning te kunnen opvangen. Lichtgrijs Vraagt veel inspanning ten aanzien van doorlooptijd en/of als gevolg van eventuele knelpunten. Deze projecten bevinden zich nog in het voortraject. Procedures zijn niet gestart. Voor haalbare planning is een gecoördineerde procedure raadzaam. 6 Voorin deze monitor staat de (indicatieve) afbakening van deze planfasen opgenomen Pagina 15 van 53

16 Belangrijke leidraad bij de indeling is de gemiddelde doorlooptijd in het Spoorboekje dat is overeengekomen in het Bestuurlijk Overleg tussen IPO-Rijk (zie bijlage). Daarnaast weegt RVO de bij diverse belangenvertegenwoordigers opgehaalde informatie over voortgang in aanpak en mogelijke knelpunten mee in de uiteindelijke indeling. In het Afwegingskader worden projecten in het voortraject standaard beoordeeld als lichtgrijs. Als een combinatie van positieve factoren op het project van toepassing is, kan dat aanleiding geven om het project op te waarderen naar de grijze categorie. In voorkomende gevallen is in het provinciale overzicht daarvoor een korte motivatie toegevoegd. Projecten in de ruimtelijke procedure worden volgens de RVO standaard ingedeeld in de grijze categorie. Echter onder bepaalde positieve omstandigheden kan het project worden opgewaardeerd naar de categorie donkergrijs, of het project kan alsnog worden ingedeeld als lichtgrijs, wanneer negatieve omstandigheden een tijdige realisatie onder druk zetten. Ook hier onder begeleiding van een korte motivatie. Projecten in de vergunningen procedure en waarvan de bouw in voorbereiding is worden door RVO standaard ingedeeld in de categorie donkergrijs, omdat het hoogstwaarschijnlijk is dat deze projecten in 2020 productief zullen zijn. Tenzij ernstige knelpunten de voortgang van het project belemmeren (onder korte motivatie). In de samenvatting onderaan de provinciale overzichten zijn de reeds gerealiseerde MW s ook als donkergrijs meegeteld. Pagina 16 van 53

17 Bijlage: Provinciale overzichten Pagina 17 van 53

18 Provincie Datum Flevoland nov-14 Afspraak Aantal MW in ,5 MW Ruimtelijke Capaciteit gereserveerd Minimaal 1.390,5 MW reservering (bron: Provincie) Plandocument waarin vastgelegd 1) Omgevingsplan Flevoland ) Beleidsregel windenergie 2008 Datum vaststelling in Gedeputeerde Staten (GS) / Provinciale Staten (PS) Gedeelde visie provincie en gemeenten? 1) PS 2 november 2006 Ja Hoe ruimtelijke reservering wordt geoperationaliseerd: Op dit moment wordt windpark Noordoostpolder gebouwd. Goed voor 435 MW. Daarnaast is men in Flevoland bezig met een Regioplanproces dat moet leiden tot de tweede generatie windparken. Hiertoe hebben de gezamenlijke overheden het gebied gevraagd met een plan te komen dat ziet op de sanering van de bestaande en de bouw van nieuwe windparken in Zuidelijk en Oostelijk Flevoland. Deze bottom-up benadering zorgt ervoor dat draagvlak voor en participatie bij de nieuwe windparken gewaarborgd zijn. Op 01/07/2014 heeft het gebied een plan ingediend met voorstellen voor de locaties van de parken (en mogelijke alternatieven daarvan) en de wijze waarop de projectontwikkeling en de (financiële) participatie door het gebied vorm krijgt. Dit plan vormt de basis voor het plan-mer voor het Regioplan Windenergie waarin het kader opschalen en saneren wordt vastgelegd. Het plan-mer vormt mede de inhoudelijke basis voor het opstellen van de benodigde inpassingsplannen. In samenwerking met de gemeenten en het rijk worden ondertussen verkenningen uitgevoerd naar gebieden waarvoor een RCR aanvraag is ingediend. Naar verwachting zijn medio 2017 de benodigde vergunningen voor de eerste gebieden beschikbaar. Knelpunten, risico s en/of toelichting: 1) Obstakelreservering luchthaven Lelystad. 2) RVB hanteert in Flevoland geen marktconforme grondprijzen voor windenergie. 3) SDE+ kent geen differentiatie voor gebieden waar oude molens gesaneerd moeten worden. Ad 1: Is afhankelijk van aeronautische studie door min. IenM of luchthaven en vliegbewegingen potentieel invloed hebben op nieuwe windparken (omvang, locatie, hoogte molens). Flevoland heeft behoefte aan een overleg over de reële beperkingen. Dit overleg heeft nog niet plaatsgevonden met min. IenM (ILenT). Ad 2: Uit het Regioplanproces blijkt dat het gebied een lagere grondvergoeding wil hanteren dan het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Dit staat een optimale invulling van de Flevolandse plaatsingsruimte in de weg. Ad 3: Gebieden waar al geruime tijd windmolens staan zijn vaak zeer geschikt. Inmiddels zijn deze molens vaak afgeschreven en zijn er voor deze gebieden grotere en betere molens beschikbaar. Door in de SDE geen rekening te houden met de saneringskosten worden de meest geschikte delen van Flevoland niet optimaal benut. Pagina 18 van 53

19 Projecten Projectstatus: door RVO Gemeente Project coördinatie (rcr\pcr\gcr) gerealiseerd bouw in voorbereiding vergunningenprocedure ruimtelijke procedure voortraject ontbrekend Noordoostpolder Windpark NOP 413 Lelystad, Dronten, Zeewolde Regioplanproces Totaal: MW ) Windpark NOP, drie ontwikkelaars, totaal 429 MW SDE toegekend. Er wordt 431 MW gebouwd, waarvan 18 MW in Friesland. Indien van toepassing: Rijkscoördinatie (bron: Rijk) Voortgang proces: n.v.t. Knelpunten, risico s en/of toelichting: 1) n.v.t. Ad 1: n.v.t. Knelpunten/risico s projecten: 1) - Ad 1: - Toelichting RVO bij afwijkende projectstatus: project toelichting Regioplanproces grijs: Provincie is gestart met coördinatie. Reactie Natuur en Milieu: De Houtribdijk ligt middenin de Natura 2000-gebieden Markermeer en IJsselmeer en naast de Marker Wadden. Helaas is dit gebied nog steeds in beeld als zoeklocatie voor een windpark. Het is positief dat de provincie de regie sterker naar zich toe heeft gehaald. Reactie NWEA: Marktpartijen hebben plannen gereed. Het duurt lang voordat duidelijk is of deze in de provinciale plannen passen. Marktpartijen twijfelen of 2020 haalbaar is. Samenvatting en conclusie RVO: Doelstelling: 1390,5 MW Verdeling over procesfasen: 756 MW is gerealiseerd 413 MW bouw in voorbereiding 222+ MW in het voortraject (provinciale coördinatie) Verdeling naar projectstatus: MW 222+ MW 0 MW Met het bestaande opgestelde vermogen en Windpark Noordoostpolder (NOP) heeft de provincie 84% van haar doelstelling gehaald. Om de doelstelling via het regioplanproces (opschaling én sanering) te kunnen halen zal de provincie een strakke regie op de planning moeten voeren. Positieve kanttekening is dat in Flevoland meer ruimte is gereserveerd dan voor de taakstelling nodig is. Pagina 19 van 53

20 Provincie Datum Groningen nov-14 Afspraak Aantal MW in ,5 MW Ruimtelijke Capaciteit gereserveerd 936,7 MW reservering (bron: Provincie) Plandocument waarin vastgelegd 1) Provinciaal omgevingsplan (POP) en verordening (POV) Datum vaststelling in Gedeputeerde Staten (GS) / 1) 29 januari 2014 besluit PS: Provinciale Staten (PS) toepassing PCR: geldt voor Eemsmond en Delfzijl m.u.v. uitbreiding bedrijventerrein ( doet gemeente zelf) 2) 29 januari 2014 besluit PS: beleidskader: saneren, opschalen en participatie, gebiedsfondsen 3) 29 januari 2014 besluit PS: Uitbreiding concentratiegebieden Gedeelde visie provincie en gemeenten? Delfzijl: ja Eemsmond: deels Veendam/ Menterwolde/Oldambt (in variant 6): nee Hoe ruimtelijke reservering wordt geoperationaliseerd: De drie concentratiegebieden voor windenergie (op en direct nabij bedrijventerreinen Eemshaven, Delfzijl en langs de N33 (bij Veendam en Menterwolde)) zijn vastgelegd in de Provinciale Omgevingsverordening (artikel 4.13 en bijlage 11, kaart 5b). Op dit moment is ca. 380 MW gerealiseerd en is voor 69 MW vergunningen verleend op Delfzijl Noord, Schermdijk (63 MW) en 6 MW op de Eemshaven. Er zijn procedures gestart voor de N33 (RCR) en voor Delfzijl uitbreiding Zuid. Dit betreft (naar schatting) MW en 48 MW, samen MW. Voor Delfzijl Midden (bedrijventerrein Oosterhorn) is een bestemmingsplan in ontwikkeling waarin windenergie wordt meegenomen. Met de projectontwikkelaars in Oosterhorn is een overeenkomst vooraf afgesloten, waarin onder meer een bijdrage aan het gebiedsfonds, een opgave met betrekking tot saneren van solitaire turbines en tijdelijkheid wordt vastgelegd. Binnen een half jaar moeten er met de andere ontwikkelaars vergelijkbare overeenkomsten zijn gesloten. Knelpunten, risico s en/of toelichting: 1) Strijd tussen ontwikkelaars m.b.t. locatie Eemshaven. Dit leidt tot vermindering draagvlak en vergroting van de problematiek en vertraging van de procedures. 2) Maximalisatie van invulling van gebieden: d.w.z. provincie wil zoveel mogelijk MW s. Initiatiefnemers gaan voor hoogste winst. Dat kan in de praktijk betekenen dat ze vaak kiezen voor kleinere turbines (minder MW, wel meer winst). 3) Draagvlak: Eemshaven m.n. natuur en milieuorganisaties. Veendam/Menterwolde: gebrek aan draagvlak bij gemeenten en omwonenden. 4) Netinpassing. Ad 1: Wordt op bestuurlijk niveau aan gewerkt. Ad 2: Provincie probeert vast te houden aan groot vermogen. Ad 3: Samenwerking met gemeentes / dorpsbelangen, natuur en milieuorganisaties, infoavonden over gebiedsfonds in concentratiegebieden Eemshaven en Delfzijl. Wens bij Rijk geuit om dit ook toe te passen bij de N33. Ad 4: Momenteel loopt pilot netplan in Eemshaven om problemen op te lossen. Pagina 20 van 53

21 Projecten Projectstatus: door RVO Gemeente Project coördinatie (rcr\pcr\gcr) gerealiseerd bouw in voorbereiding vergunningenprocedure ruimtelijke procedure voortraject ontbrekend Delfzijl Noord Schermdijk 62,5 Eemsmond 2-B Energy 6,15 Usquert Perdok Windenergie 0,85 Bedum Bos 0,9 De Marne Hornhuizen, Ommerlanderweg 0,9 Eemsmond Delta Noord 3,4 Veendam/ Menterwolde /Oldambt N33 rcr 100 Delfzijl Delfzijl uitbreiding 48 Eemsmond/Delfzijl Invulling rest concentratiegebieden Totaal: 925,7 MW , Indien van toepassing: Rijkscoördinatie (bron: Rijk) Voortgang proces: Voor windpark N33 (RCR) heeft het Rijk besloten ook de zogenaamde zesde variant in het MER te onderzoeken. Knelpunten, risico s en/of toelichting: 1) Het Rijk heeft officieel de 6e variant opgenomen ( ingediend door provincie) in m.e.r. Ad 1: De Planning is m.e.r. afronden in maart / april 2015 en SDE aanvragen in Knelpunten/risico s projecten: 1) Projecten met totaal aan 326 MW vermogen zijn in het voortraject waarbij niet duidelijk is waar deze in de Eemsmond en Delfzijl concreet zullen worden geplaatst en welke projectontwikkelaars de projecten mogen uitvoeren. De procedures van de verschillende projecten in deze concentratiegebieden lopen ofwel worden opgestart waarna later de beslissing volgt van het bevoegd gezag welke projecten in welke omvang hun doorgang kunnen hebben. De concentratiegebieden Eemsmond en Delfzijl vallen deels onder de PCR waarbij de provincie zich heeft gecommitteerd om het te behalen MW te realiseren in met name deze twee gebieden. Ad 1: De provincie zullen de projecten onder de grote groep van 326 MW in het voortraject nader uitsplitsen zodra afstemming met de gemeente is geweest waar ze gepositioneerd zullen worden. Toelichting RVO bij afwijkende projectstatus: project toelichting n.v.t. n.v.t. Reactie Natuur en Milieu: Bouw in directe nabijheid waddenkust en natuurgebied mogelijk strijdig met Nb-wet. Gebied is krap begrensd dus geen mogelijkheid tot uitwijken waardoor kans groot is dat MW in dit gebied niet gehaald gaan worden. Pagina 21 van 53

22 Reactie NWEA: Invloed Natura 2000 c.q. Waddenzee; Invloed Barro in combinatie met Wadden / Natura 2000; bestaande turbines kunnen verminderde productie hebben door nieuwe plannen. Twee ontwikkelaars hebben plannen in het zelfde gebied (Eemsmond); onduidelijk is welk plan door kan gaan. Samenvatting en conclusie RVO: Doelstelling: 855,5 MW Verdeling over procesfasen: 377 MW is gerealiseerd 75 MW bouw in voorbereiding 148 MW in ruimtelijke e/o vergunningen procedure 326 MW in het voortraject Verdeling naar projectstatus: 452 MW 148 MW 326 MW Op korte termijn heeft Groningen 53% van haar doelstelling gehaald. Ruim een derde van de projecten zit nog in het voortraject. Doordat bij het opstelling van deze monitor de concrete invulling van projecten in het voortraject nog niet geheel duidelijk was, ofwel pas later duidelijk zal worden, kan door RVO niet worden gesteld of de doorlooptijd van de projecten haalbaar is voor tijdige realisatie van de doelstellingen in De provincie zelf beoordeelt (dec. 2014) dat circa driekwart van de projecten in het voortraject inmiddels verder is gevorderd doordat ofwel overeenstemming met gemeenten is bereikt, danwel voor een aanzienlijk deel de ruimtelijke procedure is gestart met het geven van de opdracht voor het maken van het bestemmingsplan en MER. Voor een ander deel is een samenwerkingsovereenkomst met ontwikkelaar gesloten. Voor de overige circa 80 MW heeft de provincie ofwel nog geen overeenstemming met gemeente bereikt, danwel is er nog discussie met ontwikkelaar of tussen ontwikkelaars onderling. Voor de volgende editie van deze monitor kan dit aanleiding geven voor RVO tot een herwaardering van de voortgang in de provincie Groningen. Pagina 22 van 53

23 Provincie Datum Zuid-Holland nov-14 Afspraak Aantal MW in ,5 MW Ruimtelijke Capaciteit gereserveerd Ruim 900 MW reservering (bron: Provincie) Plandocument waarin vastgelegd 1) Visie Ruimte en Mobiliteit (VRM), Verordening Ruimte Datum vaststelling in Gedeputeerde Staten (GS) / 1) PS: 9 juli 2014 Provinciale Staten (PS) Gedeelde visie provincie en gemeenten? Ja Hoe ruimtelijke reservering wordt geoperationaliseerd: De opgave van 735,5 MW is opgenomen in de Visie Ruimte en Mobiliteit, locaties windenergie zijn opgenomen in de Verordening Ruimte. Er is voor ruim 900MW ruimte gereserveerd. De VRM en de Verordening ruimte zijn op 9 juli 2014 door Provinciale Staten vastgesteld. De uitvoeringsstrategie is opgenomen in het programma Ruimte. De provincie maakt afspraken met gemeenten en heeft convenanten afgesloten voor realisatie van locaties windenergie in Goeree Overflakkee, de Haven R dam, en de stadsregio R dam. De provincie sluit overeenkomsten met gemeenten die willen meewerken aan de realisatie van de locaties windenergie en die zelf de ruimtelijke inpassing en vergunningverlening van de locaties willen regelen. De provincie maakt in dat geval geen gebruik van de bevoegdheid tot coördinatie en besluitvorming omtrent de omgevingsvergunning en eventueel andere benodigde vergunningen waarvoor zij de bevoegdheden heeft op basis van de Elektriciteitswet. In 2014 zijn dergelijke overeenkomsten met de gemeenten Binnenmaas, Strijen, Cromstrijen, Zwijndrecht, Dordrecht, Katwijk, Gorinchem en Goeree ondertekend. De provincie hanteert bij het aangaan van de overeenkomsten een op dat moment te bepalen deadline, waarop de besluitvorming voor de betreffende locatie(s) windenergie bij de gemeente zover gevorderd is dat het ontwerp bestemmingsplan voor de realisatie van de windturbines ter inzage ligt of reeds heeft gelegen, of op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht een (herroepelijke) omgevingsvergunning voor het realiseren van de windturbines is verleend. Gemeenten rapporteren halfjaarlijks over de voortgang. Mocht de gemeente de gekozen deadline niet halen dan zal de provincie de bevoegdheid met betrekking tot het verlenen van de omgevingsvergunning en het regelen van de ruimtelijke inpassing zelf toepassen. GS hebben in oktober 2014 besloten voor de gemeente Korendijk een PIP te maken, met gebruikmaking van de coördinatieregeling, overeenkomstig de in 2013 door PS vastgestelde Koepelstartnotitie Inpassingsplannen locaties windenergie. PS nemen hierover op 10 december een besluit. In de stadsregio Rotterdam is de provincie in gesprek over een aantal alternatieve locaties omdat niet aan de afspraken in het convenant kan worden voldaan met de huidige locaties. Knelpunten, risico s en/of toelichting: 1) Geen medewerking van gemeenten / lokaal politiek draagvlak om de locaties te realiseren. Ad 1: A: Vragen om bestuurlijk commitment van gemeenten en dit vastleggen in overeenkomsten. B: Als op enig moment bepaalde deadline geen ontwerp bestemmingsplan ter inzage ligt of herroepelijke vergunning gereed is, zal de provincie de realisatie overnemen als zij daarmee een versnelling in de uitvoering kan realiseren. Pagina 23 van 53

24 Projecten Projectstatus: door RVO Gemeente Havengebied Rotterdam Havengebied Rotterdam Havengebied Rotterdam Havengebied Rotterdam Havengebied Rotterdam Havengebied Rotterdam Stadsregio Rotterdam Stadsregio Rotterdam Stadsregio Rotterdam Stadsregio Rotterdam Stadsregio Rotterdam Project coördinatie (rcr\pcr\gcr) gerealiseerd bouw in voorbereiding vergunningenprocedure ruimtelijke procedure voortraject Locatie Zuidwal 5 Uitbr. Landtong 6 Slufterdijk 16,5 Zeewering MV2 hard 36 Zeewering MV2zacht 72 diverse sanering locaties -44,5 Hoek van Holland 24 Vlaardingen Groote lucht 6 Cap. a/d IJssel Rivium 3 Ridderkerk Reijerwaard 6,9 Diverse projecten 73,6 ontbrekend Goeree-Overflakkee Battenoert 12 Goeree-Overflakkee Hellegatsplein 12 Goeree-Overflakkee Meerdere projecten 143 Overig Zuid-Holland Zoetermeer Siemens -1,5 Overig Zuid-Holland Den Haag Ceva 3 Overig Zuid-Holland Zoeterwoude Heineken 12 Overig Zuid-Holland Dordrecht Dortse Kil 9,2 Overig Zuid-Holland Cromstrijen Hogez.pold. 30 Overig Zuid-Holland Korendijk 15 Overig Zuid-Holland Diverse projecten 114,8 Totaal: 847 MW ,5 28,7 36,9 409,9 Indien van toepassing: Rijkscoördinatie (bron: Rijk) Voortgang proces: n.v.t. Knelpunten, risico s en/of toelichting: 1) n.v.t. Ad 1: n.v.t. Pagina 24 van 53

25 Knelpunten/risico s projecten: 1) Geen lokaal politiek draagvlak. 2) Technische haalbaarheid van een aantal locaties waarbij de uitdagende planning is om een groot aantal windturbines (totaal 400 MW) in het jaar 2019 en 2020 te realiseren. 3) Onduidelijkheid over hoe RVOB met uitgifte gronden omgaat, wat met name geldt voor de omvangrijke windenergie-initiatieven op de Maasvlakte 2. 4) Voldoende beschikbaarheid SDE+ voor de jaren 2016, 2017 en Ad 1: Duidelijke uitvoeringsstrategie: als het project technisch wel haalbaar is maar niet door de gemeente politiek wordt gedragen / geen toestemming komt, neemt de provincie de regie over. Ad 2: Vroegtijdig in gesprek met alle partijen inclusief rijk, en regievoering. Ad 3: Aangekaart bij het Rijk. Ad 4: Aangekaart bij het Rijk. Toelichting RVO bij afwijkende projectstatus: project toelichting Havengebied Rotterdam grijs: convenant tussen Provincie, Gemeente, RCI, havenbedrijf Rotterdam. Stadsregio Rotterdam grijs: convenant tussen Provincies en betrokken gemeenten. Reactie Natuur en Milieu: - Reactie NWEA: Alleen opmerkingen/knelpunten op projectniveau Samenvatting en conclusie RVO: Doelstelling: 735,5 MW Verdeling over procesfasen: 293 MW is gerealiseerd 79 MW bouw in voorbereiding 66 MW in ruimtelijke e/o vergunningen procedure 410 MW in het voortraject Verdeling naar projectstatus: 391 MW 353 MW 103 MW Op het moment dat alle projecten die nu in voorbereiding zijn, zijn gerealiseerd (inclusief vervanging/sanering) heeft de provincie haar doelstelling voor 47% gehaald. Bijna de helft van de projecten bevinden zich op dit moment in het voortraject. De provincie houdt de regie over de windontwikkelingen. Zowel met het Havengebied als met de Stadsregio Rotterdam heeft de Provincie een convenant afgesloten voor het behalen van de doelstelling in Met verschillende gemeenten binnen en buiten de convenantgebieden heeft de provincie inmiddels extra afspraken gemaakt. Wanneer de gemeenten niet aan de afspraken voldoen kan de provincie de regie overpakken. Hiermee zouden de meeste projecten tijdig de eindstreep kunnen halen. Omdat het overgrote deel van deze projecten zich nog in de voorfase bevinden, is het wel kritisch. In Zuid-Holland zien we dat het merendeel van de projecten naar verwachting van de provincie pas in 2020 gerealiseerd worden (zie figuur); van 2019 naar 2020 ruim 330 MW. Wanneer hierin een vertraging optreedt, wordt de doelstelling in 2020 niet gehaald. Het aantal MW in projecten in de provincie telt bij elkaar op tot ca. 847 MW. Dit is ruim boven de doelstelling van 735,5MW. Hierdoor is er enige speelruimte. Pagina 25 van 53

26 prognose realisatie (MW) Pagina 26 van 53

27 Provincie Datum Noord-Holland nov-14 Afspraak Aantal MW in ,5 MW Ruimtelijke Capaciteit gereserveerd 685,5 MW reservering (bron: Provincie) Plandocument waarin vastgelegd 1) Geactualiseerd uitvoeringsprogramma Structuurvisie NH ) Partiële herziening Structuurvisie Noord-Holland 2040 (SV NH 2040) 3) Provinciale Ruimtelijke Verordening (PRV) 4) Beleidskader Wind op land (Wol) Datum vaststelling in Gedeputeerde Staten (GS) / 1) GS: 2/9/2014 Provinciale Staten (PS) PS: Voorzien 15/12/2014 2,3,4) SV, PRV en beleidskader WoL en het plan-mer; planning vaststelling GS: 2 december 2014 Cie. R&M: 11 december 2014 PS: 15 december Gedeelde visie provincie en gemeenten? Windpark Wieringermeer: ja Herstructurering WoL (HS WoL): deels / in voorbereiding Hoe ruimtelijke reservering wordt geoperationaliseerd: Herstructurering (opgave buiten Wieringermeer): De Notitie Reikwijdte en Detail plan-mer is vastgesteld door GS. Het geactualiseerde Uitvoeringsprogramma SV NH 2040 is op 2 september vastgesteld in GS. In de Partiële herziening van de SV NH 2040 en de gewijzigde PRV is ruimte vastgelegd voor maximaal 685,5 MW. Verder zijn de herstructureringsgebieden aangewezen en borgt de provincie haar rol als bevoegd coördinerend en vergunningverlenend gezag. In het gewijzigde Beleidskader WoL is de Overgangsregeling WoL vastgelegd en zijn ruimtelijk-landschappelijke principes vastgelegd. Ook is het belang van participatie / draagvlak gearticuleerd. Alle stukken, inclusief de plan-mer HSWoL met inbegrip van het voorkeurs-alternatief en de Voorstudie Noord-Hollandse windlandschappen hebben t/m 07/11/2014 ter inzage gelegen. Het projectplan is gericht op realisatie van de herstructureringsopgave van 105,5 MW (ca. 165 MW bruto) binnen de randvoorwaarden en kent 3 sporen. In het ruimtelijk spoor is een voorkeursalternatief ontwikkeld dat 10 herstructureringsgebieden (met suggestiestroken) omvat en waarin de uitgangspunten van PS gecombineerde aandacht voor leefomgeving en landschap- leidend zijn. Om te komen tot voldoende flexibiliteit in de uitvoering wordt een overmaat aan gebieden aangewezen: 1,5 à 2 maal de opgave. Het economisch spoor richt zich op inventarisatie van initiatieven die in kansrijke windgebieden liggen én economisch haalbaar zijn. Daartoe is een rekenmodel ontwikkeld en is per 1 sept. een windmakelaar actief. In het maatschappelijk spoor wordt in een transparant proces bestuurlijk en maatschappelijk draagvlak en (plan)participatie ontwikkeld. Op 02/12/2014 worden het beleidskader wol, de PRV en de SV behandeld in GS. Op 11 december volgt behandeling in de Commissie Ruimte en Milieu (Cie. R&M). Na beoogde vaststelling in PS op 15 december 2014 treedt begin 2015 het nieuwe beleid in werking en starten de gebiedsateliers, waarin samen met directe belanghebbenden het meest optimale scenario voor projectrealisatie in het betreffende zoekgebied wordt bepaald. Vertrekpunt voor de gebiedsateliers zijn de principeverzoeken die vanaf begin 2014 kunnen worden ingediend. Op 1 april wordt de regeling opengesteld en kunnen initiatiefnemers mede op basis van de uitkomsten van de gebiedsateliers een volledige aanvraag om een omgevingsvergunning indienen. Deze worden behandeld op volgorde van binnenkomst tot de provinciale taakstelling van 685,5 MW wind op land is bereikt. Begin april 2015 heeft de provincie naar verwachting een gedetailleerd beeld van de projecten waarmee de opgave gaat worden gerealiseerd. De provincie is vastbesloten om de bestuurlijke afspraken met het Rijk gericht op realisatie van 685,5 MW wind op land in 2020 na te komen en treedt op als vergunningverlenend bevoegd gezag onder toepassing van de provinciale coördinatieregeling (PCR). Pagina 27 van 53

28 Knelpunten, risico s en/of toelichting: 1) Regeling SDE+: De winddifferentiatie in de nieuwe SDE+ regeling doorkruist langlopende (principe)afspraken tussen windexploitanten. De nieuwe regeling zet business cases op de kop en frustreert daarmee voortgang en realisatie van herstructureringsplan in NH. Dit vormt aanleiding voor exploitanten om te kiezen voor 1-op-1 vervanging van hun staande turbines, waarmee het aantal potentieel beschikbare MW s voor conversie in het HS-traject daalt. Tot nog toe zijn als gevolg hiervan voor het 43 MW verloren gegaan, dit kan oplopen tot 118 MW indien in de Wieringermeer de herstructureringsopgave niet wordt gerealiseerd. 2) Wieringermeer: De wijziging SDE+ in 2015 ten behoeve van winddifferentiatie leidt ook onder toepassing van de overgangsregeling tot een business case met minder rendement. Om dit op te vangen zetten de initiatiefnemers in op uitbreiding van de maximale termijn voor dubbeldraaien van 5 jaar + bouwtijd van 700 dagen naar 7 jaar + bouwtijd van 700 dagen. De verlenging van de dubbeldraaitermijn geeft een vertraging in het effect van de herstructurering de sanering van windturbines en draagt hierdoor niet bij aan het draagvlak voor windenergie. 3) Radarverstoring: Knelpunt als gevolg van cumulerende interferentie van WP Wieringermeer en WP Fryslân kan ook potentiële risico s inhouden voor HS-gebieden daarbuiten. 4) Luchthavenindelingsbesluit (LIB): ontbreken van helderheid over wijziging van het LIB en de precieze impact daarvan op locaties in het Noordzeekanaalgebied en in de Haarlemmermeer kan leiden tot vertraging en/of verlaging van het potentieel vermogen door hoogtebeperking van windturbines ten gunste van radar en vliegveiligheid. 5) Draagvlak. Ad 1: De provincie heeft hierover een brief gestuurd aan de Minister van EZ. De beantwoording daarvan door de Minister gaat in de beleving van de provincie niet in op de inhoudelijke punten van het vraagstuk. Ad 2:GS de Minister van EZ hierover per brief hebben geïnformeerd, d.d. 15 juli Daarnaast hebben GS besloten een zienswijze in te dienen op het RIP windpark Wieringermeer waarin dit knelpunt aan de orde komt. Ad 3:Overleg met min. Defensie over WP Wieringermeer en beoogde herstructureringsgebieden. Ad 4:Overleg samen met gemeenten Amsterdam en Haarlemmermeer en betrokken instanties. Ad 5 Streven naar maximale transparantie door vergroten van bestuurlijke (gemeenten) en maatschappelijke betrokkenheid via bestuurlijk overleg, ronde tafel bijeenkomsten, keukentafel gesprekken, gebiedsateliers. De aanpak om draagvlak te creëren via plenaire gesprekken-/discussie werkt goed in NH en wordt door alle betrokkenen gewaardeerd. Waar de situatie om maatwerk vraagt volgen keukentafelgesprekken. Projecten Projectstatus: door RVO Gemeente Project coördinatie (rcr\pcr\gcr) gerealiseerd bouw in voorbereiding vergunningenprocedure ruimtelijke procedure voortraject ontbrekend Hollands Kroon WP Wieringermeer rcr 227 Hollands Kroon WP Wagendorp 10 Alkmaar Liefting / Boekelermeer 2 2 Medemblik WP Westfrisia (PIP) pcr 10,1 Overige gebieden Herstructureringsproces Noord-Holland 81,4 Totaal: 685,5 MW ,1 81,4 Pagina 28 van 53