Arbeidshof te Brussel

Transcriptie

1 Repertoriumnummer Uitgifte Uitgereikt aan 2018/ Datum van uitspraak 9 oktober 2018 Rolnummer op JGR 2017/AB/410 Beslissing waartegen beroep 14/3307/A Arbeidshof te Brussel derde kamer Arrest

2 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 2 ARBEIDSRECHT - arbeidsovereenkomst bediende tegensprekelijk arrest definitief COC CVBA, met maatschappelijke zetel te 1040 BRUSSEL, appellante, vertegenwoordigd door mr., advocaat te tegen VDW J, wonende te, geïntimeerde, vertegenwoordigd door mr., advocaat te. *** * Na beraad, spreekt het arbeidshof te Brussel het volgend arrest uit: Gelet op de stukken van de rechtspleging, in het bijzonder op: - het voor eensluidend verklaard afschrift van het bestreden tussenvonnis en eindvonnis, uitgesproken op tegenspraak op, respectievelijk op 25 februari 2016 en 20 januari 2017 door de Nederlandstalige arbeidsrechtbank Brussel, 2 e kamer (A.R. 14/3307/A), - het verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van dit hof op 28 april 2017, - de conclusies voor de appellante, - de conclusies voor de geïntimeerde, - de voorgelegde stukken. *** *

3 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 3 De partijen hebben hun middelen en conclusies uiteengezet tijdens de openbare terechtzitting van 11 september 2018, waarna de debatten werden gesloten, de zaak in beraad werd genomen en voor uitspraak gesteld op heden. I. FEITEN EN RECHTSPLEGING *** * 1. De nv LSO, rechtsvoorganger van de cvba COC (hierna verkort aangeduid als L) en de heer J Vdw ondertekenden een arbeidsovereenkomst voor betaalde sportbeoefenaar, waardoor de heer Vdw als wielrenner bij L in dienst kwam voor de periode van 1 januari 2012 tot 31 december Partijen situeren de ondertekening van deze arbeidsovereenkomst op 15 september 2011 (niet als dusdanig vermeld in de overeenkomst). Art. 3.1 bepaalt onder de hoofding Loon (salary) dat de renner recht zal hebben op een bruto jaarlijks salaris van voor 2012 en voor Art. 3.3 voegt daaraan toe dat de verloning zoals vermeld in dit artikel de volledige betaling voor alle prestaties in het kader van de uitvoering van deze overeenkomst bevat. De renner erkent dat de verloning op dewelke hij gerechtigd is in dit artikel het volledige salaris omvat voor al de prestaties die worden geleverd in kader van deze overeenkomst. In art. 4 wordt bepaald dat het bruto jaarsalaris na aftrek van de sociale zekerheidsbijdragen en bedrijfsvoorheffing betaald wordt in 12 gelijke maandelijkse schijven. 2. In een bijlage bij deze arbeidsovereenkomst wordt bepaald dat voor renners met een Belgische licentie een pensioenplan is inbegrepen. Tegen het einde van september worden de exacte details en referentienummers van de polis meegedeeld.

4 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 4 In een afzonderlijke bijlage wordt bij een vervroegde beëindiging van de arbeidsovereenkomst bovenop de beëindigingsvergoeding, zoals voorzien in de wet van 24 februari 1978 betreffende de arbeidsovereenkomst voor betaalde sportbeoefenaars, een bijkomende compensatie gelijk aan het bruto jaarsalaris van voorzien. 3. Vervolgens sloot L met de nv MV (later nv BI) een groepsverzekeringsovereenkomst op 25 oktober 2011, waartoe de heer Vdw op 18 januari 2012 toetrad. Art. 5 van deze overeenkomst regelt het bedrag van de jaarlijkse premies, die variëren al naar gelang de hoogte van de referentiebezoldiging, omschreven als: "bruto vergoeding (vast en variabel) van de werknemer, exclusief de in het buitenland verdiende vergoeding die niet aan de Belgische sociale zekerheid en belastingen onderhevig zijn, maar inclusief de premie voor de groepsverzekering zelf". Het artikel vermeld uitdrukkelijk dat de globale jaarlijkse premie voor 100% {wordt} ten laste genomen van de werkgever. In art. 6 wordt bepaald: "De gewaarborgde prestaties waarvan sprake in artikel 5 hiervoor worden gefinancierd door: - Stortingen van de werkgever: werkgeversbijdragen genoemd en zo nodig door putting uit het financieringsfonds. De werkgeversbijdragen worden op de 'werkgeversbijdrage'- overeenkomst gestort; 4. Nadat de heer Vdw op 10 maart 2014 het hem toekomende kapitaal had opgevraagd en hiervoor een kwitantie bij LB had ondertekend, schreef zijn raadsman op 7 juli 2014 een ingebrekestelling aan L omdat overeengekomen was dat de groepsverzekering zou gefinancierd worden door patronale premies, terwijl deze van zijn loon werden ingehouden.

5 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 5 Er was daardoor een loontekort van ,08, terwijl tevens de groepsverzekeringsbijdragen foutief werden berekend uitgaande van een onvoldoende referentiebezoldiging, waarvoor een tekort van 2 x ,50 werd geraamd. 5. Met antwoordbrief van de raadsman van L van 14 augustus 2014 werd gewezen op het feit dat de som van een totaalbudget omvatte, waarin de bijdragen aan de groepsverzekering begrepen waren en dat de bijdragen correct waren berekend. 6. Met brief van 16 augustus 2014 betwistte de raadsman van de heer Vdw gemotiveerd de zienswijze van L. 7. Op 17 september 2014 bracht de heer Vdw dagvaarding uit lastens L en vorderde de veroordeling, onder voorbehoud van verhoging en/of vermindering in de loop van het geding, tot het betalen van de som van ,08 vermeerderd met de toepasselijke intresten, alsmede de veroordeling om de som van , ,50 ten provisionele titel in het groepsverzekeringsfonds te storten, vermeerderd met de toepasselijke intresten, minstens in ondergeschikte orde deze sommen ten provisionele titel te betalen als schadevergoeding. 8. Met tussenvonnis van 25 februari 2016 veroordeelde de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel L tot betaling van ten onrechte ingehouden loon van ,08, vermeerderd met intresten en heropende de debatten om de heer Vdw toe te laten de aanslagbiljetten neer te leggen met betrekking tot de inkomsten van 2012 en 2013 en partijen toe te laten een correcte berekening op te stellen van de nog verschuldigde bedragen die dienen te worden gestort in het groepsverzekeringsfonds, rekening houdende met de in het

6 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 6 buitenland verdiende vergoedingen die niet aan de Belgische Sociale Zekerheid en belastingen onderhevig zijn. 9. Met eindvonnis van 20 januari 2017 veroordeelde de arbeidsrechtbank L aanvullend tot betaling van een schadevergoeding van 2.499,62 netto te vermeerderen met de gerechtelijke intresten en de gerechtskosten. 10. Met verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van het arbeidshof te Brussel op 28 april 2017, tekende L hoger beroep aan tegen het tussen- en het eindvonnis en vroeg dat de volledige vordering ongegrond zou worden verklaard. De heer Vdw tekende geen incidenteel beroep aan en aanvaardt de berekening van de schadevergoeding in het eindvonnis. II. BEOORDELING 11. Er wordt geen akte van betekening of berusting van de bestreden vonnissen voorgelegd, wel maakt de heer Vdw melding van betekening van de vonnissen op 31 maart Het hoger beroep d.d. 28 april 2017 werd tijdig en met een naar de vorm regelmatige akte ingesteld, wat niet wordt betwist. 12. Het door de eerste rechter verworpen standpunt van L komt erop neer dat in de arbeidsovereenkomst geen loonbedrag bepaald werd, maar wel een budget, waarin de patronale premies van de groepsverzekering begrepen waren. Er zou aldus een all-in pakket zijn overeengekomen; L verwijst hiervoor naar de overeenkomsten en de toelichtingen die o.m. door de makelaar aan de renners zouden zijn gegeven.

7 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 7 De heer Vdw betwist dit omdat aldus een onrechtmatige inhouding op het loon gebeurde en werkgeversbijdragen werden omgezet naar feitelijke werknemersbijdragen. 13. Samen met de eerste rechter, kan het arbeidshof niets anders dan vaststellen dat in art. 3.1 van de arbeidsovereenkomst niet over een budget, maar wel over een bruto jaarlijks salaris gesproken wordt. 14. In art. 4 wordt vervolgens bepaald dat dit bruto jaarsalaris na aftrek van de sociale zekerheidsbijdragen en bedrijfsvoorheffing betaald wordt in 12 gelijke maandelijkse schijven. Hierbij wordt nergens gesproken van een bijkomende aftrek van groepsverzekeringsbijdragen. 15. De groepsverzekeringspolis daarentegen bepaalt in art. 6 uitdrukkelijk dat de financiering gebeurt door werkgeversbijdragen. Ook in art. 5 wordt telkens gesproken over werkgeversbijdragen. De definiëring van de referentiebezoldiging doet daar niets aan af, omdat deze betrekking heeft op de berekening van de premies. 16. In verband met de bepaling van vakantiegeld en feestdagenloon verwerpt de rechtspraak all-in regelingen. Zo heeft het Hof van Cassatie in het arrest van 1 juni 1987 (JTT 1987, 313) geoordeeld dat het vakantiegeld, nu het aan de hand van het loon wordt vastgesteld, niet in het dit loon kan worden begrepen. (Zie in dezelfde zin wat betreft het feestdagenloon: Cass. 25 oktober 1999, JTT 2000, 229). Hierbij wordt weliswaar uitgegaan van het openbare orde karakter of de dwingende aard van de vakantiewet of de feestdagenwet. 17. Het arbeidshof Brussel heeft in een arrest van 21 februari 2012 (JTT 2012, 314) echter gewezen op het feit dat men het verschuldigde loon evenmin kan vervangen door

8 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 8 werkgeversbijdragen in de groepsverzekering, omdat men aldus art. 3 van de loonbeschermingswet schendt, waarin is bepaald dat het de werkgever verboden is de vrijheid van de werknemer om naar goeddunken over zijn loon te beschikken op enigerlei wijze te beperken. De loonbeschermingswet heeft inderdaad tot doel aan de werknemer een maximale beschikbaarheid over het door hem verdiende loon te verzekeren (W. VAN EECKHOUTTE, Sociaal Compendium , Mechelen, Kluwer, 1460, nr 2577). Om die reden kunnen ook geen inhoudingen op het loon gebeuren die verder gaan dan wat in art. 23 van de loonbeschermingswet is bepaald; deze regel is van dwingend recht (Cass. 19 januari 2004, RW , 509). 18. In dat opzicht is het van belang dat de arbeidsovereenkomst op 15 september 2011 werd ondertekend, maar dat het groepsverzekeringsreglement dateert van daarna, m.n. van 25 oktober In de voorstelling van L als zou in art. 3.1 een budget zijn afgesproken, wordt daardoor geen bepaalbaar loon, waarover de werknemer vrij kan beschikken, afgesproken; nochtans is loon een wezenlijk bestanddeel van een arbeidsovereenkomst. De heer Vdw kon immers op 15 september 2011 niet weten welk bedrag er ingehouden zou worden en op welke basis, zodat hij evenmin kon weten wat zijn uiteindelijk loon zou zijn. Terecht zegt de heer Vdw dat aldus de groepsverzekeringspremie een werknemersbijdrage wordt, wat in tegenstrijd is met de groepsverzekeringsovereenkomst. 19. L staat uitvoerig stil bij toelichtingen van de verzekeringsmakelaar en de opvolging van het groepsverzekeringscontract; deze werden gegeven na het afsluiten van de arbeidsovereenkomst en zijn dus niet ter zake dienend om de wilsovereenstemming bij de contractafsluiting te beoordelen. Ze geven enkel een partijstandpunt weer. (Uit de slides (stuk

9 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 9 3 L) volgt dat C overigens medesponsor was van de wielerploeg). Ook de verklaring van de heer De G., wiens onafhankelijkheid als latere manager van L door de heer Vdw in twijfel wordt getrokken, doet daaraan geen afbreuk. Wat finaal afgesproken is, volgt immers duidelijk uit de schriftelijke en door partijen ondertekende arbeidsovereenkomst (zie randnummers 13 en 14) ; deze bepalingen behoeven omwille van hun duidelijkheid geen nadere interpretatie. 20. Evenmin bewijst L dat de initiële schriftelijke overeenkomst nadien mondeling zou zijn gewijzigd. C verzekeringen, die de groepsverzekering makelde, is overigens geen contractspartij bij de arbeidsovereenkomst, doch ook zijn verklaring van 15 december 2012 (stuk 4 L) bevestigt dat er geen wijziging is geweest, want hij verwijst naar een budget, zoals bepaald in de overeenkomst met de renner. Hij verwijst dus naar de bestaande arbeidsovereenkomst van 15 september 2011, zij het dat hij zich vergist dat daarin niet over een budget wordt gesproken. 21. Ook de bijlage in pagina 12 van de overeenkomst bevestigt dat de gegevens van de groepsverzekering op 15 september 2011 nog niet bekend waren; deze zegt niet dat de premies op het loon kunnen worden ingehouden, maar bepaalt dat de groepsverzekering inbegrepen was, wat door de eerste rechter terecht werd gelezen als inbegrepen in de arbeidsvoorwaarden, daar het om een bijlage bij de globale arbeidsovereenkomst gaat. 22. Noch in de arbeidsovereenkomst, waar enkel gesproken wordt over een bruto jaarsalaris (art. 3) en verder enkel over inhoudingen van de sociale zekerheidsbijdragen en bedrijfsvoorheffing (art. 4), noch in de groepsverzekeringsovereenkomst, waarin gesproken

10 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 10 wordt over werkgeversbijdragen, wordt derhalve bepaald dat deze bijdragen zouden mogen worden ingehouden op het jaarsalaris. 23. Een inhouding die niet gebeurt in toepassing van een bijzondere of collectieve overeenkomst betreffende de aanvullende voordelen van sociale zekerheid, is geen inhouding toegestaan door artikel 23, 1 van de loonbeschermingswet (Cass. 17 november 2014, JTT 2015,77) B. HEYLEN en J. VAN GYSEGEM wijzen dan ook terecht op het belang om niet alleen een duidelijke clausule in de arbeidsovereenkomst of in een cao over de inhouding van aanvullende pensioenbijdragen op het loon te voorzien, maar ook in het pensioenreglement. Krachtens artikel 4-13, 7 van het KB WAP moet het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst trouwens verplicht vermelden dat de persoonlijke bijdragen door de werkgever op het loon worden ingehouden en aan de pensioeninstelling (pensioenfonds/verzekeraar) worden doorgestort. (B. HEYLEN en J. VAN GYSEGEM Pensions@court een overzicht van rechtspraak over aanvullende pensioenen ( ), Or. 2017/2, 36). In feite komt het budget argument van L neer op een eigen bijdrage van de heer Vdw in de groepsverzekering. 24. Hij maakt dan ook terecht aanspraak op achterstallig loon. De becijfering hiervan wordt niet betwist en werd terecht door de eerste rechter toegekend. Het hoger beroep is op dit punt ongegrond. 25. Hierdoor moet ook de referentiebezoldiging, waarop de werkgeversbijdragen hadden moeten worden berekend, worden verhoogd. Door de uitbetaling van het kapitaal van het aanvullend pensioen, is een betaling van een aanvullende bijdrage in de groepsverzekering

11 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 11 niet mogelijk, zodat de eerste rechter terecht een (netto) schadevergoeding heeft toegekend, die volgens de becijfering van L 2.499,62 bedroeg. Hierbij werd op basis van de voorgebrachte aanslagbiljetten van de personenbelasting rekening gehouden met het deel van de bezoldiging die in België aan sociale zekerheid en belastingen onderhevig was. Over het bedrag van 2.499,62 bestaat geen betwisting meer. 26. Ook dit bedrag werd terecht toegekend, zodat het hoger beroep ongegrond is. De overige argumenten en verwijzingen van partijen kunnen aan deze beoordeling geen afbreuk doen. OM DEZE REDENEN HET ARBEIDSHOF Gelet op de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken zoals tot op heden gewijzigd, inzonderheid op artikel 24, Recht sprekend op tegenspraak, Verklaart het hoger beroep ontvankelijk doch ongegrond. Bevestigt de bestreden vonnissen. Veroordeelt de cvba COC bijkomend tot betaling van de gerechtskosten van het hoger beroep, deze aan de zijde van de heer Vdw begroot en vereffend op: Rechtsplegingsvergoeding Aldus gewezen en ondertekend door de derde kamer van het Arbeidshof te Brussel, samengesteld uit:

12 Arbeidshof te Brussel 2017/AB/410 p. 12 L. LENAERTS, kamervoorzitter, L. REYBROECK, raadsheer in sociale zaken, werkgever, S. MARCHAND, raadsheer in sociale zaken, werknemer-bediende, bijgestaan door : K. CUVELIER, griffier. L. LENAERTS, K. CUVELIER, L. REYBROECK, S. MARCHAND. en uitgesproken op de openbare terechtzitting van dinsdag 9 oktober 2018 door: L. LENAERTS, kamervoorzitter, bijgestaan door K. CUVELIER, griffier. L. LENAERTS, K. CUVELIER