STIJLMIDDELEN IN DE SCHILDERKUNST Kunstgeschiedenis Schilderen 2 E jaar

Transcriptie

1 STIJLMIDDELEN IN DE SCHILDERKUNST Kunstgeschiedenis Schilderen 2 E jaar PERSPECTIEF (Jacqueline Rombouts) Kikvors-perspectief, van onder af gezien In het kikvorsperspectief bevindt het standpunt zich heel laag. De horizon bevindt zich dan ook zeer laag in de afbeelding. Vrijwel alles steekt boven de horizon uit. Freud schilderde zijn zelfportret door in een spiegel bij zijn voeten op de grond te kijken. Hierdoor ontstaat een extreme verkorting en het bijzondere punt van de plafondlamp boven zijn linker schouder. Het lijkt alsof hij wordt omgeven door het plafond. De twee kinderen, die in een beetje vreemd klein formaat zijn geschilderd, zijn de dochter en zoon van Freud, Rose en Ali. Freud gebruikte een paletmes om de ruimte om hem heen weer te geven. Jacqueline Rombouts José Lenaerts Margit Janssen Patrick Schaft Marlies Jansen Hilde Neyens Jacqueline Mensink Sandra Oomkes Lucian Freud ReflectionwithTwoChildren(Zelfportret) 1965 Stroming: expressionisme Materiaal: olieverf op canvas Afmetingen: 91,5 x 91,5 cm Locatie: Museo Thyssen-Bornemisza, Madrid Voor dit schilderij liet Freud zich inspireren door The tomb of the dwarfseneb in het Cairo Museum In Egypte. 25 x 22,5 x 22 cm, beschilderde kalksteen van het een graf van Seneb dat in 1926 werd ontdekt bij de necropolis van Gizeh. gin RUIMTESUGGESTIE (Jacqueline Rombouts) Repoussoir en afsnijding Een voorwerp of figuur op de voorgrond plaatsen van een schilderij, waardoor het overige lijkt terug te wijken en meer diepte krijgt. Een repoussoir is ten opzichte van de rest van het schilderij donker van kleur, en bedekt een gedeelte van de voorstelling. Geïnspireerd door een schilderij van een zaaier (Le semeur) uit 1850 van Jean- François Millet. Van Gogh voelde zich sterk verbonden met de kunst van Millet. Hij zag in het werk een verwijzing naar de vergelijking van de zaaier uit het Nieuwe Testament. Van Gogh zag zijn werk ook als een soort bediening. Hij hoopte dat zijn werk troost zou brengen aan de geestelijk en sociaal onderdrukten. Van Gogh maakte meer dan dertig tekeningen en schilderijen waarin het zaaien centraal stond. Van Gogh gebruikte hier kleuren die emotie en hartstocht moesten uitdrukken. Hij gaf de hoofdrol aan het groengeel van de lucht en het paars van het veld. De helgele zon lijkt een stralenkrans, die van de zaaier een heilige maakt. De zaaier Vincent van Gogh ( ), Arles, november 1888, 32.5 cm x 40.3 cm Credits(verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting) 1

2 VOGELVLUCHTPERSPECTIEF (Sandra Oomkes) Edgar Degas Danseuse verte Pastel & gouache op papier 64 x 36 CM, 1877 Thijssen-Bornemisza museum, Madrid Bij het vogelperspectief is gekozen voor een zeer hoog standpunt. Letterlijk wat een vogel ziet als hij over het te schilderen onderwerp heenvliegt. Dit heeft als effect dat er een goed overzicht ontstaat over de afgebeelde onderwerpen. Dit perspectief schept letterlijk en gevoelsmatig afstand tot de afbeelding; de afgebeelde dingen lijken klein. De horizon ligt heel hoog, ver boven de zichtlijn. KIKKERPERSPECTIEF (Sandra Oomkes) Edgar Degas La classe de danse 83 x 76 CM Metropolitan Museum of Art, New York Kikkerperspectief is het tegenovergestelde van vogelperspectief. Het is een ruimtesuggestie met een bijzonder laag standpunt, waardoor de dingen erg groot lijken. Kikker-en vogelperspectief zijn twee technieken die veel worden gebruikt in de fotografie en er wordt wel eens gezegd, dat Degas observeerde en schilderde als een fotograaf, heel bijzonder in die tijd, waarin fotografie nog een nieuwe techniek was. De danseres links wordt afgesneden alsof het een snapshot is. Kikkerperspectief geeft je als kijker een intiem gevoel, alsof je dichtbij het geschilderde kunt komen. DIEPTE EN OVERLAPPING (MargitJanssen) Alex Gross titel schilderij: Android olie op canvas 42 x 42, 2013 Dit schilderij heeft het thema diepte en overlapping. Er is een duidelijk perspectief te zien in de gebouwen. De vrouw op de voorgrond is veel groter in verhouding dan de achtergrond waardoor ze vooraan staat. Ook de overlapping met de schapen zorgt er voor dat de vrouw vooraan staat en er ontstaat diepte. Dit schilderij laat onze consumptiemaatschappij zien. De mensen zijn net een kudde schapen die achter elkaar aan gaan. We gaan op in merken en wereldleiders hebben de macht. We worden beïnvloed door media, reclame en socialmedia. Alex Gross is een hedendaagse kunstenaar woonachtig in L.A., Californië. TROMPE L OEIL (MargitJanssen) Bartolome EstebanMurillo Titel: Mujeres en la ventana, ca olie op canvas 125 x 104cm National Gallery of Art, Washington DC Het thema is hier Trompel oeilen diepte. Het lijkt alsof er een venster is met 2 dames, beiden lachend naar de toeschouwer. Het luik heeft perspectief. De rechter vrouw is licht geschilderd en de linker vrouw staat een beetje in de schaduw. De achtergrond is zwart en door de overlapping van het luik en de vrouw ontstaat er ook diepte. Dit schilderij is van de Spaanse schilder Murillo. Hij woonde in Sevilla en daar is nog veel werk van hem te vinden, oain de kathedraal en museo de bellasartes. Vorig jaar was het in Sevilla het jaar van Murillo, de hele stad stond in het teken van deze schilder. 2

3 OVERLAPPING (Jacqueline Mensink) Door vormen en figuren voor elkaar te plaatsen en elkaar gedeeltelijk te laten afdekken, creëer je ruimte. Als een voorwerp achter een ander voorwerp staat, verandert de vorm. Ondanks dat er een hap uit is, maak je de vorm in je hoofd af en weet je dat ze achter elkaar staan (of over elkaar liggen). DIEPTE (Jacqueline Mensink) Hoe wek je de indruk dat je meters diep in een landschap of interieur kan kijken? Hoe plaats je mensen en objecten in de ruimte? Je kunt op verschillende manieren platheid doorbreken en de indruk van diepte oproepen door onder andere gebruik van licht en donker, groot en klein en perspectief. NeoRauch, Der Lehring 300 x 250 cm 2015 Gerhard Richter, geen titel Rene Magritte, le blancseing Olieverf op foto, cm, ,1 x 14,7 CM, 1998 National gallery in Washington DC David Hockney, Model withunfinishedself-portrait 60 x 60 cm, 1977 PERSPECTIEF Patrick Schaft Graffiti Spuitbus op buitenmuur Tilburg PERSPECTIEF Patrick Schaft Graffiti Spuitbus op buitenmuur Tilburg 3

4 Odeith Lissabon Odeith Lissabon KLEURPERSPECTIEF (José Lenaerts) Claude Monet Impression Soleil Levant 50 x 65 cm, 1872 Marmottum Monet, Parijs Soleil Levant, de haven van La Havre, is een schilderij van zonsopgang, gemaakt met losse verftoetsen die het onderwerp eerder suggereren dan echt omlijnen. Land, water en lucht zijn één. Kleurenperspectief is het verschijnsel dat met kleuren een dieptewerking in een schilderij kan worden verkregen. Door bijv. Blauwe voorwerpen op de achtergrond te plaatsen of juist rode voorwerpen vooraan wordt de afbeelding dieper. Dus kleuren die minder intens zijn toepassen op de achtergrond ontstaat een diepte in het schilderij. Warme kleuren komen naar je toe en koele kleuren wijken. Claude Monet Parijs, 14 november Giverny, 5 december 1926 (José Lenaerts) Impressionistisch schilder die in zijn schildersleven vele mooie werken heeft gemaakt. Zijn schilderijen verkochten bij leven goed. Hij is zelfs kortstondig welvarend geweest. In zijn beroemde tuin heeft hij dan ook vele werken geschilderd. Op latere leeftijd kreeg hij grijze staar, waardoor hij een rode waas in zijn zicht. Waarschijnlijk kreeg hij ultraviolette golven te zien die normaal tegengehouden worden door het netvlies. Na de dood van zijn eerste vrouw leefde hij in een driehoeksverhouding met Alice Hoschedéwaarmee hij later trouwde. Ernest Hoschedé, de echtgenoot van Alice, kocht het schilderij ImpressionSoleil Levant in 1874 voor 800 Franc. Het werd in 1878 doorverkocht aan Georges de Belliovoor 210 Franc. Deze laat het na aan zijn dochter Victorine. Het schilderij krijgt een nieuwe naam: Impressionsoleil couchant. Victorineschenkt het schilderij in 1940 aan het Musée Marmottan Monet. In 1965 krijgt het zijn oude naam terug. In 1985 wordt het gestolen uit het museum en in 1990 teruggevonden. 4

5 KLEURPERSPECTIEF (Hilde Neyens) Jan Sluijters Maannacht 1910 olieverf op doek 46,5 x39,5cm Jan Sluijters is geboren in s Hertogenbosch, studeerde aan de Koninklijke School voor Nuttige en Beeldende Kunsten. Zijn eerste schilderijen sloten aan bij de klassieke school. In zijn jonge jaren was hij op zoek naar zijn eigen stijl, en de impressionisten als Monet en Manet droegen een steentje bij. Hij wint de Prix de Rome met een klassiek werk, de Profeet Elisa. Hij raakt minder gefascineerd door de klassieke kunst en wil liever buiten werken om de indrukken van licht en warmte vast te leggen in kleur en vorm. Hij kiest voor een palet met de tinten blauw, paars, roze en rood en een impressionistische stijl met een grove pointillé. Hij maakt gebruik van lijnen, waardoor een vlakmatig patroon ontstaat en weinig dieptewerking. Het verhogen van expressiviteit, door het loslaten van de werkelijke kleur, leerde hij van de fauvisten, en toont aan hoe Sluijters de nacht voelde. RUIMTESUGGESTIE, OVERLAPPING, PERSPECTIEF (Hilde Neyens) Pierre Alechinsky Het complex van de sfinx acryl op papier, gemaroufleerd op doek, predella in inkt 1.60 x 1.51 cm Pierre Alechinsky werd geboren in Brussel in 1927 en opgeleid als graficus. Zijn werk werd beïnvloed door tal van kunstenaars als André Derain, Louis van Lint,Edgard Tytgaten Jean Brusselmans. Japanse kalligrafie was zowel zijn studieobject als zijn inspiratiebron. Hij ging over van olieverf naar acrylverf omdat deze net als Chinese inkt, vlotter ging bij het schrijven. Hij won de Praemium Imperiale en wint deze nobelprijs dankzij zijn abstract/expressionistische schilderkunst en zijn rol in de Cobra beweging. De droom (sfinx) is de bron van het schilderij. De verweving van gebogen lijnen, organisch ritme en kleur geven beweging aan het werk. Figuratie en abstractie zijn in eenzelfde perspectief verenigd. Het beeld leeft in het moment waardoor de tekening een zoektocht wordt. Hij brengt rond het centrale beeld vakjes met tekeningen aan, zoals commentaar en aantekeningen. Deze werkwijze is verwant aan de oosterse kunst. Dit benadrukt het verhalende karakter van zijn werk, zoals strips. Het is op papier geschilderd en daarna op doek gekleefd, gemaroufleerd. Het zwart-witte deel kun je zien als ruimtesuggestie, arcering zorgt voor diepte in het vlak. De rode contouren zorgen ervoor dat de vorm naar voor komt ten opzichte van het donkere vlak. De overlapping duidt ook weer op perspectief. KLEURPERSPECTIEF/ATMOSFERISCH PERSPECTIEF (Marlies Jansen) Hier zie je duidelijk de warme, donkere kleuren op de voorgrond en de koude en lichte kleuren op de achtergrond. Ook is alles minder duidelijk op de achtergrond. Volgens mij past dit schilderij in zowel kleurperspectief als atmosferisch perspectief. (Marlies Jansen) Dit doek geeft aan: het wachten van de vrouw tot haar man terug komt van de zee. Vaak gebeurde dit niet, vandaar de naam. De optische illusie is dat de pilaren overgaan in de wachtende vrouw en de ruimte tussen de pilaren in zeilschepen. Widow swalk is de naam voor een soort balkon op het dak van een huis. David Hockney, heden Garrow Hill, x 1.93 Museum of fine art, Boston Rob Gonsalves ( ) Widow s walk 8 1/4 x 12 Marcus Ashley, fine art gallery 5