Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Transcriptie

1 Schriftlezing: Genesis 4: De mens, Adam, had gemeenschap met Eva, zijn vrouw, en zij werd zwanger en bracht Kaïn ter wereld. Met de hulp van de HEER, zei ze, heb ik het leven geschonken aan een man! 2 Later bracht ze zijn broer ter wereld, Abel. Abel werd herder, Kaïn werd landbouwer. Schriftlezing: Lucas 15: Vervolgens zei hij: Iemand had twee zonen. 12 De jongste van hen zei tegen zijn vader: Vader, geef mij het deel van uw bezit waarop ik recht heb. De vader verdeelde zijn vermogen onder hen. 13 Na enkele dagen verzilverde de jongste zoon zijn bezit en reisde af naar een ver land, waar hij een losbandig leven leidde en zijn vermogen verkwistte. 14 Toen hij alles had uitgegeven, werd dat land getroffen door een zware hongersnood, en begon hij gebrek te lijden. 15 Hij vroeg om werk bij een van de inwoners van dat land, die hem op het veld zijn varkens liet hoeden. 16 Hij had graag zijn maag willen vullen met de peulen die de varkens te eten kregen, maar niemand gaf ze hem. 17 Toen kwam hij tot zichzelf en dacht: De dagloners van mijn vader hebben eten in overvloed, en ik kom hier om van de honger. 18 Ik zal naar mijn vader gaan en tegen hem zeggen: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, 19 ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden; behandel mij als een van uw dagloners. 20 Hij vertrok meteen en ging op weg naar zijn vader. Zijn vader zag hem in de verte al aankomen. Hij kreeg medelijden en rende op zijn zoon af, viel hem om de hals en kuste hem. 21 Vader, zei zijn zoon tegen hem, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden. 22 Maar de vader zei tegen zijn knechten: Haal vlug het mooiste gewaad en trek het hem aan, doe hem een ring aan zijn vinger en geef hem sandalen. 23 Breng het gemeste kalf en slacht het. Laten we eten en feestvieren, 24 want deze zoon van mij was dood en is weer tot leven gekomen, hij was verloren en is teruggevonden. En ze begonnen feest te vieren. 25 De oudste zoon was op het veld. Toen hij naar huis ging en al dichtbij was, hoorde hij muziek en gedans. 26 Hij riep een van de knechten bij zich en vroeg wat dat te betekenen had. 27 De knecht zei tegen hem: Uw broer is thuisgekomen, en uw vader heeft het gemeste kalf geslacht omdat hij hem gezond en wel heeft teruggekregen. 28 Hij werd woedend en wilde niet naar binnen gaan, maar zijn vader kwam naar buiten en trachtte hem te bedaren. 29 Hij zei tegen zijn vader: Al jarenlang werk ik voor u en nooit ben ik u ongehoorzaam geweest als u mij iets opdroeg, en u hebt mij zelfs nooit een geitenbokje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren. 30 Maar nu die zoon van u is thuisgekomen die uw vermogen heeft verkwanseld aan de hoeren, hebt u voor hem het gemeste kalf geslacht. 31 Zijn vader zei tegen hem: Mijn jongen, jij bent altijd bij me, en alles wat van mij is, is van jou. 32 Maar we konden toch niet anders dan feestvieren en blij zijn, want je broer was dood en is weer tot leven gekomen. Hij was verloren en is teruggevonden. Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

2 U ziet hier een oude sportschoen. Het is de schoen waarmee de Tsjecho-slowaakse hardloper Emil Zatopek in 1948 op de Spelen van Londen zijn gouden medailles won. De Dassler schuhfarik waar deze schoen gemaakt werd was van Adi en Rudi Dassler. De fabriek stond in een dorpje dicht bij Neurenberg in het Duitse Beieren. Door allerlei misverstanden kregen de broers in de oorlog ruzie. De eén verdacht de ander er van hem verlinkt te hebben. Rudi werd na de oorlog gearresteerd door de geallieerden en belandde in een kamp van de geallieerden terwijl Adi Dassler begon met de opbouw van de schoenfabriek. Toen Rudi in 1949 uit het kamp kwam richtte hij de schoenfabriek Puma op aan het andere eind van het dorp. Ze hebben hun leven lang ruzie gemaakt, elkaar met de merken Adidas en Puma beconcurreerd, hebben elkaar nooit meer gezien en zijn beiden aan verschillende kanten van het dorp begraven.

3 Zo ontstond in dat dorpje bij Neurenberg dus een scheiding der geesten tussen mensen die bij Adidas en die bij Puma werkten. Een scheuring. Een vader had twee zonen, twee pijlen op zijn boog twee wijzen om te wonen twee wegen laag en hoog. Dat is een lied van Henk Aalbers. Het geldt niet alleen voor de gebroeders Dassler in deze tijd, maar het is een thema dat door de hele Bijbel heen een rol speelt. Nu zouden we trouwens ook over dochters schrijvers, maar het lied heet een vader had twee zonen. Daar is het hele menszijn op terug te brengen, je bent niet alleen op de wereld, je bent niet alleen, er zijn er op z'n minst twee. Kain en Abel, Jakob en Ezau, Izaäk en Ismael, de oudste en de jongste zoon, Jezus en Barabbas, Petrus en Paulus. We focussen vanmorgen op Kain en Abel. De naam van de eerste is Kain, en daarin klinkt een werkwoord "voortbrengen" mee, en ook het werkwoord "verwerven". Kain is dan ook de verwerver, de heerser, de bezitter. Hij is de mens in onoverwinnelijke kracht en durf. Hij is gewend dat iedereen op hem let. Hij is er echt en mag er zijn.

4 Natuurlijk, hij is de eerstgeborene, de zoon, die behoort te staan voor de voortzetting van het verhaal van God van vrede en gerechtigheid, maar het is de vraag of hij die rol aan kan. Hij is de akkerbouwer die niet wilde delen. Zijn nakomelingen die Kainieten voelen zich ook niet zo thuis in het land van melk en honing. Vandaar dat ze van verwervers ook zwervers worden. Een vader had twee zonen.. De tweede heette Abel, "hewel" een klank zo teer als zijn betekenis: "zuchtje wind", "ademtocht", ijlheid, damp, nevel. Abel gaat in nevelen. Hij is de schaduwfiguur van Kain meer niet. Hij is niets en heeft niets. Er is niet zoveel waarop hij trots kan zijn. Alleen de Prediker lijkt achter zijn naam te staan, die zegt dat het hele leven ijlheid is, damp. Abel de nevelfiguur, de nevenfiguur van Kain. Hij moet behoed worden, hij moet gehoed worden, daar verwijst zijn beroep ook naar: schaapherder. De mensheid, een mens bestaat in wezen uit deze twee, de één heeft meer ontvangen dan de ander, de één is een zucht,de ander is een verwerver, de één zit zijn hele leven in de bijstand, de ander doet niets anders dan groeien. En de hamvraag is: zal Kain Abel zien in dit leven? Ben ik mijn broeder hoeder?...een zeker mens had twee zonen, zo begint de gelijkenis. de jongste van hen zei tot de vader: geef mij het toekomende deel van het bestaan. Ik wil mij losmaken van de Abels lijkt de jongste te zeggen, ik wil als een kain leven zonder Abel, ik wil als "natuur" leven zonder "geweten", ik wil los van de geboden om aan de armen en verdrukten te denken, de zuchten, de kanslozen de nevelfiguren, ik wil een Kain los van alles zijn, ik wil niet tweezaam leven maar eenzaam. En Hij nu deelde hen het leven Hij gaf hen het leven, alsof hij zeggen wilde niet ieder bestaan is leven, een kain zonder abel is geen leven maar dood. Hier hebben jullie het leven, niet jij alleen jongste, maar jullie, Hij deelde hun het leven in tweezaamheid. Maar de jongste koos voor de eenzaamheid, Ik wil een kain zijn zonder Abel. Net als de kenieten voelde hij zich niet echt thuis in het land van melk en honing en hij vertrok naar een ver land. daar verstrooide hij zijn bestaan en leefde reddeloos als een Kain zonder Abel. Maar wat is het gevolg van een Kainsbestaan, wat is het gevolg van een leven van "verwerven" en "hebben". Aan de ene kant een alles verterende, een hebber, en aan de andere kant een opkomende hongersnood,..."terwijl hij alles verteerde geschiedde er een sterke hongersnood in het land." Op dat punt echter zet de omkering van de jongste in, want hij wordt zelf het slachtoffer van verteren en een hongersnood, hij wordt zelf het slachtoffer van het niet willen delen, van een Kainsleven. Hij wordt een Abel. Hij geraakt in het uiterste.

5 Het hoeden van de varkens verbond hem nog met een heel klein draadje nog met de Vader. Die Vader wil ik zoeken. De Vader die herder is. Ik moet opstaan en terug gaan naar de herder. Terug naar de tweezaamheid en weg uit de eenzaamheid. En Hij stond op en ging tot de Vader. De Vader had hem al gezien van verre. Zoals hij het offer van Abel gezien heeft, zo ziet hij de arme de verdrukte de dampmensen de nevelfiguren van verre. Zo ziet hij de jongste al voordat deze op de gedachte kwam van een terugkeer. En de zoon dacht van eenzaam wil ik nu tweezaam. Ik wilde verwerven en hebben, een Kain zonder Abel zijn. Niet langer ben ik waardig uw zoon te zijn. Het eerste kleed, een ring aan zijn hand, schoenen aan zijn voeten, het gemeste kalf geslacht, laat ons eten en vrolijk zijn, want deze Kain is bereid om met de Abels te leven. Zo dacht de Vader. Deze, mijn zoon, was dood en is levend geworden, Deze is weer hoeder van zijn broeder geworden. Hij was verloren en is gevonden. Alle rollen worden echter omgedraaid, de oudste echter kiest nu voor de eenzaamheid boven de tweezaamheid met zijn broeder. "Ben ik mijn broeders hoeder? " lijkt hij te zeggen nadat hij gehoord heeft over de ware toedracht van het feest. Ik wil een leven voor mezelf, een bokje, zodat ik een feest kan vieren met ingewijden en vrienden. U heeft mij zo n bokje nooit gegeven zegt Hij tegen de Vader, terwijl ik nog nooit uw gebod heb overtreden. Maar oudste broer: Nu wel, nu overtreed je het gebod, omdat je kiest voor de eenzaamheid boven de tweezaamheid met je broeder, je behoort vrolijk te zijn, want je broer was dood maar is levend geworden. Jezus is gedood door mensen die niet met deze broer konden leven. Niet met deze Zoon wilden leven. Hij is gedood door Kains en gestorven als een Abel. Om ons tekort aan het licht te brengen en ons weer bij de Vader en bij de ander te brengen. In Zijn Naam gedoopt worden is bij de Vader en bij je broer gebracht worden. Daarom is het ook mooi dat er twee dopelingen zijn vanmorgen. U wilt vast nog weten hoe het in dat dorp in Duitsland is afgelopen met die sportschoenen. Met de broers is het, zoals gezegd, nooit meer goed gekomen. Maar in 2009 hebben de directeuren van de twee schoenenfabrieken een voetbalwedstrijd georganiseerd met sportshirts met daarop de merken Adidas en Puma. Voorop stond na zestig jaar vechetn Peace one day. Een Vader had twee zonen twee pijlen op zijn boog twee wijzen om te wonen twee wegen hoog en laag Amen.

6