Werkstuk Geschiedenis De rol van propaganda in totalitaire systemen

Transcriptie

1 Werkstuk Geschiedenis De rol van propaganda in totalitaire systemen Werkstuk door een scholier 4310 woorden 21 april ,9 58 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De rol van propaganda in totalitaire systemen In dit werkstuk kun je lezen over de rol van propaganda in totalitaire systemen, zoals de titel al zegt. Ik heb het propagandamateriaal van Rusland en Duitsland tijdens de tweede wereldoorlog met elkaar vergeleken. Ik heb onderzocht wat de verschillen en wat de overeenkomsten zijn. In mijn werkplan heb ik beschreven hoe ik te werk ben gegaan. Werkplan Allereerst heb ik in mijn basis- en werkboek gelezen wat de bedoeling was. De onderzoeksvraag luidde: Wat waren de verschillen en overeenkomsten tussen de propaganda van het nationaal-socialisme in Duitsland en het communisme in Rusland? Er werd ook een stappenplan gegeven, dat van een vergelijkend onderzoek. Dat is als volgt: Stap 1 Stel vast welke zaken je gaat vergelijken. Stap 2 Bepaal de criteria waarop je de vergelijking baseert. Stap 3 Stel vast in hoeverre de opgestelde criteria gelden voor de Russische en voor de Duitse propaganda. Stap 4 Probeer de overeenkomsten en de verschillen te verklaren. Stap 5 Trek je conclusie. Ik ben zo goed mogelijk te werk gegaan. Eerst heb ik alle bronnen op een rijtje gezet. Alle Duitse bronnen bij elkaar en alle Russische bronnen bij elkaar. Daarna ben ik ze gaan beschrijven. Ook dat heb ik aan de hand van de vragen in het boek gedaan: 1. Wanneer en door wie is deze afbeelding gemaakt? 2. Wat wordt er precies afgebeeld (personen, dieren, voorwerpen, symbolen)? Pagina 1 van 16

2 3. Over welk onderdeel van de samenleving of welk aspect van de ideologie gaat deze afbeelding? 4. Welke boodschap draagt de afbeelding hierover uit (let hierbij ook op de bijschriften)? 5. Van welke kunstzinnige middelen (tekenstijl, collage, enz.) maakt de maker van de afbeelding gebruik? 6. Voor wie is de boodschap bedoeld? Daarna heb ik de duidelijke eigenschappen van beide soorten propaganda opgeschreven. Toen kon ik gaan vergelijken. Het eindresultaat heb ik opgeschreven in de conclusie. Het leek me ook handig om eerst te onderzoeken wat propaganda nu eigenlijk is. Ik heb het op Encarta opgezocht en het als eerste hoofdstuk in dit werkstuk opgenomen. Ook heb ik de achtergrondinformatie van het boek samengevat. Wat is propaganda? Het woord 'propaganda' komt van het Latijnse woord 'propagare'. Dat betekent voortplanten, tot ontwikkeling brengen. Het is dus de weloverwogen beïnvloeding van de houdingen, de meningen en de handelingen van een bepaald publiek. Daarvoor gebruikt men vaak symbolen, zoals woorden, kleding, gebaren, muziek, vlaggen, monumenten en afbeeldingen. Met behulp van propaganda probeert men mensen bepaalde overtuigingen of een zekere manier van leven op te dringen. Propaganda is dus een soort doelbewuste manipulatie van mensen, ze laten slechts één kant van het probleem zien, zodat mensen niet echt goed voorgelicht worden en geen andere keus hebben dan te geloven wat men zegt. Vóór de Tweede Wereldoorlog waren de methoden van propagandavoering gekenmerkt door het streven het publiek als het ware met grote hoeveelheden oververeenvoudigde leuzen te verzadigen. Ook gebruikten ze herhaling, vijandbeelden en stereotiepen. Ná 1945 is het gebruik van propaganda sterk afgenomen. Samenvatting van de achtergrondinformatie in het werkboek: Propaganda in Duitsland: Op 13 maart 1933 werd het ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda opgericht, onder leiding van Joseph Goebbels. Dit ministerie had grote invloed, vooral in de tweede wereldoorlog. Na de machtsovername van Hitler waren er veel massabijeenkomsten waar Hitler dan toespraken hield. Deze toespraken hadden steeds terugkerende thema's, zoals het herstellen van "Gross Deutschland", de decadentie van de democratieën, de vervuiling van het Arische ras door de Joden (antisemitisme) en de beestachtigheid van de bolsjewieken. Radio, film en poster erg belangrijk propagandamedium. Pagina 2 van 16

3 Propaganda in Rusland: Na de Russische revolutie waren alle vormen van drukwerk in handen van de Staatsonderneming voor Publiciteit. Omdat op het platteland veel analfabetisme was werd er gepropageerd via radio's en propagandatreinen (films!). Er zaten ongeveer 200 kunstenaars aan productie van posters. Er werd gepropageerd voor decadentie en onrechtvaardigheid van de tsaren en de goedheid van de bolsjewieken. Tijdens de tweede wereldoorlog werd teruggegrepen naar een groot verleden. Tsaren die zich op het slagveld hadden onderscheiden werden als helden vereerd en als voorbeeld gesteld voor de Russische soldaten. Dat was terug te zien in de posters. Beschrijving van de dossierbronnen Bij het onderzoeken van de bronnen heb ik steeds de volgende vragen beantwoord: 1. Wanneer en door wie is deze afbeelding gemaakt? 2. Wat wordt er precies afgebeeld (personen, dieren, voorwerpen, symbolen)? 3. Over welk onderdeel van de samenleving of welk aspect van de ideologie gaat deze afbeelding? 4. Welke boodschap draagt de afbeelding hierover uit (let hierbij ook op de bijschriften)? 5. Van welke kunstzinnige middelen (tekenstijl, collage, enz.) maakt de maker van de afbeelding gebruik? 6. Voor wie is de boodschap bedoeld? Eerst bespreek ik de Duitse bronnen: Bron Toelichting 1 Fotograaf in de jaren ' kleine jongetjes in een Duits uniform (met hakenkruizen natuurlijk) 3. Kinderen willen ook graag Hitler helpen 4. De toekomst is aan het Nationaal Socialisme. 5. Fotografie vanuit kinderlijk perspectief 6. Voor mensen die van kinderen houden => de afbeelding spreekt ze aan zodat ze ook gaan geloven dat Pagina 3 van 16

4 het nationaal-socialisme goed is. Deze afbeelding 'leert' aan ouders dat het goed is de kinderen erop voor te bereiden Hitler te dienen Er worden drie soldaten afgebeeld, terwijl ze aan het touwtrekken zijn. Ze zien er vrolijk uit. Het bijschrift luidt: "Bij SA ontwikkelt u kameraadschap (=een vriendschappelijke eenheid aan de ene kant van het touw), taaihei (=ze willen doorzetten om te winnen) en kracht (=die wordt geoefend door het trekken zelf)." 3. Jonge mannen die in het leger zitten. Volgens de afbeelding hebben zij het goed omdat zij goed werk doen. 4. Het is goed om als jonge man in het leger te dienen, want je krijgt er een hoop goede eigenschappen voor terug. 5. Een warme kleur die overheerst (okergeel). 6. Voor jonge mannen, opdat zij vrijwillig in het leger komen Poster uit de jaren ' Een jonge, niet onknappe, man, van het 'goede', Arische ras, die in zijn rechterhand een vlag houdt met een hakenkruis erop. Het bijschrift luidt: "De Duitse student vecht voor de Führer en het Volk." 3. Jonge mensen zin knap als ze blond haar en blauwe ogen hebben, dus van het Arische ras zijn. Zij moeten voor Hitler en zijn antisemitisme zijn. 4. Jonge mannen moeten meevechten voor de Führer en het volk. 5. De kleuren rood en zwart overheersen. De man is zo getekend dat je tegen hem opkijkt. 6. Voor alle jonge mannen. Zij moeten in het leger, want dan zijn ze goed Ca Er wordt een soldaat afgebeeld, met een vastberaden uitdrukking op zijn gezicht. Achter hem zie je rode vlaggen met het bekende hakenkruis erop. 3. De Duitse soldaten zijn vastberaden te overwinnen. 4. De soldaten moeten zeker weten dat ze winnen, want dan winnen ze ook. Ze moeten bereid zijn de Pagina 4 van 16

5 overwinning vóór alles te zetten. 5. Het is een kleurrijke afbeelding, de man geeft een imposante indruk, met die grote vlaggen boven zijn hoofd. De uitroep 'Wij zullen overwinnen beslaat ongeveer eenderde van de poster en werkt daardoor overtuigend. 6. Voor iedereen, maar vooral voor de soldaten Hitler wordt afgebeeld, met een vriendelijke maar strenge uitdrukking op zijn gezicht. Hij heeft een bruingeel pak aan, met om zijn linkerarm een doekje (?) met waarschijnlijk een hakenkruis erop. Dit is echter niet goed te zien doordat dossierbron 10 eroverheen gedrukt staat. Zijn rechter vuist heeft hij in zijn zij, en zijn linkerarm is gebogen, ik geloof dat hij ermee op iets leunt. Hitler is zo geschilderd, dat je tegen hem opkijkt. Onder aan de poster staan de woorden: Ein Volk, ein Reich, ein Führer! 3. Hitler is een groot man (letterlijk en figuurlijk op de poster), die van de wereld een rijk kan maken met een volk (=het Arische ras) en die gemakkelijk kan besturen. 4. Met Hitler aan het hoofd komt alles goed. 5. Hitler wordt afgebeeld over een zo groot mogelijk deel en lijkt daardoor erg machtig en goed. 6. Voor iedereen. Zo gaat men erin geloven dat Hitler goed is en wil men achter hem staan In de jaren '30, door K. Stauber. 2. Hitler staat groot afgebeeld, met in zijn rechterhand een grote rode vlag met een hakenkruis erop. Zijn rechter hand is gebald. Onder op de achtergrond zijn vele soldaten te zien in uniform, waarvan er veel eenzelfde vlag vasthouden. Boven op de achtergrond is een zon te zien met wijde stralen die fel door de wolken heenschijnt. Helemaal bovenaan, nog bijna boven de zon, is er een vliegende adelaar te zien. Ook zijn er op de achtergrond bergen te zien, met een rivier die door het dal loopt. 3. Natuurlijk beeldt het hakenkruis het antisemitisme uit. Trouw aan de leider is ook goed te zien, doordat er zo velen achter Hitler staan. 4. Volgt Hitler. Het bijschrift luidt: 'leve Duitsland!' Door Hitler leeft dus Duitsland. De zon die door de wolken heenschijnt wil zeggen dat er door Hitler weer hoop is dat het volk weer gezuiverd wordt van Joden. De rivier wil zeggen dat het leven dan weer op en goede manier kan doorstromen. 5. De kleuren bruin en rood overheersen. Het hakenkruis komt vaker voor op de poster. Pagina 5 van 16

6 6. De boodschap is bedoeld voor het hele volk. Hitler kan hen de goede kant opleiden. Hij is de beste, ze moeten op hem vertrouwen, dan komt het allemaal goed H. Bargher. 2. Het is een prentbriefkaart van de Hitlerjugend. Er wordt een jonge man van het Arische ras afgebeeld (blond haar blauwe ogen. Achter hem zie je een vlag met natuurlijk een hakenkruis. 3. Over de Hitlerjugend. 4. De jeugd moet alles precies doen zoals Hitler dat wil want dan sta je in groot aanzien. 5. De jongen en de vlag zijn ongeveer even groot afgebeeld. 6. Voor de jeugd en hun ouders, het stimuleert hen Jaren ' Het is een aanplakbiljet voor een grote antibolsjewistische tentoonstelling. Er is een wereldbol te zien, waarop een doodshoofd met spinnenpoten zit. Deze spinnenpoten omgeven een zeer groot deel van de wereld. De doodskop heeft een helm op waar een ster op afgebeeld staat. 3. Het gaat over het anti-bolsjewisme van Hitler en zijn aanhang. 4. Anti-bolsjewisme is slecht, het vernielt de wereld. 5. De ogen van het doodshoofd puilen uit en er loopt slijm uit zijn mond. Dat maakt het anti-bolsjewisme er eng van. 6. Voor iedereen, voor het hele Duitse volk , Mjölnir. 2. Er worden drie personen afgebeeld, ik denk drie rangen in het Duitse leger, met op de achtergrond een hakenkruis. Bovenaan staat "Nationaal socialisme", en (links)onder staat: "De georganiseerde wil van het volk". 3. Over het Duitse leger dat voor het nationaal socialisme staat. 4. De wil van het volk wordt vertegenwoordigd door het leger. 5. Het is een schetsachtige afbeelding. De mannen zien er vastberaden uit. Pagina 6 van 16

7 6. Voor het volk en voor het leger , Max Spielmanns. 2. De bovenst helft van de poster stelt een radiopresentator (?) voor, die van alles zegt. Op de onderste helft is een man te zien die zijn oor tegen de radio aanhoudt. Het bijschrift luidt: 'verrader!' De bovenste helft is lichter dan de onderste. 3. Over de media. 4. Men is het niet altijd eens met wat men op de radio hoort (???) 5. De bovenste helft is lichtgekleurd en de onderste helft donker. 6. Voor de radiomensen (???) Ca Een man, waarschijnlijke een Duitse soldaat. Hij trapt op een slang, die waarschijnlijk de vijand voorstelt. De bliksemschichten schieten omhoog (of omlaag?). Op de achtergrond is een kerk te zien en daarvoor een man achter een paard, waarschijnlijk een landarbeider. Het bijschrift luidt: "Duitslands overwinning, Europa's vrijheid." 3. Over de Duitse soldaten, die overwinnen. 4. De Duitsers zijn sterk genoeg om te overwinnen, en Europa wordt beter van Duitslands overwinning. 5. De slang is donkergekleurd, De soldaat lichter, samen zijn ze op een donker vlak geschilderd. De kerk en de landarbeider zijn donker op een licht, mistig vlak geschilderd. Licht staat voor hoop. Donker voor het slechte. 6. Voor de landarbeiders om hen moed in te spreken. En voor de soldaten, om hen te stimuleren te vechten tegen het slechte, op weg naar de overwinning. Nu bespreek ik de Russische bronnen: Bron Toelichting Pagina 7 van 16

8 Poster 1: een tsaar op een troon en soldaten (droevig) op de voorgrond die voor de tsaar vechten. Het volk staat letterlijk en figuurlijk achter de tsaar. Poster 2: de soldaten (gelukkig) vechten voor vooruitgang en kapitaal. Op de achtergrond is een zon (hoop op een prachtige toekomst) en een industriële stad. 3. Het gaat erom waar de soldaten voor (willen) vechten. De Tsaar is oud en de revolutie is nieuw en dus goed. 4. Volgens de afbeeldingen is hetgeen waar ze nu voor vechten (poster 2) het beste en het modernste. Voor de tsaren moet je niet vechten. 5. Het zijn drukke, kleurige posters met voor mij onleesbare bijschriften. De kleuren geel en rood zijn overheersend. 6. De boodschap is bedoeld voor het volk, om hen in te laten zien dat vroeger de tsaren niet goed waren voor het volk, zij bezaten al het geld (geldzakken!) en het arme volk moest voor hem strijden zodat hij nog rijker zou worden. En het volk bleef maar arm. Op de tweede poster staat een zon, en de burgers zien er gelukkiger uit dan voorheen. Ze vechten nu namelijk voor zichzelf , Gustav Klutsis. 2. Lenin en Stalin (hun hoofden, Lenin voorop) Ook worden er technische 'nieuwe' apparaten getoond. Het bijschrift luidt: "Onder Lenins vaandel voor de opbouw van het socialisme." 3. Over de vooruitgang in de techniek, wat zogenaamd door Lenin en Stalin gebeurd is. 4. Lenin en Stalin zorgen voor de technische vooruitgang, wat ook gelijk de opbouw van het socialisme is. 5. Het is een collage, de kleuren rood, zwart en vies-geel zijn gebruikt. 6. Deze boodschap is voor iedere volwassene bedoeld, om aan te tonen dat Lenin en Stalin goede mensen zijn die voor veel positieve vooruitgang (verantwoordelijk) zijn , V. Ivanov en O. Burova. 2. Op voorgrond en achtergrond liggen heldheftige soldaten achter kanonnen. Op de achtergrond zie je een rode vlag. Ook zijn er vliegtuigen in de lucht, en er staat een groot standbeeld (een adelaar) op een Pagina 8 van 16

9 zeer hoge en imposante "paal". Hoog in de lucht is een voorvader (waarschijnlijk) afgebeeld, die de soldaten als voorbeeld moeten nemen. Achter de voorste soldaten staat een monument waar van alles opstaat. Het bijschrift luidt: "Moge het voorbeeld van onze voorvaderen u inspireren in deze oorlog." 3. Soldaten moeten moed houden door naar hun grote voorbeelden te kijken, zodat ze winnen van de slechte mensen. 4. Soldaten moeten naar hun voorouders kijken, zodat ze de moed niet verliezen. 5. Het overgrote deel van de poster is grijzig, de rode vlag springt er erg uit. 6. Voor de soldaten die in de oorlog dapper proberen te strijden Ca. 1942, kunstenaar Toidze. 2. Er worden twee personen afgebeeld, namelijk een in het grijs, die een geweer in zijn rechterhand houdt, en een in het rood, met een zwaard in zijn rechterhand en een schild in zijn linkerhand. Deze oudere man met baard lijkt uit het verleden te komen en staat achter en iets boven de grijze jongere man. Op de achtergrond is in het grijs een kanon, op de voorgrond in het grijs andere, voor mij onbekende wapens. Boven deze afbeelding staat in rode grote letters: Voorwaarts helden, voor het vaderland. Ik denk dat de grijze man voor de helden staat en de rode man (tsaar?) voor het vaderland. 3. Soldaten vechten hard voor het vaderland en zijn geloof. Daarom zijn zij helden. 4. Soldaten moeten willen vechten voor het vaderland, zodat zij helden genoemd kunnen worden. 5. Het contrast rood - grijs, rood voor het goede oude, grijs voor het vervolg van het goede. 6. Deze boodschap is bedoeld voor de dappere soldaten, om ze moed in te spreken, en om ze te zeggen dat ze er goed aan doen voor hun vaderland te vechten , G. Klutsis. 2. Stalin is groot afgebeeld. Op de achtergrond staat het Russische volk, op de voorgrond een of andere industrie. In de rechter bovenhoek staat de tekst: De zege van het socialisme in ons land is gewaarborgd. Temidden van het volk zijn een heleboel vlaggen te zien, waarvan er eentje erg opvalt. Deze vlag is roodgekleurd en er staat een hoofd op, ik denk van Lenin of Stalin, maar het is niet zo goed te zien. Pagina 9 van 16

10 3. Stalin is zo groot dat hij het volk goed kan leiden. Door hem komen ook industrieën op gang. 4. Vertrouw op Stalin, dan komt alles goed. 5. Het is een collage. Stalin is erg groot afgebeeld, zodat hij erg machtig lijkt en goed over het volk kan regeren. De rode kleur valt het meest op. 6. Voor het volk, zodat zij vertrouwen krijgen in Stalin Een fabriekshal. Links staat, hoog boven de arbeiders, een groot afgebeeld persoon die wijst naar een woord dat groot op de poster staat, in het Russisch natuurlijk, maar ik denk dat er communisme staat. Onder zie je de arbeiders, druk aan het werk, en zeer klein afgebeeld. Deze poster gaat over de industrialisatie van het communisme. 3. Het communisme is goed voor de industrialisatie, maar de arbeiders hebben het moeilijk (???). 4. Ik heb eerlijk gezegd geen idee, ik vind het een 'vage' afbeelding. 5. Veel kleuren, rode letters, het is een druk plaatje, er is veel te zien. 6. Voor de arbeiders en de communisten (???) , A. Kokorekin. 2. Een arbeider is zeer groot afgebeeld en heeft een grote, rode, mooie, dure vlag in zijn rechterhand, waarop de hoofden van Stalin en Lenin staan. Stalin rechts en vooraan, Lenin links en achteraan. Op de achtergrond staat een fabriek waar vliegtuigen (?) gemaakt worden. De arbeider wijst er met zijn linkerhand naar. De tekst onder aan de poster luidt: "Volg het voorbeeld van deze arbeider." 3. Aanbidding van de leiders is erg belangrijk. 4. Sta volledig achter je leider. Dat is goed en de hele wereld wordt er beter van. 5. De arbeider en de vlag zijn erg groot afgebeeld, de arbeider heeft een vastberaden uitdrukking op zijn gezicht. Dat wekt vertrouwen. Kleurige poster. De rode vlag valt weer op. Pagina 10 van 16

11 6. Voor de arbeiders, zij moeten achter hun leider (gaan) staan, zodat zijzelf en de rest van hun volk er beter van wordt. De poster suggereert dat Stalin en Lenin veel goeds doen voor hun arbeiders, anders zou de arbeider op de poster niet zo'n vastberaden uitdrukking op zijn gezicht hebben , V. Deni. 2. Er wordt op de voorgrond volledig in het egaal rood een vrij knappe proletariër afgebeeld, die een bijl in zijn opgeheven armen houdt, klaar om toe te slaan. Een lelijke, oude, boos kijkende man, geheel in het zwart, duikt achter hem op. Hij heeft zijn rechterhand opgeheven, en daarin is in het wit een hakenkruis zichtbaar. Onder aan de poster staat de tekst: "Bij de proletarische tegenaanval zullen de fascistische beesten worden verslagen." 3. Het gaat hier over de proletariërs, die tegen de fascisten zijn. 4. De rode proletariër moet vechten tegen de slechte fascisten en zal winnen. 5. Een rode kleur voor de communistische proletariër, die er erg sterk uit ziet. De zwarte kleur voor het onheil. Een witte, lege achtergrond zorgt ervoor dat alle aandacht naar de twee figuren en de rode tekst gaat. 6. Voor de proletariërs om hen te stimuleren en voor de fascisten om hen te waarschuwen , S. Tikchonov. 2. Een propagandatrein, waarop allerlei mensen staan. Het is een erg onduidelijk plaatje. De achtergrond is het platteland, waarop mensen werken en er wordt een grootgrondbezitter (ziet eruit als Lenin) afgeranseld (?) 3. Landbouw, arbeiders die hard moeten werken om te overleven. 4.? 5. Het is op een trein geschilderd. 6. Voor proletariërs? , Kukriniski. 2. Er worden vechtende soldaten afgebeeld, met een vastberaden gezicht. Boven hen zweven als geesten hun voorouders. Het bijschrift luidt: "Vecht hard, zonen van Sovorov en Tsjapajev." Pagina 11 van 16

12 3. Over de soldaten die vechten voor hun vaderland. 4. Het is goed om voor je vaderland te vechten, en je voorouders staan je bij. 5. Onder, tot ongeveer de helft van de afbeelding zijn de soldaten te zien, daarboven de geesten van hun voorouders. Zij zijn dus ongeveer even belangrijk. 6. Voor de soldaten, om hen moed in te spreken Jaren ' Links staat Stalin groot afgebeeld, alsof hij een speech aan het houden is. Rechts is een menigte mensen te zien, die erg vrolijk kijken, sommigen van hen houden bordjes met een foto van Stalin omhoog. Op de achtergrond is een groot gebouw te zien, en een kerktoren (?). 3. Over Stalin en zijn volk, dat achter hem staat. 4. Stalin is een groot spreker en het volk vindt hem fantastisch. 5. Stalin wordt groot afgebeeld ten opzichte van de mensen in de menigte. De mensen zijn afgebeeld als een eenheid. 6. Voor het volk: Stalin is werkelijk een groot man , Sergei Merkurov. 2. Het is een standbeeld van Lenin, die met zijn linkervoet ietsje naar voren staat en met zijn linkerhand een 'deftig' gebaar maakt. Hij buigt een beetje naar de toeschouwer toe, zodat hij een vriendschappelijke vertrouwelijke indruk wekt. Het beeld staat in een inham in de muur en ik kom er niet meer op hoe dat heet. 3. Over de machthebbers. 4. Lenin is een aardige wijze man met status. 5. Door het naar voren leunen wekt hij zoals eerder gezegd een vertrouwelijke indruk. Doordat hij op een Pagina 12 van 16

13 verhoging staat krijgt hij status en macht. 6. Voor iedereen die het maar wil zien. Zo zal hij veel aanhangers krijgen , Gustav Klutsis. 2. Het is een poster waarop wordt aangegeven dat de verkiezingen zijn en dat iedereen ernaartoe moet gaan. Er wordt één grote hand afgebeeld, die naar linksboven wijst. Rechtsonder zijn er nog meer van die handen te zien, in dezelfde positie, alleen dan kleiner. Rechtsboven en linksonder staan teksten. Het bijschrift: "Arbeiders en arbeidsters, allen naar de nieuwe verkiezingen voor de raden." 3. Over de arbeiders en arbeidsters die kiesrecht hebben. 4. Dat de arbeiders en arbeidsters kiesrecht hebben en geacht worden dat goed te gebruiken. 5. Collage, de handen staan denk ik voor invloed. 6. Voor de arbeiders en arbeidsters die gaan kiezen Een ontwerp voor een nieuw textielpatroon "het nieuwe dorp". Er zijn boeren te zien die druk bezig zijn op het land. 3. Over de arme arbeiders. 4. Verlangen naar de goede oude tijd waar iedereen wel zelfverzorgend was, onafhankelijk van grootgrondbezitters en fabriekseigenaren.. 5. Textiel, een patroon. 6. Voor arbeiders Een heleboel arbeiders die hard aan het werk zijn. De plaats is in een grote fabriekshal. Het bijschrift Pagina 13 van 16

14 luidt: 'toon wat je kan!' 3. Over de arbeiders. 4. Arbeiders moeten hard werken voor hun vaderland. 5. Vier arbeiders worden rij groot afgebeeld. Zij duwen uit alle macht tegen een paal, dat is goed te zien doordat ze vooroverhangen. 6. Voor arbeiders. De eigenschappen van de propaganda In Duitsland: 1. Het is erg belangrijk dat de jeugd in dienst is of komt van Hitler. Kinderen en jeugdige mannen komen vaak voor op de posters. De Hitlerjugend was natuurlijk erg belangrijk voor Hitler, omdat zij gemakkelijk te beïnvloeden waren en dus zou Hitler meer aanhang krijgen. En vergeet niet: de toekomst is aan de jeugd. 2. Hakenkruizen komen natuurlijk vaak voor, het was het teken van Hitler. Het stond niet alleen voor Hitlers antisemitisme, maar ook voor het anti-bolsjewisme en voor een groot Duits rijk, dat zo mogelijk heel Europa zou gaan omvatten. 3. Het Arische, goede ras komt veel op de posters voor. Blond haar, blauwe ogen, dat was heel belangrijk voor Hitler. Hoewel hij zelf absoluut niet aan alle voorwaarden voldeed. 4. De kleur rood komt veel voor op de posters, denk maar aan alleen al de vlaggen met de hakenkruizen. De vlaggen zijn rood, met in een midden een witte cirkel. Daarin staat dan het zwarte hakenkruis. 5. Op veel van de posters waar Hitler op staat kijk je tegen Hitler op. Je bekijkt hem dan als het ware vanuit een kinderlijk perspectief. Dat geeft Hitler macht en invloed. 6. Hitlers snorretje is natuurlijk typerend. 7. De 'entartete' kunst zijn de posters. 8. De meeste posters zijn erg duidelijk en rustig, zodat je meteen ziet wáár het om gaat. 9. Moed en doorzettingsvermogen om te winnen staat voorop. 10. Het hele volk staat achter hun leider, zo wordt dat vaak afgebeeld op de posters. Pagina 14 van 16

15 11. De zon wordt vaak gebruikt als lichtpunt in de toekomst. In Rusland: 1. De kleur rood overheerst en zorgt ervoor dat een bepaald onderdeel van een afbeelding opvalt. Het is tevens de kleur van het communisme en het socialisme. 2. Een aantal posters zijn erg druk, je moet eerst goed en systematisch kijken voordat je echt goed ziet wat er staat afgebeeld en wat ermee bedoeld wordt. Deze posters zijn vaak kleurrijk. 3. Vaderlandsliefde komt erg naar voren. Er kan iets staan als 'Vecht voor het vaderland', of 'Vecht voor onze voorvaders.' Het komt allemaal op hetzelfde neer: vaderlandsliefde. 4. Moed en doorzettingsvermogen om te winnen staat voorop. 5. Lenin en Stalin worden vaak afgebeeld op vlaggen, of als wijs en goed hoofd. Zij nemen vaak veel plaats in op een poster. 6. Arbeiders komen ook naar voren, landbouw en fabriek. Of deze posters positief of negatief zijn kan ik er niet goed uit afleiden. 7. Het hele volk staat achter hun leider, zo wordt dat vaak afgebeeld op de posters. 8. Er worden beelden gemaakt van Stalin en Lenin. Ze worden een soort van vereerd. 9. Propagandatreinen spelen een grote rol in het propagandasysteem van Rusland. 10. Antisemitisme en antifascisme komen in Rusland ook voor. 11. De zon wordt vaak gebruikt als lichtpunt in de toekomst. Conclusie Uit het voorafgaande kunnen we het volgende concluderen: Overeenkomsten: 1. Rood is een kleur die vaak voorkomt, hij is erg geliefd. 2. Antisemitisme en haat jegens andere staatsvormen (anti-bolsjewisme, antifascisme etc.). Beide landen willen hun land zuiveren van alle slechte, onvolmaakte mensen. 3. Het staatshoofd, de machthebber, wordt altijd groot afgebeeld, en altijd vanuit kinderlijk perspectief bekeken. Pagina 15 van 16

16 4. Jeugd is erg belangrijk. In het leger zitten jeugdige soldaten. 5. De soldaten worden met behulp van propaganda gestimuleerd om te vechten tot de overwinning. 6. De zon betekent op de posters vaak het lichtpunt, de hoop. 7. Het volk wordt vrolijk afgebeeld als hun leider boven hen staat. Verschillen: 1. De Duitsers waren niet helemaal vóór de Russen en andersom. 2. De Russen gebruikten propagandatreinen en de Duitsers niet. 3. In Rusland werden vaak Lenin en Stalin beiden helden. In Duitsland alleen Hitler. 4. De Russen hadden vaak drukkere en kleurrijkere propaganda dan de Duitsers. Bij de Duitsers was de propaganda vaak sober, en duidelijk. 5. In Rusland worden vaak de arbeiders naar voren gehaald, hun toestand. In Duitsland werd dit niet zo gedaan, hier werden de arbeiders alleen naar voren gehaald als mensen die volledig achter Hitler stonden, eigenlijk gewoon als burger. 6. In Rusland werd vaderlandsliefde onder andere uitgabeeld als 'onze voorvader(s)'. In Duitsland werd vaderlandsliefde wel naar voren gehaald, maar de voorouder werd er niet bij betrokken. Pagina 16 van 16